Поиск по библиотеке
Результаты поиска
Найдено результатов: 177.
-
Bul maqalada millet túsiniginiń sociallıq filosofiyalıq talqılawı úyreniledi. Millet – bul tariyxıy rawajlanıw procesinde qáliplesken, birden-bir til, mádeniyat, úrp-ádetler hám aymaqlıq birlikke iye jámiyetlik-siyasiy birlik. Maqalada millettiń qáliplesiw faktorları, onıń sociallıq filosofiyadaǵı áhmieti hám milletti ańlawda primordializm, modernizm hám konstruktivizm sıyaqlı tiykarǵı teoriyalıq kózqaraslar tallanadı. Millet túsinigin sociallıq filosofiya predmeti sıpatında talqılaw arqalı milliy ózlik hám siyasiy birlik máseleleri sáwlelendiriledi. -
Horizgi kunda so‘roq gaplar tilshunoslikda muhim kommunikativ vosita sifatida xizmat qilib, nutq jarayonida axborot olish, suhbatdoshning munosabatini aniqlash, muloqotni samarali tashkil etish kabi vazifalarni bajaradi. Entnolingvistik nuqtayi nazardan, so‘roq gaplar xalqning dunyoqarashi, milliy mentaliteti va til madaniyatini ifodalovchi muhim birlik hisoblanadi. Ular orqali insonning ichki kechinmalari, his-tuyg‘ulari va ijtimoiy muhitga bo‘lgan munosabati aks etadi. So‘roq gaplar yordamida milliy an’ana, urf-odatlar va qadriyatlar nutqiy jarayonda namoyon bo‘ladi. Ushbu maqolada so‘roq gaplarning entnolingvistik birlik sifatidagi o‘rni, ularning til va madaniyat bog‘liqligini ifodalashdagi ahamiyati tahlil qilinadi. So‘roq gaplar orqali shaxs yoki predmetning xususiyatlari, harakati yoki holati baholanib, xalqning ma’naviy olami va madaniy qadriyatlari ifodalanadi. Natijada, so‘roq gaplarning milliy tafakkurni ifodalashdagi roli yoritiladi. -
Usi maqalada sociallıq filosofiyada millet túsiniginiń túrli teoriyalıq talqılawları sáwlelendiriledi. Millet – bul uliwma til, aymaq, ekonomikalıq turmis hám mádeniyatqa iye bolgan jámiyetlik birlik. Millet máselesin filosofiyalıq kózqarastan úyrengen belgili oyshıllar – Ernest Renan, Karl Marks, Maks Veber, Jozef Stalin, Benedikt Anderson hám Entoni Smittiń kózqarasları tallanadı. Bul alımlar milletti sociallıq-ekonomikalıq, mádeniy hám tariyxıy tárepler tiykarında talqılaǵan. Maqalada millet túsiniginiń globallasıw dáwirindegi jańa talqılawları da kórip shıǵıladı. -
Ushbu maqolada diniy tashkilotlarning ijtimoiy ish faoliyatidagi roli va ahamiyati yoritilgan hamda diniy tashkilotlarning ijtimoiy xizmatlar ko‘rsatish, jamoaviy birlik yaratish, ta’lim, qonunchilikka rioya qilish, salomatlikni qo‘llab-quvvatlash va xalqaro hamkorlikdagi faoliyatlari ko‘rib chiqiladi. -
В данной научной статье описаны фразеологизмы и их роль в обеспечении языковой устойчивости. -
Maqollarning paremiologik birlik sifatidagi o’ziga xos xususiyatlari
Диалог, интеграция наук и культур в процессе научного и профессионального образованияUshbu maqolada o‘zbek, rus va ingliz tillarida maqollarning paremiologik birlik (parema) sifatidagi o‘ziga xos xususiyatlari, matal, masal va aforizmlar bilan o‘xshash va farqli tomonlari ko‘rib chiqiladi.Maqollardagi mashhurlik, obrazlilik, didaktiklik, ixchamlik, semantik-tarkibiy to‘liqlik, emotsionallik uch tilda misollar bilan yoritilgan. Maqolada maqollarda qo‘llaniladigan stilistik vositalar haqida ham so‘z boradi.
-
Shevalar bir tildagi turli hududiy va ijtimoiy guruhlarda ishlatiladigan til variantlari bo’lib, ularning leksik-semantik xususiyatlari, ya’ni so’z boyligi va bu so’zlarning ma’nosi, hududiy va ijtimoiy farqlarni aks ettiradi. Har bir sheva o’ziga xos leksik, semantik va fonetik xususiyatlarga ega bo’lib, bu hududda yashovchi odamlarning madaniyati, urf-odatlari, tarixi va ijtimoiy hayotini aks ettiradi. Ushbu maqolada Bulung’ur tumanida yashovchi aholi nutqida uchraydigan ayrim shevalarning leksik-semantik jihatlariga e’tibor qaratiladi. -
ARAB VA O‘ZBEK TILLARIDA 11 DAN 19 GACHA BO‘LGAN SANOQ SONLARNING SANALMISH BILAN SINTAKTIK ALOQASIUshbu maqolada arab va o‘zbek tillaridagi “Son” so‘z turkumiga oid muhim qoidalar; arab tili o‘rganuvchilari uchun ba‘zan qiyinchiliklar tug‘diradigan, murakkab qurilishlardan tashkil topgan jihatlari; ayniqsa, 11 dan 19 gacha bo‘lgan sonlarning sanalmish bilan sintaktik aloqasi; ularning gap tarkibida kelgandagi turlanish holatlari; har ikkala tildagi o‘xshash va farqli jihatlari bir-biriga taqqoslangan holatda turli xil misollar yordamida o‘rganildi.
Современная наука и исследования -
SOTSIAL INSTITUT TURLARI: OILA, SIYOSAT, DIN, IQTISOD, TA’LIM, HUQUQ.Mazkur maqolada ijtimoiy amaliyot kishilik jamiyati uchun ijtimoiy munosabatlarning ba’zi turlarini mustahkamlash hayotiy zarurat ekanini, ularni muayyan jamiyat yoki muayyan ijtimoiy guruh a’zolari uchun majburiy qilish kerakligini ko’rsatmoqda. Bu, avvalo, shunday ijtimoiy munosabatlarga taalluqliki, ularga kirishgan ijtimoiy guruh a’zolari ushbu guruhning yaxlit ijtimoiy birlik sifatidagi muvaffaqiyatli faoliyat yuritishi uchun zarur bo’ladigan eng muhim ehtiyojlarini qondiradi. Xususan, moddiy boyliklarni takror ishlab chiqarishga bo’lgan ehtiyoj odamlarni ishlab chiqarish munosabatlarini mustahkamlash va saqlab turishga majbur qiladi; o’sib kelayotgan avlodni ijtimoiylashtirish va yoshlarni guruh madaniyati namunalari asosida tarbiyalash ehtiyoji oilaviy munosabatlarni, yoshlarga ta’lim berish munosabatlarini mustahkamlash va saqlab turishga majbur etadi.
Современная наука и исследования -
Mazkur maqolada adabiy til asoschisi Alisher Navoiyning tilshunoslikka oid qarashlari, “Muhokamat ul-lug‘atayn” asari xususidagi fikrlarimiz va komprativistika hodisasi, ta’rifi, bu hodisaning ilk marotaba “Muhokamat ul- lu g‘atayn” asarida yoritib o‘tilganligi haqida so‘z yuritildi. -
Ushbu maqolada “Vatan yagona” mavzusi asosida milliy birlik, vatanparvarlik, fuqarolik javobgarligi va yurtimiz mustaqilligini saqlab qolishning ahamiyati yoritilgan. Maqolada turli ijtimoiy, madaniy va tarixiy jihatlar tahlil qilinib, birlik va hamjihatlikning jamiyat taraqqiyotidagi o‘rni ta’kidlangan. O‘zbekiston xalqining turli millat va din vakillari hamjihatligi, mustaqillik yillarida erishilgan yutuqlar, shuningdek, milliy qadriyatlarni saqlash va rivojlantirish yo‘lidagi sa’y-harakatlar tahlil qilinadi.
-
KIRISH. Biosfera deganda barcha jarayonlar tirik organizmlar ta’sirida sodir bo‘ladigan Yer qobig‘i tushuniladi. Biosfera tirik va tirik bo‘lmaganlar o‘rtasidagi birlik sohasi bo‘lib, u hayot mavjud bo‘lgan yoki mavjud bo‘lgan litosfera, gidrosfera va atmosferaning barcha makonini qamrab oladi. Boshqacha qilib aytganda, bu yerda strukturaviy murakkablik va energiya kontsentratsiyasi xususiyatlariga ega bo‘lgan organizmlar yoki ularning faoliyati mahsulotlari topiladi (V.I. Vernadskiy, 1926 yil). -
KO’P MILLATLI DAVLATLARDA MADANIYATNING SHAKLLANISHI
Общественные науки в современном мире: теоретические и практические исследованияUshbu maqola madaniy xilma-xillik ko'p millatli jamiyatlarning o'ziga xosligi va merosini qanday boyitishini o'rganadi, shu bilan birga ijtimoiy birdamlik va milliy birlik bilan bog'liq muammolarni taqdim etadi. Ko'p millatli mamlakatlarda madaniyatning shakllanishi turli xil madaniy an'analar, tillar va tarixlarning o'zaro ta'siri natijasida shakllanadigan dinamik va murakkab jarayondir. Turli xillikni qabul qilish va madaniyatlararo muloqotni qo'llab-quvvatlash orqali ko'p millatli davlatlar yanada inklyuziv va uyg'un jamiyatlar qurish uchun madaniy almashinuvning o'zgartiruvchi kuchidan foydalanishlari mumkin.
-
Házirgi qaraqalpaq tilinde feyil sóz shaqabı izertlew obyekti, grammatikalıq kategoriyalarınıń úlkenligi menen ajıralıp turadı. Feyildiń bet-san formalarınıń qollanılıw ózgeshelikleri, olardıń funkcional xızmetlerin úyreniw áhmiyetli máselelerdiń biri. Biz maqalamızda feyildiń bet-san formalarınıń funkcional-semantikalıq xızmetleri tuwralı sóz etemiz. -
Mazkur maqolada islom madaniyatida keng nishonlanadigan ikki asosiy bayram — Ramazon va Qurbon hayitlarining tarixiy kelib chiqishi, diniy mazmuni, jamiyatdagi ijtimoiy-ma’naviy roli va ularning islom sivilizatsiyasidagi o‘rni keng yoritilgan. Hayitlarning paydo bo‘lish sabablari, ularni nishonlash an’analari, zamonaviy davrda tutgan o‘rni haqida tahlil qilinadi. -
Mazkur maqolada Surxondaryo viloyatining Boysun tumanida joylashgan Panjob qishlog‘ining tarixiy, madaniy va ijtimoiy hayoti chuqur tahlil etilgan. Muallif qishloqning qadimiy etnik tarkibi, urf-odatlari, diniy va ma’naviy qadriyatlari hamda ularning zamonaviy hayot bilan uyg‘unlashuv jarayonini yoritadi. Besh asosiy urug‘ – Sa’noni, Shexoniy, Solixi-Ka’noniy, Oshiqi va Shihistonagiylar – tomonidan asrab-avaylab kelinayotgan marosimlar, an’analar va ijtimoiy birlik tuyg‘usi Panjob qishlog‘ining o‘ziga xos merosini tashkil etadi. Shuningdek, maqolada tarixiy-arxeologik tadqiqotlar, 2025-yilgi Navro‘z sayli misolida Panjob xalqi qadriyatlarining bugungi kunda qanday qadr topayotgani ko‘rsatib beriladi. -
O’ZBEK TILINING MAVJUD KORPUSLARIDA “VAQT” KONSEPTI VA O’ZBEK LINGVOKULTUROLOGIYASIDA VAQT TUSHUNCHASI.Ushbu maqolada O’zbek tili korpusi va unda vaqt konseptining semantik ma’nolari yoritilgan. Bundan tashqari o’zbek lingvokulturologiyasida vaqt tushunchasi, uning madaniy birlik sifatidagi o’rni, o’zbek xalqining vaqtga nisbatan qarashlari va munosabati, bu munosabatlarning kelib chiqish omillari borasida so’z yuritiladi va barcha tahlillar o’zbek maqollari va o’zbek tili korpusidan olingan bo’lib, uni umumlashtiradi.
Современная наука и исследования -
SIMMETRIK MАTRITSАLАRNING XOS SONINI PYTON DASTURIDA YAKOBI USULIDA TOPISHUshbu mаqolа, mаtritsаlаrning turlаri vа simmetsik mаtritsаlаrning xos sonini topish bo’yichа bir qаnchа zаrur mа’lumotlаr, simmetrik matritsaning xos sonlarni toppish uchun Yakobi usuli va Yakobi usulining qadamlari, Python dasturida Yakobi usulida misollarning yechimini o’z ichigа olаdi.
Педагогика и психология в современном мире: теоретические и практические исследования -
Ushbu maqolada diniy bilimlarning jamiyat taraqqiyotidagi o‘rni va ahamiyati tahlil qilinadi. Diniy bilim inson ma’naviyatini boyitib, axloqiy mezonlarni mustahkamlaydi hamda ijtimoiy birlik va barqarorlikni ta’minlashda muhim omil sifatida namoyon bo‘ladi. Maqolada shuningdek, diniy-ma’rifiy tarbiyaning yosh avlod ongini shakllantirishdagi o‘rni va uni zamonaviy jamiyat taraqqiyoti bilan uyg‘unlashtirish zarurati ilmiy asosda yoritilgan. -
Hozirgi tilshunoslikda tilning alohida yirik birligi (supersintaktik birlik) matn tilshunosligi deb ataladigan sohaning markaziy ob’ekti sifatida ilmiy tahlil qilinmoqda. Keyingi yillarda matnli aloqa ham maxsus ilmiy nuqtai nazardan o‘rganilmoqda. Matnni ilmiy nuqtai nazardan o‘rganishda uni so‘z birikmasi va gapdan farqlash muhim bo‘lib, matnning o‘ziga xos kategoriyalari, qonuniyatlari borligi aytiladi. Tilshunos olim I.Rasulovning taʼkidlashicha, gap oʻzaro sintaktik vositalar orqali bogʻlangan gaplar yigʻindisidan iborat yirik birlikdan tashkil topgan sintaktik birlikdir. Shunda fikr nutqqa qaraganda bir oz to'liqroq bo'ladi. Hozirgi vaqtda matnlarning turlari va ularning xarakterli belgilarini aniqlash davom etmoqda. Matnning ma’lumot beruvchi, erkin yoki murakkab sintaktik birlikdan tuzilganligi, matn qismlari o‘rtasida mazmunli va sintaktik bog‘lanishning mavjudligi, fazoviy va zamon uyg‘unligi, izchillik va to‘liqlik, umumiy mavzuning mavjudligi kabi xususiyatlarni tushunamiz. Matn shunday belgilarni birlashtirgan kompozitsion kommunikativ-sintaktik shaxs hisoblanadi. -
Maqolada xalq og‘zaki ijodi namunasi hisoblangan maqollarning ta’limiy xususiyatlari, maktab o‘quvchilarini ma’naviy yetuk, barkamol kamol topishida xalq paremalarining o‘rni haqida fikr yuritiladi. Shuningdek, maqollarning lingvomadaniy xususiyatlari bayon etilib, maqollar har bir millatning ma’naviy, tarixiy, millliy o‘zligini namoyon etuvchi birlik sifatida tahlillar amalga oshiriladi. -
O.YOQUBOVNING “YAXSHILIK” HIKOYASIDA QO`LLANGAN FRAZEOLOGIK BIRLIKLAR VA ULARNING LISONIY TAHLILI.Ushbu maqolada buyuk ijodkor Odil Yoqubov hikoyalarida qo`llanilgan frazeologik birliklarning qo`llanish uslubi va ularning hikoyadagi vazifalari korib chiqilgan. Jumladan, hozirgi o`zbek adabiyoti hikoyalari va bugungi kun tilshunosligida iboralarning qo`llanishi atroflicha tahlil qilindi.
Современная наука и исследования -
JADIDCHILARNING MA‘RIFATPARVARLIK HARAKATLARI VA ULARNING XALQ MA‘NAVIYATINI YUKSALTIRISHDAGI O’RNI.XIX asr oxiri, XX asr boshlarida Rossiya mustamlakasi hisoblangan O’rta Osiyo, Kavkaz, O’rta Sibir xalqlari orasida boshlangan milliy, madaniy-ma’rifiy tiklanish – jadidchilik harakati sifatida namoyon bo’ldi. Turkiston jadidlari xalqni qoloqlik va diniy xurofotdan ozod etish, shariat tamoyillarini isloh qilish, xalqqa ma’rifat tarqatish va milliy muxtoriyatga erishish g’oyasini ilgari suradilar. Jadidlar milliy birlik, ma’naviy-ma’rifiy isloxotlar bilan jamiyatni yangilash, yuksaltirish yo’llarini izlaganlar. Ushbu maqolada yuqorida muallif tomonidan qayd etilgan fikrlar xaqida so’z boradi
Современная наука и исследования -
Mazkur maqolada o‘zbekcha-ruscha va ruscha-o‘zbekcha tarjimalarda frazeologik birliklar — iboralar, maqollar, semantik va funksional birliklar — tarjimasida uchraydigan muammolar tahlil qilinadi. Muammolarning asosiy sabablari, ularning turlari va bu muammolarni bartaraf etishga xizmat qiladigan samarali tarjima strategiyalari ko‘rib chiqiladi. Tadqiqot nazariy mulohazalar bilan birga, amaliy misollar bilan boyitilgan. Maqolaning asosiy maqsadi — tarjimada yo‘l qo‘yiladigan xatolarni aniqlash va tarjimonlar uchun amaliy yondashuvlar taklif etishdan iborat.
-
Английские и узбекские фразеологические выражения, передающие эмоциональное состояние человека
Зарубежная лингвистика и лингводидактикаВ данной статье анализируются английские и узбекские фразеологические единицы, описывающие различные эмоции человека, такие как радость, гнев, волнение, страх и т.д. Автор делит примеры фразеологических единиц на положительные и отрицательные эмоции, описываемые в их семантике. Теоретическая часть статьи подкрепляется многочисленными примерами. Примеры взяты из англо-русского фразеологического словаря А.В. Кунина и узбекско-русского фразеологического словаря М. Садиковой, а также из русских произведений художественной литературы.
1 - 25 из 177 результатов
