ИНТРАОКУЛЯРНАЯ КОРРЕКЦИЯ АММЕТРОПИЙ ФАКИЧНЫМИ ЛИНЗАМИ

CC BY f
13-17
36
11
Поделиться
Юсупов, А. ., Хамракулов, С., Бобоев, С. ., Кадирова, А., Юсупова, Н., & Юсупова , М. (2022). ИНТРАОКУЛЯРНАЯ КОРРЕКЦИЯ АММЕТРОПИЙ ФАКИЧНЫМИ ЛИНЗАМИ. Журнал стоматологии и краниофациальных исследований, 2(1), 13–17. https://doi.org/10.26739.2181-0966-2021-1-2
Назокат Юсупова, Глазной центр ООО «А.А.Юсупов»

Врач-офтальмолог

Малика Юсупова , Глазной центр ООО «А.А.Юсупов»

врач-офталмолог

Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Проведен анализ источников литературы (база данных PubMed и Google scholar) касающихся современных взглядов по применению Факичных интраокулярных линз с целью коррекции нарушения рефракции глаза. Настоящие модели этих линз достаточно совершенны и во много раз увеличивают возможности их применения, чем ранее. При помощи ФИОЛ можно корригировать любой степени миопии и гиперметропии, а так же и астигматизма. Имеются примеры использования таких линз для коррекции пресбиопии. В настоящее время преимущественно используются линзы, устанавливаемые в задней камере глаза. В отдаленные сроки (в среднем через 8-10 лет) возможны осложнения у части (до 10%) больных. При установке ФИОЛ в переднюю камеру возможно развитие эндотелиальной дистрофии роговицы или появления глаукомы, при установке ФИОЛ в заднюю могут развиться катаракты.


background image

|

№1 | 2021

 

13 

 

 

Юсупов Амин Абдуазизович

,  

Хамракулов Собир Батирович 

Бобоев Саидавзал Абдурахманович 

Кадирова Азиза Муратовна 

Самарқанд давлат тиббиёт институти  

Юсупова Назокат Абдукахоровна

Юсупова Малика Аминовна

,  

 МЧЖ «А.А.Юсупов» кўз даволаш 

 маркази врач-офталмологи   

 

АМЕТРОПИЯЛАРНИ ИНТРАОКУЛЯР ФАКИК ЛИНЗАЛАР БИЛАН КОРРЕКЦИЯЛАШ 

 

 
 

http://dx.doi.org/10.26739/

 

2181-0966-2021-1-2

 

 
 

АННОТАЦИЯ   

PubMed  va  Google  scholar  маълумотлар  базасидаги  хозирги  факик  интраокуляр  линза  (ИОЛ)ларнинг  аметропияни 
коррексциясига  бағишланган  адабиётлар  таҳлил  ўтказилди.      Замоновий  факик  ИОЛларнинг  турлари  аметропияларни 
коррекциялашдаги  имкониятларини  янада  оширади.  Факик  ИОЛлар  ёрдамида  миопия,  гиперметропия,  астигматизм  хар 
қандай  даражасини  муаввақиятли    коррекцияласа  бўлади.  Пресбиопиянинг  коррекциялашда  факик  ИОЛлар  ёрдамида 
адабиётлар таҳлилида талайгина. Ҳозиргивақтда  офтальмологияда  энг кўп орқа камерага ўрнатиладиган факик ИОЛлар 
қулланилмоқда. Узоқ муддали кузатувлар (8-10 йил) шуни кўрсатмоқдаги 10% имплантация қилинган беморларда катаракта 
кузатилди. Олдингикамерага ўрнатилган факик ИОЛлар эса баъзан шох парда эндотелиал ҳужайраларини емирилишишига 
сабаб бўлади.  Гоҳида иккиламчи глаукомага сабаб бўлади.   

Калит  сўзлар:

   рефракцияни бузилиши, факик интраокульяр линза.  

 

Юсупов Амин Абдуазизович

,  

Хамракулов Собир Батирович 

Бобоев Саидавзал Абдурахманович 

Кадирова Азиза Муратовна 

Самаркандский государственный медицинский институт  

Юсупова Назокат Абдукахоровна

Юсупова  Малика Аминовна

,  

Врач-офтальмолог глазного центра 

 ООО «А.А.Юсупов»  

 

ИНТРАОКУЛЯРНАЯ КОРРЕКЦИЯ АММЕТРОПИЙ ФАКИЧНЫМИ ЛИНЗАМИ 

 

АННОТАЦИЯ

 

Проведен анализ источников  литературы  (база  данных PubMed  и  Google  scholar)   касающихся  современных  взглядов по 
применению Факичных интраокулярных линз с целью коррекции нарушения рефракции глаза. Настоящие модели этих линз 
достаточно совершенны и во много раз увеличивают возможности их применения, чем ранее. При помощи ФИОЛ  можно 
корригировать любой степени миопии и гиперметропии, а так же и астигматизма. Имеются примеры использования таких 
линз  для  коррекции  пресбиопии.  В  настоящее  время  преимущественно  используются  линзы,  устанавливаемые  в  задней 
камере  глаза.  В  отдаленные  сроки  (в  среднем  через  8-10  лет)  возможны  осложнения  у  части  (до  10%)  больных.    При 
установке ФИОЛ в переднюю камеру возможно развитие эндотелиальной дистрофии роговицы или появления глаукомы, 
при установке ФИОЛ в заднюю могут развиться катаракты. 

