Peculiarities of the design method in teaching "Renewable Energy Sources"

Abstract

This article analyzes the possibilities of increasing the effectiveness of a lesson using non-traditional educational technologies when teaching “Renewable Energy Sources”. In particular, the features of the design method, stages, and methods of its implementation are considered. This method has been shown to help students find new ideas, think creatively, choose the right strategy, and solve specific problems using the knowledge gained during the project and practical advice to serve in the learning process. In addition, this method deepens students’ knowledge, improves their skills, and improves their learning.

Source type: Journals
Years of coverage from 2022
inLibrary
Google Scholar
HAC
elibrary
doi
 
154-160
32

Downloads

Download data is not yet available.
To share
Akbarova , G. . (2024). Peculiarities of the design method in teaching "Renewable Energy Sources". Foreign Linguistics and Lingvodidactics, 2(3), 154–160. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/foreign-linguistics/article/view/67523
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Abstract

This article analyzes the possibilities of increasing the effectiveness of a lesson using non-traditional educational technologies when teaching “Renewable Energy Sources”. In particular, the features of the design method, stages, and methods of its implementation are considered. This method has been shown to help students find new ideas, think creatively, choose the right strategy, and solve specific problems using the knowledge gained during the project and practical advice to serve in the learning process. In addition, this method deepens students’ knowledge, improves their skills, and improves their learning.


background image

Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika

Зарубежная

лингвистика

и

лингводидактика

Foreign

Linguistics and Linguodidactics

Journal home page:

https://inscience.uz/index.php/foreign-linguistics

Peculiarities of the design method in teaching

Renewable

Energy Sources

Gulkhayo AKBAROVA

1

Andijan State University

ARTICLE INFO

ABSTRACT

Article history:

Received March 2024
Received in revised form

10 April 2024

Accepted 25 April 2024

Available online

25 July 2024

This article analyzes the possibilities of increasing the

effectiveness of a lesson using non-traditional educational

technologies when teaching “Renewable Energy Sources”. In

particular, the features of the design method, stages, and

methods of its implementation are considered. This method has

been shown to help students find new ideas, think creatively,

choose the right strategy, and solve specific problems using the
knowledge gained during the project and practical advice to

serve in the learning process. In addition, this method deepens

students’ knowledge, i

mproves their skills, and improves their

learning.

2181-3701

2024 in Science LLC.

DOI:

https://doi.org/10.47689/2181-3701-vol2-iss3-pp154-160

This is an open-access article under the Attribution 4.0 International

(CC BY 4.0) license (

https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.ru

)

Keywords:

pedagogical technology,
pedagogical system,
educational periods,

project method,

evaluation criteria,

project stages.

“Qayta tiklanuvchi energiya manbalari” fanini o‘qitishda

loyihalash usulidan foydalanish

ANNOTATSIYA

Kalit so‘zlar

:

pedagogik texnologiya,

pedagogik tizim,

ta’lim davrlari,

loyiha usuliusul,

baholash mezoni,

loyiha bosqichlari.

Ushbu maqolada “Qayta tiklanuvchi energiya manbalari” fanini

o‘qitishda noan’anaviy ta’lim texnologiyalaridan foydalanib, dars
o‘tish samaradorligini oshirish imkoniyatlari tahlil qilingan.

Xususan, loyihalash usuliusulning o‘ziga xos xususiyatlari,

bosqichlari va uni amalga oshirish usullari ko‘rib chiqilgan.

Bu usulusul talabalarda loyiha ustida ishlash jarayonida olgan
bilimlaridan va bilish jarayonida xizmat qiladigan amaliy

maslahatlardan foydalanib, yangi g‘oyalar topish, ijodiy fikrlash,

to‘g‘ri strategiya tanlash va aniq masala

-muammolarni yechish

ko‘nikmasini hosil qilishi ko‘rsatilgan.

Shuningdek, bu usulusul

talabalar bilimini chuqurlashtiradi, mahoratini oshiradi va

ularning o‘rganish faoliyatini yanada kuchaytiradi.

1

Basic Doctoral Student, Andijan State University.


background image

Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika

Зарубежная лингвистика

и лингводидактика

Foreign Linguistics and Linguodidactics

Issue

2

3 (2024) / ISSN 2181-3701

155

Особенности метода проектирования в преподавании

возобновляемым источникам энергии

АННОТАЦИЯ

Ключевые слова:

педагогическая

технология,

педагогическая система,

периоды обучения,

проектный метод,

критерии оценки,

этапы проекта

.

В

данной

статье

анализируются

возможности

повышения эффективности урока с использованием

нетрадиционных

образовательных

технологий

при

преподавании «Возобновляемых источников энергии».

В

частности,

рассмотрены

особенности

метода

проектирования, этапы и способы его реализации.

Показано, что этот метод помогает студентам находить

новые идеи, творчески мыслить, выбирать правильную

стратегию и решать конкретные задачи, используя знания,

полученные в ходе проекта, и практические советы,

служащие в процессе обучения. Кроме того, этот метод

углубляет знания учащихся, совершенствует их навыки и

улучшает их обучение.

KIRISH

Ma’lumki, hozirgi kunda O‘zbekistonda ta’lim sohasiga yuksak e’tibor berilmoqda.

Ayniqsa, fizika fani va uning rivoji uchun chiqarilayotgan qaror va qonunlar juda

dolzarbdir. Tabiiy fanlar ichida fizika alohida o‘rin egallagani uchun u barcha tabiiy

fanlarning asosi hisoblanadi, chunki fizika barcha tabiiy fanlarning yutuqlariga hissa

qo‘shgan va qo‘shib kelmoqda.

Fizika

insoniyat tarixida barcha fanlar qatori o‘z o‘rniga ega. Hozirgi vaqtda ham

bu fan sohasida jadal ilmiy izlanishlar olib borilmoqda. Bu izlanishlar fizika fanini yanada

rivojlantiradi va to‘ldiradi, bu esa insoniyat muammolarini hal etishga ijobiy ta’sir

ko‘rsatadi. Fizika fanining fan sifatida paydo bo‘lishi va rivojlanishiga buyuk

mutafakkirlarimiz Xorazmiy, Roziy, Forobiy, Beruniy, ibn Sino va boshqa yurtimiz

allomalari o‘z vaqtida munosib hissalarini qo‘shganlar.

Fizika kursining hozirgi kunda eng dolzarb bo‘limlaridan biri

qayta tiklanuvchi

energiya manbalaridir. Mustaqillik yillarida bu sohaga juda katta e’tibor qaratilmoqda.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021

-yil 19-martdagi PQ

5032-

sonli “Fizika

sohasidagi ta’lim sifatini oshirish va ilmiy tadqiqotlarni rivojlantirish

to‘g‘rida“gi

Qarori

va 2019-yil 21-

maydagi O‘RQ–

539-

sonli “Qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan

foydalanish to‘g‘risida”gi Qonun sohaga berilayotgan yuksak e’tibor namunasidir. Bu esa

oliy ta’lim muassasalarida “Qayta tiklanuvchi energiya manbalari” fanini o‘qitish

samaradorligini oshirish eng dolzarb muammolardan biri ekanligini ko‘rsatmoqda.

Hozirgi ta’lim tizimi bilimlarni egallashda yangi noan’anaviy ta’lim

texnologiyalarini qo‘llashni taqozo etmoqda. Noan’anaviy talim texnologiyalari

talaba

shaxsiga qaratilgan, modellashtirish usulusuli va hamkorlikda o‘rganishga asoslangan

pedagogik texnologiya bo‘lib, u yaxlit, mustaqil va uzviy tarzda olib boriladi. Noan’anaviy

talim texnologiyasi ta’limiy maqsadni amalga oshirish bo‘yicha o‘qituvchi va talaba bilan

hamkorlik faoliyatining asosi hisoblanadi. Bunda talabaning bilimi, uddalashi va ko‘zda

tutilgan natijalarga erishishi ta’minlanadi. Ta’lim jarayonida ishtirok etuvchi barcha

voqea va hodisalar bir-

biri bilan funksional bog‘liq bo‘lib, bir butun yaxlitlikni, ya’ni

pedagogik jarayon majmuini tashkil etadi [1, 2].


background image

Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika

Зарубежная лингвистика

и лингводидактика

Foreign Linguistics and Linguodidactics

Issue

2

3 (2024) / ISSN 2181-3701

156

MAVZUGA OID ADABIYOTLAR TAHLILI

“Qayta tiklanuvchi energiya manbalari” fanini o‘qitishda ta’limning o‘ziga xos

xususiyatlarini o‘rganish va tahlil qilish yo‘llarini pedagog olimlar bilim berish quyidagicha

izohlaydi. Pedagogik texnologiya nazariyasi

o‘tgan

asrning ikkinchi yarmidan boshlab

asoslanib kelinayotgan

bo‘lsa

-da, hozirgacha

“pedagogik

texnologiya”

tushunchasiga

nisbatan turlicha yondashuvlar mavjud. Xususan, pedagog olim V.P. Bespalko pedagogik
texnologiyani

“amaliyotga

tatbiq qilinadigan muayyan pedagogik tizim

loyihasi”

deya

ta’riflaydi

hamda asosiy diqqatni

o‘quv

-pedagogik jarayonni oldindan loyihalashga qaratadi

[3]. N.F. Talizina esa pedagogik texnologiyani

“fan

va amaliyot

oralig‘ida

muayyan

tamoyillarni

olg‘a

suruvchi usulusullar ishlab chiqaruvchi, ularni izchil

qo‘llash

kabi

masalalarni hal etishga

yo‘naltirgan

mustaqil

fan”

bo‘lishi

lozimligini qayd etadi [4].

A.D. Romishovskiy

o‘zining

ta’lim

texnologiyasiga oid asarida

ta’limda

maqsadlar tizimini

aniqlash

yo‘li

bilan

ta’limning

o‘ziga

xosligi va davriyligini asoslashga harakat qilgan [5].

Uning fikricha,

ta’lim

davrlari quyidagi jihatlarni

o‘z

ichiga oladi:

bilimlarni o‘rganish;

ularni tushunish;

tatbiq etish;

tahlil qilish;

birlashtirish;

baholash.

Olimning ta’kidlashicha, ta’limning har bir

davrida shu olti faoliyat takrorlanishi

lozim. Bilim, tushunish va shu kabilar bilish faoliyatiga taalluqli bo‘lib, ularsiz ta’lim
jarayonini tasavvur etish qiyin. Ammo bu kategoriyalar ta’lim davrlarini ajratish va uning
o‘ziga xosligining mezoni bo‘la olmaydi. Biz ularni o‘zlashtirish jarayonining shakllari
sifatida qaraymiz. Shu masalalar bir qator tadqiqotlarda talqin etilgan. Biz o‘zlashtirish
jarayoni tarkibida ikki xil qiymatga ega bo‘lgan hodisalarni farqlaymiz: ruhiy

-logik

hodisalar. Bunday hodisalar sirasiga bilish va tushunish, didaktik-logik kabi hodisalar

kiradi. Bunday hodisalar qatoriga butunni bo‘laklarga ajratish, bo‘laklarni qo‘shib,
yaxlitni shakllantirish, bilimlarni yangi o‘quv holatlariga ko‘chirish, bilimni amaliyotga
tatbiq qilish, o‘zini va o‘zgalar faoliyatini baholash kabilar kiradi. Bilish va tushunish ong,

binobarin, tafakkur hodisalaridir. Tarkibiy qismlarga ajratish, qayta birlashtirish va
boshqalar faoliyat hodisalaridir. Shu bilan birga, didaktik-logik hodisalar faoliyat

shakllari bo‘lib, ong va tafakkurni o‘rganilayotgan mavzu va mavzuga oid obyektlar bilan
bog‘lanishning eng faol vositalari sanaladi [6].

TAHLIL VA NATIJALAR

Loyihalash usuli ta’lim jarayonining muhim jihatlaridan biri bo‘lib, o‘qituvchining

talabalar bilan individual ishlash imkonini beradi. O‘qituvchi dars vaqtidan unumli

foydalanib, talabalarning individual psixologik xususiyatlarini hisobga olgan holda ular
bilan yakka tartibda ishlaydi. Bunda ularning kasbiy fanlarni chuqurroq egallashlariga

kengroq yo‘l ochib beriladi. Loyihalash ishlarini tashkil etishda didaktik vazifaning
qo‘llanilishi va uni hal etish muammolari ko‘rib chiqiladi.

Loyihalash usuli ta’lim oluvchilarni

fanning turli sohalaridagi bilimlarni bir butun holga keltirib, muammolarni

topish va yechish, axborotlar oqimida mo‘ljal olish;

faoliyatni tanlash huquqidan foydalanib, turli taxmin, g‘oyalarni ilgari surish,

tadqiqot o‘tkazish, tahlil qilish va iqtisodiy jihatdan maqsadga muvofiqligini aniqlash;


background image

Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika

Зарубежная лингвистика

и лингводидактика

Foreign Linguistics and Linguodidactics

Issue

2

3 (2024) / ISSN 2181-3701

157

o‘z faoliyati natijasiga mas’ul bo‘lish, mustaqil qaror qabul qilish, yutuqlar va

kamchiliklarni aniqlash, uning sabablarini qidirish, xatolarni topish va to‘g‘rilash;

turli yechim- takliflarning natijalarini ilmiy taxmin qilish (prognozlash);

jamoada ishlash, turli nuqtayi nazar, fikrlarning muhokamasida qatnashishga

rag‘batlantiradi.

Loyihalash usulini qo‘llab, dars o‘tish jarayonida o‘quvchi va talabalarning vazifasi:

iqtisodiy jihatdan maqsadga muvofiq, ijtimoiy ahamiyatga ega ishni bajarish,

mahsulot ishlab chiqarish, ilmiy-texnik, iqtisodiy va boshqa muammoni belgilangan vaqt
davomida yechish yoki yechish uchun takliflar ishlab chiqish.

O‘qituvchining vazifasi:

o‘quvchi va talabalami mustaqil ijodiy faoliyatlarini unumli bo‘lishi uchun sharoit

yaratish.

Bu usulusulni iqtisodiy fanlarni o‘rganishdagi muhim ahamiyati shundaki,

talabalar biznes-reja tuzishni, turli tanlovlarda qatnashish uchun loyihalar ishlab

chiqishni o‘rganadilar. Nazariy va amaliy mashg‘ulotlami qanday tashkil etishning
texnologik xaritasini ishlab chiqish, ya’ni darsni qanday o‘tkazishni mufassal rejasini
ishlab chiqishni, umuman olganda, o‘z faoliyatlarini rejalashtirishni o‘rganadilar. Shu
bilan birga mazkur usulning o‘ziga xos xususiyatlarini, albatta, hisobga olish zarur.

Birinchidan, bu usulni mavzular, alohida predmetlar bo‘yicha qo‘llash juda qiyin.

Chunki, bir muammoning kelib chiqish sabablari nihoyatda xilma-xil. Ikkinchidan, barcha

talabalar ham loyiha tayyorlab, qo‘yilgan muammoni yecha olmaydi. Uchinchidan, bu
usul o‘qituvchidan chuqur bilim, tajriba, o‘z ustida tinimsiz ishlash va turli loyihalarda

shaxsan qatnashishini talab qiladi.

Loyihalash usulini qo‘llash uchun birinchi navbatda loyihalash obyekti aniqlanadi.

Ya’ni qanday masala yoli muammo mavjudki, uni yechib loyihaning natijasi qanday
bo‘lishi belgilanadi.

1.

Bu o‘tilayotgan mavzu bo‘yicha qo‘yilgan savol yoki yechimini kutayotgan

dolzarb masala bo‘lishi mumkin. Loyiha talabalarning o‘z xohishlari, qiziqishlariga ko‘ra
tanlagan ilmiy izlanishlari bo‘lishi yoki o‘qituvchi taklif qilishi mumkin. Har ikkala holda
ham talabalar zarur axborotlarni to‘plashlari, ularni tahlil qilishlari zarur. Tahlil asosida
qaror qabul qilib, loyiha ishlab chiqishdan maqsad qo‘yiladi va qanday natijaga erishilishi

belgilanadi.

2. Maqsad aniqlangach, loyihaning mazmuni belgilanadi.
3.

Reja asosida amalga oshirish uchun vazifalar belgilanadi, ya’ni faoliyat rejasi

ishlab chiqiladi. Loyihaning umumiy tavsifi oydinlashadi. Aniq faoliyatga asos yaratiladi.

Loyihani amalga oshirish uchun tuzilgan reja aniq bo‘lishi, haddan tashqari murakkab
bo‘lmasligi kerak. Umumiy rejadan tashqari haftalik va oylik rejalar tuziladiki, ular

asosida talaba bajaradigan ishlar yanada oydinlashtiriladi.

4. Loyiha qatnashchilari belgilanadi.

Loyiha qatnashuvchilari o‘z qiziqishlari va fikr doiralari bilan bir

- birlariga yaqin,

yordam beruvchi

talabalar bo‘lib, ularni loyihada oldiga qo‘yilgan maqsadlari

birlashtiradi. Ularni yoniga keyinchalik boshqa qatnashchilar ham qo‘shilishi mumkin.
Lekin qatnashchilar haddan tashqari ko‘payib ketishi salbiy oqibatlarga olib keladi.

Shuning uchun loyihada har bir qatnashuvchining bajaradigan vazifasi aniq yozib

qo‘yiladi.


background image

Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika

Зарубежная лингвистика

и лингводидактика

Foreign Linguistics and Linguodidactics

Issue

2

3 (2024) / ISSN 2181-3701

158

5.

Loyihani amalga oshirish muddatlari belgilanadi. Agarda u bosqichlarga bo‘linsa,

har bir bosqichning muddatlari ko‘rsatiladi.

6. Loyihalash va uni amalga oshirishning bosqichlari:

1-bosqich.

Loyihani ishlab chiqish. Unda loyihani amalga oshirish shakllari va

vositalari, bosqichma-

bosqich natijalari ham ko‘rsatiladi.

2-bosqich.

Loyihada belgilangan vazifalar shakllantiriladi.

Bu bosqichda talabalar mustaqil ravishda individual va guruh bo‘yicha qo‘yilgan

vazifalami bajaradilar. Loyihaga oid material va axborotlar to‘playdilar. To‘plangan
ma’lumotlarni muhokama qiladilar. Jadvallar va grafiklar ishlab chiqadilar. Namoyish
etiladigan ko‘rgazmali materiallar tayyorlaydilar.

3-bosqich.

Loyihaning barcha qatnashchilari tomonidan tayyorlangan ishlar bir

butun qilib birlashtiriladi. Avval loyihaning xonaki varianti yozib chiqiladi. So‘ngra

yakuniy variant tayyorlanadi va rasmiy talablar asosida shakllantiriladi.

4-bosqich.

Loyihaning so‘nggi varianti ekspertga taqrizga beriladi. Bunda matn

aniq asoslangan bo‘lib, bajarilgan ishlarning mazmuni va erishilgan natijalarni

gavdalantirishi kerak. Matnda, albatta, jadvallar, grafiklar, chizma, dasturlar va boshqa

shunga o‘xshash materiallar bo‘lishi shart.

5-bosqich.

Loyihaga ekspert xulosasi olinadi. Tashqi taqriz natijasi e’lon qilingach,

tugallangan hisoblanadi.

6-bosqich.

Loyiha taqdimoti. Taqdimot loyihada bajarilishi belgilangan mezonlar

asosida jyuri yoki hay’át a’zolari tomonidan baholanadi. Jyuri a’zolari tarkibi loyiha ishlab
chiqilayotganda aniqlanadi. Tayyorlangan loyiha ko‘rib chiqilib, tanlanib, so‘ngra
tayyorlangan hisobot ko‘rib chiqiladi.

Hay`at ishni baholashi uchun baholash mezonlari ishlab chiqiladi. Bu mezonlar

muammoni o‘rganish darajasi, matnni aniq, tushunarli tarzda bayon qilinishi, o‘ziga
xosligi, rasmiylashtirish sifati, ko‘rgazmali, namoyish materiallardan foydalanilgani,

berilgan takliflar va ularni muammoni yechishga yordam berishi va boshqa jihatlarini

mujassamlashtirilgan bo‘lishi kerak. Dars jarayonida kichik guruhlar tayyorlagan
loyihalarni o‘qituvchi boshchiligida talabalardan tuzilgan hay’at baholashi mumkin.

Talabalar tomonidan tayyorlangan loyihalarni baholash mezonlari:

Mezonlar

Eng yuqori ball

1.

Tanlangan muammoning dolzarbligi

5

2.

Muammoni o‘rganilganlik darajasi

5

3.

Maqsad va vazifalarni aniq, tushunarli tarzda bayon qilinishi

5

4.

Tanlangan muammoning qisqacha mazmunini yoritilishi

5

5.

Bajariladigan ishning qisqacha mazmunining yoritilishi

5

6.

Ko‘rgazmali, namoyish materiallaridan foydalanish

5

7.

Loyihani amalga oshirish uchun zarur moliyaviy resurslar, ularning

manbalarini ko‘rsatilishi va asoslanishi

5

8.

Rasmiylahtirish sifati

5


Talabalar loyiha ustida ishlash jarayonida olgan bilimlaridan, bilish jarayonida

xizmat qiladigan amaliy maslahatlardan foydalanishsa, mustaqil tahliliy fikr yuritishga

o‘rganadilar. Ularda yangi g‘oyalar topish, ijodiy fikrlash, to‘g‘ri strategiya tanlash va aniq

masala-

muammolarni yechish ko‘nikmasi hosil bo‘ladi. Bunda o‘qituvchi ularning ishini

kuzatadi, maslahatlar beradi va qo‘llab

-quvvatlaydi.


background image

Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika

Зарубежная лингвистика

и лингводидактика

Foreign Linguistics and Linguodidactics

Issue

2

3 (2024) / ISSN 2181-3701

159

Boshqa hech qaysi usul o‘quvchi

-

talabalarda bu usulchalik mas’uliyatni his qilishni

shakllantirmaydi.

Loyihalash usuli asosida dars jarayonini tashkil etishda o‘quv guruhi ichida ishchi

guruhlari tuziladi. Ular o‘zlashtirish darajalariga qarab uch ishchi guruhga bo‘linadi.

Bunda kuchli ishchi guruhlar mustaqil shug‘ullanganda, o‘qituvchi o‘zlashtirishi past

bo‘lgan o‘quvch

-

talabalar bilan mashg‘ulot o‘tkazishi uchun ko‘proq vaqt ajratiladi.

Ishchi guruhlar ishtirokchilarining o‘zlashtirish darajasi taxminan teng bo‘lganida

ta’limda yuqori natijaga erishiladi. Bunday guruhlarni ta’lim oluvchilarning o‘zlari

tuzgani ma’qul, chunki ular o‘zlarining qaysi guruhga mos

ekanliklarini juda yaxshi

bilishadi. 2-va 3-ishchi guruhidan 1-

ishchi guruhiga o‘tishga imkon beriladi. Kichik

guruhlarda har bir o‘quvchi yakka tartibda loyiha ishini bajargani uchun individual

amaliy usuldan ham foydalanish mumkin.

Individual usulning laboratoriya usulidan farqi, talabalar o‘z faoliyati davomida

olgan bilimlaridan foydalanib, amaliy vazifani hal etishga harakat qiladi. Ushbu usul

talabalar bilimini chuqurlashtiradi, mahoratini oshiradi, shuningdek, ularning o‘rganish

faoliyatini yanada kuchaytiradi.

Loyihalash usulini amalga oshirish bosqichlari

Bosqichlar

Mazmuni

Usuli, shakli

1-bosqich, tayyorgarlik

O‘qituvchi

talabalarga

iqtisodiyotda

qanday

muammolar bor, o‘zlari uchun

qiziqarl

i bo‘lgan muammolarni

tanlashlarini taklif qiladi yoki

topshiriqlami o‘zi tayyorlaydi.

Aqliy hujum. Mustaqil ish

O‘quvchi talabalarga loyihalash mazmuni,

loyihalash ob’yekti, usullari

va bosqichlari

haqida ma’lumot beradi.

Bayon qilish

2-bosqich

O‘qituvchi talabalarni kichik

guruhlarga bo‘ladi.

Ixtiyoriy

Har bir kichik guruhga o‘zlarini qiziqtirgan muammoni tanlash va uni yechish bo‘yicha loyiha

tayyorlashni topshiradi.

3-bosqich

O‘qituvchi loyihani qanday

tayyorlashni

tushuntiradi.

Talabalar

faqat

loyiha

tayyorlaydilar. Uni amalga

oshirish

talab

qilinmaydi

(chunki uni bir dars jarayonida

amalga oshirib bo‘lmaydi).

Bayon qilish

Asosiy qism

Talabalar loyiha tuzishga

kirishadilar.

Mustaqil

kichik guruh

Loyihalar taqdimoti

Yakuniy qism

O‘qituvchi o‘quvchi

-talabalarni baholaydi.

Xato va kamchiliklami ko‘rsatadi. Darsni

umumlashtiradi va yakunlaydi.

XULOSA VA NATIJALAR

Shunday qilib, ushbu ishda

“Qayta tiklanuvchi energiya manbalari” fanini o‘qitishda

noan’anaviy ta’lim trxnologiyalaridan foydalanib, dars o‘tish samaradorligini oshira olish

imkoniyatlari tahlil qilingan. Hususan, loyihalash usulining o‘ziga xos hususiyatlari,


background image

Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika

Зарубежная лингвистика

и лингводидактика

Foreign Linguistics and Linguodidactics

Issue

2

3 (2024) / ISSN 2181-3701

160

bosqichlari va uni amalga oshirish usullari ko‘rib chiqilgan. Loyihalash usuli ta’lim

jarayonining muhim jihatlaridan biri bo‘lib, o‘qituvchining talabalar bilan individual ishlash

imkonini beradi. Talabalar loyiha ustida ishlash jarayonida olgan bilimlaridan, bilish

jarayonida xizmat qiladigan amaliy maslahatlardan foydalanishsa, mustaqil tahliliy fikr

yuritishga o‘rganadilar. Ularda yangi g‘oyalar topish, ijodiy fikrlash, to‘g‘ri strategiya tanlash

va aniq masala-

muammolarni yechish ko‘nikmasi hosil bo‘ladi. Bunda o‘qituvchi ularning

ishini kuzatadi, maslahatlar beradi va qo‘llab

-

quvvatlaydi. Boshqa hech qaysi usul o‘quvchi

-

talabalarda bu usulchalik mas’uliyatni his qilishni shakllantirmaydi. Bu usulda talabalar o‘z

faoliyati davomida olgan bilimlaridan foydalanib, amaliy vazifani hal etishga harakat qiladi.

Bu usul talabalar bilimini chuqurlashtiradi, mahoratini oshiradi, shuningdek, ularning

o‘rganish faoliyatini yanada kuchaytiradi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI

:

1.

Azizxodjaeva N.N. Pedagogik texnologiyalari

Pedagogik mahorat

Toshkent,

“Nizomiy”, 2003

2.

Садриддинзода

Ш

.

Ж

.,

Эшмуродов

М

.

Ш

.

Педагогик

технологиялар

ва

улардан

фойдаланиш

курси

бўйича

маърузалар

тўплами

. -

Самарқанд

, 2007.

3.

Беспалько В.Г. Слагаемые педагогической технологии –

Москва:

Педагогика 1989

-

с

. 6.

4.

Талызина Н.Ф. Управление процессом усвоения знаний –

Москва: Изд

-

во

1984

с

.13

5.

S.Q.Qahhorov. Fizika

ta’limi

davriyligini loyihalash texnologiyasi.

Т

oshkent,

«Fan

va

texnologiya»,

2007, 192 bet.

6.

“Қайта

тикланувчи

эн

e

ргия

манбалари” фанини

ўқитишда

таълим

самарадорлигини ошириш// ЎзМУ хабарлари, 2022, 1/11, 73

-

75 б.

References

Azizxodjaeva N.N. Pedagogik texnologiyalari – Pedagogik mahorat – Toshkent, “Nizomiy”, 2003

Садриддинзода Ш.Ж., Эшмуродов М.Ш. Педагогик технологиялар ва улардан фойдаланиш курси бўйича маърузалар тўплами. -Самарқанд, 2007.

Беспалько В.Г. Слагаемые педагогической технологии – Москва: Педагогика 1989- с. 6.

Талызина Н.Ф. Управление процессом усвоения знаний – Москва: Изд-во 1984 – с.13

S.Q.Qahhorov. Fizika ta’limi davriyligini loyihalash texnologiyasi. Тoshkent, «Fan va texnologiya», 2007, 192 bet.

“Қайта тикланувчи энeргия манбалари” фанини ўқитишда таълим самарадорлигини ошириш// ЎзМУ хабарлари, 2022, 1/11, 73-75 б.