“JOURNAL OF SCIENCE-INNOVATIVE RESEARCH IN
UZBEKISTAN” JURNALI
VOLUME 3, ISSUE 01, 2025. YANUARY
ResearchBib Impact Factor: 9.654/2024 ISSN 2992-8869
78
AVTOMATIK TIZIMLAR ORQALI INDIVIDUAL KIYIM
LOYIHALASH: MOSLASHUVCHAN VA AQLLI YECHIMLAR
Nizamova B.B
Yengil sanoat buyumlari texnologiyasi kafedrasi katta o‘qituvchisi,
Farg‘ona politexnika instituti, Farg‘ona, O‘zbekiston
Abdullajonov F
Talaba, Farg‘ona politexnika instituti, Farg‘ona, O‘zbekiston
Sohibjonov M
Talaba, Farg‘ona politexnika instituti, Farg‘ona, O‘zbekiston
Annotatsiya:
Mazkur maqolada avtomatik tizimlar orqali individual kiyim loyihalashning
afzalliklari, moslashuvchanlik va aqlli yechimlarning o‘rni tahlil qilinadi. Yengil
sanoat sohasida, ayniqsa kiyim dizaynida, 3D modellashtirish, sensor
texnologiyalari va aqlli tizimlar yordamida individual buyurtmalarni yaratish
jarayonlari keng tarqalmoqda. Ushbu maqolada avtomatik tizimlarning kiyim
loyihalashdagi samaradorligi, texnologik yutuqlar va shaxsiylashtirish imkoniyatlari
ko‘rib chiqiladi.
Kalit so‘zlar:
Avtomatik tizimlar, kiyim loyihalash, individual buyurtmalar, aqlli yechimlar,
moslashuvchan tizimlar, 3D modellashtirish, shaxsiylashtirish
Kirish:
Yengil sanoat, ayniqsa kiyim ishlab chiqarish sohasida, texnologiyalarning
jadal rivojlanishi va innovatsion yondashuvlar, mahsulot sifatini oshirish,
xarajatlarni kamaytirish va vaqtni tejashga yordam bermoqda. Avtomatik tizimlar
va aqlli yechimlar yordamida individual kiyim loyihalash jarayonlari tezda
ommalashmoqda. Bunda, moslashuvchan tizimlar va sensorlar yordamida mijozlar
ehtiyojlariga moslashtirilgan kiyimlar yaratish imkoniyatlari yaratilmoqda. Ushbu
maqola avtomatik tizimlar orqali individual kiyim loyihalashda yuzaga kelgan yangi
yondashuvlar va texnologiyalarni o‘rganishga bag‘ishlanadi.
“JOURNAL OF SCIENCE-INNOVATIVE RESEARCH IN
UZBEKISTAN” JURNALI
VOLUME 3, ISSUE 01, 2025. YANUARY
ResearchBib Impact Factor: 9.654/2024 ISSN 2992-8869
79
1.
Avtomatik tizimlar va kiyim dizayni:
Avtomatik tizimlar kiyim dizaynida yangi imkoniyatlar yaratadi. 3D
modellashtirish, kompyuter yordamida kiyimlarning aniq va batafsil modellarini
yaratishga imkon beradi. Bunda, dizaynerlar yoki mijozlar istalgan kiyimni
kompyuterda yaratib, uning shakli, tuzilishi, ranglari va materiallarini to‘liq nazorat
qilish imkoniyatiga ega bo‘ladilar. 3D tizimlari yordamida kiyimlar o‘zgaruvchan
bo‘lib, dizaynerlar hamda iste'molchilar uchun yuqori darajada moslashtirilgan
variantlarni taklif etadi.
2.
Sensorlar va moslashuvchan tizimlar:
Avtomatik tizimlar yordamida kiyimlarni shaxsiylashtirishda sensorlar va
moslashuvchan tizimlar muhim rol o‘ynaydi. Masalan, kiyimlarga o‘rnatilgan
sensorlar orqali mijozning o‘lchamlari, harorati yoki boshqa fiziologik xususiyatlari
aniqlanadi va ularning ehtiyojlariga mos kiyimlar ishlab chiqariladi. Bu tizimlar
orqali kiyimlar, nafaqat o‘lchamlari, balki materiallar va dizayn jihatidan ham
moslashtirilgan bo‘ladi. Sensor texnologiyalarining rivojlanishi, kiyimlarni
individual ehtiyojlarga javob beradigan qilib ishlab chiqishni yanada osonlashtiradi.
3.
Aqlli kiyimlar:
Aqlli kiyimlar (smart garments) texnologiyasining rivojlanishi kiyim dizaynida
inqilob yaratmoqda. Aqlli kiyimlar, o‘z ichiga sensorlar va mikroprotsessorlar
kiritilgan kiyimlar bo‘lib, ular foydalanuvchining harakatlarini, tana holatini va
atrof-muhitni kuzatib boradi. Misol uchun, aqlli futbolkalar nafaqat jismoniy
holatni, balki haroratni, yurak urishini va hatto nafas olishni ham o‘lchashi mumkin.
Bu tizimlar yordamida kiyimlar foydalanuvchining ehtiyojlariga moslashadi va ular
yanada qulay va funktsional bo‘ladi.
4.
Individual buyurtmalar va shaxsiylashtirish:
Avtomatik tizimlar yordamida kiyimlarni individual buyurtmalar bo‘yicha
loyihalash va shaxsiylashtirish osonlashadi. Mijozlar, o‘zlarining o‘lchamlari,
ranglari va materiallari haqidagi ma'lumotlarni tizimga kiritgan holda, maxsus kiyim
yaratish imkoniyatiga ega bo‘ladilar. Shuningdek, aqlli tizimlar yordamida,
mijozning didi va ehtiyojlariga mos ravishda kiyimni optimallashtirish mumkin. Bu
usul ishlab chiqarishda kam xarajatlar va yuqori samaradorlikni ta’minlaydi.
“JOURNAL OF SCIENCE-INNOVATIVE RESEARCH IN
UZBEKISTAN” JURNALI
VOLUME 3, ISSUE 01, 2025. YANUARY
ResearchBib Impact Factor: 9.654/2024 ISSN 2992-8869
80
5.
Yengil sanoatda avtomatik tizimlar yordamida optimallashtirish:
Avtomatik
tizimlar
yordamida
kiyim
ishlab
chiqarish
jarayonini
optimallashtirish mumkin. Kompyuter yordamida loyihalash, materiallar tanlash,
kiyimlarning prototipini yaratish jarayonlari bir necha baravar tezlashadi. 3D bosib
chiqarish texnologiyalari, kiyimlarni prototiplashda samarali qo‘llaniladi. Bu esa,
ishlab chiqaruvchilarga tezkor va sifatli natijalar olish imkoniyatini yaratadi.
Avtomatik tizimlar yordamida kiyimlarni ishlab chiqarish jarayoni samarali va
yuqori sifatli bo‘lishi mumkin.
Xulosa:
Avtomatik tizimlar yordamida individual kiyim loyihalash yengil sanoat
sohasida inqilobiy o‘zgarishlarni olib kelmoqda. Moslashuvchan va aqlli tizimlar
yordamida
kiyimlarning
dizayni
va
ishlab
chiqarish
jarayonlari
optimallashtirilmoqda. Sensorlar, 3D modellashtirish va aqlli kiyimlar
texnologiyalarining rivojlanishi individual buyurtmalarni ishlab chiqarishda
samaradorlikni oshirmoqda. Kelajakda avtomatik tizimlarning yanada rivojlanishi,
kiyim sanoatining samaradorligini oshirishi va mijozlarning ehtiyojlariga to‘liq
javob beradigan mahsulotlar yaratish imkonini beradi.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.
Waller, M., & Fawcett, S. (2018).
The Impact of Automation on the
Apparel Industry: Smart Solutions for Tailored Products
. Fashion Innovation
Journal.
2.
Jackson, R., & Lee, M. (2019).
Smart Garments: The Future of
Personalized Clothing
. Textile Technology Review.
3.
Smith, J., & Patel, D. (2020).
Automation in Apparel Production:
Trends and Future Directions
. Journal of Textile Engineering.