Ключевые слова:

 расстройства рефракции, факичные интраокулярные линзы 

 


background image

|

№1 | 2021

 

14 

 

     Amin A. Yusupov 

Sobir B Hamrakulov 

 

Saidavzal A. Boboev 

Aziza M. Kadirova 

Samarkand State Medical Institute 

Nazokat A. Yusupova 

Malika A. Yusupova 

ophthalmologist of the eye center 

 LLC "A.A. Yusupov" 

 

 

INTRАOCULAR AMMETROPIA CORRECTION WITH PHAKIC LENSES 

 

ANNOTATION

 

The analysis of literature sources (database PubMed and Google scholar) concerning modern views on the use of Phakic intraocular 
lenses in order to correct the refractive error of the eye. The current models of these lenses are quite sophisticated and many times 
increase  the  possibilities  of  their  use  than  before.  With  the  help  of  PIOL  it  is  possible  to  correct  any  degree  of  myopia  and 
hypermetropia,  as  well  as  astigmatism.  There  are  examples  of  using  such  lenses  to  correct  presbyopia.  Currently,  lenses  are 
predominantly used in the posterior chamber of the eye. In the long term (on average after 8-10 years) complications are possible in 
some (up to 10%) patients. When the PIOL is inserted into the anterior chamber, the development of endothelial dystrophy of the 
cornea or the appearance of glaucoma is possible; when the PIOL is inserted into the posterior chamber, cataracts may develop. 

 Key words:

 refractive disorders, phakic intraocular lenses 

 

 

Кўзнинг  рефракция  аномалиялари  кўз  ксалликлари 

орасида  энг  куп  учрайдиган  патология  ҳисобланади.  Хар 
хил  муалифларнинг  кўрсаткичлари  буйича  улар  кўз 
касалликлари орасида 12 да 80 % ташкил қилиши мумкин. 
Рефракция 

анамалияларнинг 

жудаям 

тарқоқлиги 

беморларнинг  текшираётганида  уларнинг  яшаш  манзили 
ёки регионлари, ёшининг хар хилиги сабаб булиши мумкин. 
Рефракция аномалияларининг анъанавий коррекциялаш  бу 
кўзойнак тақиш хисобланади. Хозирги замонда ер шарининг 
бир  миллиарддан  ортиғи  кўриш  қобилятини  яхшилаш 
мақсадида  кўз  ойнакдан  фойдаланадилар.  Кўзойнаклардан 
ташкари  рефракция  аиомалияларнинг    альтернатив  усули 
контакт  линзали  коррекция  усули  кулланилади.    Контакт 
линзалар  хам  рефракция  аномалияларни  коррекциялашда 
жудаям кенг куланилади. Бирок кўзойнаклар хамда контакт 
линзалар  хамма  вакт  беморларни  кониктирмайди.  Буларга 
коррекцияни  кутаролмаслик,  имиджига  туғри  келмаслиги, 
хамда  атроф  мухитнинг  ноқулайлиги,  бемор  ишлайдиган 
шароитнинг 

кўтара 

олмаслиги, 

косметик 

жихатдан 

ноқулайлиги  ва  касб  танлашда  чекловлар  борлиги.  Бундай 
холатларда  беморларни  хирургик  йул  билан  рефракция 
аномалиялари ва аметропиялар коррекция қилинади.  

Хозирги  вақтда  энг  кўп  тарқалган  ва  қулланилаётган 

усул бу лазер йули билан коррекциялар киради. Хар йили ер 
юзида 

бундай 

хирургик 

операциялар 

миллионлаб 

ўтказилади,  шунга  карамай  рефракция  аномалияларининг 
лазер ёрдамида коррекциялаш имкониятлари чегараланган. 
Энг 

кўп 

сабаблардан 

бири 

бу 

юқори 

даражали 

аметропиялари  ва  шох  парданинг  қалинлиги  хисобланади. 
Қачонки  беморларда  лазер  нурлари  билан  коррекциялаш 
имконияти  булмаса  ёки  чегараланган  булса  у  холатда 
беморларни интраокуляр  усул  билан  коррекциялаш  тавсия 
этилади. Энг куп тарқалган аметропияларнинг интра окуляр 
коррекциялаш  усули  бу  беморларда  факик  интраокуляр 
линзаларда  (ФИОЛ)  ўрнатиш.  ФИОЛ  бу  кўз  ичига  гавхар 
капуласини  сақлаган  холда  сунъий  гавхарларни  урнатиш. 
Улар кўз ичидаги жойланишига қараб 3 турга бўлинади. 1) 
олдинги  камерали  –  бу  холда  улар  олдинги  камера 
бурчакларига  урнатилади.  Олдинги  камерали  ва  рангдор 
пардага  фиксация  килинадиган  тури.  Орқа  камерали 

киприксимон 

тана 

чуқурчасига 

ўрнатиладиган 

ва 

киприксимон  танага  фиксация  қилинмайдиган  тури. 
Интраокуляр  факик  линзалар  билан  корекциялаш  бошқа 
коррекция йулларидан афзалликлари: туғри башорат қилиш, 
операциядан  кейин  аниқ  ва  стабил  рефракцион  эффект. 
Кўриш  майдонинг  кенглиги  ва  беморларнинг  қониқиш 
хосил  қилиши,  аккомадацион  ,операция  техникасининг 
оддийлиги,  керак  бўлганда  қайта  операция  усулининг 
борлиги. Факик ИОЛ билан коррекция қилган беморларнинг 
натижалари  лазер  нурлари  ва  экстраокуляр  коррекция 
қилган  беморлардан  қулай  ҳисобланади,  тур  пардадаги 
тасвир  каттарок,  куриш  ўткирлиги  бошка  усуллардан 
қушимча  баландрок  1  –  2  каторга  Сивцев  жадвали  буйича  
купаяди  [6].  Бир  қатор  муалифларнинг  [1,13,15,18] 
курсатишича  факик  ИОЛ  билан  миопияни    -  9дан  -25  гача 
оптимал  усул  хисобланади.  Гиперметропияда  эса  +  6,0  D 
юқори  астигматизим  6  дптр  гача  бўлган  беморларни 
коррекциялаш  имконини  беради  [21].  Агар  олдинги 
камерага қуйиладиган линзалар ишлатилса олдинги камера 
3  мм  чуқурликдан  кам  бўлмаслиги,  орқа  камерага 
қуйиладиган  линза  ишлатилса  олдинги  камера  чукурлиги 
2,8  дан  кам  бўлмаслиги.  Шох  парда  эндотелиал 
хужайраларининг  зичлиги  2000  –  2500  мм  кв.  кам 
бўлмаслиги 

керак 

[16]. 

Адабиётларда 

келтирилган 

маълумотларни  тахлил  килиб  ФИОЛ  5  гурух  беморларга 
урнатиш биринчи навбатда тавсия этилади [26]: 1–гурух 21 
ёшдан  40  ёшгача  бўлган  беморлар;  2  –  гурух  беморлар 
миопия даражаси 10 – 12 дптр дан юқори бўлган ва гавхарда 
узгариши булмаган беморлар; 3 – гурух шох пардаси етарли 
даражада  қалинликга  эга  булмаган  беморлар  лазер 
операциядан  кейин  уларда  кератоконус  ва  кератоэктазия 
пайдо  булиши  эхтимоли  жуда  юқорилиги  учун;  4  –  гурух 
кўзойнаклар  ва  контакт  линзаларни  кутаралмайдиган 
беморлар; 5 – гурух шох парда эгрилигининг майда бўлган 
беморлар ва шох парданинг нур синдириш кучи 39 дптр дан 
паст  бўлган  беморлар.  Факик  ИОЛ  ларни  оптик  кучини 
аниқлашда  бу  линзаларни  ишлаб  чиқарадиган  фирмаси 
тавсияси  буйича  аниқлаш  мумкин,  хамда  хозирги  замон 
офтальмологик  биометрик  махсус  программага  эга  бўлган 
(IOL  Master, Lenstar LS) мосламаларида аниқлаш мумкин. 


background image

|

№1 | 2021

 

15 

 

ОСТ  усули  билан цилиар  чукурчанинг  билвосита  аниклаш 
усули  мавжуд  ва  у  орқа  камерага  жойлашган  факик  ИОЛ 
ларнинг  туғри  урнатишига  йул  очиб  беради  ва  клиникада 
ишлатиш  натижаларини  кенгайтиради  [9].  Факик  ИОЛ 
ларни  ўрнатиш  техникаси:  шох  пардада  кератотом  билан 
парацентез ўтказилади, олдинги камера виско эластик билан 
тулдирилади ФИОЛ модел туригакараб олдинги камера ёки 
орка  камерага  урнатилади.  Иккиламчи  глаукоманинг 
олдини  олиш  мақсадида  рангдор  пардада  колобома 
қилинади  витриотом  ёрдамида.  Аспирация  ва  иригация 
йули билан вискоэластик ювилади ва парацентез жарохати 
гидрогерметизация 

қилинади, 

конъюнктива 

остига 

антибиотик ва дексаметазон юборилади. Айрим муалифлар 
[3]  операциядан  олдин  рангдор  пардада  лазер  ёрдамида 
колобома килишади. 

 

ФИОЛ  билан  коррекция  килинган  беморларнинг 

операциядан олдин, операциядан кейин биринчи кунларида 
бир  ойда  олти  ойда  ультра  товуш  биомикроскопия  усули 
билан  текширилди  ва  кўзатилди  [10].  64  та  (128  та  кўз) 
миопия билан огриган  беморларни 60 та бемор (120 та кўз) 
ўрта  ва  юкори  даражали  гиперметропия  билан  хамрох 
касалликлари  йук  беморларни  текширувдан  ўтказилди. 
Хамма  беморларга  IPCL  (CareGroup,  Хиндистон)  суъний 
гавхарлари    ўрнатилди,  натижаларни  тахлил  қилганда 
биринчи  кунда  62  та  беморда  (96,8  %)  олдинги  камера 
чукурлиги  0,67  ±  0,1  мм  га  саёзлашди,  олдинги  камера 
бурчаги  очик,  рангдор  парда  профили  текис,  ФИОЛ 
жойлашуви  цилиар  чукурчада,  ФИОЛ  ва  табиий  гавхар 
ўртасидаги  масофа  0,57±0,2    мм  га  тенг  цинг  бойламлари 
сақланган  киприксимон  тана  ўзгармаган,  гавхар  тиник.  6 
ойдан  кейин  62  та  беморда  кўзнинг  олдинги  ва  орка 
камералари  узгаришсиз.  Биринчи  ФИОЛлар  ПММА 
(Полиметилметакрилат)  дан  тайёрланган  эди,  уларни 
имплантация килиш учун операция майдонинг кенглиги 6 
–  7  мм  булиши  шарт,  операциядан  кейин  герметизация 
килиш  максадида  чок  куйилади.  Хозирги  вактда  бундай 
линзаларда  воз  кечилган,  жуда  куп  асорат  берганлиги 
сабаб, бу асоратларга шох парданинг эндотелиал эпителиал 
димтрофияси,  иридоциклит,  иккиламчи  глаукома,  гифема, 
катаракта ва астигматизмлар киради. Хозирги вактда АКШ 
да  ягона  ,  бўлган  олдинги  камерага  урнатиладиган  ва 
рангдор 

пардада 

фиксация 

килинадиган 

ФИОЛ 

ишлатилади,  Голландиянинг  Artisan/  Verisyse  ва    голланд 
офтальмологи 

J.Worst1986 

– 

йилда 

асл 

номи 

<<Lobsterclawlens>>ишлаб  чиккан.  Бундай  линзаларнинг 
бринчи  модели  каттик  монолит  конструкцияга  эга  булиб 
улар тулик ПММА материалидан ясалган. Линза оптик ва 
анттена  ксимларидан  иборат.  Анттеналар  ёрдамида  линза 
рангдор  пардага  фиксация  килинади  ва  унинг  хисобидан 
линзанинг 

