https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/issue/feed 2024-01-31T23:15:54+08:00 Open Journal Systems <p>Ички ишлар вазирлиги Академияси тингловчилари-нинг илмий маколалари туплами / Масъул мухаррир юридик фанлар доктори А. А. Отажонов. - Т.: Узбекистан Республикаси ИИВ Акадсмияси, 2017. -258 б.</p> https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27033 2023-12-13T13:44:39+08:00 И Мурадов

<p>Ҳуқуқий онг ва ҳуқуқий маданиятга эга бўлиш жинси, тили, ёши, ирқи, миллати, эътиқодидан қатъи назар ҳар бир Ўзбекистон фуқароси учун ғоят катта аҳамиятга эга. «Ҳар бир фуқаро, ҳар бир инсон ўз ҳақ-ҳуқуқини яхши билиши ва уни ҳимоя қила олиши зарур. Одамларни ҳуқуқий маданият, ҳуқуқий онг, ҳуқуқий билимлар билан қуроллантириш асосий вазифалардан бири бўлиши шарт. Токи, жамиятнинг ҳар қайси аъзоси ўз ҳуқуқи, ўз бурчи ва масъулиятини пухта билмас экан, уни ҳаётий эҳтиёж сифатида англамас экан, биз- нинг ислоҳот, янгиланиш ҳақидаги барча сўзларимиз, саъй-ҳаракатларимиз бесамар кетаверади»</p>

2023-12-13T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 И Мурадов https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27035 2023-12-13T14:26:49+08:00 У Омонов

<p>Ўзбекистон Республикаси Жиноят-процессуал кодексида келтирилган ўн тўртта мустақил тергов ҳаракатларидан бири бу - экспериментдир</p>

2023-12-13T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 У Омонов https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27037 2023-12-13T14:42:00+08:00 О Бадалов

<p>Мамлакатимизда мустақилликнинг илк даврларидан фуқароларнинг конституциявий ҳуқуқ ва манфаатларини таъминлаш мақсадида суд-ҳуқуқ соҳасида кенг ислоҳотлар олиб борилмоқда. Халқнинг ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ва судга нисбатан ишончини қозониш, жамиятда ҳуқуқ-тартиботни мустаҳкамлаш мақсадида бир қатор комплекс чора-тадбирлар ишлаб чиқилди ҳамда ҳаётга жалб этилмоқда.</p>

2023-12-13T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 О Бадалов https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27039 2023-12-13T15:02:20+08:00 Ш Мусаев

<p>Пировардида ярашув институти халқимизга хос бўлган кечиримлилик, инсонпарварлик, бағрикенглик каби азалий қадриятларимизни ўзида мужассам этган ҳолда кечира олиш, мeҳр-oқибaт кўрсатиш, кaттaлaрга ҳурмат, кичикларни иззат қилиш, қaрдoшлик, дўстлик, қўшничилик ришталарини мустаҳкамлашда муҳим омил бўлиб хизмат қилиб келмоқда. Мазкур институтни қўллаш шартлари ва асосларининг янада такомиллаштирилиши жиноий жавобгарликдан озод қилинган шахслар сони кенгайиб боришига, шунингдек жиноят қонунчилигининг вазифаларини самарали амалга оширишга хизмат қилиши билан шартланади.</p>

2023-12-13T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 Ш Мусаев https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27041 2023-12-13T15:19:28+08:00 А Сатибалдиев

<p>Жиноят процессида кафиллик билан боғлиқ эҳтиёт чораси - бу қонунда кўрсатилган асослар доирасида, айбланувчига нисбатан таъсир этиш воситаси бўлиб, унинг дастлабки терговдан яшириниши, жиноят иши бўйича ҳақиқатни аниқлашга тўсқинлик қилиш, жиноий фаолиятини яна давом эттириши мумкинлигига етарли маълумотлар бўлганда қўлланилади.</p>

2023-12-13T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 А Сатибалдиев https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27043 2023-12-13T15:45:08+08:00 Х Косимжонов

<p>Мамлакатимизда жамоат тартибини сақлаш ва фуқаролар хавф-сизлигини таъминлаш ички ишлар органларининг хизмат соҳасидаги энг муҳим вазифаларидан бири саналади. Ўзбекистон Республикасининг «Ички ишлар органлари тўғрисида»ги қонунида қайд этилганидек, соҳа ходимларининг асосий вазифалар - жиноятларнинг олдини олиш, уларни аниқлаш, уларга чек қўйиш ва уларни фош этиш, уларни тайёрлаш ва содир этишга алоқадор бўлган шахсларни аниқлаш ҳамда топиш чораларини кўришдан иборат.</p>

