№ 1 (2021) Ижтимоий фанларнинг долзабр масалалари

Maqolalar

• Норма ижодкорлиги жараёнини ахборот билан таъминлашнинг айрим жиҳатлари Ушбу тезисда норма ижодкорлиги жараёнини ахборот билан таъминлаш бўйича ахборот таъминотининг турлари ва даражаларининг баъзи жиҳатлари кўриб чиқилади. Миллий қонунчиликни ривожлантириш бўйича бир нечта таклиф ва тавсиялар илгари сурилади.

  Акмал Содиков

  3-5

  69   23

  • Batafsil o'qish
• Гендер тенглигини ҳуқуқий тартибга солишнинг ўзига хос хусусиятлари: халқаро ва миллий жиҳатлар (қўллаш назарияси ва амалиёти) Maqolada xalqaro va milliy qonun hujjatlari tahlili va xalqaro tashkilotlarning tadqiqotlari, shuningdek, mahalliy va xorijiy olimlarning asarlari tahlili asosida amalga oshirilgan xalqaro va milliy qonunchilik me’yorlari asosida O‘zbekiston Respublikasida hayotning barcha sohalarida erkaklar va ayollar tengligini huquqiy tartibga solish masalalari muhokama qilinadi: tarixiy, qiyosiy va boshqalar. Ijtimoiykonstruktivistik yondashuv asosida erkaklar va ayollarning mavjud tengsizligi masalalari ko‘rib chiqiladi. Jamoat maydonidagi odamlarning o‘zaro munosabatlarida; amaliy muammolarni ko‘rib chiqishda, xususan, jinsning mehnat taqsimoti, kuch tuzilmalarida ayollarning vakili. Xalqaro va milliy qonunchilik hujjatlari asosida O‘zbekiston Respublikasida gender tengligini huquqiy tartibga solishni takomillashtirish bo‘yicha nazariy takliflar bildirilgan.

  Лейла Бурханова, Любов Матвеэва, Лилия Ачилова

  6-12

  130   32

  • Batafsil o'qish
• Фуқароларнинг малакали тиббий хизматдан фойдаланиш ҳуқуқини халқаро ҳуқуқий жиҳатлари ва инсон ҳуқуқлари ва эркинликлари тизимидаги ўрни Мазкур мақола орқали инсонни соғлиғини сақлаш бўйича мавжуд универсал халқаро-ҳуқуқий ҳужжатлар, уларнинг бугунги кунда соғлиқни сақлаш тизимини нормал фаолият кўрсатишда тутган ўрнига ҳуқуқий баҳо берган ҳолда, уларни миллий қонунчиликка имплементация қилиш масалаларини таҳлил қилиш мақсад қилиб қўйилган. Инсон ҳуқуқлари тизимида соғлиғини сақлаш ҳуқуқининг тутган ўрни ёритиб берилган, шунингдек ушбу таҳлиллар асосида соғлиққа бўлган ҳуқуқни замонавий тушуниш бўйича қарашлар баён этилган. Шахснинг соғлиққа бўлган ҳуқуқини таъминлаш борасидаги муммолар таҳлили асосида хулоса ва тавсиялар илгари сурилган.

