Profilaktik tibbiyot va salomatlik
–
Профилактическая
медицина
и
здоровье
–
Preventive Medicine
and Health
Journal home page:
https://inscience.uz/index.php/preventive-medicine
The importance of gene polymorphism in children with
recurrent laryngotracheitis
Gulnoza SAMIEVA
Samarkand State Medical University
ARTICLE INFO
ABSTRACT
Article history:
Received August 2024
Received in revised form
10 September 2024
Accepted 25 September 2024
Available online
15 October 2024
The steady increase in the incidence of laryngotraxeitis
among the children's population, especially the repeated course,
raises several serious questions for clinicians in terms of
diagnosis and treatment. Recently, the study of the role of genetic
factors in many allergic diseases, including in the respiratory
tract, has been of particular interest. Laryngotracheitis is a
disease of mainly bacterial origin, in which the pathogen and its
antigens often penetrate the walls of blood vessels and
contribute to the development of endothelial shock, causing the
development of complex forms of the disease.
2181-3663
/©
2024 in Science LLC.
https://doi.org/10.47689/2181-3663-vol3-iss5-pp64-71
This is an open-access article under the Attribution 4.0 International
(CC BY 4.0) license (
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.ru
Keywords:
laryngotracheitis,
children,
Gene polymorphism,
endothelial growth factor,
relapsing.
Qaytalanuvchi laringotraxeit bilan og'rigan bolalarda gen
polimorfizmining ahamiyati
ANNOTATSIYA
Kalit so‘zlar
:
laringotraxeit,
bolalar,
gen polimorfizmi,
endotelial o'sish omili,
qaytalanuvchi.
Nafas olish yo
‘
llari shilliq qavatining yallig
‘
lanishi
organizmning hujayra, to
‘
qima va immunitet darajalarida
patomorfologik jarayon bilan birga keladi. Yallig
‘
lanish
jarayonini o
‘
rganishga qaratilgan tadqiqotlarda to
‘
qimalarning
shikastlanishi patogenezi masalalarini ishlab chiqish, yuzaga
kelishi mumkin bo
‘
lgan asoratlarni bashorat qilish va ularni
oldini olish tamoyillari va usullarini ishlab chiqish eng dolzarb
hisoblanadi. Yallig
‘
lanish reaktsiyalarini amalga oshiradigan
asosiy tizim qon tizimi bo
‘
lib, uning zararli vosita ta
’
siriga javobi.
Bu
himoya
funktsiyalari
bilan
faol
leykotsitlarni
ishlab chiqarishni ko
‘
paytirish orqali tananing mudofaasini
1
DSc., Professor, Head of Pathological Physiology Department, Samarkand State Medical University.
2
PhD, Assistant, Department of Pathological Physiology, Samarkand State Medical University.
3
Students, Samarkand State Medical University.
Profilaktik tibbiyot va salomlatlik
–
Профилактическая медицина и здоровье
–
Preventive Medicine and Health
Issue
–
3
№
5 (2024) / ISSN 2181-3663
65
rag
‘
batlantirish orqali yallig
‘
lanishning oldini olish va
davolashning maqsadga muvofiqligini aniqlaydi.
Важность
полиморфизма
генов
у
детей
с
рецидивирующим ларинготрахеитом
АННОТАЦИЯ
Ключевые слова:
ларинготрахеит,
дети,
полиморфизм генов,
фактор роста эндотелия,
рецидив
.
Воспаление слизистой оболочки респираторного тракта
сопровождается патоморфологическим процессом на
клеточном, тканевом и иммунном уровнях организма.
В
исследованиях,
направленных
на
изучение
воспалительного процесса наиболее актуальным,
является
разработка вопросов патогенеза поражения тканей,
прогнозирование возможных осложнений и разработка
принципов и методов их предупреждения. Основной
системой, реализующей воспалительные реакции, является
система крови, ее ответ на действие повреждающего агента.
