Развитие межкультурного профессионального общения при обучении английскому языку учащихся по направлению парамедицина

Жамият

ва

инновациялар

–

Общество

и

инновации

–

Society and innovations

Journal home page:

https://inscience.uz/index.php/socinov/index

The

development

of

intercultural

professional

communication in teaching English in the field of
Paramedicine

Gulbakhor YAKHSHIBAYEVA

1

Andijan State Medical Institute

ARTICLE INFO

ABSTRACT

Article history:

Received December 2023
Received in revised form
15 December 2023
Accepted 20 January 2024
Available online
25 February 2024

The purpose of this article is to substantiate the main

approaches and principles of the formation of intercultural
communicative competence in the process of teaching a foreign
language to students of general educational institutions of

Higher Education Institutions in addition to English.

2181-

1415/©

2024 in Science LLC.

DOI:

https://doi.org/10.47689/2181-1415-vol5-iss1-pp1-7

This is an open access article under the Attribution 4.0 International

(CC BY 4.0) license (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.ru)

Keywords:

communicative competence,

intercultural

communication,

Paramedicine,

methodological-progressive,

integrated education.

Parameditsina

yo‘nalishida

ingliz

tili

o‘qitishda

madaniyatlararo kasbiy muloqotni rivojlantirish

ANNOTATSIYA

Kalit so‘zlar

:

kommunikativ

kompetensiya,

madaniyatlararo muloqot,

parameditsina,

uslubiy-progressiv,

integratsiyalangan ta’lim.

Ushbu maqolaning maqsadi oliy ta’lim muassasalari

talabalariga ingliz tilidan tashqari chet tilini o‘qitish jarayonida

madaniyatlararo

kommunikativ

kompetensiyani

shakllantirishning asosiy yondashuvlari va tamoyillarini
asoslashdan iborat.

1

Associate Professor, Department of Foreign Languages, Andijan State Medical Institute, Andijan, Uzbekistan.

E-mail: daminovamubina@inbox.ru

Жамият

ва

инновациялар

–

Общество

и

инновации

–

Society and innovations

Issue

–

5

№

1 (2024) / ISSN 2181-1415

2

Развитие

межкультурного

профессионального

общения при обучении английскому языку учащихся

по направлению парамедицина

АННОТАЦИЯ

Ключевые слова:

коммуникативная

компетентность,

межкультурная

коммуникация,

парамедицина,

методико

-

прогрессивное,

интегрированное

образование.

Целью данной статьи является обоснование основных

подходов и принципов формирования межкультурной

коммуникативной компетенции в процессе обучения

иностранному языку учащихся высших образовательных

учреждений, включая, помимо английского языка, и другие

языки.

KIRISH

Hozirgi vaqtda ta’limni zamon talablariga javob beradigan

darajada

modernizatsiya qilish g‘oyasi, oliy ta’lim sohasida xorijiy til o‘rgatishni rivojlantirishda

o‘z oldiga bir qator ustuvor yo‘nalishlarni qo‘yadi. Ushbu maqsadni amalga oshirish OTM

bitiruvchilarining kelajakdagi faoliyatida, boshqaruv, moliyaviy-iqtisodiy, ishlab

chiqarish, ilmiy va boshqa shu kabi sohalarda yuqori raqobatbardoshligini ta’minlaydi.

O‘zbekistonda chet tillarini o‘qitish hozirgi paytda tubdan o‘zgarish, qadriyatlarni qayta

baholash, o‘quv maqsadlari, vazifalari, usullari va vositalarini qayta ko‘rib chiqish davrini

boshdan kechirmoqda.

Ushbu tadqiqotning dolzarbligi shundan iboratki, oliy ta’lim muassasasi

bitiruvchisi-

bu fundamental tayyorgarlikka ega bo‘lgan keng ma’lumotli soha egasi

hisoblanadigan asrda, ular uchun ingliz tili nafaqat zarur vositaga, balki madaniy va

insonparvarlik rivojlanishining muhim tarkibiy qismiga aylanganligidir. Yana bir tomoni

globallashuv jarayoni tilni kasbiy tayyorlashga yondashgan holda yangi innovatsion usul

va texnologiyalardan foydalangan holda kasb tilini jahon standartlariga mos keluvchi

darajasida, madaniy jamoaning me’yorlari va urf

-

odatlarini bilish, kommunikativ og‘zaki

va og‘zaki bo‘lmagan xatti

-

harakatlarni o‘rganish bilan birgalikda ko‘rib o‘rgatishni talab

etadi.

ASOSIY QISM

Tibbiyotda zamonaviy ta’lim oldida turgan vazifalarga erishishning usullaridan biri

bu madaniyatlararo muloqotga tayyor bo‘lgan ijodiy yuqori malakali shaxsni

shakllantirishga, shuningdek, chet tilini o‘qitish jarayoniga madaniyatlararo tarkibiy

qismni kiritishga qaratilgan ta’lim hisoblanadi. Shu sababli, hozirgi vaqtda tibbiyot

sohasida madaniyatlararo muammolar jiddiy tadqiqotlar markazida ekanligi bejiz emas.

Tibbiyotning endi kirib kelgan parameditsina sohasi vakillari bemorlar bilan bir-birini

yaxshiroq tushunishi va o‘zaro hurmat va bilim darajasi tan olinishi uchun xalqlarning

barcha yo‘nalish xususiyatlarini aniqlay olish juda muhimdir [7].

Madaniyatlararo muloqot (MM deb nomlasak)

–

bu turli xalqlar, tillar va

madaniyat vakillari o‘rtasidagi aloqa jarayoni. Bunday muloqotning asosiy sharti kamida

ikki tilli shaxsni muomalasini tushungan holatda shakllantirishdir. MM turli xil lingvistik-

madaniy jamoa vakillarining o‘ziga xosligini hisobga olgan holda, teng madaniy aloqani

nazarda tutadi, bu esa qarama-

qarshi muloqot qilinayotgan chet tili va o‘z madaniyatini

taqqoslash asosida umuminsoniylikni aniqlash zarurligiga olib keladi. [10]

Жамият

ва

инновациялар

–

Общество

и

инновации

–

Society and innovations

Issue

–

5

№

1 (2024) / ISSN 2181-1415

3

Ingliz tilida muloqot jarayonidagi shakllanish, rivojlanish, muloqotdagi

muammolar va madaniyatlararo birlashma konsepsiyasini o‘rganish jarayonida ikki

tildan tashqari paramedik va bemor orasidagi muloqotdagi madaniyat, bilim, tushunish,

semiotikaning ko‘p hollarda farqli ekanligini hisobga olgan holda madaniyatlararo

muloqot bosqichlari ishlab chiqilishi lozim. Demak, yuqoridagi holat nafaqat til

o‘rganuvchi talaba uchun balki, ingliz tili mutaxassisi uchun ham til o‘rgatishning yangi

bosqichini ochib beradi. Bu vaziyatdan kelib chiqib pedagog zamonaviy mavjud

metodikadan tashqari so‘z boyliklarini, muloqot jarayonidagi ingliz tilini o‘ziga xos
qirralarini osonroq tibbiy tilga yaqin qilib tushuntirish yo‘lini ham yaratishi lozim bo‘ladi.

Avvalo madaniyatlararo muloqot jarayoni ingliz tilini o‘qitish jarayoniga kiritilish

sababini tushuntirish lozim, ya’ni zamonaviy parameditsina yo‘nalishida tahsil olayotgan

talaba madaniy tafovutlarni yetarli darajada, ham akademik, ham professional muhitda

idrok etishni o‘rganishi va bemor bilan o‘z muloqotini madaniy o‘ziga xoslikni hisobga

olgan holda qurishi kerakligini, bu unga boshqa etnik guruh vakillari bilan muloqotda

tushunmovchilik va o‘z sohasidagi uchrashi mumkin bo‘lgan xato va kamchiliklardan

qochishga imkon beradi. Madaniyatlararo kommunikatsiya zamonaviy globallashgan,

ko‘p madaniyatli jamiyatda zarur jihatdir va shu munosabat bilan OTMlarda ingliz tilini

o‘qitish kursining tarkibiy qismiga aylanishi kerakliligini isbotlaydi. [12].

Parameditsina sohasida ingliz tilida madaniyatlararo kasbiy muloqotni

muvaffaqiyatli o‘qitish uchun pedagog darslarda haqiqiy hayotiy vaziyatlarni taqlid

qiladigan jonli va tabiiy aloqa muhitini yaratishi, ingliz tilida paramedik hamda bemor

holatida qo‘llanilishi mumkin bo‘lgan kutilgan so‘z birikmalarini professional fan
sohasidan faol foydalanishi kerak. Bu jarayonni amalga oshirish uchun ikki oson yo‘l

mavjud: biri dars jarayonlariga chet ellik mutaxassislarni jalb qilgan holda bo‘lsa, ikkinchi

samarali usul - akademik mobillik jarayonlariga B1-B2 darajasidagi talabalarni jalb

etishdir. Bu jarayonlar orqali parameditsina yo‘nalishida tahsil olayotgan talabalar ingliz
tilidagi ilmiy munozaralarda faol qatnashadi, sohaviy terminlarni oson o‘rganadilar,

sohaga oid ingliz tilidagi manbalardagi nazariy va amaliy tadqiqotlar natijalarini

muhokama qilish imkoniyatiga ega bo‘ladilar.

Ingliz tilini o‘qitishda madaniyatlararo kasbiy muloqotni rivojlantirish

talabalarning xalqaro konferensiyalarda ishtirok etishi, bemor bilan to‘g‘ridan

-

to‘g‘ri

bog‘lanish imkoniyatini beradi. Sababi ushbu soha vakillari boshqa tibbiyot sohasi
vakillaridan tubdan farq qiladi, ya’ni aniq bir yo‘nalishni egallagan mutaxassis

hisoblanmaydi, ular tibbiyotning barcha sohasiga hissasini qo‘shishi lozim: kardiolog,
travmatolog, jarroh kabi. Yuqoridagi ko‘plab tibbiyot sohasini barcha tarjimon ham

yetarli darajada tarjima qilish imkoniyatiga ega bo‘lmasligini hisobga olib parameditsina

sohasi vakillari tibbiy ingliz tilini murakkab tarzda millatlararo sohaviy muloqotga tayyor

holatda egallashi shart.

Ayrim sabablarga ko‘ra, tibbiyot sohasidagi talabalar madaniyatlararo sohaviy

muloqotni ingliz tilida o‘zlashtirish uchun ko‘p vaqt ajrata olmasligini hisobga olib

Andijon davlat tibbiyot instituti, xorijiy tillar kafedrasi ushbu muammoni hal qilish uchun

asosiy mas’uliyatni o‘z zimmasiga oldi. Tibbiyotda ingliz tilidagi darslar turli xil ijodiy

vazifalar bilan xorijiy mutaxassislar bilan birgalikda hayotiy tibbiy jarayonlar shaklida

shakllantirildi. Paramediklar kamdan-kam holatda aniq bir auditoriyada faoliyat yuritadi,
ushbu jarayonda ular auditoriyadan tashqari aloqa shakllarini rivojlantirish kerak.

Жамият

ва

инновациялар

–

Общество

и

инновации

–

Society and innovations

Issue

–

5

№

1 (2024) / ISSN 2181-1415

4

Hozirgi kunda institutda 700 nafarga yaqin 12 davlatdan xorijiy talabalar tahsil

olmoqda, Bunday hayotiy faoliyat nafaqat ingliz tilini o‘rganish nuqtai nazaridan, balki
tilni millatlararo sohaviy aloqa ko‘nikmalarini rivojlantirishga eng samarali tarzda

yordam beradi.

Bunday muammolarni eng samarali hal qiladigan zamonaviy ta’lim texnologiyasi

1990-

yillarning boshlarida rivojlangan va hozirda ko‘plab mamlakatlarda muvaffaqiyatli

qo‘llanilayotgan metodika bu Content and Language Integrated Learning hisoblanadi.

Shunday qilib, ushbu ta’lim zanjirining mohiyati shundaki, ingliz tilini o‘qitish

parameditsina sohasida tahsil olayotgan xalqaro darajada sohaviy tayyorgarlik

ko‘rayotgan paramediklarni barcha tahsil olayotgan fan tematik

jihatdan integratsiyalab,

uzviy bog‘lab tashkillashtiriladi.

Ingliz tilida integratsiyalashgan ta’lim

-

bu ikki fokusli ta’lim texnologiyasi bo‘lib,

unda chet tili bir vaqtning o‘zida o‘rganish ob’yekti sifatida ham, maxsus fanni o‘qitishda

ishlatiladigan vosita sifatida ham qaraladi. Ushbu usul pedagogga ham talabaga ham til va

fan bilimlari, ko‘nikma va malakalarni shakllantirish va birlashtirish, kuchli

rag‘batlantiruvchi omillarni yaratish uchun eng qisqa va tabiiy yo‘lni topishga imkon

beradi. Boshqacha qilib aytganda, predmet-

lingvistik integrallashgan ta’lim

-bu didaktik

yondashuv bo‘lib, u chet tilidagi kompetensiyalarni fan sohasi bilan yagona o‘quv

kontekst shakllantirishga imkon beradi [6].

O‘quv jarayonini ta’minlash uchun umumiy va tor ixtisoslashuvning tegishli

dasturlari, darsliklari va o‘quv materiallari ishlab chiqilgan bo‘lib, ular paramediklik

jarayonida madaniyatlararo sohaviy muloqotning o‘ziga xos xususiyatlarini aks ettiradi.
Ushbu darsliklar tajriba jarayonida shuni ko‘rsatdiki, zamonaviy simulyatsion sharoitda

ingliz tilini o‘qitish o‘rganilayotgan til va mutaxassislik mavzusi o‘rtasida to‘g‘ridan

-

to‘g‘ri

aloqani o‘rnatishga qaratilgan bo‘lishi kerak. Ingliz tilini o‘rganish va maxsus mavzuni

sinxronlashtirish shu tilda fikrlash qobiliyatini rivojlantiradi, o‘quv jarayonini

tezlashtiradi, kuchli motivatsion mexanizm yaratadi, shuningdek madaniyatlararo

sohaviy muloqot uchun sharoit yaratadi. Ushbu ta’lim yondashuvi nafaqat lingvistik

kompetensiyalarni shakllantirish bilan cheklanib qolmay, balki intellektual doirani

sezilarli darajada kengaytirish va natijada tanqidiy va analitik fikrlashni rivojlantirishga
yordam beradi. Ingliz tilida ifodalangan tushunchalarni moslashtirish qobiliyati analitik

manbani kengaytiradi va o‘quvchini umuman yuqori ta’lim darajasiga olib chiqadi [1].

Chet tili va maxsus fanlarni o‘qitishni birlashtirish zarurati turli sohalarda xalqaro

mutaxassislarni tayyorlashning mohiyati bilan belgilandi. Dastlabki bosqichda bu kasbiy

yo‘naltirilgan o‘qitish shakllariga ega edi, bu til darslarida ishlatiladigan mavzuga

yo‘naltirilgan chet tilidagi materiallar hajmi va murakkabligini oshirishdan iborat edi.
Ushbu amaliyot o‘qituvchilar bilan talabalar bilan ishlash uchun chuqur maxsus fon

bilimlarini o‘z ichiga olganligi sababli, MGIMO bitiruvchilari turli fakultetlar va turli
ixtisosliklar bo‘yicha chet tillar kafedralariga jalb qilinishni boshladilar. Yangi o‘quv

materiallari yaratildi, shu jumladan audio-

vizual, mavzu maxsus bo‘limlar bilan

hamkorlikda aniqlanadi. So‘nggi o‘n yilliklar bir qator tillarda kafedralar sof professional

yo‘naltirilgan ta’limdan fan va til ta’limi tamoyillaridan foydalanishga o‘tmoqda. Shu bilan

birga, chet tilidagi materiallar orqali fan bilimlarini kengaytirish va kasbiy ahamiyatga

ega ko‘nikma va ko‘nikmalarni shakllantirishga e’tibor qaratiladi, ular orasida chet ellik
sheriklar bilan har qanday faoliyatni amalga oshirish uchun muhim bo‘lgan

madaniyatlararo kommunikativ kompetensiya ustuvor vazifalardan biriga aylandi. Chet

Жамият

ва

инновациялар

–

Общество

и

инновации

–

Society and innovations

Issue

–

5

№

1 (2024) / ISSN 2181-1415

5

tili o‘qituvchilari ushbu maqsadlarga erishishga e’tibor qaratdilar. Mavzu

-lingvistik

integratsiyalashgan ta’lim nuqtai nazaridan o‘quv texnologiyalarining evolyutsiyasi
xalqaro iqtisodchilarni o‘qitishga yondashuvlar misolida eng aniq ko‘rinadi [5]. Chet tilini

o‘qitish jarayoniga madaniyatlararo madaniy tarkibiy qismni kiritish muhimligini
anglagan holda, shuni ta’kidlash kerakki, odamlarga muloqot va o‘z fikrlarini chet tilida

shakllantirish qobiliyatini o‘rgatish va nafaqat chet el nutqini tushunish qiyin vazifa
bo‘lib, aloqa og‘zaki jarayonga qisqartirilmasligini tushunish bilan murakkablashadi.

Uning samaradorligiga, tilni bilishdan tashqari, bir qator omillar ta’sir qiladi: sharoit va

madaniyat muloqot, odob-

axloq qoidalari, og‘zaki bo‘lmagan shakllarni (yuz ifodalari,

imo-ishoralar) bilish, chuqur fono-

bilimlarning mavjudligi.Shubhasiz, ta’lim muhiti

samarali vositaga aylanadi, uning yordamida madaniyatlararo muammolar hal qilinadi.

Shu bilan birga, ushbu nuqtai nazardan eng kuchli salohiyat chet tillarini o‘rganish, ham

milliy xususiyatlarni, ham umuminsoniy madaniy qadriyatlarni idrok etish va

tushunishning eng to‘g‘ridan

-

to‘g‘ri yo‘li sifatida mavjud. Shu munosabat bilan ilmiy

asoslangan, uslubiy-

progressiv va amaliyotga yo‘naltirilgan ta’lim strategiyasi orqali

talabalarning shaxsiy o‘sishini rag‘batlantirish katta rol o‘ynaydi. Mavzu

- til

integratsiyasi bilan bir qatorda, yuqorida aytib o‘tilgan maqsadlarga erishish uchun

talabalarni til ta’limi doirasida xorijiy klassik va zamonaviy badiiy adabiyotning eng
yaxshi namunalari bilan tanishtirish imkoniyati mavjud.a’ [4]. Chet tilidagi badiiy asarlar

bilan ishlash asosan talabaning ma’naviy va hissiy tomoniga qaratilgan bo‘lib, bu unga
boshqa madaniyatni chuqur tushunishga imkon beradi. Bu rivojlanayotgan ta’lim

tamoyilini amalga oshirish uchun sharoit yaratadi. Chet tilini haqiqiy anglash faqat talaba

o‘z fikrini shakllantirishga yoki hatto chet tilida o‘ylashga qodir bo‘lganda namoyon

bo‘ladi. Boshqacha qilib aytganda, motivatsion nutq, o‘qiganlaringizni tanqidiy tushunish

mavjud.

Adabiy asarlar bilan ishlash talabalarning chet tilidagi qiziqarli, erkin, ijodiy va

mustaqil muloqotiga hissa qo‘shadi [2]. Shubhasiz, ushbu yondashuv talabalarni

madaniyatlararo kasbiy muloqotga o‘rgatish uchun zarur bilim va usullar to‘plamiga ega
bo‘lishi kerak bo‘lgan pedagogning rolini sezilarli darajada oshiradi. Pedagogning

talabalar bilan teng sheriklik asosida ishlash kabi eng muhim uslubiy prinsipga amal
qilishi kerak. Badiiy asarni uning muammolari va boshqa millatning madaniy

xususiyatlariga kirib borishi nuqtai nazaridan muhokama qilishda ingliz tili pedagog o‘z
fikrini talabalarga “yuklamasligi” kerak. Uning vazifasi muammoli va uslubiy jihatdan

o‘ylangan savolni shakllantirish, munozarada talabalar bilan teng ravishda qatnashib,
darsga kerakli yo‘nalishni belgilab, “boshqariladigan erkinlik” formulasi bo‘yicha

muhokamasini qurishdir. Bunday yondashuv talabani o‘quv jarayonini ijodiy idrok
etishga, bilimlarni o‘zlashtirishda o‘zini o‘zi boshqarish va avtonomiyaga, madaniyat

mojarosi bilan bog‘liq eng nozik mavzularni konstruktiv va muvozanatli muhokama
qilishga tayyor bo‘lishga undashi mumkin. Qisqa qilib aytganda endi bu boshqa masala

hisoblanadi.

XULOSALAR

Xulosa qilib shuni ta’kidlash kerakki, so‘nggi o‘n yilliklarda jahon miqyosidagi

ijtimoiy, siyosiy va iqtisodiy siljishlar xalqlarning misli ko‘rilmagan migratsiyasiga,

ularning ko‘chishiga, to‘qnashuviga, aralashishiga olib keldi, bu, albatta,
madaniyatlarning to‘qnashuvi va interpenetratsiyasiga olib keladi.Shu bilan birga,

insoniyatning oqilona va tinchliksevar qismining ilmiy-

texnik taraqqiyoti va sa’y

-

Жамият

ва

инновациялар

–

Общество

и

инновации

–

Society and innovations

Issue

–

5

№

1 (2024) / ISSN 2181-1415

6

harakatlari tobora ko‘proq yangi imkoniyatlar, aloqa turlari va shakllarini ochib beradi,

ularning samaradorligining asosiy sharti o‘zaro tushunish, madaniyatlararo kasbiy
muloqotidir, aloqa sheriklari madaniyatiga bag‘rikenglik va hurmat. Kelajakdagi

mutaxassislarni tayyorlashda madaniyatlararo kasbiy aloqa alohida o‘rin tutadi, chunki
ularda va umumiy madaniyatda talabalar va o‘qituvchilarning ijtimoiy

-madaniy,

intellektual, axloqiy salohiyati to‘planadi. Zamonaviy tibbiyot sohasidagi talaba madaniy
farqlarni idrok etishni o‘rganishi kerak. Madaniy o‘ziga xoslik va farqlarni anglash boshqa

etnik guruhlarga nisbatan ko‘plab mojarolar, madaniy shok va xurofotlardan qochadi.
Madaniyatlararo kasbiy aloqa zamonaviy globallashgan, ko‘p madaniyatli jamiyatda

zarur jihatdir. Ammo shuni ta’kidlash kerakki, madaniyatlararo aloqa va madaniyatlararo
farqlarni tushunish o‘z

-

o‘zidan paydo bo‘lishi mumkin emas, ular maqsadli ravishda

o‘rganishlari kerak. Sohaviy muloqot jarayonida madaniyatlararo farqlarni bir necha
sabablarga ko‘ra o‘rganish muhimdir:

–

madaniyatlararo farqlar sizning madaniyatingizning o‘ziga xos xususiyatlarini

aniqroq anglashga imkon beradi;

–

madaniyatlararo xususiyatlarni bilish boshqa madaniyat vakillari, shu jumladan

turli millat doirasidagi bemorlar yoki murojaat qiluvchilar bilan yanada samarali

muloqot qilish imkonini beradi;

–

boshqa xalqlar madaniyatini o‘rganish paramediklar uchun odamlarga

bag‘rikenglik, boshqa xalqlar vakillariga hurmat ko‘rsatishni o‘rgatadi;

–

madaniyatlararo tafovutlarni bilish etnik ziddiyatlardan qochishga imkon beradi

va millatlararo nizolar yuzaga kelganda qo‘llanma bo‘lib xizmat qilishi mumkin.

Shunday qilib, kelajakdagi xalqaro toifadagi paramediklar nafaqat ingliz tilini, balki

ijtimoiy-

madaniy ma’lumotlarga ham ega bo‘lishlari, o‘rganilayotgan til mamlakatida xulq

–

atvorining me’yorlari va standartlarini bilishlari, madaniyatlararo kasbiy muloqotning

o‘ziga xos xususiyatlarini hisobga olgan holda tibbiy munosabat ko‘nikmalariga ega
bo‘lishlari kerak. Shu maqsadda ushbu maqolada tildan tashqari oliy o‘quv yurtlari

talabalariga ingliz tilini o‘qitish jarayonida madaniyatlararo kommunikativ

kompetensiyani shakllantirishning asosiy yondashuvlari va tamoyillari, shu jumladan

zamonaviy ta’lim texnologiyalarining usullaridan biri sifatida fan

-til integrallashgan

ta’lim tizimi orqali taqdim etilgan. Bizning fikrimizcha, ingliz tilidagi professional

yo‘naltirilgan konferensiyalar va talabalar tanlovlari, guruh muhokamalari, rol va kasbiy
o‘yinlar, paramedik va bemor vaziyatlarini modellashtirish va tahlil qilish (holatlar),

taqdimotlar o‘tkazish, qo‘shma loyihalarda ishtirok etish, shuningdek ingliz tilida badiiy
adabiyotlarni o‘qish nutqni fikrlash faoliyatini rag‘batlantiradi, madaniyatlararo

kommunikativ kompetentsiyani shakllantirishga yordam beradi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI:

1. M. V.Grineva: Fan va til integratsiyasini amalga oshirish nuqtai nazaridan uyda

o‘qishning professional yo‘naltirilgan kursi.// Inson kapitali. 2015. № 09 (69). 94

-98

betlar.

2.

E. M. Karavayeva: Ingliz tilini o‘qitishning ilg‘or bosqichida badiiy asar asosida

insho yozishni o‘rgatish to‘plamda: chet tillarini o‘qitish: professionallikdan

professionallikka. Universitetlararo ilmiy-uslubiy seminar materiallari. Rossiya TIVning
Moskva davlat xalqaro munosabatlar instituti (universitet). 2012. 119-122-betlar.

Жамият

ва

инновациялар

–

Общество

и

инновации

–

Society and innovations

Issue

–

5

№

1 (2024) / ISSN 2181-1415

7

3.

Rossiya Federatsiyasining Rossiya ta’lim muassasalarida xorijiy mamlakatlar

uchun milliy kadrlar tayyorlash sohasidagi davlat siyosati konsepsiyasining asosiy
qoidalari. M., 2002 yil.

4. L. S. Pichkova, Irina Evgenievna Babushkina-

haqiqiy va noyob o‘qituvchi / L. S.

Pichkova, Yu.L. Bochkova / / MGIMO universiteti Byulleteni. - 2014. -

№ 3.

287-290-

betlar.

5.

L. S. Pichkova, O. O. Chertovskiy “Madaniyatlararo aloqa ta’limotidagi gender

omili”. // Inson kapitali. 2016. № 12 (96). 59

-62 betlar.

6.

E.Sepir “Tilshunoslik va Madaniyatshunoslik bo‘yicha tanlangan asarlar”.

M.,

1993, 211-sahifa.

7.

I.V. Grebenkov O‘rganish nazariyasi va ta’lim jarayonini modellashtirish [Matn] /

I.V. Grebenkov, E.V. Chuprunov // Nijniy Novgorod universiteti axborotnomasi. N.I.
Lobachevskiy.

–

2007.

–

1-son.

–

28

–

32b.