264
“RAQAMLI IQTISODIYOT” ILMIY-ELEKTRON JURNALI | 9-SON
WWW.INFOCOM.UZ
ИНТЕГРАЦИОН МАҲСУЛОТ ИШЛАБ ЧИҚАРИШГА АСОСЛАНГАН
БИЗНЕС ТУЗИЛМАЛАРИНИ БОШҚАРИШ МЕХАНИЗМЛАРИ
Турсунова Зарнигор Рустамовна
ТДИУ докторанти
Аннотация:
Ушбу мақолада ишлаб чиқариш корхоналари, ишлаб
чиқариш жараёнлари, ишлаб чиқаришнинг мамалакат иқтисодиётидаги ўрни,
ишлаб чиқаришни ташкил этиш, ишлаб чиқариш ҳақида
маълумот берилган.
Шунингдек Ўзбекистонда ишлаб чиқариш жараёнини ташкил этиш жараёнига
таъсир этувчи омиллар борасида фикрлар келтирилган.
Калит сўзлар:
ишлаб чиқариш, ишлаб чиқариш корхоналари, ишлаб
чиқариш жараёни, ишлаб чиқариш жараёнини ташкил этиш, бизнес
тузилмалар, маҳсулот, бошқариш механизмлари.
МЕХАНИЗМЫ УПРАВЛЕНИЯ БИЗНЕС
-
СТРУКТУРАМИ
ОСНОВАННЫМИ НА КОМПЛЕКСНОМ ПРОИЗВОДСТВЕ
ПРОДУКЦИИ
Турсунова Зарнигор Рустамовна
Докторант ТГЭУ
Аннотация:
В данной статье представлены сведения о производственных
предприятиях, производственных процессах, роли производства в экономике
страны, организации производства и производства. Существуют также мнения о
факторах, влияющих на процесс организации производственного процесса в
Узбекистане.
Ключевые слова:
производство, производственные предприятия,
производственный процесс, организация производственного процесса, бизнес-
структуры, продукты, механизмы управления.
MANAGEMENT MECHANISMS OF BUSINESS STRUCTURES BASED ON
THE PRODUCTION OF INTEGRATED PRODUCTS
Tursunova Zarnigor Rustamovna
265
“RAQAMLI IQTISODIYOT” ILMIY-ELEKTRON JURNALI | 9-SON
WWW.INFOCOM.UZ
Doctoral student of TSUI
Abstract:
This article provides information about manufacturing enterprises,
production processes, the role of production in the country's economy, the organization
of production, and production. It also provides ideas about the factors affecting the
organization of the production process in Uzbekistan.
Keywords: production, manufacturing enterprises, production process,
organization of the production process, business structures, products, management
mechanisms.
КИРИШ
Жаҳон интеграцион маҳсулотни ишлаб чиқаришга асосланган бизнес
тузилмаларини бошқариш механизмларини такомиллаштиришга алоҳида
эътибор қаратилмоқда. Жaҳoнда ишлаб чиқариш корхоналарининг
интеграциялаш бўйича бир қатор тадқиқотлар амалга оширилиб, йирик ишлаб
чиқарувчилар мулкий ҳуқуқлари, тўқимачилик
маҳсулотлари ва ишлаб чиқариш
ресурслари ҳамда хизматларидан оптимал фойдаланишга бағишланган. Бугунги
кунда тўлиқ қувват билан фаолият юритаётган ҳамда эндиликда шаклланаётган
тўқимачилик кластерларида самарали бошқарув модел ва механизмларини
жорий этиш, умумий саноат маҳсулотлари таркибида тўқимачилик
маҳсулотлари экспорт ҳажмини кўпайтириш, импорт ўрнини босувчи
маҳсулотлар ҳажмини интеграциялаш асосида оширишда илмий тадқиқотлар
олиб бориш устувор йўналишлардан бири ҳисобланади.
“Ўзбекистон
–
2030” стратегияси тўғрисидаги 11.09.2023 йилдаги ПФ
-158
сонли Ўзбекистон Республикаси Президенти Фармонида кўрсатилганидек,
саноатнинг “драйвер” соҳаларини ривожлантириш ва ҳудудларнинг саноат
салоҳиятларини тўлиқ ишга солиш ҳамда саноатда қўшилган қиймат ҳажмини
45
миллиард долларга етказиш ва
2,5 миллионта юқори даромадли иш ўринларини
яратиш, тўқимачиликда
ип калавани қайта ишлаш даражасини 100 фоизга
етказиш
ҳамда юқори сифатли матога талабни қондириш учун 400 минг тонна
сунъий ва аралаш тола
ишлаб чиқаришни йўлга қўйиш каби вазифалар
қўйилган
. Мазкур вазифаларни самарали ижро этиш учун ишлаб чиқаришни
маҳаллийлаштириш, импорт ўрнини босиш, биринчи навбатда, истеъмол
товарларини тармоқлараро саноат кооперациясини кенгайтириш, экспорт
фаолиятини либераллаштириш ва
соддалаштириш, экспорт таркиби ва
географиясини диверсификация қилиш, иқтисодий тармоқлар ва ҳудудлар, шу
1
“Ўзбекистон
–
2030” стратегияси тўғрисидаги 11.09.2023 йилдаги пф
-
158 сонли Ўзбекистон Республикаси
Президенти Фармони
266
“RAQAMLI IQTISODIYOT” ILMIY-ELEKTRON JURNALI | 9-SON
WWW.INFOCOM.UZ
жумладан тўқимачилик саноатининг экспорт салоҳиятини кенгайтириш зарур.
Ҳозирги
кунда мамлакатимизда истиқболли интеграциялашган ишлаб чиқариш
корхоналари маҳсулотларининг рақобатбардошлигини ошириш орқали жаҳон
бозорида янги сегментларни кенгайтириш ва эгаллаб олиш масалалари долзарб
бўлиб, бу орқали ташқи иқтисодий фаолиятни жадаллаштириш, жаҳон меҳнат
тақсимотида ўз ўрнини эгаллаш масалалари ҳал этилиши режалаштирилмоқда.
Чунки мамлакат иқтисодиётида ишлаб чиқариш корхоналарини модернизация
қилиш
ва янгилаш, инновацияга асосланган юқори самарага эга технологияларни
жорий этиш орқали жаҳон ҳамжамиятига интеграциялашувини таъминлаш
мумкин бўлади.
АДАБИЁТЛАРНИНГ ТАҲЛИЛИ
Интеграциялашган бошқарувнинг турли жиҳатларини ўрганишга катта
ҳисса
қўшган олимлар
-
А.М. Гаджинский, Э.Ф. Герцҳтейн, Л.Б. Миротин, В.И.
Сергеев, В.А. Траёнев, И.Ю. Храброва, Р.А. Фатхутдинов, А.В. Шчепкин.
“Аммо
интеграция шароитида саноат корхоналарини бошқаришнинг кўплаб усуллари
ва механизмларига қарамай, ҳозирги вақтда саноат кооперацияси шароитида
ишлаб чиқариш оқимларини маълум харажатлар билан
“
ўз вақтида
”
режимида
бошқариш воситалари яратилмаган. Бу эса назарий ва
амалий асослашни талаб
қилади
”
.
Фикримизча, бу соҳада маҳаллий ва хорижий иқтисодчи олимларнинг
кўплаб тадқиқотлари мавжуд бўлишига қарамай, интеграцион маҳсулотни
ишлаб чиқаришга асосланган корхоналарни бошқариш масалалари қўшимча
тадқиқотларни талаб этади.
МЕТОДОЛОГИЯ
Мазкур тадқиқот ишида маҳаллий ва хорижий мамлакатлар тадқиқотчи
олимларининг интеграцион маҳсулот ишлаб чиқаришга асослаган
корхоналарини бошқариш бўйича илгари сурган назариялари ҳамда билдирган
фикр мулоҳазалари ўрганилган ва таҳлил этилган. Шунингдек, Ўзбекистон
Республикасида интеграцион маҳсулотни ишлаб чиқаришга асосланган бизнес
тузилмаларини бошқариш механизмларини такомиллаштириш ишнинг асосий
мақсади этиб белгиланган. Мақсадга эришишда корхона бошқариш механизмига
таъсир этувчи омиллар назарий жиҳатдан таҳлил этилган, аниқланган омиллар
ёрдамида бошқариш механизми жараёни ва тизими ишлаб чиқилган. Тадқиқот
ишида индукция ва дедукция, тизимли ва мантиқий таҳлил ҳамда иқтисодий
таҳлил усулларидан самарали фойдаланилган.
https://cyberleninka.ru/article/n/sovremennye-podhody-upravleniya-proizvodstvennymi-potokami
promyshlennogo-
predpriyatiya-v-usloviyah-korporativnoy-integratsi
267
“RAQAMLI IQTISODIYOT” ILMIY-ELEKTRON JURNALI | 9-SON
WWW.INFOCOM.UZ
МУҲОКАМА
ВА НАТИЖАЛАР
Бутун дунёда интеграциянинг тарқалиши ва глобаллашув жараёнларининг
кучайишига
замонавий
телекоммуникация
технологиялари,
алоқа
воситаларининг ривожланиши ва уларни бирлаштириш ёрдам бермоқда.
Замонавий шароитда дунёнинг бир минтақасида содир бўлган воқеалар
тўғрисидаги маълумотлар деярли дарҳол исталган бошқа минтақага узатилиши
мумкин. Бу фонд биржаларида, валюта ва товар бозорларида, сиёсий майдонда
ва илмий кашфиётлар соҳасида содир бўлаётган воқеалар учун долзарбдир.
Ҳамкорлар ўртасидаги масофа ҳозирча уларнинг интеграциялашган ўзаро
таъсирига тўсқинлик қилмайди. Замонавий бошқарув тизимлари жойлашган
ишлаб чиқаришни бошқариш имконини беради. турли мамлакатларда ягона
марказдан фойдаланиш ва операцион муаммоларни ҳал қилиш, техник, тижорат,
молиявий муаммоларни бир ишлаб чиқариш объектида қандай тезликда ҳал
қилиш.
Интеграциялашган ишлаб чиқариш корхоналар ташкил этишда маълум
кўрсаткичларни ҳисоб олиш кераклиги қуйидаги 1
-
жадвалда келтирилган
.
1-
жадвал
Мамлакатда интеграциялашган корхоналар ташкил қилишда таъсир
кўрсатувчи омиллар
№
Гуруҳ
Кўрсаткичлар
1
Табиий
-
географик
-
хом ашё ресурслар; ер, сув; ёқилғи
-
энергетика; турли
хилдаги металлар.
2
Меҳнат
-
ҳудуднинг демографик салоҳияти: аҳоли зичлиги; меҳнат
ресурсларининг сони ва сифати; ишчи кучи; меҳнатга
тўланадиган ўртача иш ҳақи; ишсизлар сони; ёш даражаси;
малакаси ва савияси.
3
Ишлаб чиқариш
-
ишлаб чиқариш қувватлари: ялпи ҳудудий маҳсулот;
асосий воситаларнинг ҳолати; ишлаб чиқариш омилларининг
унумдорлиги; ҳудуднинг тармоқ ва соҳалар кесими бўйича
ихтисослашуви; импорт ва экспортнинг ҳажми.
4
Инновация
-
ҳудуднинг фан
-
техника салоҳияти; илмий техникавий
ютуқлар; фан ва илмий даражага эга бўлганлар; илмий
лойиҳалар; илмий текшириш ва тажриба конструкторлик
институтлари.
5
Инфраструктура
-
ҳудудда
сув ва электро энергияларнинг ҳолати; аэропорт,
автомобиль ва темир йўлларнинг мавжудлиги; ахборот
коммуникация технологияларнинг ривожланганлиги.
6
Молия
-
тижорат банклари томонидан хўжалик юритувчи
субъектлар фаолияти учун бериладиган кредитлар; аҳоли
томонидан банк депозитларига қўйиладиган маблағлар
ҳажми
.
3
Муаллиф ишланмаси
268
“RAQAMLI IQTISODIYOT” ILMIY-ELEKTRON JURNALI | 9-SON
WWW.INFOCOM.UZ
7
Истеъмол
-
ҳудуд аҳолисини истеъмолга бўлган талаби: иш ҳақи,
даромаднинг барча кўринишлари (ижара, дивиденд, фоиз,
фойда, нафақа, субсидия ва бошқалар)
Иқтисодий фаолиятнинг интеграциялашув босқичларига барқарор
ихтисослашувга олиб келадиган меҳнат фаолиятининг айрим турларини
ажратиш, ўзгартириш ва мустаҳкамлашнинг тарихан шаклланган жараёни.
Ишлаб чиқарувчи кучларнинг ривожланишига, меҳнат унумдорлигини
оширишга, ишлаб чиқаришни контсентрациясига ва самарадорликни оширишга
ёрдам беради. Микро даражада меҳнат тақсимоти алоҳида компаниялар
ўртасида, шунингдек, битта корхона ичида содир бўлади. Шу билан бирга,
трансмиллий компаниялар халқаро миқёсда микро даражада меҳнат тақсимотида
фаол иштирок этадилар. Меҳнат ва ишлаб чиқариш кооперацияси объектив
тарихий жараён бўлиб, барча ишлаб чиқариш усулларига, ҳар қандай ижтимоий
-
иқтисодий тизимга эга мамлакатларга хосдир; ижтимоий зарурий товарларни
такрор ишлаб чиқариш жараёнида алоҳида ишчилар, уларнинг жамоалари ёки
ҳатто
миллий хўжаликларнинг биргаликдаги ҳаракатларининг бирлиги ва
мувофиқлаштирилишини назарда тутади.
Иқтисодий тизимларга интеграциялашган бизнес тузилмаларни
лойиҳалаш ва бошқариш жараёнида барқарор бизнес мавқеини таъминлаш ва
омиллар ва таҳдидларнинг салбий таъсирига қарши туриш учун бизнес
тузилмаларнинг бошқарув қарорлари қабул қилинадиган тамойилларни ҳисобга
олиш ва ҳисобга олиш муҳимдир (1
-
расм).
1-
расмдан
кўриниб турибдики, башорат қилиш, қонунийлик,
мувофиқлаштириш ва ўзаро таъсир қилиш, марказлаштириш ва
марказсизлаштириш, иқтисодий мақсадга мувофиқлик ва ташқи муҳитнинг
ташкилий бўлинмалари ва субъектлари билан ўзаро алоқада изчиллик
тамойиллари асосида ривожланаётган иқтисодий тизим биз учун
рақобатбардошликни ошириш учун янада қулай шарт
-
шароитларга, бутун тизим
сифатида афзалликларга эга, шунинг учун унинг ҳар бир бўғини маҳаллий,
марказлаштирилмаган позицияга нисбатан.
Ўз навбатида, интеграция, инновацион, инвестиция ва бошқа лойиҳаларни
амалга ошириш натижасида амалга оширилган асосий ўзгаришлар субъектларга
қўшимча
самара олиш имконини беради, бу эса уларнинг ҳудудий ва тармоқ
бозорларида рақобатдош устунликларини мустаҳкамлаш кўрсаткичидир.
Келажакда бу ўзига хос хусусият ташкилотларга иқтисодий ривожланишнинг
юқори даражасига ўтиш ва янги, юқори ҳаёт тцикли траэкторияси бўйлаб
ривожланиш имконини беради.
269
“RAQAMLI IQTISODIYOT” ILMIY-ELEKTRON JURNALI | 9-SON
WWW.INFOCOM.UZ
1-
расм.
Интеграция шароитида бизнес
тузилмаларни қуриш ва бошқариш
тамойиллари
Қиёсий
таҳлил шуни кўрсатадики, бошқарувни рационализация қилиш,
кўриб чиқилаётган ҳолатда
-
интеграция натижасида корпоратив
тузилмаларнинг рақобатдош устунликларини кучайтиришни тавсифловчи
4
Муаллиф
томонидан
тизимлаштирилган
Тизимлилик
Ташкилотга таъсир этувчи барча омилларни, шу жумладан қарор қабул қилиш
жараёнида барча субъектларни ҳисобга олган ҳолда, барча ресурслардан
фойдаланган ҳолда
Марказлаштириш ва марказсизлаштиришнинг комбинацияси
Марказлаштириш ваколатга асосланган ёндашув ва қабул қилинган қарорлар учун
юқори даражадаги масъулиятга асосланган бошқарувнинг комплекс ёндашувини
таъминлайди. Марказсизлаштириш
—
бу функционал хусусиятларга мувофиқ
мослашувчан, тузилган жавоб. Бу комбинация сизни хилма
-
хилликда бирлик
амалга оширишга имкон беради.
Иқтисодий мақсадга мувофиқлиги
Норматив талаблар асосида қарорлар қабул қилиш: ўзини оқлаш муддати,
рентабеллик, лойиҳанинг рентабеллиги
Ташкилот ичида ва ташқарисида мувофиқлаштириш ва ўзаро ҳамкорлик
Ташкилотнинг барча бўлимлари ва хизматларининг ўзаро ҳамкорлиги ва
мувофиқлаштирилиши; ташқи ташкилотлар билан ўзаро манфаатли ҳамкорликни
ривожлантириш, ташқи таҳдидларга қарши курашиш
Қонунийлик
Норматив
-
ҳуқуқий базани тизимлаштириш ва бирлаштириш: федерал
-
саноат
-
минтақавий даражадаги ва махсус ташкилот
Башоратлилик
Тенденциялар ва шартларни ўз вақтида аниқлаш, Таҳдидларнинг ривожланишига
ҳисса қўшиш. Таҳлил натижаларига кўра реал таҳдидларнинг пайдо бўлишининг
олдини олиш учун тегишли профилактика чоралари ишлаб чиқилади
270
“RAQAMLI IQTISODIYOT” ILMIY-ELEKTRON JURNALI | 9-SON
WWW.INFOCOM.UZ
кўрсаткичлар даражасини оширишга эришиш мумкин
. Бу корпоратив бошқарув
тизимидаги ижобий ўзгаришлардан далолат беради. Корпоратив тузилмаларни
бошқаришдаги
интеграция жараёнлари уларнинг кейинги ривожланиш
векторини аниқлашга ва бизнеснинг потенциал имкониятларини аниқлашга
ёрдам беради.
Ишлаб чиқариш саноат интеграциясининг асосий тушунчаларини талқини
минтақа иқтисодиётининг интеграциялашган корхоналар тузилмасини тушуниш
ва амалга ошириш механизмлари, шунингдек алоҳида лойиҳаларни
молиялаштиришдан олдин стратегик бюджетлардан фарқли равишда жалб
қилинадиган
молиявий ресурслар ҳисобланади.
Интеграциялашган ишлаб чиқариш корхоналарини тизим сифатида тақдим
этиш ҳудудий иқтисодиётни интеграция тузилишининг ўзига хос модели ва уни
амалга ошириш механизмларини танлашда асосий тизим интеграцион
хусусиятларни яъни мураккаблигини ҳисобга олиш муҳимлигини белгилайди.
Минтақа бўйича ишлаб чиқариш корхоналари интеграцияси
Ишлаб чиқариш корхоналари интеграциясининг умумий мақсади:
Ишлаб чиқариш самарадорлигини ошириш имкониятларини
қуйидагилар
орқали таъминлаш:
ишлаб чиқаришни барқарорлаштириш
етказиб бериш ва сотиш рентабеллигини ошириш
бизнесни бирлаштириш ва миллий иқтисодиёт даражасида, корхоналар,
фирмалар, компаниялар ва корпорациялар ўртасидаги ўзаро тўсиқларни
бартараф етиш
янги бозорлар, инновациялар ва истиқболли технологияларга киришни
таъминлаш
Интеграцион жараёнларнинг кўринишлари:
Вертикал
Горизонтал
Диагонал
Интеграциянинг ташкилий шакллари
Кооперациялар,
ассоцатиялар,
бирлашмалар,
холдинглар
Кооперативлар,
трестлар,
синдикатлар,
консернлар,
конгломератлар
молиявий саноат
гуруҳлари, кластерлар
5
Азимова
Ф
.
П
.
Тўқимачилик
саноати
корхоналари фаолияти самарадорлигини бошқаришни такомиллаштириш.
Иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори илмий даражасини олиш учун ёзилган диссертация.
271
“RAQAMLI IQTISODIYOT” ILMIY-ELEKTRON JURNALI | 9-SON
WWW.INFOCOM.UZ
Усуллар
Корпоратив
Келишув
Назорат
Иқтисодий афзалликлар:
Бош компания
ҳудудида
солиққа
тортишни
оптималлаштириш ва
харажатларни
бошқариш билан ягона
нарх сиёсати
Корхоналарни
индивидуал солиққа
тортиш ва бошқа
иштирокчилар билан
нарх сиёсатини
мувофиқлаштириш
Корхоналарни
индивидуал солиққа
тортиш ва нарх
сиёсатини
мувофиқлаштириш енг
кучли компания
манфаатларига жавоб
беради
Ҳудудий
интеграция механизми объектлари:
Молиялаштириш
-
молиявий ресурсларнинг мавжудлигини таъминлаш,
манбаларни аниқлаш ва ишлаб чиқариш ва кредит фондларини
шакллантириш;
Ташкилий
-
иқтисодий, тартибга солиш, ахборот таъминоти
Имтиёзлар бериш
–
ҳудудий ишлаб чиқарувчиларига шарт
-
шароитлар
яратиш ва давлат томонидан қўллаб
-
қувватлашни ривожлантириш
2-
расм. Минтақада ишлаб чиқариш корхоналари интеграцияси иқтисодий
механизмининг таркибий модели
Илмий
-
назарий
ишланмалар
ва
концептуал
қоидалардан
интеграциялашган корхоналар мажмуасини инновацион ривожланишини
бошқариш, интеграциянинг кластер консепцияси, саноат ишлаб чиқаришнинг
кўп функциялилиги, фазовий иқтисодиёт, тармоқларнинг ўзаро алоқалари
самарадорлигини ошириш йўналишларида ҳам фойдаланилади.
Адабиётларда ишлаб чиқариш корхоналари интеграцияси механизмини
аниқлашга турлича ёндашувлар, масалан, тартибга солиш, ташкилий, иқтисодий,
институционал, функционал ва бошқалар келтирилган
[2].
Шуни
таъкидлаш керакки, иқтисодиётнинг ишлаб чиқариш корхоналари
интеграция механизмларининг айрим шакллари, турларидан фойдаланишнинг
мақсадга мувофиқлиги нафақат ташқи муҳитнинг салбий таъсириги қарши
туришга қодир бўлган самарали ўзини ўзи тартибга солувчи тузилмаларни
яратиш ва ривожлантириш имкониятлари билан боғлиқ бўлиши керак.
6
Муаллиф томонидан тизимлаштирилган
272
“RAQAMLI IQTISODIYOT” ILMIY-ELEKTRON JURNALI | 9-SON
WWW.INFOCOM.UZ
Интеграция тенденциялари кўплаб иқтисодий соҳаларда ҳамкор
субъектларнинг корпоратив манфаатларини мувофиқлаштиришда, мувозанатли
давлат сиёсатини амалга оширишда ва илмий
-
техникавий ва ижтимоий
-
иқтисодий ривожланиш соҳасида фаол ҳаракатларни излашни олдиндан
белгилаб беради.
ХУЛОСА ВА ТАКЛИФЛАР
Фикримизча,
ҳозирги
кунда
мамлакатимизда
истиқболли
интеграциялашган
ишлаб
чиқариш
корхоналари
маҳсулотларининг
рақобатбардошлигини ошириш орқали жаҳон бозорида янги сегментларни
кенгайтириш ва эгаллаб олиш масалалари долзарб бўлиб, бу орқали ташқи
иқтисодий фаолиятни жадаллаштириш, жаҳон меҳнат тақсимотида ўз ўрнини
эгаллаш масалалари ҳал этилиши режалаштирилмоқда. Чунки мамлакат
иқтисодиётида ишлаб чиқариш корхоналарини модернизация қилиш ва янгилаш,
инновацияга асосланган юқори самарага эга технологияларни жорий этиш
орқали жаҳон ҳамжамиятига интеграциялашувини таъминлаш мумкин бўлади.
Иқтисодиётнинг
ишлаб
чиқариш
корхоналари
интеграция
механизмларининг айрим шакллари, турларидан фойдаланишнинг мақсадга
мувофиқлиги нафақат ташқи муҳитнинг салбий таъсириги қарши туришга қодир
бўлган самарали ўзини ўзи тартибга солувчи тузилмаларни яратиш ва
ривожлантириш имкониятлари билан боғлиқ бўлиши керак.
ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР
РЎЙХАТИ
1.
“Ўзбекистон
–
2030” стратегияси тўғрисидаги 11.09.2023 йилдаги пф
-158
сонли Ўзбекистон Республикаси Президенти Фармони
.
2. Yo‘ldoshev N.K., Zaxidov G.E. Menejment. O‘quv qo‘llanma. – T.:
O‘zbekiston milliy faylasuflari jamiyati, 2018. – 392 b.;
3.
Азимова Ф.П. Тўқимачилик саноати
корхоналари фаолияти
самарадорлигини бошқаришни такомиллаштириш. Иқтисодиёт фанлари бўйича
фалсафа доктори илмий даражасини олиш учун ёзилган диссертация.
4.
Хонкелдиева К.Р.
Тўқимачилик саноати кластерлари фаолиятида
бошқарув механизмларини такомиллаштириш
.
Иқтисодиёт фанлари бўйича
фалсафа доктори илмий даражасини олиш учун ёзилган диссертация.
5. Tursunova Z. Mamlakatda integratsiyalashgan korxonalar tashkil qilishda
ta’sir ko‘rsatuvchi omillar “Nazariy va amaliy fanlardagi ustuvor islohotlar va
zamonaviy ta’limning innovatsion yo‘nalishlari” Vol.1
№10 (2024)
October-
participation in the scientific-online conference: Andijon vil.
6.
https://cyberleninka.ru/article/n/sovremennye-podhody-upravleniya-proiz-
vodstvennymi-potokami-promyshlennogo-predpriyatiya-v-usloviyah-korporativnoy
