Клинико-функциональная оценка эффективности эндоназального электрофореза в сочетании с электростимуляцией в комплексной терапии глаукомной оптической нейропатии

CC BY f
147-150
69
2
Поделиться
Саидов, Т., Янгиева, Н., Хамидуллаев, Ф., & Хамидов, О. (2021). Клинико-функциональная оценка эффективности эндоназального электрофореза в сочетании с электростимуляцией в комплексной терапии глаукомной оптической нейропатии. in Library, 21(2), 147–150. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/archive/article/view/13894
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Клинико-функциональная оценка результатов комплексного лечения глаукомной оптической нейропатии с использованием препарата танакан в виде эндоназального электрофореза в сочетании с электростимуляцией по данным оптической когерентной томографии глаза и ультразвукового допплеровского картирования. Материал и методы: обследованы 43 больных (74 глаза) с глаукомной оптической нейропатией возрасте от 58 до 76 лет. Результаты: использованный метод эффективно задерживает развитие атрофии зрительного нерва и, наряду с улучшением зрительных функций, удлиняет положительный эффект основного лечения, что нашло свое подтверждение в достоверном улучшении гемодинамических показателей по данным ультразвукового допплеровского исследования. Выводы: предложенный метод позволит повысить эффективность лечения больных компенсированной открытоугольной глаукомой и улучшить прогноз по зрению и качество реаилитационных мероприятий.

Похожие статьи


background image

ISSN 2181-7812

www.tma-journals.u

z

147

Клиническая медицина

УДК: 617.7-007.681

ГЛАУКОМАЛИ ОПТИК НЕЙРОПАТИЯНИНГ КОМПЛЕКС ТЕРАПИЯСИДА ЭЛЕКТР

СТИМУЛЯЦИЯСИ БИЛАН БИРГАЛИКДА ЭНДОНАЗАЛ ЭЛЕКТРОФОРЕЗНИНГ КЛИНИК ВА

ФУНКЦИОНАЛ АСОСЛАРИ

Саидов Т.Т., Янгиева. Н.Р., Хамидуллаев Ф.Ф., Хамидов О.А.

КЛИНИКО-ФУНКЦИОНАЛЬНАЯ ОЦЕНКА ЭФФЕКТИВНОСТИ ЭНДОНАЗАЛЬНОГО

ЭЛЕКТРОФОРЕЗА В СОЧЕТАНИИ С ЭЛЕКТРОСТИМУЛЯЦИЕЙ В КОМПЛЕКСНОЙ ТЕРАПИИ

ГЛАУКОМНОЙ ОПТИЧЕСКОЙ НЕЙРОПАТИИ

Саидов Т.Т., Янгиева

.

Н.Р., Хамидуллаев Ф.Ф., Хамидов О.А.

CLINICAL AND FUNCTIONAL ASSESSMENT OF THE EFFECTIVENESS OF ENDONASAL

ELECTROPHORESIS IN COMBINATION WITH ELECTRICAL STIMULATION IN THE COMPLEX

THERAPY OF GLAUCOMATOUS OPTIC NEUROPATHY

Saidov T.T., Yangiyeva N.R., Xamidullayev F.F., Xamidov O.A.

Самарқанд давлат тиббиёт институти, Тошкент давлат стоматология институти

Цель:

клинико-функциональная оценка результатов комплексного лечения глаукомной оптической ней

-

ропатии с использованием препарата танакан в виде эндоназального электрофореза в сочетании с элек

-

тростимуляцией по данным оптической когерентной томографии глаза и ультразвукового допплеровского

картирования.

Материал и методы:

обследованы 43 больных (74 глаза) с глаукомной оптической нейро

-

патией возрасте от 58 до 76 лет.

Результаты:

использованный метод эффективно задерживает разви

-

тие атрофии зрительного нерва и, наряду с улучшением зрительных функций, удлиняет положительный

эффект основного лечения, что нашло свое подтверждение в достоверном улучшении гемодинамических

показателей по данным ультразвукового допплеровского исследования.

Выводы:

предложенный метод по

-

зволит повысить эффективность лечения больных компенсированной открытоугольной глаукомой и улуч

-

шить прогноз по зрению и качество реаилитационных мероприятий.

