Чолпон – поэт истинного сердца и чувств

CC BY f
297-304
7
12
Поделиться
Жабборов, Н. (2022). Чолпон – поэт истинного сердца и чувств. in Library, 22(3), 297–304. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/archive/article/view/17732
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

В статье рассматривается выражение идеи национальной независимости через поэтические символы в поэзии сына Абдулхамида Сулеймана Чолпана. В лирике поэта выражены аналитические мысли о поэтической функции таких символов, как сны, оковы, облака, звезды, заря. В результате анализа были сделаны научные обобщения о том, что данные поэтические символы представляют собой символ страны, находящейся под игом тирании, мечты и стремления поэта к свободе нации, независимости Родины.

Похожие статьи


background image

CHO‘LPON –

CHIN YURAK VA HIS SHOIRI

Nurboy JABBOROV

1

ANNOTATSIYA

Maqolada Abdulhamid Sulaymon

o‘g‘li

Cho‘lpon

she’riyatida

milliy istiqlol

g

ʻ

oyasining poetik ramzlar vositasida ifodalanishi masalasi tadqiq qilingan.

Shoir lirikasida

xayol, kishan, bulut, yulduz, tong

singari ramzlarning poetik

vazifasi yuzasidan tahliliy fikrlar bildirilgan. Tahlillar natijasida ushbu poetik
ramzlar istibdod iskanjasidagi yurt timsolini, shoirning millat ozodligi,
Vatan mustaqilligi haqidagi orzularini, armonlarini ifodalaganiga doir ilmiy
umumlashmalar chiqarilgan.

Kalit so‘zlar:

she’riyat, poetik ramz, xayol, kishan, bulut, yulduz, tong,

poetik timsol, istibdod, millat ozodligi, milliy istiqlol, badiiy talqin.

Yangi

o‘zbek she’riyatida Abdulhamid Cho‘lponning mavqeyi alohida.

Ulug‘ shoir dolg‘ali dengiz to‘lqinlari yanglig‘ ko‘pirib

-

toshgan tuyg‘ularini,

bamisoli sarobday yetib bo‘lmas

orzularini,

ko‘nglini o‘rtagan cho‘ng

armonlarini poetik ramzlar

tiliga ko‘chirdi. “Chin

yurak va hi

s shoiri”

(3,12)

o‘laroq

millatning yuragini istibdod zanglaridan tozalamoq istadi, uning his-

tuyg‘ularini istiqlol yolqini bilan yoritdi. “Buloqlar” to‘plami chop etilishi

munosabati bilan zamondoshi Vadud Mahmud:

“Cho‘lpon o‘zbekning

yangi shoiridir. Shuning uchun

o‘zbek

elining bu kungi ruhi, holi, sezgisi

“Buloqlar”da qaynaydir. O‘zbek tili, o‘zbek ohangi “Buloqlar”da sayraydir,

o‘quydir.

O‘zbekning

ruhiy

to‘lqinlari

bunda

ko‘puradir,

ko‘klar

tomon uchadir,

ko‘tariladir”

(2,16), deganida yuz karra haq edi.

Ma’rifatparvar jadidlarning eng katta orzusi istiqlol bo‘lgani ayon. Savol

tug

ʻ

iladi: milliy istiqlol haqidagi orzularini

Cho‘lpon

qanday ramz va

timsollar orqali ifoda etdi? Ulardan ayrimlarini tahlil etishga harakat

[1] filologiya fanlari doktori, professor, Toshkent davlat o

ʻ

zbek tili va adabiyoti universiteti

jabborov-nurboy@rambler.ru


background image

298

.

MÜŞTEREK

VE

MİLLÎ

ŞAİRLERİMİZ

MEHMED

ÂKIF

ERSOY VE ABDULHAMiD

SÜLEYMAN

ÇOLPAN

SEMPOZYUMU

qilamiz. Bizningcha, ulardan birinchisi

xayol. Shoir nazdida xayol

millatning ozodligi, yuksalishini ifodalovchi poetik ramz. Ushbu ramz

Cho‘lpon she’riyatida qanday

mazmunni ifodalaydi? Ayon haqiqat shundaki,

vujudni zanjirband etish mumkin,

lekin xayolni emas. Eng og‘ir

mustamlaka

zamonlarida erkinligini saqlab qolishi mumkin

bo‘lgan

yagona narsa bu

xayol

bo‘lgani ma’lum. To‘g‘ri, xayolga kishan solmoq mahol. Biroq u ko‘kka uchsa,

havoga sovrilsa-

chi? Cho‘lponning mana bu satrlarida

aks etgan iztirobning

sababi shunda:

Keng xayollar uchdimi ko‘kka

Butun umidlarim yovlarmi

ko‘mdi?!

Xayol qachon odamga quvvat beradi? Qachonki real voqelikka aylansa...

Aks holda u

ko‘ngilga

yupanch

bo‘la

olmaydi. Xayol, orzu voqelikka aylanmas

ekan, maqsadga erishmoq dushvor. Binobarin,

o‘y, xayolning o‘zigina ko‘ngil

istagini qondirmasligi ayon. Mana bu misralar ana shunday kayfiyat samarasi

o‘laroq

ijod etilgan:

O‘ylangan o‘ylar

-

la ko‘ngil yupanmas,

Ko‘ngilning istagi o‘y bilan qonmas,
Aytsalar bu tunda yorug‘ sham yonmas,
Chaqmasa gugurtni asl o‘g‘lonlar.

“Cho‘lpon shuurida qanday qutlug‘ niyatlar tug‘ilgan, bos

hida qanday

olijanob

o‘ylar

charx

urgan bo‘lmasin, –

deb yozadi akademik Naim Karimov

ushbu satrlarni tahlil etar ekan,

shoir

ko‘ngli

faqat bir narsadan

Turkiston

o‘g‘lonlarining

gugurt chaqib, tunni yoritishlaridan munavvar

bo‘lishi

mumkin

edi”

(4,203). Ustoz olim

Cho‘lpon Anvar Poshoni ana shunday o‘g‘lonlardan

biri deb bilgani, uning mustamlakachilar armiyasi bilan

bo‘lgan

qaqshatqich

kurashda

halok bo‘lganidan astoydil qayg‘urgani haqida yozadi. Bu

fikr ham

Cho‘lpon she’riyatidagi o‘y,

xayol timsollari zamirida Vatan va Millat ozodligi

g‘oyasi

yashiringanini tasdiqlaydi.

Kishan

istibdod iskanjasidagi yurt ramzi.

Cho‘lpon eng faol qo‘llagan

bu poetik ramz orzudan

ko‘ra ko‘proq

armonni ifodalagan. Zero, kishan va

ozodlik birgalikda mavjud

bo‘la

olmaydi. Ulardan birining borligi

o‘z

-

o‘zidan

ikkinchisini inkor etadi. Vujud ham mayli,

ko‘ngil kishanlangan bo‘lsa

-chi?!

Fojia bundan ham ortiq

bo‘lmas:

Ko‘ngil,

sen munchalar nega

Kishanlar birla

do‘stlashding?!

Na faryoding, na doding bor,

Nechun sen muncha sustlashding?!

Cho

lpon

buyuk iste

ʼ

dod egasi. Yangi o

zbek she

riyati yuzaga kelishida


background image

MÜŞTEREK

VE

MİLLÎ

ŞAİRLERİMİZ

MEHMED

ÂKIF

ERSOY VE ABDULHAMiD

SÜLEYMAN

ÇOLPAN

SEMPOZYUMU .

299

uning xizmatlari beqiyos. Ushbu satrlar aslida aruzda

hazaji musammani

solim vaznida yozilgan. Lekin

she’r shoir to‘plamlarida barmoqdagi kabi

bandlarga

bo‘li

ngan holda grafik shakllantirilgan. Agar barmoq vazni talabidan

yondashilsa, ayni grafik

ko‘rinishda she’r 4+4 turog‘ida yozilgandek ko‘rinadi.

Bizningcha,

Cho‘lpon she’rni maqsadli ravishda ana shunday shakllantirgan.

Shoirning bu harakati amalda barmoq v

azniga o‘tish uchun tayyorgarlik edi.

Ta’bir joiz bo‘lsa, jadidlar yangi o‘zbek she’riyatiga o‘tish jarayonini ana

shunday ijodiy “eksperiment”lardan boshlagan

edi.

Endi she’rdagi “kishan”

ramzi

tahliliga o‘tamiz.

Chin shoir

ko‘ngli

armonlar iskanjasida qolib ketishi mumkin emas. Bu armon zamiridan orzu

o‘sib

chiqishi aniq. Zero, orzudan mosivo insonning qanoti qayrilib qoladi,

kelajakka

bo‘lgan umidi so‘nadi. Ma’rifatparvar jadidlar ana shundan saqlana

bildilar. Ko‘ngillarga titroq soluvchi asarlarida

nainki

o‘z

qalb istaklarini,

millatning orzularini

ifodalashga muvaffaq bo‘ldilar. Yuqoridagi she’rning

“Kishanlar parchalanmasmi? Qilichlar endi sinmasmi?!”

kabi misralarida

ayni shu fazilatni

ko‘rish

mumkin. Chunki

Cho‘lponning

“Kishan

kiyma,

bo‘yin

egma, Ki, sen ham hur

tug‘ilg‘onsen!”

degan so‘zlari faqat o‘z ko‘ngliga

emas, istibdod iskanjasidagi millatga qarata aytilgan o‘tli xitob edi.

“Kishan” sarlavhali she’rida shoir bu poetik ramz mohiyatini yanada

ta’sirchan ifodalaydi. She’rda kishan erkinlikning

ziddi o‘laroq umumlashma

timsol darajasiga ko‘tarilga n. Shoir mana bunday yozadi:

Kishan, gavdamdagi izlar bukun ham bitgani

yo‘qdir!

Temir

barmoqlaringning dog‘i butkul ketgani

yo‘qdir.

She’rning

1922

yili yozilgani e’tiborga olinsa, unda muallifning

sh

o‘rolarning Vatan va Millat manfaatlariga zid siyosati avjga koʻtarilgan

kezlardagi o‘ylari ifodalangani ayon bo‘ladi. Shoir “bashar

tarixining har

sahfasida qonli

dog‘”

qoldirgan,

“yumilmas ko‘zlarining har biri bir elni

qahr

aylaydigan” kishandan

millatni

ozod etmoq istaydi. “Kishan –

she’rda

qullikni anglatuvchi ramziy obrazdir,

deb yozadi O‘zbekiston Qahramoni,

adabiyotshunos Ozod Sharafiddinov.

Ammo lirik qahramon shu mudhish va

manxus

kishan qarshisida dag‘

-

dag‘ qaltiramaydi,

balki unga nafratini oshkor

etib, undan

butkul qutulmoqqa ishonch bildiradi”

(5,355).

“Qo‘zg‘alish”

she’rida

ham kishan erksizlik ramzi sifatida namoyon

bo‘ladi.

Lekin shoir

she’rda

tasvirlangan ruhiyatdan kelib chiqib, bu kishanni zang

bosgani, uning uzilish vaqti kelgani haqida yozadi:

Kishanlaring zang bosgandir, sergak bo‘lkim, uzilur,

Tomirimda qo‘zg‘alishning vahshiy qoni gupurdi.

Eski fikr, an’analar endi butkul uzildi,


background image

300

.

MÜŞTEREK

VE

MİLLÎ

ŞAİRLERİMİZ

MEHMED

ÂKIF

ERSOY VE ABDULHAMiD

SÜLEYMAN

ÇOLPAN

SEMPOZYUMU

Yo bitarman, yoki sening saltanating buzilur.

Zamirida zulm va haqsizlikni ifodalagan kishan timsoli Vatani va millatini

istibdod iskanjasida ko‘rgan Cho‘lpon qalbidagi adadsiz anduh, cheksiz iztirob

tuyg‘ularini tajassum etgani bilan shoir she’riyatida alohida o‘rin tutadi.

Bulut

shoir dardlarini, armonlarini ifodalagan yana bir muhim poetik

ramz.

Quyosh nurini, yorug‘likni to‘sishi jihatidan bu ramz ham mustamlaka

yurtning og‘ir ahvolini ifoda etadi:

Ey, tog‘lari ko‘klarga salom bergan zo‘r o‘lka,

Nima uchun boshingda quyuq bulut, ko‘lanka?

“Men shoirmi” she’rida xayol va bulut (ko‘lanka) ramzlari uyg‘unlikda

tasvirlangani kuzatiladi. Xayollari tizginini qo‘yib yuborgani, ular ming qavat

ko‘kni bir boshdan siypalab o‘tib borayotgani haqida yozar ekan, shoir:

Ko‘lanka kabidir: o‘tgan yeridan

So‘ngra qarasangiz bir nishon qolmas –

degan xulosaga keladi. Uning iztirobi shu qadar

cho‘ngki, yana boshqa bir

she’rida bulut

ramzi zamiriga

“Mening ko‘nglimmi

qora?! Yo yurt

ko‘kida

bulut?”

tarzidagi Vatan va millat dardi bilan hamohang dardli savolni joylaydi.

Cho‘lpon

ona yurt boshiga tushgan fojiani butun dahshati, bor mohiyati

bilan ochib beradi.

“Cho‘lpon –

Cho‘lpondir” fiqrasida

Ahmad Shukriy shoirni

Shekspirga qiyoslagani bejiz emas.

“Cho‘lpon oti qulog‘imga kirdikcha

Shekspir ruhi

ko‘rinadir

-da turadir,

deb yozgan edi muallif.

Shekspir

lirizmasi bilan

Cho‘lpon she’riyati orasinda

naqadar ayirma axtarsam-da,

oni topa olmadim. “Uyg‘onish”ni necha topqirlar o‘qib

chiqdim. Shekspirni

mutolaa etdim. Eng

so‘ng Shekspir Cho‘lpondir yoxud Cho‘lpon

Shekspirdir

fikriga

keldim”

(1,15).

Ahmad Shukriy, balki davr taqozosi bilandir, bu ikki ijodkorni qiyoslaganda,

fojia haqida gapirmaydi. Biroq uning

yozganlari mag‘zidan har

ikki fojianavis

(Cho‘lpon

lirikada,

Shekspir dramada) asarlari mohiyatidagi uyg‘unlikni

nazarda tutganini sezish qiyin emas.

Yulduz

Cho‘lp

on orzularini

ta’sirchan,

betakror ifodalashda faol

qo‘llangan

poetik ramz. Zero, shoirning adabiy taxallusi ham ana shu ramzga mutanosib.

“Yorug‘ yulduzga” she’rida shoir go‘zal,

nurli yulduzga xitob qilib, otalarning

tarixdagi xatolaridan, shu xatodan foydalanib, yovlarning el

ko‘ksida

surgan

ishrat-

safosidan so‘zlashini so‘raydi. O‘tmishdagi

turmushning qonli, shonli

jihatlaridan, yurt

uchun jonlar berib, qonlar to‘kkan erlar kechmishidan hikoya

qilishini

o‘tinadi.

Biroq yulduz jim. Nega?

Ko‘zlari

qizarinib yoshlanadi

nima uchun? Yuzlari

so‘lg‘in

tus oladi

ne sababdan? Shoir ta’biri bilan

aytganda, chunki uning

so‘zlaydigan yaxshi so‘zi yo‘q.

Chunki

“og‘iz

ochsa,


background image

MÜŞTEREK

VE

MİLLÎ

ŞAİRLERİMİZ

MEHMED

ÂKIF

ERSOY VE ABDULHAMiD

SÜLEYMAN

ÇOLPAN

SEMPOZYUMU .

