
14
БОЛАЛАР 12 ЁШГАЧА БЎЛГАН ОҒИЗ БЎШЛИҒИНИНГ МАЛАКАЛИ
ГИГИЕНАСИ
Арипова М.А.
Тошкент давлат стоматология институти, Ўзбекистон
Мувофиқлик.Болалар 12 ёшгача бўлган оғиз бўшлиғининг малакали
гигиенаси
-
бу, огиз бўшлиги, тишлар юзасидан юмшок карашларни, тиш
чўкмаларини (тошларини) махсус асбоб
-
ускуналар ёрдамида мутахассис
томонидан маълум кридаларга риоя килинган холда тозалашдан иборат
муолажадир. Бугунги кунда болалар ўртасида амалга ошириладиган огаз
бўшлигининг малакали гигиенаси тадбири стоматологик касалликлар
комплекс профилактикаси элементларидан бирига айланган.
1. болаларни рационал овкатланишини таъминлаш,
2. фтор сакловчи воститаларни махаллий кўллаш,
3. огиз бушлиги гигиенасининг мунтазамлигини таъминлаш,
4. малакали гигиенани амалга ошириш.
Мазкур дастурга мувофик огиз бушлигининг малакали гигиенасини
амалга оширишлар орасидаги вакт болаларда 2
-
3 хафтани ташкил килган
,
чунки зич карашлар мавжуд пайтида гингивит белгилари ва бошлангич
кариес ривожланиши учун тахминан шунча вакт етарли. Бугунги кунда огиз
бўшлиги малакали гигиенасини амалга ошириш вакти болада шу
муолажага нисбатан талаб пайдо бўлиши билан боглик килиб
белгиланган.Огиз бушлиги малакали гигиенаси амалга ошириш коидалари.
Материаллар ва услублар. 1. Барча тишлар йодли ёки эритрозинли
буек билан бўялади. Шифокор беморга тишлар каторидаги караш купрок
йигиладиган сохаларни ойна оркали курсатади. Беморларга тишларни
тугри ювиш коидалари ўргатилади ва амалга оширилади.
2. Тишни чўтка ва пасталар билан тозалангандан сунг колган тиш
карашларини абразивли фтор сакловчи силликловчи махсус пасталар
ердамида тозаланади. Абразив модда сифатида асосан диоксид кремнийдан
фойдаланилади Фторидлар концентрацияси абразив тозаловчи пасталарда
0,1%(0,22%-
МАГ ёки 0,8%
-
МА2Р03Н1) ни ташкил этади.Тишларнинг
чайнов юзасидан карашлар айланувчи махсус чўткалар ёрдамида, силлик
юзалардан эса
-
юмшок резина калпокчалар ердамида абразив паста билан
тозаланади. Бунда абразив паста тутган чўтка ва резинакалпокчалар
айланиш тезлиги 5000 айл/сек ташкил этиши керак.Тишларнинг контакт
(апроксимал) юзалари флосслар ёрдамида тозаланиши лозим.
3. Тишлар юзаси карашлардан тозаланиб булгандан сунг тиш тозалиги
даражасини назорат килиш керак булади. Мустакил назорат учун
болаларга уйда тишлар карашини буeвчи таблеткалар (эритрозин) тавсия
килинади.Кариес профилактикаси дастурига биноан утказилаетган огиз
бўшлиги малакали гигиенаси тадбир лари орсидаги
муддат бошида бир
мунча киска бўлса, кейинчалик бора
-
бора бу муддат борган сари узая

15
боради. Бунинг сабаби дастур асосида ўтказилаетган чора
-
тадбирлар
болалар огиз бўшлигининг гигиеник холатини кун сайин яхшилаб
борадики, унда энди тез
-
тез малакали гигиенага урин колмайдималакали
гигиеналар уртасидаги муддат куйидаги факторлар билан боглик бўлади:
1. Болалар ва ота
-
оналарнинг дастурга кизикиши.
2. Болалар тишларининг кариес билан зарарланиш даражаси.
3. Доимий тишларнинг чикиш даражаси (асосан биринчи ва иккинчи
доимий моляр тишлар).
4. Доимий моляр тишларнинг чайнов юзаларида кариес белгисининг
мавжудлиги.
Хулоса. Кариес диагностикаси даражаси тозаланган тишларда анча
юкори булишини инобатга олиб, огиз бўшлиги малакали гигиенасини
профилактик кўрик пайтида амалга ошириш максадга мувофикдир.
Малакали гигиенадан сўнг унинг самарадорлигини огиз бушлиги гигиеник
индексини текшириб кўриш йули билан амалга оширилади. Гигиеник
индекс кўрсаткичи тишлар юзасида карашлар ва тошлар мавжудлигини
микдор жихатдан аниклашга ёрдам беради. бемор ёки боланинг мутахасис
шифокор стоматолог ёки гигиенист назорати остида мустакил тиш
тозалашидир. Бунинг учун бемор ёки боланинг тишлари бўек моддаси
билан ишлов берилиб бўялади ва гигиеник индекс аникланади. Шундан
сўнг бемор
тишларини ўзи урганган усулда тозалайди ва яна гигиеник
индекс аникланади. Бунда шифокор назоратчи бемор ёки болага
тишларининг кайси сохалари яхши тозаланмаётганини кўрсатиб, тегишли
кўрсатмалар беради. Кейинги катновларда назоратли тиш тозалаш яна
кайтарилади ва тиш тозалаш амалий кўникмалари бахоланиб борилади.
Фойдаланилган адабиётлар рўйхати
1.
Даминова, Ш., Маткулиева, С., Назирова, С., & Абдиримова, Г. (2021).
Микробиологические и иммунологические показатели эффективности
лечении детей больных вирусным гепатитом «С». in Library, 21(2), 134–
139.
извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/archive/article/view/14500
2.
Разакова, Н., Г. Абдиримова, and М. Кодирова. "Влияние воды в
бассейне на pH слюны у детей." Медицина и инновации 1.1 (2021): 49
-52
3.
Исаходжаева, Хабиба. "Болаларда пренатал гипотрофиянинг тишлар
чиқиш муддатларига таъсири." in Library 22.1 (2022): 1
-115.
4.
Хасанова, Л., and М. Юнусходжаева. "О ИЗУЧЕНИИ СОСТОЯНИЯ
ПРОТЕОЛИТИЧЕСКОЙ АКТИВНОСТИ И АНТИПРОТЕАЗНОГО ПОТЕНЦИАЛА
РОТОВОЙ ЖИДКОСТИ У БОЛЬНЫХ
С БЫСТРОПРОГРЕССИРУЮЩИМ
ПАРОДОНТИТОМ." Медицина и инновации 1.4 (2021): 509
-512.
5.
Разакова, Н., Г. Абдиримова, and М. Кодирова. "Влияние воды в
бассейне на pH слюны у детей." Медицина и инновации 1.1 (2021): 49
-52.