Sustainable directions of land management in Uzbekistan: problems and solutions

Мамлакат озиқ-овқат таъминоти тизимини барқарорлаштиришда картошкачиликнинг аҳамияти

2023-09-08T15:39:23+08:00

Мақолада озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлаш шароитида картошкачиликни ривожлантиришнинг аҳамияти, мамлакатимизда картошка етиштиришдаги асосий тенденциялар ва мавжуд муаммолар ҳамда таркибий ислоҳотлар баён этилган.

Chirchiq-Ohangaron havzasida tarqalgan yerlarning granulometrik tarkibi

2023-09-06T15:30:35+08:00

Maqolada Chirchiq-Ohangaron havzasi yerlarida tarqalgan qo‘riq va lalmi tog‘ jigarang, to‘q tusli bo‘z, lalmi va sug‘oriladigan tipik bo‘z, batqoq o‘tloqi, bo‘z-o‘tloqi, tuproqlarini granulometrik tarkibi bo‘yicha ma’lumotlar keltirilgan. CHirchiq-Ohangaron havzasi erlari tuproqlarining granulometrik tarkibida yirik chang (0,05 0,01 mm) zarrachalarning yuqori miqdorda 0,01 mm dan yirik kattalikdagi chidamli mikrostruktura elementlar aniqlandi. Qo‘riq tog‘ jigarrang tuproqlarni granulometrik tarkibi og‘ir qumoqli bo‘lib, fizik loyning miqdori 45,5-49,9 % ni tashkil qilib, quyidagi zarrachalardan tashkil topgan: yirik qum (1-0,25 mm), o‘rta qum (0,25-0,1 mm), mayda qum (0,1-0,05 mm), yirik chang (0,05-0,01) zarrachalarini ko‘pligi bilan xam farq qiladi. Lalmi erlar tipik bo‘z tuproq granulometrik tarkib jihatidan o‘rta qumoqli bo‘lib, fizik loyning miqdori kesma bo‘yicha 42,0-45,6 % ni tashkil qiladi. Sug‘oriladigan erlardagi tipik bo‘z, bo‘z-o‘tloqi tuproqlarining granulometrik tarkibi jihatidan o‘rta qumoqli bo‘lib, fizik loyning miqdori 31,3-40,1 % gacha tebranadi. Sug‘orish hamda ishlov berish natijasida agregatlarni ma’lum darajada parchalangani kuzatilgan, lalmi erlar tipik bo‘z tuproqlarda jami haqiqiy agregatlar kesma qatlamlari bo‘yicha 21-27 %, sug‘oriladigan erlar tipik bo‘z tuproqlarida 28-40 %, bo‘z-o‘tloqi tuproqda 12-29 % tashkil qiladi. CHirchiq-Ohangaron havzasi erlari turli xil granulometrik tarkibli tuproqlardan tarkib topgan bo‘lib, og‘ir va o‘rta qumoqlilardir ya’ni kesma qatlamlari bo‘yicha bir xil o‘rta yoki og‘ir granulometrik tarkibli tuproqlar uchraydi.

Orol bo‘yi hududining qishloq xo‘jaligi ixtisoslashuvidagi muammolari va ularga taʼsir qiluvchi omillar

2023-09-06T15:56:40+08:00

Maqolaning mazmuni Orolbo‘yi hududidagi qishloq xo‘jaligi ixtisoslashuvidagi mavjud muammolarni tizimli tahlil qilish orqali ularni bartaraf etishda zamonaviy tajribalarni amaliyotga qo’llash bo’yicha nazariy takliflar keltirilgan. Shuningdek ushbu muammolarga yuzaga kelishiga sababchi bo’ladigan omillar ham keltirilgan.
Qishloq xo’jaligida yangi texnologiyalar bilan innovatsion yangiliklar tashkil qilish maqolada ilgari surilgan maqsadni asosiy vositasidir.

Бухоро областида янги ерларни ўзлаштириш (1950-1964 йй)

2023-09-06T15:56:47+08:00

Ушбу мақола иккинчи жаҳон урушидан сўнг ЎзбекистонССРда қишлоқ хўжалигини ривожлантириш программаси фонида Бухоро областида амалга оширилган янги ва қўриқ ерларни ўзлаштириш тарихига бағишланади. Хусусан, янги ерларни ўзлаштириш босқичлари, область ҳудудидаги массивлар ва уларни ўзлаштириш плани ҳамда режалар бажарилиш ҳолати вилоят архивларида сақланаётган материаллари асосида таҳлил этилган.

