Совершенствование методических подходов и медико-организационных мер аккредитации деятельности учреждений первичного звена здравоохранения – сельских врачебных пунктов

Аннотация

Актуальность и востребованность темы диссертации. Во всём мире одним из актуальных направлений в сфере здравоохранения является организация эффективной деятельности системы здравоохранения, особенно первичного звена здравоохранения в сельской местности, а также дальнейшее совершенствование методических подходов оценки их деятельности.
За годы независимости в республике осуществлены широкомасштабные программные мероприятия в сфере реформирования системы здравоохранения, результатом которых являются достижения, признанные мировым сообществом. При этом необходимо особо отмстить организацию стройной системы первичной медико-санитарной помощи в сельской местности за счет создания и эффективной работы сельских врачебных пунктов.
В республике проводится целенаправленная работа по дальнейшему углублению реформирования системы здравоохранения, повышению эффективности деятельности медицинских учреждений, обеспечению населения высококачественными медицинскими услугами в соответствии с современными требованиями и стандартами, внедрению передовых форм, методов управления и организации труда в системе здравоохранения. Свидетельством этого является постановление Президента Республики Узбекистан от 28 ноября 2011 г. № ПП-1652 «О мерах по дальнейшему углублению реформирования системы здравоохранения», которым определены основные направления дальнейшего углубления реформирования системы здравоохранения республики на 2012-2015 годы.
Совершенствование методических подходов и медико-организационных мер аккредитации сельских врачебных пунктов является одной из актуальных задач сферы здравоохрнанения. С этой точки зрения разработка стандартов и индикаторов самооценки деятельности СВП, совершенствование системы непрерывного профессионального развития персонала медицинских учреждений, разработка пилотного пакета стандартов и индикаторов аккредитации СВП, предложений по стимулированию труда врачей общей практики и патронажных медицинских сестёр СВП, расположенных в отдаленных от городской инфраструктуры горно-предгорных населенных пунктах, разработка новых штатных нормативов СВП, исходя из норм нагрузки на медицинский персонал СВП, дальнейшее совершенствование методологии оценки эффективности деятельности и качества оказываемой медицинской помощи патронажными медицинскими сестрами СВП, а также СВП в целом, являются важными научно-практическими задачами системы здравоохранения.
Настоящая работа в определенной мере способствует выполнению задач, определенных в Указе Президента Республики Узбекистан от 19 сентября 2007 г. № УП-3923 «Об основных направлениях дальнейшего углубления реформ и реализации Государственной программы развития здравоохранения» и Постановлении Президента Республики Узбекистан от 28 ноября 2011г. № ПП-1652 «О мерах по дальнейшему углублению реформирования системы здравоохранения».
Цель исследования является разработка научно-обоснованных предло жения и рекомендаций по совершенствованию методических подходов и ме дико-организационных мер аккредитации сельских врачебных пунктов.
Научная новизна диссертационного исследования.
Разработаны стандарты и индикаторы для аккредитации деятельности учреждений первичного звена здравоохранения - сельских врачебных пунктов, включающие в себя следующие стандарты: эффективность организации, управления и финансирования медицинской помощи; кадровое обеспечение материально-техническая база; информационно-ресурсная база.
Разработана система оценки эффективности деятельности и качества оказываемой медицинской помощи патронажными медицинскими сестрами СВП.
Разработана система оценки эффективности деятельности СВП в организации качественной медицинской помощи населению, основанная на показателях исполнения функциональных обязанностей медицинскими работниками СВП и качественных показателях (количество посещений прикрепленного населения СВП, поздняя диагностика среди них социально-значимых заболеваний, состояние здоровья и заболеваемости населения, материально-техническая база и инфраструктура СВП).
Разработана система эффективной координации центральными районными многопрофильными поликлиниками деятельности СВП.
ЗАКЛЮЧЕНИЕ
На основе проведенных исследований по докторской диссертации на тему «Совершенствование методических подходов и медикоорганизационных мер аккредитации деятельности учреждений первичного звена здравоохранение - сельских врачебных пунктов» представлены следующие выводы:
1. В современной системе здравоохранения механизмы контроля качества и безопасности медицинской помощи работают не всегда эффективно, причиной этому является отсутствие системы методов оценки и инструментов управления качеством. Оценка уровня качества и безопасности медицинской помощи осуществляется нерегулярно и не стандартизировано, что в свою очередь, диктует необходимость проведения аккредитации лечебных учреждений.
2. В связи отсутствием научно-обоснованных подходов к проведению аккредитации медицинских учреждений в республики, в том числе сельских врачебных пунктов, на основе международного опыта разработаны и внедрены стандарты и индикаторы самооценки деятельности СВП для проведения внутреннего аудита и оценки реального состояния учреждений первичного звена здравоохранения. Проведена самооценка СВП, оценено реальное состояние качества медицинской помощи, оказываемой пилотными учреждениями, что дает возможность мониторировать качество деятельности СВП, получить объективные оценки, основанные на фактах. Это, в свою очередь повышает осведомленность персонала медицинского учреждения о существующих проблемах, требующих совершенствования и поиска соответствующего потенциала для их улучшения.
3. В связи с отсутствием опыта у медицинского персонала в вопросах проведения аккредитации учреждения в целях развития ресурсной обеспеченности и совершенствования знаний и практических навыков персонала, а также подготовки учреждений к процедуре пилотной аккредитации разработана и внедрена система непрерывного профессионального развития (НПР) персонала медицинских учреждений методологии повышения качества, инструментам аккредитации и самооценки учреждения. Для успешного прохождения процедуры аккредитации и получения категории, персоналу учреждений здравоохранения необходимо тщательное изучение и внедрение в свою деятельность стандартов и индикаторов аккредитации, изменение системы менеджмента своего учреждения.
4. Проведение экспертной оценки деятельности (процедуры аккредитации) требует особых дисциплинарных навыков, поэтому оценочная группа должна включать в себя специалистов всех основных направлений для определения конкретных проблем, нуждающихся в совершенствовании.
5. В республике не проводится аккредитация медицинских учреждений, в том числе СВП. Это диктует необходимость внедрения пилотного пакета стандартов и индикаторов аккредитации учреждений ПМСП, основанного на международном опыте. В связи с чем, разработан и внедрен пилотный проект по аккредитации сельских врачебных пунктов. Вее СВП, вовлеченные в экс псримент по внедрению аккредитации, прошли процедуру пилотной аккре дитации, согласно поставленным задачам и разработанной программе с при суждением им соответствующей категории аккредитации.
6. Осуществленный пилотный проект показал, что высшей категории аккредитации, не соответствовал ни один из пилотных СВП. Следовательно, качество оказываемой первичной медико-санитарной помощи сельскому населению требует дальнейшего совершенствования и улучшения. Поэтому результаты изучения деятельности СВП были учтены при разработке постановления Кабинета Министров Республики Узбекистан от 5 марта 2014 г. № 50 «О мерах по дальнейшей оптимизации и повышению эффективности деятельности сельских врачебных пунктов», в соответствии с которым:
- оптимизирована сеть СВП путем ликвидации 243 маломощных и неэффективно действующих СВП, что позволило сократить 1 215 единиц персонала и высвобождено 5,5 млрд, сум в годовом исчислении;
- введены в центральных районных многопрофильных поликлиниках, в пределах общей численности работников, должности заместителя заведующего поликлиникой - координатора деятельности СВП;
- врачам общей практики, работающим в отдаленных от городской инфраструктуры и расположенных в горно-предгорных населенных пунктах СВП, введена специальная надбавка за особые условия труда в размере 25% к тарифной ставке, включаемой в состав должностного оклада при исчислении установленных законодательством им доплат и надбавок;
- повышен максимальный размер надбавки за продолжительность стажа непрерывной работы патронажным медицинским сестрам СВП с 20 до 40 процентов к тарифной ставке. В результате средняя заработная плата медицинских сестёр возросла на 17%;
-введены в действие с 1 марта 2014 года новые штатные нормативы СВП, которыми предусмотрено уменьшение действующих норм нагрузки на патронажную медицинскую сестру СВП в целях обеспечения условий для посещения каждой прикрепленной семьи, а также введены должности старшей медицинской сестры, ответственной за организацию сестринского дела, учета, хранения и правильного расходования лекарственных препаратов;
- разработан и утвержден комплекс мер по введению усовершенствованной системы повышения квалификации и совершенствования профессионального уровня врачей общей практики и медицинских сестер СВП.
В результате реализации этих мер итоговое сокращение численности среднего и младшего медицинского персонала составило 5 156 ставок или 9 % от их общего количества с высвобождением бюджетных средств на сумму 19,2 млрд. сум.
7. Большое значение в обеспечении эффективной деятельности СВП отводится патронажным медицинским сестрам. Учитывая это, в 96 СВП 5районов республики внедрена рейтинговая оценка эффективности деятельности патронажных медицинских сестер, которая позволила повысить ответственность патронажных медицинских сестёр за конечные результаты своей работы, уменьшить количество экстренных госпитализаций, вызовов скорой медицинской помощи и количество больных, направленных на освидетельствование в медицинскую трудовую экспертизу, за счет повышения эффективности профилактической работы.
8. В связи с отсутствием аккредитации медицинских учреждений республики разработаны рекомендации по механизму рейтинговой оценки деятельности СВП в целом как промежуточный этап до внедрения механизма аккредитации.
9. Внедрение в практическое здравоохранение научно-обоснованной модели аккредитации СВП обеспечит повышение качества медицинской помощи, без серьезных внешних вкладов и ресурсов.
10. Разработанные стандарты и индикаторы аккредитации для системы управления качеством медицинской помощи в первичном звене здравоохранения могут быть предложены для использования в системе материального стимулирования медицинских работников.
11. Научно-обоснованная организационная модель аккредитации учреждений первичного звена здравоохранения дает возможность определить приоритетные направления для национального уровня, а значит, может быть применена для аккредитации других медицинских учреждений Республики Узбекистан.