2023-12-13T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 Х Косимжонов https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27045 2023-12-13T16:31:49+08:00 Т Араббоев

<p>Суд-ҳуқуқ тизимини ислоҳ этишнинг бош мақсади - инсон манфаатларини ҳимоя қилишдир. Сўнгги йилларда бу борада амалга оширилган ислоҳотлар фуқаролик жамиятини мустаҳкамлаш баробарида, жиноий жазоларнинг либераллаштирилишига замин яратмоқда.</p>

2023-12-13T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 Т Араббоев https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27047 2023-12-13T18:10:04+08:00 Ш Туркменбаев

<p>Мустақиллик йилларида ижтимоий ҳаётнинг барча жабҳаларида босқичма-босқич амалга оширилаётган ислоҳотлар ва либераллашти риш жараёнларини суд-ҳуқуқ тизимида ҳам кўришимиз мумкин.</p>

2023-12-13T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 Ш Туркменбаев https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27049 2023-12-13T18:51:35+08:00 Н Мирзоитов

<p>Ҳозирги кунда фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини муҳофаза қилинишини таъминлаш, фуқаролик жамияти қуриш, ўз йўлини танлаган хар қандай давлатнинг ажралмас белгиси бўлиб ҳисоблана- ди. Унинг амалга оширилиши шахснинг, ҳуқуқ-тартибот ҳамда жиноятчиликка қарши кураш соҳасида давлат ва унинг органлари билан вужудга келадиган муносабатларини, инсоннинг ҳаёти учун жуда муҳим бўлган соҳаларига аралашувлардан сақланишини таъминлашга қаратилган.</p>

2023-12-13T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 Н Мирзоитов https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27051 2023-12-13T19:14:08+08:00 Н Рискулова

<p>Ўзбекистон Республикаси ИИВ ЭКМ ва унинг ҳудудий бўлимлари фаолиятида дактилоскопик экспертизаларни сифатли ўтказилишини таъминлашда компьютер технологияларидан фойдаланиш катта самара бермоқда.</p>

2023-12-13T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 Н Рискулова https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27053 2023-12-13T19:32:54+08:00 С Аликулов

<p>Қўл бармоқларининг тирноқ фалангаси излари қўл кафтининг сиртидаги бошқа қисмлари изларига нисбатан кўпроқ учрайди. Бундай изларни идентификация қилиш учун папилляр нақшлари асос бўлади. Бу нақшларни ўрганишда текширилаётган шахснинг қўл бармоқлари папилляр чизиқларининг нақшлари билан солиштириб кўрадиган бир қатор аломатларни ажратиш мумкин. Қўл излари бўйича шахсни аниқлаш ушбу аломатларнинг ўзига хосликлари солиштирилаётган нақшда яхши кўринадиган бўлгандагина амалга оширилади.</p>

2023-12-13T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 С Аликулов https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27066 2023-12-14T02:31:35+08:00 Н Некбоев М Маматов

<p>Ўзгартирилган ёзув билан бажарилган қўлёзма матнлар тадқиқотларининг хусусияти шундаки, бу турдаги барча тадқиқотлар икки босқичда амалга оширилади. Биринчидан, текширилаётган қўлёзманинг ғайриодатий тарзда бажарилганлигини аниқлаш, иккинчидан, текширилаётган қўлёзма ижрочисини ёзувига кўра идентификация қилиш босқичларидир.</p>

2023-12-14T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 Н Некбоев, М Маматов https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27068 2023-12-14T03:11:01+08:00 Э Хайруллоев

<p>Ҳужжатларнинг техник-криминалистик экспертизасига оид тадқиқотларни ўтказадиган эксперт, ўз олдига қўйилган вазифаларни самарали бажариши учун, ушбу турдаги экспертиза объектларининг криминалистик хосса ва хусусиятлари ҳамда белгилари ҳақида тасаввурга эга бўлиши, полиграфия асослари, бўёвчи моддалар ва қоғознинг ишлаб чиқариш технологиясини билиши, муҳр (штам)лар, ёзув қуроллари ва ҳужжатларни расмийлаштиришда ишлатиладиган бошқа воситаларнинг ишлаб чиқариш технологияси ҳақида тегишли маълумотларга эга бўлиши лозим.</p>

2023-12-14T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 Э Хайруллоев https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27070 2023-12-14T10:56:44+08:00 А Оппокхонов