оптик 

кисми 

худди 

осилиб 

тургандек 

жойлашади.  Бундай    линзалар  даставвал  афакиянинг 
коррекцияси учун мулжалланган эди, агар гавхарнинг орка 
капсуласи ёрилган  булса  у  холда  бу  линзалар  афакиянинг 
коррекция учун жуда хам кулай. Вакт утиши билан бундай 
линзаларни  факик  кўзлар  учун  хам  самарали  қулланилди 
[22].  Зуев  В.К.  [6]  дунёда  биринчи  булиб  орқа  камерага 
ўрнатиладиган  эгилувчан  силиконли  тефлон  билан 
қопланган  линзалар  яратди.  1978  –  йилда  муаллиф 
томонидан  оригинал  конструкцияга  эга  бўлган  орқа 
камерага  ўрнатиладиган  “замбуруг”симон  ва  қорачиқлар 
қирғоғини бир маромда ушлаб турадиган  линзаларни ясаш 
учун патент олинди. Бундай линзалар оптик қисми қорачиқ 

сохасига  ўрнатилади,  линзанинг  гаптик  қисмлари  орка 
камерада жойлашади, шунинг хисобидан линза қорачиқни 
бир  маромда  ушлаб  туради,  марказлаштиради  ва  унинг 
кўчишининг  олдини  олади.  Ёругликда  қорачиқнинг 
диаметри  3  мм  дан  кам  тораймайди  ва  бу  кўзнинг 
қамашиши  муаммосини  келтириб  чикаради.  Агар  корачик 
кенгайса  кўриш  сифати  пасаяди  ва  линза  уз  жойидан 
дислокация  бўлиши  мумкин.  Кейинроқ  факик  ИОЛ 
ларнинг  <<РСК  -  1>>модели  яратилди,  бунда  линза 
тулиқлигича  орқа  камерага  жойлашади.  1986  –  йилда 
Москва шахрининг микрохирургия шифохонасида (МНТК 
<<МГ>>)Фёдоров  - Зуев томонидан <<РСК – 3>> модели 
силиконли  тефлон  билан  қопланган  линзалар  яратилди. 
Кейинчадик  линзалар  мадеренизация  килинди  ва  уларни 
коллаген  материаллардан  тайёрланди.  Силикон  токсик 
хусусиятга 

эга 

болганлиги 

учун, 

тефлон 

кавати 

емирилганда  бундай  линзалар  шох  парданинг  эндотелиал 
хужайраларининг емирилишага олиб келади. Линзаларнинг 
оптик  қисмида  тешикчалар  пайдо  булди  ва  бу  кўз  ички 
суюклигига 

тусқинлик 

қилмаслиги, 

хамда 

суний 

гавхарнинг  таббий  гавхарнинг  устига  ёпишмаслиги  учун 
қуйилди  [2].    Хозирги  вактда  факик  ИОЛ  ларнинг  энг 
мукамал  орқа  камерага  ўрнатиладиган  модели  <<ICL>> 
маркали 

<<StaarSurgical>>фирма 

томонидан 

ишлаб 

чикарилган  линзалар  ишлатилмоқда.  Адабиётлар  тахлили 
[20]  шуни  курсатмокдаки  охирги  вактларда  факик  ИОЛ 
ларнинг  дизайнлари  чиройли  булиш  билан  биргаликда 
уларнинг оптик мухитида жойлашган тешикчалар кўз ички 
суюклигини  табиий    йуллар  билан  окишини  таъминлаб, 
асоратларни  камайтириб  ва  уларнинг  пресбиопияни 
коррекциялашда  замин  яратиб  берди.  Факик  ИОЛ  лар 
бошидан  1950  –  йиллардан  бошлаб  хозирга  кадар  шонли 
тарихий йулни босиб утди. Бошида ўрнатилган Факик ИОЛ 
ларнинг хар иккитасидан биттаси асорат берарди. Хозирги 
вақтга  келиб  Факик  ИОЛ  лар  рефракция  анамалияларини 
коррекциялаш  учун  энг  хафсиз  мукаммал  ва  альтернатив 
йулларидан  хисобланади.  Шудай  ажойиб  натижаларни 
қулга  киритиш учун энг мукаммал,  замонавий  ва  сифатли 
ФИОЛ 

модельларни 

ишлатганда 

эришиш 

мумкин. 

Беморларнинг  операция  натижаларини  яхшилаш  учун 
беморларнинг  операциядан  олдин  туғри  танлаш  ва 
биометрик  улчамларни  аниқ  утказиши  зарур  [7].  Болалар 
офтальмологиясида  хам  ФИОЛ  лар  ижобий  натижа 
бермокда. 

Юкори 

даражали 

бир 

томонлама 

аметропияларда  ФИОЛ  лар  коррекция  учун  альтернатив 
учуллардан  бири  хисобланади  [10].  Япон  олимларнинг 
натижалари  шуни  курсатмоқдаки  факик  ИОЛ  ларни 
инплантация  қилганда  бинокуляр  куриш  узок  ва  яқин 
масофаларга  тикланади,  катаракта  пайдо  булиш  хафи  йук 
ва  бу  усулни  эрта  пайдо  буладиган  пресбиопияларда 
муофақиятли 

ишлатса 

булади. 

Доминант 

кўзни 

эметропияга  айлантирамиз  пастрок  курадиган  кўзни 
миопия енгил даражасига айлантирамиз (монокуриш) [20]. 
2003  –  йилдан  2009  –  йилгача  нашр  этилган  адабиётлар 
тахлили шуни курсатмоқдаки факик ИОЛ лар операциядан 
кейин жудаям яхши натижа бермоқда ва у кўз учун мутлако 
хафсиз [25]. Опрерациядан кейинги натижаларни башорат 
қилиш  имкониятини  беради  кўриш  ўткирлиги  80  % 
беморларда  тикланади.  Узок  мудатли  (10  йилдан  ортик) 
тахлиллар  шуни  курсатмокдаки  9,6  %  беморларда  орка 
камерали  Факик  ИОЛ  лар  катарактага  олиб  келиши 
мумкин. Агар факик ИОЛ ларни рангдор пардага фиксация 


background image

|

№1 | 2021

 

16 

 

қилинган  булса  у  холда  шох  парданинг  эндотелиал 
хужайраларининг 

сурункали 

емирилиши 

кўзатлади. 

Қиёсий тахлиллар шуни курсатмоқдаки Факик ИОЛ лар кўз 
ойнаклардан  кўра  кўриш  ўткирлагини  кўпрок  яхшилайди, 
Операциядан  кейинги  натижаларни  башорат  қилишда 
LASIK  ва  фоторефракцион  кератоэктомиядан  устунрок ва 
тур парданинг кучиш хавфи ленсэктомия ва ИОЛ урнатиш 
операциясидан  кура  камроқ  учрайди.  Бу натижалар  торик 
ФИОЛ  линзалар  ишлатганда  яна  хам  яхшиланади  [19]. 
Айрим  тадқиқотчиларнинг  фикрига  кўра  [22]  ФИОЛ  лар 
куриш ўткирлигини оширади, кўриш сифатини яхшилайди, 
миопия  касалларида  кўриш  ўткирлигини  тур  парда 
тасвирининг  катталашиши  хисобидан  оширади  ва  бу  шох 
парданинг калинлиги ва топографиясига боглиқ эмас. Агар 
кўзнинг  анатомо  –  оптик  параметрлари  гиперметропик 
кўзларда  мос  келса  ФИОЛ  лар  жудаям  яхши  натижа 
курсатади. 

Торик 

ФИОЛ 

сферик 

ва 

цилиндрик 

линзаларнинг биргаликдаги конструкцияси астигматизмни  
коррекциялашда  мухим  ахамиятга  эга.  Бу  линзаларни 
ўрнатишда асоратлар жудаям кам учрайди ва бу асоратлар 
биринчи навбатда уларнинг жойлашув жойига ва уларнинг 
моделига  боглик.  Агар  ФИОЛ  лар  олдинги  камерага 
ўрнатилса  у  холда  беморларда  иккиламчи  глаукома, 
қорачиқ  шаклининг  узгариши  ва  шох  парда  эндотелиал 
хужайраларнинг  емирилишидек  асоратларга  олиб  келиши 
мумкин.  Агар  ФИОЛ рангдор  пардага  фиксация  қилинган 
булса  у  холда  субклиник,  сурункали,  эндотелиал 
хужайраларнинг  емирилиши,  линзанинг  дислокацияси  ва 
иккиламчи  глаукома  кўзатилади.  Агар  ФИОЛ  орка 
камерага  ўрнатилган  булса  у  холда  олдинги  субкапсуляр 
катаракталари, 

пигментларнинг 

дисперсия 

ива 

линзаларнинг 

жойидан 

силжиши, 

қорачиқнинг 

блокланиши иккиламчи глаукомаларга олиб келиди. ФИОЛ 
ларнинг  урнатилиши  билан  тур парда  кучиши  ўртасидаги 
боғликликни  адабиётларда  учратмадик.  Миопия  юқори 
даражаларини  коррекциялаш  максади  орка  камераларга 
ўрнатилган  Фёдоров  –  Зуев  PСК  -  3модел  ФИОЛ  лари 
операциядан  кейин  ва  узок  мудатларда  кўзатилганда 
жудаям  яхши  натижалар  курсатди  [1,3,14].  Испаниянинг 
соғликни  сақлаш марказларнинг  ретроспектив  тахлиллари 
226 бемор (240 кўз) билан ФИОЛ лардан кейин асоратлари 
урганилиб  чиқилди.  Булардан  клиник  тахлиллар  шуни 
курсатдики  144  та  кўзда  ФИОЛ  лар  олдинги  камерага 
ўрнатилган,  24  кўзда  рангдор  пардага  фиксация  қилинган 
ва  74  кўзда  линзалар  орка  камерага  ўрнатилган  эди. 
Беморларнинг  ёши  25  ёшдан  80    ёшгача,  уларнинг  уртча 
ёши  46,  30  ±  11,84  ёшни  ташкил  этди.  Линзаларнин 
инплонтация  ва  эксплантация  орасидаги  вақт  381,14  ± 
293,55  хафтага  тенг  эди  (диапазон  0,0  дан  1551,17 
хафтагача).  Олдинги  камерада  ўрнатилган  беморлар  учун 
422,33  ±  287,81  хафтани  ташкил  этди.  Рангдор  пардага 
фиксация 

икиган 

беморлар 

учун 

бу 

курсаткич 

488,03±351,95  хафта  орқа  камерага  ўрнатилган  беморлар 
гурухи учун 234,11 ± 4221,60 хафтани ташкил этди. Олднги 
камера ўрнатилган беморлар гурухи учун 8,10±5,52 йилни, 
рангдор пардага фиксация қилинган беморлар учун 9,36 ± 
6,75  йил,  орка  камерага  урнатиган  4,49  ±  4,25  йилга  тенг 

эди.  Кўзатув  даври  орка  камерага  ўрнатилган  беморлар 
гурухи  учун  қисқарок  эди  (Р  <0,001).  Умуман  олганда 
эксплантациянинг  асосий  сабаблари  катарактанинг  пайдо 
булиши  (132  кўз  55%)  эндотелиал  хужайраларнинг 
емирилиши 

(26 

кўз, 

10,83%), 

шох 

парданинг 

декомпенцацияси 

(22 

кўз 

9,17%), 

линзаларнинг 

дислокацияси  ёки  децентрацияси  (16  кўз,  6,67  %),  ФИОЛ 
улчамларнинг 

катта 

ва 

кичиклиги, 

қорачиқнинг 

нотуғрилиги (10 кўз 4,17%). Катарактанинг пайдо булиши 
51,39  %  холлардаларда  линзаларни  олдинги  камерага 
ўрнатилган 

беморларда 

эксплантациясига 

(олиб 

ташланди)олиб 

келди. 

Рангдор 

парадада 

фиксация 

қилинган  линзалар  45,83  %  катаракта  пайдо  бўлгандан 
кейин 

олиб 

ташланди, 

орқа 

камерага 

ўрнатилган 

беморларда  65,28%  холатларда  катаракта  пайдо  булиши 
билан линзалар олиб ташланди. 15,97 % олдинги камерага 
ўрнатилган 

линзалар 

эндотелиал 

хужайраланинг 

емирилишига  олиб  келганда  линзалар  эксплантация 
килинди, рангдор парда фиксация килинган линзалар 8,33  
%  холатларда  эндотелиал  хужайраларни  емирилганлигига 
олиб  келгандан  кейин  линзалар  эксплантация  килинди. 
Орқа 

камерага 

ўрнатилган 

линзалар 

эндотелиал 

хужайраларнинг емирилшига олиб келгандан кейин 1,39 % 
холларда линзалар олиб ташланди. 

Хулоса

.  Катаракталарнинг  пайдо  булиши  ФИОЛ  лар 

эксплантация,  яъни  олиб  ташлаш  энг  асосий  сабаблардан 
бири  ҳисобланади,  айниқса  орқа  камерага  ўрнатилган 
ФИОЛлар  купроқ  катаракталарга  олиб  келади.  Олдинги 
камерада ФИОЛ ларни ўрнатилиши шох парда эндотелиал 
хужайраларининг  емирилишига  сабабчи  бўлади  ва  бу 
линзаларни  олиб  ташлаш  учун  иккинчи  сабабни  ташкил 
этади. Канавалов М.Э. ва бир гурух олимларнинг иши шуни 
курсатдики  бир  гурух  беморларда  2  –  6  йил  утганда 
линзалар 

сабсиз 

олиб 

ташлаланади 

[8]. 

Айрим 

муаллифларнинг  кўзатувлари  [21]  шуни  кўрсатдики 
операциядан 

кейин 

узоқ 

муддатларда 

пигментлар 

дисперсия синдроми пайдо булади (27 та кўзи 43,5 %). Бу 
беморларда  12  кўз  миопия,  15  кўз  гиперметропия 
кейинчалик 

катаракта 

ривожланди. 

Гавхарнинг 

хиралашиши куриш уткирнинг қисман хиралашишига олиб 
келди (10 кўз, 16 %).  Айрим беморларда кўриш ўткирлиги 
жудаям ,пасайди (7 кўз 11,3% – 5 кўз миопия билан, 2 кўз 
гиперметропия билан).  

Шундай қилиб ФИОЛ жадал суратлар билан ривожланиб 

рефракцион 

хирургияда 

ўз 

урнига 

эга 

ва 

офтальмологиянинг  устувор  ривожланиш  келажаги  бу 
интраокуляр  коррекция  қилиш  деб  биламиз  [5].  Юкори 
даражали  аметропиянинг  муаммолари  ФИОЛ  урнатиш 
билан йукотади. Яқин келажакда рефракция аномалияларни 
коррекциялаш  ФИОЛ  лар  билан  курсатмалари  яна  хам 
ошади. Узоқ мудатли кўзатувлар шуни курсатмоқдаки Optee 
Artisan  artisan  ва  Artiflex  модедди  ИОЛ  лар  мутлако 
хавфсиз.Vivarte Presbyopie (CIBAVi - sion) янги купкирали, 
мультифокал 

моделли 

линзалар 

пресбиопияни 

коррекциялашда  кенг  куланилади.  ФИОЛ  ларнинг  ечими 
топилмаган  муамолардан  бири  бу  уларнинг  улчамларнинг 
аниқлаш қийинлиги булиб қолади. 

 

Фойдаланилган адабиётлар руйхати 
 

1.

 

Бобоев  С.А.,  Юсупов  А.А.,  Кадырова  А.М.,  Хамракулов  С.Б

Наш  опыт  имплантации  факичных  интраокулярных 

линз при миопии высокой степени// Вестник ТМА, №3. 2020. С. 46-48. 


background image

|

№1 | 2021

 

17 

 

2.

 

Балашевич Л.И. Рефракционная хирургия. СПб.: Издательский дом СПбМАПО, 2002. 288 с. 

3.

 

Бикбов  М.М.,  Бикбулатова  А.А.,  Кўзбеков  Ш.Р.Вестник  Оренбургского  государственного  университета. 
2010. № 12 (118). С. 31-34 

4.

 

Бойко  Э.В.,  Самкович  Е.В.,  Джусоев  А.Т.,  Радченко  А.Г..  "Отдаленные  результаты  имплантации  заднекамерной 
факичной ИОЛ при миопии высокой степени" Практическая медицина, Vol. 16, No. 5, 2018, P. 112-116. 

5.

 

Брусницына  И.  И.  Тенденции  развития  рефракционной  хирургии  35-й  Конгресс  Европейского  общества 
катарактальных  и  рефракционных  хирургов  (ESCRS)  //Отражение.  2017.  №  2.  С.  79-82.  Зуев  В.К.  Современные 
аспекты хирургической коррекции миопии высокой степени: //Автореф. дис….д-ра мед. наук.  М., 1995.  С. 170. 

6.

 

Зуев  В.К.,  Туманян  Э.Р.,  Сороколетов  Г.В.,  Фёдорова  А.А.  История  развития  ФИОЛ  в  лечении  миопии  высокой 
степени. //Офтальмохирургия. 2018;(4):65-70.   

7.

 

Коновалов  М.Е.,  Молокотин  Е.М.  Клинические  особенности  удаления  факичных  интраокулярных  линз  при 
факоэмульсификации катаракты у пациентов с миопией высокой степени. //Офтальмология. 2012;9(4):31-35.  

8.

 

 Малюгин  Б.Э.,  Шпак  А.А.,  Узунян  Д.Г.,  Шормаз  И.Н.,  Патахова  Х.М.,  Покровский  Д.Ф.  Выбор  размера 
заднекамерной  факичной  иол.  сообщение  2.  исследование  эффективности  метода  оценки  диаметра  цилиарной 
борозды. //Офтальмохирургия. 2013.№3.С.36-39 

9.

 

Сидоренко Е.И., Хурай А.К., Хурай А.Р., Альфара Ю.А. Коррекция миопии высокой степени у подростков методом 
имплантации заднекамерных факичных ИОЛ.// Катарактальная и рефракционная хирургия. 2011. Т. 11. № 4. С. 26-
28.   

10.

 

Чупров А.Д., Мальгин К.В., Лихачев Д.П., Королькова М.С. Результаты ультразвуковой биомикроскопии переднего 
отрезка  глазного  яблока  после  имплантации  факичной  ИОЛ  у  пациентов  с  различной  аномалией  рефракции. 
//Современные технологии в офтальмологии. 2019. №5. С.250-252. 

11.

 

Юсупов  А.А.  наш  опыт  имплантации  факичных  иол  при  миопии  высокой  степени.    //Научно-практическая  
конференция  офтальмологов,  с  международным  участием.  «Актуальные  проблемы  микрохирургии  глаза», 
посвященной  100-  летию  кафедры  Ташкенской  медицинской  академии  и  85-  летию  кафедры  офтальмологии 
Ташкентского института усовершенствования врачей. Ташкент, 2020. №3. С.46-49. 

12.

 

Юсупов, А. А., Бабаев, С. А., Кадирова, А. М., Хамрокулов, С. Б., Рахмонов Х. М. Особенности возрастной динамики 
анатомо-оптических параметров глаз при врожденной близорукости. //Точка зрения. Восток–Запад, 2017. № 4. С.106-
108. 

13.

 

Юсупов  А.А.  Юсупова  Н.К.  Интраокулярная  коррекция  высокой  анизометропии  у  больных  при  косоглазии. 
//Научно-практический журнал «Современные технологии в офтальмологии» 2020, №4 (35), С. 262. 

14.

 

Alió JL, Toffaha BT, Peña-Garcia P, Sádaba LM, Barraquer RI. Phakic intraocular lens explantation: causes in 240 cases. J 
Refract Surg. 2015 Jan;31(1):30-5. doi: 10.3928/1081597X-20141202-01. Epub 2014 Dec 9. PMID: 25486676 

15.

 

Babayev Said Abdurakhmanovich, Kadirova Aziza Muratovna, Yusupov Amin Azizovich, Khamrakulov Sobir Botirovich. 
Effectiveness Of Surgical Treatment Of High Myopia By Implantation Of Phakic Intraocular Lenses. European Journal of 
Molecular & Clinical Medicine Volume 07, Issue 03, 2020. Р.5723-5726 

16.

 

Hoyos. E., Dementiev D. Phakic refractive lens experience in Spain // Cataract and Refractive Surgery. 2002.  Vol. 28. P. 
1939-1946 

17.

 

Huang D, Schallhorn SC, Sugar A, Farjo AA, Majmudar PA, Trattler WB, Tanzer DJ. Phakic intraocular lens implantation 
for the correction of myopia: a report by the American Academy of Ophthalmology. Ophthalmology. 2009 Nov;116(11):2244-
58. doi: 10.1016/j.ophtha.2009.08.018. PMID: 19883852 

18.

 

Kazutaka K., Masahide T., Natsumi T., Nobuyuki S. & Kimiya S. Monovision by Implantation of Posterior Chamber Phakic 
Intraocular Lens with a Central Hole (Hole ICL) for Early Presbyopia // Scientific Reports.  2017.  DOI: 10.1038/s41598-
017-11539-9 

19.

 

Kocová H, Vlková E, Michalcová L, Rybárová N, Motyka O. Incidence of cataract following implantation of a posterior-
chamber  phakic  lens  ICL  (Implantable  Collamer  Lens)  -  long-term  results.  Cesk  Slov  Oftalmol.  2017  Fall;73(3):87-93. 
English. PMID: 29394074 

20.

 

Kohnen  T.,  LaFontaine  L.,  Andrew  R.  et  al.  Longterm  safety  follow-up  of  an  anterior  chamber  anglesupported  phakic 
intraocular lens // J. Cataract Refract. Surg.  2017.  Vol. 43, № 9.  P. 1163-1170 

21.

 

Kohnen T, Kook D, Morral M, Güell JL. Phakic intraocular lenses: part 2: results and complications. J Cataract Refract Surg. 
2010 Dec;36(12):2168-94. doi: 10.1016/j.jcrs.2010.10.007. PMID: 21111322 

22.

 

Lecciotti A. Angle-supported phakic intraocular lenses in hyperopia // J. Cataract Refr.Surg.  2005. Vol. 31, № 8.  P. 1598-
1602 

23.

 

Martínez-Plaza E, López-Miguel A, Holgueras A, Barraquer RI, Alió JL, Maldonado MJ. Phakic intraocular lenses: Recent 
advances 

and 

innovations. 

Arch 

Soc 

Esp 

Oftalmol. 

2020 

Apr;95(4):178-187. 

English, 

Spanish.  doi: 

10.1016/j.oftal.2020.02.001. Epub 2020 Mar 7. PMID: 32156485 

 
 

 

 

 

Библиографические ссылки

Бобоев С.А., Юсупов А.А., Кадырова А.М, Хамракулов СБ. Наш опыт имплантации факичных интраокулярных линз при миопии высокой степени// Вестник ТМА, №3. 2020. С. 46-48.

Балашевич Л.И. Рефракционная хирургия. СПб.: Издательский дом СП6МАПО, 2002. 288 с.

Бикбов М.М, Бикбулатова А.А., Кузбеков Ш.Р.Вестник Оренбургского государственного университета. 2010. №12 (118). С. 31-34

Бойко Э.В., Самкович Е.В., Джусоев А.Т., Радченко А.Г.. "Отдаленные результаты имплантации заднекамерной факичной ИОЛ при миопии высокой степени" Практическая медицина, Vol. 16, No. 5, 2018, Р. 112-116.

Брусницына И. И. Тенденции развития рефракционной хирургии 35-й Конгресс Европейского общества катарактальных и рефракционных хирургов (ESCRS) //Отражение. 2017. № 2. С. 79-82. Зуев В.К. Современные аспекты хирургической коррекции миопии высокой степени: //Автореф. дис.. ..д-ра мед. наук М, 1995. С. 170.

Зуев В.К., Туманян Э.Р., Сороколетов Г.В., Фёдорова АА.. История развития ФИОЛ в лечении миопии высокой степени. //Офтальмохирургия. 2018;(4):65-70.

Коновалов М.Е., Молокотин Е.М Клинические особенности удаления факичных интраокулярных линз при факоэмульсификации катаракты у пациентов с миопией высокой степени. //Офтальмология. 2012;9(4):31-35.

Малюгин Б.Э., Шпак А.А., Узунян Д.Г., Шормаз И.Н., Патахова Х.М., Покровский Д.Ф. Выбор размера заднекамерной факичной иол. сообщение 2. исследование эффективности метода оценки диаметра цилиарной борозды. //Офтальмохирургия. 2013.№3.C.36-39

Сидоренко Е.И., Хурай А.К., Хурай А.Р., Альфара Ю.А. Коррекция миопии высокой степени у подростков методом имплантации заднекамерных факичных ИОЛ.// Катарактальная и рефракционная хирургия. 2011. Т. 11. № 4. С. 26-28.

Чупров А.Д., Мальгин К.В., Лихачев Д.П., Королькова МС. Результаты ультразвуковой биомикроскопии переднего отрезка глазного яблока после имплантации факичной ИОЛ у пациентов с различной аномалией рефракции. //Современные технологии в офтальмологии. 2019. №5. С.250-252.

Юсупов А.А. наш опыт имплантации факичных иол при миопии высокой степени. //Научно-практическая конференция офтальмологов, с международным участием. «Актуальные проблемы микрохирургии глаза», посвященной 100- летию кафедры Ташкенской медицинской академии и 85- летию кафедры офтальмологии Ташкентского института усовершенствования врачей. Ташкент, 2020. №3. С.46-49.

Юсупов, А. А, Бабаев, С. А, Кадирова. А. М., Хамрокулов, С. Б., Рахмонов X. М Особенности возрастной динамики анатомо-оптических параметров глаз при врожденной близорукости. //Точка зрения. Восток-Запад, 2017. № 4. С. Юб-108.

Юсупов А А Юсупова Н.К. Интраокулярная коррекция высокой анизометропии у больных при косоглазии. //Научно-практический журнал «Современные технологии в офтальмологии» 2020, №4 (35), С. 262.

Alio JL, Toffaha ВТ, Pena-Garcia Р, Sadaba LM. Barraquer RI. Phakic intraocular lens explantation: causes in 240 cases. J Refract Surg. 2015 Jan; 31(1)30-5. doi: 10.3928/1081597X-20141202-01. Epub 2014 Dec 9. PMID: 25486676

Babayev Said Abdurakhmanovich, Kadirova Aziza Muratovna, Yusupov Amin Azizovich, Khamrakulov Sobir Botirovich. Effectiveness Of Surgical Treatment Of High Myopia By Implantation Of Phakic Intraocular Lenses. European Journal of Molecular & Clinical Medicine Volume 07, Issue 03, 2020. P.5723-5726

Hoyos. E., Dementiev D. Phakic refractive lens experience in Spain H Cataract and Refractive Surgery. 2002. Vol. 28. P. 1939-1946

Huang D, Schallhom SC, Sugar A, Farjo AA, Majmudar PA, Trattler WB, Tanzer DJ. Phakic intraocular lens implantation for the correction of myopia: a report by the American Academy of Ophthalmology. Ophthalmology. 2009 Nov;116(11):2244-58. doi: 10.1016/j.ophtha.2009.08.018. РМШ; 19883852

Kazutaka K., Masahide T., Natsumi T., Nobuyuki S. & Kimiya S. Monovision by Implantation of Posterior Chamber Phakic Intraocular Lens with a Central Hole (Hole ICL) for Early Presbyopia // Scientific Reports. 2017. DOI: 10.1038/s41598-017-11539-9

Kocova H, Vlkova E, Michalcova L, Rybarova N, Moty’ka O. Incidence of cataract following implantation of a posteriorchamber phakic lens ICL (Implantable Collamer Lens) - long-term results. Cesk Slov Oftalmol. 2017 Fall;73(3):87-93. English. PMID: 29394074

Kohnen T., LaFontaine L., Andrew R. et al. Longterm safety follow-up of an anterior chamber anglesupported phakic intraocular lens // J. Cataract Refract. Surg. 2017. Vol. 43, №9. P. 1163-1170

Kohnen T, Kook D, Monal M, Giiell JL. Phakic intraocular lenses: part 2: results and complications. J Cataract Refract Surg. 2010 Dec;36(12):2168-94. doi: 10.1016/j.jcrs.2010.10.007. PMID: 21111322

Lecciotti A Angle-supported phakic intraocular lenses in hyperopia // J. Cataract Refr.Surg. 2005. Vol. 31, № 8. P. 1598-1602

Martinez-Plaza E, Lopez-Miguel A Holgueras A, Barraquer RI. Alio JL, Maldonado MJ. Phakic intraocular lenses: Recent advances and innovations. Arch Soc Esp Oftalmol. 2020 Apr,95(4): 178-187. English, Spanish, doi: 10.1016/j.oftal.2020.02.001. Epub 2020 Mar 7. PMID: 32156485

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов