204
Dronehexa AG
28.8 km/soat
0°C to 50°C
Ha, IP65 ga muvofiq
FOX‐C8 XT
50 km/soat
‐15°C to 40°C
Ha, engil yomg‘irda
Hercules 10
50 km/soat
‐20°C to 45°C
Ha, engil yomg‘irda
Zoe X4
50 km/soat
‐15°C to 50°C
Ha, IP43 ga muvofiq
Ushbu maqolada UQ turlarining umumiy ko‘rinishi va ularning qo‘llanilishi doirasi
keltirilgan va bozorda mavjud bo‘lgan dronlar tahlil qilinadi. UQning ko‘plab bo‘linish
mezonlarini, jumladan dizayni, parvoz masofasi va og‘irligini ajratish mumkin. Dron u
mo‘ljallangan vazifalar asosida tanlanadi. UQ toifalari o‘rtasidagi eng katta farq ularning havoda
yurish va ma’lum vazifalarni bajarish qobiliyatidir. Eng ommabop dronlar keng ko‘lamli ilovalar
va arzon narxlar tufayli multirotorlardir.
Foydalanilgan adabiyotlar
1.
Lewicka, O.; Specht, M.; Specht, C. Assessment of the Steering Precision of a UAV
along the Flight Profiles Using a GNSS RTK Receiver. Remote Sens. 2022, 14, 6127.
2.
Chamola, V.; Kotesh, P.; Agarwal, A.; Naren; Gupta, N.; Guizani, M. A
Comprehensive Review of Unmanned Aerial Vehicle Attacks and Neutralization Techniques. Ad
Hoc Netw. 2021, 111, 102324.
3.
Song, Y.; Wang, J.; Shan, B. An Effective Leaf Area Index Estimation Method for
Wheat from UAV‐based Point Cloud Data. In Proceedings of the IEEE International Geoscience
and Remote Sensing Symposium 2019 (IGARSS 2019), Yokohama, Japan, 28 July–2 August
2019.
4.
Tariq, A.; Osama, S.M.; Gillani, A. Development of a Low Cost and Light Weight
UAV for Photogrammetry and Precision Land Mapping Using Aerial Imagery. In Proceedings of
the International Conference on Frontiers of Information Technology 2016 (FIT 2016),
Islamabad, Pakistan, 19–21 December 2016.
5.
Półka, M.; Ptak, S.; Kuziora, Ł. The Use of UAV’s for Search and Rescue Operations.
Procedia Eng. 2017, 192, 748–752.
6.
European Commission. Commission Delegated Regulation (EU) 2019/945 of 12
March 2019 on Unmanned Aircraft Systems and on Third‐country Operators of Unmanned
Aircraft Systems; European Commission: Brussels, Belgium, 2019.
MINTAQAVIY INVESTITSION JOZIBADORLIKNING XUSUSIYATLARI: SHART-
SHAROITLAR VA RIVOJLANISH OMILLARI
Muminov Akmal Tulkunovich
Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti Samarqand filiali assistenti
Annotatsiya.
Ushbu maqolada mintaqaviy investitsion jozibadorlikning nazariy va
uslubiy jihatlari, investitsion bozorda mintaqaviy investitsiya jozibadorligi tahlili va hududiy
investitsion jozibadorlikni oshirish yo‘llari keltirilgan. Shu bilan bir qatorda, mintaqaviy
investitsion jozibadorlikni oshirish yuzasidan takliflar keltirilgan.
Kalit so‘zlar:
investitsion jozibadorlik, mintaqaviy investitsion jozibadorlik, investitsion
siyosat, hudud.
Hudud iqtisodiyotini modernizatsiya qilish ishlab chiqarish texnologiyalarini yangilash
va innovatsion mahsulotlar ishlab chiqarishga o‘tish uchun real investitsiyalarni jalb etish
muammosini hal qilishni taqozo etadi.
Mintaqaviy investitsion jozibadorlikni oshirish uchun investitsion jozibadorlik omillarini
aniqlash va ishlab chiqish hamda ularning hududning iqtisodiy ko‘rsatkichlariga ta’sir darajasini
aniqlash zarur.
205
Mavjud nazariy tushunchalarni tahlil qilish asosida mintaqaviy investitsion
jozibadorlikga ta’sir etuvchi omillarni o‘rganish ushbu tadqiqotning asosiy vazifalaridan biridir.
Investitsion jozibadorlikni baholashning omilli yondashuvi investitsion muhim omillarni
o‘rganishga asoslanadi.
Uning afzalliklari quyidagilardan iborat:
– ko‘p omillarning o‘zaro ta’sirini hisobga olish;
– statistik ma’lumotlardan foydalanish, ekspert baholarining subyektivligini
tenglashtirish;
– iqtisodiyotning turli darajalariga, hududlarga ularning investitsion jozibadorligini
aniqlashda tabaqalashtirilgan yondashuv [1].
Omilli baholash usulining xususiyatlarini tahlil qilish uni takomillashtirish bo‘yicha
quyidagi yo‘nalishlarni taklif qilish imkonini berdi:
– investitsiya jarayonining barcha ishtirokchilari: investorlar, viloyat aholisi, davlat
hokimiyati organlari manfaatlarini muvofiqlashtirish mexanizmini ishlab chiqish;
– hududda tarkibiy o‘zgarishlar va barqaror iqtisodiy o‘sishni ta’minlash zarurligini
hisobga olgan holda;
– ilmiy-texnikaviy va innovatsion salohiyatning holatini baholash, rivojlantirish va
ulardan samarali foydalanishga e’tibor qaratish;
– mintaqalarning investitsion jozibadorligini faoliyat turlari bo‘yicha, hech bo‘lmaganda
iqtisodiyotdagi asosiy va ustuvor bo‘lgan hamda mintaqa tarkibiy tuzilmalari bo‘yicha tarkibiy
tuzilishga diqqatni qaratish.
Mintaqaviy investitsion jozibadorlik omillarining umumiy qabul qilingan tasnifi mavjud
emas.
Iqtisodiy tadqiqotlarda muayyan muammoni rasmiylashtirish va hal qilish uchun omillar
tasnifi tuziladi.
Tasniflash xususiyatini tanlash va tadqiqot maqsadlariga qarab, mintaqaning investitsion
jozibadorligiga ta’sir qiluvchi omillar tasnifi ishlab chiqilgan.
Maqsadli boshqaruv harakatlari natijasida o‘zgarishlarni baholash nuqtai nazaridan
investitsiya jozibadorligiga ta’sir qiluvchi omillarni 3 guruhga bo‘lish mumkin:
1) juda qisqa vaqt ichida o‘zgarishi mumkin - qonunchilik omilining mintaqaviy tarkibiy
qismi;
2) uzoq muddatda o‘zgarishi mumkin bo‘lgan - innovatsion omil, texnologik, ijtimoiy,
infratuzilma omilining ishlab chiqarish tarkibiy qismlari, mehnat omilining intellektual tarkibiy
qismi;
3) o‘zgarishi mumkin bo‘lmagan - tabiiy resurslar omili, tabiiy-iqlim (geografik) omil
[2].
Shunday qilib, baholash nuqtai nazaridan investitsion jozibadorlik omillari har xil. Bir
qator omillar to‘g‘ridan-to‘g‘ri yoki bilvosita miqdoriy o‘lchashga yordam beradi, ularning ta’sir
darajasi juda aniq aniqlanadi. Yana bir qator omillarni faqat sifat belgilari yordamida baholash
mumkin, bu ularning ta’sir darajasini aniqlashni qiyinlashtiradi. Nihoyat, ularning o‘zgarishini
na o‘lchash, na bashorat qilish mumkin bo‘lmagan omillar mavjud, bu esa alohida ularning
investitsion jozibadorlikka ta’sir darajasini aniqlash imkonini bermaydi.
Bundan tashqari, omillarning o‘zaro ta’sirini hisobga olish kerak. Haqiqiy investitsiya
sharoitida omillarning o‘zaro ta’sirini minimallashtirish qiyin.
Muallifning fikricha, mintaqaviy investitsion jozibadorlikning asosiy omillarini tanlashda
omillar o‘rtasida bevosita bog‘liqlikni talab qilish kifoya: ulardan birining o‘zgarishi
boshqalarning ham xuddi shu yo‘nalishda o‘zgarishiga olib kelishi kerak.
Mintaqaviy investitsion jozibadorlikni boshqarish uchun asosiy omillarni aniqlash,
ularning o‘zgarishlarini tahlil qilish, ularning ta’sirining tanqidiylik darajasini baholash, ularga
ta’sir qilish va shu bilan investitsiya jozibadorligini oshirishga yordam berish kerak [3].
206
Hududning investitsion jozibadorligi omillarini aniqlashning uslubiy asosi investitsiya
jarayonining barcha ishtirokchilarining manfaatlarini hisobga olgan holda tizimli yondashuv,
ekspert baholash usullari, moliyaviy va omilli tahlil usullari hisoblanadi.
Mintaqaviy investitsion jozibadorlikni o‘rganishda ekspert baholash usulini qo‘llash
ekspert ekspertlar bilan ishlashni tashkil etishga va ularning rasmiy va tavsifiy shakllarda
ifodalangan fikrlarini statistik qayta ishlashga asoslanadi [4].
Mintaqaviy investitsion jozibadorlikni tahlil qilishda ekspert baholash usulini qo‘llash
zaruratining asosi tasodifiy o‘zgaruvchi sifatida investitsiya jozibadorligining istalgan
xususiyatini tanlash bo‘lib, uning taqsimot qonuni ekspertlar darajasini (qiymati) va hodisa
ehtimoli baholashlarida ifodalanadi.
Investitsion jozibadorlikka ta’sir qiluvchi asosiy omillardan biri bu innovatsiyalardir.
Iqtisodiyotning innovatsion turi asoslarini yaratish uchun bir qator chora-tadbirlar amalga
oshirildi:
– davlat sanoat-innovatsion siyosati ishlab chiqildi va amalga oshirilmoqda;
– innovatsiyalar uchun qo‘shimcha soliq imtiyozlari joriy etildi;
– reklama maxsus iqtisodiy zonalari tashkil etildi;
– investitsiya va innovatsiyalarga yo‘naltirilgan yangi federal moliya institutlari tashkil
etildi.
Fan, ta’lim va ishlab chiqarish integratsiyasi uchun sharoitlar yaratilmoqda: fundamental
va amaliy fan, ta’lim davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlanmoqda, fan va texnika sohasida davlat-
xususiy sheriklik rivojlanmoqda.
Yuqori malakali mutaxassislar tayyorlash bo‘yicha davlat buyurtmasi tizimi
takomillashtirilmoqda.
Zamonaviy iqtisodiy tuzilmani tashkil etuvchi omillarni yetarlicha baholamaslik
iqtisodiyotning, shu jumladan yuqori texnologiyali sohalarning innovatsion rivojlanishiga
to‘sqinlik qiladi.
Innovatsion omil mintaqaning ishlab chiqarish salohiyatini shakllantirish (yangilash)
jarayoniga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi.
Zamonaviy texnologik jarayonlarga sarmoya kiritishda intellektual resurslar darajasiga
talablar ancha yuqori. Iqtisodiyotning real sektoriga investitsiya kiritishda intellektual
resurslarning qiymati past.
Qonunchilik (huquqiy) omilga investitsiya faoliyatini tartibga soluvchi qonunlar kiradi.
Mintaqaviy investitsion jozibadorlikka qonunchilik omilining ta’sirini baholashda federal
va mintaqaviy qonunchilikdan omil tarkibiy qismlarini aniqlash kerak.
Qonunchilik omilini ikkita guruhga bo‘lish mumkin:
- hududning investitsion jozibadorligiga ijobiy ta’sir ko‘rsatuvchi, mahalliy va xorijiy
investorlar huquqlarini ta’minlovchi tarkibiy qismlar majmuasi;
- mintaqaning investitsion jozibadorligiga salbiy ta’sir ko‘rsatadigan, investitsion
faollikni cheklovchi tarkibiy qismlar majmuasi (byurokratik cheklovlar va jinoiy
huquqbuzarliklar).
Investitsiyalarni cheklashga ta’sir qiluvchi tarkibiy qismlar majmuasi, bir tomondan,
korrupsiya, tovlamachilik kabi hodisalar bilan, ikkinchi tomondan, byurokratik muammolar
tufayli tashkiliy masalalarni hal qilishning murakkabligi bilan tavsiflanadi.
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati
1. Фоломьев А., Ревазов В. Инвестиционный климат регионов России и пути его
улучшения // Вопросы экономики. 1999. № 9. С. 57-69.
2.
Мякшин
В.Н.
Методология
формирования
стратегии
повышения
инвестиционной привлекательности региона // Региональная экономика: теория и
практика. 2013. № 28. С. 46-55.
207
3. Хамракулова О.Д. Инвестиционная привлекательность и либерализация
экономики Узбекистана: состояние, проблемы, направления их улучшения. Монография.
– Самарканд: 2022. – с. 143.
4. Секерин А.Б., Шуметов В.Г., Лазарева Л.М. Методология вторичного
статистического анализа факторов инвестиционного потенциала и риска // Вопросы
статистики. 2003. № 11. С. 69-74.
ПРИМЕНЕНИЕ КВАНТОВЫХ АЛГОРИТМОВ ПРИ ПРЕДВАРИТЕЛЬНОЙ
ОБРАБОТКЕ ИЗОБРАЖЕНИЯ
д.т.н., проф. Мухамедиева Дилноз Тулкуновна
Национальный исследовательский университет «Ташкентский институт инженеров
ирригации и механизации сельского хозяйства», Узбекистан
Собиров Рузимбой Атабекович
Национальный исследовательский университет «Ташкентский институт инженеров
ирригации и механизации сельского хозяйства», Узбекистан
Нажмиддинов Аҳлиддин Сирожиддин уғли
Национальный исследовательский университет «Ташкентский институт инженеров
ирригации и механизации сельского хозяйства», Узбекистан
Аннотация.
В данной статье рассматривается проблема использования квантовых
алгоритмов для обработки изображений. Основной упор делается на преобразование
классических изображений в квантовое состояние. Рассматриваются методы
преобразования изображений с использованием квантовых вычислений, а также
исследуются перспективы и возможности применения квантовых алгоритмов в задачах
обработки изображений. Обсуждаются преимущества и ограничения данного подхода, а
также предлагаются пути дальнейшего развития и исследований в этой области.
Ключевые слова:
Квантовые вычисления, обработка изображений, преобразование
изображений, квантовое состояние, классические изображения, алгоритмы обработки
изображений.
1.Введение.
Современные проблемы обработки изображений ставят перед научным
сообществом новые вызовы, требующие инновационных подходов. В последние годы
стала все более актуальной исследовательская тема использование квантовых алгоритмов
для обработки изображений. Этот подход предлагает потенциал значительного улучшения
эффективности и точности обработки изображений за счет применения принципов
квантовой механики. Одним из ключевых аспектов данной темы является преобразование
классических изображений в квантовое состояние. Это позволяет перенести информацию
о изображении в квантовый формат, который может быть обработан с использованием
квантовых алгоритмов. Такой подход открывает новые возможности для решения задач
обработки изображений, таких как выделение границ, сегментация, распознавание
объектов и другие.
В данном контексте становится важным исследование и разработка методов,
алгоритмов и моделей, которые могут эффективно использовать преимущества квантовых
вычислений для обработки изображений. Помимо преобразования классических
изображений в квантовое состояние, также рассматриваются возможности применения
квантовых алгоритмов для выделения границ, преобразования полутоновых изображений
в бинарное и других задач обработки изображений. Цель данной работы заключается в
