Ushbu maqolada qaraqalpoq xalqi madaniyati va siyosiy hayoti haqida ma’lumotlar berilgan
Mazkur maqolada etnomadaniyatning ijtimoiy xususiyatlari yoritiladi. Etnomadaniyatning bosh ijtimoiy xususiyatlaridan biri va mohiyati uning yangi madaniy boyliklar yaratishga, kishini ijodga, izlanishga, yon-atrofni yanada go‘zal, zavqli, insoniy qilishga undashida ekanligi ta’kidlanadi. Shuningdek, globallashuv jarayoni, ommaviy madaniyat haqida fikr yuritiladi.
Maqolada oʻzbek etnomadaniyatining ichki, immanent xususiyatlari, milliy gʻoya bilan bogʻliq jihatlari koʻrib chiqiladi. O‘zbek etnomadaniyatidagi badiiy-estetik obraz va obrazlarning milliy g‘oyaviy-g‘oyaviy mohiyati ochib beriladi. Estetik idealni shakllantirish o‘zbek etnomadaniyatining asosiy vazifasidir. Maqolada mazkur funksiyaning xususiyatlari, uni shakllantirishda etnikmadaniy imkoniyatlardan kengroq foydalanish masalalari milliy g‘oya va mafkura nuqtai nazaridan o‘rganiladi.
Ushbu maqola globallashuv jarayonlarining milliy madaniyatlarga ta'siri va etnik madaniyatlarning bunday jarayonlarga munosabatini muqobil taraqqiyot nazariyalari nuqtai nazaridan tushuntirishga harakat qiladi. Globallashuv va etnik-madaniy xilma-xillik o‘rtasidagi immanent bog‘liqlik, muqobil rivojlanishning milliy-madaniy modellarining yaqinligi va milliy-madaniy modellari tadqiqotimiz ob’ekti hisoblanadi.Hozirgi davrda madaniyatning kommunikativ funksiyasi keskin kengaydi, unda mos ravishda transformatsiya jarayonlari sodir bo‘lmoqda. global o'zgarishlar bilan. Xususan, bilvosita aloqa shakllari (mobil telefon, Internet) bu funktsiyada tub o'zgarishlar kiritmoqda. Hozirda madaniyatlarning jadal yaqinlashuvi, tajriba almashish va o‘zaro boyitish kuzatilmoqda. Shu bilan birga, kommunikativ funksiya etnomadaniyatlar xilma-xilligiga zarar keltirmasligi, milliy manfaatlarga mos ravishda madaniyatlararo muloqotga xalaqit bermasligi, ayniqsa, G‘arb ommaviy madaniyati qarorlarini qabul qilishga e’tibor qaratmasligi zarur. Xalqaro muloqot va integratsiya umuminsoniy qadriyatlar va me’yorlarni qaror toptirishga qanchalik yordam bermasin, kengayish kayfiyatidagi madaniyatning hukmron kuchga aylanishiga xizmat qilmasligi kerak. Demokratik islohotlar davrida uni tiklash bo‘yicha ilmiy-amaliy izlanishlar boshlab yuborildi. o‘zbek etnik madaniyati, uning tarixiy, tarbiyaviy va badiiy-estetik imkoniyatlaridan foydalanish. Davlat xalq ijodiyoti va san'atining ko'plab turlarini rivojlantirishga rahbarlik qilmoqda. Biroq, o‘zbek etnik madaniyati, genezisi, sotsiologik va akseologik asoslari, qardosh xalqlar madaniyati bilan integratsiya aloqalarini har tomonlama tadqiq etish, bu munosabatlar tizimida boshqa etnik madaniyatlar bilan qiyoslash oldimizda turgan vazifalardan biridir. Hozirgi kunda olib borilayotgan falsafiy tadqiqotlar asosan empirik xarakterga ega, ularda falsafiy umumlashmalar kam uchraydi. Shuning uchun globallashuv ta’sirida etnik madaniyatlar o‘rtasidagi hamkorlik, aloqa va integratsiyani etnik madaniyatning allogenezi va ideogenezini unutmasdan, falsafiy nuqtai nazardan o‘rganishga ilmiy-nazariy ehtiyoj bor. U nafaqat falsafiy umumlashmalarni amalga oshirishga, balki badiiy-estetik imkoniyatlar, vositalar va artefaktlardan samarali foydalanish yo‘llarini izlashga ham qaratilishi kerak.
Maqolada etnomadaniyatni o‘rganishga tarixiy-arxeologik yondashuv, mifologik-diniy yondashuv, sotsiolingvistik yondashuv, iqtisodiy-formatsion yondashuv, folkloristik yondashuv, geografik-etnografik, ijtimoiy-pedagogik, badiiy-estetik yondashuvlar ko‘rib chiqiladi. yondashuv, tsivilizatsiya yondashuvi, sotsiologik (sotsiodinamik) yondashuv, falsafiy-madaniy yondashuvlar. Shuningdek, etnik belgilar, belgilar, Etnosning shakllanish jarayonining tarkibiy qismlari yoritilgan. O‘zbek etnomadaniyatining subetnik-etnik-superetnik tizimlari o‘rganiladi.
Ish vaqtida yuzaga keladigan nizolar, ma'muriyat tomonidan ba'zan xodimning tasavvuriga va ehtiyojlariga zid bo'lgan qarorlar qabul qilinadi, chunki ish vaqti ijtimoiy tizim tomonidan yuklangan mas'uliyatdir. Inson bu mas’uliyatni o‘z zimmasiga olishi kerakligini bilib, yuqoridagi qaror va hukmlarga bo‘ysunadi va ularni to‘liq bajarishga intiladi. Biroq, ishdan keyin, ayniqsa, bo'sh vaqtlarida, inson ma'lum bir jamiyatda mavjud bo'lgan barcha qarashlarni, me'yorlarni, qarorlarni qabul qilmaydi. U faqat qiziqish va ehtiyojlariga mos qadriyatlarni o'zlashtirishni, ulardan ma'naviy ozuqa olishni afzal ko'radi. U o‘z manfaatlari va ehtiyojlariga to‘g‘ri kelmaydigan qadriyatlarni, xatti-harakatlarni qabul qilmaydi yoki ularni ochiqchasiga inkor etadi. Etnomadaniyat millatning asrlar davomida shakllangan ma’naviy, milliy-madaniy ehtiyojlari va manfaatlariga asoslanganligi sababli, etnomadaniy an’analarga nisbatan befarqlik munosabatini qabul qilib bo’lmaydi. Bu hodisa anʼanaviy qadriyatlarning bardavomligini, yoshlarimizning tarixiy-madaniy merosga, milliy bayram va marosimlar anʼanalariga qiziqishi ortib borayotganini koʻrsatishi mumkin. Maqolada oʻzbek xalqi etnomadaniyatidagi dam olish va hordiq chiqarish usullari kalendar bayramlari, koʻngilochar bayramlar, tabiat bilan bogʻliq marosimlar misolida bayon etilgan.
Ushbu maqolada madaniyatning genezisi va predmeti ko'rsatilgan. Shuningdek, oʻzbek etnonimining kelib chiqishi oʻrganildi.
Ushbu maqolada oʻzbeklarning dam olish va oʻyin-kulgining etnik-madaniy usullari kalendar bayramlari, sayillar, tabiat bilan bogʻliq marosimlar orqali oʻrganilgan.
Маълумки, Ўзбекистон кўп миллатли мамлакат. Бугун юртимизда 136 та миллат ва элат вакиллари яшайди. Шунингдек, 16та диний конфессия мавжуд. Ҳар бир миллатнинг, ҳар бир конфессия вакилларининг ўз қадриятлари бор. Уларнинг барчасининг манфаатларини уйғунлаштириш, ҳимоя қилиш бирмунча мураккаб вазифа саналади.
XX ва XXI асрлар чегарасида бутун дунёда юз берган оламшумул ижтимоий узгаришлар Уйгониш даврида вужудга келган цивилизация типидан инсоннинг кундалик хдётидан энг янги технологиялар, шу жумладан ахборот технологиялари кенг урин эгаллаши билан богликбулган янгича типдаги цивилизацияга утиш билан тавсифланади (бу ерда мухими шундаки, ахборот постиндустриал жамият коди булиб хизмат килади).
Ҳар қандай жамиятнинг тараққиётида миллат менталитети, руҳияти ривожланишида анъаналар, маросимлар алоҳида ўрин тутади. Аслида шу омиллар миллат мавжудлигининг асосий меъзонлари, белгилари ҳисобланади. юртимизнинг келажаги бўлган ёш аволдни миллий анъаналар руҳида тарбиялаш муҳим масалалардан биридир.
Maqolada Orolboʻyidagi ekologik vaziyatning aholi salomatligiga taʼsiri koʻrib chiqiladi. Atrof-muhit omillari tahlilidan ma'lumotlarni taqdim etadi
In attempts to describe his national identity, a person takes into account political and economic factors, but also relics on the symbols of the society in which he lives. The symbols of society include: history, state, religion, mentality, citizenship, language and much more.
Ушбу мақолада муайян этник гуруҳни ташкил топиши, ўзаро мулоқот жараёнида умумий тил ҳамда урф-одатларни шаклланиши. Этник жамоа вакилларининг ўзининг мавжудлиги, атрофдаги маънавий, маданий, табиий жараёнларга муносабатлари этносоциологик жиҳатдан ўрганилган. Шунингдек, этник онг ва этник ўз-ўзини англаш, этник ўзига хосликнинг шаклланиш жараёнлари ҳақида фикрлар келтирилган. Тадқиқот мавзусига оид турли адабиётлар атрофлича таҳлил қилинган.
Ushbu maqolada zamonaviy o‘zbek jamiyatida ijtimoiy kapitalning rivojlanish bosqichlari va etnosotsial hususiyatlari haqida ayrim mulohazalar berilgan. Shuningdek, bugungi kunda ijtimoiy kapitalning tarkibiy qismlari va rivojlantirish omillari tadqiq etilgan.
махалада узбек жамиятидаги иқтисадий-сиёсий узгаришлар ва адамларнинг кундалик хаётидаги туб узгаришлар хақида мулоҳазлар илгари сурилган. Шунингдек, заманавий Узбекистанда ижтимоий трансфармациянинг этнасациалагик амиллари, этнасацианал жараёнларда этник гурухрарнинг субъективлиги тавсифлан- ган. Турли миллат ва элатларнинг узига хас маданий анъаналари ва цадриятлари каби жихатларни хисабга алиш миллий манфаат- лар тизимида миллатларара мунасабатларни барцарар ва изнил риважлантириш имкани- ни беради. Минтацадаги этник ижтимаий жараёнлар,
этник бирлик ва татувлик, этник зиддиятлар,
этник миграция ва этник ицтисадиётнинг
ахамияти хацида фикрлар баён этилган.
Ushbu maqolada antroponimlar va ularning atrof muhitdagi tarixiy o'zgarishlar ta'sirida rivojlanish tarixi tahlil qilinadi. Qrim-tatar onimlari misolida antroponimlarning tuzilishi ko'rib chiqiladi.