46
4.Навыки автоматизируются до такой степени, чтобы осуществлять их на практике без
участия сознания.
Аудиолингвальный метод будет весомым дополнением к общей методологии
преподавания русского языка как иностранного.
Список использованной литературы
1.Иногамова Ф.М. Аудиолингвальный метод обучения.Ташкент-2018г.
2.Денисова Л.Г. Место интенсивной методики в системе обучения иностранным
языкам. Россия.2002.
3.Щукин А.Н. Современные методы и технологии обучения иностранным языкам.
Учебное пособие. М., 2008.
OLIY TA’LIMDA ARALASH TA’LIM
Aripova G.Sh., Raxmanova M U.
Toshkent kimyo-texnologiya instituti
Annotatsiya:
Ushbu maqolada axborot ta’lim-muhitini shakllantirish va aralash ta’lim
texnologiyalariga yo‘naltirish va ulardan foydalanishni kengaytirish. Pedagogik ta’lim innovatsion
klasteri sharoitida uzluksiz yo‘lga qo‘yish, aralash ta’lim ishlab chiqilgan.Aralash ta’lim – electron
ta’lim axborot- kommunikatsiya texnologiyalari va zamonaviy oquv vositalari taqdim qilinadigan
yangi didaktik imkoniyatlarga asoslanadi.
Kalit so‘zlar:
aralash ta’lim texnologiyalari, axborot-ta’lim muhiti, aralash ta’lim? innovatsion
faoliyat, pedagogik ta’lim innovatsion klasteri.
Butun dunyoda ro‘y berayotgan globallashuv va axborotlashtirish jarayoni hayotning barcha
sohalarida, shu jumladan ta’lim va ishlab chiqarish tizimiga ham kata ta’sir ko’rsatmoqda.
aralash ta’limning tavsiflashda pedaogogika nazariy va amaliyoti uning obyekti va
predmetiga mos keladigan materiallarni bayon qilish uchun zarur bo’lgan bir qator asosiy
tushunchalarni o’z ichiga oladi. Ushbu tushunchalar ba’zan atamalar deb ham ataladi, ular boshqa
fanlarda, hattoki pedogogika faninida ham turlich talqin qilinadi.Ilmiy bilimlarning har qanday
sohasini shakllantirish fanning nazariy tushunchalar rivoji bilan bog’liq.
Aralash ta’lim atamasi ko’pincha tadqiqotchi va amaliyotchilar tomonidan qo’llaniladi.
Aralash ta’lim tarixiga nazar tashlasak aralash ta’limning kelib chiqishi raqamli texnologiyalar
paydo bo’lishiga qadar bo’lgan.Uning mohiyati sirtqi ta’lim orqali masofadan o’qitishdan iborat
bo’lgan. Aralash ta’limdan foydalanish sababi sifatida masofalarning uzoqligi keltirilgan.
Keyinchlik esa aralash ta’limga talabalarning ta’lim olishini yaxshilash va o’qituvchilarning
o’qitish usullarini o’zgartirish maqsadida texnologiyalar va internet yordamida masofaviy
o’qitishning yangi usuli sifatida qarala boshladi.
Oliy ta’lim muassasalarida ta’lim olishning an’anaviy va masofaviy shakllarining joriy
etilishi natijasida nafaqat ta’lim mazmuni balki sifatli o‘qitishga yondashuvlar, fanlarni o’qitish
metodikasi, axborot kommunikatsiyasi texnologiyalaridan foydalanish dolzarbligi ortib bormoqda.
Mustaqil taraqqiyot yo‘lidan borayotgan mamlakatimiz uzluksiz ta’lim tizimini isloh qilish,
axborot kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish va ta’lim samaradorligini oshirish bo‘yicha
keng ko‘lamli ishlar olib borilmoqda. Kompleks dasturlar asosida masofadan o‘qitish va
kompyuterlashgan anjumanlar o‘tkazish ,masofali ta’lim tizimlarini yaratish va ularni o‘quv
47
tarbiyaviy jarayoniga joriy etish yo‘lga qo‘yilmoqda. Axborot texnologiyalari ta’lim jarayonida
yangi va usul vositalar yordamida tashkil etish. O‘quv jarayoniga aralash ta’lim texnologiyalarini
jorish etish va me’todik asoslarini takomillashtirish muhim ahamiyat kasb etadi.
Jahon miqiyosida olib borilayotgan tadqiqotlar o‘qitish zamonaviy modellarini
integratsiyalashgan axborot-ta’lim muhitini shakllantirishga yo‘naltirilgan aralash ta’lim
texnologiyalari pedagogik loyihalarini ishlab chiqish zaruratini asoslaydi. Shuningdek, birinchi
darajali vazifa zamonaviy va sifatli ta’limga erishish hisoblanib, uning zaruriy shartlaridan biri bu
ta’limning yangi shakllarini amalda joriy etish,masofaviy va aralash ta’limni pedagogik ta’lim
innovatsion klasteri sharoitida uzluksiz yo‘lga qo‘yilishi lozim.
Har qanday rivojlanayotgan mamlakatlar, shu jumladan O‘zbekistonning ham keng
miqiyosdagi taraqqiyoti masofadan o‘qitishga bo‘lgan talabni yil sayin oshib borishiga sabab
bo‘lmoqda. Masoviy aralash ta’limning eng asosiy afzalligi shundaki chekka hududlarda ham
ta’limni taqdim etish va o‘qitish vaqtini sezilarli darajada tezlashtirish imkonini beradi.masofaviy
ta’lim tizimida, talaba va o’qituvchi maxsus yaratilgan o‘quv kurslarida elektron aloqa va Internet
texnologiyalar yordamida doimiy muloqotda bo‘ladilar. Masofaviy o‘qitishda turli axborot va
kommunikatsion texnologiyalardan foydalaniladi. Hozirgi kunda ishlab chiqilayotgan har bir
texnologiya insonlarning oldiga quyilgan aniq bir maqsad va bajaradigan vazifasiga bog‘liq.
Masalan, an’anaviy bosma usuliga asoslangan o‘qitish vositalari ya’ni o‘quv qo’llanma darsliklar
talabalar uchun yangi materiallar bilan tanishishga asoslangan bo‘lsa, interaktiv audio va video
konferensiyalar ma’lum bir vaqt orasida o‘zaro muloqotda bo’lishga, elektron pochta esa o‘zaro
aloqa o‘rnatishga ya’ni xabarlar jo’natish va qabul qilishga moslashgan. Oldindan tayyorlangan
videoma’ruzalar talabalarga ma’ruzalarni tinglash va mavzuni yanada chuqurroq o‘rganishga
imkoniyat yaratadi
Talabalarda ta’lim olishga yangi imkoniyatlar yaratishi, uning arzon va vaqt, joy tanlamasligi,
ta’lim maskanlarida talabalar qabul qilish sonini cheklanganligi bilan bir qatorda ta’lim olishni
xoxlavchilar sonini ko’payishi va sifatli axborot texnologiyalarini rivojlanishini misol qilishimiz
mumkin.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.
Абдулина О.А. Общепедагогическая подготовка учителя в системе высшего
педагогического образования. -М.: Просвещение,1990, -141с.
2.
Инновационная деятельность как условие профессионального развития педагога.
Электронный ресурс: https:
https://znanio.ru/medianar/91
.
3.
Исаев И.Ф. и др. Становление и развитие профессионального сознания будущего
педагога. //Вопросы психологии. 2000.-№3.-С. 57-66.
4.
Manya Suresh, V.Vishnu Priya, R. Gayathri.Effect of e-learning on academic performance
of undergraduate students. Drug Invention Today |
Vol 10. Issue 9. 2018,pp. 1779-1800
5.
Краснова Татьяна Ивановна. Сопроваждение и поддержка деятельносте студентов в
смешанном
обучении.Available
at:https:/portal.tpu.ru/SHARED/KRASNOVA
/science/Tabl/Guaidance%20and%20support.pdf(request date:10.07.2020)
