Роль и значение маркетинговых исследований в условиях перехода к цифровой экономике

ВАК
inLibrary
Google Scholar
Выпуск:
CC BY f
120-124
114
23
Поделиться
Абдухалилова, Л. (2020). Роль и значение маркетинговых исследований в условиях перехода к цифровой экономике. Экономика И Образование, 1(4), 120–124. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/economy_education/article/view/4498
Лайло Абдухалилова, Ташкентский государственный экономический университет

к.э.н., доцент

Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

В данной статье обосновывается важность и важность современных маркетинговых исследований для формирования базы данных о рыночной деятельности предприятий по продвижению цифровой экономики в стране. В статье также изложены основные требования и принципы современных маркетинговых исследований. Автор предположил, что развитие цифровой экономики в стране может быть достигнуто только через маркетинговые исследования, направленные на развитие бизнес-базы данных.

Похожие статьи


background image

Иқтисодиёт ва таълим / 2020 №

4

120

ўз капитали рентабеллиги ва молиявий бар-
қарорликка турли йўналишда таъсир кўрса-

тади. Масалан, агар ўз капитали рентабелли-
ги ортган тақдирда ҳам таннарх харажатла-

ри ва асосий фаолиятнинг молиявий натижа-
сига таъсир этувчи давр харажатлари юқо-

рилиги давом этаверса молиявий барқарор-

лик унинг таъсири натижасида пасаяди.

Фикримизча, юқоридаги блок схема

нафақат рентабелликни бошқариш балки,

активлар ва капиталлар оптимал таркибига
асосланган ҳолда мувозанатлашган молия-

вий барқарорликни бошқаришда ҳам муҳим
аҳамиятга эгадир.

Манба ва адабиётлар рўйхати:

1. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги “2017-2021 йилларда Ўзбекистон

Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегияси тўғрисида”ги ПФ-
4947-сонли Фармони. 1-илова.

2. Маликов Т.С. Молия: хўжалик юритувчи субъектлар молияси (ўқув қўлланма) / Тошкент Молия

институти. – Т.: 2010. – 66 бет.

3. Маликов Т.С. Молия: хўжалик юритувчи субъектлар молияси (ўқув қўлланма) / Тошкент Молия

институти. – Т.: 2010. – 66 бет.

4. Mike Dempsey. The Modigliani and Miller Propositions: The History of a Failed Foundation for Corporate finance //

A Journal of Accounting, Finance and Business Studies, №3, 2014.- pp. 279-295.

РАҚАМЛИ ИҚТИСОДИЁТГА ЎТИШ ШАРОИТИДА МАРКЕТИНГ

ТАДҚИҚОТЛАРИНИНГ ТУТГАН ЎРНИ ВА АҲАМИЯТИ

Абдухалилова Лайло Тохтасиновна –

Тошкент давлат иқтисодиёт университети, и.ф.н, доцент

Аннотация.

Ушбу мақолада мамлакатда рақамли иқтисодиётни ривожлантириш мақсадида корхо-

наларнинг бозорга йўналтирилган фаолиятига доир маълумотлар базасини шакллантириш учун замонавий
маркетинг тадқиқотларининг аҳамияти ва моҳияти асослаб берилган. Шунингдек, мақолада замонавий
маркетинг тадқиқотларини амалга ошириш жараёнларига қўйиладиган асосий талаб ва тамойиллар санаб
ўтилган. Муаллиф томонидан корхона фаолиятига доир маълумотлар базасини шакллантиришга қаратилган
маркетинг тадқиқотларини амалга ошириш орқалигина мамлакатда рақамли иқтисодиётни ривожлантириш
мумкин деган фараз илгари сурилган.

Таянч сўзлар:

маркетинг тадқиқотлари, рақамли маркетинг, рақамли иқтисодиёт, товар ва хизматлар,

маълумотлар

базасини шакллантириш.

Аннотация.

В данной статье обосновывается важность и важность современных маркетинговых

исследований для формирования базы данных о рыночной деятельности предприятий по продвижению цифровой

экономики в стране. В статье также изложены основные требования и принципы современных маркетинговых
исследований. Автор предположил, что развитие цифровой экономики в стране может быть достигнуто только
через маркетинговые исследования, направленные на развитие бизнес-базы данных.

