15
TAʻLIM JARAYONINI TASHKIL ETISHDA INTERNET XIZMATLARIDAN
FOYDALANISH
Odilova Nigina Akmal qizi
Shahrisabz davlat pedagogika instituti talabasi
Nurullayeva Malika Baxtiyor qizi
Shahrisabz davlat pedagogika instituti talabasi
Yaxiyaxonova Muxiba Maxmudjonovna
Shahrisabz davlat pedagogika instituti katta oʻqituvchisi
https://doi.org/10.5281/zenodo.14645058
Аnnоtаtsiyа
. Bu maqola “Taʻlim jarayonini tashkil etishda internet xizmatlaridan
foydalanish” mavzusiga bagʻishlanadi. Bugungi kunda zamonaviy texnologiyalar va internet
resurslari taʻlim sohasida katta oʻzgarishlarni keltirib chiqarmoqda. Taʻlim jarayonini yanada
samarali va qulay tashkil etish uchun turli xil internet xizmatlari, masalan, onlayn taʻlim
platformalari, elektron darsliklar, video-konferensiyalar, va virtual laboratoriyalar keng
qoʻllanilmoqda. Ushbu xizmatlar nafaqat oʻquvchilarga malaka va bilim olishda yordam beradi,
balki oʻqituvchilarga oʻz pedagogik faoliyatlarini mustahkamlash, innovatsion metodlarni
qoʻllash, va oʻquv materiallarini masofaviy tarzda taqdim etish imkonini yaratadi. Maqolada,
internet xizmatlarining taʻlim jarayonidagi roli, uning oʻqitish va oʻrganish jarayonini qanday
yaxshilashga yordam berishi va shu bilan birga, onlayn taʻlimning samaradorligi va cheklovlari
haqida soʻz boradi. Shuningdek, oʻquvchilarga moʻljallangan yangi metodlar va texnologiyalarni
oʻrganish, ular orqali interaktiv oʻqitish usullarini yaratish masalalari muhokama qilinadi.
Maqola taʻlim tizimining rivojlanishida internet xizmatlaridan foydalanishning ahamiyatini
yoritib, bugungi kunda bu texnologiyalarning taʻlim sohasida qanday rol oʻynashini koʻrsatib
beradi.
Kalit soʻzlar.
Taʻlim jarayoni, Onlayn taʻlim, Innovatsion pedagogika, Virtual
laboratoriyalar, Video-konferensiyalar, nteraktiv oʻqitish, Taʻlim texnologiyalari, Onlayn
platformalar, Taʻlimda raqamli vositalar, Oʻquv materiallari, Elektron darsliklar.
Kirish.
Bugungi kunda internet xizmatlari taʻlim jarayonini yanada interaktiv va samarali
qilishda muhim rol oʻynamoqda. Internetning keng imkoniyatlari oʻqituvchilarga darslarni
yanada boy va qiziqarli qilish imkoniyatini beradi, talabalar esa bilimlarni yanada qulay va
zamonaviy shakllarda oʻzlashtirishlari mumkin. Ushbu maqolada taʻlim jarayonida internet
xizmatlaridan foydalanishning afzalliklari, imkoniyatlari va amaliyotda qoʻllanishi haqida soʻz
yuritiladi. Internet xizmatlarining taʻlimdagi oʻrni va afzalliklari. Maʻlumot manbalari va
tadqiqot imkoniyatlari Internetning global maʻlumotlar bazasi sifatidagi oʻrni beqiyosdir.
Talabalar Wikipedia, Google Scholar, Britannica kabi manbalardan foydalanib, ilmiy va tarixiy
maʻlumotlarni tezda topishlari mumkin. Shuningdek, maqolalar, ilmiy tadqiqotlar va kitoblarga
onlayn kiurish imkoniyati oʻqish jarayonini yanada qulay va samarali qiladi. Interaktiv oʻquv
platformalari Zoom, Microsoft Teams, Google Classroom kabi platformalar orqali masofaviy
oʻqitish samarali amalga oshirilmoqda. Bu xizmatlar nafaqat onlayn darslar oʻtkazish imkonini
beradi, balki talabalar va oʻqituvchilar oʻrtasida hamkorlikni osonlashtiradi. Interaktiv onlayn
doskalar, virtual sinflar va video konferensiyalar oʻqitish jarayonini jonlantiradi. Ijtimoiy
tarmoqlar va taʻlim jarayoni Ijtimoiy tarmoqlar, ayniqsa, Facebook, Telegram va Instagram,
nafaqat koʻngilochar balki oʻquv resurslari tarqatish platformalari sifatida ham
foydalanilmoqda. Ushbu platformalarda maxsus oʻquv guruhlari tuzish, darslar va topshiriqlar
16
haqida maʻlumot berish, maslahat va fikr almashish imkoniyati mavjud. Elektron kitoblar va
maʻlumotlar ombori indle, Google Books, Kitobxon kabi elektron kutubxonalar yordamida
talabalar oʻzlariga kerakli kitoblarni onlayn ravishda oʻqishlari yoki yuklab olishlari mumkin.
Bu esa kitob xarid qilish bilan bogʻliq xarajatlarni kamaytiradi va oʻquv resurslarini
kengaytiradi. Internet xizmatlaridan foydalanishning qiyinchiliklari va yechimlar Texnik
cheklovlar. Hamma ham yuqori tezlikdagi internetga ega emas va baʻzi hududlarda texnologik
vositalar yetishmovchiligi kuzatiladi. Bunday vaziyatlarda davlat va xayriya tashkilotlari
tomonidan oʻquv muassasalariga zaruriy texnik vositalar yetkazish, bepul yoki imtiyozli
internet tariflari yaratish kabi choralarning amalga oshirilishi taʻlimni yanada qulay va
ommabop qiladi. Axborot ishonchliligi va xavfsizligi Internetdan foydalanish jarayonida har
qanday maʻlumotga shubhasiz ishonish qiyin. Talabalarning haqiqiy ilmiy manbalar va
yangiliklarni soxta maʻlumotlardan farqlash qobiliyatini oshirish uchun mediamadaniyat
darslari kiritish foydali boʻlishi mumkin. Dars samaradorligini taʻminlash Internet xizmatlari
oʻqituvchining oʻrnini bosa olmaydi, shuning uchun onlayn darslarda dars samaradorligini
yuqori darajada taʻminlash uchun maxsus uslubiy yondashuvlar kerak. Shu maqsadda
interaktiv topshiriqlar, testlar, oʻyinlar va amaliy mashqlar yordamida talabalarni faol
ishtirokga jalb qilish lozim. Xulosa. Internet xizmatlari taʻlim jarayonida yangi imkoniyatlar
yaratmoqda, bu esa oʻquv jarayonining sifatini oshirishga yordam beradi. Biroq, bu jarayonda
texnik va axborot xavfsizligi kabi masalalar eʻtibordan chetda qolmasligi kerak. Shu bilan birga,
davlat va taʻlim muassasalari tomonidan qoʻshimcha qoʻllab-quvvatlash choralari taʻlimni
ommaviy ravishda yuqori darajaga olib chiqishi mumkin. Internet xizmatlari bilan boyitilgan
taʻlim zamonaviy avlodga yangi bilimlar olishda samarali yordam beradi.
Adabiyorlar tahlili.
1.
Ibragimovning “Onlayn taʻlim va raqamli texnologiyalar” nomli tadqiqotida onlayn
taʻlimning samaradorligi va uning anʻanaviy taʻlim tizimiga qoʻshgan hissasi tahlil qilinadi.
Muallif, internet xizmatlarining taʻlim jarayonida samarali qoʻllanilishi oʻquvchilarni masofaviy
ravishda ham bilim olish imkoniyatlarini yaratishini taʻkidlaydi. “Internet texnologiyalari
oʻquvchilarga nafaqat oʻqituvchilardan, balki boshqa oʻquvchilar va ekspertlardan ham
feedback olish imkonini beradi”, deya taʻkidlaydi.
2.
Shayxovning “Pedagogik texnologiyalar va innovatsion oʻqitish metodlari” asarida
internet xizmatlari va masofaviy taʻlim platformalarining innovatsion pedagogik metodlarni
qoʻllashdagi oʻrni batafsil koʻrib chiqiladi. Muallif, internetning oʻqituvchilarga oʻz pedagogik
faoliyatlarini yaxshilashda yordam berishiga diqqat qaratadi. “Internet xizmatlaridan
foydalanish, taʻlimda interaktivlikni oshirib, oʻquvchilarning bilim olish jarayoniga faol ishtirok
etishini taʻminlaydi”, deb yozadi Shayxov. Bu fikr taʻlim jarayonining ilgʻor texnologiyalar
yordamida samarali tashkil etilishiga katta hissa qoʻshadi.
3.
“Taʻlim tizimida raqamli texnologiyalarni joriy etish” Islomovning ilmiy ishida taʻlim
tizimida raqamli texnologiyalarni qoʻllashning muhimligi haqida gapiriladi. U, oʻquvchilarga
taʻlim jarayonida yangi texnologiyalarni qoʻllash imkoniyatlari yaratish zarurligini taʻkidlaydi.
“Internet resurslari taʻlimning asosiy vositalaridan biriga aylanmoqda. Ular nafaqat
oʻquvchilarning bilim olish imkoniyatlarini kengaytiradi, balki oʻqituvchilarga ham oʻz
metodikalarini takomillashtirish imkoniyatini beradi”, deydi Islomov shuningdek, maqolada
masofaviy taʻlimning samaradorligi va uning taʻlim tizimida qanday muhim oʻrin tutishi haqida
ham alohida toʻxtalib oʻtilgan.
17
Global taʻlim va raqamli transformatsiya” taʻsirini tahlil qiladi. U, internet
platformalarining taʻlim jarayoniga kiritilishi oʻquvchilarning oʻz-oʻzini oʻrganish va interaktiv
usullar orqali oʻqitishning yangi shakllarini yaratishga imkoniyatlar yaratishini bildiradi.
“Global raqamli transformatsiya oʻquvchilarga turli xil onlayn kurslar, resurslar va video-
darsliklardan foydalangan holda bilim olish imkoniyatlarini taqdim etadi”, deya yozadi
Zaripova.
References:
1.
Eshonqulova M., Yaxiyaxonova M. Raqamli va ijtimoiy media marketing va uning
imkoniyatlari //Молодые ученые. – 2024. – Т. 2. – №. 11. – С. 34-39.
2.
Eshonqulova, Maftuna, and Muxiba Yaxiyaxonova. “Raqamli va ijtimoiy media marketing
va uning imkoniyatlari.”
Молодые ученые
2.11 (2024): 34-39.
3.
Eshonqulova, M., & Yaxiyaxonova, M. (2024). Raqamli va ijtimoiy media marketing va
uning imkoniyatlari.
Молодые ученые
,
2
(11), 34-39.
4.
Xudoyqulova D., Yaxiyaxonova M. Bulutli texnologiyalar va ularning afzalliklari //Models
and methods in modern science. – 2024. – Т. 3. – №. 6. – С. 155-163.
5.
Maxmudjonovna, Yaxiyaxonova Muxiba. "using vr technologies in teaching computer
science and it to first-grade students." Eurasian Journal of Mathematical Theory and Computer
Sciences 4.10 (2024): 40-46.
6.
Maxmudjonovna , Y. M. (2024). Brain Activity in the Development of Imagination in First
Graders. Excellencia: International Multi-Disciplinary Journal of Education (2994-9521), 2(10),
820-826.
7.
Maxmudjonovna, Yaxiyaxonova Muhiba. "Mustaqil ta’limni tashkil etishda ilg ‘or xorijiy
tajribalarning ahamiyati." Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social
sciences 1.5 (2021): 742-749.
8.
Яхияханова, Мухиба. "raqamli ta’lim muhitida boshlangʻich sinf oʻquvchilarining it
savodxonligini oshirish metodikasini takomillashtirish." Ижтимоий-гуманитар фанларнинг
долзарб муаммолари/Актуальные проблемы социально-гуманитарных наук/Actual
Problems of Humanities and Social Sciences 4 (2024).
9.
Yaxiyaxonova, Muxiba. "1-sinf o „quvchilariga “Informatika va AT” fanini o „qitishda
loyiha daftaridan foydalanish.: 1-sinf o „quvchilariga “Informatika va AT” fanini o „qitishda
loyiha daftaridan foydalanish." modern problems and prospects of applied mathematics 1.01
(2024).
10.
Ashirova, Mavluda, and Muxiba Yaxiyaxonova. "raqamli iqtisodiyot davrida kriptovalyuta
va bitkoin." Международная конференция академических наук. Vol. 3. No. 4. 2024.
11.
Jalilova, Sevinch, Marjona Yusupova, and Muxiba Yaxiyaxonova. "kundalik hayotimizda
raqamli texnologiyalar." Прикладные науки в современном мире: проблемы и решения 3.3
(2024): 13-17.
12.
Xurramova, Sarvinoz, Marjona Yusupova, Muxiba Yaxiyaxonova. "oliy ta’lim tizimida
bulutli texnologiyalarning imkoniyatlari." Zamonaviy dunyoda pedagogika va psixologiya:
nazariy va amaliy tadqiqotlar 3.3 (2024): 36-38.
13.
ShukurulloFayzullo o‘g‘li, Aliqulov. "TA ‘LIMDA MULTIMEDIYA TEXNOLOGIYALARINI QO
‘LLASH."
PEDAGOGS
50.2 (2024): 51-55.
18
14.
Shamsiddinov, G‘iyosjon, Barchin Ro‘ziqulova, and Laziza Inatillayeva. "BOSHLANG ‘ICH
TA’LIMDA
AXBOROT
TEXNOLOGIYALARIDAN
FOYDALANISH
USULLARI
VA
AFZALLIKLARI."
Педагогика и психология в современном мире: теоретические и
практические исследования
3.10 (2024): 39-41.
15.
Shamsiddinov, G‘iyosjon, Jasmina Murodulloyeva, and Umida Nurmaxmatova. "YASHIL
IQTISODIYOT VA YO ‘NALISHLARI BO ‘YICHA TA’LIM DASTURLARINI RIVOJLANTIRISH
MEXANIZMLARI."
Models and methods in modern science
3.5 (2024): 44-49.
16.
Shamsiddinov, G‘iyosjon, and Temurbek Zarifov. "GLOBAL TARMOQ QURISHDA TARMOQ
QURILMALARIDAN FOYDALANISH VA TARMOQ TOPOLOGIYALARINING O’RNI."
Science and
innovation in the education system
3.5 (2024): 50-60.
17.
Raxmatov Sherqo'zi Akbar Kodirov. “Ta'lim jarayonida bulutli texnalogiyalardan
foydalanishning samaradorligi” Pedagogis Internatsianal researcg ISSN:281-4027_SJIF:4.995.
2023/5/15
18.
F Qodirov. Aholiga tibbiy xizmatlar ko'rsatishning rivojlanishini iqtisodiy-matematik
modellashtirish. Scienceweb academic papers collection . 2023/1/1.
19.
F Qodirov. Zamonaviy to'lov tizimlari tahlili va elektron pul birliklari. Scienceweb
academic papers collection. 2023/1/1.
20.
Ergash o'g'li, Qodirov Farrux. "Аҳолига тиббий хизмат кўрсатиш соҳасининг келгуси
ҳолатини башоратлаш."
Сервис” илмий-амалий журнал
(2022): 56-59.
