Elektrotexnika fanini o`qitishda ko`rgazmali namoyish eksperimental metodlarni qo`llashni samarali tomonlari

CC BY f
115-117
90
8
Поделиться
Зайнобиддинов, С., & Тулкинов, М. А. (2022). Elektrotexnika fanini o`qitishda ko`rgazmali namoyish eksperimental metodlarni qo`llashni samarali tomonlari . Современные инновационные исследования актуальные проблемы и развитие тенденции: решения и перспективы, 1(1), 115–117. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/zitdmrt/article/view/5211
Сирожиддин Зайнобиддинов, Andijon davlat universiteti

Akademik

Мухаммед Али Тулкинов, Namangan muhandislik-texnologiya instituti

Assistent

Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Ushbu maqolada oliy ta ’lim elektroenergetika talim yo 'nalishi talabalari uchun Elektrotexnika fanini dars jarayoniga kreativ yondashish orqali uni tashkil etish, о 'quv jarayonini qiziqarli tashkil etish usullaridan foydalanish, predmetlarni о 'qitishda eksperimental ko'rgazmali usullardan foydalangan holda o'rgatish metodlaridan foydalanib o'quv kursini о 'zlashtirish ко 'rsatgichini oshirishning satnarali tarflari ко 'rilgan.

Похожие статьи


background image

115

передачу обучающемуся лишь базовых фоновых знаний, что сравнимо с процессом
аккультурации. Под этим процессом понимается принятие и усвоение личностью,
воспитанной в одной культуре, элементов культуры другой, незнакомой, как части
ставшего для него новым общества. Однако познание иностранной культуры в курсе
страноведения отличается от приобщения к ней же в процессе приобщения. В случае
последней возникает вероятность отдаления личности от своей исконной культуры, ее
замещение, в то время как страноведение не только расширяет и обогащает фоновые
знания ученика, но и помогает с помощью сравнения и сопоставления глубже проникнуть
в культуру собственной страны. При этом
школьник не только остается ее носителем, но и становится компетентным в ее вопросах.

СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ:

1.

Азимов Э.Г., Щукин А.Н. Новый словарь методических терминов и

понятий, 2009.
2.

Акимова О. С. Формирование страноведческой компетенции старших школьников //

Молодой ученый. 2016, №8. — С. 896-898.
3.

Ариян М.А. страноведение в преподавании иностранного языка в старших классах

средней школы // Иностранные языки в школе 2000
4.

Английский язык. 5-9 классы. М.: Дрофа, 2015. 112 с.

5.

Биболетова М.З., Денисенко О.А., Трубанева Н.Н. Английский язык: Английский с

удовольствием / Enjoy English: Учебник для 6 класса общеобразовательных учреждений
Обнинск: Титул, 2014. 200 с.
6.

Бурмакина Л.В. Ролевые игры на уроках английского языка. Спб.: Каро, 2014. 144 с.

7.

Ваулина Е.Ю. Английский в фокусе. Книга для учителя. 6 класс. М.: Express

Publishing: Просвещение, 2008. 180 с.
8.

Ваулина Е.Ю., Дули Дж., Подоляко О.Е., Эванс В. Английский в фокусе. 6 класс. М.:

Express Publishing: Просвещение, 2008. 136 с.
9.

Верещагин Е.М. Костомаров В.Г. страноведческая теория слова - М. : Рус. яз., 2000

10.

Верещагин Е.М., Костомаров В.Г. Язык и культура: лингвострановедение в

преподавании русского языка как иностранного. М.: Просвещение, 1980. С. 36-38.
11.

Верещагин Е.М., Костомаров В.Г., «Язык и культура», М., 1973

ELEKTROTEXNIKA FANINI O`QITISHDA KO`RGAZMALI NAMOYISH

EKSPERIMENTAL METODLARNI QO`LLASHNI SAMARALI TOMONLARI

Akademik Sirojiddin Zaynobiddinov

Akademik Andijon davlat universiteti

To`lqinov Muhammad Ali Erkinjon oʻgʻli

Assistent Namangan muhandislik-texnologiya instituti

Annotatsiya:

Ushbu maqolada oliy ta‘lim elektroenergetika talim yo`nalishi talabalari

uchun Elektrotexnika fanini dars jarayoniga kreativ yondashish orqali uni tashkil etish, o`quv
jarayonini qiziqarli tashkil etish usullaridan foydalanish, predmetlarni o`qitishda eksperimental
ko`rgazmali usullardan foydalangan holda o`rgatish metodlaridan foydalanib o`quv kursini
o`zlashtirish ko`rsatgichini oshirishning samarali tarflari ko`rilgan.

Kalit soʻzlar:

Eksperimental metod, ma‘ruza, ko`rgazmali, ko`rgazmali ma‘ruza,

nazariya, amaliy, kreativlik , innovatsiya, pedagogika, o`rganishga ta‘sir etuvchi omillar.

Elektrotexnikadan ma‘ruza orqali uzatilayotgan axborotni talabalar tomonidan qabul

qilishlarida hozirgi kunda ilg‘or pedagogik va axborot texnologiyalarini qo‘llash orqali
o`zlashtirish ko`rsatgichini oshirish, yetuk mutaxassislar tayyorlashda o‘qitish metodikasining
dolzarb

masalalaridan

bo`lib

kelmoqda.

Bu ma‘noda elektrotexnikadan ma‘ruza

mashg`ulotlarida namoyish eksperimentlari hamda ko`rgazmali vositalari katta imkoniyatlarga
ega xisoblanadi. Namoyish eksperimentining boy didaktik imkoniyatlari axborot uzatishda ilg‘or


background image

116

samarali texnologiyalarni joriy qilish imkonini beradi. Bu o‘quv jarayonida eksperimentdan
foydalanishning mavzuga aloqador holatda amaliyot bilan bog`lagan holda ishlata bilish bilan
bo`g`liq xisoblanadi.[1]

Namoyish eksperimentlarini muammoli ko‘rsatish, talabalarning fikrlash qobiliyatlarini

faollashtirishni boshqarishning turli usullaridan foydalanish imkoniyatlarini belgilaydi.
Ko‘rgazmali vositalardan foydalanishning samaradorligi psixologik-fiziologik omillarga bog‘liq.
Ma‘ruzachi o‘z bayonotida eksperimentni kiritish bilan talabalarning axborotni qabul qilish
psixologik holatini o‘zgartirgan holda ularga ijobiy ta‘sir ko`rsatadi. Ko‘rish va eshitish
kanallarining bir vaqtda ishlashi o‘quv axborotining ishonchli qabulini va xotirada mustahkam
joylashuvini ta‘minlaydi.[2]

Quyida, misol tariqasida, 20 minutga mo`ljallangan o`quv materialini muayyan ketma-

ketlikdagi turli metodlarini uyg`unlashtirish yordamida uzatish keltirilgan. Unga ko`ra, yangi
mavzuni bayoni 6-7 minutlik maruzadan boshlanishi, so`ng esa 3-4 minut ma‘ruza qilingan
o`quv materialini vizuallashtirish, ya‘ni unga doir ko`rgazmali materiallar eksoerimental amaliy
mashqlar asosida tushuntirish, 3-4 minut davomida esa, unga doir biror tajribani namoyish qilish
yoki biror misolni tahlil qilish va oxirida 6-7 minut davomida o`quv materialini
mustahkamlashga qaratilgan mustaqil yoki guruhiy amaliy mashq o`tkazish jarayonni samarali
tashkil etilishini ta‘minlaydi. Ta‘lim metodlaridan bunday uyg`unlikda va ketma-ketlikda
foydalanish natijasida, nafaqat ta‘lim oluvchilarning diqqatini jalb etish darajasini oshirish va
oxir oqibat ta‘lim samaradorligini oshirishga erishish mumkin. Buni keltirilgan chizmadan ham
ko`rish mumkin.[4]

1-rasm: Ta‘lim oluvchi diqqatining vaqtga nisbatan o`zgarib borishi

Psixologik-pedagogik nuqatai nazardan kuzatish shuni ko‘rsatdiki, berilayotgan

axborotning chuqur va barqarorligi o‘qitish uslubiga bog‘liqdir.

Quyida eksperimental axborotni muammoli uzatish imkoniyatlarini namoyish

eksperimentlarida ko‘ramiz. Namoyish eksperimentlarining bunday ko‘rsatish, davriy muammoli
vaziyatlarni vujudga keltirish va muammoni yechish ketma-ketligi ayrim hollarda talabalarning
faoliyatini kuchaytirish orqali ularning mustaqil fikrlash qobiliyatlarini faollashtirish imkonini
beradi.[3]

Namoyish eksperimentlarini muammoli ko‘rsatishning quyidagi turlarini ko`rib

chiqsak. Bu usullarning bir-biridan farqi ko‘rsatish uslubi, ko‘rgazmaliligi (haqiqiy
eksperiment, o‘quv filmi, o‘quv plakati, slayd, foto, videomateriallar va b.) hamda muammoli
bosqichlardan iboratligida bo‘lib, talabalarning uzatilayotgan axborotni ko`rgan holda mustaqil
fikrlashlaridan iboratdir.

1. Eksperiment mazmunini o‘qituvchi tomonidan hal qilish.


background image

117

Bu holda eksperimentning mazmunini ochishda auditoriyaga to‘g‘ridan-to‘g‘ri oraliqda

javobi o`zida aksini topgan qoidalariga asoslangan holda savollar qo‘yiladi. O‘qituvchi
tomonidan namoyish eksperimentlarni mazmunini muammoli uslub bilan talabalarga yetkaziladi,
munozarali savollar qo‘yilishi ularning fikrlashlarini yaxshilab mavzu bo`yicha ma‘lumotlarni
o`zlashtirishlarini oshiradi.

2. Namoyish eksperimentining mazmunini baxs munozara orqali yechish.
Bu uslubda o‘qituvchi tomonidan qo‘yilgan namoyish eksperimenti orqali ochiladigan

voqea va xodisalar, o‘qituvchi bergan nazariy mazmunga va eksperiment natijalariga qarama-
qarshi chiqishi ko`zda tutiladi, bu hol aqliy fikrlash imkoniyatini oshiradi, hamda baxs
munozaralar orqali jarayon oydinlashtiriladi.

3. Namoyish eksperimentining mazmunini suhbat usulida ochish.
Bu uslubda o‘qituvchi namoyish eksperimentini ko‘rsatish jarayonida talabalar bilan

suhbat (dialog)da bo‘ladi. Dialog davomida talabalardan ilgari suriladigan ilmiy holatlarni
asoslash va isbot qilish, kuzatilayotgan hodisani tahlil qilish, xulosalarni mustaqil ifodalab berish
talab qilinadi. Ushbu holda dialog faqatgina savol va javob faoliyatidan iborat bo‘lmasdan, u
izlanuvchan tadqiqot suhbatidan iborat bo`lishiga katta ahamiyat qaratish kerak. Bu uslubda ham
o`qituvchi tomonidan vujudga keltirilgan muammoviy vaziyat muammoli savollar qo‘yish orqali
talabalar bilan birgalikda yechiladi.

Talabalarga dars jarayonini tashkil etishda ko`rgazmali namoyish eksperimentar

uslublardan foydalanish orqali mavzu mazmunini ochishning samarali yuqorida korgan
uslublarni qo`llash dars jarayonidagi o‘qituvchining boshqaruv rolini oshirish va talabalarning
mustaqil fikrlash qobiliyatlarini o‘sib borishini, o`zlashtirish ko`rsatgichlarni yaxshilashni hamda
talabalarning muammolarni yechishga ijodiy ishtirok etishlari kabi qobiliyatlarini rivojlatrishga
asos bo`ladi.[5]

Foydalanilgan adabiyotlar roʻyxati:

1.

A.S. Karimov, M.Ibadullayev, B.Abdullayev. ―Elektrotexnikaning nazariy asoslari‖

Darslik. T.: <<Fan va texnologiya>> 2017 y

2.

M.Jo`rayev, B.Sattorova. ―Fizika va astronomiya o`qitish nazariyasi va metodikasi‖

O`quv qo`llanma. T.: <<fan va texnologiya>> 2015 y

3.

H.T.Omonov, N. X. Xo`jayev, S.A. Madyorova, E.U. Eshchonov. ―Pedododik

texnologiyalar va pedagogik mahorat‖ Darslik. T.: <<Iqtisod moliya >> 2009 y

4.

M.U Dexkanova. ―Kasb ta`limi metodikasi‖ o`quv qo`llanma. ToshTYMI. T.: 2019 y

5.

S. Zaynobiddinov, M. To`lqinov 2022 ―Ko`p fazali elektr zanjirlari mavzusini samarali

o`qitish metodini ishlab chiqish‖ NamDU ilmiy axborotnomasi–2022-yil_4-son 555-562


UMUMTA‘LIM MAKTABLARIDA SAVIYALI TABAQALASHTIRISHNI SAMARALI

AMALGA OSHIRISH SHARTLARI

Xayitmuradov Sherzod Sag‗dullayevich,

Aktamov Husan Sanaqulovich

Sh.Rashidov nomidagi SamDU O‗zbekiston-

Finlandiya pedagogika instituti o‗qituvchilari

Annotatsiya:

Bu maqolada matematikani shaxsga yo‘naltirilgan o‘qitishda saviyali

tabaqalashtirish texnologiyasi bayon etiladi. Bundan tashqari, ta‘limning variativligi hamda
o‘quvchilarning shaxsga yo‘naltirilgan o‘qitish sharoitlarida tarbiyalash masalalarini amalga
oshirish bo‘yicha tavsiyalar bayon etilgan.

Kalit

so‗zlar

:

individuallashtirish,

saviyali

tabaqalashtirish,

mutaxassislik

tabaqalashtirish, sanoqchilar, yechuvchilar, ziyraklar.

O‘zbekiston Respublikasining kadrlarni tayyorlash milliy dasturi [1] da ta‘lim sistemasini

insonparvarlashtirish, uning har bir ta‘lim oluvchi shaxsiga yo‘naltirilganligi e‘tiborga olingan.

Библиографические ссылки

A.S. Karimov, M.Ibadullayev, B.Abdullayev. “Elcktrotcxnikaning nazariy asoslari” Darslik. T.: «Fan va texnologiya» 2017 у

M.Jo'rayev, B.Sattorova. “Fizika va astronomiya o'qitish nazariyasi va metodikasi” O'quv qo'llanma. T.: «fan va texnologiya» 2015 у

H.T.Omonov, N. X. Xo'jayev, S.A. Madyorova, E.U. Eshchonov. “Pcdododik tcxnologiyalar va pedagogik mahorat” Darslik. T.: «Iqtisod moliya » 2009 у

M.U Dcxkanova. “Kasb ta'limi metodikasi” o'quv qo'llanma. ToshTYMI. T.: 2019 у

S. Zaynobiddinov, M. To'lqinov 2022 “Ko'p fazali elcktr zanjirlari mavzusini samarali o'qitish metodini ishlab chiqish” NamDU ilmiy axborotnomasi-2022-yil_4-son 555-562

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов