https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/issue/feed Raqamli iqtisodiyot va sun’iy intellekt texnologiyalarining jamiyat rivojlanishidagi ahamiyati 2025-02-28T05:43:57+08:00 Каримов Нарбой Ганиевич info@tsue.uz Open Journal Systems <p>Ushbu ilmiy ma’ruza tezislari to’plamida innovatsion iqtisodiyotni shakllantirishda axborot kommunikatsiya tcxnologiyalarining tutgan o‘mi, muatnmo va ulami bartaraf etish bo’yicha aniq yechimlar, shuningdek mamlakatimiz soxa olimlari, tajribali amaliyotchilar, oliy o'quv yurtlarining professor-o'qituvchilari, ilmiy tadqiqot institutlari va markazlarining yctakchi ilmiy xodimlari, doktorant va mustaqil izlanuvchilarning ilmiy tadqiqot ishi natijalari mujassamlashgan.</p> https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69000 Bojxona organlarida xavfni boshqarish tizimining bugungi kunda 2025-02-27T13:04:57+08:00 Farrukh Farkhodov farrux.farxodov@gmail.com Damir Sherboboev sherboboyevdamir2@gmail.com Ushbu maqolada O'zbekiston Respublikasi bojxona organlarida xavfni boshqarish tizimini bugungi kunda tutgan о ‘mi va xavfni boshqarish tizimini xorijiy tajribalar asosida rivojlantirish yuzasidan takliflar berib о ‘tilgan. 2025-02-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2025 Фаррух Фарходов, Дамир Шербобоев https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69001 Milliy loyihalarni davlat byudjeti orqali moliyalashtirish: yirik infratuzilma loyihalarini moliyalashtirish tahlili va uning iqtisodiyotga ta'siri 2025-02-27T14:04:44+08:00 Umida Yuldasheva Xosilbek Jumanov Fakhriddin Khamraboev Ushbu maqolada milliy loyihalarni davlat byudjeti orqali moliyalashtirish masalalari tahlil qilinadi. Asosiy e'tibor yirik infratuzilma loyihalarini moliyalashtirishning iqtisodiyotga ta'siri va ularning samaradorligini oshirish yo'llariga qaratilgan. Maqolada, avvalo, milliy loyihalarning iqtisodiy о ‘sishda tutgan о ‘rni va ularni moliyalashtirishning huquqiy hamda iqtisodiy asoslari ко‘rib chiqiladi. Shimingdek, yirik loyihalarning davlat byudjetiga yuklamasi va ularning iqtisodiyotga qisqa va uzoq muddatli ta'siri tahlil qilinadi. Xalqaro tajriba asosida, moliyalashtirish samaradorligini oshirish uchtm innovatsion yondashuvlar, jumladan, davlat-xususiy sheriklik (PPP) modeli kabi mexanizmlar tavsiya etiladi. Maqola yirik loyihalarni moliyalashtirish bo'yicha amaliy tavsiyalar ishlab chiqishga qaratilgan bo ‘lib, milliy iqtisodiyotning barqaror rivojlanishiga ijobiy ta'sir ко ‘rsatishi mumkin. 2025-02-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2025 Умида Юлдашева, Xосилбек Жуманов, Фахриддин Хамрабоев https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69002 Tа’lim tizimidа rаqаmli texnologiyаlаrni qo‘llаsh istiqbollаri 2025-02-27T16:24:16+08:00 Noila Khidirova noila_xidirova@gmail.com Shodiyona Oromova oromovashodiyona81@gmail.com Kamila Otajonova kamilaotazonova147@gmail.com Annotatsiya: Bugungi kunda raqamli texnologiyalar ta’lim tizimida innovatsion о ‘zgarishlarni amalga oshirishda muhim rol о 'ynamoqda. Ushhu maqolada ta 'Um tizimida raqamli texnologiyalarni qo 'Uashning istiqbollari va uning ta 'lim jarayoniga ta 'siri tahlil qilinadi. Maqolada, asosan, ta’limda raqamli vositalarning samarali qo'llanilishi va raqamli о 'quv materiallari orqali ta ’Um sifatini oshirish imkoniyatlari ко ‘rib chiqiladi. Shuningdek, raqamli texnologiyalarning ta ’limda individual yondashuvni amalga oshirish, о ‘quvchilarning biUm va ко ‘nikmalarini baholash, shuningdek, о ‘qituvchilar va talabalar о ‘rtasidagi muloqotni mustahkamlashdagi ahamiyati muhokama qilinadi. Maqola, raqamli texnologiyalarning ta 'lim tizimida joriy etilishi bilan yuzaga keladigan yangi imkoniyatlar va bu jarayonda uchraydigan qiyinchiliklar to 'g'risida ham fikr yuritadi. 2025-02-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2025 Ноила Хидирова, Шодиёна Оромова, Камила Отажонова https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69004 Eksport-import shartnomalarini tuzishda “smart-contract” texnologiyasidan foydalanish samaradorligi 2025-02-27T16:42:59+08:00 Shoira Ismatullaeva dronzakai@gmail.com Annotatsiya: Ushhu maqolada aqlli shartnomadan foydalanilgan holda eksport-import operatsiyalarni amalga oshirish jarayonlari an 'anaviy shartnoma tuzish jarayonlaridan tubdan farq qilishini, shuningdek aqlli shartnomalarni boshqarish an’anaviy shartnomalarni nazorat qilishdan ancha avfzal ekanligi tizimli o’rganib chiqilgan. Shu о ’rinda mamlakatimiz iqtisodiy salohiyatini rivojlantirish va mustahkamlashda mazkur texnologiyaning о ’mini chet el mamakatlari tajribasi misolida keltirib о ’tilgan. Olingan ma ’lumot va tajribalarni tadbiq etish mobaynida yuzaga kelishi mumkin bo’lgan ijobiy va salbiy jihatlarga to’xtalib о’tilgan. 2025-02-27T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2025 Шоира Исматуллаева https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69014 Main trends in the development of industry 4.0 on an international scale and its possible impact on the economic prosperity of Uzbekistan: identifying prospective aspects and potential threats to the development 2025-02-28T03:42:09+08:00 Asror Komilov Abstract: In this article the main trends of Industrial Revolution 4.0 have been analyzed along with the history of this term. Moreover, current innovation state of Uzbekistan has been analyzed and possible recommendations have been provided which can be helpful for future research and decision makers. 2025-02-28T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2025 Асрор Комилов https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69015 Raqamli iqtisodiyotni rivojlantirishga ta’sir etuvchi omillardan samarali foydalanish chora- tadbirlari 2025-02-28T03:53:20+08:00 Dilnoza Shadmankulova dlnz@bk.ru Annotatsiya: Jahon iqtisodiyotida raqamli iqtisodiyotning o'sishi butun iqtisodiyotning ulushida yuqori ekanligi, raqamli muhitni rivojlantirishda muhim ahamiyat kash etadi. Ushbu nuqtai nazardan kelib chiqib, maqolada raqamli iqtisodiyotni rivojlantirishga ta ’sir etuvchi omillarni tahlil qiladi. О ‘zbekistondagi raqamli iqtisodiyotga ta’sir etuvchi omillarga aid statistik ma'lumotlar asosida rivojlantirish imkoniyatlari ко ‘rib chiqiladi va samara/i foydalanish choratadbirlari yuzasidan xulosalar keltiriladi. 2025-02-28T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2025 Дилноза Шадманкулова https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69016 Raqamli inqilob va sun'iy intellektning ijimoiy taraqqiyotga ta'siri 2025-02-28T04:14:57+08:00 Hosiyat Eshmatova eshmatovahosiyat@gmail.com <p>Raqamli inqilob va sun’iy intcllckt (Al)ning ijtimoiy taraqqiyotga ta’siri bugungi kunda eng dolzarb mavzulardan biridir. Ushbu maqolada Al va raqamlashtirishning jamiyatga ko’rsatadigan ijobiy va salbiy oqibatlari tahlil qilinadi. Yangi ish o’rinlari yaratish, ma’lumotlarga kirishning kengayishi va samaradorlikni oshirish kabi ijobiy oqibatlar, bir tomondan, ish o’rinlari yo’qotish, ma’lumotlar maxfiyligi masalalari va ijtimoiy bo’linishning kuchayishi kabi salbiy oqibatlar bilan birga keladi. Maqolada, Al va raqamlashtirishning ijtimoiy, iqtisodiy va siyosiy o’zgarishlarga ta’siri, shu jumladan, kelajak istiqbollari ham batafsil ko’rib chiqiladi.</p> 2025-02-28T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2025 Xосият Эшматова https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69017 Comprehensive analysis of the impact of artificial intelligence on the economic landscape of society 2025-02-28T04:23:00+08:00 Azizakhon Gafurova 94.aziza@gmail.com Dilsolikh Kosimov kosimovdilsolikh@gmail.com Abstract: Artificial intelligence is associated with the fact that scientists are trying to create a certain subject area that includes the representation itself, the image of human knowledge about the world. And here the research of artificial intelligence comes to the fore. This article examines the role of artificial intelligence in society and human life and its impact on the development of mankind and various sectors of the economy. Forecasts of the impact of the use of artificial intelligence in the future period are also given. 2025-02-28T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2025 Азизахон Гафурова, Дилсоликх Косимов https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69018 Threats of the digital world and its solutions 2025-02-28T04:38:54+08:00 Mirjalol Jonqobilov m.jonqobilov@tsue.uz <p>This article examines the main threats associated with the digital world and suggests solutions to address these risks, contributing to a safer andfairer digital future. It examines the issues of privacy and cybersecurity violations as critical issues, noting how the constant collection of data and the growth of cyber attacks endanger personal and national security. Solutions include tightening data privacy rules, increasing transparency, and advancing cybersecurity techniques such as multi-factor authentication. The spread of misinformation and the digital divide are also highlighted. The rapid spread of false information and unequal access to digital resources increase socioeconomic gaps and affect public trust. Solutions range from media literacy programs to expanding access to Internet infrastructure in underserved areas. The article further discusses the mental health consequences associated with excessive digital interaction, the risks of Al and automation that threaten job security and fairness, as well as environmental issues related to energy consumption in data centers. Solutions include promoting digital well-being, developing ethical standards for Al, and investing in sustainable technology practices. Ultimately, the article highlights that collaboration between governments, corporations, and individuals is critical to managing these digital threats and creating a balanced, inclusive digital future.</p> 2025-02-28T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2025 Миржалол Жонкобилов https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69019 Iqtisodiyotda sun’iy intellekt texnologiyalari: imkoniyatlar, joriy etish usullari va natijalar 2025-02-28T04:49:12+08:00 Salokhiddin Kosimov qosimovsalohiddin45@gmail.com <p>Ushbu maqolada mamlakatimizda iqtisodiyotida sun'iy intellekt texnologiyalarining о ‘rni, ularni joriy etish usullari va ushbu texnologiyalarning keltirishi mumkin bo ‘Igan iqtisodiy natijalar tahlil qilingan. Sun ’iy intellekt iqtisodiy samaradorlikni oshirish, resurslardan oqilona foydalanish, ishlab chiqarishni avtomatlashtirish va xalqaro bozorda raqobatbardosh mahsulotlar yaratishga xizmat qiluvchi zamonaviy texnologiya sifatida yoritilgan.</p> 2025-02-28T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2025 Салохиддин Косимов https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69025 O‘zbekistonda raqamli hukumat va sun’iy intellekt texnologiyalarining raqamli iqtisodiyotdagi o‘rni: muammolar va rivojlanish yo‘l lari 2025-02-28T05:03:33+08:00 Mukhammadkodir Mirzanazarov mirzanazarovm16@gmail.com <p>Mazkur maqola 0‘zbekistonda raqamli iqtisodiyotning rivojlanishida raqamli hukumat va sun’iy intellekt texnologiyalarining ahamiyatini tahlil qiladi. Tadqiqotda elektron hukumatning rivojlanishi, davlat boshqaruviga zamonaviy texnologiyalarni joriy etish orqali shaffoflikni oshirish, korrupsiyani kamaytirish, xizmatlar sifatini yaxshilash va fuqarolar bilan samarali muloqotni ta 'miniash masalalariyoritilgan. Shu bilan birga, raqamli transformatsiya jarayonida yuzaga keladigan texnik infratuzilma, axborot xavfsizligi va qonuniy masalalar kabi muammolar va ularni bartaraf etish yo ‘/lari ко ‘rib chiqilgan. Sun ’iy intellekt texnologiyalarining davlat xizmatlarida qo ‘llanilishi va raqamli iqtisodiy samaradorlikni oshirishdagi roli ham batafsil tahlil qilingan.</p> 2025-02-28T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2025 Мухаммадкодир Мирзаназаров https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69031 Innovatsion iqtisodiyotni shakllantirishda raqamli texnologiyalar 2025-02-28T05:25:31+08:00 Feruza Khalikulova fxaliqulova@gmail.com Annotatsiya: Ushbu maqolada Raqamli iqtisodiyotning yangi iqtisodiyotdagi muommolari va imkoniyatlari va shu bilan birgalikda innovatsion iqtisodiyotni shakllantirishda raqamli texnologiyalardan unumli foydalanish va uni amalga oshirish uchun chora-tadbirlarni ко ’rib chiqiladi 2025-02-28T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2025 Феруза Халикулова https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69032 Decentralized finance (DEFI): the next frontier of banking with blockchain and AI 2025-02-28T05:31:29+08:00 Ruzimboy Bekjanov ruzimboybekjanov@gmail.com Decentralized Finance (DeFi) represents a groundbreaking shift in the banking sector, transforming how financial services are accessed and managed through blockchain and Al technologies. This paper explores the foundation of DeFi, powered by blockchain and enhanced by Al, and its implications for the future offinance. We discuss the advantages and challenges of DeFi, envisioning a future where finance is decentralized, transparent, and more accessible than ever. 2025-02-28T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2025 Рузимбой Бекжанов https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69034 Moliyaviy rejalashtirish va tartibga solish 2025-02-28T05:38:58+08:00 Adolat Allaberganova Ushbu maqola Moliya, moliyaviy rejalashtirish, ahamiyali va roll haqida fikr-mulohaza yuritadi. Moliyaviy reja - davlat, xo'jalik subyektlari daromad va xarajatlarini bog'lovchi, oldindan qo'yilgan moliyaviy maqsadlarga erishish usullarini tavsiflovchi hujjatdir. 2025-02-28T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2025 Адолат Аллаберганова https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69035 The impact of digital technologies on financial services 2025-02-28T05:43:57+08:00 Abdusalim Shavkatov abdusalimshavkatov9@gmail.com Digital technologies are becoming a new driving force in the global economy. This study focuses on the role of digital technologies in the financial services sector and examines their impact on the country's economic stability’. The research analyzed economic data from the past seven years in the country, including key information and communication technology (ICT) indicators used in various sectors of the economy and the volume of financial services. The results indicate that digital technologies play an essential role in expanding the scope of financial services, as the use of technology’ offers limitless possibilities, providing advantages over human involvement in these processes. 2025-02-28T00:00:00+08:00 Copyright (c) 2025 Абдусалим Шавкатов