ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
696
MINTAQALARDA TADBIRKORLIK FAOLIYATI RIVOJLANISHIGA
INVESTITSIYA JALB QILISH.
Toshov Mirzabek Hakimovich
Osiyo xalqaro universiteti.
https://doi.org/10.5281/zenodo.12088868
Annotatsiya. Mintaqalarda tadbirkorlik faoliyati rivojlanishiga investitsiya jalb qilish
uchun Iqtisodiyotni modernizatsiya qilish, islohotlarni chuqurlashtirish, yangi ishlab chiqarish
quvvatlari va asosiy fondlarni yaratish, amalda faoliyat yuritayotgan texnika va texnologiyalarni
yangilash hamda ularni qo‘llabquvvatlash investitsion jarayonlarni olib borish mavzulari
yoritilgan.
Kalit so’zlar: investitsiya, jamg‘arma, kapital, sarmoyadorlar, tadbirkorlik, eksport,
qashshoqlik, ishsizlik.
ATTRACTING INVESTMENT TO THE DEVELOPMENT OF BUSINESS ACTIVITIES
IN THE REGIONS.
Abstract. In order to attract investment in the development of business activities in the
regions, the topics of modernization of the economy, deepening of reforms, creation of new
production capacities and basic funds, updating of currently operating techniques and
technologies, and carrying out investment processes for their support are covered.
Key words: investment, saving, capital, investors, entrepreneurship, export, poverty,
unemployment.
ПРИВЛЕЧЕНИЕ ИНВЕСТИЦИЙ В РАЗВИТИЕ ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСКОЙ
ДЕЯТЕЛЬНОСТИ В РЕГИОНАХ.
Аннотация. В целях привлечения инвестиций в развитие предпринимательства в
регионах решаются вопросы модернизации экономики, углубления реформ, создания новых
производственных мощностей и основных фондов, обновления существующей техники и
технологий, проведения инвестиционных процессов. за их поддержку.
Ключевые
слова:
инвестиции,
сбережения,
капитал,
инвесторы,
предпринимательство, экспорт, бедность, безработица.
O‘zbekiston Respublikasi davlat rahbari va hukumati tomonidan iqtisodiyotni
modernizatsiyalashni izchillik bilan amalga oshirishda investitsion siyosatni to‘g‘ri va aniq
maqsadlarni ko‘zlagan holda olib borishga alohida e’tibor qaratilmoqda. Buning uchun
markazlashgan, markazlashmagan jamg‘armalar mablag‘lari, xorijiy investitsiyalar va kreditlarni
o‘zlashtirishga hamda ulardan samarali foydalanish masalalariga urg‘u berilmoqda.
Xususan, iqtisodiyotning turli soha va tarmoqlarini mutanosib rivojlanishini ta’minlash,
mintaqalarning ijtimoiy-iqtisodiy salohiyatini inobatga olish, shuningdek, joylarda aholi
bandligini oshirish maqsadida har yili mamlakatimizda investitsiya dasturi va mintaqaviy
investitsion dasturlari ishlab chiqilib, amaliyotga tatbiq etilmoqda. Birgina 2022 yilda
iqtisodiyotga kiritilgan investitsiyalar hajmi 24 milliard AQSh dollarni tashkil etdi. Keyingi
yillarda respublikada investitsion muhitni yaxshilash va tadbirkorlikni qo‘llabquvvatlash
maqsadida 12 dan ortiq qonun, 60 dan ortiq farmon va qaror qabul qilindi. Mazkur raqamlarning
o‘zidan ham iqtisodiyotimizning tez sur’atlarda barqaror rivojlanayotganini, iqtisodiy o‘sishni
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
697
ta’minlashda kapital qo‘yilmalar ijobiy (to‘g‘ridan-to‘g‘ri) ta’sir ko‘rsatayotganini ko‘rishimiz
mumkin. Zotan, yalpi ichki mahsulotning o‘sishida investitsiyalar yuqori ta’sir ko‘rsatadigan omil
hisoblanadi.