Этим и определяется целесообразность профилактики и
лечения воспаления путем стимуляции защитных сил
организма путем усиленной продукции активных
лейкоцитов с защитными функциями.
Dolzarbligi
. Sezilarli darajada, ko'p sitokinlerin genlar polimorfizm va immun javob
[18,20] yo'nalishi bo'yicha o'zgarishi hissa qo'shadi bir xususiyati sifatida izoformlar
borligi bilan ifodalanadi., bu kasallikning turli xil variantlariga moyillikni rivojlanishiga
olib keladi [5,6,13]. VEGF [11,2]
–
alohida qiziqish bashorat qiluvchi omillar orasida tomir
endotelial omillar gen bo'lgan orasida yagona nukleotid tiklash (SNP) bilan genetik omillar
bor. Shu bilan birga, sitokinlarning faolligiga ta'sir qiluvchi genlarni o'rganish muhimdir,
bu kasallikning rivojlanishiga moyillikni aniqlash va aniqlash patogenezini o'rganishda
asosiy vazifalardan biridir [1,3]. So'nggi paytlarda bir qator allergik respirator
kasalliklarning patogenezida qon tomir endotelial omillarga - kuchli ko'p funktsiyali
sitokin bo'lgan VEGF geni [2,15] [4,7,16] ga alohida e'tibor qaratildi. Shu kunlarda mahalliy
va xorijiy olimlar yuqumli va allergik [9,10,12] turli omillar ta'sirida patologik jarayonning
rivojlanishini ta'minlaydigan takroriy laringotraxeit patogenezida zamonaviy
kontseptsiyani ko'rsatdilar. Shu bilan birga, immunitet kasalliklarini qo'zg'atishda ishtirok
etadigan sitokinlarni ishlab chiqarish uchun mas'ul bo'lgan genlarni o'rganish ilmiy va
amaliy qiziqish uyg'otadi [23,24].
Tadqiqotimizning maqsadi
: Bolalarda qaytalanuvchi laringotraxeit VEGF-A - 634
G>C o'sish omili genining endotelial tizim genining allelik variantlarini va genotip
polimorfizmining assotsiatsiyasini o'rganish edi.
Tadqiqot usullari va obyekti.
Bizning tadqiqotimizning asosini qaytalanuvchi
stenozli laringotraxeit bilan 85 ta bemor 3yoshdan 5 yoshgacha tashkil etdi, ularni 2
guruhga bo'ldik, birinchi guruh - 55 ta bemor va ikkinchi guruh
–30 ta sog’lom bolalardan
tashkil topti. Tadqiqot anamnez
yig’ish, ummumiy ko’rik va instrumental endoskopik
rinoskopiya, faringoskopiya, otoskopiya va laringoskopiyadan iborat otorinolaringologik
tekshiruvdan boshlandi. Material yig'ishda DNK namunalarini standart texnikaga muvofiq
Profilaktik tibbiyot va salomlatlik
–
Профилактическая медицина и здоровье
–
Preventive Medicine and Health
Issue
–
3
№
5 (2024) / ISSN 2181-3663
66
periferik qon limfotsitlaridan ajratib olindi. Ajratilgan DNKning kontsentratsiyasi va
tozaligi DNK o'z ichiga olgan eritmalarning optik zichligini o'lchashda baholandi.
VEGF gen G/C polimorfizm genotipini "Syntol" kompaniyasi reaktivi yordamida,
PCR kuchaytirgich aparatida Rotor gen 6000 Model 65h0-100 (Avstraliya) ishlab
chiqaruvchining ko'rsatmalariga muvofiq amalga oshirildi. Natijalarni statistik tahlil qilish
"OpenEpi 2009, 2.3 versiyasi"statistik dasturiy ta'minot to'plami yordamida amalga
oshirildi. Allel va genotip variantlarining chastotasi (f) formula bo'yicha hisoblab
chiqilgan: f=n/2n va f=n/n, bu erda n-variantning paydo bo'lishi (allel va genotip), n-
namuna hajmi.
Tadqiqot natijalari.
VEGF- A - 634 G>C genining molekulyar genetik tadqiqotlari
natijalari 1.1-jadvalda keltirilgan.
Qaytalanuvchi laringotraxeit bilan kasallangan bolalarda VEGF-A - 634 G>C genining
allelik variantlarining tarqalish chastotasi va polimorfizmi.
N-tekshirilgan bemorlar soni; * n-o'rganilgan allellar soni; * nazorat guruhiga
nisbatan ishonch ko'rsatkichi (P<0.05).
Jadvaldan ko'rinib turibdiki, sog'lom bolalarning nazorat guruhida VEGF - a-634
genining funktsional alleli 98,3% hollarda (59/60), asosiy guruhda esa 86,4% hollarda
aniqlangan (95/110), bu nazoratga qaraganda 1 baravar yuqori edi. guruh. (r=6,52 p<0,01;
HR=0.11; 95% Ci 0.01 -0.83);
Jadval 1.
Sog'lom bolalarning nazorat guruhidagi SAFR-a - 634 genining funktsional
bo'lmagan mutant alleli 1,6% hollarda (1/30) aniqlangan bo'lsa, takroriy laringotraxeit
(RLT) bo'lgan bolalarning asosiy guruhida 13,6% hollarda (15/110) aniqlangan., bu
ko'rsatkichdan 8,5 baravar yuqori edi. nazorat guruhining ko'rsatkichlari. (r = 6,52;
P<0,01; HR=9.32; 95% CI 1,2 -72,4).
PPT bilan bolalar orasida VEGF-a - 634 gen mutant variant allel C yuzaga chastotasi
qiyosiy baholash 13,6% edi, va nazorat (1,6%) bilan o'rganib ko'rsatkich (p qadriyatlar
muhim farq ko'rsatdi <0.01). Olingan natija VEGF-a - 634 genining "C" alleli
polimorfizmining bog'lanishini ko'rsatishi mumkin, bu esa laringotraxeitli bolalarda
relaps bilan aminokislotalar ketma-ketligining 634 holatida C ni G bilan almashtirishga
olib keladi. Shu bilan birga, genomda C allel polimorfizmi variantida laringotraxeitning
takroriy shakllarini rivojlanish xavfi 8,5 barobar ortadi (HR =8,5).
№
Guruhlar
Allellarning
uchrash chastotasi
Genotip tarqalishining
chastotasi
G
С
G/G
G/С
С /С
n
%
n
%
n
%
n
%
n
%
1.
Birinchi
guruh
N=55 (110)
95
86,4
15
13,6
43
78,2
9
16,4 3
5,5
2.
Ikkinchi
guruh
N=30( 60)
59
98,3
1
1,6
29
96,6
1
3,3
-
-
Profilaktik tibbiyot va salomlatlik
–
Профилактическая медицина и здоровье
–
Preventive Medicine and Health
Issue
–
3
№
5 (2024) / ISSN 2181-3663
67
Sog'lom bolalarning nazorat guruhidagi umumiy meros modelida VEGF-A-634 g>C
gen polimorfizmining genotipik variantlarining taqsimlanishini tahlil qilish 96,6%
hollarda (29/30) g/G funktsional homozigot variantlarining aniqlanishini ko'rsatdi, asosiy
guruh bemorlarida esa bu genotip 78,2% hollarda aniqlangan (43/55), bu nazorat
guruhiga nisbatan 1,2 marta kam bo'lgan. (R. 2=5,2; P < 0,07; HR =0,12; 95% CI 0,02 -1,0).
Shuni ta'kidlash kerakki, g/G funktsional genotipining yuqori populyatsion chastotasi
nazorat guruhida ham, o'rganilayotgan namunadagi RLT bo'lgan bolalar orasida ham
funktsional jihatdan noqulay genotip bilan birgalikda funktsional jihatdan qulay allelga
foyda keltirishi mumkin.
Holbuki, nazorat guruhidagi VEGF-A - 634 G>C genining heterozigotli varianti 3,3%
hollarda (1/30) va asosiy guruhda - 16,4% (9/55) da aniqlangan, bu ko'rsatkichlardan 4,9
baravar yuqori bo'lgan.sog'lom bolalarni nazorat qilish. (R. 2=5.22; P<0.07; HR =5.67; 95%
CI 0.68 -47.16) VEGF-A - 634 g>C genining noqulay homozigot varianti kasal bolalar
guruhida 3,6% hollarda (2/55) aniqlangan va bu genotip nazorat guruhida yo'q edi
sog'lom bolalar. (R. 2=5.22; p < 0.07; HR =4.07; 95% CI 0.2 -81.4) (jadval 1.). Biroq, umumiy
meros modelini hisoblashda statistik tahlil ushbu farqlarning ahamiyati yo'qligini
ko'rsatdi. (p < 0,07).
Cochran-Armitage testi bo'yicha qo'shimcha meros modelini tahlil qilganda, genotip
polimorfizm assotsiatsiyasi statistik jihatdan ahamiyatli edi.
VEGF-A-634 g/g genining funktsional genotiplari nazorat qiluvchi bolalar
ko'rsatkichlaridan statistik jihatdan sezilarli darajada farq qiladi. (r = 4.9; p < 0.03; HR
=0.12; 95% CI 0.02-1.0).Heterozigot G / C va VEGF-A-634 geni noqulay homozigot variant
C/C sezilarli darajada nazorat sog'lom bolalar ko'rsatkichlari farq, qaysi tashkil etdi D.
2=4.9; P<0.03; HR =5.67;95% CI 0.68-47.16 va D. 2 = 4.9; P < 0.03; HR = 4.07; 95% CI 0.2-
81.4 nisbatan.
Olingan ma'lumotlar VEGF-A - 634 g>C genining polimorfizmining heterozigotli
genotipi takroriy laringotraxeitning shakllanishini aniqlaydigan genetik determinant
ekanligini va uning tashuvchisi bu patologiyaning rivojlanishi uchun moyillik omili
ekanligini ko'rsatishi mumkin, bu uning xavfini 6 baravar oshiradi (HR =5.67).
Shunday qilib, bizning tadqiqotimiz ma'lumotlari VEGF-A - 634 g>C genining
noqulay variant alleli "C" polimorfizmining bog'lanishini ko'rsatdi, bu g ni aminokislotalar
ketma-ketligining 634 pozitsiyasida s ga almashtirishga olib keldi va laringotraxeitning
takroriy shaklini rivojlanishi bilan. Biz genom bir variant polimorfizm allel huzurida
laringotraxeit bilan takrorlanish xavfi 5,7 barobar oshdi, deb topildi (HR =5.67). Olingan
natija, shuningdek, VEGF-a-634 gen polimorfizmining heterozigotli genotipi
laringotraxeitning takroriy shakli shakllanishini aniqlaydigan genetik determinant
ekanligini va g/C genotipining tashuvchisi allergik rinitli bolalarda laringotraxeit uchun
moyillik omili ekanligini ko'rsatadi.
O'rganilayotgan polimorfizmning VEGF-a-634 genining funktsional jihatdan
noqulay g alleli va geterozigotli g/C genotipining takroriy laringotraxeit patogenezi bilan
ishonchli assotsiatsiyasi ushbu patologiyaning homozigotli variant genotipi bilan
bog'lanish ehtimoli yuqori ekanligini ko'rsatishi mumkin. Biroq, bu gipotezani tasdiqlash
VEGF-a-634 genining C/C polimorfizmining funktsional jihatdan noqulay genotipik
variantining populyatsiya tarqalishining pastligi tufayli namuna hajmining sezilarli
darajada oshishi bilan qo'shimcha tadqiqotlarni talab qiladi.
Shuni ta'kidlash kerakki, turli populyatsiyalarda polimorf genlarning noqulay
allellarining chastotasi har xil bo'lishi mumkin, chunki har bir populyatsiya o'z allel fondiga
Profilaktik tibbiyot va salomlatlik
–
Профилактическая медицина и здоровье
–
Preventive Medicine and Health
Issue
–
3
№
5 (2024) / ISSN 2181-3663
68
ega. Populyatsiyada genlarning heterozigot yoki gomozigot genotiplarining paydo bo'lish
chastotasi ham o'zgaruvchan qiymatdir, chunki ularga populyatsiyaning genetik tuzilishini
aniqlaydigan bir qator dinamik omillar ta'sir qiladi [19,22]. Shuning uchun kasalliklarning
rivojlanishi va patogenezi bilan potentsial bog'liq bo'lgan polimorfik genlarni o'rganishda
muhim nuqta o'rganilayotgan polimorfizmlarning genotiplarining kutilgan va kuzatilgan
chastotasini tahlil qilish va chastota taqsimotining Hardy-Vaynberg muvozanatiga (XB)
mos kelishidir. [21,22].
Allellarning chastotasini o'rganish asosida biz nazariy jihatdan kutilgan (kutilgan,
exp.) shartli panmiktik populyatsiyada VEGF-A-634 g>C genining polimorfizmi
genotiplarining chastotalari va aslida kuzatilgan (kuzatilgan, OBS.) Xardi-Vaynberg
qonuniga genotiplarning chastotalari (2-jadval.).
RL (RHB muvofiqligi)bo'lgan bemorlar guruhlarida VEGF-A-634 G>C genining
polimorfizmi genotiplarining kuzatilgan va kutilayotgan chastotasini tahlil qilish 2-
jadvaldan quyidagicha.
Jadval 2.
Genotiplar
Genotiplar turlari
χ
2
Р
Birinchi
Ikkinchi
G/G
78,2
57,15
0,74
0,18
G/C
16,4
36,9
0,24
C/C
5,5
5,95
0,019
Total
100,00
100,00
1,7
RLT bilan kasallangan bolalarning asosiy guruhidagi VEGF-A - 634 g>C genining
polimorfizmining RHV tomonidan genotiplarning tarqalish chastotasini tahlil qilish
natijalari shuni ko'rsatdiki, g/G genotiplarining kuzatilgan chastotasi 78,2%, geterozigotli
g/C genotiplari-16,4% va gomozigot - C/C
–
5,5% - shunga ko'ra, G/G guruhining
funktsional genotiplarining kutilgan chastotasi 57,15% ni tashkil etdi, bu kuzatilganlardan
1,4 baravar past, g/C ning heterozigotli variantlari esa - 36,9%, bu kuzatilgan
ko'rsatkichlardan 2,3 baravar yuqori va S/S ning kutilayotgan gomozigotli funktsional
bo'lmagan genotiplari 5,9% ni tashkil etdi, bu kuzatilgan genotiplar ko'rsatkichlaridan mos
ravishda 1,1 baravar yuqori.
Holbuki, nazorat guruhida VEGF-a-634 genining funktsional G/g genotiplarining
kuzatilgan va kutilgan chastotasi mos ravishda 96,7% va 60,6% hollarda topilgan va
kuzatilgan variantning heterozigotli G/C varianti 3,3% hollarda qayd etilgan va kutilgan
bittasi-34,5% holatlar.
Ushbu polimorfizm genotiplarining kutilayotgan va kuzatilgan chastotalarining
qiyosiy tahlili barcha o'rganilayotgan guruhlarda ko'rsatkichlarning statistik jihatdan
sezilarli og'ishi (P>0,05) yo'qligini aniqladi, bu o'rganilayotgan namunalardagi
genotiplarning kuzatilgan ulushi Xardi-Vaynberg muvozanatiga mos kelishini ko'rsatadi.
Ushbu markerning genetik tuzilishini o'rganish bemorlarning asosiy guruhida
nazorat guruhiga nisbatan g/C geni VEGF-a - 634 kutilgan heterozigotlikning nisbatan
yuqori darajasini aniqladi (mos ravishda 36,9% va 34,5%). Olingan natijalar aslida
hisoblangan heterozigotlarning emas, balki kutilayotgan heterozigotlarning yuqori
chastotalari ehtimolini ko'rsatadi.
Shuni ta'kidlash kerakki, asosiy kasallikning klinik kechishida etiologik omildan
tashqari, birga keladigan patologiyaga ham muhim ahamiyat beriladi. Shunday qilib,
Profilaktik tibbiyot va salomlatlik
–
Профилактическая медицина и здоровье
–
Preventive Medicine and Health
Issue
–
3
№
5 (2024) / ISSN 2181-3663
69
molekulyar genetik tadqiqotlar natijalari RLT bo'lgan bolalarda fon kasalliklarini hisobga
olgan holda tahlil qilindi. Shunday qilib, bolalar klinik tahlil natijalari asosiy guruhda 33
bolalar hollarda 60%, allergik rinit tashkil turli zo'ravonlik, anemiya bilan kasallangan edi
ko'rsatdi - 18 (32,7%) va raxit aniqlandi - hollarda 6% ni tashkil etdi 6 bolalarda, 10,9%.
VEGF-a-634 genining allelik variantlarini hisobga olgan holda
VEGF-a - 634 genining allelik variantlarini hisobga olgan holda, anemiya ko'pincha
g
–
80% qulay allelik varianti, 23,6% allergik rinit, 5,5% hollarda raxit bo'lgan bolalarda
qayd etilgan. VEGF-A-14.5 genining noqulay allelik variantlari bo'lgan bolalarning 8%
(634) ko'pincha anemiya bilan kasallangan bo'lsa, allergik rinit 9.1% (5 bemor) da tashxis
qo'yilgan.
O'rganilgan namunalardagi VEGF-A-634 (G/C) gen polimorfizmi genotiplarining
kuzatilgan ulushining Hardy-Vaynberg muvozanatiga mos kelishini hisobga olgan holda,
bizning tadqiqotimiz funktsional jihatdan noqulay "C" allelining mumkin bo'lgan
assotsiatsiyasini ko'rsatadi va bu g ni almashtirishga olib keladi. Takroriy laringotraxeit
xavfi bilan aminokislotalar ketma-ketligining 634 holatida C. Shu bilan birga, genomda r
polimorfizmli variant alleli mavjud bo'lganda bolalarda laringotraxeit rivojlanish xavfi
xavfni 9 barobar oshiradi (HR =9.3). Shuningdek, biz VEGF-a-634 genining G/C
polimorfizmining heterozigotli genotipi genetik determinant ekanligini ko'rsatdik, bu
patologiyaning rivojlanishi uchun moyillik omili bo'lib, uning xavfini 5,6 barobar oshiradi
(HR =5,7). Olingan ma'lumotlar KBB shifokorlari va pediatrlaridan katta e'tibor talab
qiladi.
Natijalar va munozaralar.
Olingan natijalar shuni ko'rsatadiki, VEGF-A - 634
geniga ega mutant allel turi bo'lgan bolalarda qon tizimi kasalligi (turli darajadagi
anemiya) yondosh kasalliklari orasida eng ko’p uchrashi aniqlandi, bu esa o’z navbatida
katta e'tiborni talab qiladi. VEGF-A - 634 geni qon tomir endotelial o'sish omili bo'lganligi
sababli, uning noqulay funktsional bo'lmagan allel turi bilan neoplastik angiogenezning
rivojlanishi qayd etiladi, bu mikrovaskulyar zichlikning oshishiga yordam beradi. Bizning
fikrimizcha, laringotraxeitning rivojlanishida bu turdagi allelning uchrashi kasallikni
keltirib chiqaruvchi omillardan biri bo’lishi mumkin.
Xulosa.