Тип источника: Авторефераты
Годы охвата с 1992
inLibrary
Google Scholar
Выпуск:
CC BY f
1-78
49

Скачивания

Данные скачивания пока недоступны.
Поделиться
Юсупалиев, Б. (1970). Совершенствование методических подходов и медико-организационных мер аккредитации деятельности учреждений первичного звена здравоохранения – сельских врачебных пунктов. Каталог авторефератов, 1(1), 1–78. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/autoabstract/article/view/48210
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Актуальность и востребованность темы диссертации. Во всём мире одним из актуальных направлений в сфере здравоохранения является организация эффективной деятельности системы здравоохранения, особенно первичного звена здравоохранения в сельской местности, а также дальнейшее совершенствование методических подходов оценки их деятельности.
За годы независимости в республике осуществлены широкомасштабные программные мероприятия в сфере реформирования системы здравоохранения, результатом которых являются достижения, признанные мировым сообществом. При этом необходимо особо отмстить организацию стройной системы первичной медико-санитарной помощи в сельской местности за счет создания и эффективной работы сельских врачебных пунктов.
В республике проводится целенаправленная работа по дальнейшему углублению реформирования системы здравоохранения, повышению эффективности деятельности медицинских учреждений, обеспечению населения высококачественными медицинскими услугами в соответствии с современными требованиями и стандартами, внедрению передовых форм, методов управления и организации труда в системе здравоохранения. Свидетельством этого является постановление Президента Республики Узбекистан от 28 ноября 2011 г. № ПП-1652 «О мерах по дальнейшему углублению реформирования системы здравоохранения», которым определены основные направления дальнейшего углубления реформирования системы здравоохранения республики на 2012-2015 годы.
Совершенствование методических подходов и медико-организационных мер аккредитации сельских врачебных пунктов является одной из актуальных задач сферы здравоохрнанения. С этой точки зрения разработка стандартов и индикаторов самооценки деятельности СВП, совершенствование системы непрерывного профессионального развития персонала медицинских учреждений, разработка пилотного пакета стандартов и индикаторов аккредитации СВП, предложений по стимулированию труда врачей общей практики и патронажных медицинских сестёр СВП, расположенных в отдаленных от городской инфраструктуры горно-предгорных населенных пунктах, разработка новых штатных нормативов СВП, исходя из норм нагрузки на медицинский персонал СВП, дальнейшее совершенствование методологии оценки эффективности деятельности и качества оказываемой медицинской помощи патронажными медицинскими сестрами СВП, а также СВП в целом, являются важными научно-практическими задачами системы здравоохранения.
Настоящая работа в определенной мере способствует выполнению задач, определенных в Указе Президента Республики Узбекистан от 19 сентября 2007 г. № УП-3923 «Об основных направлениях дальнейшего углубления реформ и реализации Государственной программы развития здравоохранения» и Постановлении Президента Республики Узбекистан от 28 ноября 2011г. № ПП-1652 «О мерах по дальнейшему углублению реформирования системы здравоохранения».
Цель исследования является разработка научно-обоснованных предло жения и рекомендаций по совершенствованию методических подходов и ме дико-организационных мер аккредитации сельских врачебных пунктов.
Научная новизна диссертационного исследования.
Разработаны стандарты и индикаторы для аккредитации деятельности учреждений первичного звена здравоохранения - сельских врачебных пунктов, включающие в себя следующие стандарты: эффективность организации, управления и финансирования медицинской помощи; кадровое обеспечение материально-техническая база; информационно-ресурсная база.
Разработана система оценки эффективности деятельности и качества оказываемой медицинской помощи патронажными медицинскими сестрами СВП.
Разработана система оценки эффективности деятельности СВП в организации качественной медицинской помощи населению, основанная на показателях исполнения функциональных обязанностей медицинскими работниками СВП и качественных показателях (количество посещений прикрепленного населения СВП, поздняя диагностика среди них социально-значимых заболеваний, состояние здоровья и заболеваемости населения, материально-техническая база и инфраструктура СВП).
Разработана система эффективной координации центральными районными многопрофильными поликлиниками деятельности СВП.
ЗАКЛЮЧЕНИЕ
На основе проведенных исследований по докторской диссертации на тему «Совершенствование методических подходов и медикоорганизационных мер аккредитации деятельности учреждений первичного звена здравоохранение - сельских врачебных пунктов» представлены следующие выводы:
1. В современной системе здравоохранения механизмы контроля качества и безопасности медицинской помощи работают не всегда эффективно, причиной этому является отсутствие системы методов оценки и инструментов управления качеством. Оценка уровня качества и безопасности медицинской помощи осуществляется нерегулярно и не стандартизировано, что в свою очередь, диктует необходимость проведения аккредитации лечебных учреждений.
2. В связи отсутствием научно-обоснованных подходов к проведению аккредитации медицинских учреждений в республики, в том числе сельских врачебных пунктов, на основе международного опыта разработаны и внедрены стандарты и индикаторы самооценки деятельности СВП для проведения внутреннего аудита и оценки реального состояния учреждений первичного звена здравоохранения. Проведена самооценка СВП, оценено реальное состояние качества медицинской помощи, оказываемой пилотными учреждениями, что дает возможность мониторировать качество деятельности СВП, получить объективные оценки, основанные на фактах. Это, в свою очередь повышает осведомленность персонала медицинского учреждения о существующих проблемах, требующих совершенствования и поиска соответствующего потенциала для их улучшения.
3. В связи с отсутствием опыта у медицинского персонала в вопросах проведения аккредитации учреждения в целях развития ресурсной обеспеченности и совершенствования знаний и практических навыков персонала, а также подготовки учреждений к процедуре пилотной аккредитации разработана и внедрена система непрерывного профессионального развития (НПР) персонала медицинских учреждений методологии повышения качества, инструментам аккредитации и самооценки учреждения. Для успешного прохождения процедуры аккредитации и получения категории, персоналу учреждений здравоохранения необходимо тщательное изучение и внедрение в свою деятельность стандартов и индикаторов аккредитации, изменение системы менеджмента своего учреждения.
4. Проведение экспертной оценки деятельности (процедуры аккредитации) требует особых дисциплинарных навыков, поэтому оценочная группа должна включать в себя специалистов всех основных направлений для определения конкретных проблем, нуждающихся в совершенствовании.
5. В республике не проводится аккредитация медицинских учреждений, в том числе СВП. Это диктует необходимость внедрения пилотного пакета стандартов и индикаторов аккредитации учреждений ПМСП, основанного на международном опыте. В связи с чем, разработан и внедрен пилотный проект по аккредитации сельских врачебных пунктов. Вее СВП, вовлеченные в экс псримент по внедрению аккредитации, прошли процедуру пилотной аккре дитации, согласно поставленным задачам и разработанной программе с при суждением им соответствующей категории аккредитации.
6. Осуществленный пилотный проект показал, что высшей категории аккредитации, не соответствовал ни один из пилотных СВП. Следовательно, качество оказываемой первичной медико-санитарной помощи сельскому населению требует дальнейшего совершенствования и улучшения. Поэтому результаты изучения деятельности СВП были учтены при разработке постановления Кабинета Министров Республики Узбекистан от 5 марта 2014 г. № 50 «О мерах по дальнейшей оптимизации и повышению эффективности деятельности сельских врачебных пунктов», в соответствии с которым:
- оптимизирована сеть СВП путем ликвидации 243 маломощных и неэффективно действующих СВП, что позволило сократить 1 215 единиц персонала и высвобождено 5,5 млрд, сум в годовом исчислении;
- введены в центральных районных многопрофильных поликлиниках, в пределах общей численности работников, должности заместителя заведующего поликлиникой - координатора деятельности СВП;
- врачам общей практики, работающим в отдаленных от городской инфраструктуры и расположенных в горно-предгорных населенных пунктах СВП, введена специальная надбавка за особые условия труда в размере 25% к тарифной ставке, включаемой в состав должностного оклада при исчислении установленных законодательством им доплат и надбавок;
- повышен максимальный размер надбавки за продолжительность стажа непрерывной работы патронажным медицинским сестрам СВП с 20 до 40 процентов к тарифной ставке. В результате средняя заработная плата медицинских сестёр возросла на 17%;
-введены в действие с 1 марта 2014 года новые штатные нормативы СВП, которыми предусмотрено уменьшение действующих норм нагрузки на патронажную медицинскую сестру СВП в целях обеспечения условий для посещения каждой прикрепленной семьи, а также введены должности старшей медицинской сестры, ответственной за организацию сестринского дела, учета, хранения и правильного расходования лекарственных препаратов;
- разработан и утвержден комплекс мер по введению усовершенствованной системы повышения квалификации и совершенствования профессионального уровня врачей общей практики и медицинских сестер СВП.
В результате реализации этих мер итоговое сокращение численности среднего и младшего медицинского персонала составило 5 156 ставок или 9 % от их общего количества с высвобождением бюджетных средств на сумму 19,2 млрд. сум.
7. Большое значение в обеспечении эффективной деятельности СВП отводится патронажным медицинским сестрам. Учитывая это, в 96 СВП 5районов республики внедрена рейтинговая оценка эффективности деятельности патронажных медицинских сестер, которая позволила повысить ответственность патронажных медицинских сестёр за конечные результаты своей работы, уменьшить количество экстренных госпитализаций, вызовов скорой медицинской помощи и количество больных, направленных на освидетельствование в медицинскую трудовую экспертизу, за счет повышения эффективности профилактической работы.
8. В связи с отсутствием аккредитации медицинских учреждений республики разработаны рекомендации по механизму рейтинговой оценки деятельности СВП в целом как промежуточный этап до внедрения механизма аккредитации.
9. Внедрение в практическое здравоохранение научно-обоснованной модели аккредитации СВП обеспечит повышение качества медицинской помощи, без серьезных внешних вкладов и ресурсов.
10. Разработанные стандарты и индикаторы аккредитации для системы управления качеством медицинской помощи в первичном звене здравоохранения могут быть предложены для использования в системе материального стимулирования медицинских работников.
11. Научно-обоснованная организационная модель аккредитации учреждений первичного звена здравоохранения дает возможность определить приоритетные направления для национального уровня, а значит, может быть применена для аккредитации других медицинских учреждений Республики Узбекистан.


background image

ТОШКЕНТ ВРАЧЛАР МАЛАКАСИНИ ОШИРИШ ИНСТИТУТИ

ҲУЗУРИДАГИ ФАН ДОКТОРИ ИЛМИЙ ДАРАЖАСИНИ БЕРУВЧИ

16.07.2013.Tib.19.01 РАҚАМЛИ ИЛМИЙ КЕНГАШ

ТОШКЕНТ ВРАЧЛАР МАЛАКАСИНИ ОШИРИШ ИНСТИТУТИ

ЮСУПАЛИЕВ БАХОДИР КАХРАМАНОВИЧ

СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ТИЗИМИНИНГ БИРЛАМЧИ БЎҒИНИ –

ҚИШЛОҚ ВРАЧЛИК ПУНКТЛАРИ ФАОЛИЯТИНИ

АККРЕДИТАЦИЯЛАШНИНГ УСЛУБИЙ ЁНДАШУВИ ВА ТИББИЙ

ТАШКИЛИЙ ЧОРА-ТАДБИРЛАРИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ

14.00.33 – «Жамият саломатлиги. Соғлиқни сақлашда

менежмент» (тиббиёт фанлари)

ДОКТОРЛИК ДИССЕРТАЦИЯСИ АВТОРЕФЕРАТИ

ТОШКЕНТ – 2016

Докторлик диссертацияси автореферати мундарижаси

Оглавление автореферата докторской диссертации


background image

Content of the abstract of doctoral dissertation

Юсупалиев Баходир Кахраманович

Соғлиқни сақлаш тизимининг бирламчи бўғини – қишлоқ врачлик

пунктлари фаолиятини аккредитациялашнинг услубий

ёндошуви ва

тиббий-ташкилий чора-тадбирларини такомиллаштириш 3

Юсупалиев Баходир Кахраманович

Совершенствование методических подходов и медико организационных мер
аккредитации деятельности учреждений первичного звена здравоохранения

