В данной статье рассматривается вопрос обеспечения взаимной гармонии науки, науки и практики в образовательном процессе. В современном образовании важную роль в совершенствовании профессиональной подготовки студентов играют научно обоснованные подходы ввзаимосвязанные с практикой. Достижение интеграции теории и практики с помощью информационных технологий (ИТ), внедрение инновационных технологий в образование, использование инструментов искусственного интеллекта и моделирования рассматриваются как новый шаг, отвечающий требованиям сегодняшнего дня. В данной статье анализируется значение гармонии науки и практики в развитии образовательного процесса и механизмы ее применения.
Maqolada jahonda kechayotgan globallashuv jarayonlari, ta’lim- tarbiya tizimini ilm fan taraqqiyotining eng so‘nggi yutuqlari negizida modernizatsiyalash uchun yoshlar ijtimoiy faolligini oshirish jarayonida bo‘lajak o‘qituvchilarning tarbiyaviy faoliyatni amalga oshirishlari zarurligi asoslanib, tarbiyaviy faoliyat tushunchasining mazmuni, uning tarkibiy qismlari bayon etilgan.
Ushbu maqola mazmunida Sa’diy Sheroziyning hayoti, uning
umri davomida ko’rgan kechirganlari, ta’lim tarbiya oid asarlari, g’azal janriga
qo’shgan hissalari hamda pand-nasihatga to’la hikmatli so’zlari haqida so’z
yuritilgan. Shuningdek Sheroziyning ilm yo’lida olib borgan izlanishlari va
kashfiyotlari ham keltirib o’tilgan.
Yurtimiz tarixida XIX asr oxiri va XX asr boshlari alohida ahamiyatga ega bir davr hisoblanadi. Chunki bu davrda millatimizni ijtimoiy-siyosiy, ma’naviy-ma’rifiy jihatdan uyg‘otishga qaratilgan jadidchilik nomi ostida katta kuch harakatga keldi. Jadid bobolarimizning eng muhim g‘oyasi va vazifasi ilmsizlikka mahkum bo‘lgan xalqni chin ma’noda yorug’likka olib chiqish, savodsizlik zulmatida qolgan avlodga ilm-ma’rifat ziyosini yetkazish edi. Buni Qo‘qondagi jadidchilik harakatining yirik namoyandasi, Ashurali Zohiriyning “Bilsangiz bu kungi kunda ilm maorif yo‘liga qo‘lingizdan kelgan yordamingizni ayamang, darig‘ tutmang. O‘qiydirg‘on o‘g‘lingiz bo‘lsin, bo‘lmasin ilm maorifga yordamni unutmang!” degan so‘zlari ham tasdiqlaydi.
Buyuk olim va hukmdor Mirzo Ulug‘bek (1394 – 1449) o‘zini ilmga bag‘ishlab, Samarqandda madrasa qurdirdi, bu madrasa Ulug‘bekning katta harakati tufayli o‘z davrining ilg‘or oliy o‘quv yurti sifatidagina emas, balki ilmiy muassasa sifatida ham shonu shuhrat qozongan. Ulug‘bekning atrofiga ilm va fan ahli, adabiyot va san’at namoyandalari to‘plangan. Ularning orasida aniq fan olimlari, astronomlar yetakchi o‘rinni egallar edi. Ushbu maqolada mazkur madrasada faoliyat olib borgan ayrim mutafakkirlarimizning hayot va ilm yo`li yoritiladi.
В данной статье рассматривается практическая значимость и формирование стопы арабского аруза, на основе произведений, посвященных к науке аруза. Впервые приводится анализ темы стопы из произведения хорезмского ученого Махмуда Замахшари (1075-1144) "Ал-Кистас алъ-мустаким фи илм ал-аруз” (“Точные критерии в науке об арузе”), касающийся арузу, классифицированных уникальным образом. В этом произведении классифицируется 8 стоп, и эти стопы разделены на две группы. Замахшари с каждого из них образует сетевые стопы, не разделяя изменения стоп на зихаф и илла. Это возникает в результате выпадения одной буквы или жузе из структуры стоп, или же наоборот прибавления буквы или жузе в составе стоп, а также сукунирование или выпадение неогласованных и огласованных харфов из состава стоп. Каждое из этих изменений классифицируется, и явно описывается появление новых стоп и процесс ответвления 8 исходных стоп, в общей сложности на 71 стопы.
Кроме того, в статье приводится сравнительный анализ общности и различия в составе формирования стопов в работах ученых Мавераннахра, посвященных арабскому арузу, Абу Абдуллах аль-Хорезми (ум. 997), Абу Наср аль-Джаухари (940-1007), Абу Хафс Насафи (1068-1142) и Юсуф ас-Саккаки (1160-1229). В своих работах Абу Абдуллах аль-Хорезми и Абу Хафс Насафи анализируют 8 стоп, Юсуф ас-Саккаки 10 стоп, и Абу Наср аль-Джаухари 7 стоп. Однако, изменения в стопах делятся на зихаф и илла во всех этих работах. В статье приводится сравнительный анализ различия в названии тем стоп в системе аруза, различия и по составу, и самое главное, правила изменения состава стоп в работах этих ученых.
В заключении говорится, что изучение в установленном порядке исходных стоп классификацией, данной Махмудом Замахшари, и каждого из их сетевых стоп позволит точно и легко определить размер байтов в арузной системе.
Maqolada ulug’ ajdodlarimizning hamda boy ilmiy merosi, O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Miromonovich Mirziyoyevning
uchinchi renessans bunyodkorlari to’g’risida bildirgan fikrlari, birinchi va ikkinchi renessans davri yutuqlari va uchinchi renessans davriga qo’yilgan qadamning zarurati, ilm va ma’rifatning katta imkoniyatlari haqida so’z boradi
В статье рассматривается образование женщин в области науки и их вклад в науку, деятельность женщин в различных областях науки. Освещены результаты исследования, направленного на определение особенностей социального образа женщин в сфере науки в Узбекистане
Mumtoz poetikaning asosi balog‘at ilmi bilan bog‘liq. Balog‘at ilmi III (hijriy)/IX (milodiy) asrdan boshlab alohida ilm sifatida shakllana boshlagan. Johiliyat davri she’riyatida ham balog‘at ilmiga oid bir qancha asarlar yozilganini ko‘rish mumkin. Islomiyat davrida esa balog‘atli kalomlar yig‘indisi Qur’oni karim bo‘lgan. Balog‘at ilmining 3 tarkibiy qismi: ilmi bayon, ilmi ma’oni va ilmi bade’ keyinchalik mumtoz adabiyot namunalarini tahlil qilishda ham muhim ahamiyat kasb eta boshladi. Keyinchalik balog‘at ilmi ta’sirida mumtoz matnlarni poetik tahlil qilish nazariyasini belgilab beruvchi 3 qism: ilmi aruz, ilmi qofiya, ilmi bade’ shakllandi. Bu ilmlar mumtoz poetikaning tarkibiy qismi sifatida arab, fors olimlarining diqqat markazida bo‘ldi, mumtoz poetikaning nazariy asoslariga bag‘ishlangan bir qancha risolalar yaratildi. Bu uch qism o‘zaro uzviy bog‘liq bo‘lib, ularning amaliy jihati she’riyat singari qadimiydir.