Barcha maqolalar - Oilaviy tadqiqotlar

Тадқиқот объекти: қозоқ ва ўзбск оилаларидаги янги турмуш қурган кслинлар (куёв, қайнона, кайинсингил ва кайинукалар жами 400 нафар).
Ишнинг мақсади: келинлар оилага мослашувининг этнопсихологии хусусиятларини қозоқ оилалари мисолида ўрганишдан иборат.
Тадқиқот методлари: суҳбат-интсрвью, ижтимоий-психологик сўровнома, Г.Ю.Айзснк сўровномаси, “Никоҳга маънавий тайёргарлик” тести, Э.Ғ.Ғозисвнинг “Рафиқ ва рафиқа муносабатини баҳолаш шкаласи”, К.Томаснинг “Низоли вазиятлардаги хулқ-атвор стратсгияларини аниклаш сўровномаси”, К.Роджсрс ва Р.Даймонднинг “Ижтимоий-психологик мослашувни аниклаш” ҳамда Д.Х.Олсон, Дж.Портнср, И.Лавининг “Оилавий мослашув ва жипслик шкаласи” методикалари, математик статистика методлари.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: илк бор козоқ оилаларида янги турмуш курган келинларнинг оилага мослашуви этнопсихологии хусусиятлари ўрганилди. Кслинлар оилага мослашувида уларнинг оилавий ҳаётга тайёргарлик даражаси, шахслараро муносабатларга, янги ижтимоий ролларга кириша олиш малакаларининг аҳамияти исботлаб бсрилди, оилавий мослашувга таъсир кўрсатувчи ижтимоий-психологик ва этнопсихологии хусусиятлар ўртасидаги ўзаро алоқадорлик аниқланди.
Амалий ахамияти: Тадқиқот натижалари ёш оилалар ва оила-никоҳ муносабатлари масалалари билан шуғулланувчи мутахассисларнинг кслинлар оилага мослашувини енгиллаштириш, оилавий низоларнинг олдини олиш ва ҳал килиш борасидаги фаолиятини такомиллаштиришда қўлланилиши мумкин.
Татбиқ этиш даражаси ва иқтисодий самарадорлиги: Тадқиқот натижалари Навоий вилояти Навбаҳор ва Конимех туманлари маҳалла фуқаролари йиғинлари фаолиятида, Узбекистан Миллий университета талабалари учун “Этнопсихология”, “Шахслараро муносабатлар психологияси”, “Ижтимоий психология” фанларидан маъруза, семинар ва амалий машғулотлар олиб боришда қўлланилмокда.
Қўлланилиш (фойдаланиш) соҳаси: этнопсихология, оила психологияси, шахслараро муносабатлар психологияси, консультатив психология.

Ushbu maqolada Surxon vohasi aholisining nikoh tuzish shart-sharoitlari, nikoh tushunchasi va uning etnografik tahlili yoritilgan. Maqolaning asosiy maqsadi nikoh masalalari, unga aloqador urf-odatlar va marosimlarni o‘rganish, yoshlarni oila masalalariga jiddiyroq yondashishga undash hamda ularga to‘g‘ri yo‘l ko‘rsatishdan iborat. Surxon vohasi aholisi o‘rtasidagi urf-odat va an’analar boshqa hududlarnikidan tubdan farq qilgani bois ularni alohida yondashuv asosida tahlil qilish lozim. Nikoh faqat ikki yoshning birga yashashi emas, balki u oila deb ataluvchi mas’uliyatni ham o‘z zimmasiga olishdir. Xalqimizda turli urf-odat va marosimlar mavjud bo‘lib, ularning eng muhimlaridan biri nikoh masalasidir. Ushbu jarayonni kengroq yoritish yosh tadqiqotchilarning muhim vazifalaridan biridir. Oila o‘chog‘i nikoh munosabatlari natijasida shakllanadi. Nikoh – er va xotin o‘rtasidagi muayyan ittifoq bo‘lib, u jamiyat va davlat tomonidan tan olinadi hamda ma’qullanadi.