– сельских врачебных

пунктов…........................................................................................................ 28

Yusupaliyev Bahodir Kahramanovich

Improvement of methodic approaches and medical organizational measures of

accreditation of primary health care institutions activity –

RHU…………………………………………………………………………. 53

Эълон қилинган ишлар рўйхати

Список опубликованных работ

List of published works........................................................................... 75

2

ТОШКЕНТ ВРАЧЛАР МАЛАКАСИНИ ОШИРИШ ИНСТИТУТИ


background image

ҲУЗУРИДАГИ ФАН ДОКТОРИ ИЛМИЙ ДАРАЖАСИНИ БЕРУВЧИ

16.07.2013.Tib.19.01 РАҚАМЛИ ИЛМИЙ КЕНГАШ

ТОШКЕНТ ВРАЧЛАР МАЛАКАСИНИ ОШИРИШ ИНСТИТУТИ

ЮСУПАЛИЕВ БАХОДИР КАХРАМАНОВИЧ

СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ТИЗИМИНИНГ БИРЛАМЧИ БЎҒИНИ –

ҚИШЛОҚ ВРАЧЛИК ПУНКТЛАРИ ФАОЛИЯТИНИ

АККРЕДИТАЦИЯЛАШНИНГ УСЛУБИЙ ЁНДАШУВИ ВА ТИББИЙ

ТАШКИЛИЙ ЧОРА-ТАДБИРЛАРИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ

14.00.33 – «Жамият саломатлиги. Соғлиқни сақлашда

менежмент» (тиббиёт фанлари)

ДОКТОРЛИК ДИССЕРТАЦИЯСИ АВТОРЕФЕРАТИ

ТОШКЕНТ – 2016

3


background image

Докторлик

диссертацияси

мавзуси

Ўзбекистон

Республикаси

Вазирлар

Маҳкамаси

ҳузуридаги

Олий

аттестация

комиссияси

томонидан

31.03.2016/В2016.1Tib289 рақами билан рўйхатга олинган.

Докторлик диссертацияси Тошкент врачлар малакасини ошириш институтида

бажарилган.

Диссертация автореферати уч тилда (ўзбек, рус, инглиз) веб-саҳифасининг

http:www.info@tipme.uz

манзили

бўйича

ва

«ZiyoNet»

ахборот-таълим

портали

www.ziyonet.uz

манзили бўйича жойлаштирилган:

Илмий маслаҳатчи: Асадов Дамин Абдураҳимович

тиббиёт фанлари

доктори, профессор

Расмий оппонентлар: Магзумова Шахзода Шахзадэевна

тиббиёт фанлари

доктори, профессор

Бабажанов Абдумурат Саттарович

тиббиёт фанлари доктори, профессор

Худайбергенов Абдулла Маткаримович

тиббиёт фанлари доктори, профессор

Етакчи ташкилот: Андижон Давлат тиббиёт институти

Диссертацияни

ҳимояси

Тошкент

врачлар

малакасини

ошириш

институти

ҳузуридаги 16.07.2013.Tib.19.01 рақамли Илмий кенгашнинг 2016 йил « » куни соат даги
мажлисида бўлиб ўтади (манзил: 100007, Тошкент шаҳри, Мирзо Улуғбек тумани, Паркент
кўчаси, 51. Тел./Факс:(+99871) 268-17-44, e-mail: info@tipme.uz.

Докторлик диссертацияси Тошкент врачлар малакасини ошириш институтининг

Ахборот-ресурс марказида -сон рақами билан рўйхатга олинган. Диссертация матни билан
Ахборот-ресурс марказида танишиш мумкин (100007, Тошкент шаҳри, Мирзо Улуғбек
тумани, Паркент кўчаси, 51. Тел./Факс:(+99871) 268-17-44).

Диссертация автореферати 2016 йил « » ___________да тарқатилган.

(2016 йил « »________даги ____-сон реестр баённомаси).

Д.М.Сабиров

Фан доктори илмий даражасини берувчи

илмий кенгаш раиси, т.ф.д., профессор

Н.Н.Убайдуллаева

Фан доктори илмий даражасини берувчи

илмий кенгашнинг илмий котиби, т.ф.н.

Х.Е.Рустамова

Фанлар доктори илмий даражасини берувчи

илмий кенгаш қошидаги илмий семинар раиси, т.ф.д., профессор


background image

4

КИРИШ (докторлик диссертациясининг аннотацияси)

Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурати.

Жаҳонда

соғлиқни сақлаш тизимини, айниқса, қишлоқ жойларида соғлиқни сақлаш
тизимининг бирламчи бўғини фаолиятини самарали ташкил қилиш ва улар
фаолиятини баҳолашнинг услубий ёндашувини такомиллаштириш долзарб
йўналишлардан бири ҳисобланади.

Мустақиллик йилларида мамлакатимизда соғлиқни сақлаш тизимини

ислоҳ қилиш юзасидан кенг қамровли дастурий чора-тадбирлар амалга
оширилиб, жаҳон миқёсида эътироф этилган натижалар қўлга киритилди. Бу
борада соғлиқни сақлаш тизимининг бирламчи бўғини бўлган қишлоқ
врачлик пунктларининг шакллантирилиши ва уларнинг самарали фаолиятини
алоҳида таъкидлаш зарур.

Соғлиқни сақлаш тизимини ислоҳ қилишни янада чуқурлаштириш,

тиббиёт муассасалари фаолияти самарадорлигини ошириш, замонавий
талаблар ва стандартларга мувофиқ аҳолига юқори малакали тиббий хизмат
кўрсатишни таъминлаш, республика соғлиқни сақлаш тизимида меҳнатни
бошқариш ва ташкил этиш шакллари ва усулларини жорий қилиш юзсидан
доимий равшда мақсадли чора-тадбирлар амалга оширилиб келинмоқда. Бу
борада Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2011 йил 28 ноябрдаги
«Соғлиқни сақлаш тизимини ислоҳ қилишни янада чуқурлаштириш чора
тадбирлари

тўғрисида»

ПҚ-1652-сон

қарорида

2012-2015

йилларда

республика

соғлиқни

сақлаш

тизимини

ислоҳ

қилишни

янада

чуқурлаштиришнинг асосий йўналишлари белгилаб берилганини алоҳида
таъкидлаш керак.

Қишлоқ врачлик пунктлари (ҚВП) фаолиятини аккредитациялашнинг

услубий

ёндашувини

такомиллаштириш

ва

тиббий-ташкилий

чора

тадбирлари самарадорлигини янада ошириш долзарб масалалардан бири
ҳисобланади. Шу жиҳатдан соғлиқни сақлаш тизимининг бирламчи бўғини
муассасаларининг ички аудитини ва ҳақиқий ҳолатини баҳолаш юзасидан
ҚВП фаолиятининг ўз-ўзини баҳолаш стандартлари ва индикаторларини,
тиббиёт ходимларининг узлуксиз малака ошириб бориши услубиётини,
ҚВПларни аккредитация қилиш стандарт ва индикаторларини, шаҳар
инфратузилмасидан узоқдаги ҳамда тоғ ва тоғ олди аҳоли пунктларида
жойлашган ҚВПларда ишлайдиган умумий амалиёт врачлари ва ҚВП
патронаж тиббий ҳамшираларининг меҳнатини рағбатлантиришни, ҚВП
тиббиёт ходимлари учун иш юкламаси нормаларидан келиб чиққан ҳолда
ҚВПнинг янги штат нормативларини, ҚВП патронаж тиббий ҳамширалари
кўрсатадиган

тиббий

ёрдам

сифати

ва

самарадорлигини

баҳолаш

услубиётини ва аҳолига сифатли тиббий хизмат кўрсатиш самарадорлигини
баҳолаш услубиётини такомиллаштириш муҳим илмий-амалий вазифа
ҳисобланади.


background image

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2007 йил 19 сентябрдаги

ПФ-3923-сон «Соғлиқни сақлаш тизимини ислоҳ қилишни янада чуқур

лаштириш ва уни ривожлантириш Давлат дастурини амалга оширишнинг

5

асосий йўналишлари тўғрисида»га Фармони ва 2011 йил 28 ноябрдаги ПҚ

1652-сон «Соғлиқни сақлаш тизимини ислоҳ қилишни янада чуқур
лаштириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги Қарорида белгиланган вазифа
ларни муайян даражада бажаришга хизмат қилади.

Тадқиқотнинг республика фан ва технологиялар ривожланиши нинг

устувор йўналишларига боғлиқлиги.

Мазкур тадқиқот республика фан ва

технологиялар ривожланишининг VI. «Тиббиёт ва фармакология» устувор
йўналиши доирасида бажарилган.

Диссертация мавзуси бўйича хорижий илмий-тадқиқотлар шарҳи.

Тиббий ёрдам сифатини баҳолаш бўйича илмий тадқиқотлар жаҳоннинг
етакчи илмий марказлари ва олий таълим муассасалари, жумладан, Cоғлиқни
сақлаш институти (АҚШ), Йел университети (АҚШ), Тиббиётнинг сифат ва
самардорлиги институти (Германия), Роттердам университетининг тиббиёт
технологияларни баҳолаш Эразма институти (Нидерландия), Соғлиқни
сақлаш, ижтимоий таъминот тадқиқотлари ва ривожланиш Миллий маркази
(Финляндия), И.М.Сеченов номидаги I – Москва давлат тиббиёт институти,
Дипломдан кейинги таълим Санкт-Петербург тиббиёт академияси (Россия
Федерацияси)да олиб борилмоқда.

Соғлиқни сақлаш муассасалари фаолиятини баҳолаш, аккредитациянинг

услубий

ёндошуви

ва

тиббий-ташкилий

чора-тадбирларини

амалга

оширишга оид жаҳонда олиб борилган тадқиқотлар натижасида қатор,
жумладан, қуйидаги илмий натижалар олинган: тиббий ёрдам кўрсатишда
беморларнинг хавфсизлигини таъминлаш, уларнинг хавфсиз тиббий ёрдам
олишига таъсир кўрсатувчи омилларни аниқлаш ва мазкур йўналишда
стандартлар ишлаб чиқилган (АҚШнинг Соғлиқни сақлаш институти, Йел
университети); cоғлиқни сақлашни сифати ва самарадорлигини клиник ва
иқтисодий нуқтаи назардан баҳолаш методологияси ишлаб чиқилган
(Тиббиётнинг сифат ва самардорлиги институти); соғлиқни сақлаш
технологияларни баҳолаш методологик ёндошувлар ишлаб чиқилган ва
уларни соғлиқни сақлаш тизимини бошқаришда таъсирини асослаш
(Роттердам университетининг тиббиёт технологияларни баҳолаш Эразма
институти); бирламчи тиббий ёрдам тизими фаолияти сифатининг назорат
тизими

ишлаб

чиқилган

(Соғлиқни

сақлаш,

ижтимоий

таъминот

тадқиқотлари ва ривожланиш Миллий маркази); тиббиётнинг йўналишлари
бўйича кўрсатилаётган тиббий ёрдам сифатини баҳолаш стандартлари ва
индикаторларини такомиллаштириш (И.М.Сеченов номидаги I – Москва
давлат тиббиёт институти, Дипломдан кейинги таълим Санкт-Петербург
тиббиёт академияси).

Бугунги кунда ташҳислаш ва даволаш стандартларни ишлаб чиқиш,

такомиллаштириш ва қўллаш, тиббиёт муассасалари фаолиятини тиббий ва


background image

иқтисодий самарадорлигини баҳолаш юзасидан, қатор, жумладан қуйидаги
йўналишларда устувор тадқиқотлар олиб борилмоқда: ташҳислашда бир
бирига

яқин

гуруҳлар (Diagnosis Related Groups DRG) тизимини

такомиллаштириш; муассасанинг ҳар бир ҳодими ва барча ҳодимлари

6

фаолиятини комплекс баҳолаш; шифохоналарда тиббий-ташкилий

технологияларни башқаришни оптималлаштириш; тиббиёт муассасанинг
молиявий фаолиятини тиббий хизмат сифатини эътиборга олган ҳолда
баҳолаш.

Муаммонинг ўрганилганлик даражаси.

Тиббий хизмат сифатини

ошириш

соғлиқни сақлаш тизимидаги асосий муаммолардан бири

ҳисобланади. У тиббий ёрдамнинг барча аспектларини: муассасанинг
моддий-техника базаси ҳолатини, профилактика ва даволаш-диагностика
ишларини, ходимнинг малакаси ва мустақил билимини оширишни ва шу
кабиларни ўз ичига олади.

Тиббий-ижтимоий хизматлар сифати тушунчасини белгилашда ягоналик

ҳанузгача

мавжуд

эмас,

сифатни

бошқариш

методологияси ишлаб

чиқилмаган, сифат стандартлари ва индикаторларини ишлаб чиқишда
муаммолар мавжуд.

Тиббий ёрдам сифатини баҳолаш муаммоси мураккаб ва кўп қирралидир

(Н.Қодиров, 2004; Н.Я.Бойченко, 2010; А.В.Белостоцкий, 2010). Ушбу
тушунчани аниқлашга ёндашувда ҳам, уни баҳолаш мезонларида ҳам кўплаб
тафовутлар мавжуд (И.Григорьев, 2003; Е.П.Сорокина, 2006). Кўрсатилаётган
тиббий ёрдам сифатини бошқариш механизмларидан бири ҳисобланадиган
тиббий фаолиятни аккредитация қилиш тартиботи соғлиқни сақлаш тизими
фаолият кўрсатишининг ҳозирги босқичида муҳим аҳамиятга

эга

(А.А.Корсунский, 2006; А.В.Ларин ҳаммуаллифлар билан бирга, 2008).

Ушбу муаммонинг муҳимлигига қарамай, аккредитацияни амалга

ошириш технологиясига ёндашувлар муфассал ёритилмаган. Аккредитация
тартиботининг тиббиёт муассасалари фаолиятининг таркибий-функционал
жиҳатларига таъсири натижалари етарли даражада очиб берилмаган.

Шу билан бирга, ушбу тажрибани таҳлил қилиш тиббий фаолият

сифатини назорат қилишда ушбу ташкилий шакл билан кенг танишиш ва
ундан фойдаланиш учун ниҳоятда зарурдир.

Диссертация мавзусининг диссертация бажарилган олий таълим

муассасасининг илмий-тадқиқот ишлари режалари билан боғлиқлиги.

Диссертация тадқиқоти Тошкент врачлар малакасини ошириш институти
нинг №02090010 «Юқумли, гигиеник, техноген ва экологик омилларнинг
аҳоли соғлиғига таъсири» илмий-тадқиқот ишлари режасига асосан
бажарилган.

Тадқиқотнинг мақсади

қишлоқ врачлик пунктлари фаолиятини

аккредитациялашнинг услубий ёндашуви ва тиббий-ташкилий чора
тадбирларини такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб


background image

чиқишдан иборат.

Мақсадга эришиш учун қуйидаги

тадқиқот вазифалари

белгиланган:

соғлиқни сақлаш тизимининг бирламчи бўғини муассасаларининг ички
аудитини ва ҳақиқий ҳолатини баҳолаш юзасидан ҚВП фаолиятининг ўз
ўзини баҳолаш стандартлари ва индикаторларини халқаро тажриба асосида
ишлаб чиқиш;

7

тиббиёт муассасалари ходимларининг муассасани аккредитация қилиш

ва баҳолаш сифатини ошириш методологияси бўйича узлуксиз малакавий
ривожлантириш тизимини ишлаб чиқиш;

ҚВПларни аккредитация қилиш стандартлари ва индикаторларининг

тажриба пакетини халқаро тажриба асосида ишлаб чиқиш;

ҚВП тармоқларини мақбуллаштириш ва фаолиятини кўп тармоқли

марказий туман поликлиникалари билан самарали мувофиқлаштириш бўйича
таклифлар ишлаб чиқиш;

шаҳар инфратузилмасидан узоқдаги ҳамда тоғ ва тоғ олди аҳоли

пунктларида жойлашган ҚВПларда ишлайдиган умумий амалиёт врачлари ва
ҚВП патронаж тиббий ҳамширалари меҳнатини рағбатлантириш бўйича
таклифлар ишлаб чиқиш;

ҚВП тиббиёт ходимлари учун иш юкламаси нормаларидан келиб чиққан

ҳолда ҚВПнинг янги штат нормативларини ишлаб чиқиш;

ҚВП патронаж тиббий ҳамширалари кўрсатадиган тиббий ёрдам сифати

ва самарадорлигини баҳолаш услубиётини такомиллаштириш бўйича
таклифлар ишлаб чиқиш;

ҚВПнинг аҳолига сифатли тиббий хизмат кўрсатиш самарадорлигини

баҳолаш услубиётини такомиллаштириш бўйича таклифлар ишлаб чиқиш.

Тадқиқотнинг объекти

сифатида республикада фаолият кўрсатаётган

қишлоқ врачлик пунктлари олинган.

Тадқиқотнинг

предмети

Саломатлик

институти

ва

тиббиёт

статистикаси маълумотлари базаси ҳамда ҚВП статистикаси, тиббий
ҳужжатлари, моддий-техника базаси, даволаш-профилактика жараёнини
бевосита кузатиш, ходимлар ва беморлар билан суҳбатлардан иборат.

Тадқиқотнинг усуллари.

Ички аудит/ўз-ўзини баҳолаш, ташқи

аудит/эксперт

баҳолаш,

бевосита

кузатиш/интервью

олиш,

тиббий

ҳужжатларни ва даволаш-диагностика жараёнини таҳлилий, статистик
ўрганиш.

Тадқиқотнинг илмий янгилиги

қуйидагилардан иборат:

тиббий хизмат кўрсатиш сифат даражасини объектив баҳолаш юзасидан

қишлоқ врачлик пунктлари аккредитациясининг индикаторлари ва
стандартлари (тиббий ёрдамни ташкил қилиш, бошқариш ва молиялаш тириш
самарадорлиги; кадралар билан таъминланганлик; моддий-техник база;
ахборот-ресурс базаси) ишлаб чиқилган;

ҚВПлардаги патронаж хамшираларнинг фаолияти самарадорлигини ва


background image

кўрсатилаётган тиббий ёрдам сифатини баҳолаш тизими ишлаб чиқилган;
ҚВПнинг ҳар бир ходимининг функционал вазифаларини бажариши ва сифат
кўрсаткичларга (бириктирилган аҳолининг қатновлар сони; ижтимоий
аҳамиятга молик касалликларнинг кечикиб қўйилган ташҳислар сони; аҳоли
соғлиғининг ҳолати ва касалланиш кўрсаткичлари; моддий-техник базаси ва
инфраструктураси) асосланган ҳолда ҚВПларнинг фаолияти
самарадорлигини баҳолаш тизими ишлаб чиқилган;

8

ҚВПлар фаолиятини марказий туман кўп тармоқли поликлиникалари

томонидан самарали мувофиқлаштиришнинг такомиллашган тизими ишлаб
чиқилган.

Тадқиқотнинг амалий натижалари

қуйидагилардан иборат:

даволаш-профилактика муассасалари фаолиятини ўзини ўзи баҳолаш
тизимининг ҳар қандай даражадаги соғлиқни сақлаш муассасалари учун
қўлланиши мумкинлиги кўрсатиб берилган;

аккредитациялаш тартиботларидан муваффақиятли ўтиш ва тоифа олиш

учун

соғлиқни

сақлаш

муассасалари

ходимлари

аккредитациялаш

стандартлари ва индикаторларини пухта ўрганиши ва ўз фаолиятига жорий
этиши, ўз муассасаси менежменти тизимини такомиллаштириш бўйича
амалий тавсиялар ишлаб чиқилган;

ҚВПларни аккредитация қилишнинг илмий асосланган моделини

соғлиқни сақлаш амалиётига жорий этиш, жиддий маблағлар ва ресурслар
жалб этмасдан, тиббий ёрдам сифати оширилишини таъминлаш бўйича
амалий таклифлар асослаб берилган;

тиббиёт муассасалари ходимларининг узлуксиз касбий малакасини

оширишда тажрибадаги муассасаларнинг тиббий ёрдам сифатини режа
лаштириш, назорат қилиш ва яхшилаш соҳасидаги салоҳиятини ошириш, энг
яхши натижаларга эришиш, шунингдек муассасаларни аккредитациялаш
тартиботларига

тайёрлаш

учун

сифатни

ошириш

методологиясига,

муассасани аккредитация қилиш ва ўзини ўзи баҳолаш инструментларига
ўқитиш тизимининг такомиллашган тартиби ишлаб чиқилган;

бошқарув ва соғлиқни сақлаш муассасаларида тиббий хизмат сифатини

яхшилаш асослари бўйича 36 соатга мўлжалланган ўқув дастури, шунингдек
сифатни бошқариш дастури бўйича тарқатма ўқув материаллар ишлаб
чиқилган.

Тадқиқот натижаларининг ишончлилиги

замонавий методларни

қўллаган ҳолда статистик жиҳатдан ишлаб чиқилган етарли миқдордаги
бошланғич материалларни синаб кўрилган методларидан фойдаланган ҳолда
белгиланади.

Тадқоқот натижаларининг илмий ва амалий аҳамияти.

Диссертация

тадқиқоти натижаларининг илмий аҳамияти соғлиқни сақлаш тизимининг
бирламчи бўғини – қишлоқ врачлик пунктлари фаолиятини аккредитациялаш


background image

бўйича мавжуд услубий ёндашувларни такомиллаштиришда фойдаланилиши
мумкинлиги билан изоҳланади.