  Ҳулкар Сафарова

  12-22

  71   54

  • Batafsil o'qish
• Истеъмолчи ҳуқуқларини амалга оширишнинг илмий-амалий таҳлили Ишлаб чиқариш ва хизматлар кўрсатиш жараёнида истеъмолчиларнинг ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилиш долзарб аҳамият касб этади. Чунки истеъмолчи маҳсулот сотиб олар экан, унинг қандай сифатга эга эканлиги ушбу маҳсулот харид қилингунча қандай шароитда сақланганлигидан хабарсиз бўлади. Бу ҳолни фақатгина ушбу маҳсулот тури сотувчисигина билади. Шу маънода истеъмолчи бундай ҳолларда алданиб қолиши, унинг истеъмолчи сифатидаги ҳуқуқлари бузилишига олиб келади. Истеъмолчиларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш – бозор муносабатлари шароитида энг долзарб масалалардан ҳисобланади. Истеъмолчиларнинг ҳуқуқлари ва манфаатларини кафолатлайдиган қонунчилик базаси яратилганига қарамасдан, ҳанузгача сифати паст товарларни сотиш, талабга жавоб бермайдиган хизматларни кўрсатиш кўрсатиш каби ҳолатлар учрамоқда. Бунинг сабабларидан бири – истеъмолчиларнинг ўз ҳуқуқларини етарли даражада билмаслигидир. Шу сабабли истеъмолчининг ўз ҳуқуқларини билиши ва қонун томонидан унга берилган ҳуқуқ ва эркинликларини амалга ошира олиши муҳимдир. Истеъмолчининг ўз ҳуқуқини қонунда белгиланган воситалар ва усуллар орқали амалга ошириш унинг ҳуқуқлари бузилишининг олдини олади ҳамда ушбу ҳуқуқларни тегишли равишда ҳимоя қилишда кутилган самарани беради. Айнан мазкур ҳолатдан келиб чиқиб, мақолада истеъмолчи ҳуқуқларини амалга ошириш усул ва воситалари, уларни қўллаш йўллари ҳамда истеъмолчиларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилишда тутган ўрни таҳлил этилади.

  Жаҳонгир Бобоев

  23-29

  89   60

  • Batafsil o'qish
• Мажбурий ижро тизими бошқарувининг вазифалари Мазкур мақолада мажбурий ижро тизими бошқарувининг вазифалари таҳлил этилган бўлиб, бу борада олимларнинг фикрлари ўрганилган.

  Гулрукс Бурхонова

  30-35

  59   97

  • Batafsil o'qish
• 

  Прокуратура органлари томонидан инсон ва фуқароларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш ва таъминлаш бўйича хорижий давлатлар тажрибаси Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев 2017 йил 7 январда прокуратура органлари ходимлари куни олдидан бир гуруҳ соҳа ходимлари билан учрашганда қуйидагиларни таъкидлаб ўтган эдилар: “Мустабид тузум даврида одамлар прокуратура органлари ходимларини фақат қораловчи, жазоловчи тизим вакиллари сифатида биларди. Биз ушбу соҳа фаолиятини халқаро талаблар даражасида қайта ташкил қилишда ижобий натижаларга эришмоқдамиз. Прокуратура органлари кундалик ҳаётимизда қонун устуворлигини таъминлаш, юридик ва жисмоний шахсларнинг қонуний ҳуқуқларини ҳимоя қилиш, аҳолининг ҳуқуқий маданиятини юксалтиришга хизмат қилиши зарур.”[1]

  Хабибулло Мирсоатов

  35-39

  162   44

  • Batafsil o'qish
• 

  Вояга етмаганлар ўртасида ҳуқуқбузарликлар тушунчасининг назарий таҳлили Мақолада муаллиф томонидан вояга етмаганла ўртасида ҳуқуқбузарликлар тушунчасининг назарий таҳлили амалга оширилган бўлиб, бунда соҳа намоёндалари томонидан билдирилган назарий қарашлар ўзаро солиштирилган. Шунингдек, мазкур муносабатни тартибга солувчи норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ҳам ўрганилиб, улардан ҳуқуқбузарлик тушунчасига алоҳида тўхталиб ўтилган.

  Улфат Шоназаров

  39-43

  66   59

  • Batafsil o'qish
• 

  Безориликни квалификация қилишнинг айрим масалалари Мақолада безориликнинг жиноят-ҳуқуқий ва криминологик жиҳатларини тадқиқ этилган ва ушбу йўналишда тегишли таклиф, тавсия ва хулосалар ишлаб чиқилган.

  Дилноза Қорақетова

  43-49

  60   60

  • Batafsil o'qish
• 

  Киберхавфсизликнинг долзарб муаммолари Мақолада киберхавфсизликка қарши курашнинг долзарб масалалари, шунингдек, виртуал маконда кибер жиноятлар, таҳдидларга қарши курашнинг халқаро ва миллий тажрибаси ўрганилган.

  Садриддин Шоҳизиндаев

  50-53

  140   104

  • Batafsil o'qish
• 

  Енгилроқ жазо тайинлаш институтининг тушунчаси ва моҳияти Мақолада энгилроқ жазо тайинлаш институтининг моҳияти ва моҳияти тасвирланган. Шунингдек, мақолада, энгилроқ жазо тайинлаш белгилари таҳлиллари натижаларига асосланган.

  Миракбар Илмуратов

  53-57

  85   28

  • Batafsil o'qish
• 

  Диний экстремизм, сепаратизм ва терроризм тушунчаси ва асосий белгилари Мақолада диний экстремизм, сепаратизм ва терроризм тушунчаси ва асосий хусусиятлари тасвирланган. Шунингдек, мақола экстремизм, сепаратизм ва терроризм белгилари таҳлиллари натижаларига асосланган.

  Шоҳрух Садриддинов

  57-63

  188   62

  • Batafsil o'qish
• 

  Исключение доказательств в связи с их недопустимостью Доказывание является сердцевиной уголовного процесса и сопровождает его от самой начальной стадии - доследственной проверки до рассмотрения дела судом во всех инстанциях. Для формирования единого понятия о данном процессе изначально необходимо определиться с понятием самого доказывания. Согласно ст.85 УТЕК Республики Узбекистан, «доказывание состоит в собирании, проверке и оценке доказательств с целью установления истины об обстоятельствах, имеющих значение для законного, обоснованного и справедливого разрешения дела» [1]. Нельзя забывать, что понятие доказывание тесно связано с философским понятием, т е. познание чего-либо, для того чтобы установить истину по какому-либо факту’ или событию. Предметом доказывания являются юридически значимые обстоятельства, которые подлежат доказыванию, для разрешения утоловного дела или принятия решения по вытекающим из дела вопросам.

  Мақсуд Ниёзов, Феруза Худойберганова

  64-69

  102   34

  • Batafsil o'qish
• 

  Айб тўғрисидаги келишув соддалаштирилган жиноий иш юритиш шакли сифатида: хорижий давлатлар тажрибаси В статье анализируется упрощенное производство по уголовным делам и его виды. Рассматривается зарубежный опыт соглашения о признании вины. Приводятся статистические данные. Также анализируются плюсы и минусы применения данного института в уголовном процессе.

  Улзана Хамидуллаевна, Алишер Мухитдинов

  70-75

  148   99

  • Batafsil o'qish
• 

  Ўзбекистонда гендер стратегиясини амалга оширишдаги миллий ва халқаро ҳамкорлик механизмлари Жамиятда гендер тенглигига эришиш, аёллар ва эркаклар ўртасида тенглик тамойилини ўрнатиш, бунинг учун халқаро ташкилотлар билан тенг шаклдаги мулоқот ва ижтимоий шериклик муносабатларини ўрнатиш мақоланинг асосини ташкил этади. Шунингдек, давлатнинг гендер стратегиясини амалга оширишда миллий ва халқаро ҳамкорлик алоқаларининг ўрни, аҳамияти ва механизмлари ўрганилди. Гендер сиёсати давлат ва жамиятга нима бериши, қандай натижаларга олиб келиши анализ қилинди. Гендер тенглигига эришишда секторлараро ижтимоий шериклик алоқаларини ўрнатишнинг аҳамияти таҳлил этилди.

  Феруза Давронова

  76-80

  71   25

  • Batafsil o'qish
• 

  Хоқоний ширвонийнинг ҳаёти ва ижоди Мазкур мақолада XII арсда яшаб ижод этган теран фикрли, салоҳиятли, форс мумтоз адабиётининг улуғ устозларидан бири Хоқоний Ширвонийнинг ҳаёти, ижоди ҳақида қисқача маълумот берилган.

  Камола Джумаева

  81-85

  54   23

  • Batafsil o'qish