Лалми ерлар худудини ташкил этишни оптималлаштириш

2023-09-06T17:26:19+08:00

Мақолада лалми экин ерларидан фойдаланишни оқилона ташкил этишда бошқа тадбирлар билан бир қаторда худудни ташкил этишни ўзида мужассамлаштирилган ички ер тузиш лойиҳалари ҳам маълум ижобий натижа бериши кўрсатиб берилди. Ер баҳолаш маълумотлари асосида ишланган ер тузиш лойиҳалари лалми ерлар ва экин турлари майдонларини оптималлаштириш имкониятини яратади, ушбу худудларда қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришини самарали ташкил этишининг иқтисодий ва техник-ташкилий жихатларини асослайди. Олиб борилган илмий тадқиқотлар натижалари, текислик минтақасидаги лалми экин ерларидан фойдаланишни ташкил этишда, биринчи навбатда, бу худудларда сув манбаларини қидириб топиш, жумладан, ер ости сув манбаларини ўрганиш ва артезиан қудуқлар қазиб сув чиқариш масалаларини ижобий ҳал қилиш катта аҳамиятга эга эканлигини тасдиқлади. Лалми худудларда тарқалган тупроқлар бонитировкаси маълумотларидан фойдаланган холда минтақа қишлоқ хўжалигини ташкил этиш учун тупроқларнинг табиий унумдорлиги, ишлаб чиқариш хусусияти ва қишлоқ хўжалигида фойдаланиш имкониятлари инобатга олинди. Лалми ҳудудларда тупроқлар учун махсус агротехнология таклиф этилди. Бунда унумдорлиги паст ерларда (бонитет бали 40 дан паст) дала шароитида республикада мавжуд иккиламчи ресурслардан фойдаланиш (паст навли фосфоритлар, ноанъанавий агрорудалар, хар хил чикиндилар); фермер хўжалиги ерларида биотехнологик усулларни тадбик этиш оркали янги органоминерал ўғитлар олиш тавсия этилди. Органоминерал ўғитлар гўнг ва паст навли тошкумир фосфоритлари асосида 4 ой давомида 9:1 нисбатда компостлаш йўли билан тайёрланади. Бошка органоминерал ўғитлар Ангрен паст навли кумири ва Марказий Кизилкум фосфорит уни асосида тайёрланади. Ушбу ўғитлар фермер хўжалиги шароитида тажрибада синалган. Таклиф этилаётган технологияни қўллаш ресурстежамкор хисобланади ва экологикмуаммоларни хал қилади. Бу технологияни тадбик этганда тупроқ унумдорлиги тикланади ва яхшиланади, йилдан йилга ундаги органик модда ва озика моддаларининг микдори ортади, минерал ўғитларга кетадиган харажатларни 30-40 % ва ундан кўпроқ, органик ўғит сарфини 3-4 марта камайтириш имконини беради. Тадқиқотлар натижасига кура, кузги буғдойдан 10-12 ц/га қўшимча хосил олинган.

NDVI таҳлили асосида тоғ-кон металлургия мажмуалари чиқитларининг ландшафтларга таъсирини баҳолаш (Олмалиқ тоғ-кон металлургия комбинати мисолида)

2023-09-06T17:26:26+08:00

Мақолада Олмалиқ тоғ-кон металлургия комбинати мисолида NDVI таҳлили асосида тоғ-кон металлургия мажмуалари чиқитларининг ландшафтларга таъсирини баҳолаш ишларини технологияси асосланган. Унга кўра Landsat 8 сунъий йўлдошини кўп йиллик масофадан олинган суратларини ArcGIS дастурида ишлаш орқали ландшафтларга таъсири аниқланди ва асосланди.

Геодезистлар-умумтаълим мактабларида тарбияланмоқда

2023-09-06T17:26:45+08:00

Олий таълим ва мактаблар ҳамкорлиги давом эттирилмоқда. Чекка ҳудудларни ривожлантириш, уларни услубий қўлланмалар билан таъминлаш муҳимдир. Мактаб ўқитувчиларини илмий- педагогик соҳага йўналтириш-дарслар сифатини ошишига хизмат қилади. Янгиланаётган Ўзбекистонда кадрлар таёрлашга қаратилаётган эътибор ва олий таълим муассасалари (ОТМ)га ўсиб келаётган ёш авлодни қамраб олиш борасида ҳозирги кунда амалга оширилаётган ишларга бағишланган.

Ғўза қатор оралиқларига турли культиваторларда ишлов беришнинг тупроқ агрофизикасига таъсири

2023-09-06T19:04:36+08:00

Мазкур мақолада турли қатор оралиқларида ғўза парваришлашда ҳамда қатор оралиқларига ишлаб чиқаришда қабул қилинган КХУ-4Б ва фрезерли культиваторларда ишлов беришнинг тупроқ ҳажм оғирлиги ҳамда ғоваклигига таъсири бўйича маълумотлар келтирилган.

Ер ижараси тизимини такомиллаштириш масалалари

2023-09-06T19:21:50+08:00

Мазкур мақолада мамлакатимизда ер ижараси тизимини такомиллаштириш масалалари таҳлил қилинган. Жумладан, ер участкаларини иккиламчи ижарага бериш, ернинг бозор қийматини аниқлаш, ижарага бериш муддатларини такомиллаштириш ва ерларни ижарага олишни давлат томонидан рағбатлантириш механизмаларини яратиш бўйича миллий ва хорижий давлатлар тажрибаси таҳлил қилинган.

Yashil iqtisodiyotga o‘tish davrida sug‘oriladigan yerlar ekologik holatini yaxshilash yo‘llari

2023-09-07T13:11:43+08:00

Ushbu maqolada yashil iqtisodiyotga o‘tish davrda sug‘oriladigan yerlar ekologik holatini yaxshilash yo‘llari haqida ma’lumotlar berilgan. Shuninngdek, yashil iqtisodiyotga o‘tish orqali qishloq xo‘jaligini rivojlantirish va yer resurslarining iqtisodiy samaradorligini oshirish bo‘yicha tavsiyalar berilgan.

Qishloq xo‘jaligiga mo‘ljallanmagan yer uchastkalarini xususiylashtirish va uning afzalliklari

2023-09-07T18:25:15+08:00

Maqolada mulkga bo`lgan egalik huquqi, Mulkning yuridik konsepsiyasi, yer uchastkasi va uning tasnifi, baholanadigan kadastr obyektilari, yer uchastkasini ko‘chmas mulkning boshqa turlaridan farqi, kadastrli baholash hamda kadastr bahosi va zonalar bo‘yicha bir vaqtdagi kadastr qiymatini aniqlash qiymatlari keltirilgan.

E-auksion platformasining ishlash tartibi

2023-09-07T18:47:41+08:00

Ushbu maqolada biz hozirda yo`lga qo`yilgan E-auksion platformasining ishlash tartibi va vazifalari va oldi-sotdi yoki turli huquqlar asosida mulklarining berilishi yoritilgan.

Фойдаланишга қайта киритилган деградацияга учраган суғориладиган ерлардан самарали фойдаланишни ташкил қилиш тадбирлари

2023-09-07T18:47:48+08:00

Ушбу мақолада бугунги кунда деградацияга учраган суғориладиган ерларни тиклаш ва фойдаланишга киритиш ва қайта тикланган ерлардан фойдаланиш барқарорлигини таъминлашнинг муҳим йўналишлари бўйича олиб борилган тадқиқот натижалари бўйича таклифлар асосланган.

Қорақалпоғистонда маданий яйловзорлардан фойдаланиш самарадорлигини ошириш

2023-09-07T19:46:46+08:00

Республикамизда маданий яйловлардан фойдаланиш даражаси бугинги куннинг талабаларига жавоб бермайди. Бундан ташқари, турли салбий таъсирлар натижасида суғориладиган ерларнинг ҳолати бузилиб, улар қишлоқ хўжалиги оборотидан чиқиб кетмоқда. Натижада маданий яйловлар кўлами камайиб бормоқда. Мақолада маданий яйловлардан фойдаланишдаги камчиликлар ва муаммони ҳал қилишга тавсиялар берилган.

Noqishloq xoʼjаlik yerdаn foydаlаnishlаrni tаshkil etishdа yerlаrni vа аtrof muhitni muhofаzа qilish mаsаlаlаri

2023-09-07T19:46:56+08:00

Maqolada yerlarni tarmoqlar orasida taqsimlanishi, noqishloq xoʼjalik yerdan foydalanuvchilarni hozirgi holati, ularni tashkil etishdagi murakkabliklar ochib berilgan. Hududlarda noqishloq xoʼjaliklarni tashkil etishda yerlarni va atrof muhitni muhofaza qilish masalalari yer tuzishni loyihalari orqali amalga oshirish yoʼnalishlari koʼrsatilgan.

Davlat yer kadastri sohasida geografik axborot tizimlarini qo’llashning ahamiyati

2023-09-06T15:30:27+08:00

Jismoniy va yuridik shaxslarga tegishli bo‘lgan istalgan ko‘chmas mulk obiektlarining huquqiy kafolati sifatida davlat kadastrlari tizimi yuritiladi va bunday tizimdagi \ ma‘lumotlarning qiymati ham iqtisodiy tarafdan ham huquqiy tarafdan juda muhimdir. Shu nuqtai nazardan olib qaralganda bunday ma‘lumotlar raqamli ma‘lumotlar bazasi shaklida mavjud bo‘lishi kadastr sohasida obiektlarni operativ kuzatish va boshqarish, tuzatishlar kiritish va yangilash imkoniyatlarini sezilarli darajada oshiradi. Davlat kadastrlarining asosiy obiektlaridan biri bo‘lgan yer resurslarini boshqarish, yer uchastkalarining atributiv ma‘lumotlarini qayd qilib borish va ma‘lumotlarni saqlashda (himoyalashda) geografik axborot tizimlarining ahamiyati kata hisoblanadi.

Тўқ тусли бўз тупроқларда эрозияланиш даражаси бўйича кузги буғдой ҳосилдорлиги сув эрозиясини таъсири

2023-09-08T15:39:29+08:00

Ушбу мақолада лалми тўқ тусли бўз тупроқларда эрозияланиш даражалари бўйича кузги буғдой ҳосилдорлигига сув эрозиясини таъсири натижасида тупроқнинг юза қисмини емирилиша оқибатида кузги буғдой ҳосилдорлиги камайиб, унинг сифатига ҳам салбий таъсири баён этилган.

Қатор ораларига ишлов беришда қўлланиладиган фермерларбоб, комбинациялашган, чопиқ култиватор чукур-юмшаткич

2023-09-08T15:39:52+08:00

Барча мамлакатларда экинлардан юқори ҳосил олиш учун ресурстежамкор иш унуми юқори, бажарилаётган ишнинг сифати талаб даражасида бўлувчи қишлоқ хўжалик машиналарини ишлаб чиқишга эътибор берилмоқда.

Республикамизда асосий экинлардан бири бўлган пахтанинг хосилдорлигини орттириш учун янги-янги технологиялар қўлланилмоқда ва шу технология асосида ишловчи фермерларбоб бўлган техникалар ишлаб чиқилмоқда. Охирги йиллдарда пахта етиштириш технологиясига кирибкелаётган технология ғўза қатор ораларига чуқур ишлов берувчи технологиядир. Бу технологияни амалга ошириш учун қатор орасида ишлай оладиган тракторга агрегатланган чуқур юмшаткичлар ғўза қатор ораларига алохида кириб юмшатмоқда. Мазкур мақола комбинациялашган чопиқ култиватор чукур-юмшаткич тўғрисида.

Masofadan zondlash va gat texnologiyalari orqali ekin turlarini kartalashtirish

2023-09-08T15:40:07+08:00

Maqolada masofadan zondlash orqali turli kartalarni tuzishda kosmik suratlar, ma’lum bir hududning mavzuli kartasini tuzish zarur bо‘lganda, qisqa vaqt ichida masofadan zondlashdan olingan signallardan yetarlicha ma’lumot olish mumkin. Bu esa karta tuzishni tezlashtirish bilan birga aniqlikni ham oshiradi. Masofadan zondlash texnologiyalaridan foydalanib qishloq xо‘jaligi ekin turlarini kartalashtirishda foydalanish orqali karta tuzish ishlari ancha yengillashadi.