Ключевые слова:

маркетинговые исследования, цифровой маркетинг, цифровая экономика, товары и

услуги, формирование базы данных.

Annotation.

This article substantiates the importance and importance of modern marketing research for the

formation of a database of market activities of enterprises to promote the digital economy in the country. The article also sets
out the basic requirements and principles of modern marketing research. The author suggested that the development of the
digital economy in the country can only be achieved through marketing research aimed at developing a business database.

Key words:

marketing research, digital marketing, digital economy, goods and services, database formation.

Жаҳон иқтиқодиётида замонавий мар-

кетинг кўп харажатли тизимга айланди. Шу

жиҳатдан, машҳур компаниялар бозорни сег-

ментлаш масалаларига катта эътибор қарат-
моқдалар. Чунки бозорни сегментлаш марке-

тинг тадқиқотларининг муҳим йўналишла-
ридан бири ҳисобланади. Рақобатда ютиб

чиқишнинг асосий шарти ҳам сегментлаш-
дир. Аввалги даврларда маркетинг асосий

эътиборни маҳсулотга қаратиб, маркетинг

стратегиясининг мақсади иложи борича кат-
та миқдордаги истеъмолчиларни жалб этиш

бўлган бўлса бугунги кунда эса, асосий фао-

лият дифференциациялашган эҳтиёжларни
қондиришга жалб этилиши лозим.

Бугунги кунда бозорни сегментлаш

воситаси орқали аниқ истеъмолчилар гуруҳи

бўлган корхона ва ташкилотлар барқарор
ривожланмоқда. Уларни бозорда етакчи по-

зицияни эгаллашга, бозорни мақсадли сег-

МЕНЕЖМЕНТ ВА МАРКЕТИНГ


background image

Иқтисодиёт ва таълим / 2020 №

4

121

ментларга ажратиб, ҳар бир мижознинг
эҳтиёжини ҳар томонлама тадқиқ этиб, уни

максимал даражада қондириш йўлларини
излаб топишлари сабаб бўлмоқда. Истеъмол-

чилар эҳтиёжларини максимал равишда тад-
қиқ этиш ва аввалдан билиб олиш учун, мар-

кетинг тадқиқотларига кўп харажат қилиш-

га тўғри келади[12]. Идеал шароитда истеъ-
молчиларга айнан шу маҳсулот ёки уни иш-

лаб чиқарувчи корхона (компания) ишқибо-
зига айланиши керак, шундагина уни маҳсу-

лотга нисбатан юқори даражадаги ишончи,
ёндашуви ҳақида сўз юритиш мумкин: “бу-

гунги кунда барчага оз бўлсада ёқадиган
маҳсулотлар учун бозорлар мавжуд эмас, фа-

қатгина кимгадир жуда ёқадиган маҳсулот-
лар учун бозорлар бор”.

Шу жиҳатдан, Ўзбекистон Республика-

си Президентининг 2017 йил 7 февралдаги

ПФ-4947-сонли Фармони билан тасдиқлан-
ган 2017-2021 йилларда Ўзбекистон Респуб-

ликасини ривожлантиришнинг бешта усту-

вор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегия-
сида ишлаб чиқаришни маҳаллийлаштириш

бўйича, “...ишлаб чиқаришни маҳаллийлаш-
тиришни рағбатлантириш сиёсатини давом

эттириш ҳамда, энг аввало, истеъмол товар-
лар ва бутловчи буюмлар импортининг ўр-

нини босиш, тармоқлараро саноат коопера-
циясини кенгайтириш”[1] ҳамда 2020 йил 24

январь куни Олий Мажлисга қилган мурожа-
атномада санаб ўтилган устувор вазифалар-

ни[2] амалга ошириш мақсадида корхоналар
томонидан товарлар ишлаб чиқаришда ва

хизматлар кўрсатиш соҳаларида тизимли ва
маркетинг тадқиқотларини амалга ошириш

катта аҳамиятга эгадир. Чунки, эндиликда

корхоналар фаолиятига инновацияларни
киритиш, улар орқали бозорларни халқ

истеъмол товарлари билан тўлдириш, аҳоли
эҳтиёжларини

тўлароқ

қондиришда

маркетинг тадқиқотларининг роли катта-
дир. Ҳозирги рақобатда ютиб чиқишлари-

нинг асосий шарти, ушбу субъектлар фао-
лиятида маркетинг тадқиқотларини олиб

боришдан иборат, чунки бозорда истеъмол-
чилар турли туман, уларнинг талаб истак-

лари ҳам турличадир.

