PEDAGOGIK ISLOHOTLAR VA ULARNING YECHIMLARI
153
MILLIY XAVFSIZLIK TIZIMIDA MILLIY GVARDIYANING IQTISODIY
BARQARORLIKNI TAʼMINLASHDAGI ROLI
Burxonov Alisher Salohiddin o’g’li
O'zbekiston Respublikasi Qo'riqlash bosh boshqarmasi
Namangan viloyat Qo'riqlash boshqarmasi
moliya-iqtisod bo'limi bosh buxgalteri
katta leytenent
Anotatsiya:
Mazkur tezisda Milliy xavfsizlik tizimida Milliy gvardiyaning iqtisodiy
barqarorlikni taʼminlashdagi o‘rni va ahamiyati tahlil qilinadi. Milliy gvardiyaning mamlakat
ichki xavfsizligini mustahkamlash, ijtimoiy-iqtisodiy muhitni barqaror saqlash hamda strategik
obyektlarni himoya qilishdagi faoliyati ochib beriladi. Iqtisodiy barqarorlikka tahdid soluvchi
omillar va ularga qarshi kurashishda Milliy gvardiyaning tashkiliy, huquqiy hamda amaliy
choralari ilmiy jihatdan asoslanadi. Tadqiqotda zamonaviy xavfsizlik yondashuvlari va global
xavf-xatarlar sharoitida Milliy gvardiyaning funksional roli chuqur o‘rganiladi.
Kalit so‘zlar:
milliy xavfsizlik, iqtisodiy xavfsizlik, Milliy gvardiya, iqtisodiy barqarorlik,
strategik obyektlar, ichki tahdidlar.
Аннотация:
В данной тезисной работе рассматривается роль и значение Национальной
гвардии в обеспечении экономической стабильности в системе национальной безопасности.
Раскрываются функции Национальной гвардии по укреплению внутренней безопасности
страны, поддержанию социально-экономической стабильности и защите стратегических
объектов. Научно обосновываются организационные, правовые и практические меры
Национальной гвардии по противодействию факторам, угрожающим экономической
стабильности. Особое внимание уделяется функциональной роли Национальной гвардии в
условиях современных угроз и глобальных рисков.
Abstract.
This thesis examines the role and importance of the National Guard in ensuring
economic stability within the national security system. It highlights the activities of the National
Guard in strengthening internal security, maintaining socio-economic stability, and protecting
strategic facilities. The research provides a scientific basis for the organizational, legal, and
practical measures undertaken by the National Guard to counteract threats to economic stability.
Special attention is given to the functional role of the National Guard in the context of modern
security challenges and global risks.
Jahon iqtisodiy makonida yuz berayotgan tezkor o‘zgarishlar, global inqirozlar va tashqi iqtisodiy
tahdidlar sharoitida mamlakat iqtisodiy xavfsizligini taʼminlashning ahamiyati ortib bormoqda.
Milliy xavfsizlik tizimida O‘zbekiston Respublikasi Milliy gvardiyasi faoliyati nafaqat jamoat
tartibini saqlash, balki strategik iqtisodiy manfaatlarni himoya qilish bilan ham uzviy bog‘liqdir.
Milliy gvardiyaning iqtisodiy xavfsizlik sohasidagi faoliyati quyidagi asosiy yo‘nalishlarda
namoyon bo‘lmoqda:
- mamlakatning strategik obyektlari va infratuzilma tarmoqlarini himoya qilish;
- noqonuniy iqtisodiy faoliyat, kontrabanda va korrupsiyaga qarshi kurashish;
- ommaviy tadbirlar va transport kommunikatsiyalarida tartibotni taʼminlash orqali investitsion
muhit barqarorligini taʼminlash;
- iqtisodiy barqarorlikni izdan chiqaruvchi ichki tahdidlarni erta aniqlash va bartaraf etish.
PEDAGOGIK ISLOHOTLAR VA ULARNING YECHIMLARI
154
Amaliyot ko‘rsatmoqdaki, Milliy gvardiyaning tizimli faoliyati orqali mamlakatning iqtisodiy
barqarorligi, tadbirkorlik muhitining himoya qilinishi va aholining ijtimoiy xavfsizligi
kafolatlanmoqda. Hozirgi global tahdidlar sharoitida Milliy gvardiyaning salohiyatini yanada
mustahkamlash milliy iqtisodiy xavfsizlikning muhim omili bo‘lib qolmoqda.
1. Xususiy iqtisodiy subyektlarni himoya qilish
Milliy gvardiyaning vazifalaridan biri – xususiy va yuridik shaxslarning mol-mulki hamda
infratuzilmani shartnoma asosida muhofaza qilish hisoblanadi .
2. Jamoat tartibi va iqtisodiy faollik
“Xavfsiz shahar”, “Xavfsiz hudud” loyihalari doirasida Milliy gvardiya shaharlarda jamoat
tartibini ta’minlash bo‘yicha IIV bilan yaqindan hamkorlik qiladi. Bu esa biznes va bozorlarning
barqaror ishlashiga xizmat qiladi .
3. Chuqur inqiroz va favqulodda vaziyatlarda iqtisodiy barqarorlik
Favqulodda vaziyatlar, masalan, pandemiya yoki tabiiy ofatlar paytida Milliy gvardiya muhofaza
va favqulodda yordam vazifalarini bajarib, global inqirozlar sharoitida iqtisodiy tiklanishni
kuchaytiradi (masalan, uy-joylarda qurilishni nazorat qilish).
4. Terrorizm, ekstremizmga qarshi va infratuzilmani himoya
Strategik obyektlar, jumladan, elektr stansiyalari, telekommunikatsiya tarmoqlari va boshqa
muhim infrastruktura Milliy gvardiya nazorati ostida. Bu teraktlar yoki ekstremistik hujumlar
oqibatida yuzaga keluvchi iqtisodiy zararlarni oldini oladi .
5. Qonunchilik chatrog‘idagi yangi funksiyalar
2020-yil 18-noyabrdagi “Milliy gvardiya to‘g‘risida”gi qonun bilan gvardiyaga IIV’sidan
muayyan surishtiruv va tergovchilik vakolatlari berildi. Bu huquqiy bazani kuchaytirib, tezkor
choralar bilan barqaror iqtisodiy muhitni ta’minlash imkonini yaratadi .
6. Jahon tajribasi va texnologik rivojlanish
Milliy gvardiyaga faoliyatini modernizatsiya qilish uchun zamonaviy axborot texnologiyalari,
kommunikatsion tizimlar va monitoring vositalarini joriy etish topshirilgan. Bu esa favqulodda
yoki xavfli vaziyatlarda tezkor choralar ko‘rishga imkon yaratadi .
Yakuniy tahlil: Xususiy mulk himoyasi Mulkiy huquqlarni ta’minlab, investor ishonchini oshiradi
Jamoat tartibi Bozor va biznes faoliyatining to‘liq yurishini qo‘llab-quvvatlaydi
Favqulodda holatlar Tiklanishni tezlashtirish va tartibni saqlashni ta’minlaydi
Terrorizmga qarshi Strategik infratuzilmani himoya qilgan holda iqtisodiy barqarorlikni
mustahkamlaydi
Qonunchilik va tergov Qonuniy asosda hatti-harakat rejasini kuchaytiradi
Texnologik modernizatsiya Reaksiya tezligini oshirib, real vaqt rejimida tahdid monitoringi
imkonini beradi
Adabiyotlar ro‘yxati:
1. O‘zbekiston Respublikasining “Milliy xavfsizlik to‘g‘risida”gi Qonuni. // O‘zbekiston
Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2016 y., 15-son.
2. O‘zbekiston Respublikasining “Milliy gvardiya to‘g‘risida”gi Qonuni. // O‘zbekiston
Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2017 y., 46‑son.
3. Mirziyoyev Sh.M. Yangi O‘zbekiston strategiyasi. – T.: “O‘zbekiston”, 2022. – 400 s.
4. Boboxonov S.X. Milliy xavfsizlik va iqtisodiy barqarorlik. – T.: Fan va texnologiya, 2020. –
298 s.
PEDAGOGIK ISLOHOTLAR VA ULARNING YECHIMLARI
155
5. Mamajonov B.K., Safarov I.I. Milliy xavfsizlik tizimi va huquqiy asoslari. – Toshkent: IIV
akademiyasi, 2021. – 224 s.
6.
World
Economic
Forum.
Global
Risks
Report
2024.
URL:
https://www.weforum.org/reports/global-risks-report-2024 (murojaat sanasi: 21.07.2025).
7. Axmedov U.A. Huquqni muhofaza qiluvchi organlar faoliyatida iqtisodiy xavfsizlikni
taʼminlashning o‘ziga xos jihatlari // Iqtisod va innovatsiyalar jurnali. – 2023. – №5. – B. 83–90.
8. Savitsky V.M. Economicheskaya bezopasnost gosudarstva: Uchebnoe posobie. – Moskva:
Yurayt, 2021. – 256 s.