Ключевые слова:

глаукомная оптическая нейропатия, ретиналамин, нейропротекция, танакан, эндо

-

назальный электрофорез, электростимуляция, ультразвуковое допплеровское картирование.

Objective:

Clinical and functional assessment of the results of complex treatment of optic glaucoma neuropathy

using tanakan in the form of endonasal electrophoresis in combination with electrical stimulation according to optical

coherence tomography of the eye and ultrasound Doppler mapping.

Material and methods:

43 patients (74 eyes)

with glaucomatous optic neuropathy aged from 58 to 76 years were examined.

Results:

The used method effectively

delays the development of optic nerve atrophy and, along with the improvement of visual functions, lengthens the pos-

itive effect of the main treatment, which was confirmed by a significant improvement in hemodynamic parameters ac

-

cording to the ultrasound Doppler study.

Conclusions:

The proposed method will improve the efficiency of treatment

of patients with compensated open-angle glaucoma and improve the vision prognosis and the quality of rehabilitation

measures.

Key words:

glaucomatous optic neuropathy, retinalamin, neuroprotection, tanakan, endonasal electrophoresis,

electrical stimulation, ultrasound Doppler mapping.

Г

лаукома

кўз

патологиялари ичида энг

оғирла

-

ридан

бири

бўлиб, дунёда

қайта даволаб бўл

-

майдиган кўрликка

олиб

келадиган

сабаблар

ора

-

сида

учинчи

ўринда

туради [4,5,9,10]. Маҳаллий

муаллифларнинг

фикрига

кўра, Ўзбекистонда 40

ёшдан

ошган

аҳоли

ўртасида

бирламчи

глаукома

би

-

лан

касалланишнинг

ўсиши 1,5-2,5% га

етади. Ўткир

бурчакли глаукома 20,1%, ёпиқ бурчакли глаукома

(ЁБГ) эса 29,9% ҳолларда учрайди. Республикамиз

-

да Д.М. Туйчибаева (2004), тадқиқотларига кўра би

-

ринчи даражали глаукома туфайли ногиронлик

-

нинг нисбати 14,8% ни ташкил қилади, бу эса барча

бирламчи кўриш қобилияти бузилишидан келиб

чиқадиган ногиронликда иккинчи ўринни эгаллай

-

ди. Яқин ўтмишда касаллик фақатгина кўз ичи бо

-

симининг кўтарилиши (КИБ) патологияси сифатида

қабул қилинган, аммо у ҳозирда кўплаб хавф омил

-

ларидан бири эканлиги балки уларнинг етакчиси

бўлиши ҳам мумкинлиги аниқланган. Кўплаб илмий

тадқиқотлар КИБни самарали пасайтириш баъзи бе

-

морларда ўсишда давом этаётган глаукома жараёни

-

нинг барқарорлашувига кафолат бера олмаслигини

аниқлади. Глаукома билан оғриган нормализация

қилинган ва барқарор офталмотонусли беморларда

кўриш функцияларининг ёмонлашувининг асосий

сабаби бу глаукоматоз оптик нейропатиядир (ГОН).

Бу глаукомани ўрганишга бағишланган бир қатор

йирик марказларда ўтказилган кўплаб тадқиқот

-

ларда тасдиқланган (Advanced Glaucoma Intervention

Study, Collaborative Normal Tension Glaucoma Study,

Collaborative Initial Glaucoma Treatment Study, Early

Manifest Glaucoma Trail).

Компенсацияланган офталмотонус фонида ней

-

ропатиянинг барқарорлашиш белгиларининг йўқ

-

лиги, глаукоматоз кўзнинг оптик асаб ва тўр пар

-

даларининг функционал ҳолатини яхшилашга

қаратилган дори билан даволашнинг янги йўнали

-

шларини излаш зарурлигини белгилайди [4,7].


background image

ISSN 2181-7812

www.tma-journals.u

z

148

Клиническая медицина

Энг истиқболли дорилар цитомедин гуруҳи

-

даги нейропротекторлар - кортексин ва ретинала

-

мин бўлди. Бирламчи очиқ бурчакли глаукоманинг

(БОБГ) бошланғич ва ривожланган босқичлари бўл

-

ган беморларда ретиналаминнинг нейротрофик

таъсири ретинал асаб толалари ўртача қалинлиги

-

нинг сезиларли даражада ошишида намоён бўлади.

