Информатика и инженерные технологии https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering <p>Xalqaro miqyosidagi ilmiy-texnik anjuman materiallarida zamonaviy kompyuter ilmlari va muhandislik texnologiyalari sohasidagi innovatsion tadqiqotlar aks etgan. </p> ru-RU info@jbnuu.uz Fri, 10 Nov 2023 12:37:37 +0800 OJS 3.3.0.8 http://blogs.law.harvard.edu/tech/rss 60 Анализ различий, эффективности и квантовых алгоритмов моделей COCO и MPII для распознавания личности по поведению https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/24989 <p>Insonni xatti-harakatlariga qarab tanib olish kompyuterni ko’rish va sun’iy intellektning qiziqarli va qiyin sohasidir. So’nggi yillarda odamlarning harakatlari va imo-ishoralarini tahlil qilish orqali aniqlay oladigan modellarni ishlab chiqishda sezilarli yutuqlarga erishildi. Ushbu sohadagi ikkita mashhur model COCO (Kontekstdagi umumiy ob’ektlar) va MPII (Maks Plank Informatika Instituti) modellaridir. Ushbu maqolada biz insonni o’z harakatlaridan tanib olish modellarini o’rganamiz va keyin COCO va MPII qiyosiy tahlilini o’rganamiz, ularning farqlari va kuchli tomonlarini ta’kidlaymiz.</p> Акмал Ахатов, Ибодилла Химматов Copyright (c) 2023 Айсыга Ырысбаева https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/24989 Tue, 07 Nov 2023 00:00:00 +0800 Физические методы защиты информации передаваемой по волоконно-оптических линии связи https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/24991 <p>Произведен анализ известных способов формирования каналов утечки информации и физические методы защиты информации, передаваемой по волоконно-оптических линиях связи. Предложены способы повышения защищенности оптического волокна при передаче данных, а также предложена и описана модель системы защиты информации в волоконно-оптической линии на основе устройства рефлектометра.</p> Жасур Киличов , Мухаммадзоир Хаджаев, Абдували Хидиров Copyright (c) 2023 Жасур Киличов , Мухаммадзоир Хаджаев, Абдували Хидиров https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/24991 Wed, 08 Nov 2023 00:00:00 +0800 Искусственный интеллект в информационном обществе: социально-философский анализ https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25024 <p>Maqolada axborotlashgan jamiyatda sun’iy intellektning muvaffaqiyati natijasida yuzaga keladigan jarayonlar, jumladan, mehnat, aqlli mashinalarning inson mehnatini yengillashtirish bilan birga, insonning o‘z-o‘ziga bo‘lgan munosabatini qaytadan ko‘rib chiqish, mehnatning intellektuallashuvining ishlab chiqarish sifati va samaradorligiga ta’siri, axborotlashgan jamiyat muammolari ijtimoiy-falsafiy aspektda ochib berilgan.</p> Нодирбек Мирзахолов Copyright (c) 2023 Нодирбек Мирзахолов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25024 Wed, 08 Nov 2023 00:00:00 +0800 Моделирование оптического векторного анализатора на основе двухдиапазонной модуляции и вынужденного рассеяния Бриллюэна в программной среде Optisystem https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25026 <p>Ikki diapazonli optik modulyatsiya va stimulyatsiya qilingan Brillouin tarqalishiga asoslangan optik vektor analizatori, shuningdek, OptiSystem dasturiy muhitida uni simulyatsiya qilish imkoniyati ko'rib chiqiladi.</p> Захид Кушаров, Толибжон Борибоев Copyright (c) 2023 Захид Кушаров, Толибжон Борибоев https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25026 Wed, 08 Nov 2023 00:00:00 +0800 Фильтрация изображений в среде панели инструментов обработки изображений (ipt) https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25028 <p>Tasvirlarga ishlov berishda Fure o‘zgartirishidan foydalanish. Image Processing Toolbox muhitida tasvirlarni filtrlash.</p> Сироджиддин Тавбоев, Низамиддин Каршибаев Copyright (c) 2023 Сироджиддин Тавбоев, Низамиддин Каршибаев https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25028 Wed, 08 Nov 2023 00:00:00 +0800 Система посещаемости на основе отпечатков пальцев https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25282 <p>The Fingerprint-Based Attendance System has emerged as a robust and secure method for accurately recording attendance in various organizations and educational institutions. This research paper explores the development, <br />implementation, and evaluation of such a system, highlighting its advantages, challenges, and potential future enhancements. Through a combination of literature review and practical experimentation, this paper aims to provide insights into the effectiveness and reliability of fingerprint-based attendance systems.</p> Жавохир Шербаев, Равшан Абдурахманов Copyright (c) 2023 Жавохир Шербаев, Равшан Абдурахманов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25282 Sun, 12 Nov 2023 00:00:00 +0800 Распознавания узбекского языка жестов (uzsl) на основе изучения машинного алгоритма https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25286 <p>Sign language recognition has gained significant attention due to its potential to bridge communication gaps between the deaf and hearing communities. This article presents a comprehensive review of machine learning methods employed for the recognition of Uzbek Sign Language (UzSL). The unique visual and spatial nature of sign languages poses challenges that necessitate specialized techniques for accurate recognition. This review surveys various approaches, ranging from traditional techniques to modern deep learning methods, used to recognize UzSL gestures. The article begins by introducing the significance of UzSL recognition and its impact on facilitating effective communication for the Uzbek deaf community. It outlines the complexities involved in sign language recognition, including variations in hand shapes, movements, and facial expressions. The challenges of limited training data, real-time recognition, and capturing dynamic features are discussed in depth. A survey of traditional machine learning methods such as Hidden Markov Models (HMMs), Support Vector Machines (SVMs), and k-Nearest Neighbors (k-NN) is presented, along with their applications and limitations in UzSL recognition. The evolution of these methods into more sophisticated approaches like Dynamic Time Warping (DTW) and Conditional Random Fields (CRFs) is also explored.</p> О Каюмов, Н Каюмова Copyright (c) 2023 О Каюмов, Н Каюмова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25286 Sun, 12 Nov 2023 00:00:00 +0800 Теоретические основы базы данных (мб) и системы управления базами данных (мббт) https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25289 <p>Ma’lumotlar bazasi hamda ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari solishtirilgan, ma’lumotlar bazasidan foydalanish Delphi tizimi orqali asoslanib ko’rsatilgan.</p> Шохрух Махкамов Copyright (c) 2023 Шохрух Махкамов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25289 Sun, 12 Nov 2023 00:00:00 +0800 Методы преобразования таблиц функционирования в управлении сложными системами https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25296 <p>В статье рассматривается стандартного описание рабочих мест для решения проблем алгоритмизации управления сложными системами. Предлагается описание процесса решения задачи управления объектом на основе алгоритмического подхода. Разработаны методы композиции ТФ для алгоритмического синтеза комплексов рабочих мест, управляющих мониторов.</p> И Норматов, Д Ибодуллаев, М Жураев, А Отахонов, А Аллаберганова Copyright (c) 2023 И Норматов, Д Ибодуллаев, М Жураев, А Отахонов, А Аллаберганова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25296 Sun, 12 Nov 2023 00:00:00 +0800 Цифровые технологии и ресурсы в дистанционной поддержке семей с детьми в образовательном пространстве https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25302 <p>В статье представлены результаты изучения дистанционной поддержки семей с детьми в образовательном пространстве. В контексте взаимодействия семьи и школы в интересах воспитания и обучения детей дана характеристика наиболее востребованных цифровых технологий и ресурсов; обосновываются критерии их выбора; раскрывается их педагогическая сущность в обеспечении взаимных действий родителей и профессионалов. Дистанционная поддержка определяется как механизм «мягкой» силы, который предоставляет родителям цифровой инструментарий, ориентирующий их на развитие опыта родительства как компетентностного в воспитании и обучении детей.</p> Ирина Данилова , Юлия Данилова Copyright (c) 2023 Ирина Данилова , Юлия Данилова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25302 Mon, 13 Nov 2023 00:00:00 +0800 Важность цифровизации экономики в Узбекистане https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25310 <p>Ushbu maqola shuni ko'rsatadiki, raqamli transformatsiyaning afzalliklaridan iqtisodiyotda hamma foydalanishini ta'minlash ambitsiyalariga erishishda muhim rol o'ynaydi.Raqamli iqtisodiyotning aholi turmush darajasiga ijobiy <br />va salbiy ta’sirlari mavjud bo’lib, bunga to’liq moslashgunga qadar ba’zi mamlakatlar qiyinchiliklarga duch keladi.</p> Гульмира Мадаминова, Жасур Омонов Copyright (c) 2023 Гульмира Мадаминова, Жасур Омонов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25310 Mon, 13 Nov 2023 00:00:00 +0800 Концепция, цели и важность цифрового маркетинга https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25312 <p>Ushbu maqolada raqamli marketing tushunchasi ochib berilib, uning maqsadlari hamda bugungi kundagi dolzarb ahamiyati borasida so‘z yuritilgan. Bundan tashqari maqola orqali ijtimoiy tarmoq strategiyasining bosqichlari bilan tanishishingiz mumkin.</p> Абдуджамил Кочимов, Аббос Суюнов Copyright (c) 2023 Абдуджамил Кочимов, Аббос Суюнов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25312 Mon, 13 Nov 2023 00:00:00 +0800 Прогноз количества дошкольных образовательных учреждений в 2024 году (на примере Джизакской области) https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25315 <p>2024-yilga borib Jizzax viloyatida makrabgacha ta’lim muassasa (MTM)lariga bolgan talab dolzarb bo’lganligidan ushbu tezis tayyorlandi.</p> Ботир Мухтаров Copyright (c) 2023 Ботир Мухтаров https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25315 Mon, 13 Nov 2023 00:00:00 +0800 Развитие сфер услуг на основе цифровой трансформации экономики https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25317 <p>Мазкур мақолада рақамли иқтисодиёт тушунчаси, рақамли иқтисодиётга хос бўлган технологик ўзгаришлар, хизмат кўрсатиш соҳасини ривожлантириш бўйича олиб рақамлаштириш соҳасидаги ўзгаришлар <br />масалалари ёритиб берилган, олиб борилган тадқиқот натижасида муаллифлар томонидан амалий тавсиялар илгари сурилган.</p> Жамила Бобаназарова, Аброр Рашидов Copyright (c) 2023 Жамила Бобаназарова, Аброр Рашидов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25317 Mon, 13 Nov 2023 00:00:00 +0800 Понятие виртуальной реальности и ее роль в образовании https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25321 <p>Ushbu maqolada virtual voqelik tushunchasi, uning turlari, yoʻnalishlari va qoʻllanilish sohalari hamda uning ta’limdagi oʻrni haqida qisqacha tavsif berilgan.</p> Салахдин Усманов, Зохиджон Абдурахманов Copyright (c) 2023 Салахдин Усманов, Зохиджон Абдурахманов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25321 Mon, 13 Nov 2023 00:00:00 +0800 Анализ алгебраических структур, лежащих в основе алгоритмов симметричного шифрования https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25323 <p>Maxfiylik foydalanuvchi, masalan, elektron raqamli imzo (ERI) sohibining shaxsiy maxfiyligi bo‘lib, uning oshkora kalitini ERI shakllantirishda bevosita foydalaniladi.</p> Сироджиддин Тавбоев, Низамиддин Каршибаев Copyright (c) 2023 Сироджиддин Тавбоев, Низамиддин Каршибаев https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25323 Mon, 13 Nov 2023 00:00:00 +0800 Дополненная реальность в робототехнике: объединение миров ради будущего https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25328 <p>This article explores the use of augmented reality (AR) in robotics. Explores interactive programming lessons, allowing students to interact with virtual robots in real time, changing code and seeing the results of their actions. Simulation of real scenarios of robot operation in a virtual environment is also discussed, which simplifies the understanding of the principles of operation and programming of robots. These innovations make learning more interactive, enhancing learning and developing robotics programming skills.