MEKTEP OQIWSHILARINA EKONOMIKALIQ TÁRBIYA BERIWDIŃ PEDAGOGIKALIQ ÁHMIYETI

Annotasiya

Maqalada mektep oqıwshılarına ekonomikalıq tárbiya beriwdiń zárúrligi hám házirgi kúndegi jaǵdayları tuwralı sóz júritiledi.

Manba turi: Jurnallar
Yildan beri qamrab olingan yillar 2022
inLibrary
Google Scholar
Chiqarish:

Кўчирилди

Кўчирилганлиги хақида маълумот йук.
Ulashish
Qálenderova, A., & Saparbaev, T. (2024). MEKTEP OQIWSHILARINA EKONOMIKALIQ TÁRBIYA BERIWDIŃ PEDAGOGIKALIQ ÁHMIYETI. Zamonaviy Fan Va Tadqiqotlar, 3(6), 70–75. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/science-research/article/view/33771
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Annotasiya

Maqalada mektep oqıwshılarına ekonomikalıq tárbiya beriwdiń zárúrligi hám házirgi kúndegi jaǵdayları tuwralı sóz júritiledi.


background image

ISSN:

2181-3906

2024

International scientific journal

«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»

VOLUME 3 / ISSUE 5 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ

70

MEKTEP OQIWSHILARINA EKONOMIKALIQ TÁRBIYA BERIWDIŃ

PEDAGOGIKALIQ ÁHMIYETI

Qálenderova Aqsingúl Quwanıshbay qızı

Ájiniyaz atindaǵi NMPI Pedagogika fakulteti “Pedagogika” tálim baǵdarı

1-G kurs talabası.

Saparbaev Tajibay

(ilimiy basshı)NMPI Pedagogika kafedrası docenti, p.i.k.

https://doi.org/10.5281/zenodo.11486232

Annotaciya.

Maqalada mektep oqıwshılarına ekonomikalıq tárbiya beriwdiń zárúrligi hám

házirgi kúndegi jaǵdayları tuwralı sóz júritiledi.

Gilt sózler:

Mektep oqıwshıları, ekonomikalıq tárbiya, tejew, únemlew, zattıń qádir-

qımbatına jetiw, miynet etiw.

PEDAGOGICAL IMPORTANCE OF PROVIDING ECONOMIC EDUCATION TO

SCHOOLCHILDREN

Abstract.

The article talks about the necessity of providing economic education to

schoolchildren and its current situation.

Keywords:

school students, economic education, thrift, saving, reaching the value of

things, working hard.

ПЕДАГОГИЧЕСКАЯ ЗНАЧИМОСТЬ ЭКОНОМИЧЕСКОГО ОБРАЗОВАНИЯ

ШКОЛЬНИКОВ

Аннотация.

В статье говорится о необходимости предоставления экономического

образования школьникам и его современном состоянии.

Ключевые слова:

школьники, экономическое образование, бережливость, экономия,

достижение ценности вещей, упорный труд.

Búgingi kún talabına say mektep oqıwshılarına ekonomikalıq tárbiyanı jaslıǵınan-aq berip,

sanasına sińdirip barıw lazım. Solay eken, jaslarǵa ekonomikalıq tárbiya beriwde oqıtıwshılar hám
ata-analar elede qatań názer menen qarap, juwapkershilikli, itibarlı kóz-qaraslarda bolıwı kerek.

Dáwir talabı, zaman barısına say, bizge sır emes, sońǵı jıllarda ekonomikalıq tárbiya

mashqalalarına xalqımız tárepinen de, ósip kiyatırǵan jas áwlad tárepinen de qızıǵıwshılıqtıń artıwı
biykar nárse emes. Ózbekstan Respublikasınıń ekonomikalıq jámiyetlik rawajlanıwında alıp barılıp
atırǵan ózgerisler bilimlendiriw sistemasında hár qanday jas áwladtıń ekonomikalıq bilimlerge,
túsiniklergede iye bolıwın talap etedi. Joqarıdaǵı pikirlerimızdi esapqa alǵan halda mektep
oqıwshılarında innovaciyalıq usıllar arqalı ekonomikalıq túsiniklerdi qáliplestiriwdıń
pedagogikalıq talapların tereń úyreniwdi talap etedi.