Клиник тадқиқотлар натижалари кўпчилик бе

-

морларда ретинанинг чегара сезгирлиги кўрсат

-

кичлари бўйича периферик кўришнинг ижобий ди

-

намикасини, кўриш кескинлигининг субъектив

ўсишини, психофизиологик ва электрофизилогик

параметрларнинг марказий кўринишини сезиларли

даражада яхшилаганлигини [6], глаукомага хос бўл

-

ган жойларда скотомалар сони ва чуқурлигининг

пасайиши [1] оптик асабнинг кўтарилган босимга

чидамлилигини оширишини кўрсатди. Глаукомада

оптик асаб ва тўр пардаси томирларидаги микро

-

циркуляция бузилишларини тузатиш учун томир

-

ларни кенгайтирувчилар, склеротикларга қарши

дорилар, микросиркуляция ва тўқималарнинг ме

-

таболик жараёнларини яхшилайдиган воситалар

-

ни ўз ичига олган мураккаб дори даволаш усулла

-

ридан фойдаланишга уринишлар қилинган [11].

Ўсимлик препарати “Гингко билоба”нинг юқори са

-

марадорлиги исботланган, бу ҳужайралардаги мета

-

болик жараёнларга, қоннинг реологик хусусиятла

-

рига, қон-томирларининг вазомотор реакцияларига

таъсир қилади ва шу билан периферик ва ретробул

-

бар қон айланишини оширади, нормотензив глауко

-

мада кўриш майдонларини яхшилайди. эркин ради

-

каллар, шу жумладан азот оксиди учун тузоқ бўлади

ва уни ишлаб чиқарилишини тўхтатади [2,12,13].

Aммо таблетка шаклида препарат кечиктирил

-

ган йиғувчи таъсирга эга, бунга фақат узоқ муддат

-

ли уч ойдан тўққиз ойгача мунтазам фойдаланиш

билан эришилади. Шу муносабат билан сўнгги йил

-

ларда дори моддаларнинг кўз тўқималарига кириб

боришини кучайтирадиган физиотерапевтик про

-

цедуралар (эндоназал, ванначали электрофорез, фо

-

нофорез, лазер электрофорези) ёрдамида дорилар

-

ни қабул қилиш усуллари кенг тарқалмоқда. Дорили

электрофорез - бу тўғридан-тўғри токнинг орга

-

низмга таъсири ва унинг ёрдамида киритилган до

-

риларни бирлаштирган электрофармакотерапия

усулидир. Эндоназал электрофорез усули танланди,

чунки у препаратнинг керакли миқдордаги бурун

шиллиқ қавати орқали кириб боришини таъмин

-

лайди. Н.A.Борисова, Р.М.Хазияхметованинг маълу

-

мотларига кўра, электр токи таъсирида эндоназал

юбориладиган дорилар бурун шиллиқ қаватига ки

-

риб, периневрал ва лимфа йўллари бўйлаб ҳаракат

-

ланиб, кўз олмаси тўқималарига ва суюқликларига

киради. Шундай қилиб, кўз олмаси тузилмалари

-

да ўзига хос дори омбори яратилиши туфайли аниқ

ва узоқ муддатли нейрофизиологик таъсир таъмин

-

ланади [3,8]. ГОНни даволашда муҳим йўналиш - бу

визуал анализаторнинг периферик қисмини электр

стимуляцияси, хусусан, электр импулси таъсири

-

да электр фосфен пайдо бўлиши ҳодисаси “ЭСОМ”

аппарати томонидан амалга ошириладиган оптик

асабнинг тери орқали нейроелектростимуляцияси

-

ни ривожлантириш эди. Юқоридагиларни инобатга

олган ҳолда, нейропротекциянинг муҳим нуқтала

-

ридан бири бу нейронларни ўраб турган ҳужайра

-

лараро бўшлиқда цитотоксиклик даражасининг па

-

сайиши, заҳарли моддаларни зарарсизлантириш

ёки уларга нисбатан сезгирликнинг пасайиши деб

тахмин қилиш мумкин. Ушбу талаблар пептид био

-

регуляторлари томонидан қондирилади (Ставицкая

Т.В. ва бошқ., 2004; Хавинсон В.Х. ва бошқ., 2005). Кўз

микросиркуляциясининг бузилиши глаукоматоз оп

-

тик нейропатиянинг патогенезидаги асосий омил

-

лардан бири бўлганлиги сабабли, гемодинамик ўз

-

гаришларни тузатиш гинкго билоба экстракти

асосида тайёрланган препаратлар ёрдамида энг са

-

марали тарзда амалга оширилади. Ушбу дориларни

узоқ вақт давомида қўллаш натижасида эришила

-

диган кечиктирилган тўпланган таъсирни ҳисобга

олган ҳолда, субтенон юбориш ва эндоназал элек

-

трофорез каби мақсадли таъсир қилиш усуллари

бу муаммони ҳал қилади. Шуни таъкидлаш керак

-

ки, ушбу дори-дармонларни кўзнинг орқа қисми

-

да тўплангандан сўнг уларнинг самарадорлигини

ошириш ва нафақат ҳужайралар орасидаги, балки

кўриш тизимининг турли даражаларида нейрон

-

ларнинг таъсирини яхшилаш учун глаукомани оғир

оптик нейропатия билан комплекс даволашда, тери

орқали электр стимуляциясидан фойдаланиш оқи

-

лонадир. Усул электр сезгирлиги чегарасини ва фос

-

фен чақнаши синтезининг (ФЧС) критик частотаси

-

ни дастлабки диагностик ўрганишга асосланган.

Тадқиқот мақсади

Глаукома оптик нейропати билан оғриган бе

-

морларни комплекс фармако-физиотерапевтик да

-

волаш самарадорлигини клиник ва функционал

баҳолаш.

Материал ва усуллар

Тадқиқотлар СамТИ шифохонасида Самарқанд

вилоят ихтисослаштирилган кўз касалликлари ши

-

фохонаси ва “Aлфа-Мед” хусусий клиникаси билан

ҳамкорликда ўтказилди. Тадқиқотда 58 ёшдан 76

ёшгача бўлган ГОН билан касалланган 43 (74 кўз)

бемор иштирок этди, шулардан 23 нафари (53,4%)

аёллар, 20 таси (46,5%) эркаклар, БОБГ II ёки III

босқичларида КИБ компенсацияси шаротида ташхис

қўйилган. (21,3±3,2). КИБ компенсацияси дорилар,

лазер ва жарроҳлик усуллари ёрдамида амалга оши

-

рилди. Барча беморлар БОБГ босқичига ва бемор

-

нинг ёшига қараб иккита бир хил гуруҳга бўлинган.