</p> Дустмурод Жомуродов, Асрор Улашев Copyright (c) 2023 Дустмурод Жомуродов, Асрор Улашев https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25328 Mon, 13 Nov 2023 00:00:00 +0800 Информационная безопасность и ее составляющие https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25330 <p>Ushbu maqolada axborot xavfsizligi va uning tizimlarining asosiy komponentlari, axborotlashtirish vositalari va tizimlarining axborotga nisbatan xavfsizlik monitoringini o‘rnatish uchun bir qator parametrlarni aniqlash haqida ma’lumotlar keltirilgan.</p> Улугбек Мингбоев, Алижон Абдурасулов Copyright (c) 2023 Улугбек Мингбоев, Алижон Абдурасулов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25330 Mon, 13 Nov 2023 00:00:00 +0800 Технологии защиты информации в облачных вычислениях https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25334 <p>Ushbu maqolada bulutli hisoblash texnologiyalarida axborotlarni buzilish holatlari tahlili batafsil keltirilib, ularga qarshi himoya yondashuvlari tavsiya etilgan.</p> Абдукодир Каримов, Искандар Олимов Copyright (c) 2023 Абдукодир Каримов, Искандар Олимов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25334 Mon, 13 Nov 2023 00:00:00 +0800 Классификации дерева в машинном обучении и гиперпараметрах https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25345 <p>Machine learning algorithms play a crucial role in extracting valuable insights from data, enabling businesses and researchers to make informed decisions. One such algorithm is the decision tree, which is widely used for classification tasks. Decision tree classification utilizes a tree-like model of decisions and their potential consequences, making it an intuitive and powerful tool for solving complex problems. In this article, a model that determines which drug is suitable for a patient with a certain disease is created using the Decision tree algorithm. This problem is multi-class classification (multiclass classification) help score consolidation. Alternatively, how function, domain, and hyperparameters simplify decision tree models are explored.</p> Жамшид Салимов, Акбота Абулаева Copyright (c) 2023 Жамшид Салимов, Акбота Абулаева https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25345 Tue, 14 Nov 2023 00:00:00 +0800 Внедрение технологий фотограмметрии в подготовку будущих учителей технологии https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25347 <p>В статье рассматриваются особенности использования технологии фотограмметрии в профессиональной деятельности учителя технологии. Выявлены возможности использования технологий фотограмметрии при изучении дисциплины «Фотографика в технологическое образование».</p> Дмитрий Малий , Полина Рункова Copyright (c) 2023 Дмитрий Малий , Полина Рункова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25347 Tue, 14 Nov 2023 00:00:00 +0800 Использование интерактивных технологий обучения в технико-технологической подготовке будущих учителей https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25350 <p>Статья раскрывает возможности интерактивных технологий в подготовке студентов – будущих учителей технологии, обосновывается опыт использования кейс технологии в изучении технико технологических дисциплин.</p> Павел Медведев, Дмитрий Малий Copyright (c) 2023 Павел Медведев, Дмитрий Малий https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25350 Tue, 14 Nov 2023 00:00:00 +0800 Информационно-коммуникационные технологии в образовательном процессе https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25354 <p>The article discusses the issue of developing the intellectual competence of gifted students through the use of information and communication technologies in the educational process.</p> Жамшид Хакимов Copyright (c) 2023 Жамшид Хакимов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25354 Tue, 14 Nov 2023 00:00:00 +0800 Основные концептуальные подходы к созданию современной учебной программы по информатике в общеобразовательной школе https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25357 <p>В данной статье рассматриваются вопросы разработки концепции курса информатики и использования средств ИКТ при решении учебных задач, определение некоторых основных компонентов этого процесса: целей, задач, закономерностей, принципов, условий, содержания, разработка намеченного результата, критериев и показателей.</p> Суманбар Хасанова , Жамолиддин Жабборов Copyright (c) 2023 Суманбар Хасанова , Жамолиддин Жабборов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25357 Tue, 14 Nov 2023 00:00:00 +0800 Актуальность использования зарубежных образовательных программ за счет широкого использования современных технологий в сфере высшего образования https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25360 <p>Ushbu maqola oliy ta’lim jarayonida talabalar mustaqil dunyoqarashini shakllantirishda zamonaviy pedtexnologiyalarni ta’lim jarayoniga tadbiq qilish va qo’llash usullarini pedagogik jihatdan ochib beradi, hamda ta’limni zamonaviylashtirish yo’lida qilinishi lozim bo’lgan masalalarni pedagogik yoritib beradi.</p> Навруза Умирова Copyright (c) 2023 Навруза Умирова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25360 Tue, 14 Nov 2023 00:00:00 +0800 Роль творческой деятельности в подготовке студентов высших учебных заведений к профессиональному творчеству https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25362 <p>Ushbu maqolada oliy ta’lim muassasalari talabalarini kasbiy ijodkorlik faoliyatiga tayyorlashning ahamiyati hamda bu jatrayonda ijodiy faollikning o‘rni so‘z yuritiladi.</p> Махлиё Сатторова Copyright (c) 2023 Махлиё Сатторова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25362 Tue, 14 Nov 2023 00:00:00 +0800 Роль и значение информационных технологий в преподавании технических наук в профессиональных учебных заведениях https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25491 <p>So‘nggi o‘n yilliklarda axborot texnologiyalari kundalik hayotimizning ajralmas qismiga aylandi va turli sohalarni, jumladan, ta’limni ham tubdan o‘zgartirdi. Texnika fanlariga yo‘naltirilgan kasbiy ta’lim muassasalari o‘zlarining o‘qitish metodologiyasiga axborot texnologiyalarini kiritish muhimligini tan oldilar. Texnologiyadagi ushbu yutuqlar talabalar va o‘qituvchilar uchun o‘quv tajribasini oshirish uchun ko‘plab imkoniyatlarni taqdim etadi.</p> Зулхумор Комилова Copyright (c) 2023 Зулхумор Комилова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25491 Wed, 15 Nov 2023 00:00:00 +0800 Система оценивания на основе инновационных образовательных технологий и методов повышения эффективности https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25501 <p>This article examines the students' knowledge in an international manner theoretical basis and content of using assessment systems, assessment analysis of systems methodology, international assessment systems Analytical information about specific features of use given. Also, monitor students' knowledge of computer science practical use of international assessment systems basics, a general description of the use of international assessment systems, integrated to monitor student learning the methodology of technology development and use is described.</p> Ахрор Абдуганиев, Алижон Бабоев Copyright (c) 2023 Ахрор Абдуганиев, Алижон Бабоев https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25501 Wed, 15 Nov 2023 00:00:00 +0800 Инновационные методы обучения информатике и образовательной робототехнике https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25646 <p>Interactive methods, innovative technologies, pedagogical and attention and interest in the use of digital technologies in the educational process every day becomes stronger. This article is modern to enrich the imagination when studying computer science electronic textbooks, animation and video using pedagogical technologies highlights the importance of using tools today.</p> Бахром Хайдаров, Нодира Туйчиева Copyright (c) 2023 Бахром Хайдаров, Нодира Туйчиева https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25646 Thu, 16 Nov 2023 00:00:00 +0800 Об использовании информационно-педагогических технологий на уроках истории https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25649 <p>Mazkur maqolada raqamli texnologiyalarning bugungi kunda ta’lim tizimida shiddat bilan kirib kelishi, tarix darslarida talabalarning faolligini oshirish, axborot texnologiyalaridan foydalanish, tarixiy tadqiqotlar sohasidagi axborotlashtirishning tezkor jarayonlari hamda ta’limga innovatsion o‘qitish texnologiyalarini samarali tatbiq etish yoritib berilgan.</p> Хайрулла Рахматов, Жавохир Кахрамонов Copyright (c) 2023 Хайрулла Рахматов, Жавохир Кахрамонов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25649 Thu, 16 Nov 2023 00:00:00 +0800 Организация интерактивных занятий на основе инновационных технологий https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25667 <p>Maqola umumta’lim maktablari va akademik litseylarda fizika fanini o‘qitishda innovatsion texnologiyalar asosida interfaol usullarni dars mashg’ulotlarida qo’llash masalalariga bag‘ishlangan. Fizika fanining o‘qitish sifatini yaxshilashda innovatsion texnologiyalarni dars jarayonida samarali qo’llashda o‘qituvchining bilim va mahoratiga, eng muhimi o‘quvchining bilim olish motivatsiyasiga bog‘liqligi ko‘rsatilgan.</p> Хуршид Куйбаков Copyright (c) 2023 Хуршид Куйбаков https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25667 Thu, 16 Nov 2023 00:00:00 +0800 Определение качества преподавания в режиме on line с помощью эргономического моделирования https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25672 <p>Исследовательская работа посвящена определению качества процесса обучения в приобретении знаний в режиме On linе с помощью эргономического моделирования.</p> Хикматулла Халдаров , Гулчехра Эргашева Copyright (c) 2023 Хикматулла Халдаров , Гулчехра Эргашева https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25672 Thu, 16 Nov 2023 00:00:00 +0800 Инновационные биотехнологии на основе перспективных стимуляторов роста растений https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25676 <p>статья раскрывает возможности использования перспективных стимуляторов роста растений в современных биотехнологических процессах, обосновывается опыт применения ростостимулирующих препаратов нового поколения в конкретных климатических и территориальных условиях.</p> Павел Медведев, Кирилл Дупленский Copyright (c) 2023 Павел Медведев, Кирилл Дупленский https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25676 Thu, 16 Nov 2023 00:00:00 +0800 Определение антирадикальной активности в растении с использованием препаратов, полученных из видов рода elwendia boiis https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25678 <p>В этой статье освещается наиболее характерное свойство кверцетина растительного происхождения как антиоксидантного механизма действия. Кверцетин является самым мощным флавоноидом, который защищает организм от реактивных форм кислорода, образующихся при нормальном метаболизме кислорода или вызванных экзогенным повреждением. Лечебные свойства флавоноидов включают противовоспалительное (асептическое, противоаллергическое и др.) действие, а также антиоксидантное действие и соответственно нормализуют реактивность клеток и тканевой гомеостаз. Благодаря высокой эффективности переноса атомов водорода и электронов и прочной фиксации ионов металлов (ловушка металлов) дигидрокверцетин (ДГК) в качестве антиоксиданта защищает ткани от повреждения свободными радикалами.</p> Ирода Маматкулова Copyright (c) 2023 Ирода Маматкулова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25678 Thu, 16 Nov 2023 00:00:00 +0800 Разнообразие полифенолов, обнаруженных в стеблях, листьях и цветках растений семейства Молочайных https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25680 <p>Ko’rilayotgan ushbu tadqiqot “Euphorbiaceae oilasiga mansub o`simliklarning poyasi, bargi va guli tarkibida uchraydigan polifenollarning xilma xilligi” mavzusida bo’lib, bunda dissertatsiya mavzusining dolzarbliligi, tadqiqotning maqsadi, tadqiqotning usullari va olingan natijalar va ularning tahlili qayd etilgan. <br />Maqolada tozalash va oqartirish vositalarining ishlab chiqarish texnologiyalarining bir necha usullari ko'rib chiqildi. Laboratoriyada kimyoviy tozalash va oqartirish vositalari tahlil qilindi. Labarotoriya jarayonida belgilangan o’simlikning poyasi, bargi va guli maydalanib tahlil sifatida olindi. Laboratoriya tahlillari natijasida olingan mahsulotlar ishlab chiqarishga tatbiq etildi. Ishlab chiqarish texnologiyasiga mos qurilmalar tanlandi. Ishlab chiqarish quvvatlarini yanada samarali qilish uchun zarur tarkibiy o'zgarishlar amalga oshirildi.</p> Нурмухаммад Тошбеков, Мухаммаджон Мустафакулов, Эркин Динибоев Copyright (c) 2023 Нурмухаммад Тошбеков, Мухаммаджон Мустафакулов, Эркин Динибоев https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25680 Thu, 16 Nov 2023 00:00:00 +0800 Современные методы интенсификации процессов газоразделения биогаза от сероводорода и галогеносодержащих углеводородов https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25682 <p>В настоящей статье приводится результаты исследования основных гидродинамических и массообменных характеристик микробарботажного аппарата на модельных системах направленное на выяснение возможности применения микробарботажных процессов для проведения массообменных процессов между биогазом и жидкостью.</p> О Хошимов, Д Курбонов Copyright (c) 2023 О Хошимов, Д Курбонов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25682 Thu, 16 Nov 2023 00:00:00 +0800 Андиз (Inula L) и технология его выращивания https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25694 <p>Andiz (Inula) – qoqidoshlar oilasiga mansub ko‘p yillik o‘tlar turkumi haqida keltirilgan. O’zbekistonda va dunyoda dorivor o’simliklarni biologik faol moddalar tarkibini o’rganishga ham katta e’tibor berilmoqda, chunki inson tanasidagi gormonlar, vitaminlar, aminokislotalar, fermentlar bilan bog’liq bo’lgan optimal miqdori va nisbati fiziologik jarayonlarning normal o’tishini ta’minlaydi va ularning yetishmasligi inson tanasida turli xil patologik jarayonlarning rivojlanishiga sabab bo’lishi mumkin</p> Собира Ахмедова, Мухаммадджон Мустафакулов Copyright (c) 2023 Собира Ахмедова, Мухаммадджон Мустафакулов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25694 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Ferula l. изучить химический состав видов https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25698 <p>Kovrak turkumi vakillarinining shifobaxshlik xususiyatlari bevosita ularning kimyoviy tarkibi bilan bog‘liq. Shu sababli, turkum vakillarining kimyoviy tarkibini ko‘plab olimlar o‘rganib kelishmoqda. Ushbu maqolada Ferula L. turkumi vakillari o‘zida saqlagan muhim kimyoviy birikmalar va ularning o‘rganilishi haqida qisqacha ma’lumot berilgan.</p> Сайёра Муродова, Малохат Нематова Copyright (c) 2023 Сайёра Муродова, Малохат Нематова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25698 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Идентификация человека по агглютининам в слюне человека https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25701 <p>Bizga ma’lumki, biz ko‘rib chiqqan sud tibbiyotiga oid barcha mahalliy va xorijiy adabiyotlarda inson so‘lagi tarkibi, uning tarkibidagi (oqsil va fermentlar jinoiy ishlarni ochishdagi voqea joyida qoldirgan va dalil sifatidagi sudga oid tasdiqlavchi asosiy ko‘rsatma ekanligi, shu jihatidan so‘lak va uning dog‘larini, tarkibiy qismlarini o‘rganish sud tibbiyotida, inson hayotiga suiqasd qilish, nomusga tajovus qilish va boshqa bir qancha jinoyatlarda shaxsni aniq identifikatsiyalash zarurligini taqoza etadi. Inson aralash so‘lagining solishtirma og`irligi 1002-1007 ga teng bo‘lib, u yopishqoq suyuqlikdir. Uning tarkibida hujayra elementlari bo‘lganligi tufayli, u xira-oqish ko‘rinishga ega. Aralash so‘lak oqsillari hazm qiluvchi, himoyalovchi, ajratuvchi, bufer va boshqa bir qator vazifalarni bajaradi. Aralash so`lakda 100 dan ortiq fermentlar mavjud. Bu fermentlardan- amilazaga sud tibbiyotida alohida ahamiyat beriladi</p> Мухаммаджон Мустафакулов Copyright (c) 2023 Мухаммаджон Мустафакулов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25701 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Роль фермента гексокиназы при нейродегенеративных заболеваниях https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25704 <p>Гексокиназа - биринчи глюкоза метаболизм ферменти, ҳужайрада глюкоза мавжудлиги, биринчи навбатда, қондан цитоpолгача махсус транспорт оқсиллари - глюкоза ташувчилар (GLUT) иштирокида осон тарқалиши билан таъминланади [1].</p> Сирожиддин Икромов Copyright (c) 2023 Сирожиддин Икромов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25704 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Роль информационных технологий в профессиональной подготовке будущего педагога https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25706 <p>В статье разработано место информационных технологий в системе образования, ряд постановлений и программ правительства Кыргызской Республики по вопросам преобразования, развития и гармонизации образования с мировым уровнем. К 2040 году были представлены три основные задачисистемы образования, второй из которых было повышение качестваобразования. Одним из путей реализации этого является использование информационных технологий для повышения качества образования студентов. Кроме того, в данной статье мы сосредоточили внимание на исследовательской работе ученых СНГ и Кыргызстана в этом направлении. Обсуждались место и уровень использования ИКТ сегодня, преимущества их использования, выявление некоторых проблем в их использовании и пути их устранения. В результате анкетирования студентов показано, что информация учебногопроцесса полезна в их деятельности. </p> Кулийпа Бердибекова, Гулзада Карагозуева, Буажар Бекмурзаева Copyright (c) 2023 Кулийпа Бердибекова, Гулзада Карагозуева, Буажар Бекмурзаева https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25706 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Компетентность в использовании культуры интеллектуального труда в преподавании информатики https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25708 <p>В статье рассказывается о компетентности и результатах эффективности использования культуры умственного труда при преподавании предмета информатика. Написано, что умственным трудом могут пользоваться все, от школьников до студентов, аспирантов, учителей, инженеров, врачей, художников, поэтов, композиторов, ученых, политиков и многих других. По мере того, как наука развивается по мере роста техники, по мере роста общественного прогресса значение, тип умственного труда будет увеличиваться. Можно с уверенностью сказать, что будущее-это время умственного труда. Поскольку предмет информатики сосредоточен на компьютерных технологиях, ум означает, что культура труда и современные технологии дополняют друг друга. В эпоху цифровизации образования мы говорим о влиянии культуры интеллектуального труда на использование цифровых технологий во всех сферах жизни.</p> Жусупбек кызы Жыргал Copyright (c) 2023 Жусупбек кызы Жыргал https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25708 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Концепция повышения профессиональных навыков будущих энергетиков на основе цифровых технологий https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25710 <p>Ushbu maqolada bo‘lajak energetik muhandislarni raqamli texnalogiyalar asosida kasbiy faoliyatga tayyorlash jarayonini rivojlantirishi haqida so‘z boradi.</p> Эркин Хафизов Copyright (c) 2023 Эркин Хафизов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25710 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Психологическое влияние граффити на жизнь человека https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25712 <p>Ushbu tesizda grafittilarning insonlar hayotiga ta‘siri, grafittining psixologik ijobiy va salbiy tomonlari, insonlarda keltrib chiqaradigan turli xil psixologik omillari yoritilgan.</p> Умиджон Юсупов, Муборак Нияткулова Copyright (c) 2023 Умиджон Юсупов, Муборак Нияткулова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25712 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Психологическое влияние библиотерапии на человека https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25716 <p>Ushbu tesizda biblioterapeyaning insonning rivojlanishiga ta‘siri, kitobning shaxsni o‘z-o‘zini aanglab yetishdagi muhim roli, insonlardagi induvidial xususiyatlarning shakllanishi haqida yoritib berilgan.</p> Умиджон Юсупов, Юлдуз Мухиддинова Copyright (c) 2023 Умиджон Юсупов, Юлдуз Мухиддинова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25716 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Факторы развития эмоционального интеллекта https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25718 <p>Ushbu tesizda hissiy intellektning rivojlanishning psixologik omillari, insonlardagi tuyg‘ularni boshqarish, ijtimoiy ko‘nikmalarni shakllantirish va bu xususiyatlarni insonlarda o‘rganilishi yoritib berilgan.</p> Умиджон Юсупов, Feruza Кочкорова Copyright (c) 2023 Умиджон Юсупов, Feruza Кочкорова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25718 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Преобразующая сила арт-терапии https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25720 <p>Ushbu tesizda art-terapeyaning inson salomatligiga ta‘siri, insonlardagi psixologik kasalliklarni yengishga qo‘shadigan hissasi, art-terapeyaning hozirgi kundagi jamiyat rivojlanishidagi hissasi keltrilgan.</p> Умиджон Юсупов, Дилафруз Ганиева Copyright (c) 2023 Умиджон Юсупов, Дилафруз Ганиева https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25720 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Психологические характеристики готовности детей к школе https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25723 <p>Maqolada bolalarni maktab taʼlimiga tayyorlashda talab qilinadigon asosiy jihatlar nimalardan iborat ekanligi haqida gap ketadi. Maktab hayoti bolalarga yangi bir dunyoni ochib beradi, bu davrida bolalarning asosiy faoliyatlari o’zgaradi, maktab taʼlimiga tayyorlash muammolari, tayyorlashning jismoniy, shaxsiy (ruhiy), aqliy, maxsus tayyorgarlik bosqichlari haqida so‘z yuritiladi</p> Мадина Адилова Copyright (c) 2023 Мадина Адилова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25723 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Формирование эмоционально-эмоциональной сферы детей младшего школьного возраста https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25725 <p>Kichik maktab yoshidagi hissiy-emotsional irodaviy soha, o‘quvchilarning hissiyotlarini, ularning o‘zlarini tushunish va ifodalash usullarini o‘rganish, o‘zaro munosabatlar qurish va o‘zlarini boshqarish ko‘nikmalarini rivojlantirishga bag‘ishlangan. Bu soha, o‘quvchilarning ruhiy, hissiy va ijtimoiy tarbiyasini ta'minlash uchun muhimdir.</p> Абдулла Шарафитдинов, Мохинур Бойкулова Copyright (c) 2023 Абдулла Шарафитдинов, Мохинур Бойкулова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25725 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Развитие у человека навыков преодоления трудностей https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25729 <p>Koping strategiyalar insonlarning turli o‘zgaruvchan holatlari, stres va muammolar bilan yuzlashishda o‘zlarini boshqarish va tahlil qilishning kuchli usullarini o‘rganish va rivojlantirishni ta’kidlaydi. Ushbu maqolada shaxslar o‘zgaruvchan muhit bilan qanday yuzlashishlari kerakligini o‘rganadilar va amaliy ko‘nikmalarni o‘rganish orqali boshqarishni o‘rganadilar. Shaxslarning o‘zlarini o‘zini boshqarish va tahlil qilishda ko‘rsatadigan bosqichlarni yoritadi.</p> Абдулла Шарафитдинов, Сожида Юлдашева Copyright (c) 2023 Абдулла Шарафитдинов, Сожида Юлдашева https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25729 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Особенности формирования цифровой компетентности у будущих учителей в Российской Федерации https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25733 <p>В статье обоснована необходимость формирования цифровой компетентности у будущих учителей, что влечет за собой необходимость модернизации профессиональных образовательных программ и методики преподавания дисциплин и проведения практик. Уточнено понятие «цифровая компетентность», определены цель и задачи формирования цифровой компетентности у будущих учителей. Цифровая компетентность позволяет сделать будущего учителя более востребованным и конкурентоспособным.</p> Юрий Дорохин Copyright (c) 2023 Юрий Дорохин https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25733 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Биопсихосоциальная модель. Междисциплинарная интеграция в здравоохранении https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25735 <p>Modelning biologik komponenti kasallikning sababi inson tanasining ishlashi bilan qanday bog'liqligini tushunishga intiladi. Psixologik <br />komponent o'zini tuta olmaslik, hissiy tartibsizlik va salbiy fikrlash kabi salomatlik muammosining potentsial psixologik sabablarini qidiradi</p> Севинч Хамрабоева, Гульшан Шарипова Copyright (c) 2023 Севинч Хамрабоева, Гульшан Шарипова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25735 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Методика преподавания математики: дидактика как теория обучения https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25737 <p>Статья раскрывает проблем, сявзанных с методикой обучения математики. В статье анализировано проблемы обучения и образования, их закономерности, принципы, цели, содержание, средства, организация, достигаемые результаты. А также анализируется проблема влияния дидактики на педагогическую практику. Показаны также примеры обратного влияния — педагогической практики на развитие дидактического знания. Основными методами исследования являются анализ дидактических концепций, их соотнесение с решениями, принимаемыми в системе образования, описание инновационных практик в дидактическом ключе, логически выстроенные умозаключения, позволяющие охарактеризовать специфику взаимосвязи дидактики и педагогической практики на современном этапе развития социума. Автором предложены методы исследования которые являются изучением и анализом существующих дидактических концепций, их соотнесение с основаниями принятия решений в системе образования, выяснение влияния на практику, описание инновационных практик в дидактическом ключе, логически выстроенные умозаключения, позволяющие охарактеризовать специфику взаимодействия дидактики и педагогической практики в настоящее время</p> Батма Акпаралиева, Акылай Джумабаева, Перизат Калыкова Copyright (c) 2023 Батма Акпаралиева, Акылай Джумабаева, Перизат Калыкова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25737 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Современный методы организации педагогической практики студентов факультета иностранных языков как один из факторов развития профессиональной компетенции https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25767 <p>Формирование профессиональной компетенции студентов реализуется в процессе прохождения педагогической практики в образовательных учреждениях. В системе подготовки будущего учителя иностранного языка педагогическая практика является системообразующей составляющей их профессионального становления.</p> Оксана Зеленова Copyright (c) 2023 Оксана Зеленова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25767 Sat, 18 Nov 2023 00:00:00 +0800 Важность использования дидактических игр в начальных классах https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25769 <p>Bu maqolada didaktik oʻyinlar haqida maʼlumot va boshlang‘ich sinf darslarini samarali tashkil etish usullari, afzalliklari yoritilgan. Matematika, ona tili va oʻqish savodxonligi fanlarida qo‘llash mumkin bo‘lgan didaktik o‘yinlardan namunalar keltirilib, ularning ta’riflari va qo‘llash usullari bayon qilinadi.</p> Фазилат Худайкулова Copyright (c) 2023 Фазилат Худайкулова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25769 Sat, 18 Nov 2023 00:00:00 +0800 Условия реализации эмпирического подхода к изучению гендерного равенства в семейных отношениях https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25771 <p>Maqolada zamonaviy sharoitda xotin-qizlarga nisbatan umuman jamiyatda kamchiliklarga barham berish yo‘lida olib borilayotgan ishlar muhim o’rin tutadi. Shu jumladan ayollarga yanada yaxshi sharoitlar yaratish, ularning oʻz intilish <br />va qobiliyatlarini toʻlaqonli roʻyobga chiqara olishlari uchun imkoniyatlarni kengaytirish masalasi jahonda ham, respublikamizda ham diqqat markazida ekanligi yoritilgan.</p> Сахиба Гойибназарова Copyright (c) 2023 Сахиба Гойибназарова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25771 Sat, 18 Nov 2023 00:00:00 +0800 Технология выявления и работы с одаренными детьми https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25773 <p>Ushbu maqolada iqtidorli bolalarning qobiliyatlarini qay tarzda kashf qilish va shaxsiy faolligi, shuningdek, individual iste’dodni shakllantirish va shaxsning o‘z-o‘zini rivojlantirish psixologik mexanizmlari muhim ahamiyatga egaligi haqida bir necha qarashlar ilgari surilgan.</p> Сардор Юлдошев, Мафтуна Файзуллаева Copyright (c) 2023 Сардор Юлдошев, Мафтуна Файзуллаева https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25773 Sat, 18 Nov 2023 00:00:00 +0800 Значение стрессовых ситуаций для человека https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25777 <p>Ushbu maqolada odamlarni psixik va fiziologik muhitiga bevosita daxl qilayotgan xavotir hissi va buning oqibatida asab buzilishi, kuchli nevrozlarni yuzaga kelishi va omillari, menopauza va gormonal yetishmovchilikka duchor bo'lgan ayollarning psixik holati va buning natijasida insonlarning kundalik hayotda ishlash qobiliyatiga salbiy ta’sir etishi, uni oldini olish bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqilgan.</p> Севинч Джалолиддинова Copyright (c) 2023 Севинч Джалолиддинова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25777 Sun, 19 Nov 2023 00:00:00 +0800 Исследование проблем формирования лидерства зарубежными психологами https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25781 <p>Ushbu maqola hozirgi kunda dolzarb bo`lib keladigan rahbarlik, liderlik sfatlarini horij olimlari tomonidan o‘rganilishini yoritib berishga qaratilgan. Shuningdek, muvaffaqiyatli liderning oʼziga xos xususiyatlarini hamda ularning majburiyatlarini tahlil qiladi.</p> Мохинур Бойкулова, Гозал Одилова Copyright (c) 2023 Мохинур Бойкулова, Гозал Одилова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25781 Sun, 19 Nov 2023 00:00:00 +0800 Методика развития речевой компетентности у студентов профессионально-технических учебных заведений https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25785 <p>Ushbu maqolada nutq kompetensiyasini takomillashtirishning pedagogik aspektlari, filologik darslarda nutq kompetesiyasini takomillashtirish ahamiyati tushuntirilgan. Maqolada kasb hunar ta’limi muassasalari o‘quvchilarining nutqiy imkoniyatlarini oshirishning ahamiyati hamda nutq kompetensiyasini takomillashtirishning samarali usullari ko‘rsatilgan.</p> Сайёра Маманова Copyright (c) 2023 Сайёра Маманова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25785 Sun, 19 Nov 2023 00:00:00 +0800 Уникальность концепции эмоционального интеллекта в семейных отношениях https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25787 <p>Ushbu maqolada emotsional intellekt, emotsional intellektning oilaviy munosabatlardagi o‘rni, emotsional savodxonlik</p> Рустам Отамуратов, Сарвиноз Отамуратова, Динора Розикулова Copyright (c) 2023 Рустам Отамуратов, Сарвиноз Отамуратова, Динора Розикулова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25787 Sun, 19 Nov 2023 00:00:00 +0800 Психологическая связь и межличностный конфликт в педагогическом общении https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25789 <p>Ushbu maqolada pedagogik muloqot, psixologik bog’lanish va shaxslararo mojaro, muloqot jarayoni</p> Нигора Саматова, Сетора Абдурасулова Copyright (c) 2023 Нигора Саматова, Сетора Абдурасулова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25789 Sun, 19 Nov 2023 00:00:00 +0800 Основные особенности экспрессивного синтаксиса в современной английской литературе https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25791 <p>the article is devoted to the study of the features of expressive syntactic means in modern English-language fiction. Examples of various expressive syntactic means are given, the most frequent of them are analyzed. The conclusion is made about the important contribution of the considered means to the creation of expressiveness of modern English fiction.</p> Екатерина Кораблева Copyright (c) 2023 Екатерина Кораблева https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25791 Sun, 19 Nov 2023 00:00:00 +0800 Приёмы работы с пословицами и поговорками на уроке иностранного языка на средней ступени обучения https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25793 <p>Развитие языковых навыков и появление интереса к языку возможно при помощи, разработанных специалистами в области педагогики, множества видов заданий в основе которых лежит применение пословиц и поговорок на уроке иностранного языка.</p> Валентина Кудинова, Дарья Антипенко Copyright (c) 2023 Валентина Кудинова, Дарья Антипенко https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25793 Sun, 19 Nov 2023 00:00:00 +0800 Мультфильмы, улучшающие произношение https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25795 <p>This article is written to describe whether cartoon films can improve students’ pronunciation ability and to what extent cartoon films can improve students’ pronunciation ability. Furthermore, to identify what happens when cartoon films are used as a teaching learning media in pronunciation practice.</p> О Маллаева, Ш Абдуллаева Copyright (c) 2023 О Маллаева, Ш Абдуллаева https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25795 Sun, 19 Nov 2023 00:00:00 +0800 Эпос Сак-Массагет и его эпическая трансформация https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25797 <p>Ma’lumki, O`rta Osiyoda yashagan qadimgi aholi folklori, xususan, sak-massaget eposi namunalarining qadimgi yunon manbalaridan, xususan, Gerodotning “Tarix” asaridan o`rin olgan. Gerodot skiflar diyori bo`ylab qilgan sayohatlari chog`ida o`zining mahalliy aholining boy og`zaki ijodi, ayniqsa, qahramonlik va jasoratni tasvirlovchi epik asarlari bilan tanishgan. SHuning uchun ham u uz “Tarix”ida skif qabilalari hayoti bilan bog`liq u yoki bu rivoyatni keltirishdan avval so`zni “aytishlaricha”, “menga aytib berishlaricha”, “hikoya qilishlaricha” kabi birikmalar bilan boshlaydi. Bu esa Gerodot asarida keltirilgan skif folklori namunalari bevosita og`zaki an’anaga borib taqalishidan darak beradi. Gerodotning “Tarix” asarida keltirilgan “skif hikoyalari”ning negizi folklorga borib bog`lanishini D.S.Raevskiy va L.A.Lelekovlar ham qayd etishgan.</p> Тухтамурод Кучкаров Copyright (c) 2023 Тухтамурод Кучкаров https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25797 Sun, 19 Nov 2023 00:00:00 +0800 Педагогический анализ музыкального искусства в наследии Фороби https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25799 <p>Mazkur maqolada Abu Nasr Forobiyning serqirra ilmiy merosi, xususan, musiqa san’atiga doir pedagogik qarashlari tahlil qilingan. Mutafakkirning “Katta musiqa kitobi” risolasida musiqa fenomeni, uning maqsadlari, musiqa san’atining nazariy va amaliy qirralari atroflicha bayon etilgan.</p> Фахриддин Юлдашев Copyright (c) 2023 Фахриддин Юлдашев https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25799 Sun, 19 Nov 2023 00:00:00 +0800 Воспитание совершенного человека: гармония духовности и просвещения https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25802 <p>Ушбу мақолада комил инсон тарбиясида маънавият ва маърифат уйғунлиги, фарзанд таълим-тарбиясига миллат келажаги учун қайғуриш, бахтли-саодатли умр кечириш, ўзгаларга тобе бўлишдан ҳимояланиш, бир сўз билан айтганда, ҳаёт-мамот масаласи тўғрисида маълумотлар берилган.</p> Эътиборхон Маллаева, Дилноза Уралова Copyright (c) 2023 Эътиборхон Маллаева, Дилноза Уралова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25802 Sun, 19 Nov 2023 00:00:00 +0800 Суффиксация как активный способ образования неологизмов в текстах СМИ https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25804 <p>Анализируется суффиксация как один из активных способов словообразоваия в современных текстах СМИ как экспрессивно-маркированные единицы, как единицы с яркой экспрессией. Отмечается, в медийных неодериватах отражаются способы и механизмы приспособления общенародного языка к условиям его функционирования, изменяющимся под влиянием внешних факторов.</p> Римма Биксалиева Copyright (c) 2023 Римма Биксалиева https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25804 Sun, 19 Nov 2023 00:00:00 +0800 Исследование проблем формирования политики безопасности управления технологическими процессами на предприятиях https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/24971 <p>Ўзбекистон Республикасида ахборот технологиясининг миллий инфраструктураси жадаллик билан ривожланмоқда. Бу республикамизнинг мустақилликка эришганидан бери жамиятимиз ҳаётида тубдан ўзгаришлар содир бўлганидан дарак берадики, ҳозирда иқтисодиёт, телекоммуникация соҳаси ахборот индустрияси олдидаги мақсад ва масалалар ўзгарди. Ҳажми муттасил ошувчи ахборотни сақлаш ва узатиш жараёнларини автоматлаштириш масаласини ечишга имкон берувчи компьютер тармоқлари маълумотларини автоматлаштирилган ишлаш воситаларининг пайдо бўлиши ва тарқалиши ушбу жараёнларни тажовузкор ахборот таъсирига нисбатан заиф қилиб қўйди. Натижада файлларни ва компьютерда сақланувчи бошқа ахборотни ҳимоялаш воситаларига эҳтиёж туғилди. Айниқса кўпчилик фойдаланувчи тизимларда, вақти бўлинишли тизимларда ҳамда очиқ тармоқлар орқали фойдаланувчи тизимларда ҳимоялаш воситаларига эҳтиёж кучли сезилди.</p> Олим Туракулов Copyright (c) 2023 Олим Туракулов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/24971 Tue, 07 Nov 2023 00:00:00 +0800 Возможности искусственного интеллекта в образовании. чат gpt: что это? https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/24990 <p>В последнее время был добавлен еще один термин, который становится все более актуальным в сфере образования во всем мире. Он ChatGPT. Чат GPT является явным доказательством того, что искусственный интеллект развивается каждый день. Этот универсальный чат-бот может конкурировать с людьми в интеллектуальных и коммуникативных задачах. [4] но как ChatGPT достигает такого уровня и может ли он заменить человека? <br />Давайте разберемся. Итак, что такое chatgpt в статье? Что он может делать и как его использовать, в какой степени польза для общества обо всем мы поговорим ниже.</p> Айсыга Ырысбаева Copyright (c) 2023 Айсыга Ырысбаева https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/24990 Tue, 07 Nov 2023 00:00:00 +0800 Алгоритм шифрования и дешифрования текстовой информации для магнитооптических волноводных логических элементов https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25023 <p>Для криптообработки информации с использованием шифрования Вернам разработан рабочий симулятор логического элемента XOR, основанный на тех же принципах, что и магнитооптические логические элементы. Проведена экспериментальная проверка устройства-имитатора с использованием кодирования ASCII и разработан алгоритм шифрования и дешифрования текстовой информации.</p> Абдували Хидиров , Шухрат Эгамов , Хакберди Жуманов Copyright (c) 2023 Абдували Хидиров , Шухрат Эгамов , Хакберди Жуманов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25023 Wed, 08 Nov 2023 00:00:00 +0800 Использование искусственных нейронных сетей при разработке алгоритма поиска оптимального пути мобильных роботов в динамических средах https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25025 <p>Ushbu maqolada biz dinamik muhitda ishlaydigan mobil robotlar uchun yo'lni optimal rejalashtirishga erishish uchun sun'iy neyron tarmoqlarni (ANN) yo'lni rejalashtirish texnikasi bilan birlashtirgan algoritmik asosni taklif qilamiz. Asosiy maqsad - to'siqlar va turli xil atrof-muhit sharoitlarini hisobga olgan holda, robotlarni dinamik bo'shliqlar bo'ylab samarali boshqarish. Matlab dasturining ROS uskunalar panelida simulyatsiyalar va real tajribalar orqali yondashuvimizning samaradorligini ko'rsatamiz. Bizning natijalarimiz samaradorlik va muvaffaqiyat darajasi bo'yicha mavjud yo'lni rejalashtirish algoritmlariga nisbatan ayrim ko‘rsatkichlari yuqori samaradorlikni ko'rsatadi.</p> Кувончбек Норкозиев, Алишер Тоджиев Copyright (c) 2023 Кувончбек Норкозиев, Алишер Тоджиев https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25025 Wed, 08 Nov 2023 00:00:00 +0800 Интернет-поисковик Bing на основе искусственного интеллекта https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25027 <p>Axborot texnologiyalari rivojlangan asrda insonlarni qiziqtirayotgan ma’lumotlarni qisqa fursatlarda topish hamda aniq natijalar olish ehtiyoji ortmoqda. Bunda albatta internet qidiruv tizimlaridan foydalanish eng maqbul tanlovdir. Qidiruv tizimlari yordamida turli veb-saytlardan kerakli ma’lumotlarni sanoqli soniyalar ichida qidirish va ulardan foydalanish mumkin bo‘ladi. Albatta, internet tarmog‘ida turli xil ko‘rinishda axborotlar ko‘plab topiladi. Bu esa axborotlar ichidan kerakli bo‘lgan ma’lumotlarni topish muammosini keltirib chiqaradi. Foydalanuvchi ma’lumotlarni izlayotganda mavjud internet qidiruv tizimlarini imkoniyatlarini bilish juda muhim hisoblanadi.</p> Джахангир Рискалиев, Амриддин Абдирахимов Copyright (c) 2023 Джахангир Рискалиев, Амриддин Абдирахимов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25027 Wed, 08 Nov 2023 00:00:00 +0800 Автоадаптивное выделение границ поврежденной области на видеоизображении: анализ огня и пламени с помощью компьютерного зрения https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25161 <p>В данной работе представлен вычислительный алгоритм для <br />обнаружения и извлечения пожара из видеоизображений на основе термохимической реакции. Алгоритм позволяет точно определять границы пожарных и непожарных областей, что имеет важное значение для мониторинга пожаров, раннего обнаружения возгораний и оценки пожаров. Исследования показали, что традиционные методы обнаружения пожара имеют недостаточную точность. В данной работе предложен алгоритм, который обнаруживает и устраняет нежелательные артефакты, выявляя ключевые символические огни и границы огня.</p> Маруф Тожиев Copyright (c) 2023 Маруф Тожиев https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25161 Fri, 10 Nov 2023 00:00:00 +0800 Повышение безопасности сети с помощью решений на основе искусственного интеллекта https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25283 <p>The rapid evolution of cyber threats demands innovative approaches to network security. This article delves into the realm of AI-driven network security, exploring how artificial intelligence is revolutionizing threat detection, response, and prevention in modern network infrastructures. We discuss the key techniques, benefits, and challenges associated with AI in network security.</p> Адил Ахунбаев, Мухамадбобир Хусанбоев, Ихтияржон Исраилов Copyright (c) 2023 Адил Ахунбаев, Мухамадбобир Хусанбоев, Ихтияржон Исраилов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25283 Sun, 12 Nov 2023 00:00:00 +0800 Возможности использования искусственного интеллекта в кибербезопасности https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25287 <p>Kibertahdidlar murakkabligi va hajmi ortib borayotgani sababli Sun’iy intellekt kiberxavfsizlik uchun juda muhimdir. Sun'iy intellektga asoslangan tizimlar real vaqtda katta hajmdagi ma'lumotlarni tahlil qilishi va tahdidlarni aniqlashi mumkin. Bu kiberhujumlarga tezroq va samaraliroq javob berish, maʼlumotlar buzilishi va boshqa xavfsizlik hodisalari xavfini kamaytirish imkonini beradi.</p> Акмалжон Абдумаликов, Джамиля Турабекова Copyright (c) 2023 Акмалжон Абдумаликов, Джамиля Турабекова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25287 Sun, 12 Nov 2023 00:00:00 +0800 Роль цифровых технологий в повышении энергоэффективности в системах энергоснабжения https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25291 <p>Jahonda energiya ta’minoti manbalari monitoringida axborotlarni taqsimlashning turli signal o‘zgartgichlarini keng qo‘llash, ular yordamida doimiy monitoring jarayonlarini amalga oshirishda elektr energiya istemol qiluvchi obektlarning uzluksiz va sifatli ishlashini ta’minlash bo‘yicha signallar bilan ta’minlovchi apparatlar, qurilmalar, vositalar hamda algoritm va dasturiy vositalarini takomillashtirishga qaratilgan qator ilmiy tadqiqot ishlari olib borilmoqda. Energiya ta’minoti tizimlarining ishonchli ish holatlarini ta’minlashda ishlab chiqarilayotgan energiya miqdori va sifatini manbalar quvvatini monitoring qilish asosida rejalashtirish, dasturiy vositalar va texnik yechimlarni ishlab chiqishga alohida e’tibor qaratilmoqda. Shu bilan birga elektr energiya manbalarining kattalik va parametrlarini ikkilamchi signallarga o‘zgartirish apparatlari tuzilish tamoyillari hamda ularning dasturiy vositalarini yaratish dolzarb masalalardan hisoblanmoqda.</p> Ильхомжон Сиддиков, Акмалжон Абдумаликов Copyright (c) 2023 Ильхомжон Сиддиков, Акмалжон Абдумаликов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25291 Sun, 12 Nov 2023 00:00:00 +0800 Перспективы автоматизации почты с использованием цифровых технологий https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25301 <p>Ushbu maqolada mualliflar fan, texnika va texnologiya taraqqiyotini rivojlantirishda pochta aloqasini avtomatlashtirish, texnologik jarayonlarni kompleks mexanizatsiyalashtirish va raqamli texnologiyalardan foydalanishning o‘ziga xos xususiyatlarini ilmiy asoslagan.</p> Нодирбек Юсупбеков, Хокимбек Ахмадбеков Copyright (c) 2023 Нодирбек Юсупбеков, Хокимбек Ахмадбеков https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25301 Mon, 13 Nov 2023 00:00:00 +0800 Автоматизированные системы проектирования одежды, трехмерное моделирование https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25306 <p>Ushbu maqolada kiyim loyihalashning avtomatlashtirilgan sistemalari, uch o‘lchamli modellashtirish, andozalarni konstruksiyalash va virtual kiydirish, virtual modellar to‘plami hamda harakati to’g’risida ma’lumotlar keltirilgan.</p> Дилафруз Джалолова, Жамшид Саидов Copyright (c) 2023 Дилафруз Джалолова, Жамшид Саидов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25306 Mon, 13 Nov 2023 00:00:00 +0800 Значение цифровизации в повышении экономического потенциала промышленных предприятий https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25311 <p>Maqolada iqtisodiyotini yuksaltirishda sanoat korxonalarining iqtisodiy salohiyatini oshirishda raqamlashtirishning ahamiyati haqida bayon etilgan.</p> Гульмира Мадаминова, Жасур Омонов Copyright (c) 2023 Гульмира Мадаминова, Жасур Омонов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25311 Mon, 13 Nov 2023 00:00:00 +0800 Узбекистан на пути развития международного торгово-экономического сотрудничества в условиях цифровизации экономики https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25314 <p>Статья раскрывает вопросы международных экономических отношений Республики Узбекистан, политику Узбекистана по развитию международного торгово-экономического сотрудничества, а также, экономические отношения Узбекистана и стран СНГ. Рассматриваются перспективы развития в долгосрочном периоде.</p> Марина Цой, Сурайе Зайниева , Париза Азимова , Шохижахон Ражапов , Шохижахон Ражапов Copyright (c) 2023 Марина Цой, Сурайе Зайниева , Париза Азимова , Шохижахон Ражапов , Шохижахон Ражапов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25314 Mon, 13 Nov 2023 00:00:00 +0800 Задача наблюдения в уравнении гиперболического типа https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25316 <p>Ushbu maqolada tabiatda uchraydigan jarayonlar: issiqlik tarqalishi, tor tebranishi, sterjen tebranishi, mayatnik tebranishi, magnit maydoni impulsi va hakazolar. Har qanday tabiiy protsess o’lchanganligi sababli uni modellashtirishdan hosil bo’lgan masala taqribiy yechiladi. Biz yechimni protsessni kuzatish (bir nuqtada o’lchash) yordamida hisoblashga harakat qildik. Bunda masala uchun qo’shma operator tuzilib, nokorrekt masala (boshlang’ich qiymat yo’q holat) shartli korrekt xolatga o’tkaziladi. Natijada matematik fizika masalasi ekstremum masalasiga keltirib yechim chekli sondagi algebraik tenglamalar sistemasiga keltiriladi</p> Махаммади Рустамов, Толкин Нуралиев Copyright (c) 2023 Махаммади Рустамов, Толкин Нуралиев https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25316 Mon, 13 Nov 2023 00:00:00 +0800 Индикаторы эффективности сегодняшних реформ в высшем образовании https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25318 <p>Мамлакатимизда олиб борилаётган ислоҳотлар натижаси ўлароқ сўнгги йилларда таълим тизимининг барча босқичларини замонавий талаблар асосида ташкил этиш бўйича амалий ишлар ҳал қилувчи босқичга кирди.</p> Олим Туракулов Copyright (c) 2023 Олим Туракулов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25318 Mon, 13 Nov 2023 00:00:00 +0800 Применение второго закона Ньютона к связанным объектам https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25322 <p>Ushbu ma’ruza tezisida Nyutonning ikkinchi qonunini bittadan ko’p bo’lgan ob’ektlarga qo’llash masalasi qaralgan. Ushbu holatlarda qaysi ob’yektga, qanday kuchlar ta’sir qilayotganligi aniq tushunib berilgan.</p> Салахдин Усманов, Зохиджон Абдурахманов, Дания Аманова Copyright (c) 2023 Салахдин Усанов, Зохиджон Абдурахманов, Дания Аманова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25322 Tue, 14 Nov 2023 00:00:00 +0800 Обеспечение более безопасного цифрового будущего, важность образования в области кибербезопасности https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25327 <p>This article discusses the importance of cybersecurity education in today's digital world. It defines cybersecurity education and explains its benefits, such as reducing the risk of cyber attacks, protecting sensitive data, and minimizing the damage caused by a cyber attack. The article also provides a list of common cyber threats, such as phishing attacks, malware, and ransomware.</p> Фаррух Мухтаров Copyright (c) 2023 Фаррух Мухтаров https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25327 Mon, 13 Nov 2023 00:00:00 +0800 Алгоритм предварительной обработки маммографических изображений https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25329 <p>Tibbiyot tasvirlarini tahlil qilish usullari va algoritmlari ko’krak bezi saratonini erta bosqichda aniqlash va tashxislashda muhim rol o’ynaydi. Ushbu ilmiy ishda mammografiya tasvirlarida topografik xaritaga asoslangan segmentatsiya masalasi ko’rilgan. Ushbu muammoni hal qilishda tasvirlarga dastlabki ishlov berish va segmentlash algoritmlari takomillashtirilgan</p> Хабиба Абдиева Copyright (c) 2023 Хабиба Абдиева https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25329 Mon, 13 Nov 2023 00:00:00 +0800 Наборы данных для систем обнаружения вторжений: повышение сетевой безопасности https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25331 <p>Intrusion Detection Systems (IDS) play a pivotal role in safeguarding networks against cyber threats. To effectively develop and evaluate IDS solutions, access to diverse and comprehensive datasets is crucial. This article explores the importance of datasets for intrusion detection, highlights key requirements for such datasets, and discusses notable datasets and their features commonly used in the field. By understanding the value of high-quality data, researchers and cybersecurity professionals can better address the evolving landscape of network attacks and fortify their defense mechanisms.</p> Сухробжон Бозоров Copyright (c) 2023 Сухробжон Бозоров https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25331 Mon, 13 Nov 2023 00:00:00 +0800 Роль анализа текстовых связей в электронных документах в информационной безопасности https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25335 <p>So‘nggi yillarda hujjatlarni raqamlashtirish tendensiyasi paydo bo‘ldi. Dunyoning raqamlashuvi jarayonida qog‘ozga asoslangan hujjatlarni yanada qulayroq, qidirish va saqlash uchun raqamliga aylantirish zarur. Elektron hujjatda (EH) qatorlar matn maydoni to‘plamiga taqsimlanadi. Boshqacha qilib aytganda, satr bir nechta segmentlarga bo‘linib, har bir segment boshqa to‘plam matn maydoniga joylashtirilishi mumkin. Shuning uchun matn satr bilan samarali bog‘langanligi bois to‘plamdagi har bir matn bog‘langan matn maydoni deb ataladi. Shuningdek satrning butun mazmunini o‘z ichiga olgan hamda boshqa matn maydoni bilan bog‘lanmagan matn maydonini himoyalangan matn maydoni deb ham atalishi mumkin.</p> Гиёс Чорркулов, Низомиддин Норматов, Аброр Мамараимов Copyright (c) 2023 Гиёс Чорркулов, Низомиддин Норматов, Аброр Мамараимов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25335 Tue, 14 Nov 2023 00:00:00 +0800 К вопросу о цифровизации образования https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25346 <p>В статье говориться о потенциале использования цифровых технологий для модернизации современного образования, анализируются практические возможности современных технологий, позволяющие улучшить процессы преподавания и обучения. </p> Е Конистерова Copyright (c) 2023 Е Конистерова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25346 Tue, 14 Nov 2023 00:00:00 +0800 Подготовка будущих учителей технологии в условиях внедрения цифровых средств производства https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25349 <p>В статье рассматриваются технологии проектирования и моделирования цифровых моделей, а также особенности подготовки будущих учителей технологии к моделированию и проектирования 3D моделей изделий.</p> Дмитрий Малий, Полина Рункова Copyright (c) 2023 Дмитрий Малий, Полина Рункова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25349 Tue, 14 Nov 2023 00:00:00 +0800 Сравнительный анализ инновационного развития реформ образовательного процесса https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25353 <p>Ushbu maqolada ta’lim tizimidagi amalga oshirilayotgan islohatlar, ta’lim infratuzilmalari, ta’limni innovatsion rivojlantirish, xorijiy davlatlarning ta’lim tizimidagi innovatsion jarayonlar va ularning qiyosiy tahlili haqida so‘z yuritiladi.</p> Даврон Алибеков Copyright (c) 2023 Даврон Алибеков https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25353 Tue, 14 Nov 2023 00:00:00 +0800 Интеграция науки и образования как приоритетное направление развития университета https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25356 <p>The article talks about the development of innovative activities of universities, examines the directions of this activity and the participation of universities in the innovative activities of industries.</p> Жамшид Хакимов Copyright (c) 2023 Жамшид Хакимов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25356 Tue, 14 Nov 2023 00:00:00 +0800 Развитие учебного процесса по науке «Основы вычислительной техники устройств техники на основе цифровых технологий» https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25358 <p>Maqolada muhandislik fanlarida axborot texnologiyalari va ularning didaktik imkoniyatlari hamda ta’lim va tarbiya jarayonlarini raqamli texnologiyalar asosida takomillashtirish ko‘rsatilgan. Zamonaviy axborot texnologiyalarining o‘quv-ta’lim-tarbiya jarayonlariga joriy etilishi va o‘quv ma’lumotlarini taqdim etish va AKTlarning didaktik imkoniyatlari yoritilgan.</p> Бойкози Хурсанов, Дилшодбек Мирзаев, Абдулазиз Абдуназаров Copyright (c) 2023 Бойкози Хурсанов, Дилшодбек Мирзаев, Абдулазиз Абдуназаров https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25358 Tue, 14 Nov 2023 00:00:00 +0800 Использование современных технологий на уроках математики и его значение https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25361 <p>Ushbu maqola zamonaviy fan va texnika yutuqlaridan ta'lim maqsadlarida foydalanish imkoniyatlariga bag'ishlangan. O‘quvchilarga matematika o‘rgatishda zamonaviy texnologiyalardan foydalanishning ijobiy tomonlari aniqlangan.</p> Садокат Шарипова, Рабимкул Абдуназаров Copyright (c) 2023 Садокат Шарипова, Рабимкул Абдуназаров https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25361 Tue, 14 Nov 2023 00:00:00 +0800 Роль цифровых технологий в организации внеклассной деятельности учителей школ https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25365 <p>Ushbu maqola virtual platformalarni ishlab chiqishda o'zgartirish imkoniyatlarini o'rganadi.O'qituvchilar o'rtasidagi hamkorlik va dinamikani yaratishda ularning afzalliklarini namoyish etadi va qo'llab-quvvatlovchi professional hamjamiyat.</p> Махаммадали Маматкадыров Copyright (c) 2023 Махаммадали Маматкадыров https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25365 Tue, 14 Nov 2023 00:00:00 +0800 Актуальные проблемы создания здоровой педагогической и психологической среды в общеобразовательных учреждениях https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25492 <p>Maqolada o`quvchi yoshlarni tarbiyalashda sog`lom pedagogik-psixologik muhit tashkil etish,o`quvchi yoshlar tarbiyasiga alohida e`tibor qaratish zarur vazifa ekanligi ta`kidlangan. Shuningdek muallif umumta`lim muassasalaridagi o`quvchi yoshlar va pedagog o`qituvchilar bilan ishlashning muhim jihatlariga alohida e`tibor qaratgan va tegishli tavsiyalar bergan.</p> Ахрор Абдуганиев, Бабоев Бабоев Copyright (c) 2023 Ахрор Абдуганиев, Бабоев Бабоев https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25492 Wed, 15 Nov 2023 00:00:00 +0800 Цифровизация и образование для устойчивого развития https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25645 <p>Цель исследования заключается в выявлении и анализе незамеченного ранее противоречия эволюции мирового образования при взаимодействии тенденций цифровизации образования и образования для устойчивого развития. Цифровизация прежде всего способствует использованию уже имеющегося контента образования, существенно усиливая его воздействие на эволюцию цивилизации</p> Зиёда Искандарова , Умида Иргашева Copyright (c) 2023 Зиёда Искандарова , Умида Иргашева https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25645 Thu, 16 Nov 2023 00:00:00 +0800 Преподавание современных технических наук с помощью образовательных технологий https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25647 <p>Usbu maqolada o‘quv-tarbiyaviy jarayonni ilg’or pedagogik texnologiyalar bilan foydalangan holda texnika oliy o‘quv yurtida mutaxassislik fanlarini o‘qitish haqida ma‘lumotlar keltirilgan. Oliy ta'lim tizimidan raqobat muhitiga javob bera oladigan mutaxassislarni tayyorlashda zamonaviy texnika fanlari ta'limda innovatsion yondashuvlarni qo’llanilishi talab etilmoqda.</p> Бобожон Ортикалиев, Хасанжон Собиров Copyright (c) 2023 Бобожон Ортикалиев, Хасанжон Собиров https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25647 Thu, 16 Nov 2023 00:00:00 +0800 Важные факторы повышения активности студентов высших учебных заведений https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25662 <p>Maqolada oliy ta’lim muassasalarida ishga mahkamachilik asosida yondoshishning salbiy oqibatlari tahlil qilinib, o‘qish va o‘rganishda talabalar faolligini oshirishning ayrim qirralari yoritib berilgan.</p> Хамидулло Садуллаев, Шахжахон Хамидуллаев Copyright (c) 2023 Хамидулло Садуллаев, Шахжахон Хамидуллаев https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25662 Thu, 16 Nov 2023 00:00:00 +0800 Роль информационных технологий в формировании методических навыков студентов https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25669 <p>Zamon taraqqiy etgan sari jamiyatda axborotga bo‘lgan talab va ehtiyoj ham ortib bormoqda, ayniqsa, axborot texnologiyalarining kun sayin rivojlanib borishi axborotlar hajmining ham ortib borishiga xizmat qilib kelmoqda. Bu kabi axborotlar ichida ma’lum ma’noda himoyani, maxfiylikni va sir saqlanishini talab etadiganlari ham bo‘ladi, negaki, bu toifadagi ma’lumotlarning oshkor bo‘lishi, o‘g‘irlanishi yoki yo‘q qilinishi kabi holatlar tashkilot uchun katta talofotlarni, moliyaviy yoki moddiy zararlarni olib kelishi mumkin. Bu kabi holatlarni oldini olish uchun esa qanday soha bo‘lmasin albatta, axborot xavfsizligini, uning himoyasi va muhofazasini amalga oshirishi lozim.</p> Шерзод Пардаев Copyright (c) 2023 Шерзод Пардаев https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25669 Thu, 16 Nov 2023 00:00:00 +0800 Современная ситуация и возможности использования информационно-коммуникационных технологий в обучении русскому языку учащихся начальных классов https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25673 <p>Ushbu maqolada bugungi axborotlashgan jamiyatda oʻqitishning zamonaviy didaktik vositalarini kengroq joriy etish muhimligi, xorijiy (rus) tili darslarida foydalanish uchun hozirda kompyuter dasturlarining keng doirasi taklif etilganligi, ushbu dasturlar orqali yaratiladigan multimedialar audiovizual axborotni qayta ishlashning zamonaviy usullarini qo‘llash hisobiga o‘qitish samaradorligini oshirish va o‘qitishni intensifikatsiyalash imkoniyatini ta’minlashi haqidagi fikrlar bayon etilgan.</p> Гульбахор Давранова Copyright (c) 2023 Гульбахор Давранова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25673 Thu, 16 Nov 2023 00:00:00 +0800 Моделирование системы рационального питания путем обработки динамических данных периода внутриутробного развития плода https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25677 <p>Ҳомилани пренатал ривожланиш даврининг динамик маълумотларига ишлов бериш орқали рационал озиқланиш тизимининг умумий модели келтирилган. Ҳомиладорлик даври 3та триместрга ажратилади. Ҳомиланинг ривожланиш даврида таъсир кўрсатувчи озиқ овқат маҳсулотлари ва витаминлар таркиби меёрлари нормаларидан ҳомиладорнинг холатига мос равишда озиқланиш холати тизимли тахлил этилади.</p> Максахон Якубов, Замира Абдуллаева , Гузал Шихназарова Copyright (c) 2023 Максахон Якубов, Замира Абдуллаева , Гузал Шихназарова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25677 Thu, 16 Nov 2023 00:00:00 +0800 Политермическая диаграмма растворимости системы карбамид – азотная кислота – вода https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25679 <p>С целью получения медленнодействующих удобрений нами изучена растворимость компонентов в системе карбамид-азотная кислота-вода визуально-политермическим методом.</p> М Йулбарсова, Б Кучаров, Б Закиров, А Эркаев, З Усмонова Copyright (c) 2023 М Йулбарсова, Б Кучаров, Б Закиров, А Эркаев, З Усмонова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25679 Thu, 16 Nov 2023 00:00:00 +0800 Анализ основных гидродинамических закономерностей процесса микрогорения с целью выявления возможностей использования биогаза из СО 2 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25681 <p>This article presents the results of a study of the main hydrodynamic and mass transfer characteristics of a microbubble apparatus on model systems aimed at elucidating the possibility of using microbubble processes to conduct mass transfer processes between biogas and liquid.</p> А Абдулазизов, У Тожибоев Copyright (c) 2023 А Хошимов, Д Курбонов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25681 Thu, 16 Nov 2023 00:00:00 +0800 Химический состав растения Андиз и в медицине приложение https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25683 <p>Andiz (Inula) – qoqidoshlar oilasiga mansub ko‘p yillik o‘tlar turkumi haqida keltirilgan. O’zbekistonda va dunyoda dorivor o’simliklarni biologik faol moddalar tarkibini o’rganishga ham katta e’tibor berilmoqda, chunki inson tanasidagi gormonlar, vitaminlar, aminokislotalar, fermentlar bilan bog’liq bo’lgan optimal miqdori va nisbati fiziologik jarayonlarning normal o’tishini ta’minlaydi va ularning yetishmasligi inson tanasida turli xil patologik jarayonlarning rivojlanishiga sabab bo’lishi mumkin</p> Собира Ахмедова Copyright (c) 2023 Собира Ахмедова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25683 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Морфологические и культуральные свойства пигментобразующего актиномицетного штамма amycolatopsis sp. 51 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25696 <p>В процессе исследований по выявлению микробного разнообразия почв загрязненных территорий, расположенных в зонах разной степени удаленности от станции аэрации Бозсу в г.Ташкенте выделен штамм № 51, образующий синий пигмент, который окрашивает питательную среду на темно синий цвет.</p> Нигора Бекмухамедова Copyright (c) 2023 Нигора Бекмухамедова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25696 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Тетрахлорметановая модель гепатита https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25700 <p>Проводили моделирование токсического гепатита у белых крыс самцов линии Вистар массой 200 г путем внутрибрюшинного введения 50%-го раствора CCl 4 (четыреххлористый углерод, тетрахлорметан) на оливковом масле из расчета 1 мл на кг массы тела два раза в неделю на протяжении всего эксперимента. Для потенцирования развития цирроза печени вместо питьевой воды крысы получали 10%-ный раствор этилового спирта с 3-х суток эксперимента.</p> Мавжудахон Маллаева Copyright (c) 2023 Мавжудахон Маллаева https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25700 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Причины болезни Альцгеймера https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25702 <p>Исследователями было обнаружено значительное увеличение удельной активности пируваткиназы и лактатдегидрогеназы в лобной и височной коре головного мозга при болезни Альцгеймера (AD), тогда как активность альдолазы и гексокиназы не изменяется при этом нейропсихиатрическом расстройстве. При болезни Альцгеймера активность глюкозо-6-фосфатдегидрогеназы значительно снижена в гиппокампе.</p> Сирожиддин Икромов Copyright (c) 2023 Сирожиддин Икромов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25702 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Проблемы психологической самозащиты человека от информационных угроз в глобализированном обществе https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25705 <p>Maqolada globallashuv jarayonida shaxsning o‘z-o‘zini psixologik himoyalashning ijtimoiy-psixologik mexanizmlari tahlil qilingan. Shuningdek, axboriy tahdidlardan psixologik himoyalanish yo‘l va usullari haqida fikr yuritiladi.</p> Бахриддин Умаров Copyright (c) 2023 Бахриддин Умаров https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25705 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Компетентность в использовании культуры интеллектуального труда в преподавании информатики https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25707 <p>В статье рассказывается о компетентности и результатах эффективности использования культуры умственного труда при преподавании предмета информатика. Написано, что умственным трудом могут пользоваться все, от школьников до студентов, аспирантов, учителей, инженеров, врачей, художников, поэтов, композиторов, ученых, политиков и многих других. По мере того, как наука развивается по мере роста техники, по мере роста общественного прогресса значение, тип умственного труда будет увеличиваться. Можно с уверенностью сказать, что будущее-это время умственного труда. Поскольку предмет информатики сосредоточен на компьютерных технологиях, ум означает, что культура труда и современные технологии дополняют друг друга. В эпоху цифровизации образования мы говорим о влиянии культуры интеллектуального труда на использование цифровых технологий во всех сферах жизни.</p> Жусупбек кызы Жыргал Copyright (c) 2023 Жусупбек кызы Жыргал https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25707 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Роль коммуникативных отношений в формировании отношения студентов к образованию https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25709 <p>Mazkur maqolada ta’lim jarayonida talabalarni ta’lim jarayoniga moslashishi, talim jarayonida faolligini oshirishda kommunikativ munosabatlarning roli va o‘rni yoritiladi. Maqoladan bo‘lajak mutaxassislarning kommunikativ qobiliyatni shakllantirishni takomillantirish muammosi bilan shug‘ullanuvchilar foydalanish mumkin.</p> Шерали Джуманов Copyright (c) 2023 Шерали Джуманов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25709 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Формирование и проявление девиантного поведения подростков https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25711 <p>Ushbu tesizda o‘smir deviatsiyasi xulq-atvorining shakllanishi va namyon bo‘lishi haqida fikrlar keltrilgan, shuningdek xulq atvorning namoyon bo‘lishining psixologik jihatlari yoritilgan.</p> Умиджон Юсупов, Фарангиз Абдурашидова Copyright (c) 2023 Умиджон Юсупов, Фарангиз Абдурашидова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25711 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Развитие творческого мышления https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25714 <p>Ushbu tesizda ijodiy tafakkurni insonlarda rivojlantirishning psixologik jihatlari, shaxslarda o‘z-o‘zini rivojlantrishning ijtimoiy jihatlari, qobilyatlar va istedodlarni shakllantrish masalalari yoritilgan.</p> Умиджон Юсупов, Чарос Авалбоева Copyright (c) 2023 Умиджон Юсупов, Чарос Авалбоева https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25714 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Психологические особенности адаптации студентов в образовательных учреждениях https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25717 <p>Mazkur maqolada o‘qituvchi faoliyatini shakllantirishda kommunikativ qobiliyatlarning roli va o‘rni yoritiladi. <br />Maqoladan mutaxassislarning kommunikativ qobiliyatni shakllantirishni takomillashtirish muammosi bilan shug‘ullanuvchilar foydalanish mumkin.</p> Шерали Джуманов, Рухсора Адамбоева, Шахзода Октамкулова Copyright (c) 2023 Шерали Джуманов, Рухсора Адамбоева, Шахзода Октамкулова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25717 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Психологическая информационная безопасность https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25719 <p>Ushbu tesizda insonlarning psixologik axborot xavfsizligi haqida ma’lumotlar berilgan, shaxsiy ma‘lumotlarning xavfsizligi inson ruhiy salomatiliga ta‘siri va ma‘lumotlarning ishonchli saqlash va nazorat qilish haqida fikrlar berilgan.</p> Умиджон Юсупов, Комила Махкамова Copyright (c) 2023 Умиджон Юсупов, Комила Махкамова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25719 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Психологические аспекты воспитания творческих способностей у детей https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25722 <p>Ushbu tesizda bolalarda ijodkorlikni tarbiyalashning psixologik jihatlari yoritib berilgan, bolalarda ushbu xususiyatlarning shakllanishida oila va atrof muhitning ijtimoiy ta‘sirlari haqida fikrlar keltirilgan.</p> Умиджон Юсупов, Бахринсо Озодова Copyright (c) 2023 Умиджон Юсупов, Бахринсо Озодова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25722 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Психологические проблемы у детей и их решение https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25724 <p>Bu maqolada, bugungi davr bolalarining o‘z-o‘zini boshqarish, stress, texnologik o‘zgarishlar, internet va ijtimoiy munosabatlar kabi psixologik muammolar va ularni yechish usullari haqida ma’lumot beriladi. Munosabatlar, stressni kamaytirish, internet va texnologiyalarni cheklash, o‘zaro yordam olish va maslahat olish kabi amallar, bolalarni o‘z-o‘zini boshqarish va muammolarni hal qilishda muhimdir. Ushbu maqola ota-onalar, o‘qituvchilar, psixologlar va mutaxassislar uchun katta ahamiyatga ega.</p> Гульноза Рашидова, Абдулла Шарафитдинов Copyright (c) 2023 Гульноза Рашидова, Абдулла Шарафитдинов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25724 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Актуальность повышения педагогических и психологических знаний молодых женщин нашей страны https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25728 <p>Muallif ushbu maqolada bugungi kunda jamiyatda yosh avlodni tarbiyalashda yosh ota-onalarning pedagogik-psixologik bilimlardan xabardor bo’lishining ahamiyati haqida fikr bildirgan.</p> Дилшод Толлибоев Copyright (c) 2023 Дилшод Толлибоев https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25728 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Современные методы исследование характеристик внешнего теплообмена между тепловым агентом и сухими частицами волокнистого материала https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25732 <p>В статье приведены результаты экспериментального исследования характеристик теплообмена между тепловым агентом и сухими частицами волокнистого материала. Учитывая то, что при фильтрационной сушке в слое находится одновременно сухой и влажный материалы, которые принимают участие в теплообмене, необходимо исследовать процесс теплообмена между сухими и влажными частицами волокнистого материала.</p> Абдусамад Муйдинов , Иброхимжон Рузиматов Copyright (c) 2023 Абдусамад Муйдинов , Иброхимжон Рузиматов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25732 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Семья и образование как средства борьбы со стрессом у подростков https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25734 <p>Ushbu maqolada hozirgi davrda keng tarqalgan hamda asosiy psixologik muammolardan biri hisoblangan oʻsmirlardagi ruhiy zoʻriqish - stress haqida fikrlar bayon etilgan. Shu bilan bir qatorda stressni kelib chiqish sabablari, vositalari hamda uning oldini olishga qaratilgan tushuncha va tavsiyalar yoritilgan.</p> Гайрат Аракулов, Мадина Саидазимова Copyright (c) 2023 Гайрат Аракулов, Мадина Саидазимова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25734 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Математическое моделирование как технология формирования универсальных компетенций будущих бакалавров-педагогов https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25736 <p>В статье анализируется образовательный потенциал математического моделирования как эффективной технологии формирования универсальных компетенций у студентов бакалавриата.</p> В Аниськин, Д Рахматуллина, А Аниськин Copyright (c) 2023 В Аниськин, Д Рахматуллина, А Аниськин https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25736 Fri, 17 Nov 2023 00:00:00 +0800 Психологические особенности формирования технического творчества у студентов https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25748 <p>Talabalarni texnik ijodkorlik faoliyatiga tayyorlash jarayonidagi mavjud psixologo–pedagogik muammolar (ijodkorlikka o‘rgatishning samarali metodlarini ishlab chiqish, talabalarda ijodiy qobiliyatni rivojlantirish, inson omilini faollashtirish, Shaxs shakllanishi jarayonining psixologik xususiyatlarini tahlil qilish) ularning faolligini oshirish va maqsad sari yo‘naltirish, undan esa ijodkorlik faoliyatga boshqarish borasida tahliliy xulosalar keltirilgan.</p> Нормурод Алимов, Махлё Сатторова, Висола Холбутаева Copyright (c) 2023 Нормурод Алимов, Махлё Сатторова, Висола Холбутаева https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25748 Sat, 18 Nov 2023 00:00:00 +0800 Роль психологических процессов и умений в самосознании человека https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25768 <p>Insoniyat paydo bo‘lganidan buyon to hozirgi kungacha insonni o‘zi haqidagi masalalar qiziqtirib kelgan. Inson aslida kim ekanligi, qanday paydo bo‘ganligi, qay tariqa yashaganligi va qay tartibda yashashlari kerak ekanligi va boshqa mavzular haqida turli xil tortishuvlar va savollar paydo bo‘lgan. Ushbu maqolada o‘zlikni anglash bo‘yicha ma’lumot batafsil yoritib o‘tilgan.</p> Холида Эркинбоева, Рустам Отамуродов Copyright (c) 2023 Холида Эркинбоева, Рустам Отамуродов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25768 Sat, 18 Nov 2023 00:00:00 +0800 Значение LAT-технологий в повышении профессионального мастерства студентов https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25770 <p>Ushbu maqolada talabalarda tanqidiy fiklashni rivojlantirishga qaratilgan zamonaviy pedagogik texnologiya LAT – loyihaga asoslangan ta’lim, uning afzalliklari va qiyinchiliklari haqida umumiy ma’lumot berilgan bo‘lib, loyihaga asoslangan ta’lim texnologiyasi orqali kasbiy ko‘nikmalarni takomillashtirish usullari keng yoritilgan.</p> Лола Джураева Copyright (c) 2023 Лола Джураева https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25770 Sat, 18 Nov 2023 00:00:00 +0800 Отличительные черты самоуправления https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25772 <p>Ushbu maqolada inson shaxsining oʻz-oʻzini boshqarish tamoyillari, sezish qobiliyatiga bogʻliq boʻlgan boshqaruvchanlik konsepsiyasi. Oʻz-oʻzini boshqarish organlari faoliyatida inson asab tizimi va boshqa qator tana aʼzolarining ishi haqida ma`lumotlar berilgan.</p> Азиза Комилова, Мохинабону Гусенова Copyright (c) 2023 Азиза Комилова, Мохинабону Гусенова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25772 Sat, 18 Nov 2023 00:00:00 +0800 Лингвистическая характеристика названий лекарственных растений (на примере лекарственного растения Седана) https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25775 <p>Maqolada o‘zbek tilida turlicha nomlar bilan ataladigan shifobaxsh o‘simlik nomlarini lingvistik izohlash, keng omma uchun tushunarli bo‘lgan variantlarni o‘rganish, dorivor o‘simlik nomlarining etimologik tavsiflari xususiyatlari xususida so‘z boradi.</p> Шахноза Исломова Copyright (c) 2023 Шахноза Исломова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25775 Sun, 19 Nov 2023 00:00:00 +0800 Психологические состояния детей из семей, подвергшихся насилию https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25779 <p>Ushbu maqola zo'ravonlik tarixi bo'lgan oilalar farzandlariga qaratilgan mavjud adabiyotlar va tadqiqotlarni har tomonlama ko'rib chiqishga asoslangan. Tanlangan tadqiqotlar miqdoriy tadqiqotlar, sifatli intervyular va bo'ylama tadqiqotlar kabi bir qator metodologiyalarni qamrab oldi.</p> Камуна Мухаммадиева Copyright (c) 2023 Камуна Мухаммадиева https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25779 Sun, 19 Nov 2023 00:00:00 +0800 Методы и способы развития компетентности студентов в работе с информацией https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25783 <p>Maqolada o‘quvchilarning axborot kompetentligini rivojlantirishning metodik jihatlari oʼrganilib, ishchi taʼrif qabul qilingan. Axborot kompetenligini rivojlantirish jarayonini mustaqil hayotiy faoliyat davomida axborotlar bilan ishlash kabi yondashuv asosida tashkil etish boʼyicha metodik tavsiyalar ishlab chiqilgan</p> Аброр Каршиев Copyright (c) 2023 Аброр Каршиев https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25783 Sun, 19 Nov 2023 00:00:00 +0800 Роль педагогического мастерства в профессиональной деятельности учителя https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25786 <p>Ushbu maqolada pedagogik faoliyatda psixologiyaning o`rni, pedagogning o`z faoliyatida muvaffaqiyatni ta`minlovchi umumiy va mahsus qobiliyatlari haqida ma`lumotlar yoritilgan.</p> Азиза Комилова Copyright (c) 2023 Азиза Комилова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25786 Sun, 19 Nov 2023 00:00:00 +0800 Развитие графических компетенций будущих инженеров на основе 3D-моделирования https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25788 <p>Zamonaviy texnologiyalar asosida boʻlajak muhandislarning grafik kompetentsiyasini 3D modellashtrishlar asosida rivojlantirishning asosiy pedagogik shartlari muhokama qilinadi. Zamonaviy ishlab chiqarishda uch o‘lchovli modellashtirish asosida kasbiy faoliyat ob’ektlarini loyihalash texnologiyalari alohida o‘rin tutadi. Shunday qilib, grafik kompetentlik kasbiy kompetentlikning muhim tarkibiy qismiga aylanadi, uning shakllanish darajasi maxsus fanlarga tayyorgarlik jarayonida bilimlarni o‘zlashtirishning muvaffaqiyatini va muhandislik sohasidagi mutaxassislarning grafik kompetentligini rivojlantirish va texnik universitetlarida grafik kompetensiyalar boʻlajak mutaxassislarning fundamental va kasbiy ahamiyatga ega fazilatlarini maqsadli shakllantirishning uslubiy tizimi taklif qilindi.</p> Сирож Маманов Copyright (c) 2023 Сирож Маманов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25788 Sun, 19 Nov 2023 00:00:00 +0800 Проблема образа «Я» и самооценки личности https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25790 <p>Ushbu maqolada shaxs psixikasining rivojlanishiga ahamiyatli boʻlgan «Men»konsepsiyasi tushunchasi, xulq-atvor xususiyatlari,oʻz-oʻzini anglashga qaratilgan roli haqida yoritiliboʻtiladi.Shaxsning oʻz-oʻziga baho berish, shaxsning ijtimoiy psixologik xarakteristikasi "Men" tushunchasi orqali ifodalab oʻtiladi.</p> Нигора Саматова, Сайфуддин Субхиддинов Copyright (c) 2023 Нигора Саматова, Сайфуддин Субхиддинов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25790 Sun, 19 Nov 2023 00:00:00 +0800 Особенности географического варьирования молодежного сленга на английском языке в словаре Э.Х. Партриджа https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25792 <p>В статье рассматривается лексикографирование молодежных сленгизмов в словаре новозеландско-британского лексикографа Э.Х.Партриджа под углом описания их географических свойств. Исследование охватывает заголовочные слова, географически ограниченные ареалами, территориями, регионами, городами и учебными заведениями (университетами, академиями, колледжами и школами). Делается вывод, что основным средством описания географического варьирования молодежных сленгизмов в словарной статье является ареальная или территориально-локальная помета.</p> Юлия Неудахина Copyright (c) 2023 Юлия Неудахина https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25792 Sun, 19 Nov 2023 00:00:00 +0800 Культура - путь сохранения единства https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25794 <p>Этнические группы в славянском мире характеризуется динамичностью и мозаичностью. Исследователи находятся в научном поиске и при этом должны учитывать константы, связанные с историей этносов входящих в славянском мире и результатами его жизнедеятельности. Автор анализирует культурные истоки славян, славянскую культуру, мифологию и язык на основе концепции В. С. Мухиной о реалиях внешнего мира как условия развития и бытия личности: 1 – предметного мира, 2 – природного мира, 3 – реалий образно-знаковых систем и 4 – реалий социально-нормативного пространства.</p> Весела Минчева Copyright (c) 2023 Весела Минчева https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25794 Sun, 19 Nov 2023 00:00:00 +0800 Философские размышления об «искусственном интеллекте» https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25796 <p>Қадимги асотирларда турли шакл ва мазмунда акс этган “сунъий интеллект” концепцияси ХХ асрга келиб (1950) илмий муомалага киритилган. Шу вақтдан бошлаб “сунъий интеллект”га доир бир неча ўн мингдан ортиқ тезис, илмий мақола, қўлланма, монография нашрэтилган бўлса ҳам унинг фалсафий моҳияти етарли очиб берилмаган. Мақолада интеллект, “сунъий интеллект”нинг инсон ва жамият ҳаётидаги муҳим аҳамияти, қадриятлар тизимидаги ўрни, “сунъий интеллект”нинг ахлоқий баҳоси, “сунъий интеллект”га доир фантастик асарларда илгари сурилган ғояларнинг фалсафий моҳияти, инсонни мукаммаллик сари йўллайдиган “трансгуманизм” тарафдорлари илгари сурган қарашлар фалсафий таҳлил қилиниб, инсон энг олий қадрият экани илмий далилланган.</p> Замирахон Исакова Copyright (c) 2023 Замирахон Исакова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25796 Sun, 19 Nov 2023 00:00:00 +0800 Деятельность системы общественного питания в Узбекистане в годы советской власти: планы и проблемы https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25798 <p>Maqolada muallif tomonidan O‘zbekistonda sovet davrida umumiy ovqatlanish tizimi faoliyati, tizimdagi o‘zgarishlar, sovet hukumati davrida umumiy ovqatlanish tizimning faoliyatida kadrlar tayyorlash, moddiy-texnik ta’minot va sanitariya holati kabi qator muammolarning aholi kundalik hayotida aks etgani arxiv hujjatlari va ilmiy adabiyotlar asosida tahlil etilgan. </p> Бунёд Насиров Copyright (c) 2023 Бунёд Насиров https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25798 Sun, 19 Nov 2023 00:00:00 +0800 Роль компьютерного оценивания в преподавании английского языка как иностранного https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25801 <p>In an increasingly digitalized world, the integration of technology into education has become essential, especially in the realm of teaching English as a foreign language (EFL). This article explores the pivotal role of computer-based assessment in EFL instruction, shedding light on its benefits, challenges, and impact on language learning outcomes. Through a comprehensive literature review, analysis of current trends, and examination of results from various studies, we provide insights into the transformative potential of computer based assessment in EFL education.</p> Сайёра Давидова Copyright (c) 2023 Сайёра Давидова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25801 Sun, 19 Nov 2023 00:00:00 +0800 Древнетюркские слова в “Hibatul haqoyiq” https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25803 <p>«Hibatul haqoyiq» dostonida qadimgi turkiy tilga doir qator so‘zlar qo‘llanishda bo‘lgan. Maqolada mana shu so‘zlarning semalari, etimologiyasi yoritilgan. «Hibatul-haqoyiq»dagi leksik birliklar qadimgi turkiy til, Oltun yorug‘, Turfon matnlari, O‘rxun-Yenisey manbalari, qoraxoniylar davri hamda XIV asr manbalarida qo‘llanilgan so‘zlar bilan qiyosiy tahlil qilingan.</p> Лутфулла Синдоров Copyright (c) 2023 Лутфулла Синдоров https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25803 Sun, 19 Nov 2023 00:00:00 +0800 Теоретическая и практическая значимость использования средств мультимедиа на занятиях родным языком https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25806 <p>Mazkur maqolada ona tili dars jarayoniga multimedia vositalarini jalb qilish va uning afzalliklari xususida so‘z yuritildi</p> Хайрулла Ибрагимов Copyright (c) 2023 Хайрулла Ибрагимов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25806 Sun, 19 Nov 2023 00:00:00 +0800