ИСТОРИЯ И НАУЧНОЕ ОБОСНОВАНИЕ ГИРУДОТЕРАПИИ

ВАК
inLibrary
Google Scholar
Выпуск:
CC BY f
143-146
52
19
Поделиться
Ходжиева, Д., & Ахмедова, Д. (2022). ИСТОРИЯ И НАУЧНОЕ ОБОСНОВАНИЕ ГИРУДОТЕРАПИИ. Медицина и инновации, 1(3), 143–146. https://doi.org/10.34920/min.2021-3.019
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

В статье представлены основные этапы развития и теоретического обоснования гирудотерапии. с древнейших времен до наших дней.

Похожие статьи


background image

143 

 

42.

 

Zeng Y, Dai YM, Wan XJ. Clinical remission  following  endoscopic placement  of retrievable, fully 

covered metal stents in patients with esophageal achalasia. Dis Esophagus. 2014;27:103–108. 

43.

 

Coppola  F,  Gaia  S,  Rolle  E,  Recchia  S.  Temporary  endoscopic  metallic  stent  for  idiopathic 

esophageal achalasia. Surg Innov. 2014;21:11–14. 

44.

 

Cheng YS, Li MH, Chen WX, Chen NW, Zhuang QX, Shang KZ. Selection and evaluation of  three 

interventional  procedures  for  achalasia  based      on      long-term      follow-up.  World      J 
Gastroenterol. 2003;9:2370–2373. 

45.

 

Zhu YQ, Cheng YS, Tang GY, Li MH, Zhao JG, Li F. Comparison of temporary stent insertion with 

pneumatic  dilation  of  the  same  diameter  in  the  treatment  of  achalasia  patients:  a  retrospective 
study. J Gastroenterol Hepatol. 2010;25:499–505. 

46.

 

Li YD, Cheng YS, Li MH, Chen NW, Chen WX, Zhao JG. Temporary self-expanding metallic stents 

and pneumatic dilation for the treatment of achalasia: a prospective study with a long-term follow- 
up. Dis Esophagus. 2010;23:361–367. 

47.

 

Li  YD,  Tang  GY,  Cheng  YS,  Chen  NW,  Chen  WX,  Zhao  JG.  13-year  follow-up  of  a  prospective 

comparison  of  the  long-term  clinical  efficacy  of  temporary  self-expanding  metallic  stents  and 
pneumatic  dilatation  for  the      treatment      of      achalasia      in      120      patients.  AJR      Am      J 
Roentgenol. 2010;195:1429–1437. 

48.

 

Cai  XB,  Dai  YM,  Wan  XJ,  Zeng  Y,  Liu  F,  Wang  D,  Zhou  H.  Comparison  between  botulinum 

injection and removable covered self-expanding metal stents for the treatment of achalasia. Dig Dis 
Sci. 2013;58:1960–1966. 

49.

 

Kurian  AA,  Dunst  CM,  Sharata  A,  Bhayani  NH,  Reavis  KM,  Swanström  LL.  Peroral  endoscopic 

esophageal myotomy: defining the learning curve. Gastrointest Endosc. 2013;77:719–725. 

50.

 

Teitelbaum  EN,  Soper  NJ,  Arafat  FO,  Santos  BF,  Kahrilas  PJ,  Pandolfino  JE,  Hungness  ES. 

Analysis  of  a  learning  curve  and  predictors  of  intraoperative  difficulty  for  peroral  esophageal 
myotomy (POEM) J Gastrointest Surg. 2014;18:92–98; discussion 98-99. 

 

 

УДК: 08:615.811.2-76.01.09 

https://doi.org/10.34920/min.2021-3.019 

ГИРУДОТЕРАПИЯ ТАРИХИ ВА ИЛМИЙ АСОСЛАРИ 

Д.Т. Ходжиева, Д.Б. Ахмедова 

 

Бухоро давлат тиббиёт институти 

 

Аннотация 


background image

144 

 

Мақолада  гирудотерапиянинг  қадим  замонларда  ва  замонавий  тиббиётда  қўлланилиши 
ривожланиш босқичлари ва назарий асослари ҳақида сўз боради 

Калит сўзлар: 

гирудотерапия, тарих, замонавий асослар, қўллаш 

 

HISTORY AND SCIENTIFIC JUSTIFICATION OF HIRUDOTHERAPY 

 

D.T. Hodjieva, D.B. Akhmedova 

 

Bukhara State Medical Institute 

 

Abstract 

 

The article presents the main  stages of development and theoretical substantiation of hirudotherapy 
from ancient times to the present. 

Key words: 

hirudotherapy, history, modern rationale, application 

 

Қадим  замонлардан  буён  қўлланилиб  келаётган,  кейинчалик  унутилган  даволаш 

услублари кейинги йилларда қайтадан амалиётга киритилиши, бу услублар мавжудлигининг 
асоссиз эмаслигини исботлади. Улардан бири- гирудотерапия бўлиб, асоси эрамиздан аввалги 
йилларга  тўғри  келади.  Қадимги  инсонлар  зулукнинг  фойдали  эканлигини  мутлақо 
тасодифан  аниқлаганлар.  Зулук  ҳақида  форс,  қадимги  яхудийлар  ва  қадимги  хинд 
ёзишмаларида  қайдлар  мавжуд.  Минг  йиллар  мобайнида  кўплаб  касалликлар  қон  чиқариш 
орқали  даволанган  ва  гирудотерапия  тиббиётнинг  мазкур  йўналишидан  бири  деб  қаралган. 
Табиблар зулук ортиқча қонни олади деб ҳисоблашган. Уни пичоқ ўрнига ишлатиш қулайроқ 
деб  ҳисоблашган,  чунки  бу  муолажа  оғриқсиз  ўтган.  Қадимда  зулук  сўлаги  хусусиятлари 
маълум  бўлмаган.  Йирик  Рим  шифокори  Клавдий  Гален  (131–200  йй.)  зулук 
имкониятларини  ўрганган.  Ибн  Сино  “Тиб  қонунлари”  асарида  гирудотерапияга  тўхталиб 
ўтган.  Аммо  Европада  ўрта  асрларда  гирудотерапияга  катта  аҳамият  қаратилмади. 
Касалхоналар  монахлар  қўл  остига  ўтгач,  даволашнинг  бу  тури  маън  қилинди.  Ўша 
даврларда  фақат  табибларгина  қадимий  анъаналарни  сақлаган  холатда  тиббиёт  зулугидан 
фойдаланишган. 16 асрда Буюк Британияда зулук билан даволаш қайтадан кенг тарқалди ва 
инглиз  врачлари  бу  даврда  leeches,  яъни  зулукчилар  деган  ном  олишди.  Мазкур  даволаш 
услуби 18 асрнинг охири 19 асрнинг бошида гуллаб яшнади, кўпчилик қон чиқариш ўлимдан 
қутқаради деб  хисоблаган.  Айниқса Францияда гирудотерапия машҳур  бўлиб,  бир йилда 50 
миллионгача  зулук  ишлатилган.  Напалеон  қайдномаларига  кўра,  фақатгина  Венгриядан 
армия  солдатларини  даволаш  учун  6  миллионгача  зулук  импорт  қилинган.  Россия  зулук 
экспортидан  ҳазинасини  бойитган.  19  аср  бошида  Россияда  бир  йилда  30  млн  зулук 
ишлатилган.  Ўша  йилларда  зулук  исталган  касалликни  даволаш  учун  қўлланилган.  Ўша 
даврлардан  бошлаб  зулук  терапевтик  таъсирларини  илмий  асослаш  бошланган.  Ҳозирги 
даврда гирудотерапиядан кенг фойдаланадиган врачлар Россияда А.В. Чернух, Г.И. Никонов, 
А.Г. Абуладзе, С.Л. Заславская, И.Н. Шишкина, В.В. Савинова, И.П. Баскова, Г.Р. Исханян, 
О.Ю. Каменев, Ю.Я. Каменев ва бошқалардир. 


background image

145 

 

Зулук сўлаги таркибидаги моддалар: гирудин,  трипсин ва 

 

Плазмин  ингибиторлари,  альфа-химотрипсин  ингибиторлари,  химозин,  субтилизин  ва 
эластаза  ва  катепсин  С,  қон  ивиш  Ха  омили,  калликреин,  гиалуронидаза,  дестабилаза, 
апираза,  коллагеназа,  простаноидлар,  гистаминсимон  моддалар 

(

В.А.  Савинов,2002

). 

Сўлак 

таркибидаги  моддалар  организм  ички  мухити  доимийлигини  таъминлашда,  қон  томир 
деворига,  қон  тўхтатувчи  ва  иммун  тизимига  таъсир  қилади  [1].  Замонавий  тадқиқотлар 
исботладики, зулук тирик, мураккаб ва ўзига хос носпецифик таъсирловчи бўлиб, у нафақат 
“муаммоли  орган”  устидаги  қонни  механик  олади,  балки  микроциркулятор  ўзанга  ўзининг 
моддаларини  юборади  [7].  Профессор  К.  Дьяконова  1868  йилда  икки  ойдан  ортиқ  вақт  оч 
қолган  зулук  ошқозонидаги  қон  қолдиғини  текширган.  Ивимаган  қон  борлигини  кўргна 
профессор  зулукда  қонни  эритувчи  модда  бор  деган  хулосага  келган  [4].  Профессор  К. 
Дьяконова фикри 1884 йилда Дж. Хайкрафт томонидан тасдиқланган. У зулук танасидан қон 
ивишини  секинлаштирувчи  моддани  ажратиб  олган,  бу  модда  гирудин  деб  номланган. 
Олимлар  зулук  фойдали  жиҳатлари  унинг  сўлаги  таркибидаги  моддаларга  боғлиқ  деган 
хулосага  келганлар  [6].  Ҳозирги  даврда  зулук  қўйилган  жойда  қон  томирлар  кенгайиши, 
қолган  жойларда  торайиши,  чуқур  жойлашган  аъзолардан  қон  айланиш  язшиланиши  ўтган 
асрда Г. Захарьин томонидан аниқланган, С. Заславская томонидан илмий исботланган (1940 
й).  Рефлектор,  томир,  гуморал  механизмларга  комплекс  таъсир  натижасида  ташқи  ва  ички 
мухит  турли  патоген  омилларига  организм  мослашувчанлиги  кучаяди.  Зулук  муолажаси 
таъсирида  гомеостаз  тикланади,  қон  босими,  қон  таркибидаги  глюкоза  миқдори 
нормаллашади  [7].  Захарин-  Геда  зонасидан  импульслар  орқа  мия  сегментларига  узатилиб, 
вегетатив  ва  марказий  асаб  тизими  функцияси  рефлектор  ўзгаради  [2].  И.  Шишкина 
маълумотига кўра, нейтрофилларнинг микробни ютиш хусусияти( фагоцитар фаоллик) икки- 
уч  марта  ошади  [1].  Тадқиқотлар  кўрсатишича,  зулук  сўлагининг  атеросклероз  касаллигида 
узоқ вақт  танага кириши қорин аортаси атеросклерозининг 48 фоиздан 9% гача пасайишига 
олиб келган [1]. Зулук ишлаб чиқарадиган биологик фаол моддалар томирлар спазмини олиб, 
тўқималарни кислород ва бошқа озиқ моддалар билан таъминлайди, шишга ва оғриққа қарши 
таъсир  қилади.  Артериал,  веноз  ва  лимфа  томирларида  циркуляцияни  яхшилаб,  ёғ 
алмашинувини  меъёрлаштиради  [5].  Гирудотерапия  қатор  касалликлар:  юрак  қон  томир 
тизими  касалликлари(  гипертония  касаллиги,  стенокардия,  юрак  етишмовчилиги);  нафас 
олиш  тизими  касалликлари  (бронхит,  бронхиал  астма);  овқат  ҳазм  қилиш  тизими 
касалликлари( яра, гастрит, гепатит, ич қотиши); хирургик касалликлар, урологик,неврологик 
касалликларда ишлатилади [1, 3, 8]. Марказий асаб тизими касалликларида ишемияга қарши, 
нейротрофик  таъсирлари  сабабли  қўлланилади.  Бундан  ташқари  Исаханян  фикрича,  зулук 
организмга махаллий, сегментар ва умумий реакциялар чақиради [3,4]. 

Хулоса: 

Неврологик  касалликларда  тиббиёт  зулуги  ёрдамида  касаллик  патогенезига  кўра 

даволаш мақсадга мувофиқ. 

Литература/References 

 

1.

 

Савинов В.А. Очерки по гирудотерапии. — Брянск, 2002. 


background image

146 

 

2.

 

Стояновский Ю.Н. Медицинская пиявка. Кровопускание. — М.: АСТ, 2006. 

 

3.

 

Геращенко  Л.Л.,   Никонов  Г.И.  Вам  поможет  медицинская  пиявка.  Энциклопедия 

гирудотерапии. — М.: Астрель, 2004. 

4.

 

Каменев Ю.Я., Каменев О.Ю. Вам поможет пиявка. —СПб.: ИГ «Весь», 2008. 

 

5.

 

Каменев О.Ю., Барановский А.Ю. Лечение пиявками: теория и практика гирудотерапии. — 

СПб.: ИГ «Весь», 2008. 

6.

 

Никонов Г.И. Гирудотерапия и гирудофармакотерапия. —СПб.: ИГ «Весь», 2000. 

 

7.

 

Буров М.А. Лечение пиявками в домашних условиях. — М.:Олма-Пресс, 2008. 

 

8.

 

Сулим Н.И. Гирудотерапия в травматологии и ортопедии. — М., 1997. 

 
 
 

 

УДК: 616-001:576.7.086.83:611.018.21]-616-003.9-036 

https://doi.org/10.34920/min.2021-3.020

 

 
 

ПРОГНОЗИРОВАНИЕ СКОРОСТИ ЗАЖИВЛЕНИЯ РАН ПРИ ИСПОЛЬЗОВАНИИ 

ТКАНЕИНЖЕНЕРНОЙ КОНСТРУКЦИИ С ДЕРМАЛЬНЫМИ ФИБРОБЛАСТАМИ 

 

 

 

Н.В. Храмова

1

, Р.Х. Кодиров

2

, Ю.Б. Хусанова

3

А.А. Махмудов

4

 

1

 

Кандидат медицинских наук, доцент кафедры челюстно-лицевой хирургии, ТГСИ 

2

Кандидат технических наук, старший научный сотрудник, ТГСИ 

3

Ассистент кафедры хирургической стоматологии и дентальной имплантологии, ТГСИ 

4

Кандидат медицинских наук, доцент кафедры челюстно-лицевой хирургии,ТГСИ 

 

АННОТАЦИЯ 

Библиографические ссылки

Савинов В. А. Очерки по гирудотерапии. —Брянск, 2002.

Стояновский 1О.Н. Медицинская пиявка. Кровопускание. — М.: ACT, 2006.

Геращенко Л.Л., Никонов Г. И. Вам поможет медицинская пиявка. Энциклопедия гирудотерапии. — М.: Астрель, 2004.

Каменев Ю. Я., Каменев О. К). Вам поможет пиявка. —СПб.: ИГ «Весь», 2008.

Каменев О. К)., Барановский А.Ю. Лечение пиявками: теория и практика гирудотерапии. — СПб.: ИГ «Весь», 2008.

Никонов Г.И. Гирудотерапия и гирудофармакотерапия. —СПб.: ИГ «Весь», 2000.

Буров М.А. Лечение пиявками в домашних условиях. — М.:Олма-Пресс, 2008.

Сулим Н.И. Гирудотерапия в травматологии и ортопедии. —М., 1997.

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов