Улуг`бек Обидов
Nafas yo‘llari infeksiyalari (NYI) - jumladan yuqori (faringit, rinit, sinusit) va quyi (bronxit, pnevmoniya) nafas yo‘llarining yuqumli kasalliklari butun dunyo bo‘ylab, ayniqsa bolalar va qariyalarda, kasallanish va o‘limning asosiy sabablaridan biri hisoblanadi. Viruslar (gripp, RSV, rinovirus, SARS-CoV-2), bakteriyalar va zamburug‘lar NYI ning asosiy qo‘zg‘atuvchilaridir. Pandemiyalar (masalan, COVID-19) va antibiotiklarga chidamlilikning o‘sishi profilaktika (oldini olish) strategiyalarining ahamiyatini keskin oshirdi [1]. Tabiiy, arzon, xavfsiz va samarali profilaktik vositalar, jumladan, dorivor o‘simliklar, jahon sog‘liqni saqlash tizimlari uchun katta ahamiyatga ega. Zanjabil (Zingiber officinale Roscoe) o‘zining kuchli immunomodulyator, antivirus, antibakterial, yallig‘lanishga qarshi va antioksidant xususiyatlari tufayli NYI ga qarshi himoyani kuchaytirishda ayniqsa istiqbolli profilaktik agent sifatida ko‘riladi [2, 3]. Uning keng qo‘llanilishi, nisbatan past narxi va an’anaviy tibbiyotda uzoq tarixga ega bo‘lishi uning profilaktik potensialini o‘rganishni dolzarb qiladi.
