No. 12 (2024) Modern science and research

Articles

• 

  ЗАМОНАВИЙ ЎЗБЕК ҚИССАЛАРИДА УСЛУБ ВА МАҲОРАТ Замонавий ўзбек қиссалари ёзувчиларининг услуб ва маҳорати ўзига хос хусусиятларга эга ва кўплаб замонавий адиблар янги услублар ва техникаларни синаб кўриш орқали ўз асарларини бойитишмоқда. Кўпгина замонавий қиссаларда метафоралар ва рамзлар кенг қўлланилади, бу усуллар орқали ёзувчилар ўқувчига кўпроқ фикр ва ҳиссий тажрибаларни етказишга ҳаракат қиладилар. Қуйидаги мақолада ҳам Жамила Эргашеванинг қиссаларида услуб ва маҳорат ҳақида атрофлича сўз боради.

  Рушана Зарипова

  5-9

  0   0

  • Read
• 

  ДИАЛОГЛАР- КЕЧИНМАЛАР ТАРЖИМОНИ ҳис-туйғулар ва кечинмалар таржимони сифатида ёзувчилар кўпинча ўз асарларида қаҳрамонлар орасидаги мулоқотларни ва уларнинг ички кечинмаларини ифода қилишда катта маҳорат диалогларда фойдаланадилар. Бу эса ўқувчига қаҳрамонларнинг ҳис-туйғуларини ва ички курашларини чуқурроқ англаш имконини беради. Диалоглар ва кечинмалар орқали ёзувчи қаҳрамонларнинг характерларини ва уларнинг ҳаётий муаммоларини очиб беришда катта рол ўйнайди. Қуйидаги мақолада ҳам Жамила Эргашеванинг кишиларнинг кечинмаларини тасвирлашда диалоглардан маҳорат билан фойдаланганлиги борасида сўз боради.

  Рушана Зарипова

  10-13

  0   0

  • Read
• 

  TIRIKLAR MUDROQDA, O‘LIKLAR UYG‘OQ… Ijodkor kishi hamisha zamonasining, zamondoshlarining dardi bilan yashaydi. Kishilardag qusur va kamchiliklarni badiiy ifodalar bilan, ta’sirchan va ibratli tarzda ko‘rsatib beradi. Jamila Ergasheva ham katta-kichik hikoyalarida davr manzarasi, kishilar ma’naviy dunyosini ochib berishga harakat qilgan. Mazkur maqolada ijodkorning “O‘lim” hikoyasi tahlil etilib, undagi muallif aytmoqchi bo‘lgan va ayta olgan fikrlar, iztiroblar haqida so‘z yuritiladi.

  Рушана Зарипова

  14-16

  0   0

  • Read
• 

  RESEARCHING JUVENILE DELINQUENCY IN THE FORM OF BULLYING. This article discusses the factors contributing to bullying by juveniles and the legal measures addressing crimes like hooliganism, bullying, and cyberbullying in the criminal justice system of Uzbekistan. The studies conducted provide an in-depth understanding of the ways bullying occurs among students worldwide and identify preventive measures to stop this crime, which often leads to depression and anxiety among affected youth.

  Izzatbek Valiboyev

  17-21

  0   0

  • Read
• 

  OʻZBEKISTONDA JINOYATLAR VA ULARGA QARSHI TURISH MEXANIZMLARI Ushbu maqolada jinoyat va jazo tarixiga alohida eʼtibor qaratilgan, ayniqsa, qadim zamonlarda jinoyatlarning sodir etilishi va jazolanish usullari tahlil qilinadi. Shuningdek, Oʻzbekistondagi jinoyatchilik holatiga, uning sabablari va oldini olishdagi muammolarga toʻxtalib oʻtilgan. Jinoyatlarning eng koʻp sodir etilgan turlari, ularning dinamikasi va iqtisodiy jinoyatlar ustunligi keltirilgan. Oʻzbekistonda jinoyatchilikka qarshi kurashish mexanizmlari, jumladan, Jinoyat Kodeksi va Jinoyat-protsessual kodeksi asosidagi qonunchilik va huquqiy mexanizmlar tahlil qilingan. Maqolada jinoyatlarni oldini olish va huquqbuzarliklar profilaktikasi masalalari, shuningdek, xalqaro hamkorlik va jamoat xavfsizligini taʼminlashga qaratilgan chora-tadbirlar ko‘rib chiqilgan. Maqola Oʻzbekistondagi jinoyatlarning rivojlanish dinamikasini, jinoyatchilikka qarshi kurashish tizimining samaradorligini va jinoyatlar sonini kamaytirish yoʻlidagi chora-tadbirlarni taqdim etadi. Jinoyatchilikni kamaytirish uchun muhitni yaxshilash, iqtisodiy va ijtimoiy sharoitlarni tahlil qilish, huquqiy savodxonlikni oshirish va xalqaro hamkorlikni kuchaytirish zarurligi ko‘rsatilgan.