Tadqiqot natijasida VEGF-A-634 genining IIe 105 Val polimorfizmining C va
getero-G/C va C/C allellari o'zbek populyatsiyasining bolalarida qaytalanuvchi
laringotraxeit rivojlanishida muhim belgilardan biri ekanligi aniqlandi.
Biomateriallarning (DNK) molekulyar genetik tekshiruvi Geno-Technologiya MCHJ
klinikasi negizida o'tkazildi. Tadqiqot ob'ekti va mavzusi bolalarning DNK namunalari, gen
VEGF- A - 634 G>C edi. DNK namunalari standart texnikaga muvofiq periferik qon
limfotsitlaridan ajratilgan. Izolyatsiya qilingan DNKning kontsentratsiyasi va tozaligi 260
va 280 nm to'lqin uzunligidagi DNK tarkibidagi leykositlarning optik zichligini nanodrop
2000 spektrofotometriga (AQSh) nisbatan o'lchash orqali baholandi. Shunday qilib, VEGF-
A-105 genining iie 634 Val polimorfizmining C alleli va hetero - G/C va C/C gomozigot
genotiplari o'zbek populyatsiyasi bolalarida qaytalanuvchi laringotraxeit xavfi ortishining
muhim belgisi hisoblanadi (p<0.03). G alleli va funktsional jihatdan qulay g/C genotipi
patologiyaning rivojlanishiga nisbatan ishonchli himoya belgilaridir (bitiklar2=4.92;
p<0.03; HR =5.67; 95% CI 0.68 -47.16). .
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI
:
Profilaktik tibbiyot va salomlatlik
–
Профилактическая медицина и здоровье
–
Preventive Medicine and Health
Issue
–
3
№
5 (2024) / ISSN 2181-3663
70
1.
Safoeva, Z., & Samieva, G. Treatment of children with acute stenosing
laryngotracheitis in conditions of prolonged tracheal intubation. Евразийский журнал
медицинских и естественных наук, (2022); 2(6), 185
-190.
2.
Safoyeva, Z. F., & Samiyeva, G. U. CLINICAL AND IMMUNOLOGICAL FEATURES AND
THERAPY OPTIONS FOR RECURRENT LARYNGOTRACHEITIS IN CHILDREN. Theoretical
aspects in the formation of pedagogical sciences, (2022); 1(4), 105-106.
3.
Samieva G. U. et al. Features of distribution and density of lymphoid cells of the
mucosa of the larynx as a manifestation of local immunity in chronic laringitis (analysis of
sectional material) //European Journal of Molecular and Clinical Medicine.
–
2020.
–
Т. 7.
–
№. 3. –
С. 2516
-2522.
4.
Safoeva, Z. F., & Samieva, G. U. ENDOGENOUS INTOXICATION SYNDROME IN
CHILDREN AND ITS EFFECT ON THE CLINICAL COURSE OF VARIOUS FORMS OF
LARYNGOTRACHEITIS. In Materials of International Scientific-Practical Conference (2022,
May); (p. 25).
5.
Safoyeva, Z. F., & Samiyeva, G. U. RESPIRATORY TRACT MICROBIOCENOSIS
DISORDERS IN CHILDREN WITH ACUTE STENOTIC LARYNGOTRACHEITIS.
Академические исследования в современной науке, (2022); 1(15), 43
-44.
6.
Samieva M., Madyarova M. The Growth of ICT indicators in the Digital Economy of
Uzbekistan //Eurasian Research Bulletin.
–
2022.
–
Т. 15. –
С. 178
-184.
7.
Самиева Г. У. Дисбиотические расстройства верхних дыхательных путей у
детей с острым стенозирующим ларинготрахеитом //Медицинские новости. –
2015.
–
№. 7 (250). –
С. 70
-71.
8.
Farxotovna, S. Z. MODERN CONCEPTS OF RECURRENT LARYNGOTRACHEITIS IN
CHILDREN: PROBLEMS AND SOLUTIONS. JOURNAL OF BIOMEDICINE AND PRACTICE,
(2022); 7(1).
9.
Abdukarimova, M. A., Mansurov, J. C., & G'aybullayev, J. FEATURES OF THE COURSE
OF RECURRENT LARYNGOTRACHEITIS IN CHILDREN AGAINST THE BACKGROUND OF
ATOPY. Modern Science and Research, (2024); 3(2), 505-507.
10.
Сафаева З., Абдувахидова А. СОВРЕМЕННЫЕ ДИАГНОСТИЧЕСКИЕ ПОДХОДЫ
И ОСОБЕННОСТИ ЛЕЧЕНИЯ РЕЦИДИВИРУЮЩЕГО ЛАРИНГОТРАХЕИТА У ДЕТЕЙ
//Solution of social problems in management and economy.
–
2023.
–
Т. 2. –
№. 2. –
С. 62
-
65.
11.
Сафаева З., Абдувахидова А. РЕСПИРАТОРНЫЕ МИКРОБНЫЕ ИНФЕКЦИИ У
ДЕТЕЙ С ОСТРЫМ СТЕНОЗИРУЮЩИМ ЛАРИНГОТРАХЕИТОМ //Science and
innovation in the education system.
–
2023.
–
Т. 2. –
№. 2. –
С. 71
-73.
12.
Safoyeva Z. F., Samiyeva G. U. RESPIRATORY TRACT MICROBIOCENOSIS
DISORDERS IN CHILDREN WITH ACUTE STENOTIC LARYNGOTRACHEITIS
//Академические исследования в современной науке. –
2022.
–
Т. 1. –
№. 15. –
С. 43
-
44.
13.
Farxotovna S. Z. BOLALARDA STENOZLI LARINGOTRAXEITNI DAVOLASHNING
PATOGENETIK RIVOJLANISH MEXANIZMI VA ZAMONAVIY YONDASHUVLARI
//ОБРАЗОВАНИЕ НАУКА И ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ. –
2024.
–
Т. 42. –
№. 4. –
С. 89
-93.
14.
Farxotovna S. Z. et al. Irsiy Kasalliklarning Genetik Asoslari: Patofiziologiyaga Oid
Tushunchalar //AMALIY VA TIBBIYOT FANLARI ILMIY JURNALI.
–
2023.
–
Т. 2. –
№. 11. –
С. 221
-224.
Profilaktik tibbiyot va salomlatlik
–
Профилактическая медицина и здоровье
–
Preventive Medicine and Health
Issue
–
3
№
5 (2024) / ISSN 2181-3663
71
15.
Nesterenko, Z. V. Recurrent bronchitis as a clinical variant of functional changes
of the respiratory system in children. Pediatrician (St. Petersburg), (2017); 8(5), 44-48.
16.
Altmüller, J., Palmer, L. J., Fischer, G., Scherb, H., & Wjst, M. Genomewide scans of
complex human diseases: true linkage is hard to find. The American Journal of Human
Genetics, (2001); 69(5), 936-950.
17.
Awata, T., Inoue, K., Kurihara, S., Ohkubo, T., Watanabe, M., Inukai, K., ... &
Katayama, S. A common polymorphism in the 5′
-untranslated region of the VEGF gene is
associated with diabetic retinopathy in type 2 diabetes. Diabetes, (2002); 51(5), 1635-
1639.
18.
Carmeliet, P., & Jain, R. K. Molecular mechanisms and clinical applications of
angiogenesis. Nature, (2011); 473(7347), 298-307.
19.
Ding, X., & Kaminsky, L. S. Human extrahepatic cytochromes P450: function in
xenobiotic metabolism and tissue-selective chemical toxicity in the respiratory and
gastrointestinal tracts. Annual review of pharmacology and toxicology, (2003); 43(1), 149-
173.
20.
Ferrara, N. VEGF and the quest for tumour angiogenesis factors. Nature Reviews
Cancer, (2002); 2(10), 795-803.