301

yo‘qsil elni ezmakka, qon qilmoqqa hasratlari ko‘p”. She’rdagi mana bu so‘zlar

shoir yuragidan armon bo‘lib otilib chiqqan:

Falokatlar

ko‘rgan

ota-bobolar,

Istiqlolning qimmatini bilmagan.
Elu yurtni saqlar uchun

so‘ng

xonlar

Tuzukkina chora-tadbir qilmagan.

“Yupanmoq istagi” she’rida Cho‘lpon:

“Yo‘lni ko‘rsatuvchi yulduz

-da

qochsa

deya eldan tole yuz o‘girganini aytib, kuyinadi. “Amalning o‘limi”

she’rida esa shoir erklik yulduzi haqida yozadi. Uni

“tutqun ellar uchun samo

qunduzi”

deya ta’riflaydi. Bu yulduzning izi ko‘ngillarda qolishidan darak

beradi. Erklik yulduzi, shoir nazdida, istiqlol darakchisi, erkinlik elchisi

sifatida namoyon bo‘ladi.

Yulduz

Cho‘lpon

nazdida orzu-umidni ifodalagan poetik ramz. Tasavvur

qiling: go‘ristonday qorong‘i, zim

-

ziyo bo‘shliqda adashgan bir yo‘lchi –

bu

tasvir shoirga istibdod zulmatida

yo‘ls

iz qolgan ona Turkistonni esalatadi.

U

yo‘l ko‘rsatuvchi yulduzga muhtoj. Qutulish tongidan mujda beruvchi bu

yulduz milliy ozodlik orzusini tajassum etadi:

Go‘riston, qorong‘i. Zim

-

ziyo bo‘shliqda

Adashgan bir yo‘lchi... tasavvur qilingiz.
Qo‘rqasiz!

Qo‘rqasiz!..

Va lekin ufqda

Uch-

to‘rtta yulduzning o‘chmasdan, yarqirab,

Nur sochib turgani

ko‘rilsa

.... dilingiz

Qo‘rqishdan bir qadar to‘xtar

-da, yarqirab

Ko‘zingiz oldida bir umid ko‘rinur.

Shu umid qutulish tongining nuridir!..

Biroq yulduz

shoir she’rla

rida har doim ham umid timsoli

bo‘lib

kelgan,

deyish qiyin.

Cho‘lpon

nazmiy asarlarida

ba’zan

u umidsizlikni ham ifodalagan.

Birgina misol:

Charchag‘on yo‘lovchi yo‘ldan adashsa,
Tekis yo‘l qolsa

-

da, tog‘lardan oshsa,

Yo‘lni ko‘rsatuvchi yulduz

-da qochsa,

Shunda yupang‘aymi yalang‘och cho‘llar?

Ta’kidlash kerakki, bu satrlarda ozodlik yo‘lidan adashgan millat ahvoli

ruhiyasi o‘z ifodasini topgan. Bu o‘rinda tog‘ –

erk yo‘lidagi to‘siqlar. Yo‘lni

ko‘rsatuvchi yulduzning qochishi –

undan tole yuz o‘girgani be

lgisi. Mana,

Cho‘lpon she’rlari zamirida millat dardi yulduz timsoli vositasida qanchalik


background image

302

.

MÜŞTEREK

VE

MİLLÎ

ŞAİRLERİMİZ

MEHMED

ÂKIF

ERSOY VE ABDULHAMiD

SÜLEYMAN

ÇOLPAN

SEMPOZYUMU

qatma-

qat, nechog‘liq ta’sirchan ifodalangan.

Mashhur “Qalandar ishqi” g‘azalining maqta’ida shoir o‘z taxallusi

ma’nosiga ishora etgan holda mustamlaka Turkiston t

anazzuli qay darajada

chuqur ekanini yanada teran talqin qiladi:

Muhabbat osmonida go‘zal Cho‘lpon edim, do‘stlar,

Quyoshning nuriga toqat qilolmay, yerga botdim-ku.

Ushbu maqta’

-baytni tahlil etar ekan, professor Begali Qosimov mana

bunday yozgan edi: “Sh

ubha

yo‘qki, “Cho‘lpon” va “Quyosh”ning ma’nolari

bu yerda juda keng. U osmon yoritqichlari va ishq-muhabbatdagi martabadan
hokim va mahkum, hukmron va tobe singari ijtimoiy-siyosiy rutbalargacha

daxldor”

(6.446).

“Yurt yo‘li” she’rida muallif o‘zini uzoq,

og‘ir yo‘lga chiqqan yo‘lchi

hisoblab, bu yo‘llarda qilog‘uzi –

yo‘lboshchisi yulduz ekanini aytadi:

Uzoq...

og‘ir yo‘lga chiqqan yo‘lchimen,

Bu yo‘llarda qulog‘uzim yulduzdir.

Ushbu satrlarni tahlil etar ekan, adabiyotshunos Dilmurod Quronov:

“...

yo‘l

u

zoq va mashaqqatli; ko‘zlangan maqsad –

Yulduz, u goh bulutlar orasida

ko‘rinmay qoladi, goh ojiz

miltirasa, goh charaqlab

ko‘zni qamashtiradi”

[7,246], deya yulduz poetik ramzi ifodalagan mohiyatni tahqiq qiladi. Olim
bu

yo‘ldagi

umid va umidsizlik bekatlarini

Cho‘lpon

va umuman Turkiston

boshdan kechirgan ijtimoiy-

tarixiy hodisalar bilan bog‘laydi. Uning

fikricha: “Umid bekatlari –

1917 yil fevral inqilobi, Buxoro jumhuriyatining

tashkil

topishi, “bosmachilik” tamg‘asini olgan milliy ozodlik

harakatining

kuchayishi... Umidsizlik bekatlari

Qo‘qon

muxtoriyatining qonga botirilishi,

Buxoro jumhuriyatining tugatilishi, milliy ozodlik harakatining yagona
kuchga birlasholmay parokanda

bo‘lishi...”

[7,246]. Darhaqiqat,

Cho‘lpon

she’riyatidagi har bir

poetik ramz zamirida shoir lirik kechinmasi va orzu-

armonlaridan tashqari, aniq ijtimoiy-tarixiy voqelik tasviri ham berilgan.

Mana bu misralarda Cho‘lpon uchun yulduz ertangi nurli istiqbolga umid

tuyg‘usini fodalagan:

Men yurtimning pok istakli kuchimen,
U yulduzning tugalishi kunduzdir.

Ya’ni shoir yurt boshiga kelgan zulmatli kunlar tugashini, tong yulduzi

kunduzga ulanishini orzu qiladi.

Cho‘lpon she’rlarida milliy istiqlol orzusi ifodalangan

ramzlardan yana biri

tong. Bir she’rini shoir “Tortishuv tongi”

deb ataydi.

She’r

yenggan

qo‘shin

boshlig‘idek gerdayib botgan quyoshning bulutlar ostidan chiqmoq

uchun


background image

MÜŞTEREK

VE

MİLLÎ

ŞAİRLERİMİZ

MEHMED

ÂKIF

ERSOY VE ABDULHAMiD

SÜLEYMAN

ÇOLPAN

SEMPOZYUMU .

303

tirishayotgani tasviri

bilan boshlanadi. Muallif istibdod zindonida ko‘pdan

beri quyosh

ko‘rmay

zaxlab qolgan

ko‘ngillarga

istiqlol tongi mujdasini beradi:

Qayg‘uringiz:

kishanlarni yasovchi “ustalar”,

Boshqalarni “tubanlar” deb atovchi xo‘ jalar:

Sizning uchun yoz boshining qoridek
eruv kunlar keladir.

Sizning uchun olbostining zoridek

yig‘lar kunlar keladir.

She’rda

otajak tong pafosi

ko‘tar

inki ruh

yetakchilik qiladi. “

Kishanlarni

yasovchi “ustalar”

,

Boshqalarni “tubanlar” deb atovchi xo‘

jalar

” –

mustabid

tuzum yalovbardorlari ustidan nazmiy hukm

o‘qiladi.

Shoir obrazli qilib, ular

uchun yoz boshining qoridek eruv kunlar kelishidan, olbostining zoridek

yig‘lar

kunlar yetishidan xabar beradi. Bu amalda istiqlol haqidagi xabar edi.

Shoir mustaqillikni obrazli tarzda “chiqadirgan quyosh” deb ataydi.

Quyoshni etak bilan to‘sishga urinish nodonlikdan o‘zga narsa emas. Cho‘lpon

nazdida, bu shunchalik aqlga nomuvofiqki, Azroil kelganda jon bermaslikka
tirishmoq bilan barobar:

Chiqadirgan quyoshni siz behuda

Etak bilan to‘smoq uchun tirishmang.

Ahmoq bo‘lib Azroilning oldida

Jon talashing, to o‘lguncha berishmang!

Umuman, Cho‘lpon she’riyatida istiql

ol haqidagi armonlaru orzular

xayol,

kishan, bulut, yulduz, tong

singari poetik ramzlar vositasida betakror badiiy

talqin etilgan. Bir she’rida shoir “chechaklar ungusi ko‘z yoshlarimdan”

deganidek, uning she’rlari ko‘ngillarda ozodlik chechaklari unishiga

zamin

bo‘ldi. Bugungi ozod va obod kunlar uchun Cho‘lpon va cho‘lponlar oldida

qarzdormiz.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR:

1.

Аҳмад Шукрий. Чўлпон –

Чўлпондир. / Чўлпон ва танқид (Нашрга

тайёрловчи, сўзбоши ва изоҳлар муалифи Б.Каримов). –Тошкент: Адабиёт

жамғармаси, 2004.

2.

Вадуд Маҳмуд. Чўлпоннинг “Булоқлар”и. /Чўлпон ва танқид. –

Тошкент:

Адабиёт жамғармаси, 2004.

3.

Зариф Башир. Ўзбек шоири Чўлпон шеърлари. /Чўлпон ва танқид. –

Тошкент: Адабиёт жамғармаси, 2004.

4.

Каримов Н. ХХ аср адабиёти манзаралари.–

Тошкент: Ўзбекистон,

2008.

5.

Шарафиддинов О. Довондаги ўйлар. –

Тошкент: Маънавият,

2004.


background image

304

.

MÜŞTEREK

VE

MİLLÎ

ŞAİRLERİMİZ

MEHMED

ÂKIF

ERSOY VE ABDULHAMiD

SÜLEYMAN

ÇOLPAN

SEMPOZYUMU

6.

Қосимов

Б.,

Юсупов

Ш.,

Долимов

У.,

Ризаев

Ш,

Аҳмедов

С.

Миллий

уйғониш

даври ўзбек адабиёти. Олий ўқув юртларининг филология факултетлари

учун дарслик. –

Тошкент: Маънавият,

2004.

7.

Quronov D.

“Ilk avval ko‘zimni ishq bilan ochdim...”. /Cho‘lpon. She’rlar. –

T.:

Akademnashr, 2021.

Библиографические ссылки

Аҳмад Шукрий. Чўлпон – Чўлпондир. / Чўлпон ва танқид (Нашрга тайёрловчи, сўзбоши ва изоҳлар муалифи Б.Каримов). –Тошкент: Адабиёт жамғармаси, 2004.

Вадуд Маҳмуд. Чўлпоннинг “Булоқлар”и. /Чўлпон ва танқид. – Тошкент: Адабиёт жамғармаси, 2004.

Зариф Башир. Ўзбек шоири Чўлпон шеърлари. /Чўлпон ва танқид. – Тошкент: Адабиёт жамғармаси, 2004.

Каримов Н. ХХ аср адабиёти манзаралари.– Тошкент: Ўзбекистон, 2008.

Шарафиддинов О. Довондаги ўйлар. – Тошкент: Маънавият, 2004.

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов