Raqamli iqtisodiyot va sun’iy intellekt texnologiyalarining jamiyat rivojlanishidagi ahamiyati https://inlibrary.uz/index.php/risitjra <p>Ushbu ilmiy ma’ruza tezislari to’plamida innovatsion iqtisodiyotni shakllantirishda axborot kommunikatsiya tcxnologiyalarining tutgan o‘mi, muatnmo va ulami bartaraf etish bo’yicha aniq yechimlar, shuningdek mamlakatimiz soxa olimlari, tajribali amaliyotchilar, oliy o'quv yurtlarining professor-o'qituvchilari, ilmiy tadqiqot institutlari va markazlarining yctakchi ilmiy xodimlari, doktorant va mustaqil izlanuvchilarning ilmiy tadqiqot ishi natijalari mujassamlashgan.</p> uz-UZ info@tsue.uz (Каримов Нарбой Ганиевич) (https://tsue.uz) Thu, 27 Feb 2025 13:12:43 +0800 OJS 3.3.0.8 http://blogs.law.harvard.edu/tech/rss 60 Bojxona organlarida xavfni boshqarish tizimining bugungi kunda https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69000 Ushbu maqolada O'zbekiston Respublikasi bojxona organlarida xavfni boshqarish tizimini bugungi kunda tutgan о ‘mi va xavfni boshqarish tizimini xorijiy tajribalar asosida rivojlantirish yuzasidan takliflar berib о ‘tilgan. Farrukh Farkhodov, Damir Sherboboev Copyright (c) 2025 Фаррух Фарходов, Дамир Шербобоев https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69000 Thu, 27 Feb 2025 00:00:00 +0800 Milliy loyihalarni davlat byudjeti orqali moliyalashtirish: yirik infratuzilma loyihalarini moliyalashtirish tahlili va uning iqtisodiyotga ta'siri https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69001 Ushbu maqolada milliy loyihalarni davlat byudjeti orqali moliyalashtirish masalalari tahlil qilinadi. Asosiy e'tibor yirik infratuzilma loyihalarini moliyalashtirishning iqtisodiyotga ta'siri va ularning samaradorligini oshirish yo'llariga qaratilgan. Maqolada, avvalo, milliy loyihalarning iqtisodiy о ‘sishda tutgan о ‘rni va ularni moliyalashtirishning huquqiy hamda iqtisodiy asoslari ко‘rib chiqiladi. Shimingdek, yirik loyihalarning davlat byudjetiga yuklamasi va ularning iqtisodiyotga qisqa va uzoq muddatli ta'siri tahlil qilinadi. Xalqaro tajriba asosida, moliyalashtirish samaradorligini oshirish uchtm innovatsion yondashuvlar, jumladan, davlat-xususiy sheriklik (PPP) modeli kabi mexanizmlar tavsiya etiladi. Maqola yirik loyihalarni moliyalashtirish bo'yicha amaliy tavsiyalar ishlab chiqishga qaratilgan bo ‘lib, milliy iqtisodiyotning barqaror rivojlanishiga ijobiy ta'sir ко ‘rsatishi mumkin. Umida Yuldasheva, Xosilbek Jumanov, Fakhriddin Khamraboev Copyright (c) 2025 Умида Юлдашева, Xосилбек Жуманов, Фахриддин Хамрабоев https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69001 Thu, 27 Feb 2025 00:00:00 +0800 Tа’lim tizimidа rаqаmli texnologiyаlаrni qo‘llаsh istiqbollаri https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69002 Annotatsiya: Bugungi kunda raqamli texnologiyalar ta’lim tizimida innovatsion о ‘zgarishlarni amalga oshirishda muhim rol о 'ynamoqda. Ushhu maqolada ta 'Um tizimida raqamli texnologiyalarni qo 'Uashning istiqbollari va uning ta 'lim jarayoniga ta 'siri tahlil qilinadi. Maqolada, asosan, ta’limda raqamli vositalarning samarali qo'llanilishi va raqamli о 'quv materiallari orqali ta ’Um sifatini oshirish imkoniyatlari ко ‘rib chiqiladi. Shuningdek, raqamli texnologiyalarning ta ’limda individual yondashuvni amalga oshirish, о ‘quvchilarning biUm va ко ‘nikmalarini baholash, shuningdek, о ‘qituvchilar va talabalar о ‘rtasidagi muloqotni mustahkamlashdagi ahamiyati muhokama qilinadi. Maqola, raqamli texnologiyalarning ta 'lim tizimida joriy etilishi bilan yuzaga keladigan yangi imkoniyatlar va bu jarayonda uchraydigan qiyinchiliklar to 'g'risida ham fikr yuritadi. Noila Khidirova, Shodiyona Oromova, Kamila Otajonova Copyright (c) 2025 Ноила Хидирова, Шодиёна Оромова, Камила Отажонова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69002 Thu, 27 Feb 2025 00:00:00 +0800 Eksport-import shartnomalarini tuzishda “smart-contract” texnologiyasidan foydalanish samaradorligi https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69004 Annotatsiya: Ushhu maqolada aqlli shartnomadan foydalanilgan holda eksport-import operatsiyalarni amalga oshirish jarayonlari an 'anaviy shartnoma tuzish jarayonlaridan tubdan farq qilishini, shuningdek aqlli shartnomalarni boshqarish an’anaviy shartnomalarni nazorat qilishdan ancha avfzal ekanligi tizimli o’rganib chiqilgan. Shu о ’rinda mamlakatimiz iqtisodiy salohiyatini rivojlantirish va mustahkamlashda mazkur texnologiyaning о ’mini chet el mamakatlari tajribasi misolida keltirib о ’tilgan. Olingan ma ’lumot va tajribalarni tadbiq etish mobaynida yuzaga kelishi mumkin bo’lgan ijobiy va salbiy jihatlarga to’xtalib о’tilgan. Shoira Ismatullaeva Copyright (c) 2025 Шоира Исматуллаева https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69004 Thu, 27 Feb 2025 00:00:00 +0800 Main trends in the development of industry 4.0 on an international scale and its possible impact on the economic prosperity of Uzbekistan: identifying prospective aspects and potential threats to the development https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69014 Abstract: In this article the main trends of Industrial Revolution 4.0 have been analyzed along with the history of this term. Moreover, current innovation state of Uzbekistan has been analyzed and possible recommendations have been provided which can be helpful for future research and decision makers. Asror Komilov Copyright (c) 2025 Асрор Комилов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69014 Fri, 28 Feb 2025 00:00:00 +0800 Raqamli iqtisodiyotni rivojlantirishga ta’sir etuvchi omillardan samarali foydalanish chora- tadbirlari https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69015 Annotatsiya: Jahon iqtisodiyotida raqamli iqtisodiyotning o'sishi butun iqtisodiyotning ulushida yuqori ekanligi, raqamli muhitni rivojlantirishda muhim ahamiyat kash etadi. Ushbu nuqtai nazardan kelib chiqib, maqolada raqamli iqtisodiyotni rivojlantirishga ta ’sir etuvchi omillarni tahlil qiladi. О ‘zbekistondagi raqamli iqtisodiyotga ta’sir etuvchi omillarga aid statistik ma'lumotlar asosida rivojlantirish imkoniyatlari ко ‘rib chiqiladi va samara/i foydalanish choratadbirlari yuzasidan xulosalar keltiriladi. Dilnoza Shadmankulova Copyright (c) 2025 Дилноза Шадманкулова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69015 Fri, 28 Feb 2025 00:00:00 +0800 Raqamli inqilob va sun'iy intellektning ijimoiy taraqqiyotga ta'siri https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69016 <p>Raqamli inqilob va sun’iy intcllckt (Al)ning ijtimoiy taraqqiyotga ta’siri bugungi kunda eng dolzarb mavzulardan biridir. Ushbu maqolada Al va raqamlashtirishning jamiyatga ko’rsatadigan ijobiy va salbiy oqibatlari tahlil qilinadi. Yangi ish o’rinlari yaratish, ma’lumotlarga kirishning kengayishi va samaradorlikni oshirish kabi ijobiy oqibatlar, bir tomondan, ish o’rinlari yo’qotish, ma’lumotlar maxfiyligi masalalari va ijtimoiy bo’linishning kuchayishi kabi salbiy oqibatlar bilan birga keladi. Maqolada, Al va raqamlashtirishning ijtimoiy, iqtisodiy va siyosiy o’zgarishlarga ta’siri, shu jumladan, kelajak istiqbollari ham batafsil ko’rib chiqiladi.</p> Hosiyat Eshmatova Copyright (c) 2025 Xосият Эшматова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69016 Fri, 28 Feb 2025 00:00:00 +0800 Comprehensive analysis of the impact of artificial intelligence on the economic landscape of society https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69017 Abstract: Artificial intelligence is associated with the fact that scientists are trying to create a certain subject area that includes the representation itself, the image of human knowledge about the world. And here the research of artificial intelligence comes to the fore. This article examines the role of artificial intelligence in society and human life and its impact on the development of mankind and various sectors of the economy. Forecasts of the impact of the use of artificial intelligence in the future period are also given. Azizakhon Gafurova, Dilsolikh Kosimov Copyright (c) 2025 Азизахон Гафурова, Дилсоликх Косимов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69017 Fri, 28 Feb 2025 00:00:00 +0800 Threats of the digital world and its solutions https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69018 <p>This article examines the main threats associated with the digital world and suggests solutions to address these risks, contributing to a safer andfairer digital future. It examines the issues of privacy and cybersecurity violations as critical issues, noting how the constant collection of data and the growth of cyber attacks endanger personal and national security. Solutions include tightening data privacy rules, increasing transparency, and advancing cybersecurity techniques such as multi-factor authentication. The spread of misinformation and the digital divide are also highlighted. The rapid spread of false information and unequal access to digital resources increase socioeconomic gaps and affect public trust. Solutions range from media literacy programs to expanding access to Internet infrastructure in underserved areas. The article further discusses the mental health consequences associated with excessive digital interaction, the risks of Al and automation that threaten job security and fairness, as well as environmental issues related to energy consumption in data centers. Solutions include promoting digital well-being, developing ethical standards for Al, and investing in sustainable technology practices. Ultimately, the article highlights that collaboration between governments, corporations, and individuals is critical to managing these digital threats and creating a balanced, inclusive digital future.</p> Mirjalol Jonqobilov Copyright (c) 2025 Миржалол Жонкобилов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69018 Fri, 28 Feb 2025 00:00:00 +0800 Iqtisodiyotda sun’iy intellekt texnologiyalari: imkoniyatlar, joriy etish usullari va natijalar https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69019 <p>Ushbu maqolada mamlakatimizda iqtisodiyotida sun'iy intellekt texnologiyalarining о ‘rni, ularni joriy etish usullari va ushbu texnologiyalarning keltirishi mumkin bo ‘Igan iqtisodiy natijalar tahlil qilingan. Sun ’iy intellekt iqtisodiy samaradorlikni oshirish, resurslardan oqilona foydalanish, ishlab chiqarishni avtomatlashtirish va xalqaro bozorda raqobatbardosh mahsulotlar yaratishga xizmat qiluvchi zamonaviy texnologiya sifatida yoritilgan.</p> Salokhiddin Kosimov Copyright (c) 2025 Салохиддин Косимов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69019 Fri, 28 Feb 2025 00:00:00 +0800 O‘zbekistonda raqamli hukumat va sun’iy intellekt texnologiyalarining raqamli iqtisodiyotdagi o‘rni: muammolar va rivojlanish yo‘l lari https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69025 <p>Mazkur maqola 0‘zbekistonda raqamli iqtisodiyotning rivojlanishida raqamli hukumat va sun’iy intellekt texnologiyalarining ahamiyatini tahlil qiladi. Tadqiqotda elektron hukumatning rivojlanishi, davlat boshqaruviga zamonaviy texnologiyalarni joriy etish orqali shaffoflikni oshirish, korrupsiyani kamaytirish, xizmatlar sifatini yaxshilash va fuqarolar bilan samarali muloqotni ta 'miniash masalalariyoritilgan. Shu bilan birga, raqamli transformatsiya jarayonida yuzaga keladigan texnik infratuzilma, axborot xavfsizligi va qonuniy masalalar kabi muammolar va ularni bartaraf etish yo ‘/lari ко ‘rib chiqilgan. Sun ’iy intellekt texnologiyalarining davlat xizmatlarida qo ‘llanilishi va raqamli iqtisodiy samaradorlikni oshirishdagi roli ham batafsil tahlil qilingan.</p> Mukhammadkodir Mirzanazarov Copyright (c) 2025 Мухаммадкодир Мирзаназаров https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69025 Fri, 28 Feb 2025 00:00:00 +0800 Innovatsion iqtisodiyotni shakllantirishda raqamli texnologiyalar https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69031 Annotatsiya: Ushbu maqolada Raqamli iqtisodiyotning yangi iqtisodiyotdagi muommolari va imkoniyatlari va shu bilan birgalikda innovatsion iqtisodiyotni shakllantirishda raqamli texnologiyalardan unumli foydalanish va uni amalga oshirish uchun chora-tadbirlarni ко ’rib chiqiladi Feruza Khalikulova Copyright (c) 2025 Феруза Халикулова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69031 Fri, 28 Feb 2025 00:00:00 +0800 Decentralized finance (DEFI): the next frontier of banking with blockchain and AI https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69032 Decentralized Finance (DeFi) represents a groundbreaking shift in the banking sector, transforming how financial services are accessed and managed through blockchain and Al technologies. This paper explores the foundation of DeFi, powered by blockchain and enhanced by Al, and its implications for the future offinance. We discuss the advantages and challenges of DeFi, envisioning a future where finance is decentralized, transparent, and more accessible than ever. Ruzimboy Bekjanov Copyright (c) 2025 Рузимбой Бекжанов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69032 Fri, 28 Feb 2025 00:00:00 +0800 Moliyaviy rejalashtirish va tartibga solish https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69034 Ushbu maqola Moliya, moliyaviy rejalashtirish, ahamiyali va roll haqida fikr-mulohaza yuritadi. Moliyaviy reja - davlat, xo'jalik subyektlari daromad va xarajatlarini bog'lovchi, oldindan qo'yilgan moliyaviy maqsadlarga erishish usullarini tavsiflovchi hujjatdir. Adolat Allaberganova Copyright (c) 2025 Адолат Аллаберганова https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69034 Fri, 28 Feb 2025 00:00:00 +0800 The impact of digital technologies on financial services https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69035 Digital technologies are becoming a new driving force in the global economy. This study focuses on the role of digital technologies in the financial services sector and examines their impact on the country's economic stability’. The research analyzed economic data from the past seven years in the country, including key information and communication technology (ICT) indicators used in various sectors of the economy and the volume of financial services. The results indicate that digital technologies play an essential role in expanding the scope of financial services, as the use of technology’ offers limitless possibilities, providing advantages over human involvement in these processes. Abdusalim Shavkatov Copyright (c) 2025 Абдусалим Шавкатов https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 https://inlibrary.uz/index.php/risitjra/article/view/69035 Fri, 28 Feb 2025 00:00:00 +0800