64
YANGI O‘T HAYDOVCHI YIG‘MA TARKIBIDAGI ASKORBIN KISLOTASINI
YUSSX USULIDA TAHLILI
Mexriddinova Yu.E.
1
Farmanova N.T.
2
Samarqand Davlat tibbiyot universiteti, farmakognoziya fa farmatsevtik texnologiya
kafedrasi 2-kurs magistratura rezidenti,mehriddinovayulduz@gmail.com
Toshkent farmatsevtika instituti, farmakognoziya kafedrasi mudiri, kimyo fanlari
doktori, professor, farmanovan70@mail.ru
https://doi.org/10.5281/zenodo.14709491
Dolzarbligi.
Vitaminlar inson tanasining normal ishlashini ta'minlash uchun zarur
bo‘lgan organik birikmalardir. Ular metabolik jarayonlarda muhim rol o‘ynaydi, immunitet
tizimini mustahkamlaydi va hujayra o'sishi va rivojlanishiga yordam beradi. Proteinlar,
yog'lar va uglevodlar kabi makronutrientlardan farqli, vitaminlar juda oz miqdorda talab
qilinadi, ammo ularning etishmasligi jiddiy sog‘'liq muammolariga olib kelishi mumkin.
Vitaminlarning asosiy manbalari oʼsimliklar hisoblanadi. Shuni inobatga olib, dorivor oʼsimlik
xom ashyosini kimyoviy tarkibini oʼrganib yangi vitamin saqlovchi manbalarni tavsiya etish
dolzarbdir.
Ishning maqsadi.
Yangi o‘t haydovchi yig‘ma tarkibidagi askorbin kislotasini YUSSX
usulida tahlil qilish.
Material va usullar.
Tahlil uchun mahalliy xom ashyo, ya’ni itburun na’matagi mevasi,
ekma suli mevasi va dorivor qoqio‘t ildizidan tayyorlangan yig‘ma olindi. Askorbin kislotasini
miqdori yuqori samarali suyuqlik xromatografiya (Agilent Technologiyes (AQSH) 1260 seriya,
“Chemstation 09.03.a”) dasturiy ta’minotli, gradiyent nasosi, spektrofotometrik detektori
bilan (ustun 4,6 x 150 mm, Zorbax Eclipse C-18 sorbent -5 mkm) usuli yordamida aniqlandi.
Mobil faza (A) va metanol (B). Aniqlash jarayoni 270 nm to’lqin uzunlikida amalga oshirildi.
Elyuyent oqimi tezligi - 1 ml/daq, ineksiya qilingan namuna hajmi- 20 mkl, xromatografiya
harorati- 35°C. Tahlil davomiyligi -10 daqiqa.
Natijalar.
Askorbin kislotasi standart namunasi va tekshiruvchi ajiratma
xromatogrammasi 1- va 2- rasmlarda keltirilgan.
1-
rasm. Askorbin kislotasi standart namunasining YuSSX xrommatogrammasi
65
2-rasm. Tekshiriluvchi namunaning YuSSX xrommatogrammasi
Yuqorida keltirilgan xromatogrammalardan ko‘rinib turibdiki, tekshiriluvchi ajratma
tarkibida askorbin kislotasi (RT 2.061) borligi aniqlandi.
Xulosa.
Ilk bor mahalliy xom ashyo asosidagi yangi tarkibli oʼt haydovchi yigʼmani
tarkibida askorbin kislotasini YuSSX usulida oʼrganildi.