Suvdan foydalanish borasidagi muammolar va ularni bartaraf etish yo’llari

2023-09-08T19:39:43+08:00

O’zbekistondan suv tanqisligi global iqlim o’zgarishi oqibatida tobora dolzarblashib bormoqda. Markaziy Osiyo davlatlari aholisining suvga bo’lgan talabi asosan transchegaraviy daryolar hisobiga qondiriladi. Tadqiqotlarga ko’ra, 2025 yilga borib iqlim o’zgarishi, global haroratning oshishi tufayli Amudaryo va Sirdaryo daryolarini suv bilan ta’minlayotgan muzliklar zaxirasining 15–20 foizga kamayishi kutilmoqda. Tog’ muzliklari hajmi yiliga 0,2–1 foiz atrofida kamayib borayotgani, tog’ daryolari havzalarida qor zaxiralari tobora qisqarayotgani aniqlangan. Ushbu maqolada keltirilgan muammolarni bartaraf etishda avvalom bor qishloq xo’jaligi ekinlarini sug’orishda suv tejamkor texnologiyalarni qo’llashni takomillashtirish va suv sarfini hisoblash, kanalni masofadan boshqarish, kanaldagi suv yo’qotishlarini qayd etish va uning oldini olish usullarini to’liq avtomatlashtirishga bag’ishlangan takliflar ishlab chiqilgan.

Kadastr mа`lumotlаrining aniqlik darajasini tahlil qilish orqali hududlarni kompleks rivojlantirishga taʼsirini baholash

2023-09-12T15:27:02+08:00

Davlat kadastrlari yagona tizimi maʼlumotlarning tahlilini qilish yangilab borish manfaatdor vazirlik va idoralarga interaktiv xizmat koʼrsatishda ahborotlarning ishonchliligi taʼminlash muhim ahamiyat kasb etadi. Shu nuqtai nazardan maqolada aholi punkti yerlari maʼlumotlarini ArcGIS dasturi asosida tahlil qilish, yangilash yuzasidan maʼlumotlar berilgan.

To increase the productivity of agricultural lands, to improve the quality of mineral fertilizers and to increase the quality of products using modern technologies

2023-09-12T15:45:40+08:00

Determining the area and condition of the irrigatedlands intended for agriculture, whose condition has deteriorated due to the violation of irrigation and reclamation networks. For that reason, mineral fertilizers are considered the most important and necessary complex nutrient for any soil. In order to, processing and improving the quality of mineral fertilizers of this type is considered the most necessary measure for soil fertility.

Humus condition of irrigated soils in the desert territory of kashkadarya region and theirreserve forms

2023-09-12T15:58:43+08:00

The soils of the researched area are of varying degrees of salinity, and according to the percentage of dry residue, chlorine sulfate ions, the soil layers alternate with non saline, weak, moderate and sometimes strong salinity, as well as irrigated land areas, using the special hectare measurement function of the GAT software account is given.

Ислледования по разработке новой техники для восстановления и приумножения земельных ресурсов

2023-09-15T13:23:52+08:00

В статье приведены результаты научных разработок по созданию новой техники для восстановления и приумножения земельных ресурсов. Показаны отличительные особенности разработанной конструкции, комбинированной выкопочной машины, принцип работы и преимущества,защищенные патентом на изобретение.

Совершенствование организации использования земель на основе оценки агроресурсного потенциала

2023-09-15T13:47:04+08:00

Все регионы Казахстана имеет свою природную специфику, организационно-структурную особенность, в каждом складываются своеобразные экономические и социальные условия, определяющие хозяйственный профиль региона, т.е. природно- ресурсный потенциал. От этих условий зависит эффективность сельскохозяйственного производства и конкурентоспособность на продовольственном рынке.

Ер мониторингини юритишда ахборотларнинг тутган ўрни

2023-09-15T17:30:16+08:00

Ушбу илмий мақолада қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ерларда ер мониторингини ўтказишда унга зарур бўладиган ахборотлар, унинг турлари, зарурияти ва ўрни тўғрисида сўз боради. Шу билан бирга Республикамизда ер мониторингини юритишнинг аҳамияти ва бу борада олиб борилаётган ишлар, чора тадбирлар тўғрисида маълумотлар келтирилган.

Masofadan zondlash ma’lumotlari asosida o’simlik va tuproq tahlilini yuritish tizimini takomillashtirish

2023-09-15T17:56:01+08:00

Ushbu maqolada qishloq xo’jalik yerlaridagi vegatatsiya davri damidagi barcha turdagi o’zgarishlarni kuzatish va kerakli qarorni vaqtida qabul qilish uslubini takomillashtirish uchun asos sifatida masofadan zondlash ma’lumotlaridan foydalanish haqida takliflar keltirilgan.

Kirish so’zi

2023-09-15T18:59:16+08:00

Ассалому алайкум ҳурматли анжуман иштирокчилари, азизмеҳмонлар, хонимлар ва жаноблар!
Сизларни “Ўзбекистонда ер ресурсларини бошқаришнинг устувор йўналишлари: муаммо ва ечимлар” мавзусидаги халқаро илмий-амалий конференцияда кўриб турганимдан бағоят хурсандман, хуш келибсизлар.

Current condition of natural pastures of Namangan Region and Priority Directions of Their Management

2023-09-28T18:32:55+08:00

This article substantiates the importance of using modern technologies in monitoring plants on natural pastures and hayfields in our country from a practical point of view. At the same time, the authors of the article monitored plants on natural pastures and hayfields of the Namangan region and developed proposals and recommendations on vegetation cover, the current cultural and technical state of pastures, degraded areas and their improvement.

Чорвачилик соҳасини ривожлантириш ва ерлардан самарали фойдаланишнинг хуқуқий асослари

2023-09-29T12:48:55+08:00

Мақолада охирги йилларда Ўзбекистонда чорвачиликка доир қабул қилинган норматив – ҳуқуқий асослар таҳлил қилиниб, фермер, деҳқон хўжаликлари ҳамда томарқа ер эгаларида ердан фойдаланиш ҳолати ва чорва маҳсулотлари етиштиришнинг кўрсаткичлари ўрганилган, ерлардан самарали ташкил этиш асосида чорвачилик тармоғини ривожлантириш бўйича илмий ва амалий таклифлар беришга ҳаракат қилинган.

Irrigation of vegetable crops using solar energy through micro sprayers

2023-09-04T17:41:03+08:00

The article provides information about the widely used sprinkler irrigation method for watering vegetables. Micro sprinklers which are used in this method, irrigate vegetables by receiving energy from solar panels. In this method, the experience of India was studied, the data was analyzed and a proposal was made for its use in the lands of Uzbekistan. The method of charging micro-sprinklers through solar panels and obtaining energy from them is an economical method, which not only saves energy, but also saves water through sprinkler irrigation and ensures that water reaches the roots of vegetables. This, in turn, has an effective result on the productivity of the obtained crop.

Демографик карталарни яратиш технологиясини ишлаб чиқиш

2023-09-01T21:19:43+08:00

Бугунги кунда мавзули карта ва планларни яратиш, уларни қайта ишлаш, маълумотлар базаларини шакллантириш, интегрaциялаш ҳамда визуаллаштириш каби ишлар ГАТ технологиясининг асосий мақсадли вазифаларидан бири деб қабул қилинди. Электрон демографик карталарини тузишда маълумотларини тўплаш, уларга мувофиқ маълумотлар базасини шакллантириш ишлари ArcGis, MapInfo, Panorama, GeoDraw, GeoGraph, Atlas Gis, Win Gis, ArcInfo ва бошқа дастурлар асосида олиб борилмоқда. Ушбу мақолада электрон карталарини тузишда маълумотлар тўплаш ва унда замонавий методлардан фойдаланиш, фазовий маълумотларни ГАТларда интегрatsiялаш ҳамда ижтимоий-иқтисодий карталарни тузиш ишлари юзасидан фикр-мулоҳазалар келтирилган.

Yerlarni monitoring qilish kartalarini tuzish prinsiplari va texnologiyalari

2023-09-01T21:27:25+08:00

Hozirda yerlarni monitoring qilish kartalarini tuzish yer bilan bog‘liq bo‘lgan barcha sohalarda hususan, qishloq xo‘jaligida juda katta ahamiyatga egadir. Yerlarni monitoring qilish kartalarini kartografik komponent qoidalari asosida tuzish lozim.

Geolocation of attributable data into database when compiling demographic maps

2023-09-01T21:56:29+08:00

There are several programs of geographic information systems, which are enriched with new improved versions from year to year. Even with the connection to the internet through these programs, the possibilities of carrying out many cartographic works are increasing. For example, it is important to create interactive dynamic maps on different topics. At present, the process of obtaining an intensive - interactive map for moving and changing objects in the spheres of population and population service is character. Maps of the population are necessary for ensuring and satisfying the practice of the national economy, culture and social development. According to the content of the maps of the population, the settlement of the population and its location are divided into maps, demographic, ethnographic anthropological and socioeconomic maps. In this article, opinions on the role of modem GIS technologies in the formation of attributive data and obtaining results and geolocation work on the database are given in the compilation of demographic maps based on the data of the last years.

Суғориладиган ерлардан фойдаланишни ташкил этиш ва самарадорлигини оширишда кластерларнинг роли

2023-09-01T22:05:37+08:00

Мақолада статистик, ҳисоб-китоб, илмий мушоҳада таҳлил ва ҳулосалаш усулларини қўллаган ҳолда мамлакатнинг суғориладиган қишлоқ хўжалиги ерларидан фойдаланиш самарадорлигини тубдан оширишда, турли сабаблар билан қишлоқ хўжалиги айланмасидан чиқиб кетган ерларни қайтаришда катта иқтисодий имконятларга эга бўлган кластерларнинг ўрни ва рўли назарий жиҳатдан кўрсатиб берилган; республика раҳбарияти ва ҳуқуқий томонидан турли йўналишлардаги агрокластерларни ташкил этиш ва ривожлантиришга доир қабул қилинган норматив ҳужжатларга асосланган ҳолда бундай тузилмаларни жойларда мувофақиятли фаолият юритаётганлиги аниқ манбаларга таянган ҳолда эътироф этилмайди; жойларда фаолият юритаётган пахта-тўқимачилик кластерлари ўзларининг иқтисодий ва молиявий имконятларидан фойдаланганлари ҳолда қишлоқ хўжалиги айланмасидан чиқиб кетган экин ерларини қайтариш бўйича кейинги йилларда амалга оширилаётган тадбирларининг бераётган аниқ самаралари ёритилган; бундай тизимни мамлакатда янада ривожлантириш бўйича ҳозирга қадар сақланиб қолаётган муаммолар ҳамда уларнибартараф этиш зарурлиги аниқ манбалар негизида кўрсатиб берилган.

Бугунги ўрмон ерларига эътибор-эртанги келажакка эътибор

2023-09-01T22:05:46+08:00

Ушбу мақолада фойдаланилмаётган ўрмон хўжалиги ерларини қайта фойдаланишга киритиш заруррати ҳақида ёритилган. Тошкент вилояти мисолида фойдаланилмаётган ўрмон фонди ерлари таҳлил қилинган.

Yer rеsurslarini boshqarish munosabatlarini transformatsiya qilishning ustuvor yo‘nalishlari

2023-09-01T22:16:52+08:00

Ushbu maqolada yer resurslarini boshqarish bilan bog‘liq ko‘plab muammolar to’grisida fikr yuritilgan. Yer resurslarini boshqarish nafaqat tadbirkorlar, investorlar, klasterlar, dehqon va fermer xo‘jaliklarining yerlardan samarali foydalanishiga, balki yangi ish o‘rinlari yaratish, kambag‘allikni qisqartirish, oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash, ishlab chiqarish raqobatdoshligini va eksport salohiyatini oshirish kabi eng muhim ustuvor masalalarni yechish kabi bir qator muommolar batafsil yoritilgan.

Ўзбекистонда ер бозори шаклланишининг институционал асослари

2023-09-01T22:17:03+08:00

Ўзбекистонда тегишли институционал асослар ва етарли даражада ишлайдиган тартибга солиш тизимига эга кўчмас мулк бозорини яратиш мамлакатдаги ишбилармонлик муҳити ва иқтисодиётдаги инвестиция фаоллигига бевосита таъсир кўрсатадиган энг муҳим вазифалардан биридир.

Yerdan foydalanish va yer qoplamining oʻzgarishini aniqlash uchun masofaviy zondlash va gis texnolgiyasidan foydalanishni oʻrganish va koʻrib chiqish

2023-09-01T22:17:57+08:00

Yer yuzasida o'zgarishlarni aniqlashning aniqligi
inson va tabiat hodisalari o'rtasidagi munosabatlar va o'zaro ta'sirlarni tizimlari (GIS) erdan foydalanish va er qoplamining o'zgarishi haqida aniq ma'lumot berish imkoniyatiga ega. Ushbu maqolada biz erdan foydalanish va er qoplamining o'zgarishini aniqlash uchun qo'llaniladigan asosiy usullarni o'rganamiz. O'n bitta o'zgarishlarni aniqlash texnikasi ko'rib chiqiladi. Tegishli adabiyotlarni tahlil qilish shuni ko'rsatadiki, eng ko'p qo'llaniladigan usullar tasniflashdan keyingi taqqoslash va asosiy komponentlar tahlilidir. Tasniflashdan keyingi taqqoslash ikki sana o'rtasidagi atmosfera va sensor farqlarining ta'sirini minimallashtirishi mumkin. Tasvirni farqlash va tasvirni nisbatlashni amalga oshirish oson, lekin ba'zida ular aniq natijalarni bermaydi. Gibrid o'zgarishlarni aniqlash ko'plab texnikaning afzalliklaridan to'liq foydalanadigan foydali texnikadir, lekin u murakkab va boshqa usullarning xususiyatlariga bog'liq, masalan, nazorat ostida va nazoratsiz tasniflash. O'zgarishlar vektor tahlilini amalga oshirish qiyin, ammo u o'zgarish yo'nalishi va hajmini ta'minlash uchun foydalidir. So'nggi paytlarda o'zgarishlarni aniqlashda sun'iy neyron tarmoqlar, chi kvadrat, qarorlar daraxti va tasvir sintezi tez-tez ishlatib kelinmoqda. Masofaviy zondlash ma'lumotlari va GISni o'zgarishlarni aniqlashga integratsiyalash bo'yicha tadqiqotlar ham ko'paydi. lekin u o'zgarishlarning yo'nalishi va hajmini ta'minlash uchun foydalidir. So'nggi paytlarda o'zgarishlarni aniqlashda sun'iy neyron tarmoqlar, qarorlar daraxti va tasvir sintezi tez-tez ishlatib kelinmoqda. Masofaviy zondlash ma'lumotlari va GISni o'zgarishlarni aniqlashga integratsiyalash bo'yicha tadqiqotlar ham ko'paydi.

Совершенствование воспроизводственного цикла земель приусадебных и дехканских хозяйств

2023-09-04T14:40:36+08:00

В статье изложены вопросы снижения плодородие почв в результате выращивании сельскохозяйственных культур в землях приусадебных и дехканских хозяйствах, пути предотвращение этого процесса, способы восстановление и повышение плодородие почв.

Ерларни миқдорий ҳисобини тўғри юритиш – уларни муваффақиятли бошқаришнинг муҳим гарови

2023-09-04T16:10:36+08:00

Мақолада аналитик таҳлил, илмий мушоҳада ва монографик тадқиқот усулларига асосланган ҳолда республикамизда амалга оширилаётган ер ислоҳотининг муҳим гаровларидан бири бўлган ерларнинг миқдорий ҳисобининг аҳамияти, ҳусусан, маъмурий туманларда ва шаҳарларда тузилаётган ер баланси (ҳисоботи)да йўл қўйилаётган ҳато камчиликлар кўрсатиб берилган, уларни бартараф этиш, бунда ерларнинг миқдорий ҳисобини ҳаққонийлиги ва шаффофлигини таъминлаш жараёнида ўтказиладиган ерларни ёппасига хатлови натижаларини асос сифатида қобул қилиш бўйича аниқ амалий таклиф ва тавсиялар берилган.

Рақамли ер тузиш – қишлоқ хўжалигини илмий- технологик ривожлантиришнинг муҳим омили

2023-09-04T16:10:45+08:00

Мақолада аналитик таҳлил ва илмий мушоҳада усулларидан фойдаланилган ҳолда республика қишлоқ хўжалиги ерларидан оқилона ва самарали фойдаланишни ташкил этиш, қишлоқ хўжалиги айланмасидан чиқиб кетган суғориладиган экин майдонларини қайтариш, турли˗туман қишлоқ хўжалиги ердан фойдаланишларни ташкил этиш ва қайта ташкил этиш бўйича бажариладиган ер тузиш ишларини рақамлаштиришга доир қатор илмий˗амалий тавсиялар берилган, уларни амалга ошириш механизмлари асосланган.

Ер участкаларини ажратиш, улардан фойдаланиш ҳамда уларни муҳофаза қилиш устидан назорат

2023-09-04T17:13:30+08:00

Мақолада ер участкаларини ажратиш, улардан фойдаланиш ва уларни муҳофаза қилиш устидан назоратни амалга оширишнинг ҳуқуқий тартиби тўғрисида мулоҳаза юритилган.
Ер участкаларидан мақсадли фойдаланилиши устидан, ер участкаларига бўлган ҳуқуқларни давлат рўйхатидан ўтказишни амалга оширмасликка, ўзбошимчалик билан ер участкаларини эгаллаб олишга ёки уларнинг чегараларини ўзгартиришга, ерларнинг тоифасидан қатъи назар, барча турдаги бинолар ва иншоотларни ўзбошимчалик билан қуришга йўл қўймаслик устидан давлат назорати ҳамда ер участкаларини ажратиш, улардан фойдаланиш ҳамда уларни муҳофаза қилиш устидан жамоатчилик назоратини амалга оширишга оид тушунчалар тадқиқ этилган.
Шунингдек, мазкур соҳага оид норматив ҳужжатларни ўрганиш ва уларни таҳлил қилиш орқали ер қонунчилигини такомиллаштиришга оид баъзи таклиф ва тавсиялар ҳам берилган.

Dehqon xo‘jaliklarining kartografik ta’minotini ishlab chiqish usuli

2023-09-04T17:13:38+08:00

O’zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O’RQ 683-sonli “Geodeziya va kartografiya faoliyati to’g’risida”gi Qonunida“Geodeziya va kartografiya” faoliyatini texnik jihatdan tartibga solish hamda sohaga oid ishlarni tashkil etish tartibi, geodeziya va kartografiyaga oid ishlarni bajarish aniqligi, vositalari, usullari va texnologiyalariga, geodeziya tarmoqlariga, karta va atlaslarning mazmuniga, joyning raqamli modellariga doir asosiy texnik talablar, shuningdek geodeziya va kartografiyaga oid ishlarning bajarilishi hamda ularning sifatiga oid talablar geodeziya va kartografiya faoliyatini texnik jihatdan tartibga solish sohasidagi normativ hujjatlarda belgilab berildi[1]

Асаларичилик тармоғини жойлаштиришнинг табиий-иқтисодий омиллари ва хусусиятлари

2023-09-04T17:38:03+08:00

Асаларичилик тармоғининг ривожланиши ва жойлаштирилиши муносабатлари табиат ва иқтисодиёт қонунларининг талаблари, сабаб-оқибат боғлиқликлари ва қоидалари билан ўзаро таъсирда амалиётда содир бўлади.

Qishloq xo‘jaligi yerlaridan foydalanishni tashkil etishning zamonaviy muammolari

2023-09-01T21:19:05+08:00

Maqolada qishloq xo‘jaligi yerlaridan oqilona foydalanishni tashkil etishning zamonaviy muammolari keltirilgan. Qishloq xo‘jaligi yerlaridan foydalanish amaliyotining kamchiliklari va qishloq xo‘jaligi yerlarini boshqarish tizimining funksiyalari tarkibi aniqlandi. Qishloq xo‘jaligidan foydalanishning asosiy muammolarini zaif agrar siyosati, yerni boshqarish tizimining yo‘qligi, yerni boshqarishning ayrim funksiyalarining rivojlanmaganligi, qishloq xo‘jaligi ishlab chiqaruvchilarining moliyaviy ba’zasining zaifligi, agrobiznesning jiddiy xavflari deb atashadi. Yerdan foydalanishni tashkil etish muammolarini hal qilish bo‘yicha takliflar asoslanadi qishloq xo‘jaligi maqsadlari: qishloq xo‘jaligi yerlarini boshqarishning samarali tizimini tiklash; yerni boshqarishning asosiy funksiyasi sifatida yerni boshqarishni loyihalash amaliyotini tiklash imkoniyatini ta’minlash; yerlarning holatini samarali monitoring qilish va yer fondidagi sifat o‘zgarishlarini baholash tizimini yaratish; qishloq xo‘jaligi ishlab chiqaruvchilarini moliyaviy qo‘llab quvvatlash, belgilangan yer massivlaridan oqilona foydalanish; qishloq xo‘jaligining investitsion jozibadorligini oshirish.

Yer ajratishda bugungi davr talabi

2023-09-04T18:05:43+08:00

Maqolada bugungi kunda qishloq xo‘jaligi maqsadlari uchun yer ajratishning jamiyatdagi o‘rni va qishloq xo‘jaligiga mo‘ljallangan yer uchastkalarini ajratish bo‘yicha qonun hamda qaror to‘g‘risida ma’lumotlar keltirilgan. Ularning ijrosining ta’minlanishi yuzasidan tegishli tashkilotlar tomonidan amalga oshirilayotgan ishlar keltirilgan. Ushbu yer uchastkalarini ajratish bo‘yicha tegishli taklif va tavsiyalar keltirilgan.

Қишлоқ хўжалик ўсимликларнинг касалликлари ва зараркунандаларига қарши кимёвий кураш усули

2023-09-04T18:05:56+08:00

Мақолада қишлоқ хўжаликларида ўсимликларнинг касалликлари ва зараркунандаларига қарши кимёвий курашда қўлланиладиган турли хил конструкциядаги пуркагичларнинг тахлили, классификацияси ва камчиликлари тўғрисида хулосалар келтирилган.

Ерлардан оқилона ва самарали фойдаланишнинг иқтисодий самарадорлиги

2023-09-04T18:06:07+08:00

Ер жамият бойлигининг манбаи, инсоният учун моддий бойликлар яратиш ва ишлаб чиқаришни хом-ашё билан таъминлашнинг табиий негизидир. Моддий бойликларни ишлаб чиқариш жараёнида ер асос ва ишлаб чиқариш воситаси сифатида қатнашади.

Вопросы устойчивости сельскохозяйственного землепользования и тендеции его трансформации

2023-09-05T18:53:38+08:00

Анализируется недостатки, возникшие в ходе земельного реформирования, последствия нестабильности изменения сельскохозяйственного землепользования. Доказана необходимость соблюдения принципов организации территории, заложенных в прошлом. Даны предложения по управлению и достижению устойчивости.

Оценка использования земли в качестве залога для получения кредита

2023-09-05T18:53:45+08:00

Земля может быть полезным инструментом для получения кредита, который в противном случае был бы недоступен для многих людей, если бы у них была такая возможность. Многие кредиты, в том числе земельные кредиты и кредиты на строительство, могут быть обеспечены землей, что делает их менее рискованными для кредиторов и позволяет получить их по сравнительно низкой процентной ставке и на долгий срок.

Вопросы регулирования земельных отношений в Узбекистане

2023-09-05T18:54:03+08:00

Изучены вопросы управления земельными ресурсами в Республике Узбекистан. Установлено, что данная проблема включает две составляющие: государственное регулирование земельных отношений и административно-ведомственное управление на региональном и районном территориальных уровнях, определено их конкретное содержание при создании рынка земли в республике. Систематизированы формы проявления земельных отношений как составной части производственных отношений общества, их особенности.

Роль землеустройства при развитии лесного хозяйства в Узбекистане

2023-09-05T19:56:14+08:00

В данной статье освещены основные задачи землеустройства при развитии и отвода земель лесов в Республики Узбекистан.

Геоинформационные системы в аспекте проектирования и эксплуатации электроэнергетических установок

2023-09-05T19:56:45+08:00

Показана рациональность использования ГИС-технологий в электроэнергетических системах. Приведены проблемы, задачи и обозначены пути взаимосвязанного развития ГИС-технологий и электроэнергетики. Обосновано использование ресурсосберегающих без механических передач электроприводов с линейным асинхронным двигателем технологического оборудования ГИС-технологий. Приведена упрощённая методика расчёта линейного асинхронного двигателя.

O’zbekistonda tuproq degredatsiyasiga ta’sir etuvchi omillar

2023-09-05T20:38:24+08:00

Hozirgi zamon global ekologik muammolari kishilik jamiyatining barqaror rivojlanishiga xavf solmoqda.Ekologik muammolarning o’ziga xos tomonlari shundaki,u chegara bilmaydi,chunki bu muammolar bir butun birlikda , ya’ni tabiatda kechadi. Yer yuzida insoniyat tomonidan yerlarni chegaralarga bo’linishi tabiat nuqtai nazaridan shartli bo’lib,tabiatda kechayotgan jarayonlar bir-biri bilan uzviy bog’liq.Ayniqsa tuproqda ro’y berayotgan jarayonlar biosferaning barcha qismlari bilan chambarchas bog’liqdir. Tabiatda, xususan tuproq qoplamida kechayotgan o’zgarishlar,ularning taqdiri bilan bog’liq jarayonlarnibilish va unga jiddiy yondashish muhim hisoblanadi. Shu tufayli, ushbu maqolaning asl maqsadi tuproq degradaciyasi holatlarini o’rganish va tahlil qilishdan iborat.

O’rmon xо‘jаligi kаrtаlаrini yаrаtishning zаmоnаviy uslublаri

2023-09-05T20:38:35+08:00

O’rmon xо‘jаligi kаrtаlаrini yаrаtishda zаmоnаviy usul va uslublari yoritilib o’tilgan.

Fermer xo‘jaliklari yer maydonlarini maqbullashtirishga ta’sir etadigan omillar tahlili

2023-09-05T20:38:50+08:00

Ushbu maqolada yer resurslaridan foydalanishda hamda fermer xo’jaliklari faoliyati davrida duch keladigan omillar to’grisida fikr yuritilgan. Fermer xo‘jaliklari yer maydonlarini maqbullashtirish va unga ta’sir etadigan agroiqlim resurslari, aholi soni va joylashuvi, yer va suv resurslari va transport kabi bir qator omillar batafsil yoritilgan.

Автоматлашган тизимлари шаклантиришда техник ва дастурий таъминот муаммолари

2023-09-05T20:59:02+08:00

Ушбу мақолада лойиҳа фаолиятини амалга ошираётган ташкилотларда автоматлаштирилган технологияларни жорий этишда техник ва дастурий билан боғлиқ муаммолар таҳлил қилинган. Муаммолар буюртмачи компаниялар томонидан ишлаб чиқарилган маҳсулотлар сифатига қўйиладиган талабларнинг ўзгариши ва раҳбариятнинг лойиҳачиларнинг иш самарадорлигини ошириш истаги билан боғлиқ

Ер ресурсларини бошқариш тизимида қишлоқ хўжалиги ерларидан фойдаланишнинг ўрни ва роли

2023-09-05T21:09:50+08:00

Мақола ер ресурсларини бошқариш тизимида қишлоқ хўжалиги ерларидан фойдаланишнинг ўрни ва аҳамияти, қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришида ер ресурсларини роли берилган. Республикамизда қишлоқ хўжалиги ерлари майдони ва уларнинг сифат ҳолати тахлил қилинган. Ер ресурсларини бошқариш тизимида қишлоқ хўжалиги ерларидан фойдаланиш тизими ўрганилган ва ёритилган. Қишлоқ хўжалигида ишлаб чиқаришнинг асосий омиллари ер, капитал ва меҳнат, шунингдек, инновациялар, тадбиркорлик ва иқлим шароити эканлиги асосланган. Қишлоқ хўжалиги ерларидан фойдаланишнинг қуйи тизимлари ёритиб берилган.