<p>Ўзбекистон Республикаси Биринчи Президенти Ислом Каримов «...бугунги сиёсий-ҳуқуқий воқеликни ҳисобга олган ҳолда, мамлака- тимизда ҳуқуқий таълим ва маърифатни, жамиятда ҳуқуқий билимлар тарғиботини тубдан яхшилашга йўналтирилган мақсадли кенг кўлам-ли чора-тадбирлар дастурини ишлаб чиқиш зарур», деб таъкидлаган эдилар</p>

2023-12-14T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 А Оппокхонов https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27073 2023-12-14T11:24:30+08:00 И Шайманов

<p>Маълумки, дастхатнинг ўзида уни бажарган шахс тўғрисида маълумот мавжуд. Хатни бажариш жараёнида ёзувчининг руҳияти, анатомик-физиологик ва бошқа ўзига хосликлар акс эттирилади. Бу маълумотларни шарҳлаб бериш ва дастхат бўйича шахс тўғрисидаги маълумотларни олиш хатшунослик экспертизасининг вазифаларидан биридир.</p>

2023-12-14T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 И Шайманов https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27075 2023-12-14T12:18:17+08:00 Н Алимкулов

<p>O‘zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidenti Islom Karimov 2010 yil 12-noyabrdagi O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi va Senatining qo‘shma majlisidagi ma’ruzasida: «Mamlakatimizni demokratik yangilashning bugungi bosqichdagi eng muhim yo‘nalishlaridan biri bu - qonun ustuvorligi va qonuniylikni mustahkamlash, shaxs huquqi va manfaatlarini ishonchli himoya qilishga qaratilgan sud-huquq tizimini izchil demokratlashtirish va liberallashtirishdan iboratdir. Bir so‘z bilan aytganda, yurtimizda huquqiy davlat asoslarini yanada takomillash- tirish va aholining huquqiy ongi va madaniyatini yuksaltirish biz uchun hal qiluvchi vazifa bo‘lib qolmoqda» 54 55 deb ta’kidladilar. Ma’lumki, ichki ishlar idoralarining faoliyati huquqni muhofaza qilish idoralarining mustaqil instituti sifatida huquqiy kafolatlar tizimida muhim ahamiyat kasb etadi. Mamlakatimiz Konstitusiyasi bu borada inson huquq va erkinliklarini amalga oshirishni ta’minlashning huquqiy asosi, barchamiz uchun zarur dasturiy hujjatdir. O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi jinoyat- chilikka qarshi kurash olib borayotgan mansabdor shaxslar va barcha organlardan qonunchilik hamda huquq-tartibotga, inson huquqlari va O‘zbekiston fuqarolarining qonuniy manfaatlariga qat’iy rioya qilishning ta’minlanishini talab qiladi.</p>

2023-12-14T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 Н Алимкулов https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27077 2023-12-14T12:53:34+08:00 С Жураев

<p>Бугунги кунда дунёнинг турли минтақа ва ҳудудларида авж олаётган қарама қаршиликлар, жумладан Яқин Шарқда, Ироқ ва Сурия мамлакатларида бўлаётган қонли тўқнашувлар, мусулмон дунёсидаги турли мазҳаб ва оқимлар ўртасида кучайиб бораётган ўзаро низо ва зиддиятлар, бегуноҳ одамларнинг қурбон бўлаётгани барчамизни ташвиш ва хавотирга солмасдан қўймайди</p>

2023-12-14T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 С Жураев https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27082 2023-12-14T13:58:54+08:00 Ш Отакулова

<p>Амир Темур ва Темурийлар даврида мамлакатни фалокат ёқасига келтириб қўйган сиёсий тарқоқлик ва мўғуллар истибдодига барҳам берилди, диёримизда марказлашган мустақил давлат ташкил этилиб, у салтанат даражасига кўтарилди. Мамлакат иқтисоди юксалиб, турли халқлар ўртасидаги ўзаро алоқалар қайта тикланди. Марказий Осиёнинг жаҳон цивилизациясида тутган ўрни ва нуфузи ортди.</p>

2023-12-14T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 Ш Отакулова https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27085 2023-12-14T14:23:05+08:00 Т Алиев

<p>Мустақилликни қўлдан бой берган халқ эрксизликка, турғунликка маҳкум. Мустамлакачилик йилларида барча соҳаларда ривожланиш депсиниб, маънавият, илм-фан ривожи секинлашди.</p>

2023-12-14T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 Т Алиев https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27089 2023-12-14T14:58:47+08:00 Ш Шакарова

<p>Today the youth accounts for the most significant part of the Uzbek society. As our President Shavkat Mirziyoyev said in his speech «Today, the pivotal appeal, namely «Our children must be stronger, more knowledgeable, smarter and certainly happier than us!» took a solid place in the minds and hearts of each of us, the parents and broad public. At present, the youth up to 30 years of age make up 32 percent of our country’s population, or 10 million people. The fact that our youth is turning into a decisive force of our today and tomorrow capable of rightfully assuming the responsibility for the future of our Homeland makes all of us proud and pleased»</p>

2023-12-14T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 Ш Шакарова https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27034 2023-12-13T14:05:24+08:00 Ж Кобилов

<p>Қонунчилик ва бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг ҳақиқийлиги, самарадорлиги, ушбу актларни ташкил қилувчи ҳуқуқ нор- маларни доимий ва қатъий равишда татбиқ этилишига боғлиқ. Бироқ давлат томонидан ўрнатилган ҳуқуқий нормалар уларни амалга оширишнинг мураккаб механизмларисиз тартибга солиш ролини бажара олмайди. Ўзбекистон Республикаси Биринчи Президенти Ислом Каримов таъкидлаб ўтганидек, «Қонун қабул қилиш - бу ишнинг ярми холос. Уларнинг ҳаётга тўла татбиқ қилинишига эришиш даркор. Бунинг учун қабул қилинган қонунларнинг кундалик турмушимизда амалга ошишини таъминловчи таъсирчан механизмини яратиш лозим» </p>

2023-12-13T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 Ж Кобилов https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27036 2023-12-13T14:34:33+08:00 Б Икромов

<p>Республикамиз мустақилликка эришган дастлабки даврданоқ ўз олдига асосий мақсад қилиб, ижтимоий макон сифатида тушунила диган фуқаролик жамиятини шакллантириш йўлини танлаган эди ва шу мақсадда собитқадамлик билан ҳаракат қилиб келмоқда.</p>

2023-12-13T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 Б Икромов https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27038 2023-12-13T14:52:09+08:00 М Худобердиев

<p>Бугунги кунда мамлакатимизда амалга оширилаётган барча ислоҳотлар марказида инсон, унинг ҳуқуқ ва эркинликлари ётади. Зеро, «демократик давлатда барча ислоҳотлар инсон учун унинг ман-фаатлари учун хизмат қилмоғи лозим» 16 17 . Бу борада мустақилликнинг дастлабки йилларида бир қатор соҳаларда бўлгани каби суд-ҳуқуқ соҳасида ҳам бир қанча ислоҳотлар амалга оширилмоқда. Мамлака-тимизда ислоҳотларни босқичма-босқич амалга оширишни қатъият лик билан олиб борилганлиги туфайли, бозор иқтисодиёти тизимини барпо этиш, ҳуқуқий демократик давлатнинг ижтимоий муносабат- ларини шакллантириш йўлида жиддий ютуқларга эришилди. Ҳуқуқий давлат ва фуқаролик жамиятининг мақсади инсонни ҳуқуқ ва эркин-ликларини имкон қадар тўла таъминлаш ва қонунийликка риоя қилиш-дан иборат экан, давлатимизнинг жиноятчиликка қарши курашиш сиёсатида ҳам шахс ҳуқуқларини таъминлаш ҳамда жиноят процес- <br />суал қонунчиликни тўғри қўллаш амалиётига асосий эътибор қара-тилмоқда. Ўзбекистон Республикаси Жиноят-процессуал кодексига кўра, мамлакатимизда содир этилаётган ҳар бир жиноят юзасидан дастлабки тергов олиб борилиб, жиноят ишлари юритилади. Даст- лабки тергов давомида жиноятни фош этишга қаратилган далиллар тўпланади, текширилади ва ҳуқуқий жиҳатдан баҳоланади. Далиллар-ни тўплаш усуллари жиноят жараёнида тергов ҳаракатлари деб ном-ланади. Тергов ҳаракатлари ичида эса сўроқ қилиш тергов ҳаракати-нинг ўзига хос ўрни бўлиб, «бу тергов ҳаракатисиз жиноят ишини асосли ва судда қонуний ҳал этиш жараёнини тасаввур қилиш мушкул»</p>

2023-12-13T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 М Худобердиев https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27040 2023-12-13T15:09:38+08:00 А Мадраимов

<p>Жиноят содир этилиб, уни содир этган шахс номаълум бўлса, бу жиноят фош этилмаган жиноят ҳисобланади. Жиноятчиликка қарши кураш олиб борувчи органлар фаолиятининг ташкилий шаклларини такомиллаштириш билан боғлиқ соҳалар ичида очилмаган жиноятлар бўйича ишларни тергов қилиш устидан идоравий процессуал назоратни келтириш мақсадга мувофиқ. Жиноят содир этган шахс номаълум бўлганда, яъни ЖПКнинг 364-моддасининг 1-бандида кўрсатилган асослар бўйича тўхтатилган жиноят ишлари ҳозирги пайтда йилдан-йилга рўйхатга олинган жиноятлар ичида кўпайиб бормоқда. Демак, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларнинг жиноятларни очилиши билан боғлиқ фаолияти самарадорлиги айнан шу кўрсаткич билан чамбарчас боғлиқ бўлганлиги сабабли, бу ҳолат терговчиларнинг фаолиятида ҳам, айниқса жиноятларни очилишини ташкил этувчи рақамларга ҳам бевосита таъсир кўрсатади, чунки бу рақамлар улар томондан тегишли қарорлар қабул қилишда юзага келади. Таъкидлаш жоизки, терговчи жиноятларни очиш функциясини амалга ошириб, тегишли процессуал ҳаракатларни амалга оширади ва бу ҳаракатлар инсоннинг ҳуқуқ ва эркинликларига тегишли бўлиши мумкин, бу эса дастлабки тергов даврида шахснинг ҳуқуқларини таъминлашда алоҳида эътиборни қаратилишини талаб этади. Ўтган йилларнинг очилмаган жиноятлар очиш фаолияти терговчи ва суриштирувчи органга тегишли бўлиб бунда шахснинг ҳуқуқларига сезиларли дара- жада таъсир кўрсатилади. Маълумки, ички ишлар органлари шахс ҳуқуқлари ва эркинликларини, жамоат тартиби ва фуқаролар хавф- сизлигини ҳимоя қилишнинг ишончли гарови бўлиши лозим.</p>

2023-12-13T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 А Мадраимов https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27042 2023-12-13T15:30:02+08:00 М Тошхожаев

<p>Бугунги кунда ҳар қандай ҳуқуқбузарликни тор маънода ҳуқуқий ҳодиса сифатида тушунишдан воз кечилиб, унинг ижтимоий ҳуқуқий ва руҳий ҳодиса сифатида эътироф этилиши натижасида ҳуқуқбузар-ликнинг қилмишига нисбатан янгича илмий нуқтаи назардан ёнда- шиш юзага келди.</p>

2023-12-13T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 М Тошхожаев https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27044 2023-12-13T15:54:09+08:00 Н Кахрамонова

<p>Жиноятларнинг криминалистик тавсифи жиноят ва жазо тўғрисидаги қонунда белгилаб қўйилган ижтимоий жиҳатдан хавфли ғайриҳуқуқий қилмишларнинг кўриб чиқилаётган турларининг энг муҳим томонлари тўғрисидаги умумлаштирилган далилий маълумотлардан ҳамда уларга асосланган илмий хулосалар ва тавсиялар тизимидан иборат бўлади. Криминалистик тавсифларни билиш жиноят ишларини тез, ҳар томонлама ва холисона тергов қилишни ташкил этиш учун зарурдир</p>

2023-12-13T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 Н Кахрамонова https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27046 2023-12-13T16:53:53+08:00 Н Некбоев

<p>Мамлакатимизда қабул қилинаётган қонунлар ва қонун ости ҳужжатлар турли ижтимоий муносабатларни тартибга солиш билан бир қаторда маълум бир ҳуқуққа хилоф ҳаракат (ҳаракатсизликлар)- ларни ҳуқуқбузарлик сифатида эътироф этиб улар учун тегишли юридик жавобгарликни ҳам белгилайди.</p>

2023-12-13T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 Н Некбоев https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27048 2023-12-13T18:32:16+08:00 Ш Ёкубов

<p>Ўзбекистон Республикаси мустақилликнинг дастлабки йилларида барча соҳаларда ислоҳотлар амалга оширди. Барча соҳалар қатори суд-ҳуқуқ тизимида ҳам туб ислоҳотлар амалга оширилди. Жумла- дан, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар тизимида жиноят қидирув, уюшган жиноятчилик ва коррупция, солиқ, валютага оид жиноят- ларга ва жиноий даромадларни легаллаштиришга қарши кураш ҳамда ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш тузилмалари ташкил қилинди. Мустақиллик йилларида мамлакатимизда иштирокчиликдаги жиноят-чиликка қарши курашнинг ўзига хос миллий тизими яратилди. Ишти-рокчиликдаги жиноятчиликка қарши курашнинг ҳуқуқий асосларини ташкил этувчи «Терроризмга қарши кураш тўғрисида»ги, «Одам савдосига қарши курашиш тўғрисида»ги, «Тезкор-қидирув фаолияти тўғрисида»ги, «Ҳуқуқбузарликлар профилактикаси тўғрисида»ги, «Ички ишлар органлари тўғрисида»ги қонунлар қабул қилиниб, жиноят қонуни нормалари такомиллаштирилиши натижасида ишти рокчиликда содир этилган жиноятларнинг маълум даражада камайишига эришилди.</p>

2023-12-13T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 Ш Ёкубов https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27050 2023-12-13T19:01:12+08:00 А Турсунов

<p>Ҳозирги куннинг энг асосий муаммоларидан бири аҳолисининг асосий қисмини мусулмон бўлган мамлакатнинг диний эътиқодига зид бўлган ақидаларнинг минтақамизга кириб келишининг олдини олиш, анъанавий, маърифий ва мўътадил исломни ёт ғоялардан сақ- лашдир. XXI аср вабоси бўлган терроризм ва диний ақидапарастлик хавфини тўла бартараф қилиш ҳам мазкур муаммони ҳал қилишга боғлиқ, чунки ҳар қандай мутаассиб кайфиятдаги кишиларнинг диний ҳиссиётларидан ғаразли мақсадларда фойдаланишга интилиш жамият- даги демократик ислоҳотлар, диний бағрикенглик шартларининг таъминланишига тўсқинлик қилади.</p>

2023-12-13T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 А Турсунов https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27052 2023-12-13T19:21:53+08:00 Г Xамдамова

<p>Ички ишлар органларининг асосий вазифалари фуқароларнинг ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатларини, жисмоний ва юридик шахсларнинг мулкини, конституциявий ва юридик шахсларнинг мулкини, конституциявий тузумни ҳимоя қилишдан, қонун устуворлигини, шахс, жамият ва давлатнинг хавфсизлигини таъминлашдан, шунингдек, ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш ва профилактикасидан иборат.</p>

2023-12-13T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 Г Xамдамова https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27065 2023-12-14T02:17:09+08:00 И Бекмурадов

<p>Жиноятларни очиш ва тергов қилишнинг дастлабки босқичида, жиноятчиларни қидириш мақсадида қўл бармоқ изларини тадқиқ этиш бир неча йўналишларида олиб борилади. Бир томондан - бу ҳодиса содир бўлган жойда аниқланган қўл бармоқ изларини ИИБ- ларнинг эксперт-криминалистик хизматларидаги дактилоскопик ҳисоб- лардан ва марказлаштирилган (ИИВ ЭКМ) дактилоскопик картотека- ларидан текшириш бўлса, иккинчи томондан - бармоқ излари, муайян доирадаги шахсларнинг папилляр нақшлари билан бевосита тақ- қослаш, ушбу шахслар доирасини янада торайтириш ҳамда алоҳида шахсларни аниқлашда вужудга келадиган версияларни текширишда фойдаланилиши мумкин.</p>

2023-12-14T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 И Бекмурадов https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27067 2023-12-14T02:44:49+08:00 А Ахмедов

<p>Демократик ҳуқуқий фуқаролик жамияти ҳаётидан жиноятчиликни умуман сиқиб чиқаришнинг принципиал шартларидан бири ҳар қандай жиноятни тез ва тўлиқ очиш ҳамда содир этилган жиноий қилмиш учун айбдорга нисбатан қонунда белгиланган жазо чоралари нинг муқаррарлигини таъминлашдир. Жамият ҳаётидаги айрим жиноят- лар турли хил ўқотар қуроллар ва қуролга ўхшаш буюмлар ишлати либ содир этилади. Қуроллар ишлатилиши эса одамнинг ҳаёти ва соғлиги учун кучли хавф, таҳдид солаётганини билдиради. Шунинг учун ўқотар қуроллар ва уларга ўхшаш буюмлар ишлатилиб содир этилган жиноятларда, жиноятчи шахсларнинг ушбу қилмишлари жиноятни оғирлаштирувчи ҳолат деб тушунилади. Биринчи Президентимиз Ислом Каримов таъкидлаганидек, «бугунги кунда ички ишлар идораларининг фаолияти самарадорлигини ошириш ва уларни мустаҳкамлаш борасида юксак малакали, профессионал кадрлар тайёрлаш масаласи муҳим аҳамият касб этади...» 44 45 . Шу жиҳатдан тингловчилар томонидан Баллистик экспертиза фанини ўрганиш ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларнинг эксперт-криминалистик хизматлари олдига қўйилган вазифаларни самарали бажаришлари учун зарур бўлган билимлар, кўникма ва малакаларни эгаллашларига йўналтирилган.</p>

2023-12-14T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 А Ахмедов https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27069 2023-12-14T03:27:52+08:00 С Амруллоев

<p>Жиноят ёки фуқаролик ишлари бўйича одил судловда суд-хатшунослик экспертизасининг энг кўп тарқалган тадқиқот объект-ларидан бири - бу имзо ҳисобланади. Имзо билан боғлиқ тадқиқот-ларнинг мураккаблиги, ушбу ёзув материали бўйича фойдали ахборотларнинг камлиги ва белгиларининг ифодаланиши даражаси пастлиги билан ифодаланадиган ўзига хослигига боғлиқдир. Ёзиш жараёнига турли бузувчи омилларнинг таъсири, тахмин қилинаётган ижрочилар ёзувларининг бир-бирига ўхшашлиги, имзоларни бажаришда турли техник воситалардан фойдаланиш имкониятлари бу борадаги диагностик ёки идентификацион вазифаларни ҳал этишни қийинлаштиради. Натижада етарлича асосланмаган ёки хато хулосалар чиқарилади, шунингдек «саволга жавоб беришнинг имкони йўқ» шаклидаги хулосалар берилади. Юқорида таъкидланган шароитлар экспертдан имзо ва унинг тадқиқотлари методикасининг ўзига хос хусусиятлари бўйича чуқур билимларни талаб қилади. Ёзув билан психофизилогик асосларининг бирлиги, ёзишнинг график ва техник кўникмалари билан боғлиқ имзо хатшунослик объектларининг алоҳида ўзига хос тури ҳисобланади. Бу имзо тушунчасининг ёзишни махсус маҳсули сифатидаги тушунчаси, унинг шаклланишидаги ўзига хосликлар, имзонинг асосий хусусиятлари ва унга асосланган белгилар тизими, шунингдек имзоларга нисбатан қабул қилинадиган қарорларнинг ишончлигини оширишга хизмат қиладиган умумий ва хусусий методикалари билан боғлиқдир.</p>

2023-12-14T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 С Амруллоев https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27072 2023-12-14T11:10:43+08:00 С Шерматов

<p>Хатнинг атайин ўзгартирилиши ёзувчида мавжуд бўлган ёзма ҳаракат кўникмасининг ўзгариши билан боғлиқ. Ёзувдаги ҳаракатлар нинг стереотиплигини аниқловчи кўникма тизими бутунлай бузил- майди ва охиргиси сақланиб қолади. Атайин ўзгартирилган дастхат билан бажарилган қўлёзмаларда аломатларнинг икки гуруҳи акс эттирилади - стереотип ҳаракатларнинг бузилиши натижасида пайдо бўлган «ўзгарган» ва ёзувчининг оддий дастхатига хос «ўзгармаган».</p>

2023-12-14T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 С Шерматов https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27074 2023-12-14T11:34:39+08:00 Б Зарифов

<p>Ўзбекистон Республикаси Биринчи Президенти Ислом Каримов таъкидлаганидек, «бугунги кунда ички ишлар идораларининг фаолияти самарадорлигини ошириш ва уларни мустаҳкамлаш борасида юксак малакали, профессионал кадрлар тайёрлаш масаласи муҳим аҳамият касб этади...» 53 . Шу жиҳатдан ҳужжатларнинг техник-криминалистик экспертизаси ва ҳужжатлар тадқиқотларининг натижалари кўрилаёт- ган жиноят иши бўйича исботлов ва қидирувга оид маълумотларнинг манбаларидан бири ҳисобланади. Ҳужжатларнинг реквизитлари ва материаллари, шунингдек уларнинг тайёрлашда ишлатилган техник воситалар ўрганилар экан эксперт, кўрилаётган жиноят иши доира- сида ҳужжатнинг қалбакилаштириш ҳолати ва усулларини аниқлаш билан чегараланиб қолмайди. Экспертиза хулосалари турлича маълумотлар, масалан, тахминий ижрочи ёки жиноятчининг тусмол қилинаётган касби, полиграфия, қоғоз ишлаб чиқариш соҳасидаги махсус билимлари даражаси ёки жиноятчиларни қидирув фаолиятини мақсадга йўналган тарзда олиб боришга имкон берувчи бошқа шарт шароитлар ҳақидаги маълумотларга эга бўлиши мумкин. Турли ҳуж- жатлардаги қалбакилаштириш белгиларини аниқлаш зарурати даст- лабки давлатлар вужудга келиши билан мавжуд бўлган, масалан ҳали қадимги Рим давлатида ҳужжатларнинг қалбакилаштирилганлик бел-гиларини аниқлашга ихтисослашган махсус мутахассислар фаолият юритган. Ўша даврларда қалбаки ҳужжатларни аниқлаш мақсадида ҳужжатлардаги ёзувлар билан бирга ҳужжатнинг турли реквизитлари текширила бошланган. Ҳужжатларни турли жиноят ишлари бўйича тадқиқотлари машҳур криминалист олим Е.Ф. Буринский номи билан боғлиқ. Айнан Е.Ф.Буринский томонидан турли қалбаки ҳужжатлар- даги «қўшиб ёзиш», «тозалаш ва ўчириш»лар, муҳр ва штампларнинг акслари, матннинг бажарилган вақтини аниқлаш ва бошқа шу кабиларни аниқлаш мақсадида тадқиқотлар ўтказилган ва ижобий натижаларга эришилган.</p>

2023-12-14T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 Б Зарифов https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27076 2023-12-14T12:37:25+08:00 У Вуриев

<p>Ўзбекистон Республикаси суд ҳуқуқ тизимида амалга оширилаётган ислоҳотларнинг асосий мақсади давлат органлари фаолияти- да қонунийликни таъминлаш, фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини ишончли ҳимоя қилиш, жамоат ва давлат хавфсизлигини таъминлашдан иборат. Одил судловни амалга ошириш, жиноятларни тез ва тўла очиш, жиноят содир этган ҳар бир шахсга адолатли жазо берилиши, айби бўлмаган ҳеч бир шахс жавобгарликка тортилмаслиги ва ҳукм қилинмаслиги учун айбдорларни фош этишда ҳамда қонунларнинг тўғри татбиқ этилишини таъминлашда ички ишлар органлари- нинг эксперт криминалистика хизмати ҳам муҳим аҳамиятга эга.</p>

2023-12-14T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 У Вуриев https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27079 2023-12-14T13:33:53+08:00 Ж Абдурахмонов

<p>XX асрнинг сўнгги ўн йиллигида мустақилликни қўлга киритган ва бозор иқтисодиётига асосланган демократик жамият қуриш билан боғлиқ чуқур ижтимоий-сиёсий ва иқтисодий ислоҳотларни бошидан кечираётган Марказий Осиё давлатларида айрим норасмий исломий марказлар, жамғармалар ва халқаро диний экстремистик гуруҳларнинг ҳомийлиги ва яширин кўмаги ёрдамида ақидапараст шахслар томонидан турли диний-экстремистик гуруҳлар тузилганлиги яқин тарихимиздан кўпчиликка маълум. Мазкур гуруҳлар қаторида сохта салафийлик ва нурчилик каби диний экстремистик гуруҳлар ҳам киради.</p>

2023-12-14T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 Ж Абдурахмонов https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27084 2023-12-14T14:14:52+08:00 М Шералиев

<p>Диний ақидапарастликнинг мазмун-моҳияти ҳақида маълумотга эга бўлиш уни тушунишни анча ойдинлаштиради. Ақида (араб. «ишонч») мутаассиб диндорлар учун мажбурий бўлган, улар шак келтирмасдан, муҳокама қилмасдан бажариш, эътиқод қилиш лозим деб ҳисоблайдиган диний талабдир.</p>

2023-12-14T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 М Шералиев https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27087 2023-12-14T14:45:58+08:00 И Муминов

<p>Барчамизга маълумки, ҳозирги вақтда дунёнинг турли минтақаларида миллатлараро ва динлараро кескинлик кучайиб бормоқда, миллатчилик, диний муросасизлик бош кўтармоқда. Бу иллатлар давлатларни емириб, жамиятни парчалаб, радикал гуруҳ ва оқимлар тегирмонига сув қўймоқда.</p>

2023-12-14T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 И Муминов https://inlibrary.uz/index.php/academy-ministry-internal/article/view/27093 2023-12-14T17:27:19+08:00 Д Нурбердиева

<p>Одной из самых тонких и вместе с тем самых влиятельных сфер культуры является музыка. Она может быть мощнейшим орудием как совершенствования и созидания, так и разрушения. Известно, что при помощи музыкального ритма можно ускорить или замедлить сердечный ритм. Известны африканские племена, где преступников казнили при помощи барабанного боя. Ученые выяснили, что развитие эмоциональных переживаний, при восприятии музыки связано с деятельностью многочисленных мозговых структур, ответственных за различные виды деятельности 85</p>

2023-12-14T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2023 Д Нурбердиева