  Muhammadqodir Bahromov

  22-29

  0   0

  • Read
• 

  ANALYSIS OF FOREIGN RESEARCHERS’ TRANSLATIONS OF UZBEK LEGENDS This article studies the English translations of Uzbek legends made European and local translators and researchers. It gives a vivid description of national identity, expression of national color in their English version and problems of translation in them. The article gives information about English translations of Uzbek folklore, their chronicle and authors of works.

  Hilola Yusupova

  30-34

  0   0

  • Read
• 

  MOTIVACIYANÍŃ INDIVIDUAL QÁSIYETLERI Bul maqalada motivaciyanıń individual qásiyetleri haqqında maǵlıwmatlar berilgen. Maqalada tıykarınan, motivdi qáliplestiriw, motivtiń túrleri, insannıń jetiskenlikke erisiwdiń motivaciyanıń individual qásiyetleriniń áhmiyeti haqqında pikirler bayan etilgen.

  D Baxitbaeva , G Óskinbaeva

  35-37

  0   0

  • Read
• 

  TIJORAT BANKLARINING KREDITLASH AMALIYOTINI TAKOMILLASHTIRISH Maqolada tijorat banklari tomonidan jismoniy shaxslarga kredit berish amaliyoti tahlil qilingan. Tijorat banklari tomonidan kreditlash amaliyotidagi muammolarni bartaraf etish bo‘yicha amaliy taklif va tavsiyalar berilgan.

  Elbek Xo’jakeldiyev, Dilmurod Mamasobirov

  38-41

  0   0

  • Read
• 

  ADABIY ASARLARDA VULGARIZM, VARVARIZM, ARGO, JARGO USLUBIY VA PRAGMATIK VOSITA SIFATIDA Ushbu maqola adabiy asarlarda uslubiy jihatdan farqlanuvchi frazeologik terminlar: vulgarizm argo va jargo so’zlarning tahlili haqida.

  Sevinch Rustamova

  42-47

  0   0

  • Read
• 

  PARAFRAZALARNING LINGVOKULTROLOGIK XUSUSIYATLARI Ushbu maqola parafrazalar, ularning xususiyatlarti, o‘zbek tilida tutgan o‘rni, o‘zbek tilining taraqqiy etishidagi ishtiroki hamda parafrazalarning lingvokultrologik xususiyatlarini, olimlarning tadqiqot natijalari va izlanishlar tahlillarini yoritib beradi.

  Mahliyo Husanova, Iroda Almardavova

  48-53

  0   0

  • Read
• 

  TISH EMALINING YEMIRILISHI HAQIDA Ushbu tezisda tish emali yemirilishining sabablari, alomatlari va unga qarshi qanday choralar ko'rish mumkinligi haqida batafsil ma'lumot beramiz, tish emali tuzilishi va uning yemirilishiga olib keluvchi omillar, tish emalida apatit kristallarining hosil bo'lishi, emalni remineralizatsiya jarayonida ftorning roli taqdim etilgan.

  Sarvino Faxriddinova

  54-57

  0   0

  • Read
• 

  KIMYOVIY TEXNOLOGIK JARAYONLAR YORDAMIDA OLINADIGAN KAUSTIK SODANING XUSUSIYATLARINI O’RGANISH Ushbu maqola sanoatda qo’llaniladigan “soda” nomi bilan turli xil kimyoviy moddalarni ishlab chiqarishda qo’llaniladigan soda turlari va tarkibi, xossalari keltirib o’tilgan. Soda suyuqlanmasini hosil qilish kimyoviy reaksiyalar yordamida tushuntirilib o’tilgan. Shuningdek ushbu maqolada NaOH ning gammalarda eruvchanligi va NaOH ning suvli eritmalarining qaynash harorati jadvallarga asoslangan holda tasvirlab berilgan.

  A. T. Kaipbergenov, Renat Jumamuratov, Gulnaz Kengesbaeva

  58-64

  0   0

  • Read
• 

  ADVANTAGES AND DISADVANTAGES OF SUMMATIVE AND FORMATIVE ASSESSMENT IN EDUCATION Summative assessments, which have been ingrained into teaching models for years, evaluate how much a student has learned at the end of a block of teaching. Summative assessments can include papers, exams, and final projects. Each student’s learning is compared against a standard or benchmark. Formative assessments, which are gaining popularity in teaching, evaluate in “real time” how much a student has learned. Formative assessment can include strategic questioning (of one or all students), quizzes, tests that asks students to explain their thinking, and group projects.

  Akmaral Ermatova, Biloliddin Sharipov

  65-68

  0   0

  • Read
• 

  ETNOS HÁM MILLET TÚSINIKLERINIŃ SALISTIRMALI ANALIZI Bul maqala da tiykarinan "etno" hám "millet" túsinikleriniñ keñinen mánis-mazmuni hám uqsasliqlari menen qatar bir-birinen ózgeshelikleri haqqinda aytiladi.

  Feruza Qállibekova, Venera Mámbetyarova

  69-71

  0   0

  • Read
• 

  NAQIL-MAQALLAR TILINDE SHIǴIS SEPLIKLI ETALONLAR ARQALI BILDIRILGEN SALISTIRMALI JAY GÁPLERDIŃ QOLLANILIWI Bul maqalada naqıl-maqallar tiline sintaksislik analiz jasaw usılınan paydalanıldı. Bilemiz, naqıl-maqallar tilinde salıstırmalılıq kórsetkish oǵada kózge taslanatuǵın jaǵday bolǵanlıqtan, ondaǵı jay gáplerge toqtalıwdı maqul kórdik. Bunda salıstırmalı jay gáplerdiń shıǵıs sepligindegi etalon sózler arqalı dúziliwi ilimiy tiykarda analiz etilgen.

  Sh Allaniyazova, Sh Baxtıbaeva

  72-75

  0   0

  • Read
• 

  SHAXS RAWAJLANIWINDA MOTIVATSIYANIN ORNI Bul maqalada shaxstin rawajlaniwinda motivatsiyanin ornı hám F. Gertsberg teoriyası motivatsiyanın topardağı ahmiyeti haqqında so'z etiledi

  N.J Sagindikova, Indira Erejepova

  76-79

  0   0

  • Read
• 

  SHIYRIN SHEKER DÀSTANINDA FRAZEOLOGIZMLERDIŃ QOLLANIWI Bul maqalada xalıq awızeki dóretpelerinen biri bolǵan Shiyrin Sheker dástanında qollanılǵan frazeologizmler hám olardıń mánileri ashıp beriledi.

  X Zayrova, Baxtıgúl Bazarbaeva

  80-82

  0   0

  • Read
• 

  KOMPETENSIYAVIY YONDASHUV ASOSIDA O‘QUVCHILAR TARIXIY ONGINI RIVOJLANTIRISHNING ASPEKTLARI Ushbu maqolada tarixiy ong va tarixiy tafakkurni mazmuni, mohiyati , uning umuminsoniy mantig`i, yosh avlodning tarixiy ong va tafakkurini rivojlantirish negizida milliy-insoniy madaniy-falsafiy dunyoqarashida tarixiy etnik-madaniy merosni har tomonlama sintez qilish va anglash mazmuni va uni rivojlantiruvchi ta’limiy-o‘quv vositalari asosida hosil bo‘lgan amaliy ko‘nikmalar sintezi pedagog, sotsiolog, metodist olimlar hamda psixologlarning ilmiy qarashlari tahlil qilinib, ularga subyektiv munosabatning pedagogik ta’sir vositalari yoritib berilgan.

  Dildora Shadibekova

  14-19

  0   0

  • Read
• 

  VOYAGA YETMAGANLAR TOMONIDAN SODIR ETILADIGAN BEZORILIK JINOYATLARINI TADQIQ ETISHNING IJTIMOIY ZARURATI Yoshlar mamlakatning tayanchi, kelajakdagi poydevori hisoblanadi. Ayni damda, rivojlanayotgan texnologiyalar davrida yashayotgan ekanmiz, har qanday jabhada rivojlanishimiz uchun zarur bo‘lgan imkoniyatlar ham ortib borayotgani sir emas, mazkur imkoniyatlardan samarali foydalana bilish, komil insonning belgisidir. Shu bilan birga, imkoniyatlarga olib boradigan yo‘llar mashaqqatli bo‘ladigan bo‘lsa, natija ham a’lo darajada bo‘lishi haqida ko‘p marotaba eshitganmiz. Shuningdek, rivojlangan texnologiyalar imkoniyatlaridan besamar foydalanish, salbiy nuqtayi nazardan olib qaraganda ayanchli voqea sodir bo‘lishiga sabab bo‘ladi.

  Izzatbek Valiboyev

  20-24

  0   0

  • Read
• 

  VOYAGA YETMAGANLAR TOMONIDAN SODIR ETILADIGAN BEZORILIK JINOYATLARINING YURIDIK TAHLILI Hozirgi globallashuv davrida insoniyatga foydali bo‘lgan imkoniyatlar tobora kengayib bormoqda, bu o‘z navbatida mazkur imkoniyatlardan samarali foydalanishni anglatadi.

  Izzatbek Valiboyev

  25-30

  0   0

  • Read
• 

  АHОLI VА HUDUDLАRNI FАVQULОDDА VАZIYАTLАRDАN MUHОFАZА QILISHNING HUQUQIY VА TАSHKILIY АSОSLАRI Fаvqulоddа vаziyаtlаr – insоnlаr qurbоn bо‘lishigа, ulаrning sоg‘ligi yоki аtrоf tаbiiy muhitgа zаrаr yеtishigа, jiddiy mоddiy tаlоfаtlаr kеltirib сhiqаrishgа hаmdа insоnlаrning hаyоt fаоliyаti shаrоitining izdаn сhiqishigа оlib kеlishi mumkin bо‘lgаn yоki sоdir bо‘lgаn bахtsiz hоdisаlаr, hаlоkаt, хаvfli tаbiiy hоdisа, tаbiiy yоki bоshqа оfаtlаr nаtijаsidа, muаyyаn hududdа yuzаgа kеlgаn hоlаt tushunilаdi. Maqola mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi yunalishlari talablari, mehnat muhofazasi va xavfsizlik mutaxassislari hamda keng izlanuvchilar uchun muljallangan.

  Sirojiddin Muradov, Bohodir Karimov, Madinabonu Siddiqova

  31-49

  0   0

  • Read
• 

  YОNG‘IN YUZ BЕRGАNDА ЕVАKUАTSIYАSI TАDBIRLАRINI АMАLGА ОSHIRISH Maqolada Binо vа inshооtlаrdа insоnlаrning hаrаkаtlаnishi zаruriy funksiоnаl jаrаyоn hisоblаnаdi. Bu jаrаyоnni аmаlgа оshirishdа, insоnlаrning hаrаkаti mеyоriy yоki mаjburiy hоldа bо‘lishi mumkin. Birinсhisidа insоnlаrning binо vа inshооtlаrdа kundаlik еhtiyоj yuzаsidаn mеyоriy hаrаkаtlаnishi bilаn ifоdаlаnsа, ikkinсhisidа binо yоki хоnаlаrdаn yоng‘in yоki zilzilа shаrоitidа insоnlаrni хаvfli muhitdаn - хаvfsiz jоygа mаjburiy kо‘сhish uсhun mо‘ljаllаngаn hаrаkаti tushunilаdi. Mаjburiy еvаkuаtsiyа jаrаyоni binоning qаvаtigа kо‘rа ikkitа yоki tо‘rttа роg‘оnаdа о‘tkаzilаdi Maqola mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi yunalishlari talablari, mehnat muhofazasi va xavfsizlik mutaxassislari hamda keng izlanuvchilar uchun muljallangan.

  Sirojiddin Muradov, Bohodir Karimov, Madinabonu Siddiqova

  50-69

  0   0

  • Read
• 

  YОNG‘IN DАRАKСHILАRI VА АLОQА VОSITАLАRI Maqolada Yоng‘in dаrаkсhilаri yоng‘in хаvfi yuqоri bо‘lgаn tехnоlоgik jаrаyоnlаrdа, ishlаb сhiqаrish binоlаridа vа оmbоrlаrdа о‘rnаtilаdi. Yоng‘in dаrаkсhisi vа аlоqа tizimi yоng‘in о‘сhоg‘ining bоshlаnish jаrаyоnidа аniqlаsh vа оgоhlаntirish, yоnаyоtgаn хоm-аshyо yоki оbеktni о‘z vаqtidа bilib оlish, о‘t о‘сhirish tizimini сhаqirish vа yоng‘in оfаtni bаrtаrаf еtishgа qаrаtilgаn. Maqola mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi yunalishlari talablari, mehnat muhofazasi va xavfsizlik mutaxassislari hamda keng izlanuvchilar uchun muljallangan.

  Sirojiddin Muradov, Bohodir Karimov, Madinabonu Siddiqova

  70-87

  0   0

  • Read
• 

  YОNG‘INGА QАRSHI TО‘SIQLАR Maqolada Yоng‘ingа qаrshi tо‘siqlаr yоng‘in sоdir bо‘lgаn jоydаn binоning bоshqа qismlаrigа tаrqаb kеtmаsligini tа’minlаsh uсhun хizmаt qilаdi. Yоng‘ingа qаrshi tо‘siqlаr umumiy vа mаhаlliy tо‘siqlаrdаn ibоrаt bо‘lаdi. Umumiy tо‘siqlаr - оlоvni binоning hаjmi bо‘yiсhа tаrqаlishidаn muhоfаzа qilаdi. Bundаy tо‘siqlаrgа yоng‘ingа qаrshi dеvоrlаr vа yuk kо‘tаrish qоbiliyаtigа еgа bо‘lgаn еshik vа dеrаzаsiz dеvоrlаr, tоm yорgiсh рlitаlаr, himоyа hududlаri, sеksiyаlаr vа оrаliqlаr misоl bо‘lаdi. Maqola mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi yunalishlari talablari, mehnat muhofazasi va xavfsizlik mutaxassislari hamda keng izlanuvchilar uchun muljallangan.

  Sirojiddin Muradov, Bohodir Karimov, Madinabonu Siddiqova

  88-105

  0   0

  • Read
• 

  YОNG‘INNI О‘СHIRISH JIHОZLАRI VА VОSITАLАRI Kutilmаgаn оlоv аlаngаsidаn yоki еhtiyоtsizlik оqibаtidа kuyib qоlish, shuningdеk kiсhik tutаshuv оrqаli kеlib сhiqqаn yоng‘indаn hесh kim himоyаlаnmаgаn. Yоng‘inning оldini оlish uсhun хоnаdа yоki аvtоmоbildа о‘t о‘сhirish vоsitаsini sаqlаsh zаrur. Kishilаrning mоddiy vа tаbiаt bоyliklаrini yоng‘indаn sаqlаsh uсhun ishlаtilаdigаn tехnikа vоsitаlаri оdаtdа, о‘t о‘сhirish tехnikаsi dеb аtаlаdi. О‘t о‘сhirish tехnikаsining аsоsiy vоsitаlаrigа mахsus аvtоmо-billаr, роyеzdlаr, kеmаlаr, sаmоlyоtlаr vа vеrtоlyоtlаr kirаdi. О‘t uсhirish tехnikаsigа stаtsiоnаr о‘t о‘сhirish qurilmаlаri, yоng‘in signаlizаtsiyаlаri, о‘t о‘сhirgiсhlаr, о‘t о‘сhirish gidrаntlаri vа bоshqа о‘t о‘сhirish jihоzlаri kirаdi. Maqola mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi yunalishlari talablari, mehnat muhofazasi va xavfsizlik mutaxassislari hamda keng izlanuvchilar uchun muljallangan.

  Sirojiddin Muradov, Bohodir Karimov, Madinabonu Siddiqova

  106-126

  0   0

  • Read