Ádette oqıwshılardıń birgelikte ámelge asırılatuǵın islerinde kórinedi dep ataymız.
Oqıwshılarda ekonomikalıq mádeniyat, eger óz qolı menen isleytuǵın, atqaratuǵın jumısları

bolsa, oǵan juwapkershilik, itibarlılıq, waqıttan ónimli paydalanıw, hár qanday ásbap-úskenelerdi
abaylap uslap-tutıw, pul yamasa basqada nárselerdi únemli túrde paydalanıw sıyaqlı kóz-qaraslar
álbette mektepte, mektep dáwirlerinde qáliplese baslaydı.

Demek, usı nárseler mektepte pedagog – xizmetkerlerden ekonomikalıq tárbiyanıń hár túrli

qurallarınan ónimli, durıs aqıllılıq penen paydalanıwdı da talap etedi. Hár bir adam óziniń


background image

ISSN:

2181-3906

2024

International scientific journal

«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»

VOLUME 3 / ISSUE 5 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ

71

kúndelikli turmısında bir qansha, yaǵnıy turmıslıq zárúrlikler kiyim-kenshek, úy, hár túrli
xızmetlerden (mısalı: gaz, suw, elektr energiyasınan paydalanǵanlıǵı ushın) olarǵa pul, qárejetti
qayaqtan, qalayınsha tabıw kerek? - degen sorawlarǵa juwap izleydi, usı sıyaqlı mashqalalarǵa dus
keledi. Usı mashqalalardı sheshiw maqsetinde hár qanday sanalı, iske jaramlı háreket etip ózin
iskerlikte sınap kóredi. Al ata-analar óz balalarına, atap aytqanda mektep balalarına usı taqılettegi
mashqalalardıń túp mánisin túsindirip barıwı lazım. Demek, solay eken, adamnıń hár túrli
iskerliginiń ishinde eń tiykarǵısı, olardıń jasawı, kamalatqa erisiwi, ishiwi, jewi, kiyiniwi, h.t.b.
támiyinleytuǵın túsinik-bul ekonomikalıq iskerlik.

Turmıslıq zárúrliklerdiń ósip rawajlanıp barıwı bul ekonomikalıq tárbiyada óz kórinisin

payda etedi. Al bul nárse oqıwshılarda, keleshek áwladlarǵa ekonomikalıq bilimlerdi tereń iyelew
kerekligin túsindiriwge de jol-joba, baǵdar bola aladı dep esaplaymız. Ekonomikalıq turmıs sırların
biliw, usı joldaǵı iskerliktiń tiykarǵı jónelislerin anıqlawǵa umtılıw da áyyemgi, erte dáwirlerden-
aq xalıqlıq pedagogika, etnopedagogika yaǵnıy xalıq dástúr úrp-ádetlerinde, ırımlarda, milliy kóz-
qaraslarda, óz xalıq dóretiwshilik miyraslarında da óz kórinislerine iye.

Zamanagóy dúnyada, informaciyalastırıw, ilimiy-texnikalıq rawajlanıw hám turaqlı túrde

ózgerip turatuǵın social hám ekonomikalıq sharayatta, da jáhán kóleminde, de mámleket ishinde,
ámeldegi bazar munasábetlerinde jaslardı turmısqa tayarlaw, oqıtıw hám miynet iskerligin uyretiw
zárúr. Jańa turmıslıq jaǵdaylarda háreket qılıw, turaqlı ózgeriwsheǹ sharayatlarǵa tez arada
iykemlesiw, úlken kólemdegi maǵlıwmatlardı ózlestiriw, operativ hám usınıń menen birge teń
salmaqlılıq qararlar qabıllaw, kónlikpeleri hám kónlikpeleriniń áhmiyeti artıp barıp atır. Bunday
sharayatta pútkil xalıqtıń hám birinshi náwbette studentlerdiń ekonomikalıq tálimine saldamlı
mútajlik bar. Ózgeriwsheǹ ekonomikalıq sharayatlar adamlardıń shańaraqqa tiyisli hám xojalıq
iskerligine sezilerli tásir kórsetedi. Úlken áwlad xalqınıń kópshiligi mudamı da bul tarawda
tóplanǵan bilimlerdi balalarǵa jetkeriw ushın bazar ekonomikalıq munasábetlerinde jeterli
tájiriybege iye emesler. Isbilermenlik qábiletlerin rawajlandırıw ushın tiykar bolǵan sociallıq-
ekonomikalıq munasábetler salasındaǵı kónlikpe, bilim hám kónlikpelerdi qáliplestiriwde, bazar
sharayatında ǵárezsiz qarar qabıllawǵa tayınlıqta, texnologiya sabaqlarında oqıtıwshı hám kásiplik
tayarlıqta jáne de zárúrli rol oynaydı.