Корхонанинг бозорга йўналтирилган

фаолиятини таҳлил қилишда маркетинг тад-
қиқотларини самарали ташкил этиш муам-

моларини хорижлик олимлардан Ф.Котлер,

Н. Mалхотра, К. Келлерларнинг, МДҲ давлат-
лари олимларидан Е.П.Голубков, А.В.Зозулёв,

С.А.Солнцев,

Б.И.Герасимов,

Н.Н.Мозгов,

А.П.Карасев ва А.П. Дуровичларнинг ҳамда
мамлакатимиз

олимларидан

А.Солиев,

Ж.Ж.Жалолов, И.А.Икрамов, Ш.Дж.Эргашход-
жаева,

Л.Т.Абдухалилова,

И,А.Ахмедов,

И.С.Ҳотамов, Д.А.Азлароваларнинг илмий из-
ланишларида кенг ёритилган.

Корхона маркетинг фаолиятини шакл-

лантириш, унинг бозор стратегияси ва так-
тикасини ишлаб чиқишнинг илмий асоси

маркетинг тадқиқотлари натижасида ярати-
лади[11]. Маркетинг тадқиқотларининг мақ-

сади-ишлаб чиқарувчи, хизмат кўрсатувчи,
воситачи ва сотувчи фаолиятларини бозор

ва ундаги истеъмолчилар талабига мувофиқ-
лаштириш томойили, услуби ва воситалари-

ни аниқлашдан иборат[8]. Умуман қараган-
да, маркетинг тадқиқотлари бизнесмен-тад-

биркорнинг бозорга кириш хаф-хатарини
камайтириб, унда самарали фаолиятларини

таъминловчи дастури амал ишлаб чиқиш
учун ўтказилади. Маркетинг тадқиқотлари

мазмуни бўйича жаҳон илмий адабиётида

жуда хилма-хил ёндашувлар мавжуд: бозор
тадқиқоти, сотишни тадқиқ этиш, истеъмол-

чилар дид-истаклари тадқиқоти, имконият-
лар тадқиқоти, маркетинг разведкаси, ижти-

моий тадқиқотлар, ҳамкорлар ва рақиблар
корхонасида илғор тажрибани тадқиқ этиш-

бенчмаркинг (Benchmarking) ва бошқалар[7].
Америка маркетинг ассоцияцияси сотишни

тадқиқ этиш, «Marketing Research» деб қабул
қилиб, ахборотларни топиш, тўплаш, қайта

ишлаш ва мувофиқлаштириш тизими бўлиб,
товарлар ва хизматлар маркетингининг бар-

ча муаммолари билан боғлиқ деб таъриф
берган.

Маркетинг тадқиқотлари

- бу таҳ-

лил ёрдамида истеъмолчини ва харидорни
ишлаб чиқарувчи ҳамда хизмат кўрсатувчи

билан боғловчи фаолият туридир. Шунинг-
дек, маркетинг тадқиқотлари маълумотлар-

ни гуруҳлаш, уларни қайта ишлаш, саралаш,
бирламчи маълумотардан фойдаланган ҳол-

да иккиламчи маълумотларни шаклланти-
риш, маркетинг хизматлари ва корхона раҳ-

барияти учун уларнинг буюртмалари бўйича
бажариладиган баҳолаш ва башорат ҳисоб-

китобларига айтилади. Шу жиҳатдан, корхо-
наларда маркетинг тадқиқотларининг

асо-

сий мақсади

- унинг вужудга келиш, шакл-

ланиш ва ривожланишнинг объектив сабаб-

лари, зарурати билан белгиланди, ҳамда

унинг мақсади ниҳоятда кенг ва мураккаб
масалаларни хал қилишга қаратилгандир. У

ишлаб чиқаришни харидор эҳтиёжига мос-

МЕНЕЖМЕНТ ВА МАРКЕТИНГ


background image

Иқтисодиёт ва таълим / 2020 №

4

122

лаштириб, талаб ва таклифни мувозанатига
эришган ҳолда, уни ташкил этган корхона,

ташкилотларга юқори фойда келтиришдир.

Амалиётда маркетинг тадқиқотлари

асосан

2 йўналишда

амалга оширилади: кор-

хонанинг бозорга боғлиқ фаолиятига оид

муамммоларни аниқлаш ҳамда ушбу муамо-
ларнинг самарали ечимларини излаш. Шу

жиҳатдан, ушбу мақсадларни амалга оши-
риш жараёнида қуйидаги 1-расмда тасвир-

ланган маркетинг тадқиқотларининг асосий
вазифалари келтирилган.

1-расм. Маркетинг тадқиқотларининг асосий вазифалари

[10]

Ривожланган давлатлар маркетинг

тадқиқот жараёнларида асосий бозор қону-
ниятларини аниқлаш имкониятини беради-

ган муҳим босқичи сифатида бозорни модел-
лаштиришга катта эътибор қаратилади[5].

Маркетинг тадқиқоти модели

– товар

бозорининг ҳолати, ривожланиши ва ўзаро

алоқаларини тавсифлайдиган ҳодиса-жара-
ёнларни сифат ёки сон жиҳатидан ўхшатиш

ҳисобланади. Модель график шаклида, тенг-
ликлар ва тенгсизликлар математик ёки ста-

тистик тизими кўринишида, шунингдек,

тавсифий шаклда акс эттирилиши мумкин.
Маркетинг тадқиқоти модели қуйида белги-

ланган

тамойилларга

таяниши ва амал қи-

лиши зарур[10]:

-

илмийлик

,

яъни ўрганилаётган бозор

жараёнлари ва ҳодисаларини илмий қоида-

лар ва объектив олинган маълумотлар асо-
сида тушунтириш ва олдиндан айтиб бериш,

шунингдек, бу ҳодиса ва жараёнларнинг ри-
вожланиш қонуниятларини аниқлаш;

-

тизимлилик

,

яъни ҳодисани ташкил

қилувчи алоҳида таркибий элементларни

ажратиш, иерархик алоқаларни аниқлаш;

-

комплекслилик

,

яъни ҳодиса ва жа-

раёнлари тўлиқлигича, уларнинг ўзаро ало-

қалари ва ривожланишини ўрганиш;

-

ишончлилик

,

яъни маълумот тўплаш

ва қайта ишлашнинг илмий тамойилларини

таъминлаш ҳисобига тўғри келадиган маъ-

лумотлар олиш, баҳоларда тарафкашликка
йўл қўймаслик, пухта назорат, ЭҲМдан фой-

даланиш;

-

объективлик

,

яъни у ёки бу ҳоди-

санинг учраши мумкин бўлган хатоликла-
рини ҳисобга олиш, далилларни олдиндан

белгиланган схемага мослаштирмаслик, да-
лилларни шарҳлашда эҳтиёт бўлиш талаби;

-

ташаббускорлик,

яъни ижодий ён-

дашувни амалга ошириш, ташаббус кўрса-

тиш, янги, ноанъанавий тадқиқот йўлларини

излаб топиш: маркетинг тадқиқотларига
тўғри келмайд;

-

самарадорлик

,

яъни

қўйилган

мақсадларга эришиш, натижаларни хара-

жатлар билан таққослаш.

Маркетинг тадқиқотлари

жараёни-

нинг режаси

(research desing)

– маркетинг

таҳлилини муваффақиятли ўтказиш учун

зарурдир. Маркетинг таҳлили муаммосини
ҳал этиш, ёки унинг учун зарурий ахборот-

ларни тўплаш моделларини аниқлаштириш
муҳим ўрин тутади[6]. Ўз вазифасини сама-

рали ва юқори сифатда бажаришда марке-
толог биринчи навбатда аниқ ўйланган мар-

кетинг таҳлил режасини ишлаб чиқиш зарур

бўлади (2-расм).

МЕНЕЖМЕНТ ВА МАРКЕТИНГ


background image

Иқтисодиёт ва таълим / 2020 №

4

123

1-боскич

Маркетинг тадкикоти

концепциясини ишлаб чикиш

2-босқич

Топшириқни аниклаштириш

тадқиқот услубиятини

ишлаб чиқиш

3-боскич

Ахборот банкини

шакллантириш

4-боскич

Моделлар банкини

шакллантириш

5-боскич

Тадкикот натижаларини

расмийлаштириш

Максадни танлаш

Фаразни илгари суриш

Алгоритм ишлаб чикиш

Вазифани белгилаш

Ахборот услубияти

Статистик услубиятлар

Итисодий-математик

услубиятлар

Маркетинг-менежмент

услубиятлари

Тармок режалаштириш

услубиятлари

Чизикли ва динамик дастурлаш

услубиятлари

Ахборот туплаш

Ахборотни кайта ишлаш

Ахборотни саклаш

Маълумотларни тахлил килиш

Маълумотларни моделлаштириш

Маълумотларни башорат килиш

Самарадорликни бахолаш

Хулосалар

Тавсиялар

2-расм. Маркетинг тадқиқотларини амалга ошириш босқичлари

[4].

Маркетинг тадқиқотлари комплекс

жараён (marketing research process) сифатида
амалга оширилгандагина самарадорлиги

юқори бўлади[3]. Чунки, маркетинг тадқи-
қот жараёнлари мақсадга эришиш учун бо-

сиб ўтиладиган босқичлар мажмуаси сифа-

тида қаралади. Шу жиҳатдан, маркетинг тад-
қиқот

жараёнлари

қуйидаги

олти босқич-

дан

иборат бўлади:

муаммони аниқлаш;

экспертлар жамоасини шаклланти-

риш;

тадқиқот режасини ишлаб чиқиш;

тадқиқотга доир маълумотларни

тўплаш;

маълумотларни қайта ишлаш ва

таҳлил этиш;

МЕНЕЖМЕНТ ВА МАРКЕТИНГ


background image

Иқтисодиёт ва таълим / 2020 №

4

124

ҳисоботни тайёрлаш ва уни тақди-

мот қилиш.

Хулоса қилиб айтганда,

юқорида кел-

тирилган маркетинг тадқиқотларини амалга

ошириш орқали мамлакат иқтисодиётининг
турли тармоқларини ривожлантириш учун

зарур бўлган товарларни ишлаб чиқариш ва

хизмат кўрсатиш тизимига доир бўлган ра-
қамлар кўринишидаги маълумотлар базаси

шакллантирилади. Бу эса, ўз навбатида мам-
лакатда рақамли маркетинг элементларини

жорий этиш орқали тизимда рақамли иқти-
содиётни ривожланишига олиб келиши шу

кунгача олиб борилган илмий изланишлар-
дан бизга маълум.

Чунки, истеъмолчиларнинг товар ва

хизматларга бўлган талаб ҳажми ва истеъ-

молчиларнинг бозор сиғимини аниқлашда

иккиламчи маълумотлар базаси мавжуд бў-
лиши лозим бўлади. Ушбу базани шакллан-

тиришнинг энг қулай ва самарали йўли мам-
лакатда барча соҳалар бўйича рақамли иқти-

содиётни ривожлантириш

зарурлиги

кел-

тириб чиқаради.

Демак,

рақамли

иқтисодиётни

шакллантириш

корхоналар учун истеъмол-

чиларнинг эҳтиёж ва талабларини ўрганиш

ва уни башоратлаш масалаларида катта аҳа-
мият касб этади. Шунингдек, истеъмолчи-

ларга сотишга доир сервис хизматларни кўр-
сатиш жараёнида рақамли иқтисодиёт эле-

ментларидан мақсадли фойдаланиш корхо-
налар учун сотув жараёнини тез ва қулай

ташкил этиш билан бир қаторда мижозлар
наздида корхона имиджини оширишга кў-

маклашади.

Манба ва адабиётлар рўйхати:

1.

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги “2017-2021 йиллардаги Ўзбекистон

Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича ҳаракатлар стратегияси” тўғрисидаги ПФ-
4947-сонли Фармони. – Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2017 й. www.lex.uz.

2.

Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Олий Мажлисга Мурожаатномаси. 2020 йил

24 январь. – www.uza.uz

3.

Дурович А.П. Маркетинговые исследования в туризме. Учебное пособие. – СПб.: Питер, г.2013, - 256 с.

4.

Голубков Е.П. Маркетинговые исследования: теория, методология и практика 4-е издание Учебник. М.

«Финпресс» 2015. 496 с.

5.

Герасимов, Б.И. Маркетинговые исследования рынка: Учебное пособие / Б.И. Герасимов, Н.Н. Мозгов. –М.:

Форум, 2013. -336 c.

6.

Зозулёв А.В. Солнцев С.А. Маркетинговые иследования: теория, методология, статистика: Учебное

пособие. -М.: Рыбари; К.: Знания 2017. -643 с.

7.

Солиев А. Маркетинг Бозоршунослик. Дарслик. –Т:. 2008 йил. 103-бет.

8.

Карасев, А.П. Маркетинговые исследования и ситуационный анализ: Учебник и практикум / А.П. Карасев. -

Люберцы: Юрайт, 2016. - 323 c.

9.

Jаlоlоv J.J., Axmedov I.A., Hotamov I.S., Azlarova D.A. “Маrkетing таdqiqотlаri” fаnidаn o`quv qo`llanma. –Т:.,

2012 йил. 59-бет.

10.

Ergashxodjaeva Sh.Dj., L.T.Abduxalilova. Marketing tadqiqotlari. Darslik. –T.: TDIU, Iqtisodiyot, 2019 й.-378 bet.

11.

Naresh M. Marketing research. Second edition. 2014 by Pearson Edu Philip Kotler, Kevin Lane Keller. Marketing

management. 12 th edition. 2010 by Pea.

МЕНЕЖМЕНТ ВА МАРКЕТИНГ

Библиографические ссылки

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги “2017-2021 йиллардаги Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича ҳаракатлар стратегияси” тўғрисидаги ПФ-4947-сонли Фармони. – Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2017 й. www.lex.uz.

Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Олий Мажлисга Мурожаатномаси. 2020 йил 24 январь. – www.uza.uz

Дурович А.П. Маркетинговые исследования в туризме. Учебное пособие. – СПб.: Питер, г.2013, - 256 с.

Голубков Е.П. Маркетинговые исследования: теория, методология и практика 4-е издание Учебник. М. «Финпресс» 2015. 496 с.

Герасимов, Б.И. Маркетинговые исследования рынка: Учебное пособие / Б.И. Герасимов, Н.Н. Мозгов. –М.: Форум, 2013. -336 c.

Зозулёв А.В. Солнцев С.А. Маркетинговые иследования: теория, методология, статистика: Учебное пособие. -М.: Рыбари; К.: Знания 2017. -643 с.

Солиев А. Маркетинг Бозоршунослик. Дарслик. –Т:. 2008 йил. 103-бет.

Карасев, А.П. Маркетинговые исследования и ситуационный анализ: Учебник и практикум / А.П. Карасев. - Люберцы: Юрайт, 2016. - 323 c.

Jаlоlоv J.J., Axmedov I.A., Hotamov I.S., Azlarova D.A. “Маrkетing таdqiqотlаri” fаnidаn o`quv qo`llanma. –Т:., 2012 йил. 59-бет.

Ergashxodjaeva Sh.Dj., L.T.Abduxalilova. Marketing tadqiqotlari. Darslik. –T.: TDIU, Iqtisodiyot, 2019 й.-378 bet.

Naresh M. Marketing research. Second edition. 2014 by Pearson Edu Philip Kotler, Kevin Lane Keller. Marketing management. 12 th edition. 2010 by Pea.

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов