№ 11 (2025) Прикладные науки в современном мире: проблемы и решения

Linguopoetic analysis is an interdisciplinary field at the intersection of linguistics and literary studies that focuses on understanding how language shapes and structures literary texts. As an aspect of national theoretical literary studies, linguopoetic analysis offers valuable insights into the ways language reflects cultural identities, historical contexts, and societal norms. This article explores the key issues in linguopoetic analysis, particularly within the framework of national literary traditions, highlighting its significance in understanding the unique features of national literatures. By examining linguistic features such as phonology, syntax, semantics, and stylistic devices, this study offers a comparative perspective on how national literary identities are constructed through language. The research also identifies challenges and opportunities for integrating linguopoetic analysis into contemporary literary studies. The paper concludes with suggestions on how linguopoetic analysis can contribute to the development of national literary theories and provide deeper insights into the cultural dimensions of literature.

Ushbu maqola kimyo darslarida interfaol metodlardan foydalanishning samarali usullari va ularning ta'lim jarayonidagi ahamiyatini yoritadi. Maqolada interfaol usullar orqali o‘quvchilarning darsga bo‘lgan qiziqishi va faolligi oshishi, tanqidiy fikrlash va mustaqil o‘rganish ko‘nikmalari va laboratoriya ishlari, guruhda hamkorlik, virtual laboratoriyalar va boshqa innovatsion pedagogik texnologiyalar yordamida kimyo fanini chuqurroq va amaliy tarzda o‘rgatish imkoniyatlarini beradi .

Mazkur maqolada jamoatchilik bilan aloqalar (PR) sohasida raqamli kommunikatsiyalardan foydalanishning ahamiyati haqida so’z boradi. Shuningdek, sohada qo’llaniladigan raqamli kommunikatsiya vositalari va ularning o’ziga xosligi, kampaniya PRni rivojlantirishda kommunikatsiyaning yangi usullari tahlil qilingan.

O‘zbekiston iqtisodiyotida ayollar tadbirkorligini rivojlantirish ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotning ajralmas qismi hisoblanadi. Ayollarni iqtisodiy faollikka keng jalb etish, ularning biznes sohasidagi ishtirokini kengaytirish orqali nafaqat bandlik muammosi hal etiladi, balki oilaviy farovonlik, jamiyatdagi tenglik va inklyuziv iqtisodiy o‘sish ham ta’minlanadi. So‘nggi yillarda O‘zbekiston Respublikasida gender tengligini ta’minlash, ayollar uchun qulay biznes muhitini shakllantirish borasida keng ko‘lamli islohotlar amalga oshirilmoqda. Bu jarayonda tijorat banklarining roli beqiyos bo‘lib, ular kreditlash, moliyaviy xizmatlar ko‘rsatish, maslahatlar berish hamda ayollar tadbirkorligiga ko‘maklashuvchi maxsus dasturlar orqali faol ishtirok etmoqda.

Mazkur maqolada investitsion risklarning mohiyati, ularning turlari hamda bu xavflarni aniqlash va kamaytirishda zamonaviy nazorat tizimlarining o‘rni tahlil qilinadi. Muallif sun’iy intellekt, raqamli monitoring, risk-reyting tizimlari va ERP/CRM kabi texnologiyalar asosida ishlovchi nazorat mexanizmlarining samaradorligini ochib beradi. Xalqaro tajriba, jumladan, OECD mamlakatlari, Xitoy va O‘zbekiston amaliyoti misolida ilg‘or yondashuvlar o‘rganiladi. Maqolada investitsion xavflarni real vaqt rejimida aniqlash, baholash va oldini olishda kompleks yondashuvlar zarurligi asoslab berilgan. Xulosa sifatida, innovatsion nazorat texnologiyalarini keng joriy etish investitsiya muhitining barqarorligini va sarmoyadorlar ishonchini oshirishga xizmat qilishi ta’kidlanadi.

Hozirgi kunda moliya sohasi tez o‘zgarayotgan va rivojlanayotgan tarmoqlardan biri hisoblanadi. Xususan, Islom moliyasi bozorining jahon moliya tizimida tutgan o‘rni tobora ortib bormoqda. Islom moliyasining asosiy tamoyillari – ribo (foiz) taqiqi, adolat, riskni birgalikda bo‘lishish va shaffoflik – moliya sohasida barqarorlik va ijtimoiy adolatni ta’minlashga xizmat qiladi. Shu sababli, ko‘plab mamlakatlarda, jumladan O‘zbekistonda ham tijorat banklari o‘z faoliyatlarida islom moliyasi xizmatlarini keng joriy etishga intilmoqda. Bu esa mamlakat moliyaviy tizimining samaradorligini oshirish, yangi investitsiyalar jalb qilish va iqtisodiy o‘sishga ko‘maklashish imkonini beradi.

This article analyzes comments on the use of the image of a flower and a nightingale in Mahmud Kashgari's work " Devonu-lugati-t-turk".

Idioms play a crucial role in making English conversations more natural, expressive, and culturally rich. As fixed expressions with metaphorical meanings, idioms help speakers convey ideas more vividly and make communication sound less formal and more native-like. This paper discusses how idioms add color, emotion, and depth to everyday speech, and why their proper use is essential in mastering spoken English.

Mazkur maqolada tijorat banklari auditida auditorlik dalillarining ishonchliligi va ularni baholash mezonlari tizimli ravishda o‘rganiladi. Auditorlik dalillarining turlari, ularning shakllanish manbalari, audit jarayonidagi ahamiyati hamda ularni etarli va mos dalillar sifatida baholashda xalqaro audit standartlari, xususan ISA 500 talablari asosida tahlillar keltirilgan. Shuningdek, bank sektorining texnologik xususiyatlari va axborot tizimlari muhitida dalillarni olish va hujjatlashtirishda yuzaga keladigan muammolar, ularning yechimlari bilan birga ko‘rib chiqiladi. Tadqiqot natijalariga ko‘ra, auditorlik dalillarining sifati va asoslanganligi audit xulosasining haqqoniyligi va qonuniyligiga bevosita ta’sir ko‘rsatadi. Shu sababli dalillarni baholash mezonlarini takomillashtirish, bank auditida ishonchli va huquqiy kuchga ega xulosalarga erishishda muhim ahamiyatga ega.

Mazkur tezisda moliyaviy natijalar auditining zamonaviy yondashuvlari, ularning ahamiyati va amaliy qo‘llanilishi tahlil qilinadi. Raqamli texnologiyalar, xususan CAATs, sun’iy intellekt va blokcheyn asosidagi yondashuvlarning auditorlik jarayoniga integratsiyalashuvi yoritiladi. Shuningdek, xalqaro audit standartlari asosida audit sifati va ishonchliligini oshirish yo‘llari ko‘rib chiqiladi. O‘zbekiston misolida moliyaviy natijalar auditi holati, muammolar va ularni bartaraf etish bo‘yicha tavsiyalar beriladi. Tezis auditorlik faoliyatini innovatsion rivojlantirishga qaratilgan takliflarni o‘z ichiga oladi.

Mazkur ilmiy tezisda tijorat banklarida komplayens (muvofiqlik) nazorat tizimining mazmun-mohiyati, funksiyalari hamda uning samaradorligini oshirishga qaratilgan takomillashtirish yo‘nalishlari yoritilgan. Komplayens tizimi bank faoliyatining qonuniy, shaffof va axloqiy mezonlarga muvofiqligini ta’minlovchi muhim vosita sifatida baholanadi.

Maqola bo'lajak surdopedagoglarning kasbiy kompetentligini rivojlantirishda shaxsga yo'naltirilgan ta'lim yondashuvining ahamiyati va imkoniyatlarini tahlil qilishga bag'ishlangan. Tadqiqot zamonaviy ta'lim tizimida surdopedagoglarni tayyorlash jarayonida individual yondashuv, talabaning shaxsiy ehtiyojlari va qobiliyatlarini hisobga olish zarurligini ko'rsatib beradi. Maqolada surdopedagoglik ta'limining o'ziga xos xususiyatlari, kasbiy kompetentlikning asosiy komponentlari va shaxsga yo'naltirilgan ta'lim metodlarining samaradorligi o'rganilgan. Maqolada eshitish nuqsonli bolalar bilan ishlash uchun zarur bo'lgan maxsus bilim, ko'nikma va kompetensiyalarni shakllantirish masalalari muhokama qilinadi.

Atrof-muhit muhofazasini ta’minlashda yashil loyihalarining o'rni bugungi kunda dunyo miqyosida juda muhim hisoblanadi. Yashil loyihalar nafaqat tabiiy resurslarni samarali ishlatishga, balki iqlim o'zgarishini kamaytirishga va ekologik barqarorlikni ta'minlashga ham qaratilgan. Yashil iqtisodiyot va ekologik barqaror rivojlanish tushunchalari, ayniqsa, sanoat rivojlanishi va urbanizatsiya jarayonlari ortidan kelib chiqadigan ekologik tahdidlarga qarshi kurashish zaruratidan kelib chiqadi. Shu sababli, yashil loyihalar atrof-muhitni saqlashda muhim ahamiyatga ega. Energiya tejamkorligi va qayta tiklanuvchi energiya manbalari. Yashil loyihalar, asosan, energiya tejamkorligi va qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanishni o'z ichiga oladi. Quyosh energiyasi, shamol energiyasi, bioenergiya va geotermal energiya kabi manbalar, an'anaviy energiya manbalariga qaraganda ekologik jihatdan ancha toza va barqaror hisoblanadi. Yashil loyihalar bu manbalardan foydalanishni kengaytirish orqali karbon chiqindilarini kamaytirishga va iqlim o'zgarishini sekinlashtirishga yordam beradi.

Zamonaviy dunyoda iqtisodiy taraqqiyot va ekologik, ijtimoiy barqarorlik o‘rtasidagi muvozanatni saqlash insoniyat oldidagi eng dolzarb vazifalardan biriga aylangan. Birlashgan Millatlar Tashkiloti tomonidan ilgari surilgan Barqaror rivojlanish maqsadlari (BRM) 2030 yilgacha global miqyosda ijtimoiy, ekologik va iqtisodiy muammolarga yechim topishga qaratilgan keng qamrovli strategik yo‘nalishdir. Ushbu maqsadlar ichida qashshoqlikka barham berish, sifatli ta'lim, toza suv va sanitariya, energiya manbalaridan oqilona foydalanish, iqlim o‘zgarishiga qarshi choralar ko‘rish kabi ustuvor yo‘nalishlar mavjud bo‘lib, ularga erishishda barcha ijtimoiy-iqtisodiy institutlar, xususan, korporativ sektor faol ishtirok etishi zarur. Shu nuqtayi nazardan, barqaror rivojlanishga erishishda korporativ moliyaning o‘rni va roli tobora ortib bormoqda.

Mazkur maqolada taqdimot slaydlari yaratish bo‘limini o‘qitish metodikasi keng tahlil etiladi. Zamonaviy ta’lim jarayonida slayd taqdimotlarining ahamiyati, ularning o‘quvchilar tomonidan o‘zlashtirilish jarayoniga ta’siri va samaradorligini oshirish usullari ko‘rib chiqiladi. Maqolada “1 daqiqa – 1 slayd” metodining takomillashtirilgan shakli, gamifikatsiya yondashuvlari va interfaol ta’lim texnologiyalaridan foydalanish bo‘yicha innovatsion yondashuvlar tahlil qilinadi. Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatadiki, vizual va texnologik yondashuvlarni qo‘llash o‘quvchilarning faolligini oshirishga, mustaqil fikrlash va muloqot ko‘nikmalarini rivojlantirishga xizmat qiladi. Ushbu maqola o‘qituvchilar, ta’lim muassasalari rahbarlari hamda zamonaviy ta’lim usullariga qiziquvchilar uchun foydalidir.

Zamonaviy nazorat va baholash usullari o‘quvchilarning faolligini oshirish, individual yondashuvni ta’minlash va o‘z-o‘zini baholash ko‘nikmalarini rivojlantirishga qaratilgan. Jumladan, formatif baholash, portfoliolarni yuritish, reflektiv tahlil, masofaviy test tizimlari va sun’iy intellekt yordamida avtomatlashtirilgan baholash metodlari o‘quv jarayonini yanada samarali bo’lishiga xizmat qiladi. Ayniqsa, interfaol texnologiyalardan foydalanish orqali nazorat jarayonining shaffofligi ta’minlanib, o‘quvchilarga o‘z natijalarini real vaqt rejimida kuzatish imkoniyati yaratiladi.

Ushbu maqolada raqamli ta’lim tizimida “Axborot” bo‘limini interfaol ta’lim metodlari yordamida o‘qitish metodikasini takomillashtirish masalalari yoritilgan. Tadqiqot davomida interfaol metodlarning ahamiyati, ularning o‘quvchilarning bilim olish jarayoniga ta’siri va samaradorligi tahlil qilindi. Jumladan, “Jigsaw” (Pazl), klaster, munozara, rolli o‘yinlar, elektron testlar kabi metodlar orqali o‘qitish natijalari muhokama qilindi. Maqolada interfaol metodlar yordamida dars o‘tish o‘quvchilarning faolligini oshirishi, mustaqil fikrlashini rivojlantirishi va bilimlarni mustahkamlashga yordam berishi ta’kidlanadi. Tadqiqot natijalari asosida quyidagi muhim xulosalar berilgan: interfaol ta’lim metodlarini keng joriy etish, dars jarayonida raqamli platformalar va amaliy topshiriqlardan foydalanish, o‘qituvchilarning malakasini oshirish va baholash tizimini takomillashtirish zarurligi. Ushbu maqola ta’lim jarayonini modernizatsiya qilish va raqamli ta’lim samaradorligini oshirishga qaratilgan bo‘lib, o‘qituvchilar, ta’lim metodistlari va tadqiqotchilar uchun foydali bo‘lishi mumkin.

Ushbu maqolada informatika va axborot texnologiyalari fanini o‘qitishda mediasavodxonlikning o‘rni tahlil qilinadi. Raqamli texnologiyalar jadal rivojlanib borayotgan hozirgi davrda mediasavodxonlik nafaqat axborotni iste’mol qilish, balki uni tahlil qilish, to‘g‘ri baholash va undan samarali foydalanish ko‘nikmalarini shakllantirishga xizmat qiladi. Tadqiqotda mediasavodxonlik orqali o‘quvchilarning tanqidiy fikrlash qobiliyatini rivojlantirish, soxta axborot va manipulyatsiyani aniqlash, hamda raqamli xavfsizlikni ta’minlash kabi jihatlar muhokama qilinadi. Shuningdek, maqolada mediasavodxonlikni informatikaga integratsiya qilishning samarali usullari, jumladan, memlar orqali bilim olish hamda interfaol mashg‘ulotlar tashkil etish taklif etiladi.

Ushbu maqolada o‘qitish vositalariga qo‘yiladigan talablar va ularning didaktik jihatlari hamda o‘qitish vositalarining turlari va tasniflanishi hamda o‘quv jarayonida foydalanishning nazariy – metodik jihatlari yoritib berilgan. Bugungi kunda ta’lim tizimida raqamli texnologiyalarni keng joriy etish natijasida o‘qituvchilarga darslarni yanada samarali tashkil etish imkoniyati yaratilmoqda. Shuningdek, bu vositalar masofaviy ta’lim imkoniyatlarini kengaytirib, har bir o‘quvchiga individual yondashish imkonini beradi. Natijada, ta’lim sifati oshib, bilim olish jarayoni qulay va samarali bo‘ladi.

Ushbu maqolada raqamli ta’lim tizimida “Kompyuter bilan tanishuv” bo‘limini o‘qitish metodikasi tahlil qilinadi. Zamonaviy ta’lim jarayonida kompyuter savodxonligini shakllantirish muhim ahamiyat kasb etib, bunda interfaol va texnologik yondashuvlardan foydalanish samaradorlikni oshiradi. Maqolada ushbu mavzuni o‘qitishda gamifikatsiya, video darslar, virtual laboratoriyalar va Learning Management System (LMS) tizimlaridan foydalanishning afzalliklari ko‘rib chiqiladi. Shuningdek, o‘quvchilarning kompyuter bilan ishlash ko‘nikmalarini rivojlantirish maqsadida loyiha asosida o‘qitish (Project-Based Learning) metodikasining ahamiyati yoritiladi. O‘quv jarayonining samaradorligini oshirish uchun amaliy mashg‘ulotlarga e’tibor qaratish, vizual materiallardan foydalanish va interfaol dars usullarini joriy etish taklif qilinadi. Maqola natijasida raqamli ta’limda kompyuter bilan tanishuv bo‘limini o‘qitishda innovatsion yondashuvlarning ahamiyati asoslab beriladi hamda zamonaviy pedagogik texnologiyalar yordamida o‘quv jarayonining samaradorligini oshirish bo‘yicha tavsiyalar beriladi.

Zamonaviy kompyuterlar boʻlimini oʻqitish metodikasi, kompyuter texnologiyalarining tez rivojlanishi va oʻquvchilarning yangi bilimlarga ehtiyoji tufayli ahamiyat kasb etadi. Ushbu tadqiqotda kompyuter texnologiyalarini oʻqitish metodikasi, zamonaviy pedagogik yondashuvlar va interaktiv oʻqitish metodlari tahlil qilingan. Tadqiqot natijalari, interaktiv va amaliy metodlarning oʻquvchilarning bilim darajasi va motivatsiyasini oshirishda samarali ekanligini koʻrsatdi. Oʻqitish jarayonida zamonaviy texnologiyalardan foydalanish, oʻquvchilarga nafaqat nazariy, balki amaliy bilimlarni ham oʻrgatish, oʻqish jarayonini qiziqarli va samarali qiladi. Tadqiqotda onlayn ta’lim platformalarining rolini, masofaviy ta’limning imkoniyatlari va kamchiliklarini oʻrganish hamda oʻqituvchilarning malakasini oshirish zarurati ta’kidlandi.

Mazkur maqola informatika o'qitish metodikasining fan sifatida rivojlanish tarixi tahlil qilish, mavzuga oid o'zgarishlari va yangiliklarini o'rganishga qaratilgan. Informatikaning o'qitilishi, avvalo, nazariy bilimlardan amaliy ko'nikmalarga o'tish jarayonida o'zgarishlarni ko'rsatadi. Maqolada metodikaning rivojlanish bosqichlari, interaktiv va texnologik metodlarning joriy etilishi, shuningdek, informatika o'qituvchilari va o'quvchilar uchun yuzaga keladigan qiyinchiliklar va imkoniyatlar muhokama qilinadi.

Maqolada darsdan tashqari mashg‘ulotlarni tashkil etishning samarali ssenariylari va ularning ta’lim jarayonidagi ahamiyati tahlil qilinadi. Darsdan tashqari mashg‘ulotlar o‘quvchilarning bilimlarini mustahkamlash, ijodiy va tanqidiy fikrlash ko‘nikmalarini rivojlantirish, hamda amaliy bilimlarni chuqurlashtirishda muhim rol o‘ynaydi. Zamonaviy pedagogik texnologiyalar, jumladan, interfaol metodlar, gamifikatsiya, masofaviy ta’lim hamda axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish imkoniyatlari keng yoritiladi. O‘quvchilarning qiziqishlarini inobatga olgan holda mashg‘ulotlarni rejalashtirish va samarali ssenariylar asosida tashkil etish usullari shular jumlasidan. Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatadiki, darsdan tashqari mashg‘ulotlarni innovatsion yondashuvlar asosida olib borish o‘quvchilarning motivatsiyasini oshirish va ta’lim sifati yaxshilanishiga xizmat qiladi.

Ushbu maqola o‘quv mashg‘ulotlarini tashkil etish va o‘tkazishga zamonaviy yondashuvlar masalasiga bag‘ishlangan bo‘lib, ta’lim jarayonida samarali va innovatsion metodlarni qo‘llashning muhimligini ko‘rsatadi. Maqolada o‘quvchilarning faol ishtirokini ta’minlash, individual yondashuvni kuchaytirish va interfaol ta’lim texnologiyalaridan foydalanishning ahamiyati tahlil qilinadi. Shuningdek, onlayn ta’lim platformalarining rivojlanishi, raqamli ta’lim vositalarining integratsiyasi hamda o‘qituvchining yangi roli haqida fikr yuritiladi. Pedagogik texnologiyalarni zamonaviy talablarga moslashtirish, shuningdek, talaba markazli o‘qitish usullarining amaliyotga tatbiqi haqida misollar keltiriladi. Ushbu yondashuvlar o‘qituvchilar va ta’lim mutaxassislariga ilmiy va amaliy ahamiyatga ega bo‘lgan tavsiyalarni taqdim etadi.

Mazkur maqolada axborotli jarayonlar bo‘limining o‘qitish metodikasi tahlil qilinadi. Axborotli jarayonlar - bu ma'lumotlarni qabul qilish, qayta ishlash va uzatishning turli usullari va tizimlari bilan bog‘liq bo‘lgan jarayonlardir. Maqolada axborot jarayonlarini samarali o‘rgatish uchun metodik yondashuvlar, pedagogik texnologiyalar va interaktiv usullar keltirilgan. O‘quvchilarda analitik fikrlash, axborotlarni tahlil qilish va ularni amaliyotda qo‘llash qobiliyatlarini rivojlantirishga alohida e’tibor qaratiladi. Shuningdek, zamonaviy texnologiyalardan foydalanishning ahamiyati ko‘rsatiladi.