85
Хулоса қилиб айтганда, бўлажак педагог кадрларнинг касб таълим методлари
қаторида касбий ижодкорликни ташкил этиш методларини пухта эгаллаб боришлари касб
таълими сифатини таъминлаш учун зарур методологик асосларнинг яратилишини
таъминлайди.
Фойдаланилган адабиѐтлар рўйхати:
1.
Рубинштейн С.Л. Основы общей психологии. – СПб.: Питер, 2006. – 713 с.
2.
Теплов Б.М. Труды по психофизиологии индивидуальных различий. 2004. – 450 с.
3.
Шарипов Ш.С. Ўқувчилар касбий ижодкорлиги узвийлигини таъминлашнинг
назарияси ва амалиѐти. Пед. фан. докт. ... дисс. – Т., 2012. – 264 б.
4.
Ярашевский М.Т. Основы теоретической психологии. 1998. - 528 с.
5.
Drapeau Patti. Sparking student creativity (practical ways to promote innovative thinking
andproblem soving). – Alexandria – Virginia, USA: ASCD, 2014. – p. 4.14.
OLIY TA‘LIM MUASSALARIDA ILG‘OR PEDAGOGIK TEXNOLOGIYALARIDAN
FOYDALANISH
Kobilova Goʻzal Ilhomovna, katta o‘qituvchi,
Kushbakova Dinara Bahodir qizi, talaba
Jizzax politexnika instituti
Annotatsiya:
Ushbu maqola oliy ta‘lim muassalarida talabalarga Prezident qarorlari
bilan yanada ko‘proq dars davomida tanishtirib o‘tilishi maqsadga muvofiqligi ko‘zda tutilgan.
Kalit soʻzlar:
oziq-ovqat, o‘qituvchi, talaba, pedagog, ta‘lim, tarbiya.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Respublika oziq-ovqat sanoatini jadal
rivojlantirish hamda aholini sifatli oziq-ovqat mahsulotlari bilan to‘laqonli ta‘minlashga doir
chora tadbirlar to‘g‘risida 2020-yil 9-sentyabrdagi PQ-4821-son qarorining ijrosini ta‘minlash
hamda oziq-ovqat sanoat mahsulotlari ishlab chiqarish bo‘yicha yangi tashkil etilayotgan
istiqbolli loyihalarni yanada qo‘llab-quvvatlash maqsadida Vazirlar Maxkamasi qaror qabul
qildi. Qaror bilan bir qatorda qishloq xo‘jalik Vazirligiga qo‘shimcha vazifalar yuklatildi. Unda
O‘zbekiston Respublikasi alkagol va tamaki bozorini tartibga solish hamda vinochilikni
rivojlantirish agentligining vinochilikni rivojlantirish jamg‘armasi hisobidan 20 mlrd so‘m
miqdoridagi mablag‘lar qishloq xo‘jaligi vazirligiga o‘tkazib berildi. Oziq-ovqat mahsulotlarini
ishlab chiqarish bo‘yicha yangi tashkil etilayotgan istiqbolli loyihalarning texnik-iqtisodiy
asoslanishni tayyorlash bilan bog‘liq xarajatlarning 50 foizini, lekin har bir loyiha uchun 100
mln so‘mdan ko‘p bo‘lmagan miqdorda qoplash mumkinligi ta‘kidlandi[2].
Oziq-ovqat mahsulotlari ishlab chiqarish yo‘nalishida yangi tashkil etilayotgan istiqbolli
loyihalarni texnik-iqtisodiy asoslanishini tayyorlash hamda yangi loyihalarni yaratish,
shuningdek oziq-ovqat mahsulotlarni yetishtirish va chuqur qayta ishlash sohasiga xorijiy
ekspertlarni jalb qilish bilan bog‘liq xarajatlarning bir qismini qoplab berishga subsidiyalar
mazkur loyihalar to‘liq ishga tushirilib tegishli dalolatnomalar rasmiylashtirilgandan so‘ng
ajratilishi ko‘zda tutilgan. Vazirlik jumladan, meva-sabzavot, go‘sht-sut va boshqa qishloq
xo‘jaligi, oziq-ovqat mahsulotlarini yetishtirish, ishlab chiqarish korxonalari bilan ushbu
mahsulotlarni qayta ishlaydigan hamda realizatsiya qiluvchi korxonalar o‘rtasida o‘zaro
manfaatli munosabatlar uchun sharoitlar yaratmoqda. SHuningdek 2021-yil 1-yanvarga qadar
respublikada qishlok xo‘jaligi oziq-ovqat maxsulotlariga mavjud ichki talabni hisobga olgan
holda, 2021-2023 yillarga mo‘ljallangan sanoatbop qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini yetishtirishni
kengaytirish dasturi amalga oshirmoqda. 2021-yil martga qadar meva-sabzavot, go‘sht-sut va
boshqa qishloq xo‘jaligi oziq-ovqat mahsulotlarini qayta ishlashni jadal rivojlantirish dasturini
ishlab chiqish va tasdiqlash belgilangan[2].
Hozirgi zamon fan va texnikasi jadal sur‘atda rivojlanayotgan zamonaviy axborot
texnologiyalarning salmog‘i oshayotgan bir davrda o‘qituvchi pedagogik mahoratini
86
takomillashtirish muhim axamiyat kasb yetadi. Agar ilgari fanning biror sohasida ro‘y
berayotgan yirik kashfiyot qariyib 15 yillik samarali va kishi zo‘rg‘a ishonadigan voqea
hisoblanadigan bo‘lsa, hozir har yili, har oyda fan texnika sohasida yangi kashfiyotlar
yaratmoqda. Pedagog faqat o‘z fani bo‘yicha emas, balki o‘z faniga yaqin bo‘lgan sohadagi
bilimlarni ham o‘zlashtirishi, shuning uchun hozirgi kundagi deyarli barcha yangiliklarni bilishi
talab etiladi. Barcha kasblar orasida o‘qituvchilik kasbi o‘zgacha va muhim ijtimoiy ahamiyat
kasb etadi. Zero o‘qituvchi yosh avlod qalbi kamolotining me‘mori, ya‘ni yoshlarga ta‘lim-
tarbiya beruvchi insondir. Bugungi kunda u yoshlarning g‘oyaviy, siyosiy jihatdan chiniktirib,
tabiat, jamiyat, ijtimoiy xayot, tafakkur tarakkiyoti konuniyatlarini o‘rgatadi. Yoshlarni mehnat
faoliyatiga tayyorlab, kasb-xunar sirlarini puxta egallashlarida ko‘maklashadi va jamiyat uchun
muhim bo‘lgan ijtimoiy, iqtisodiy vaziyatlarni hal etadi. Ana shu ma‘suliyat o‘qituvchidan o‘z
kasbining mohir ustasi bo‘lishini, talabalarga tarbiyaviy ta‘sir ko‘rsatib ularning qiziqishi,
qobiliyati, iste‘dodi, e‘tiqodi va amaliy ko‘nikmalarni har tomonlama rivojlantirish yo‘llarini
izlab topadigan kasb egasi bo‘lishni talab etadi. Buning uchun doimo o‘qituvchilarning kasbiy
mahoratini, ko‘nikma va malakalarini oshirib borish, ularga har tomonlama g‘amxurlik qilish,
shart-sharoitlar yaratish, kerakli moddiy va ilmiy metodik hamda texnik yordam ko‘rsatish,
o‘qituvchilarning ijodiy tashabbuskorligini muntazam oshirib borishga ko‘maklashish lozim.
Pedagogik faoliyat yosh avlodni hayotga mehnatga tayyorlash uchun jamiyat oldida, davlat
oldida javob beradigan ta‘lim-tarbiya berishda maxsus tayyorlangan o‘qituvchilar hisoblanadi.
O‘qituvchilik kasbi ham murakkab ham ma‘suliyatli xamda mashaqqatli kasb hisoblanadi. Bu
kasbsiz hayotni tassavur qilish ham qiyin. O‘qituvchilik kasbi bor ekan hayotimiz
mukammallashib boraveradi va hayotta har bir inson o‘z o‘rnini topadi va yuksaklikka erishadi.
O‘quvchilarga bilim berish ularning eng asosiy vazifasi hisoblanadi[3].
Ishlab chiqarish, qayta ishlash va aholiga sifatli mahsulotlarni yetkazib berish, yangi
navlarni yaratish, kam xarajat, texnika va texnologiyalar yaratish esa biz yoshlarni qo‘limizda
deb o‘ylayman. Men ham oziq-ovkat texnologiyasi yo‘nalishi talabasiman. Hozirgi kunda bizga
oliy toifali professor-o‘qituvchilar dars bermoda. Biz ulardan kerakli ma‘lumotlarni
o‘rganmoqdamiz. Professor-o‘qituvchilar yaxshi bilim olishimiz uchun ishlab chiqarish bilan
uzviylikda dars o‘tmoqdalar. Biz talabalarga laboratoriya xonalarini ko‘proq bo‘lishi maqsadga
muvofiq,-deb o‘ylayman. Ushbu laboratoriya jihozlarini to‘liq o‘rganish esa darslarni qiziqroq
o‘tilishini ta‘minlaydi. Darslarni qiziqroq o‘tilishi va talabalarni qiziqishini oshirish uchun
yangicha pedagogik usullar ham katta amaliy ahamiyatga ega. Masalan har xil pedogogik
texnologiyalar yordamida, ya‘ni tushunchalar tahlili, klaster metodi, blits-so‘rov va turli
yangicha pedagogik usullardan foydalanilgan holda dars o‘tilsa yaxshiroq bo‘ladi[1].
Darslarning qiziqarli bo‘lishi esa talabalarni yanada darsga qiziqishini oshiradi va keyingi darsga
qiziqqan holda keladi,-deb o‘ylayman. Professor-o‘qituvchilar talabalarga mavzularni oldindan
uyga vazifa sifatida berib yuborilsa, ularning internet va adabiyotlardan izlanib tayyorlanib
kelishlariga imkon yaratiladi.
Xulosa qilib aytadigan bo‘lsak, darslarda birinchi o‘rinda fan yangiliklari va
Prezidentimiz tomonidan ishlab chiqilayotgan yangi qaror va farmoyishlar bilan tanishtirib
borilishi yaxshi natijalarga erishilishga imkon yaratadi. Ishlab chiqilgan yangi qarorlardan
yoshlar o‘zlariga kerakli ma‘lumotlarni olib o‘zlarining sohalariga qo‘llay olsalar,
Yurtboshimizning tomonidan ishlab chiqilayotgan qarorlarni amalga oshirilishida o‘z hissalarini
qo‘shgan bo‘lar edilar.
Foydalanilgan adabiyotlar roʻyxati:
1.
M.Ochilov ― Yangi pedagogik texnologiyalar‖, T., 2000;
2.
htths://www.uzreport>news>politecs;
3.
Ошибка! Недопустимый объект гиперссылки.
.
