20
TALABALARNI KASBIY FAOLIYATDA OTA-ONALAR BILAN ISHLASHGA
TAYYORLASHNING PEDAGOGIK YONDASHUV
Аbduraxmonova Sayyoraxon Shaxobidinovna
“University of economics and pedagogy” NOTM,
Pedagogika kafedrasi katta o‘qituvchisi.
E-mail: abduraxmonovasayyora85@gmail.com
+
998914999109
https://doi.org/10.5281/zenodo.14605023
Ma’lumki, O‘zbekistonda maktabgacha ta’lim tizimi so‘nggi yillarda sezilarli darajada
rivojlanib, bolalar ta’limiga bo‘lgan yondashuvda yangi bosqichga ko‘tarildi. Ushbu
rivojlanishning asosiy omillari davlat siyosati, ta’lim sohasidagi islohotlar, xalqaro hamkorlik
va jamiyatdagi o‘zgarishlar bilan bog‘liq.
Talabalarni kasbiy faoliyatda ota-onalar bilan ishlashga tayyorlash, maktabgacha ta’lim
tizimining samarali ishlashini ta’minlashda juda muhim rol o‘ynaydi. Ota-onalar
farzandlarining tarbiyasi va ta’limi bo‘yicha eng yaqin hamkorlardir. Shuning uchun
tarbiyachilar va pedagoglar ota-onalar bilan qanday ishlashni, qanday yondashuvlar va
metodlarni qo‘llashni bilishlari kerak.
Talabalarni kasbiy faoliyatda ota-onalar bilan ishlashga tayyorlashda pedagogik
yondashuv juda muhim o‘rin tutadi. Ota-onalar bolalar tarbiyasida, ta'lim jarayonida bevosita
ishtirok etuvchi eng muhim shaxslar bo‘lib, pedagoglar ularni o‘z farzandlari tarbiyasiga jalb
qilish, ular bilan samarali aloqada bo‘lishni o‘rganishlari kerak. Talabalarni ota-onalar bilan
ishlashga tayyorlashda qo‘llaniladigan pedagogik yondashuvlar quyidagicha bo‘lishi mumkin:
Individual yondashuv.
Ota-onalar bilan ishlashda individual yondashuv muhimdir,
chunki har bir oila o‘ziga xos va maxsus sharoitlarga ega bo‘ladi. Talabalar, ota-onalar bilan
aloqada shaxsiy ehtiyojlarni inobatga olish, ularga individual ravishda yondashishni
o‘rganishlari kerak. Bu yondashuv bolalar va ota-onalar uchun eng yaxshi natijalarga erishishga
yordam beradi. Pedagoglar ota-onalar bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri muloqotda bo‘lib, har bir oilaning
tarbiyaviy ehtiyojlarini tushunishga harakat qilishlari lozim.
Hamkorlik asosidagi yondashuv.
Ota-onalar va tarbiyachilar o‘rtasida hamkorlikni
rivojlantirish yondashuvi, ta'lim jarayonida muvaffaqiyatga erishishning asosiy omillaridan
biridir. Talabalar ota-onalar bilan tarbiyaviy va ta'limiy jarayonlarda birgalikda ishlashga,
ularning faol ishtirokini rag‘batlantirishga tayyor bo‘lishlari kerak. Tarbiyachilar va ota-onalar
o‘rtasida doimiy va konstruktiv aloqalar o‘rnatilishi kerak. Bu hamkorlik bolaning o‘qish
jarayonini qo‘llab-quvvatlash va oilaviy muhitda ijobiy o‘zgarishlar qilish uchun juda muhimdir.
Kommunikatsiya va fikr almashish asosidagi yondashuv.
Samarali kommunikatsiya
pedagogik yondashuvning ajralmas qismidir. Talabalar ota-onalar bilan ochiq va samarali
muloqot qilishni o‘rganishlari kerak. Ular ota-onalar bilan fikr almashishda aniq, tushunarli va
xushmuomalalik bilan gapirishni bilishlari lozim. Bu yondashuv ota-onalar bilan ishonchli
munosabatlarni rivojlantirishga yordam beradi va bolalar tarbiyasida birgalikda ishlashni
osonlashtiradi. Pedagoglar ota-onalar bilan turli mavzularda, masalan, bola xulqi, o‘qishdagi
yutuqlar yoki muammolar haqida muntazam ravishda fikr almashishlari kerak.
Tarbiyaviy yondashuv.
Talabalar ota-onalar bilan ishlashda motivatsiyani o‘rganishlari
kerak. Ota-onalar farzandlari uchun to‘g‘ri tarbiya va o‘qish sharoitlarini yaratishga harakat
qilishadi, lekin ba'zan ular o‘z farzandlariga qanday yordam berishni bilmasliklari mumkin.
21
Pedagoglar ota-onalarni motivatsiya qilish va ularga bola tarbiyasida qanday eng yaxshi
yondashuvlar va usullarni qo‘llashni ko‘rsatishlari zarur. Bu yondashuv, ota-onalar bilan
ishlashda o‘zaro tushunishni va hamkorlikni kuchaytiradi.
Ijtimoiy yondashuv
.
Talabalar ota-onalar bilan ishlashda ijtimoiy-sotsial yondashuvni
ham qo‘llashlari kerak. Ota-onalar farzandlarining rivojlanishida nafaqat oilaviy, balki jamoat,
maktab va keng jamiyatdagi omillarni ham hisobga olishadi. Tarbiyachilar ota-onalarga
bolalarning ijtimoiy muhitda qanday rivojlanishini tushuntirishi, ularga bolalar uchun yaxshi
ijtimoiy sharoitlarni yaratishda yordam berishlari kerak. Bu yondashuv ota-onalarni
bolalarining jamoada muvaffaqiyatli o‘sishi uchun ko‘proq ishtirok etishga undaydi.
Zamonaviy pedagogik metodlarni qo‘llash
. Talabalarni ota-onalar bilan ishlashga
tayyorlashda zamonaviy pedagogik metodlar va innovatsion yondashuvlar zarur. Pedagoglar
ota-onalarga bolalarning individual xususiyatlari va ehtiyojlariga mos keladigan metodlarni
qo‘llashni tavsiya qilishi kerak. Bu yondashuv ota-onalarning farzandlari uchun eng yaxshi
ta'lim va tarbiya sharoitlarini yaratishga yordam beradi.
Talabalarni kasbiy faoliyatda ota-onalar bilan ishlashga tayyorlashda pedagogik
yondashuvlarning turli xil turlari va metodlari muhim ahamiyatga ega. Samarali va sifatli
muloqot, ota-onalar bilan yaqin hamkorlik, individual yondashuv, hamkorlik asosidagi fikr
almashish va maslahatlar berish kabi yondashuvlar talabalarni ota-onalar bilan ishlashga
tayyorlashda katta ahamiyatga ega. Bu pedagogik yondashuvlar bolalar tarbiyasida
muvaffaqiyatga erishish va ota-onalar bilan ijobiy aloqalar o‘rnatishga yordam beradi.
References:
1.
Z.E.Azimova, S.Sh.Abduraxmonova “Is it a Social Need to Engage Young Mothers in
Science?” International Journal on Integrated Education IJIE | Research Parks Publishing
(IDEAS Lab) Volume 6, Issue 5 | May -2023.
2.
Abduraxmonova S. Sh. “Pedagogik amaliyot - talabalarni ota-onalar bilan hamkorlik
qilishga tayyorlashda kasbiy kompetensiyasini rivojlantirish omili sifatida” MUG‘ALLIM HӘM
ҮZLIKSIZ BILIMLENDIRIO‘ Ilimiy-metodikalыq jurnal 2023. 3/3-san.131- b.
3.
S.Sh.Abduraxmonova “Metodika fanlarni o‘qitish texnologiyasi fanidan amaliy-seminar
mashg‘ulotlar va metodikalar [Matn]: O‘quv qo‘llanma / - Toshkent: Ilm-ziyo-zakovati, 2023. -
119 b. BBK: 829.224 UDK: 335.387.002.
4.
S.Sh.Abduraxmonova “PROFESSIONAL TRAINING AS A FACTOR OF PROFESSIONAL
SKILLS IMPROVEMENT OF FUTURE TEACHERS” International Journal of Pedagogics (ISSN –
2771-2281) VOLUME 02 ISSUE 11 Pages: 01-07 SJIF IMPACT FACTOR (2021: 5. 705) (2022: 5.
705) OCLC – 1121105677 METADATA IF – 5.689.