Ekonomikalıq bilim hám kónlikpelerdi qáliplestiriw texnologiya sabaqlarında kasiplik

tálimde didaktik tárepti ámelge asırıwdı esapqa alǵan halda ámelge asırıladı - ekonomikalıq
túsiniklerdi engiziw arqalı tálimdi shólkemlestiriw; dáslepki bilim hám kónlikpelerdi qáliplestiriw;
ekonomikalıq bilim hám kónlikpelerdi birlestiriw hám rawajlandırıw. Geypara jaǵdaylarda,
ámeldegi túsinikler haqqında informaciya daslep tolıq berilgen emes, ápiwayılastırılgan formada.

Keleshekte, keyingi kurslarda oqıtıp atırǵanda, bul maǵlıwmatlar ılajı bolǵanınsha ilimiy

maǵlıwmatlarǵa anıqlıq kirgizildi, keńeytirildi hám anıqlandı. Studentlerdiń ekonomikalıq
tárbiyası jetkinshektiń jeke múmkinshiliklerin ashıwǵa qaratılǵan, atap aytqanda : miynet súygish,
tejemkerlik, ekonomika, kárxana. Turmıstıń ekonomikalıq jáne social-materiallıq tarawlarındaǵı
túrli ózgerisler bilimlendiriw tarawında innovatsiyalardı talap etedi hám Zamanagóy ilimiy
ideyalar, ideyalar hám bilimlerge tiykarlanǵan tálim.

Texnologiya sabaqlarında kásiplik tayarlıqta ekonomikalıq tálim hám tálimdi rawajlandırıw

kóplegen strukturalıq bólimlerden ibarat : 1. studentlerdiń turmısınan tájiriybe; 2. mektep bólmeleri
yamasa ustaxanaların joybarlastırıw hám úskenelew; 3. studentler menen isleytuǵın materiallar; 4.


background image

ISSN:

2181-3906

2024

International scientific journal

«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»

VOLUME 3 / ISSUE 5 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ

72

texnologiya sabaqları; 5. dóretiwshilik joybarlar; 6. ekonomika máseleleri hám basqa pánler menen
bekkem baylanıslı texnologiyalar boyınsha lekciyalar hám tezisler; 7. studentlerdiń oqıtıwshı
menen máslahátları, sonday-aq dóretiwshilik joybarlardı islep shıǵıwda; 8.jeke hám shańaraqqa
tiyisli byudjetti joybarlaw; texnologiya sabaqlarında studentler tekǵana teoriyalıq bilimlerdi aladı,
bálki, qaǵıyda jol menende, bul bilimler ámeliy shınıǵıwlar menen qollap -quwatlanadı. Joqarıda
aytıp ótilgeni sıyaqlı, studentler erte jasda ekonomikalıq munasábetlerge kirisiwediler, sol sebepli
kishi tájiriybege súyene otırıp, texnologiya oqıtıwshı birinshi sabaqlardan ekonomikalıq
máselelerge úlken itibar beredi.

Texnologiya reti kelgendede qımbat bahalı úskeneler, ásbaplar, materiallar, kórgezbeli

qurallar tóplanǵan, bul materiallıq baylıq bolıp tabıladı. Usınıń sebepinen, ekonomikalıq tálimdiń
dáslepki máseleleri mudamı úskeneler, ásbaplar, materiallar, kórgezbeli qurallardıń ıqtıyatlılıq hám
saqlanıwı menen baylanıslı. Hár bir sabaqta oqıtıwshı úskeneler, ásbaplar, materiallarǵa ıqtıyatlılıq
menen munasábette bolıwdı maqset etip qóyadı. Bul maqsetke erisiw pútkil sabaq dawamında hár
qıylı pedagogikalıq usıl hám usıllardan paydalanǵan halda ámelge asıriladı.

Al erte dáwirlerdegi ekonomikalıq tárbiya biziń pikirimızshe adamlardı yamasa jas áwladtı

tárbiyalıq kóz-qaraslarınıń unamlı táreplerine baǵdarlawǵa tásir etiw zárúrliginen kelip shıqqan dep
esaplaymız. Mektep oqıwshılarında ekonomikalıq tárbiyanı qáliplestiriwde ulıwma orta bilim
beretuǵın mekteplerde hár qanday adamnıń shaxs sıpatında ekonomikalıq múnásebetlerge
kirisiwinde de baslı áhmiyetke iye. Joqarıda atap ótken pikirlerimızdıń barlıǵı ekonomikalıq
tárbiyanı balalardıń kishi mektep jasınan-aq baslaw lazımlıǵın talap etedi. Mektepte ekonomikalıq
bilim beriwde pedagog-qánigelerdiń hár qıylı metodlardan paydalanıwı oǵada zárúr nárse. Atap
aytqanda túsindiriw metodı, reproduktiv metodı, mashqalanı bayanlaw metodı, izleniw metodı,
izertlew metodı. Al shańaraqlıq tárbiyada balalarda haqıyqatlıqtı, pák hújdanlı etip tárbiyalaw,
olardıń den sawlıǵına qaraw, hár bir nárseden tejep, únemli paydalana biliwge úyretiw shańaraqta
ata-analardıń tárbiyasına baylanıslı.

Ata-analardıń balaların úy jumıslarına tartıwı kópshılik jaǵdaylarda itibarsız shette qalıp,

olardıń bos waqıtların mazmunsız yamasa jaman ádetlerdi úyreniwine sebepshi boladı. Shańaraqta
balalar úy jumısları menen shuǵıllansa, úyge berilgen tapsırmaların joqarı bahaǵa ılayıq orınlasa,
jeke gigienası menen uyıqlawınan basqa olardıń oynawı ushın 1,5-2 saat awısadı, al eger muzikalıq,
kórkem-óner, dene tárbiyası mekteplerinde, oqıwshı dóretiwshiler oraylarındaǵı dógereklerde
shuǵıllansa olar ushın oynaytuǵın waqıtta jetpey qaladı. Solay eken, usınday balalardıń kún rejesine
kiretuǵın barlıq jumıslarınıń orınlanıwın shańaraqta qadaǵalap barılsa, bizińshe mektep jámááti
menen birge ekonomikalıq tárbiya jumısların jetilistiriwge imkaniyat jaratılǵan bolar edi degen
pikirdemız.

Mektep oqıwshılarına ekonomikalıq tárbiya beriwde olardıń kúnlik rejimine qatań itibar

qaratıwdı talap etedi. Hár qanday shańaraq jámiyetlik keleshekte topar sıpatında tárbiyalıq,
shańaraqtı júrgiziw, ekonomikalıq (támiyinlew, bólistiriw, únemlew) iskerligi, shańaraq aǵzaları
arasında durıs múnásibet ornatıw, bos waqıt, dem alıs kúnleri hám bayramlardı ótkeriw,
shólkemlestiriw hám taǵı basqa wazıypalardı da orınlaydı. Shańaraq ele ol qansha adamnan
quralmasın óz shańaraq aǵzalarınıń sanasına ekonomikalıq, estetikalıq, ádep-ikramlılıq tárepinen
tásir ótkere alıw imkaniyatına iye, yaǵnıy adamdı belgili shaxs sıpatında tárbiyalaydı.


background image

ISSN:

2181-3906

2024

International scientific journal

«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»

VOLUME 3 / ISSUE 5 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ

73

Shańaraqtıń ózine tán xojalıǵı (egin jeri, miywe terekleri, tawıqları, sharwa malları hám taǵı

basqa.) bular óz byudjetinen derek beredi. Al sol xojalıq islerin júrgiziw shańaraqta shańaraq
baslıǵına júkletiledi. Al byudjettiń, qarjınıń qalay bólistiriliwin, jumsalıwın, únemleniwin mektep
jasındaǵı balalar álbette baqlap baradı, hátteki ol haqqında ózinshe pikirlerge, kóz-qaraslarǵa da iye
boladı. Shańaraq baslıǵı shańaraq byudjetlerin waqtı-waqtı menen esaplaǵannan keyin shıǵıs-
kirislerdi kózden ótkeredi. Bul nárselerden bala biyxabar bolmawı kerek, al kerisinshe bala ósip
baratırǵan sayın ata-ana qárejet, onıń jumsalıw jolların, únemlewin, sarplanıwın elede tereńirek
úyretip barıw kerek. Mısalı: Shańaraqta bolatuǵın hár qıylı dástúrxan jayıwlar, qonaq kútiwlerde
(mısalı: mektepte oqıytuǵın balasınıń yaki qızınıń tuwılǵan kúninde) sarplanátuǵın qárejetlerdi
esaplawǵa perzentiniń ózinde aralastırıwı hátteki bazarlıq sawda, satıp alıw jumıslarında birgelikte
alıp barıw kerek. Al qárejetti orınsız sawıw, ısırapkershilkke jol qoyıw shańaraq byudjetine keri
tásir etedi.

Demek, solay eken jas áwladtı shańaraq byudjetinen durıs hám únemli, tejemli paydalana

biliwge úyretip barıw úlken áhmiyetke iye. Sebebi tejemlilik jámiyetlik bahalı qásiyet bolıp, ol hár
qanday nárseniń, onıń túp negizindegi adam miynetin de qádirlewge umtıldıradı. Kóbinese ata-
analardıń biypárwalıǵı, arqayınlıǵı sebepli balalardıń qımbatlı waqıtları biykarǵa ótedi. Kún
tártibine, kúnlik rejimge boysınbaw, bul waqıttan únemli paydalana bilmew qásiyetin payda etedi.

Úyde bala azańǵı uyqıdan turıw, onnan sońǵı gimnastika, awqatlanıw, mekteptegi sabaqlar,

onnan sońǵı túski awqatlanıw, úy jumısları, úy tapsırmaların tayarlaw h.t.b. ata-analar tárepinen
qatań itibarǵa alınıp, baqlanıp barılıwı kerek. Sonda ǵana bala waqıttan únemli, durıs, aqıllı
paydalana aladı dep oylaymız.

Bazar ekonomikası shańaraq tárbiyasında keń qollanıp kelingen milliy qádiriyat retindegi

tájiriybelerine súyeniwdi de talap etedi. Mısalı, qaraqalpaq shańaraqlarında balalardı tejemkerlik
ruwxında tárbiyalap kelgen, ısrapshılıqqa jol qoymaganlar Sonı aytıp ótiw kerek, «ekonomika»
sóziniń mánisi keń bolıp, tereń mazmunǵa iye. Xalıq arasında bul sóz «tejemkerlik» sóziniń
sinomini retinde qollanıladı. Tejemkerlik haqqında sóz ketkende ısrapshılıqqa jol qoymawdı
túsinemiz. «Ekonomika» túsinigine, ataqlı ózbek alımı Abdulla Avloniy tómendegishe tariyip
beredi: «Ekonomika dep pul hám buyım sıyaqlı narsalarning qadrini bilmakka aytilur».

Ata-babalarımızdıń óz perzentlerin tejemker bolıp rawajlanıwında xalıq awızeki

dóretpeleri mısalında da kóriwimiz múmkin. Mısalı, tejemkerlik teması xalıq-naqıl maqallarında
da óz sawleleniwin tapqan. Sebebi bul naqıl-maqallar júz jıllar dawamında áwladdan -áwladqa
ótip, xalıqtıń tilinde saqlanıp kelgen. Naqıl-maqallar adamlardıń tarıyxıy tájiriybesi retinde
kóplegen sınaqlardan ótip qáliplesedi hám tereń mánis kásip etedi. Mine olardıń ayırımları :
«Tejegen-birge birdi qosar, tejemegen birin de bay berer», «Pul tabıw ushın kúsh-quwat kerek,
tejew ushın parasat», «Ózińdikin bir márte tejeseǹ, xalqdikin mıń bar teja», «Tejemker -alǵıs alar,
ısrapshı keyiwlerge qalar» hám taǵı basqalardı keltirip ótsek boladı.

Hátteki ata-analarımız tejemkerlik ruwxında tárbiyalaw wazıypasına perzentleriniń baxıtlı

-taxıtlı bolıwdıń bir shárti, etikalıq tárbiyanıń bir kórinisi retinde qaraǵan. Bazar ekonomikasınıń
maqseti jámiyettiń barlıq aǵzaların, atap aytqanda, ata-analardı, olardıń perzentlerin ámeliy esap -
kitapǵa hám aqılǵa say uqıplılıqqa úyretiwden ibarat. Sebebi pul da shaxstı tárbiyalaydı. Onı
mensinbewshilik eki tárepleme qátelerdi keltirip shıǵarıwı múmkin. Onıń bir tárepi balanı
shańaraqtıń materiallıq qıyınshılıqların biliwdi tilemew ádeti payda boladı hám ol jatıpisherlikke


background image

ISSN:

2181-3906

2024

International scientific journal

«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»

VOLUME 3 / ISSUE 5 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ

74

úyrenedi. Ekinshi tárepi, aqshaǵa qırıs qoyıw, ashkózlıq, menmenlik, kibirlik sıyaqlı illetlerdi
keltirib shıǵaradı.

Ata-analar balalarınıń keleshegin oylap, olardı dáslepki jaslarınan miynetke tárbiyalap,

shınıqtırıp baradı. Tuwrı tárbiyanıń eń tásirli, eń nátiyjeli usılı da sol miynet bolıp tabıladı. Ata-
analar balalarınıń miynetine hámme waqıt da mútáj bola bermeydi, biraq balanı jaslıǵınan jumısqa
úyretiw, miynetke ko'niktiriw juwapkershilikli wazıypa ekenliginen usınday jol tutadı. Sonı aytıp
ótiw kerek, hár bir shańaraqtıń óz xojalıǵı boladı hám ol óz xojalıǵın sap, hadal miyneti menen
quradi: bul xojalıq tabısı shańaraq aǵzalarınıń qanday da turaqlı fonda alıp turıwları artınan emes,
bálki is haqısınıǹ artıwı hám shańaraq qárejetlerinen arttırıp, tejep qalıw sebepli kóbeyedi. Hár bir
shańaraq óz xojalıǵın tuwırlap alıw jolı menen turmısın jaqsılawǵa urınadı. Shańaraqtıń dástuxanı
tolı bolıwı kóbirek pútkil mámleket erisken tabıslarǵa onıń ekonomika hám mádeniyat salasındaǵı
jetiskenliklerine baylanıslı boladı. Shańaraqta balalardı tejemkerlik ruwxında tárbiyalawǵa
qanshelli kóp itibar berilse, olar xalıqqa da, ata-analarına da ózlerine de sonsha kóp payda tigiwi
sózsiz. Hár bir bala shańaraqtıń teń huqıqlı aǵzası bolıp tabıladı. Sonday eken, ol shańaraq
xojalıǵınıń qatnasıwshısı bolıp tabıladı. Sonıǹ menen birge, balalarımızdı tek shańaraq xojalıǵın
júrgiziwge qábiletli shaxs etip tárbiyalap qoymastan, sonıń menen birge pútkil jámiyet xojalıǵın
da tejemker puqaralar etip tárbiya qılıwımız kerek.

Kóbinese ata-analar balalarınıń hámme zattı tayar bolıwı, yaǵnıy jaqsı jep-ishiwi, jaqsı

kiyiniwi, úlken bolǵanda turaq-jaylı bolıwı haqqında oylaydı. Bulardıń hámmesin perzentlerine
sheksiz mehribanlıqlarınan hám olardı júdá jaqsı kórgenlikten isleydi. Balaların dep ózleriniń eń
zárúr mútajliklerin qandırıwdı da shetke súrip qoyadı, biraq bunı bala esinede keltirmeydi hám
hátte aste aqırınlıq penen ózin hámmeden artıq, meniń qálewim ata-anam ushın nızam, dep
oylawǵa ádetlenedi. Bul tárbiyanıń nadurıs hám zıyanlı jolı bolıp, bunnan ata-analardıń ózleri
kóbirek zıyan kóredi. Bizińshe, ata-analar óz perzentlerin miynet súygish hám tejemker etip
tárbiyalaw ushın tómendegilerge ámel etiwleri kerek.

Bala óz ata-anasınıǹ qayda islewin hám ne islep shıǵarıwın, bul islep-shıǵarıwdıń pútkil

jámiyet ushın qanday áhmiyeti bar ekenin biliwi kerek. Ulıwma, bala ata-anası islep, tawıp
keltiretuǵın paydanıń úlken hám paydalı miynet ornına alınatuǵın mıynet haqı ekenin ilaji barınsha
erterek jaqsı túsiniwi kerek. Balanı shańaraq byudjeti menen mumkin bolǵanınsha erterek
tanıstırıw kerek, ol ákesi hám anasınıǹ qansha is haqı alıwın biliwi kerek. Bala áke yamasa anasınıǹ
nege mútáj ekenligin, bul mútájliktiń qanshelli zárúr ekenligin biliwi zárúr, ol shańaraqtıń basqa
aǵzaları zárúrligin jaqsılaw, qandırıw ushın óziniń birqansha mútajliklerin waqtınsha keshiwge
ádetleniwi kerek. Shańaraqtıń ulıwma mútajligine tiyisli máselelerin talqılawda balanı kóbirek
tartıw kerek. Eger shańaraqtıń materiallıq jaǵdayı júdá jaqsı bolsa, balanıń óz qatarları aldında
bunday jaqsı sharayatlar menen maqtanıwǵa hám kóz kóz etiwge ádetlendirmew kerek. Bala
shańaraqtıń baylıǵınan basqalar aldında kóz kóz etiw hesh qanday tiykar joq ekenligin túsiniw
zárúr.Shańaraqta ata-analar óz perzentleriniń miynet súygish, tejemker hám ıqtıyatlı shaxs bolıp
jetilisiwinde ózleri úlgi bolıwları kerek. Bul ekonomikalıq tárbiyanıń belgili bir dárejede ámelge
asırılıw múmkinshiliklerin beredi.



background image

ISSN:

2181-3906

2024

International scientific journal

«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»

VOLUME 3 / ISSUE 5 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ

75

REFERENCES

1.

Mirziyoev Sh.M. Erkin vа fаrоvоn, dеmоkrаtik O’zbеkistоn dаvlаtini birgаlikdа bаrpо
etаmiz. «O’zbеkistоn» T, 2016.

2.

Mirziyoev Sh.M. Buyuk kеlаjаgimizni mаrd vа оliyjаnоb xаlqimiz bilаn birgа qúrаmiz.
«O’zbеkistоn» T, 2017.

3.

Al-Farobiy. Social esteticheskie traktatı. Alma-ata, 1996. 198 b.

4.

Abu Abdullox Muxammad İbn ismoil Al-Buxoriy «Xádis» Qaraqalpaqstan N, 1991. 71-bet

5.

Baranov.S,

Bolotina.T.R.

Slastenka.V.A.

Pedagogika.

«Qaraqalpaqstan»

N, 1989.

6.

Ibragimov X. I. Abdullaeva Sh. A «Pedagogika». T «Fán va texznolgiya». 2007.

Bibliografik manbalar

Mirziyoev Sh.M. Erkin vа fаrоvоn, dеmоkrаtik O’zbеkistоn dаvlаtini birgаlikdа bаrpо etаmiz. «O’zbеkistоn» T, 2016.

Mirziyoev Sh.M. Buyuk kеlаjаgimizni mаrd vа оliyjаnоb xаlqimiz bilаn birgа qúrаmiz. «O’zbеkistоn» T, 2017.

Al-Farobiy. Social esteticheskie traktatı. Alma-ata, 1996. 198 b.

Abu Abdullox Muxammad İbn ismoil Al-Buxoriy «Xádis» Qaraqalpaqstan N, 1991. 71-bet

Baranov.S, Bolotina.T.R. Slastenka.V.A. Pedagogika. «Qaraqalpaqstan»

N, 1989.

Ibragimov X. I. Abdullaeva Sh. A «Pedagogika». T «Fán va texznolgiya». 2007.