Назорат гуруҳи II босқичли 20 (34 кўз) беморлардан

иборат бўлиб, улардан 15 таси (27 кўз) ва III босқич -

5 (7 кўз) бўлган, улар 10 кун давомида анъанавий те

-

рапия ўтказган, улар қуйидаги дориларни ўз ичига

олади: Sol. Mildronati 10%-5,0 в/и, Tab. Nootropili 800

мг х 3 марта, Sol. Pyridoxini hydrohloridi 5%-2,0 м/и,

Sol. Emoxypini 1%-0,5 парабульбар, Sol.Taufoni 4%-5,0

л/т, шунингдек, “Ретиниламин” препаратини 5 мг

дозада бир маротабали манзилли (субтенон) кири

-

тиш. Aсосий гуруҳда 23 (40 кўз) беморлар, уларнинг

босқичлари бўйича тақсимланиши 13 (25 кўз) билан

II ва 10 (15 кўзлар) билан III босқич, анъанавий те

-


background image

ISSN 2181-7812

www.tma-journals.u

z

149

Клиническая медицина

рапия ва Ретиниламинни субтенон билан даволаш

кунига 1 марта “Танакан” билан эндоназал элек

-

трофорез ва ЭСОМ аппарати ёрдамида тери орқа

-

ли электр стимуляцияси, давомийлиги 1-10 мс гача

бўлган тўртбурчакли манфий импулсдан фойдалан

-

ган ҳолда, кейин 5-30 Гц частота ва 10- амплитуда

10 кун давомида 1000 мкА бажарилди. Ҳар бир кўз

олмаси учун 30-60 дақиқадаги интервал билан 15-

45 с гача бўлган 4-6 серия бажарилди. Даволашдан

олдин ва кейин, шунингдек, терапия курсидан 3 ой

ўтгач, барча беморларда клиник тадқиқотлар ўтка

-

зилди: визометрия, офталмоскопия, офталмобио

-

микроскопия, Маклаков тонометрияси, тонография,

гониоскопия, периферик кўриш майдонини ўрга

-

ниш (“Humphrey” аппаратида компютер статик пе

-

риметри SAP-30-2 протоколи, HRT-2 аппаратида

оптик асаб бошининг лазерли сканерлаши конфо

-

кал ретинотомографиясини (Heidelberg engineering

GmbH, Германия) ултратовушли рангли допплер ха

-

риталаш усули билан кўз ичи қон оқимини ўрганиш

ўтказилди. Кўп функционал ултратовуш текшируви

Sonoscape C 50, гемодинамиканинг спектрал тезлик

параметрлари баҳоланди: максимал систолик тез

-

лик (Vmax), сўнгги диастолик тезлик (Vmin) ва пе

-

риферик қаршилик кўрсаткичи (Ri).

Натижалар ва мухокама

Икки гуруҳдаги беморларнинг даволанишдан

олдин ўртача кўриш кескинлиги 0,06 ± 0,02 ни таш

-

кил этди. Назорат гуруҳидаги беморларда кўриш

-

нинг кескинлиги тадқиқотнинг 3-ойида 0,09 ± 0,01

га яхшиланди, бу дастлабки кўрсаткичлардан 1,5 ба

-

равар юқори эди. Aсосий гуруҳда кўриш кескинлиги

0,2 ± 0,04 га кўтарилди, бу дастлабки қийматдан 3,33

баравар кўп. Шуни таъкидлаш керакки, тадқиқот

давомида иккала гуруҳдаги беморларнинг КИБ да

-

ражаси 21,3 ± 3,2 гача бўлган, бу эса рухсат этил

-

ган толерант КИБ дан ошмаган. Компютер периме

-

три натижалари визуал соҳадаги фотосенситивлик

даражасининг ёш нормасидан (MD) ўртача четла

-

нишининг ажралмас кўрсаткичи, шунингдек, кат

-

таликлар маҳаллий ўзгаришларнинг катталиги ва

даражаси (PSD) сезиларли пасайганлигини кўрсат

-

ди, иккала гуруҳда терапия олдидан 10.48 ± 2.45 dB

ва 12.67 ± 3.35 dB гача бўлган ва назорат гуруҳида -

8.68 ± 2.15dB ва 10.67 ± 3.32dB га ва асосий гуруҳда

навбати билан 5.53 ± 1.65dB ва 8.67 ± 2.42 dB га туш

-

ган бу ҳар иккала интеграл индексларда ҳам бир

-

ламчи кўрсаткичдан 1,2 марта яхшиланганлигини

кўрсатди ва ишончлилик коеффициентларида тас

-

диқланди, бу ерда 5% даражадан паст бўлганлар на

-

зорат гуруҳидаги 1% даражадаги кўрсаткичлардан

сезиларли даражада кам бўлиб қолди. Aсосий гуруҳ

-

га кирган ҳолда иккала кўрсаткич ҳам мос равишда

1,9 ва 1,46 мартага яхшиланди, бу эса ишончлилик

коеффициентининг ҳар иккала нуқтасида 5% ва

1% даражасида бир хил пасайиш билан тасдиқлан

-

ди. Шуни таъкидлаш керакки, PSD кўрстакичи БОБГ

III босқичи бўлган беморларда ахборот қийматини

йўқотди, аммо бу кўрсаткичлар паст статистик аҳа

-

миятга эга эди.

Кўз туби тузилишининг кузатувига кўра, бе

-

морларнинг ўрганилган гуруҳларида БОБГ босқи

-

чига қараб сезиларли фарқ аниқланди. Шундай

қилиб, БОБГнинг II босқич билан оғриган бемор

-

ларда нейроретинал камарнинг майдони ва ҳажми

-

нинг мўътадил пасайиши ва асаб толаларининг ўр

-

тача танқислиги кузатилган бўлса, жараённинг III

босқичи бўлган беморлар гуруҳида бу ўзгаришлар

сезиларли даражада аниқланди. Оптик асаб боши

-

нинг лазерли конфокал томография кўрсаткичлари

1-жадвалда келтирилган.

1-жадвал

ГОН билан касаллаган беморларда лазер конфокал томографиясининг ўртача кўрсаткичлари

Кўриш нерви дискининг (КНД) то

-

мографиядаги параметрлари

28(52 кўз) беморлардаги

БОБГ II босқичи даражаси

15 (22 кўз) беморлардаги

БОБГ III босқичи даражаси

Нейроретинал камарча майдони(мм

2

)

1,271±0,065*

0,972±0,062*

Нейроретинал камарча ҳажми (мм

3

)

0,245±0,054

0,113±0,083*

Контур чизиғи асаб толалари қат

-

ламининг қалинлиги(мм)

0,135±0,090*

0,095±0,023*

* беморлар орасидаги фарқ аҳамиятли, p<0,05

Тўр парданинг марказий артерияси (ТМА) ул

-

тратовушли допплер харитаси билан Vmax ва Vmin

бошланғич даражаси, шунингдек, ҳар иккала гу

-

руҳдаги қаршилик кўрсаткичи аниқланди, назорат

гуруҳида даволанишдан 10 кун ўтгач, ушбу кўрсат

-

кичлар дастлабки даражадан 1,32 ва 1,14 мартага

ошди ва қаршилик кўрсаткичи бироз ўсишга мойил

бўлиб, 0,74 ± 0,02 га тенг эди. Тадқиқотнинг асосий

гуруҳида кузатувнинг 10-кунидаги максимал систо

-

лик ва минимал диастолик қон оқимининг тезли

-

ги дастлабки қийматлардан 1,72 ва 1,23 мартага

ошди ва қаршилик кўрсаткичи 0,73 ± 0,02 га етди (p

≤ 0,05). Иккала гуруҳдаги беморларда 3 ойга қадар

ТМАда окуляр микросиркуляцияни ўрганиш барча

параметрларнинг озгина пасайишини кўрсатди, бу

эса паст статистик аҳамиятга эга эди. ТМА ултрато

-

вушли Допллер харитаси кўрсаткичлари 2-жадвал

-

да келтирилган.


background image

ISSN 2181-7812

www.tma-journals.u

z

150

Клиническая медицина

2-жадвал

Даволаш пайтида ГОН билан оғриган беморларда ултратовушли

Допплер харитаси кўрсаткичларининг динамикаси

Кузатиш муддатлари

ТМА

Vmax (см/с)

Vmin(см/с)

RI

Назорат гуруҳи

Даволашгача

11,92±2,03

4,13±1,12

0,65±0,02

Даволашдан сўнг

10 кундан сўнг

15,73±1,67

4,72±1,51

0,74±0,02

3 ойдан сўнг

14,15±1,53

4,31±1,32

0,71±0,02

Асосий гуруҳ

Даволашгача

12,14±2,12*

4,41±1,32

0,64±0,03

Даволашдан сўнг

10 кундан сўнг

20,82±1,74

*

5,45±1,53

0,73±0,02

3 ойдан сўнг

18,14±1,25

*

4,91±1,41

0,73±0,02

Изоҳ: * - даволашдан олдин ушбу гуруҳга нисбатан ишончли (

P

≤ 0,05)

Шундай қилиб, глаукоматоз жараённинг риво

-

жланишига мос келадиган қон таъминоти танқис

-

лигининг босқичма-босқич ўсиши аниқланди. Барча

кузатув синдроми давомида асосий гуруҳ беморла

-

ри кўриш кескинлиги ва компютер периметри маъ

-

лумотлари билан ўзаро боғлиқ бўлган гемодинамик

кўрсаткичларнинг сезиларли яхшиланишини кўр

-

сатдилар.

Хулосалар

“Танакан” препарати билан эндоназал электро

-

форезни киритиш, сўнгра ГОНни комплекс даво

-

лашда тери ости электр стимуляцияси, оптик асаб

атрофиясининг ривожланишини кечиктиради ва

кўриш функцияларини яхшилаш билан бир қатор

-

да асосий даволашнинг ижобий таъсирини узайти

-

ради, бу ултратовушли Допплер тадқиқотлари на

-

тижаларига кўра гемодинамик кўрсаткичларнинг

сезиларли яхшиланиши билан тасдиқланган.

Таклиф қилинаётган комплекс даволаш усули ком

-

пенсацияланган очиқ бурчакли глаукомали бемор

-

ларни даволаш самарадорлигини оширади, кўриш

прогнозини ва реабилитация тадбирларининг си

-

фатини яхшилайди.

Адабиётлар

1. Алексеев В.Н., Козлова Н.В. Применение Ретиналами

-

на у больных с первичной открытоугольной глаукомой //

Глаукома. 2013. №1. С. 49-52.

2. Басинский С.П., Басинский А.С. Эффективность ком

-

плексной терапии больных первичной нестабилизиро

-

ванной открытоугольной глаукомой с «нормализован

-

ным» офтальмотонусом // Клиническая офтальмология.

- 2015. - Т.6, №2. - С.62-64.

3. Захаров В.В., Яхно Н.Н. Применение Танакана при на

-

рушении мозгового и периферического кровообращения

// Русс. мед. журн. – 2011. – т.9 – с.6–8.

4. Курышева Н. И. Глаукомная оптическая нейропатия. -

М.: МЕДпресс-информ, 2006. - 136 с.

5. Либман Е.С., Калеева Э.В. Состояние и динамика инва

-

лидности вследствие нарушения зрения в России. Съезд

офтальмологов России, 9-й: тез. докл. М., 2010.

6. Нероев В.В., Еричев В.П., Ловпаче Д.Н. Пептиды в ней

-

ропротекторной терапии больных первичной открыто

-

угольной глаукомой с нормальным офтальмотонусом //

Ретиналамин. Нейропротекция в офтальмологии. 2012.

№6. 37с.

7. Фламмер Д. Глаукома // Глаукома. World; WidePrinting,

2003. ― 345 с.

8. Brian Chua, Ivan Goldberg. Neuroprotective agents in

glaucoma therapy: Recent developments and future direc

-

tions// Rev. Ophthalmol.- 2016.-v.5(5).-p.627-636.

9. Choplin N.T., Lundy D. C. Atlas of glaucoma, second edition.

2007.

10. Doshi V., Ying L.M., Azen S.P., Varma R. Sociodemo

-

graphic, family history, and lifestyle risk factors for open-an

-

gle glaucoma and ocular hypertension. Ophthalmology.

2008;115(1):639–647.

11. Hara Y., Torlu N. Clinical potential of lamerzine, a Ca 2+

channel blocker as an antiglaucoma drug: effects on ocular cir

-

culation and retinal neuronal damage // Cardiovascular Drug

Reviews. - 2014. - Vol. 22. - P. 199-214.

12. Lugasi A. Additional information to the in vitro antioxi

-

dant activity of Ginkgo biloba // L. hytother Res. - Vol. 13. - P.

160-162.

13. Quaranta L., Betelli S., Uva M. Effect of Ginkgo bilobaex

-

tract on preexisting visual field damage in normal tension glau

-

coma // Ophthalmology. - 2013. - Vol. 110. - P.359-362.

ГЛАУКОМАЛИ ОПТИК НЕЙРОПАТИЯНИНГ

КОМПЛЕКС ТЕРАПИЯСИДА ЭЛЕКТР

СТИМУЛЯЦИЯСИ БИЛАН БИРГАЛИКДА

ЭНДОНАЗАЛ ЭЛЕКТРОФОРЕЗНИНГ КЛИНИК ВА

ФУНКЦИОНАЛ АСОСЛАРИ

Саидов Т.Т., Янгиева

.

Н.Р.,

Хамидуллаев Ф.Ф., Хамидов О.А.

Мақсад:

эндоназал электрофорез шаклида ОКТ

ва ултратовушли Допллер харитаси бўйича элек

-

трстимуляцияси билан биргаликда танакан препа

-

ратини киритиш орқали глаукоматоз оптик нейро

-

патияни комплекс даволашни клиник ва функционал

баҳолаш эди.

Материал ва усуллар:

58 ёшдан 76

ёшгача бўлган глаукомали оптик нейропатия би

-

лан касалланган 43 (74 кўз) беморлар текширилди.

Натижалар:

ушбу усул кўрув нерв атрофиясининг

ривожланишини самарали равишда кечиктиради

ва кўриш функцияларини яхшилаш билан бирга асо

-

сий даволашнинг ижобий таъсирини узайтиради, бу

ултратовуш текшируви бўйича гемодинамик кўр

-

саткичларнинг сезиларли яхшиланиши билан тас

-

диқланган Доплер тадқиқотларида ўз тасдиғини

топди.

Хулоса:

ушбу комплекс даво самараси очиқ

бурчакли туркунлашган глаукома билан хасталан

-

ган беморларда ошади ҳамда реабилитацион чо

-

ра-тадбирларнинг сифат кўрсаткичи яхшиланади

Калит сўзлар:

ГОН, Ретиналамин, нейропротек

-

ция, Танакан, эндоназал электрофорез, электрсти

-

муляция, ултратовушли Допллер харитаси.

Библиографические ссылки

Алексеев В.Н., Козлова Н.В. Применение Ретиналамина у больных с первичной открытоугольной глаукомой // Глаукома. 2013. №1. С. 49-52.

Басинский С.П., Басинский А.С. Эффективность комплексной терапии больных первичной нестабилизиро-ванной открытоугольной глаукомой с «нормализованным» офтальмотонусом // Клиническая офтальмология. -2015.-Т.6, №2.-С.62-64.

Захаров В.В., Яхно Н.Н. Применение Танакана при нарушении мозгового и периферического кровообращения // Русс. мед. журн. - 2011. - т.9 - с.6-8.

Курышева Н. И. Глаукомная оптическая нейропатия. -М.: МЕДпресс-информ, 2006. - 136 с.

Либман Е.С., Калеева Э.В. Состояние и динамика инвалидности вследствие нарушения зрения в России. Съезд офтальмологов России, 9-й: тез. докл. М., 2010.

Нероев В.В., Еричев В.П., Ловпаче Д.Н. Пептиды в ней-ропротекторной терапии больных первичной открытоугольной глаукомой с нормальным офтальмотонусом // Ретиналамин. Нейропротекция в офтальмологии. 2012. №6. 37с.

Фламмер Д. Глаукома // Глаукома. World; WidePrinting, 2003. - 345 с.

Brian Chua, Ivan Goldberg. Neuroprotective agents in glaucoma therapy: Recent developments and future directions// Rev. Ophthalmol.- 2O16.-v.5(5).-p.627-636.

Choplin N.T., Lundy D. C. Atlas of glaucoma, second edition. 2007.

Doshi V., Ying L.M., Azen S.P., Varma R. Sociodemographic, family history, and lifestyle risk factors for open-angle glaucoma and ocular hypertension. Ophthalmology. 2008;115(l):639-647.

Hara Y, Torlu N. Clinical potential of lamerzine, a Ca 2+ channel blocker as an antiglaucoma drug: effects on ocular circulation and retinal neuronal damage // Cardiovascular Drug Reviews. - 2014. - Vol. 22. - P. 199-214.

Lugasi A. Additional information to the in vitro antioxidant activity of Ginkgo biloba // L. hytother Res. - Vol. 13. - P. 160-162.

Quaranta L., Betelli S., Uva M. Effect of Ginkgo bilobaex-tract on preexisting visual field damage in normal tension glaucoma // Ophthalmology. - 2013. - Vol. 110. - P.359-362.

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов