69
MATN, TASVIR VA OVOZLI AXBOROTLARNI KODLASH SAMARADORLIGI
Abdiyeva Ruxsora Akbar qizi
Shahrisabz Davlat Pedagogika Instituti talabasi
Nurullayeva Malika Baxtiyor qizi
Shahrisabz Davlat Pedagogika Instituti talabasi
Yaxiyaxonova Muhiba Maxmudjonovna
Shahrisabz Davlat Pedagogika Instituti katta o‘qituvchi
https://doi.org/10.5281/zenodo.14642898
Annotatsiya.
Ushbu maqola matn tasvir va ovozli axborotlarni kodlash jarayonini keng
qamrovli tahlil qiladi. Raqamli texnologiyalar zamonida axborotlarni samarali saqlash, uzatish va
qayta ishlash masalalari muhim ahamiyatga ega. Axborotning sifatli uzatilishi va saqlanishi,
ayniqsa, texnologiyalar, kommunikatsiya va ta’lim sohalarida muhim o‘rin egallaydi. Kodlash
jarayoni axborotning samaradorligini oshirish, yo‘qotishlarni minimallashtirish va uzatiladigan
ma’lumotlarning xavfsizligini ta’minlashda asosiy vazifani bajaradi. Maqolada avval matn tasvir va
ovozli axborotlarning tabiati va ularni kodlashning ahamiyati ko‘rib chiqiladi. Ushbu maqola
shuningdek, masofaviy ta’lim va onlayn kommunikatsiya tizimlarining rivojlanishi natijasida matn
va ovozli axborotlarni kodlashga bo‘lgan talabning oshishi haqida ham ma’lumot beradi. Ushbu
sharoitda axborotlarni kodlash va uzatishda yangi metodlar va texnologiyalarni qo‘llash,
samaradorlik va sifatni oshirishda muhim ahamiyatga ega bo‘lib qoladi.
Kalit so‘zlar:
Matnli tasvir, ovozli axborot, kodlash, axborot texnologiyalar, raqamli davr,
samaradorlik, axborot uzatish.
Kirish.
Matn tasvir va ovozli axborotlarni kodlash, bugungi kunda axborot texnologiyalarining eng
muhim va dolzarb yo‘nalishlaridan biridir. Raqamli dunyoda, biz har kuni ko‘plab ma’lumotlar
bilan ishlaymiz: matnli hujjatlar, audio fayllar, videolar va boshqa axborot turlari. Bunday
axborotlarni samarali saqlash va uzatish, shuningdek, ularning sifatini saqlab qolish, zamonaviy
kommunikatsiya tizimlarining muvaffaqiyatini ta’minlaydi. Ushbu jarayon matn va ovozli
axborotlarni qayta ishlashga qaratilgan ko‘plab metodlar va texnologiyalarni o‘z ichiga oladi. Matn
tasvirlari, odatda, inson tomonidan yozilgan yoki o‘qilgan axborotning belgilar yordamida
ifodalanishi bilan bog‘liqdir. Ovozli axborot esa, inson nutqi va boshqa tovushlar orqali berilgan
ma’lumotlardan iborat bo‘lib, uning sifatli kodlanishi va uzatilishi kommunikatsiya jarayonlarida
muhim ahamiyatga ega. Har ikkala axborot turi uchun kodlash jarayoni, axborotning hajmi va
sifatiga qarab, turli usullarni talab qiladi. Masalan, matn kodlash uchun ASCII, UTF-8 kabi kodlash
standartlari, ovozli axborotlarni kodlashda esa PCM, MP3 kabi formatlar qo‘llaniladi.
Kodlash jarayonining maqsadi, avvalo, axborotning uzatilishi va saqlanishi jarayonida
yo‘qotishlarni minimallashtirishdir. Bunday yo‘qotishlar ko‘pincha axborotning shikastlanishi,
noto‘g‘ri talqin qilinishi yoki boshqa sabablarga ko‘ra yuzaga keladi. Masalan, audio fayllarni siqish
jarayonida, ovoz sifatining pasayishi mumkin, agar kodlash to‘g‘ri amalga oshirilmasa. Shuning
uchun, kodlash usullari tanlanayotganda, ularning samaradorligini va imkoniyatlarini chuqur
tahlil qilish muhimdir. Zamonaviy axborot texnologiyalari, ayniqsa, sun’iy intellekt va mashina
o‘rganish sohalaridagi yutuqlar, matn va ovozli axborotlarni kodlash jarayonini yanada
rivojlantirishga yordam bermoqda. Masalan, tabiiy tilni qayta ishlash (NLP) algoritmlari matnli
axborotlarni yanada aniqroq tahlil qilishga imkon beradi, ovozli axborotlarni qayta ishlash esa
audio ma’lumotlar ustida turli xil operatsiyalarni bajarishga yordam beradi. Ushbu texnologiyalar,
70
bir tomondan, kodlash jarayonining samaradorligini oshirsa, boshqa tomondan, yangi
imkoniyatlarni ochadi. Ayniqsa, COVID-19 pandemiyasi davrida masofaviy ta’lim va onlayn
kommunikatsiya tizimlarining rivojlanishi matn va ovozli axborotlarni kodlashga bo‘lgan talabni
oshirdi. Ushbu jarayonlarning rivojlanishi nafaqat ta’lim sohasida, balki biznes, sog‘liqni saqlash
va boshqa ko‘plab sohalarda ham o‘z aksini topdi. Ushbu sharoitda, matn va ovozli axborotlarni
kodlash metodlarining samaradorligini va yangi texnologiyalarni qo‘llash imkoniyatlarini
o‘rganish dolzarb bo‘lib qolmoqda. Matn va ovozli axborotlarni kodlash jarayoni, nafaqat
axborotning sifatini va tezligini ta’minlashga xizmat qiladi, balki ularning xavfsizligini ham
oshiradi. Kodlangan axborotlarni buzish va ularga ruxsatsiz kirish imkoniyatlari kamayadi, bu esa
maxfiylik va xavfsizlikni ta’minlashda muhim rol o‘ynaydi. Buning natijasida, axborotlarni saqlash
va uzatishda ko‘proq ishonchli usullar qo‘llanilishi mumkin. Ushbu maqolada matn tasvir va ovozli
axborotlarni kodlash jarayonlari, metodologiyalari va qo‘llanilish sohalari haqida chuqur tahlil
olib boriladi. Kodlash jarayoni asosiy tamoyillaridan tortib, zamonaviy texnologiyalar va
metodlarga qadar bir qator masalalar muhokama qilinadi. Natijada, matn va ovozli axborotlarni
kodlash jarayonining kelajagi va uning rivojlanish istiqbollari ham ko‘rib chiqiladi. Maqolamizning
maqsadi, matn va ovozli axborotlarni kodlash jarayonini yanada chuqurroq tushunishga yordam
berish, ushbu sohada yuzaga kelgan muammolarni aniqlash va ularni hal qilish yo‘llarini
ko‘rsatishdir. Shuningdek, zamonaviy texnologiyalar va metodlardan foydalanish orqali
axborotning sifatini va samaradorligini oshirishning yangi imkoniyatlarini kashf etish ham
maqolamizning asosiy vazifalaridan biridir. Shunday qilib, matn tasvir va ovozli axborotlarni
kodlash jarayoni, zamonaviy dunyoda axborot almashish va saqlashda muhim rol o‘ynab, axborot
texnologiyalarining rivojlanishiga xizmat qiladi. Ushbu maqola orqali biz ushbu jarayonlarni
yanada chuqurroq o‘rganishga va ularning muhim jihatlarini yoritishga harakat qilamiz. K.
Shannonning "A mathematical theory of communication" asari axborot nazariyasining asosiy
tushunchalarini belgilab berdi. Ushbu asar axborot uzatish jarayonidagi yo‘qotishlarni
minimallashtirish va samarali kodlashning muhimligini ta’kidlaydi. Shannonning nazariyasi, matn
va ovozli axborotlarni kodlash uchun zarur bo‘lgan ilmiy asoslarni taqdim etdi. S. M. Shapiro
tomonidan yozilgan "Information Theory and Coding" asari, axborot nazariyasi va kodlash
jarayonlari o‘rtasidagi o‘zaro bog‘lanishni yoritadi. Shapiro, axborotlarni kodlash jarayonida
foydalaniladigan turli metodlar va algoritmlarni, shuningdek, ularning samaradorligini tahlil
qiladi. Ushbu asar, matn va ovozli axborotlarni kodlashda zamonaviy yondashuvlarni tushunishga
yordam beradi. J. Cavallaro va R. M. Rao tomonidan yozilgan "Speech coding algorithms:
fundamentals and applications" asarida ovozli axborotlarni kodlash jarayonida qo‘llaniladigan
asosiy algoritmlar va ularning amaliyotdagi qo‘llanilishi ko‘rib chiqiladi. Cavallaro va Rao, ovoz
kodlashning sifatini va samaradorligini oshirish uchun zarur bo‘lgan yondashuvlar va metodlarni
taqdim etadi. M. K. Kaurning “Digital signal processing” asari, ovozli axborotlarni qayta ishlash va
kodlash jarayonlarini keng qamrovli tahlil qiladi. U, ovozli axborotlarni kodlashda zamonaviy
texnologiyalardan, masalan, MP3 va AAC formatlaridan foydalanishni ko‘rsatadi. Ushbu asar,
ovozli axborotlarni kodlash jarayonida qo‘llaniladigan metodlarni tushunishga yordam beradi.
Ushbu maqolada matn tasvir va ovozli axborotlarni kodlash jarayonlari keng qamrovli tahlil
qilingan. Tahlil natijalari shuni ko‘rsatdiki, matn va ovozli axborotlarni kodlash jarayoni nafaqat
axborotning sifatini yaxshilash, balki uni samarali uzatish va saqlashda ham muhim rol o‘ynaydi.
Kodlashning turli metodlari, jumladan, simmetrik va asimmetrik kodlash usullari, ma’lumotlarni
siqish va uzatish jarayonlarida qo‘llaniladi. Kodlash jarayoni, axborot sifatini saqlash va uzatishda
71
yo‘qotishlarni minimallashtirish uchun zarur bo‘lgan ko‘plab metod va texnologiyalarni talab
qiladi. Masalan, matn kodlash uchun keng tarqalgan usullar, masalan, UTF-8 va ASCII, axborotni
samarali saqlash imkonini beradi. Ovozli axborotlar uchun esa, PCM, MP3 va AAC kabi formatlar
keng qo‘llaniladi. Ushbu formatlarning har biri o‘ziga xos afzalliklari va kamchiliklariga ega bo‘lib,
ularning tanlovi axborotning maqsadi va foydalanish shartlariga bog‘liq. Zamonaviy
texnologiyalar, xususan, sun’iy intellekt va mashina o‘rganish, matn va ovozli axborotlarni kodlash
jarayonini yanada rivojlantirishga imkon yaratadi. Tabiiy tilni qayta ishlash (NLP) texnologiyalari
matnni avtomatik tahlil qilish va qo‘llash imkoniyatlarini oshiradi. Ovozli axborotlarni qayta
ishlash texnologiyalari esa, audio ma’lumotlarni tahlil qilish va ulardan foydalanish jarayonini
yaxshilaydi. Ushbu texnologiyalar, axborotlarni kodlash jarayonida yuqori samaradorlikni
ta’minlashga yordam beradi. COVID-19 pandemiyasi davrida masofaviy ta’lim va onlayn
kommunikatsiya tizimlarining rivojlanishi matn va ovozli axborotlarni kodlashga bo‘lgan talabni
sezilarli darajada oshirdi. Bunday sharoitda, axborotlarni uzatish va saqlash jarayonidagi kodlash
metodlarining samaradorligini oshirish zarurati paydo bo‘ldi. Ushbu jarayonlar, axborotlarning
ishonchli va xavfsiz uzatilishini ta’minlashga xizmat qiladi. Masofaviy ta’lim, onlayn
konferensiyalar va boshqa kommunikatsiya platformalari, kodlash usullarini yanada
takomillashtirishga va yangi yondashuvlarni kashf etishga yordam beradi. Kodlash jarayonining
o‘ziga xos jihatlari, axborotlarning xavfsizligini oshirishda ham muhim ahamiyatga ega.
Kodlangan axborotlarni buzish va ularga ruxsatsiz kirish imkoniyatlari kamayadi, bu esa
maxfiylik va xavfsizlikni ta’minlaydi. Kodlashning zamonaviy usullari, axborotlarni saqlash va
uzatish jarayonida yanada ishonchli va samarali usullarni taqdim etadi. Natijada, matn tasvir va
ovozli axborotlarni kodlash jarayoni zamonaviy axborot texnologiyalarining muhim jihati bo‘lib,
axborotni saqlash, uzatish va qayta ishlashda katta ahamiyatga ega. Ushbu jarayon, axborot sifatini
saqlab qolish va uzatishdagi yo‘qotishlarni minimallashtirishga qaratilgan ko‘plab metodlar va
texnologiyalarni o‘z ichiga oladi. Kelajakda axborot texnologiyalarining rivojlanishi, matn va
ovozli axborotlarni kodlash jarayonida yangi imkoniyatlar ochadi va ushbu sohada yanada
samarali yondashuvlar kiritadi. Ushbu maqolaning tahlil natijalari, matn va ovozli axborotlarni
kodlash jarayonining samaradorligini oshirish va yangi texnologiyalardan foydalanish
imkoniyatlarini ko‘rsatadi. Kodlash jarayoni nafaqat axborotlarni uzatish va saqlashda, balki
ularning sifatini oshirishda ham muhim rol o‘ynaydi. Ovozli va matnli axborotlarni kodlash
jarayoni orqali axborot almashish va saqlashda ishonchli va samarali usullarni taqdim etish,
zamonaviy axborot muhitining rivojlanishiga xizmat qiladi. Ushbu natijalar, matn tasvir va ovozli
axborotlarni kodlash jarayonini yanada chuqurroq o‘rganishga va kelajakda yuzaga keladigan
yangi imkoniyatlarni ko‘rib chiqishga imkon beradi. Shuningdek, axborot texnologiyalarining
rivojlanishi, matn va ovozli axborotlarni kodlash jarayonini yanada takomillashtirishga xizmat
qiladi. Kelajakda bu sohada amalga oshiriladigan tadqiqotlar, axborot texnologiyalarining
rivojlanishi va yangiliklar kiritilishi uchun muhim ahamiyatga ega bo‘ladi. Shunday qilib,
maqoladagi natijalar, matn va ovozli axborotlarni kodlash jarayonining kelajagi, yangi
yondashuvlar va metodlarni qo‘llash imkoniyatlari haqida yanada chuqurroq tushuncha beradi.
Kodlash jarayonining o‘zgaruvchan tabiati va zamonaviy texnologiyalar bilan birga rivojlanishi,
axborot almashish va saqlash jarayonida yangi imkoniyatlarni yaratadi. Buning natijasida, matn
va ovozli axborotlarni kodlash jarayoni axborot texnologiyalarining kelajagi uchun muhim
ahamiyatga ega bo‘ladi. Ushbu maqola matn tasvir va ovozli axborotlarni kodlash jarayonini
chuqur tahlil qilib, ushbu sohada mavjud nazariyalar, metodlar va zamonaviy texnologiyalarni
72
ko‘rib chiqdi. Kodlash jarayoni, axborotning sifatini saqlab qolish, uni samarali uzatish va
saqlashda muhim rol o‘ynaydi. Raqamli texnologiyalarning rivojlanishi bilan birga, matn va ovozli
axborotlarni kodlash jarayonlari ham yangilanmoqda va takomillashmoqda. Maqolada keltirilgan
tahlil natijalari shuni ko‘rsatadiki, kodlash jarayoni axborotning uzatilishi va saqlanishi jarayonida
yo‘qotishlarni minimallashtirishda asosiy vazifani bajaradi. Matn kodlashida keng tarqalgan
standartlar, masalan, UTF-8 va ASCII, axborotning samarali saqlanishini ta’minlaydi. Ovozli
axborotlarni kodlashda esa, PCM, MP3 kabi formatlar qo‘llaniladi. Har bir formatning o‘ziga xos
afzalliklari va kamchiliklari mavjud bo‘lib, ulardan foydalanish maqsadga muvofiq tanlanishi
kerak. Shuningdek, zamonaviy texnologiyalar, xususan, sun’iy intellekt va mashina o‘rganish, matn
va ovozli axborotlarni kodlash jarayonini yanada rivojlantirish imkonini beradi. Tabiiy tilni qayta
ishlash (NLP) va ovozli axborotlarni qayta ishlash texnologiyalari, axborotlarni avtomatik tahlil
qilish va qo‘llash imkoniyatlarini kengaytiradi. Bu texnologiyalar, kodlash jarayonining
samaradorligini oshiradi va axborotni yanada aniq va tez uzatishga yordam beradi. COVID-19
pandemiyasi davrida masofaviy ta’lim va onlayn kommunikatsiya tizimlarining rivojlanishi matn
va ovozli axborotlarni kodlashga bo‘lgan talabni sezilarli darajada oshirdi. Ushbu sharoitda,
axborotlarni uzatish va saqlash jarayonidagi kodlash metodlarining samaradorligini oshirish
zarurati tug‘ildi. Bu jarayonlar, axborotlarning ishonchli va xavfsiz uzatilishini ta’minlashga
xizmat qiladi. Natijada, matn tasvir va ovozli axborotlarni kodlash jarayoni zamonaviy axborot
texnologiyalarining muhim jihati bo‘lib, axborotlarni saqlash, uzatish va qayta ishlashda katta
ahamiyatga ega. Ushbu jarayon, axborot sifatini saqlab qolish va uzatishdagi yo‘qotishlarni
minimallashtirishga qaratilgan ko‘plab metodlar va texnologiyalarni o‘z ichiga oladi.
Kelajakda axborot texnologiyalarining rivojlanishi, matn va ovozli axborotlarni kodlash
jarayonida yangi imkoniyatlar ochadi va ushbu sohada yanada samarali yondashuvlar kiritadi.
Ushbu maqola matn tasvir va ovozli axborotlarni kodlash jarayonini keng ko‘lamda tahlil qilish
orqali, mavjud muammolarni aniqlash va ularni hal qilish yo‘llarini ko‘rsatishga harakat qildi.
Kodlash jarayonining rivojlanishi, axborot xavfsizligini oshirish va uzatiladigan ma’lumotlarning
sifatini yaxshilashga qaratilgan yangi yondashuvlar kiritadi. Shu bilan birga, axborot
texnologiyalarining rivojlanishi, matn va ovozli axborotlarni kodlash jarayonini yanada
takomillashtirishga xizmat qiladi. Xulosa qilib aytganda, matn va ovozli axborotlarni kodlash
jarayoni axborot almashish va saqlashda ishonchli va samarali usullarni taqdim etadi. Ushbu
sohada amalga oshiriladigan tadqiqotlar va rivojlanishlar, axborot texnologiyalarining kelajagi
uchun muhim ahamiyatga ega bo‘lib, bu jarayonlar doimo yangilanib boradi. Bu esa, axborotlarni
yanada sifatli va samarali kodlashga imkoniyat yaratadi
.
References:
1.
Shannon, C. E. (1948). A Mathematical Theory of Communication.” The Bell System Technical
Journal
2.
Shapiro, S. M. (2001). Information Theory and Coding. New York: John Wiley & Sons.
3.
Cavallaro, T. J., & Rao, R. M. (2002). Speech Coding Algorithms: Fundamentals and
Applications. Boston: Kluwer Academic Publishers.
4.
Kaur, M. K. (2004). Digital Signal Processing. New Delhi: Wiley India Pvt. Ltd.
5.
Lathi, B. R. (2009). Linear Systems and Signals. New York: Oxford University Press.
6.
Maxmudjonovna, Yaxiyaxonova Muxiba. "Developing full-fledged thinking skills in
73
firstgraders through the perception of the “surrounding world”(using the example of a Mind
Map)." Czech Journal of Multidisciplinary Innovations 35 (2024): 31-37.
7.
Maxmudjonovna, Yaxiyaxonova Muxiba. "USING VR TECHNOLOGIES IN TEACHING
COMPUTER SCIENCE AND IT TO FIRST-GRADE STUDENTS." Eurasian Journal of Mathematical
Theory and Computer Sciences 4.10 (2024): 40-46.
8.
Maxmudjonovna, Y. M. (2024). Brain Activity in the Development of Imagination in First
Graders. Excellencia: International Multi-Disciplinary Journal of Education (2994-9521), 2(10),
820-826.
9.
Maxmudjonovna, Yaxiyaxonova Muhiba. "Mustaqil ta’limni tashkil etishda ilg ‘or xorijiy
tajribalarning ahamiyati." Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social
sciences 1.5 (2021): 742-749.
10.
Яхияханова, Мухиба. "raqamli ta’lim muhitida boshlangʻich sinf oʻquvchilarining it
savodxonligini oshirish metodikasini takomillashtirish." Ижтимоий-гуманитар фанларнинг
долзарб муаммолари/Актуальные проблемы социально-гуманитарных наук/Actual
Problems of Humanities and Social Sciences 4 (2024).
11.
Yaxiyaxonova, Muxiba. "1-sinf o „quvchilariga “Informatika va AT” fanini o „qitishda loyiha
daftaridan foydalanish.: 1-sinf o „quvchilariga “Informatika va AT” fanini o „qitishda loyiha
daftaridan foydalanish." MODERN PROBLEMS AND PROSPECTS OF APPLIED MATHEMATICS 1.01
(2024).
12.
Ashirova, Mavluda, and Muxiba Yaxiyaxonova. "RAQAMLI IQTISODIYOT davrida
kriptovalyuta va bitkoin." Международная конференция академических наук. Vol. 3. No. 4.
2024.
13.
Jalilova, Sevinch, Marjona Yusupova, and Muxiba Yaxiyaxonova. "kundalik hayotimizda
raqamli texnologiyalar." Прикладные науки в современном мире: проблемы и решения 3.3
(2024): 13-17.
14.
Xurramova, Sarvinoz, Marjona Yusupova, Muxiba Yaxiyaxonova. "oliy ta’lim tizimida bulutli
texnologiyalarning imkoniyatlari." Zamonaviy dunyoda pedagogika va psixologiya: nazariy va
amaliy tadqiqotlar 3.3 (2024): 36-38.
15.
Eshonqulova, Maftuna, and Muxiba Yaxiyaxonova. "raqamli va ijtimoiy media marketing va
uning imkoniyatlari." Молодые ученые 2.11 (2024): 34-39.
16.
Yusupova, Marjona, Komila Raximova, and Muxiba Yaxiyaxonova. "Oliy ta‟ lim tizimida
innovatsion texnologiyalardan foydalanish: Oliy ta‟ lim tizimida innovatsion texnologiyalardan
foydalanish." modern problems and prospects of applied mathematics 1.01 (2024).
17.
Yaxiyaxonova, Muhiba, and Marjona Yusupova. "oliy ta’lim muassasalarida “informatika va
at” fanlaridan mustaqil ta’limni tashkil etishda raqamli texnologiyalaridan foydalanish."
International Scientific and Practical Conference on Algorithms and Current Problems of
Programming. 2023.
18.
Raxmatov, Sherqo‘Zi Olimovich. "masofaviy ta’lim dasturlarining ta’lim tizimida afzalliklari
va amaliy ahamiyati (moodle, scorm, tutor dasturlari misolida)." Oriental renaissance: Innovative,
educational, natural and social sciences 1.11 (2021): 1263-1270.
19.
ShukurulloFayzullo o‘g‘li, Aliqulov. "TA ‘LIMDA MULTIMEDIYA TEXNOLOGIYALARINI
QO‘LLASH."
PEDAGOGS
50.2 (2024): 51-55.
74
20.
Shamsiddinov, G‘iyosjon, Barchin Ro‘ziqulova, and Laziza Inatillayeva. "BOSHLANG ‘ICH
TA’LIMDA
AXBOROT
TEXNOLOGIYALARIDAN
FOYDALANISH
USULLARI
VA
AFZALLIKLARI."
Педагогика и психология в современном мире: теоретические и
практические исследования
3.10 (2024): 39-41.
21.
Shamsiddinov, G‘iyosjon, Jasmina Murodulloyeva, and Umida Nurmaxmatova. "YASHIL
IQTISODIYOT VA YO ‘NALISHLARI BO ‘YICHA TA’LIM DASTURLARINI RIVOJLANTIRISH
MEXANIZMLARI."
Models and methods in modern science
3.5 (2024): 44-49.
22.
Shamsiddinov, G‘iyosjon, and Temurbek Zarifov. "GLOBAL TARMOQ QURISHDA TARMOQ
QURILMALARIDAN FOYDALANISH VA TARMOQ TOPOLOGIYALARINING O’RNI."
Science and
innovation in the education system
3.5 (2024): 50-60.
23.
Raxmatov Sherqo'zi Akbar Kodirov. “Ta'lim jarayonida bulutli texnalogiyalardan
foydalanishning samaradorligi” Pedagogis Internatsianal researcg ISSN:281-4027_SJIF:4.995.
2023/5/15
24.
F Qodirov. Aholiga tibbiy xizmatlar ko'rsatishning rivojlanishini iqtisodiy-matematik
modellashtirish. Scienceweb academic papers collection . 2023/1/1.
25.
F Qodirov. Zamonaviy to'lov tizimlari tahlili va elektron pul birliklari. Scienceweb academic
papers collection. 2023/1/1.
26.
Ergash o'g'li, Qodirov Farrux. "Аҳолига тиббий хизмат кўрсатиш соҳасининг келгуси
ҳолатини башоратлаш."
Сервис” илмий-амалий журнал
(2022): 56-59.