Hozirgi kunda investitsiya siyosatini amalga oshirishda hukumat tomonidan quyidagi
asosiy tamoyillarga ustuvorlik berilmoqda va samarali hal etilmoqda:
–Respublika iqtisodiyotiga bevosita kapital mablag‘larni keng jalb qilishni
ta’minlaydigan huquqiy, ijtimoiy-iqtisodiy va boshqa shartsharoitlarni tobora yaxshilash;
–Respublikamizga jahon darajasidagi texnologiyani yetkazib berayotgan, iqtisodiyotning
zamonaviy tarkibini vujudga keltirishga ko‘maklashayotgan xorijiy sarmoyadorlarga imtiyoz va
preferensiyalarni taqdim etish;
–mablag‘larni Respublika mustaqilligini ta’minlaydigan va raqobatbardosh
mahsulotlarni ishlab chiqarish bilan bog‘liq bo‘lgan eng muhim ustuvor yo‘nalishlarga
yo‘naltirish;
–tashqi iqtisodiy faoliyatda raqobat qila oladigan va valyuta tushumini ta’minlaydigan
yetakchi tarmoqlarni qo‘llab-quvvatlash;
–aholi bandligini ta’minlaydigan va milliy daromadni oshirishga qaratilgan
ishlab chiqarish va xizmat ko‘rsatish sohalarini rivojlantirish;
–energiya tejamkor va atrof muhitga kam zarar yetkazadigan yuqori texnologik, zamonaviy
uskunalarni o‘rnatish;
–mahalliy sharoitlarga mos keladigan ilg‘or xorijiy texnologiyalarni tatbiq etish, o‘zimizda
yaratilayotgan ixtirolarni rag‘batlantirish va bilimlar iqtisodiyotiga mablag‘lar yo‘naltirish.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
698
1-rasm. Tadbirkorlik investitsiya faoliyatini rivojlantirishda milliy mintaqaviy tizim
hamjihatlikni ta’minlash mexanizmi.
Mehnat taqsimoti bir tomondan, ixtisoslashuvga asos bo‘lsa, ikkinchi tomondan,
mintaqalar va mintaqalararo savdoning shakllanishi va rivojlanishiga xizmat qiladi. O‘z navbatida,
ixtisoslashuvning rivoji iqtisodiy integratsiyada o‘z ifodasini topadi. Tadbirkorlik va tadbirkorlik
sohiblari xalqaro savdo tufayli jahon bozoridagi o‘z mavqelarini mustahkamlashga intiladilar.
Bu intilishning muntazam takrorlanishi raqobatlashuv jarayonida namoyon
bo‘ladi. Raqobatlashuv sharoitidagi sub’ektlar faoliyati ―sotib olish uchun sotish
tamoyiliga nisbatan ―sotish uchun sotib olish tamoyilining ustuvorligiga erishish uchun
intiladilar.
Ushbu tamoyil tadbirkorlik faoliyatida mintaqaviy tizimlar uchun import
o‘rnini bosadigan ishlab chiqarish yoki eksport uchun ishlab chiqarish kabi bir tomonlama
tamoyillardan voz kechishni, ayni paytda kamroq sotib olib, ko‘proq
sotish tamoyiliga amal qilishni taqozo etadi.
Bundan tashqari, ushbu tamoyillar bilan bir qatorda quyidagi shartsharoitlarga amal
qilishni taqozo etilmoqda:
➢
manfaatdorlik asosidagi faol hamkorlik;
➢
qarashlardagi har qanday tafovutni ochiq muloqot bilan hal etish;
➢
mamlakat iqtisodiy xavfsizligini ta’minlash;
➢
tinchlik va barqarorlikni ta’minlash asosida milliy va umumjahon
muammolari (qashshoqlik, ishsizlik va boshqalar) yechimida faol ishtirok etish va
boshqalar.
2-rasm. Tadbirkorlik muhiti shakllanishining ijtimoiy-iqtisodiy jihatlari.
Mintaqalarda tadbirkorlik muhitining takomillashuvi har bir shaxs uchun o‘z kelajagini
yaxshiroq boshqarish imkoniyatini kengaytiradi. Ularda qobiliyati va iste’dodini oshirish uchun
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
699
jiddiy e’tibor ortadi. Shaxsiy hayot va milliy turmush tarzining yaxlitligi milliy boylik va milliy
farovonlik o‘sishiga xizmat qiladi.
XULOSA
Tadbirkorlik muhitining jozibadorligini aniqlashda o‘rganilayotgan mintaqa aholisining
markazlarda gavjumligi va aholi yashash joylarining o‘zaro qanday masofadaligi ham muhim o‘rin
tutadi. Bunda mintaqaning investitsion jozibadorlikni shakllantirishda ko‘p yillik xo‘jalik
faoliyatini yuritish jarayonida to‘plangan infratuzilmaviy o‘zlashtirilishi, innovatsion va
intellektual salohiyat kabi omillar eng ko‘p hissa qo‘shadi.
Respublikamizda tadbirkorlikning rivojlanishiga alohida e’tibor berilayotganligi ijtimoiy-
iqtisodiy taraqqiyotda ushbu sohaning naqadar muhim ahamiyat kasb etishidan dalolat beradi.
Mamlakatimizda olib borilayotgan iqtisodiy islohotlarni bosqichma-bosqich amalga oshirish
tajribasi tadbirkorlikni rivojlantirishda ham o‘z ahamiyatiga ega bo‘lmoqda.
REFERENCES
1.
Alimova, S. (2024). THE ROLE OF UZBEK PEDAGOGY IN DEVELOPING THE
SPIRITUALITY OF FUTURE TEACHERS. Modern Science and Research, 3(5), 386-
392.
2.
Alimova, S. (2024). THE MAJOR FACTORS INFLUENCING ON CAREER
DEVELOPMENT AND ON ADVANCE OF A CAREER LADDER. Modern Science
and Research, 3(5), 417-425.
3.
Alimova, S. (2024). THE ROLE OF INFORMATION TECHNOLOGY IN THE
PERSONNEL MANAGEMENT SYSTEM. Modern Science and Research, 3(2), 385-
390.
4.
Shamsiya, A. (2023). HR MANAGEMENT AND COACHING IN THE
INNOVATIVE ECONOMY AS A METHOD OF BUSINESS MANAGEMENT.
Modern Science and Research, 2(10), 712-717.
5.
Alimova, S. O. FEATURES OF THE STRATEGIC MANAGEMENT SYSTEM OF
INDUSTRIAL ENTERPRISES.
6.
Shadiyev, A. K. (2023). FUNCTIONS, METHODS, MANAGEMENT DECISIONS
AND SOCIAL FACTORS OF EDUCATIONAL MANAGEMENT. American Journal
of Public Diplomacy and International Studies (2993-2157), 1(9), 87-93.
7.
Шадиев, А. Х. (2020). Факторы, влияющие на развитие экотуризма. Достижения
науки и образования, (5 (59)), 31-32.
8.
Shadiyev, A. (2022). O ‘QUV EKSKURSIYASI-TURIZMNI O ‘QITISHNING
INNOVATSION USULI SIFATIDA. ЦЕНТР НАУЧНЫХ ПУБЛИКАЦИЙ (buxdu.
uz), 13(13).
9.
Davronov, I. O., & Shadiyev, A. K. (2020). The cost-effectiveness of improving the
quality of hotel services. Academy, (4), 40-42.
10.
Khalilov, B. B. (2024). ROLE OF INTERNAL AUDITING IN INTERNATIONAL
COMPANIES. Gospodarka i Innowacje., 47, 413-419.
11.
Bahromjon, X., & Nargiza, N. (2023). THE PROCEDURE FOR DRAWING UP
FINANCIAL STATEMENTS IN JOINT-STOCK COMPANIES ON THE BASIS OF
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
700
INTERNATIONAL FINANCIAL REPORTING STANDARDS. Modern Science and
Research, 2(10), 805-811.
12.
Bahodirovich, K. B. (2024). RISK-BASED FINANCIAL INSTRUMENTS:
THEORIES AND CONCEPTS. Gospodarka i Innowacje., 46, 373-378.
13.
Supiyevna, B. M. (2024). DISTINCTIVE FEATURES OF PERSONAL
MANAGEMENT IN THE ACTIVITIES OF COMMERCIAL BANKS. Gospodarka i
Innowacje., 47, 134-139.
14.
Базарова, М. С., Шарипова, М., & Нуруллоев, О. (2021). “РАҚАМЛИ
ИҚТИСОДИЁТ”
ДА
АҲОЛИНИНГ
ИШ
БИЛАН
БАНДЛИГИ
ХУСУСИЯТЛАРИ. САМАРҚАНД ДАВЛАТ УНИВЕРСИТЕТИ, 482.
15.
Бобоев, А. Ч., & Базарова, М. С. (2019). Хорижий инвестицияларнинг
жозибадорлигини ошириш. Интернаука, (22-3), 88-90.
16.
Supiyevna, B. M. (2022). Innovatsion iqtisodiyotda inson kapitalini boshqarish tizimini
takomillashtirish.
17.
Bazarova, M. S., & Shahboz, K. (2022). Ways to increase the efficiency of available
tourist facilities in Uzbekistan. Scientific approach to the modern education system,
1(10), 16-18.
18.
Bazarova, M. (2024). DISTINCTIVE FEATURES OF PERSONAL MANAGEMENT
IN THE ACTIVITIES OF COMMERCIAL BANKS. Modern Science and Research,
3(1), 563-567.
19.
Жумаева, З. К. (2023). ПУТИ УСТОЙЧИВОГО РАЗВИТИЯ ЭКОНОМИКИ
РЕГИОНОВ УЗБЕКИСТАНА. Gospodarka i Innowacje., 42, 530-533.
20.
Jumayeva, Z. (2024). DEVELOPMENT OF CREATIVE INDUSTRIES AS A
FACTOR OF GROWTH OF NATIONAL ECONOMY: REVIEW OF FOREIGN
EXPERIENCE AND PROSPECTS FOR THE REPUBLIC OF UZBEKISTAN.
Modern Science and Research, 3(2), 241-246.
21.
Jumayeva, Z. Q. (2017). THEORIES OF ENSURE STABILITY IN LABOUR
MARKETS OF DEVELOPED COUNTRIES. Инновационное развитие, (4), 64-66.
22.
Nafisa, R. (2024). Organization of Management in Small Business and Private
Entrepreneurship. Miasto Przyszłości, 48, 503-509.
23.
Junaydulloevich, A. A., Bakhriddinovna, A. N., & Olimovna, R. N. Business and
Product Delivery in the Context of Covid-19. JournalNX, 1305-1307.
24.
қизи Рахмонқулова, Н. О. (2023). КИЧИК САНОАТ ЗОНАЛАРИНИНГ
ҲУДУДЛАР ИҚТИСОДИЁТИНИ РИВОЖЛАНТИРИШДАГИ ЎРНИ. "
Экономика и туризм" международный научно-инновационной журнал, 6(14).
25.
Таирова, М. М., Аминова, Н. Б., & Рахманкулова, Н. О. (2020). Стратегия развития
управления цепями поставок в обрабатывающей промышленности. International
scientific review, (LXXI), 56-58.
26.
Ibodulloyevich, I. E. (2024). XIZMAT KO ‘RSATISH KORXONALARINING O
‘ZIGA XOS XUSUSIYATLARI VA AFZALLIKLARI.
27.
Ibodulloyevich, I. E. (2024). XIZMAT KO'RSATISH KORXONALARI FAOLIYATI
SAMARADORLIGINI OSHIRISHNING ILMIY-NAZARIY ASOSLARI.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
701
28.
Ibodulloyevich, I. E. (2024). ZAMONAVIY MENEJMENT VA UNING
USULLARINI RIVOJLANTIRISHNING NAZARIY YONDASHUVLARI.
29.
Ibodulloyevich, I. E. (2024). XIZMAT KO ‘RSATISH KORXONALARI
FAOLIYATLARINING SAMARADORLIGINI OSHIRISHNING TASHKILIY
MEXANIZMINI TAKOMILLASHTIRISH. Gospodarka i Innowacje., 46, 608-615.
30.
Ikromov, E. (2024). A METHODICAL APPROACH TO EVALUATING THE
EFFICIENCY OF SERVICE ENTERPRISES. Modern Science and Research, 3(5),
180-188.
31.
Ikromov, E. (2024). THE IMPORTANCE OF ETHICS AND CULTURE IN THE
INTRODUCTION OF MODERN METHODS OF MANAGEMENT. Modern Science
and Research, 3(5), 171-179.
32.
Ibodulloyevich, I. E. (2024). MENEJMENTNING ZAMONAVIY USLUBLARINI
JORIY ETISHDA ETIKA VA MADANIYATNING AHAMIYATI.
33.
Ibodulloyevich, I. E. (2024). XIZMAT KO ‘RSATISH KORXONALARI FAOLIYATI
SAMARADORLIGINI BAHOLASHGA USLUBIY YONDASHUV.
34.
Zamira, J. (2024). ENSURING ECONOMIC SECURITY IN THE BANKING
SECTOR. Gospodarka i Innowacje., 47, 343-348.
35.
Jumayeva,
Z.
(2024).
IQTISODIYOT
RIVOJIDA
INNOVATSIYANING
AHAMIYATI. Modern Science and Research, 3(5), 504-511.
36.
Jumayeva,
Z.
(2024).
MOLIYAVIY
RESURSLARDAN
SAMARALI
FOYDALANISH
ORQALI
MILLIY
IQTISODIYOT
BARQARORLIGINI
TAʼMINLASHNING USTUVOR YO ‘NALISHLARI. Modern Science and Research,
3(5), 512-518.
37.
Bustonovna, D. Z. (2024). CREATIVE THINKING AND ITS APPLICATION IN
ECONOMICS.[Data set]. Zenodo.
38.
To’rayevna, S. N. (2024). KORXONANING MOLIYAVIY BAQARORLIGI:
OMILLARI VA KO ‘RSATKICHALARI. Gospodarka i Innowacje., 47, 140-146.
39.
To’rayevna, S. N. (2023). YETAKCHILIK USLUBI SIFATIDA MURABIYOTDAN
FOYDALANISH MENEJERLARNI TAYYORLASH. Gospodarka i Innowacje., 42,
399-408.
40.
To’rayevna, S. N. (2023). DEMOKRATIYA VA IQTISODIYOT O'RTASIDAGI
MUNOSABAT" SIYOSIY SHAXS" NAZARIDAN. Gospodarka i Innowacje., 42,
387-394.
41.
Sodiqova, N. (2023). A POLITICAL ECONOMY ANALYSIS OF ECONOMIC
SECURITY. Modern Science and Research, 2(12), 559-568.
42.
Sodiqova, N. (2024). TECHNOLOGY DISCOURSE AND THE POLITICAL
ECONOMY OF NEW MEDIA. Modern Science and Research, 3(2), 376-384.
43.
Akbarovna, N. N. (2024). RAQAMLI IQTISODIYOT SOHALARDA VA
ELEKTRON TIJORAT RIVOJLANISHIDA MAMLAKATNING IQTISODIY
SALOHIYATI.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
702
44.
Akbarovna, N. N. (2024). DAVLAT SOLIQ QO ‘MITASINING AXBOROT-
KOMMUNIKATSIYA
TEXNOLOGIYALARINI
RAQAMLASHTIRISH
STRATEGIYASI.
45.
Naimova, N. (2024). STRATEGY OF MARKETING RESEARCH. Modern Science
and Research, 3(5), 306-312.
46.
Akbarovna, N. N. (2024). DAVLAT BOSHQARUV ORGANLARI–MA’MURIY
HUQUQ OBYEKTI SIFATIDA. Gospodarka i Innowacje., 47, 371-377.
47.
Hakimovich, T. M. (2023). HR BOSHQARMASIDA KPI TIZIMI.
48.
Toshov, M. (2024). MODERN MANAGEMENT AND DIGITALIZATION. Modern
Science and Research, 3(5), 728-734.
49.
Hakimovich, T. M. (2024). THE SYSTEM OF KEY PERFORMANCE INDICATORS
AS A TOOL IMPROVEMENTS MANAGEMENT OF THE ORGANIZATION.
Gospodarka i Innowacje., 47, 353-358.
50.
Toshov, M. (2023). HR BOSHQARMASIDA KPI TIZIMI. Modern Science and
Research, 2(12), 470-476.
51.
Toshov, M. (2023). CREATIVE ECONOMY: ESSENCE AND STRUCTURE. Modern
Science and Research, 2(12), 499-505.
52.
Toshov, M. (2023). FORMATION OF PRINCIPLES HR (HUMAN RESOURCE)
BASED ON KEY INDICATORS (KPI). Modern Science and Research, 2(12), 477-
482.
53.
Mahmudovna, Q. G. (2024). Oliy ta’lim muassasalari raqobatbardoshligini oshirishda
innovatsion faoliyatning ahamiyati.
54.
Mahmudovna, Q. G. (2024). Oliy ta’lim muassasalari raqobatbardoshligini tavsiflovchi
omillar. Gospodarka i Innowacje., 46, 620-627.
55.
Mahmudovna, G. G. (2024). Competitive strategies, the importance of using innovation
in their implementation. Iqtisodiyot va zamonaviy texnologiya jurnali| journal of
economy and modern technology, 3(5), 8-14.
56.
Mahmudovna, Q. G. (2024). Raqobat strategiyalari, ularni amalga oshirishda
innovatsiyalardan foydalanishning ahamiyati. Iqtisodiyot va zamonaviy texnologiya
jurnali| journal of economy and modern technology, 3(5), 15-21.
57.
Бобомуродова, Г. (2023). ЭМПАТИЯ КАК ФАКТОР СОЦИАЛЬНЫХ
ПРЕДУБЕЖДЕНИЙ У СТУДЕНТОВ. Евразийский журнал академических
исследований, 3(9), 179-182.
58.
Bobomurodova,
G.
(2023).
THEORETICAL
FRAMEWORK
FOR
THE
DEVELOPMENT OF MOTIVATION FOR LEARNING IN TURKMEN AND
RUSSIAN STUDENTS. Science and innovation, 2(B10), 478-482.