Диссертация тадқиқоти натижаларининг амалий аҳамияти тадқиқот

натижаларидан ҚВПда тиббий ёрдам сифатини бошқариш бўйича мавжуд
стандартлар ва индикаторларининг янги авлодини яратиш, муассасаларни
аккредитация қилишнинг илмий асосланган ташкилий моделини асослаш
ҳамда тиббий хизмат кўрсатиш сифатини ва патронаж тиббий ҳамширалар
фаолияти самарадорлиги рейтинг бўйича баҳолаш ишларида фойдаланил
гани билан изоҳланади.

9

Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Қишлоқ врачлик

пунктлари фаолиятини аккредитациялашнинг услубий ёндашуви ва тиббий
ташкилий чора-тадбирларини такомиллаштириш бўйича олинган илмий
натижалар асосида:

Қишлоқ врачлик пунктлари фаолиятини такомиллаштиришга оид ишлаб

чиқилган

илмий

натижалардан

Ўзбекистон

Республикаси

Вазирлар

Маҳкамасининг 2014 йил 5 мартдаги 50-сон «Қишлоқ врачлик пунктларини
янада мақбуллаштириш ва фаолияти самарадорлигини ошириш чора
тадбирлари

тўғрисида»ги

қарорини

ишлаб

чиқишда фойдаланилган

(Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2015 йил 11 сентябрдаги 02/08-сон
маълумотномаси).

Натижаларинг

жорий

қилиниши

алоҳида

меҳнат

шароитлари учун ҚВПда фаолият кўрсатаётган шифокорларга тариф
ставкасига 25% миқдорида махсус устама жорий этиш, белгиланган қўшимча
ҳақ ва устамаларни ҳисоблашда лавозим маоши таркибига киритиш, ҳамда
ҚВПларнинг патронаж тиббий ҳамшираларига узлуксиз иш стажи учун
максимал устама миқдори тариф ставкасининг 20 фоизидан 40 фоизигача
ошириш имконини берган;

ҚВПнинг янги штат нормативлари бўйича таклифлар тегишли

ҳужжатлар доирасида тасдиқланган (Молия вазирлигининг 2014 йил 3
мартдаги 18-13-08/26-сон, Меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш
вазирлигининг 2014 йил 2 мартдаги 2-сон, Соғлиқни сақлаш вазирлигининг
2014 йил 2 мартдаги 06-3/102-1-сон қўшма қарорлари). Ишлаб чиқилган
таклифлар ҚВП ходимлари штат нормативларига тегишли ўзгартиришлар
киритиш имконини берган;

«ҚВП патронаж тиббий ҳамшираларининг фаолияти самарадорлигини

рейтинг бўйича баҳолаш тартиби тўғрисидаги» (Соғлиқни сақлаш вазирлиги
ва Молия вазирлигининг 2014 йил 28 мартдаги 10 ва 26-сон қўшма қарори)
ҳамда «ҚВП фаолиятини рейтинг бўйича баҳолаш тартиби тўғрисидаги»
вақтинчалик низомлар (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2015 йил 5
январдаги йўриқномаси), «ҚВПни аккредитация қилиш учун қўлланма»

(Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2012 йил 14 майдаги 136-сон протоколи),

«Тажриба аккредитацияси учун ҚВПни ўзини ўзи баҳолаш мезонлари»


background image

ишлаб чиқилган ва тасдиқланган. ҚВП патронаж тиббий ҳамшираларининг
ишлари самарадорлигини рейтинг бўйича баҳолашга доир ишларнинг
натижалари 5 та тумандаги 96 та ҚВПда, ҚВП фаолияти самарадорлигини
баҳолашга доир ишларнинг натижалари эса – республиканинг 18 та
туманидаги 319 та ҚВПда жорий этилган.

Илмий ишнинг апробацияси.

Диссертация тадқиқотининг асосий

материаллари тўғрисида Соғлиқни сақлаш вазирлигида ахборот берилган,
Вазирлар Маҳкамасининг Маданият, таълим, соғлиқни сақлаш ва ижтимоий
муҳофаза масалалари Комплекси мажлисларида, Соғлиқни сақлаш вазирлиги
ҳайъати мажлисларида, шунингдек халқаро вакиллар иштирокида ўтказилган
Республика илмий-амалий конференциясида – «Тиббиётдаги узлуксиз
таълим: кеча, бугун, эртага» (Тошкент, 2012 йил), Андижон вилояти ва

10

Қорақалпоғистон Республикасидаги врачлар семинарларида (Андижон,
Нукус, 2011, 2012 йиллар), Тошкент врачлар малакасини ошириш
институтининг Соғлиқни сақлаш иқтисодиёти, уни ташкил этиш, бошқариш
кафедраси мажлисида (Тошкент, 2015 йил), Тошкент врачлар малакасини
ошириш институтининг ҳузуридаги тиббий профилактика ва умумий амалиёт
врачларини тайёрлаш факультетининг кафедралараро мажлисида (Тошкент,
2016 йил), Тошкент врачлар малакасини ошириш институти ҳузуридаги
16.07.2013 Tib.19.01 Илмий кенашининг 14.00.33 - «Жамоат саломатлиги.
Соғлиқни сақлашда менежмент» ихтисослиги бўйича илмий семинарида
(Тошкент, 2016 йил) муҳокама қилинди.

Тадқиқот натижаларининг эълон қилиниши.

Диссертация мавзуси

бўйича 29 та илмий ишлар нашр қилиниб, жумладан, Ўзбекистон
Республикаси Олий аттестация комиссиясининг докторлик диссертациялари
асосий натижаларини чоп этиш тавсия этилган илмий нашрларда улардан 10
та мақола, шундан 2 та мақола халқаро илмий журналларда чоп этилган.

Диссертациянинг ҳажми ва тузилиши.

Диссертация кириш, 4 та боб,

хулосалар ва фойдаланилган адабиётлар рўйхатидан иборат. Диссертация
ҳажми 180 саҳифадан иборат.


background image

11

ДИССЕРТАЦИЯНИНГ АСОСИЙ МАЗМУНИ

Кириш

қисмида диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурати

асосланган, тадқиқот мақсад ва вазифалари ҳамда объекти ва предметлари
аниқланган, тадқиқотнинг республика фан ва технологиялари ривожининг
устивор йўналишларига мослиги, шунингдек, ишнинг илмий янгилиги ва
амалий натижалари келтирилган, олинган натижаларнинг ишончлилиги
асосланган, тадқиқотнинг назарий ва амалий аҳамиятлари очиб берилган,
илмий натижаларни амалиётга жорий қилиш ҳамда ишнинг апробацияси,
эълон қилинган ишлар ва диссертациянинг тузилиши бўйича маълумотлар
келтирилган.

Диссертациянинг

«Тиббиёт муассасалари фаолиятини аккредита

циялашнинг услубий ва тиббий-ташкилий масалалари»

деб номланган

биринчи бобида соғлиқни сақлаш тизимини ислоҳ қилишга қаратилган
Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан қабул қилинган фармон ва
қарорларда аҳоли саломатлигини мустаҳкамлаш, касалликларни олдини
олиш ҳамда аҳолига юқори малакали ва сифатли тиббий ёрдам кўрсатиш


background image

ислоҳотларнинг асосий мақсади этиб белгиланганлиги ёритиб берилган.

Мазкур бобда соғлиқни сақлаш тизимини ислоҳ қилиш натижасида

аҳолига малакали бирламчи тиббий ёрдам кўрсатиш мақсадида қишлоқ
врачлик пунктлари ташкил этилганлиги, ягона шошилинч тиббий ёрдам
тизими ва Республика ихтисослаштирилган тиббий марказлар шакллан
тирилганлиги кўрсатиб берилган. Ислоҳотларни амалга ошириш натижасида

аҳолини ўртача умр кўриши 67 ёшдан 73,5 ёшгача узайганлиги, оналар ва
болалар ўлими кўрсаткичлари 3 мартага камайганлиги қайд этилган.

Ҳозирги босқичда тиббий ёрдам хавфсизлигининг кафолати давлатнинг

соғлиқни сақлаш соҳасидаги асосий вазифаларидан бири ҳисобланади.
Сифатни назорат қилиш механизмига, энг аввало, аккредитация қилиш
тартиботларини киритиш лозимлиги кўрсатиб берилган.

Шунингдек, мазкур бобда Medline ва Сochrane Library маълумотлари

базаларидаги, ахборотларнинг бошқа электрон ва босма манбаларидаги
адабиётлар шарҳи келтириб ўтилган. Турли мамлакатларнинг соғлиқни
сақлашнинг ҳар хил даражадаги муассасаларини аккредитация қилиш
тизимини жорий этиш тажрибаси ўрганилган. Чунончи, соғлиқни сақлаш
тизими муассасаларини аккредитация қилиш бўйича ягона комиссия
(JCAHO)нинг ихтиёрий баҳолашга асосланган 60 йилдан ортиқ муддатдаги
тажрибаси, шунингдек тизимларни яратиш бўйича бир қатор Европа
мамлакатларининг тиббий ёрдами сифатини ихтиёрий ва мажбурий баҳолаш
борасидаги тажрибаси ўрганилган. Аккредитация жараёнини ташкил этиш
тажрибаси алоҳида эътиборга лойиқдир. У бир қатор изчил босқичларни ва
стандартларни ишлаб чиқишда, ахборотларни тўплашда уларни тўғри
қўлланиш моделининг юқори самарадорлигининг шарти ҳисобланадиган –
натижаларни таҳлил қилишдаги муайян механизмлардан фойдаланишни ўз
ичига олади.

12

Диссертациянинг

«Тадқиқотнинг объекти ва материаллари, қўл

ланилган тадқиқот усулларнинг тавсифи»

деб номланган иккинчи бобида

тадқиқотнинг объекти, материаллари, тадқиқотнинг предмети, усуллари акс
этилган. Тадқиқотнинг объекти сифатида республикада фаолият кўрсатаётган
қишлоқ врачлик пунктлари олинган. ҚВПларни аккредитациялаш ва рейтинг
баҳолаш

тадқиқотлар

ишчи

гуруҳлар

томонидан

тақдим

этилган

маълумотлар,

соғлиқни

сақлаш

ва

тиббий

статистика

институти

маълумотлари, тиббиёт фаолиятини тўғридан-тўғри кузатуви, тиббиёт
муассасаларнинг хужжатлари, беморларнинг тиббий хужжатлари, беморлар
ва ходимлар билан мулоқат орқали йиғилган маълумотлар асосида
ўтказилган.

Тиббиёт муассасаларнинг фаолиятини баҳолаш ва аккредитация

тоифасини аниқлаш Соғлиқни сақлаш тизими муассасаларини аккредитация
қилиш бўйича ягона комиссия (JCAHO)нинг балларни ҳисоблаш тизими
асосида амалга оширилган.


background image

ҚВПлардаги патронаж тиббиёт хамшираларнинг фаолиятини ҳамда

ҚВПларнинг тўлиқ фаолиятини рейтинг баҳолаш махсус ишлаб чиқилган
кўрсаткичлар асосида амалга оширилган.

Шунингдек, мазкур бобда ўтказилган тадқиқотларнинг асосий бос

қичлари аниқ ёритиб берилган. Тадқиқотлар қуйидаги асосий босқичларда
ўтказилган:

тиббиёт муассасаларнинг аккредитациялаш масаласига доир ҳалқаро

тажриба ўрганилган;

ҚВПларини аккредитациялашнинг стандарталари ва кўрсаткичлари

ишлаб чиқилган;

қишлоқ врачлик пунктларида фаолият кўрсатаётган тиббий ходмилар

жойига чиқиб аккредитацияни ўтказиш бўйича ўқитилган;

тиббиёт ходимлари томонидан қишлоқ врачлик пунктларини ўзини ўзи

бахолаш (ички аудит) ўтказилган;

махсус экспертлар томонидан ҚВПларнинг аккредитацияси (ташқи

аудит) ўтказилган;

ҚВПларнинг аккредитациялаш жараёнида аниқланган муаммо ва

камчиликлар асосида махсус саволнома ишлаб чиқилган ва республиканинг
барча ҚВПлари фаолияти ўрганилган;

ҚВПларнинг патронаж тиббий ҳамширалари фаолияти самарадорлигини

рейтинг баҳолаш тартиби тўғрисидаги Вақтинчалик низом ишлаб чиқилган
ва жорий қилинган.

ҚВПлар фаолиятини рейтинг бўйича баҳолаш механизмига доир

тавсиялар ишлаб чиқилган.

Диссертациянинг

«Қишлоқ врачлик пунктларининг аккредита цияси ва

улар фаолиятининг ҳозирги ҳолатининг қиёсий таҳлили»

деб номланган

учинчи бобида халқаро тажрибани ҳисобга олган ҳолда, соғлиқни сақлаш

тизимининг бирламчи бўғини муассасалари фаолиятини ўзини ўзи баҳолаш

ва ички аудити учун аккредитациянинг стандартлари (мезонлари)

13

ишлаб чиқилди. Улардан ҳар бири баҳолашнинг 10 тадан мезонини ўз ичига

олади. Чунончи, унга кўра ёрдам кўрсатиш (жараёни) сифати баҳолашнинг
асосий категорияси ҳисобланадиган схема, шунингдек ишлаб чиқилган
стандартларнинг қуйидаги категорияларининг муҳимлиги даражаси тавсия
этилган:

1) тиббий ёрдамни ташкил этиш, бошқариш ва молиялаштириш: ҚВПни

бошқариш,

ходимларни

бошқариш,

ташкилий

тузилма,

ҚВПни

молиялаштириш, ҚВПнинг молия-хўжалик фаолиятини самарали ва оқилона
бошқариш, ходимларни танлаб олиш, молиявий менежмент, ҚВПда
ўтказилган ишлар кўрсатилган ҳар йилги ҳисоботлар сифати, молиявий
маблағларни тақсимлаш, далиллар;

2) сифатли ва хавфсиз тиббий ёрдам кўрсатиш жараёни: бириктирилган

аҳолининг саломатлиги, эмлашлар билан қамраб олинганлиги, туғилиш


background image

кўрсаткичлари,

юқумли

касалликлар

манбаларидаги

кузатиш

тадбирларининг ўтказилганлиги, юқумли, юқумсиз ва ижтимоий аҳамиятга
эга касалликларни текшириш ва аниқлаш, соғлом турмуш тарзини тарғиб
қилиш, беморларга қўлланаётган тиббий тартиботларни тушунтириш,
беморлар билан қайтадан боғланиш, биноларнинг хавфсизлиги, тиббий
техника ва анжомлардан хавфсиз фойдаланиш;

3) кадрлар потенциали: кадрлар билан таъминланганлик, тиббиёт

ходимлари малакасини ошириш, ходимларнинг менежмент асосларини
билиши,

ўртача

иш

стажи,

моддий

рағбатлантириш

фондининг

тақсимланиши, ходимларнинг ўз ишидан қониқиши, корпоратив маданият;

4) моддий-техник база: асосий тиббиёт анжомлари, мебеллари, қаттиқ ва

юмшоқ буюмлар, тиббий препаратлар билан таъминланганлик, бинонинг
ҳолати;

5) ахборот-ресурс базаси: норматив ҳужжатлар, буйруқлар, клиник

қўлланмалар, протоколлар.

Ушбу маълумотлар соғлиқни сақлаш муассасасининг тиббий ёрдами

даражасининг миқдор ва сифат бўйича баҳосини акс эттиради. Шунингдек
улардан дастлабки ўзини ўзи баҳолашида ва мониторингини олиб боришда ва
келгусида уларни такомиллаштиришда фойдаланиш мумкин.

Мазкур мезонлар барча асосий омилларни холисона баҳолашни ўтка зиш

имкониятини таъминлайди. Ушбу омиллар тиббий ёрдам сифатига, жумладан
инфратузилмага, ресурсларга, хизматларни ташкил этишга ва

уларни

бошқаришга, шунингдек ҚВП фаолиятидаги туғруқ ва ўлим кўрсаткичлари,
даволаш-профилактика тадбирлари самарадорлиги, аҳоли

саломатлигига

таъсир кўрсатадиган асосий касалликларга алоҳида эътибор қаратишни талаб
қилади.

Кейинги босқичнинг асосий вазифаси ҚВП тиббий ходимларини

муассасани аккредитациядан ўтказишга, ўзлари баҳолаш (ички аудит)
методологияларига ўргатишдан иборат бўлди. Ушбу ишлар жойларга борган
ҳолда амалга оширилди. ҚВП ходимлари аккредитация тартиботларининг
назарий ва амалий асосларидан хабардор қилинди. Шунингдек, ички аудит

14

ўтказиш учун ахборот манбаларининг (амбулатория карталари, аёлларни
рўйхатдан ўтказиш журнали, фойдаланилаётган контрацептивлар ва шу
кабиларнинг) сифати ҳамда улардан фойдаланиш имкониятлари, шунингдек
ходимларнинг аккредитация тартиботларига олдиндан тайёрлиги (интервью
олиш, сўров йўли билан) баҳоланди.

Ички аудит (ўзини ўзи баҳолаш) натижаларининг таҳлили шуни кўрсатдики,

ҳудуддаги соғлиқни сақлаш муассасалари ишлаб чиқилган дастурга мувофиқ

аккредитация тартиботидан ўтишлари мумкин.

1-жадвал

Даволаш-профилактика муассасаларини аккредитациядан ўтказиш бўйича

ҚВПни ўзини ўзи баҳолаш натижалари

Муассаса номи

Ўзини ўзи баҳолаш стандартлари


background image

молияла

штириш

Тиббий

ёрдамни

ташкил

этиш,

бошқа

риш ва

Сифа

тли

ва

хавфс

и

з

тиб

бий

ёрдам

кўрсат

иш

жараён

и

самара

дорлиг

и

Ка

др

ла

р

би

ла

н

таъ

ми

нот

Мо

дд

ий-

тех

ни

к

баз

аси

Ахб

оро

т-ре

сурс

баз

аси

Жам

и

балл

ар

%

Қорақалпоғистон Республикаси

«Қорақалпоғистон» ҚВП

22

27

27

30

28

134

89

«Маданият» ҚВП

16

18

23

26

26

109

73

«Ток тау» ҚВП

17

18

22

18

25

100

67

«Орнек 1» ҚВП

17

19

20

16

27

99

66

Андижон вилояти

«Куйган ёр» ҚВП

24

28

22

27

30

131

87

«Роввот» ҚВП

28

25

23

26

27

129

86

«Ойдин булоқ» ҚВП

21

22

24

21

22

110

73

«Янги қишлоқ» ҚВП

15

22

21

24

24

106

71

Ҳар бир стандарт бўйича ўзини ўзи баҳолаш натижалари муфассал

таҳлил қилингандан кейин ҚВП фаолиятини яхшилаш учун амалий
тавсиялар берилди.

Масалан, «Янги қишлоқ», «Ойдин булоқ», «Куйган ёр», «Маданият»,

«Ток тау» ва «Орнек 1» ҚВПлари раҳбарларига соғлиқни сақлашни ташкил
этиш ва бошқариш бўйича малакани ошириш, ташкилий тузилмани қайта
кўриб чиқиш, ҳар бир врач учун иш юкламасини тақсимлаш, шунингдек ҚВП
ходимларини моддий рағбатлантириш фондини тақсимлашга фаол жалб этиш


background image

тавсия қилинди. Ўзини ўзи баҳолаш мезонларини муфассал таҳлил қилиш
натижасида аниқландики, тажрибадаги ҚВПларда молия менежерларининг
90 фоизи кейинги 5 йилда молиялаштириш масалалари

бўйича малака

ошириш курсидан ўтишмаган.

Бундан ташқари, фертил ёшдаги аёлларни диспансеризациялаш,

туғруқлар, кузатиш тадбирларини ўтказиш, беморларнинг ўтказиладиган
тиббий тартиботлар, уларнинг натижалари ва кутилиши мумкин бўлган
оқибатлари, тиббиёт ходимлари малакасини ошириш, моддий-техник базани

15

мустаҳкамлаш, тиббиёт амалиётида диагностика ва даволаш стандартларини
(протоколларини) қўлланиши бўйича муассасаларда ишларни яхшилаш
юзасидан тавсиялар берилди.

ҚВПни ўзини ўзи баҳолашнинг йиғма таҳлили шуни кўрсатдики, бу

борадаги кўрсаткичлар асосан 66-73 фоиз доирасида бўлди, бу тиббий
хизматлар сифати даражасининг ўртача кўрсаткичи ҳисобланади.

Таҳлил шуни ҳам кўрсатдики, муассасалар ходимларининг тиббий ёрдам

кўрсатишни ташкил этиш ва турлича ҳолатдаги беморлар билан ишлаш
сифати муаммолари бўйича тайёргарлик даражасида анча тафовутлар
мавжуд.

Ушбу факт ҚВП ходимлари учун соғлиқни сақлаш муассасаларида

сифатни ошириш дастури бўйича малака ошириш туркумларини ўтказиш
зарурияти тўғрисида хулосага келиш имконини берди.

Кейинги босқичда соғлиқни сақлаш тизимининг бошланғич бўғини

муассасаларини аккредитация қилиш бўйича илмий тадқиқотлар доирасида
Андижон вилоятидаги ва Қорақалпоғистон Республикасидаги ҚВП тиббиёт
ходимларини «Аккредитация ва тиббий ёрдам сифатини ошириш» туркуми
бўйича ўқитиш амалга оширилди.

Ўқитишнинг мақсади тиббий ёрдам сифатини режалаштириш, назорат

қилиш ва яхшилаш соҳасида тажрибадаги муассасалар салоҳиятини ошириш,
энг яхши натижаларга эришиш учун тиббий ёрдам кўрсатиш жараёнида
ходимларнинг

билим

ва

кўникмаларини

жорий

этиш,

шунингдек

муассасаларни аккредитация тартиботларига тайёрлашдан иборат бўлди.

Ушбу туркум 5 кун давомидаги аудитория ва амалий ишлардан иборат

бўлди. Машғулотлар интерактив режимда ўтказилди, уларда тақдимотлар,
кичик гуруҳларда ишлаш ва мунозаралар қўлланди. Дастлабки 3 кунда
қатнашчилар тақдимотларни тинглашди ва кичик гуруҳларда ишлашди,
сифатни ошириш мақсадларини аниқлашди, мавжуд клиник қўлланмалар
асосида стандартлар ва индикаторларни ишлаб чиқишди, маълумотларни
тўплаш манбаларини ва материаллар тўплаш методларини аниқлашди.
Машғулотларнинг

тўртинчи

кунида

жойларда

бўлишди.

Андижон

вилоятидаги

ўқиётганлар

«Куйган

ёр»

ҚВПга,

Қорақалпоғистон

Республикасидагилар эса – «Маданият» ҚВПга боришди.

Ўқишнинг бешинчи куни ҳар бир гуруҳ ўзини ўзи баҳолаш

натижаларини тақдим этишди ва сифатни ошириш бўйича тавсиялар


background image

беришди.

Базавий билимларни баҳолаш учун пре-тестлар, туркум ниҳоясида эса –

пост-тест ўтказилди. Аккредитация ва тиббий ёрдам сифатини ошириш
масалаларидаги билимлар бўйича тест натижалари шуни кўрсатдики,
ўқитишдан кейин ҚВП ходимларининг билимлари пре-тестга нисбатан икки
баравардан кўпроқ яхшиланди.

Тадқиқот билан қамраб олинган ҚВП ходмилари ўқитилгандан сўнг

ҚВПларни ташқи эксперт баҳолаш ўтказилди. ҚВПни баҳолаш «ҚВПнинг

тажриба аккредитациясини амалга ошириш бўйича қўлланма»га мувофиқ ҳар

16

бир стандарт учун индикаторлар рўйхатидан фойдаланган ҳолда ўтказилди,
сўнгра ҳар бир индикаторга ҳисобот ва тавсиялар тузган ҳолда миқдорий
баҳо берилди.

Ўтказилган тадқиқотлар якунлари бўйича мустақил экспертлар билан

биргаликда аккредитация индикаторлари баҳоси таҳлил қилинди ва ҳар бир
ҚВПга тегишли тоифа берилди. Бунда уларга тиббий ёрдам кўрсатиш
жараёнини

яхшилаш

бўйича

тавсиялар,

шунингдек

аниқланган

камчиликларни бартараф этиш бўйича ҳаракатлар режаси тақдим этилди.

ҚВПларнинг ташқи экспертизаси якуний натижаларига кўра ҚВПда

хизматларни ташкил этиш ва кўрсатиш, ресурслари ва стандартларининг
ўртача балли 80 фоизни ташкил қилди. Бунда «Қорақалпоғистон» ҚВП ва
«Куйган ёр» ҚВП энг юқори – 90 фоиз, «Орнек 1» ҚВП энг кам – 70 фоиз
балл олди.

1-расм. ҚВП ресурслари стандартларини баҳолаш (%).

Ресурслар

билан

таъминланганликни

такомиллаштириш

учун

муассасаларга сувдан, электр энергиясидан ва иситишдан бир хилда
фойдаланишга

тааллуқли

тавсиялар

берилди.

Режалаштириш

ва

текширишлар, тестдан ўтказиш ва тиббий анжомларга хизмат кўрсатиш
ҳамда текширишлар натижаларини ҳужжатлаштириш тавсия этилди. ҚВП
ходимлари малакасини ошириш ва узлуксиз касбий ривожлантириш
масаласига алоҳида эътибор берилди. Барча муассасаларга беморларни
мутахассисга юбориш ёки тиббий ёрдам кўрсатишнинг бошқа даражасига


background image

ўтказиш

тартибини

(жараёнини)

такомиллаштириш; клиник ёзувлар

мазмунини,

уларнинг

тўлиқлигини,

аниқлигини,

батартиблигини

ва

замонавийлигини,

шунингдек

диагностика

ва

лаборатория

текширувларининг, даволашнинг, мутахассисга юборишнинг ва шифохонага
жойлаштириш ўз вақтидалигининг асосланганлигини пухталаштириш тавсия
этилди.

Тузилмага ва штатлар жадвалига эмас, сифатли тиббий ёрдам кўрсатиш

жараёнини ташкил этиш масалаларига алоҳида эътибор бериш муҳим
аҳамиятга эга, чунки салмоқли ташқи маблағлар ва ресурслар жалб этмасдан
жиддий ўзгартиришлар қилиш мумкин.

17

Ташқи экспертизанинг кейинги босқичида соғлиқни сақлашнинг

бошланғич бўғини учун устувор ҳолатлар ва тадбирлар рўйхатига мувофиқ
ҚВПнинг клиник ишлари баҳоланди. Тажрибадаги ҚВПда артериал
гипертензия (АГ)ни даволашнинг ўртача кўрсаткичи 70 фоизни ташкил
қилди. Ушбу стандарт бўйича максимал кўрсаткич «Куйган ёр» ҚВПда – 90
фоизни, минимал кўрсаткич «Маданият» ва «Ток тау» ҚВПларда 60 фоизни
ташкил қилди.

2-расм. Артериал гипертензия (диагностика ва даволаш)

бўйича стандартларни баҳолаш (%).

Тиббий ёрдам сифатини яхшилаш учун барча ҚВПларга АГни

профилактика, диагностика қилиш ва даволаш жараёнларини клиник
қўлланмаларга қатъий мувофиқ равишда ўтказиш тавсия этилди.

Ишемик юрак етишмаслигини диагностика қилиш ва даволаш бўйича

стандартнинг ўртача кўрсаткичи, худди АГдагидек, 74 фоизга етди.
Максимал даража – «Куйган ёр» ҚВПда 89 фоизни, минимал даража – «Ток
тау» ҚВПда 60 фоизни ташкил қилди.


background image

3-расм. Ишемик юрак етишмаслигини (стенокардия, миокард

инфаркти) диагностика қилиш ва даволаш бўйича стандартларни

баҳолаш (%).

18

Жараённи

яхшилаш

бўйича

тавсиялар,

асосан,

муассасанинг

ҳужжатлари айланишини (беморларнинг амбулатория карталаридаги тиббий
ёзувларни

юритиш

ва

қайд

этишни,

уларнинг

тўлиқлигини,

замонавийлигини, аниқлиги ва таҳлилини) такомиллаштиришга, беморларни
юбориш ва хизмат кўрсатишнинг бошқа янада юқори даражасига ўтказишни
яхшилашга, беморларнинг дори-дармонларини доимий қабул қилиш
юзасидан назоратни олиб боришга, шунингдек даволаш жараёнини
стандартларга қатъий мувофиқ равишда ташкил этишга йўналтирилди.

Болалар ва катта ёшдагиларни темир моддаси танқислиги анемияси

бўйича стандартга риоя қилиш аудити натижаларининг максимал кўрсаткичи
– «Куйган ёр» ҚВПда 93 фоизни, минимал кўрсаткичи – «Ток тау» ҚВПда 62
фоизни, стандартни бажаришнинг ўртача кўрсаткичи эса – 75 фоизни ташкил
қилди.

4-расм. Болалар ва катта ёшдагилардаги темир моддаси

танқислиги анемияси бўйича стандартларни баҳолаш (%).


background image

Ушбу йўналишда тавсиялар, асосан, барча ҚВПлардаги мавжуд

қўлланмаларга мувофиқ скрининг, диагностика ва даволашга тааллуқли
бўлди.

ҚВПлар фаолиятида антенатал парвариш қилиш стандарти алоҳида ўрин

тутади. Мазкур стандарт бўйича барча ҚВПлар юқори балл олишди.
«Қорақалпоғистон» ҚВПда – 92 фоизни, минимали – «Маданият» ҚВПда 82
фоизни, стандартнинг ўртача кўрсаткичи эса – 88 фоизни ташкил қилди.

Постнатал парвариш стандарти анча юқори позицияда бўлди ва 93

фоизни ташкил қилди. Максимал натижа – «Янги қишлоқ» ҚВПда – 96 фоиз,
минимал – «Куйган ёр» ҚВПда – 90 фоиз бўлди. Тиббий ёрдам кўрсатишни
яхшилаш бўйича тавсиялар, асосан, ушбу йўналишдаги патронаж хизматга ва
ҳужжатлар айланишига тааллуқли бўлди.

Эксперт баҳолаш натижалари бўйича контрацепция йўналишида юқори

балл олинди. Бунда стандартнинг ўртача кўрсаткичи 89 фоизни, максимал
балл – 93 фоизни («Қорақалпоғистон» ҚВП), минимал балл – 80 фоизни
(«Ойдин булоқ» ҚВП) ташкил қилди. Бунга тескари паст баллар 5 ёшгача
бўлган болалардаги диарея стандарти аудитида – 70 фоиз бўлди. Юқори
кўрсаткич – «Куйган ёр» ҚВПда 80 фоизни, минимал кўрсаткич – «Ток тау»

19

ҚВПда – 56 фоизни ташкил қилди. Ушбу стандарт бўйича тавсиялар
ресурслардан оқилона фойдаланишга, клиник қўлланмаларга қатъий риоя
этишга, ҳужжатлар айланишини яхшилашга ва беморларнинг дори
дармонларни қабул қилиши юзасидан назоратга йўналтирилди. 14 ёшгача
бўлган болалардаги гельминтозлар стандарти бўйича натижалар таҳлили
шуни кўрсатдики, ушбу йўналишда ҚВПлар етарли даражада иш олиб
боришмаяпти, бунда стандартнинг ўртача кўрсаткичи атиги 53 фоизни,
максимали – 57 фоизни («Ойдин булоқ» ҚВПда), минимали – 50 фоизни
(«Ток тау» ҚВПда) ташкил қилди. 14 ёшгача бўлган болалардаги
гельминтозлар бўйича тиббий ёрдамни яхшилаш учун барча ҚВПларга
клиник кўлланмаларга аниқ риоя қилиш, ходимларни ушбу йўналиш бўйича
аккредитация стандартлари ва индикаторларига қатъий амал қилган ҳолда
ишлашга ўқитишни ташкил этиш тавсия қилинди. Актив бўлмаган фазадаги
сил касали бор беморларга тиббий ёрдамни ташкил этиш бўйича энг паст
натижалар олинди. Масалан, учта ҚВПда – «Қорақалпоғистон», «Маданият»
ва «Куйган ёр»да стандартнинг ўртача кўрсаткичи атиги 47 фоизни,
максимали – 66 фоизни, қолган бешта ҚВПда эса – минимал кўрсаткич 35
фоизни ташкил қилди. Ушбу йўналишдаги аҳволни яхшилаш учун
экспертлар томонидан муассасаларга скринингни ташкил этиш, мазкур
муаммога доир ахборот материаллари банкини шакллантириш ҳамда
аккредитация стандартлари ва индикаторларини чуқур ўрганиш ва уларга
риоя этиш бўйича тавсиялар берилди.

1 ва 2-типдаги қандли диабет мавжуд беморларни диагностика қилиш ва

диспансеризациялаш бўйича стандартнинг ўртача кўрсаткичи 71 фоизни,


background image

максимали – 89 фоизни («Куйган ёр» ҚВПда), минимали – 60 фоизни («Ток
тау» ҚВПда) ташкил қилди.

5-расм. Қандли диабет бўйича стандартларни баҳолаш, %.

Ушбу йўналишда тиббий ёрдамни яхшилаш учун беморларнинг дори

дармонларни қабул қилиши юзасидан назоратни кучайтириш, касалликни

барвақт аниқлаш ва беморларни хизмат кўрсатишнинг ихтисослаштирилган

даражасига юбориш жараёнини мақбуллаштириш, беморлар патронажини

кучайтириш, беморларга клиник қўлланмаларга мувофиқ тиббий ёрдамни

20

ташкил қилиш, ушбу йўналиш бўйича ҳужжатлар айланишига эътибор бериш

тавсия этилди.

Барча ҚВПларда кўкрак бези, бачадон бўйни, ошқозон, нафас олиш

органлари ўсмасига оид стандарти бўйича паст баллар олинди.

6-расм. Хатарли ўсмалар (кўкрак бези, бачадон бўйни, ошқозон,

нафас олиш оганлари ўсмаси) бўйича стандартларни баҳолаш,%.

Стандартнинг ўртача кўрсаткичи 65 фоизни, максимали – 72 фоизни

(«Куйган ёр» ҚВПда), минимали – 56 фоизни («Ток тау» ва «Орнек 1»
ҚВПларда) ташкил қилди. Экспертларнинг тавсиялари: аҳоли ўртасида
мазкур касаллик белгилари тўғрисида хабардорликни ошириш, ахборотлар


background image

айланишини тартибга солиш, хатарли ўсмаларни барвақт аниқлаш бўйича
хавфли гуруҳ скринингини ўтказиш бўйича тушунтириш ишларини олиб
бориш.

Тадқиқотларимиз шуни кўрсатдики, иммунизациялаш жараёни соғлиқни

сақлашнинг бирламчи бўғинида энг мукаммал ва яхши ташкил этилган
йўналиш ҳисобланади. Аҳолини иммунизациялаш борасида аккредитация
стандарти бўйича барча ҚВПларда 100 фоиз бўлгани шундан далолат беради.
Булар вакцинациялаш ва иммунизациялашнинг бевосита Давлат санитария
эпидемиология назорати хизматининг доимий эътиборида эканлиги

натижасидир.

Пневмонияга чалинган 5 ёшгача бўлган болаларга тиббий ёрдам

кўрсатиш стандарти бўйича кўрсаткичлар ҳам юқори – 92 фоиз, максимали –
96 фоиз («Ойдин булоқ» ҚВПда), минимали – 90 фоиз («Куйган ёр» ва
«Роввот» ҚВПларда) бўлди. Микронутриентлар танқислиги стандарти ҳам
юқори баҳоланди.

Фикримизча, бу қайд этилган йўналишлар бўйича тиббий ёрдам

кўрсатишда ишлаб чиқилган ва амалиётга жорий этилган клиник
стандартлардан фойдаланиш натижасидир.

Аккредитациялашнинг

ҳар

бир

ҚВП

фаолиятининг

муайян

категориядаги стандартларга мувофиқлигини таҳлил қилиш бизнинг
тадқиқотларимиздаги навбатдаги йўналишдир.

21

Энг яхши аккредитация баллари: «Куйган ёр» ҚВПда – 85,3 фоизни ташкил

қилди. Ушбу муассаса энг юқори – 93 фоиз баллни болалар ва катта

ёшдагилардаги темир модда танқислиги анемия стандарти бўйича олди. 14

ёшгача бўлган болалардаги гельминтоз стандарти бўйича эса ушбу

муассасага 55 фоиз – минимал балл қўйилди. Демак, «Куйган ёр» ҚВПнинг

тиббиёт ходимлари ушбу йўналишдаги ишларини такомиллаштириши керак.

Қарийб 83 фоиз аккредитация балли олган «Қорақалпоғистон» ҚВП

иккинчи ўринни эгаллади. 93 фоиз балл олган ушбу муассасада
контрацепция бўйича ишлар яхши йўлга қўйилган. Биринчи ўринда бўлган
олдинги муассасадаги каби бу ерда ҳам 14 ёшгача бўлган болалардаги
гельминтоз бўйича ишлар суст йўлга қўйилган, яъни мазкур ишлар бўйича у
55 фоиз балл олган. Ушбу патология бўйича бу ерда ходимлар учун таълим
дастурини ташкил этиш ва клиник стандартларга амал қилиш зарур.

79 фоиз аккредитация балли олган «Роввот» ҚВП улардан бироз орқада

қолди. Унинг фаолиятини таҳлил қилиш ва баҳолаш шуни кўрсатдики, ушбу
ҚВП микронутриентлар танқислиги бўйича 95 фоиз, нофаол сил касаллигига
чалинган беморларни ташхислаш ва даволаш бўйича 35 фоиз минимал балл
олган.

«Янги қишлоқ» ҚВП тажриба аккредитацияси якунлари бўйича 77,5

фоиз олди. Унда максимал кўрсаткич 96 фоизни, минимал кўрсаткич нофаол


background image

сил касаллигига чалинган беморлар бўйича 35 фоизни ташкил қилди.
Тиббиёт ходимлари малакасини ошириш йўли билан ушбу кўрсаткични
яхшилаш мумкин бўлади.

«Маданият» ҚВП тажриба аккредитацияси якунлари бўйича 76,3 фоиз

балл олди. Бу ерда постнатал парвариш бўйича ишлар яхши йўлга
қўйилганлиги учун 94 фоиз максимал балл олинди. 14 ёшгача бўлган болалар
гельминтози бўйича стандарт ишларнинг энг суст бўғини эканлиги маълум
бўлди.

«Ойдин булоқ» ҚВП тажриба аккредитацияси бўйича 75,9 фоиз балл

олди. Бу ерда энг максимал – 96 фоиз балл пневмонияга чалинган 5 ёшгача
бўлган болаларга тиббий ёрдам кўрсатиш бўйича, сил касаллигининг нофаол
фаза стандарти бўйича эса 35 фоиз минимал балл олинди.

«Орнек 1» ҚВП 72,9 фоиз аккредитация бали олди, стандартлар бўйича

95 фоиз максимал баллга «микронутриентлар танқислиги» йўналиши бўйича
эришди. 35 фоизли стандарт минимал кўрсаткичи нофаол сил билан
касалланган беморларга тиббий ёрдам кўрсатиш бўйича қайд этилди.

«Ток тау» ҚВП тажриба аккредитацияси якунлари бўйича 71,2 фоизли

кўрсаткичга эришди. Бу ерда постнатал парвариш қилиш ишлари яхши йўлга
қўйилганлиги учун кўрсаткич 95 фоизни, нофаол сил касаллиги бўйича
кўрсаткич энг кам – 35 фоизни ташкил қилди.

Шу тариқа, соғлиқни сақлашнинг бирламчи бўғини бўлган ҚВПлар

бўйича ўтказилган ташқи экспертиза шуни кўрсатдики, 90 дан 100 фоизгача
бўлган аккредитация стандартларига, яъни энг юқори аккредитация
тоифасига тажрибадаги ҚВПлардан бирортаси ҳам мувофиқ бўлмади.

22

Биринчи тоифага мувофиқ бўлган (80 дан 90 фоизгача) балларни, яъни 85,3
фоизни «Куйган ёр» ҚВП ва 82,8 фоизни «Қорақалпоғистон» ҚВП олди.
Иккинчи тоифа 70 дан 79 фоизгача балл олган – «Роввот» ҚВП (79%)га,
«Янги қишлоқ» ҚВП (77,5%)га, «Маданият» ҚВП (76,3%), «Ойдин бўлоқ»
ҚВП (75,9%)га, «Орнек 1» ҚВП (72,9%)га, «Ток тау» ҚВП (71,2%)га берилди.

Қайд этилганларни якунлаб, шундай хулоса чиқариш мумкинки,

саккизта ҚВПнинг ҳаммаси қўйилган вазифаларга ва ишлаб чиқилган
дастурга мувофиқ тажриба аккредитациясидан ўтишди ҳамда уларга тегишли
тоифалар берилди.

Диссертациянинг

«Қишлоқ врачлик пунктлари фаолиятини рейтинг

баҳолашнинг услубий ёндашуви ва тиббий-ташкилий жиҳатларини
такомиллаштириш»

деб номланган тўртинчи бобида мавжуд муаммоларни

ва

ҚВПларнинг

тажриба

аккредитациясини

ўтказишда

аниқланган

камчиликларни таҳлил қилиш натижалари бўйича ҚВПлар фаолияти
самарадорлигини ўрганишга доир махсус саволнома ишлаб чиқилди. Унга
мувофиқ ҚВПлар фаолиятининг қуйидаги жиҳатлари ўрганилди.

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2008 йил 18

мартдаги

«Соғлиқни

сақлаш

ҳудудий

муассасаларининг

ташкилий


background image

тузилмасини такомиллаштиришга доир чора-тадбирлар тўғрисида» 48-сон
қарори билан тасдиқланган Қишлоқ врачлик пункти тўғрисидаги Низом ва
унинг тузилмасига мувофиқ ҚВПларнинг фаолият кўрсатиши;

ҚВПларнинг профилактика ва даволаш ишлари асосий

кўрсаткичларининг бажарилиши;

ҚВПларнинг кадрлар салоҳиятини, шу жумладан врачлар ва ўрта

тиббиёт ходимлари билан таъминланганлигини, иш юкламаларининг
бажарилишини, ходимлари малакасининг ўз вақтида оширилиши;

моддий-техника базасининг ҳолати, тиббиёт анжомлари, буюмлари,

дори-дармонлари ва сарфлаш материаллари билан таъминланганлиги;

тиббиёт анжомларидан фойдаланиш самарадорлиги;

ҚВПларнинг марказий туман кўп тармоқли поликлиникалари билан

ўзаро ҳамкорлиги масалалари.

Ўрганиш натижалари бўйича қуйидагилар тавсия этилди:
қурилиш нормалари ва қоидаларига мувофиқ бўлмаган, фойдаланиш

хавфсизлиги талабларига жавоб бермайдиган, мослаштирилган биноларда
жойлашган кам қувватли ва самарасиз фаолият кўрсатаётган 243 та ҚВПни
тугатиш йўли билан ҚВПлар тармоқларини мақбуллаштириш;

марказий туман кўп тармоқли поликлиникаларида, ходимларининг

чекланган умумий сони доирасида, поликлиника мудирининг ўринбосари –
ҚВП фаолиятини мувофиқлаштирувчи лавозимини жорий этиш;

шаҳар инфратузилмасидан узоқда ва тоғ, тоғолди аҳоли пунктларида

жойлашган ҚВПларда ишлаётган умумий амалиёт врачларини, шунингдек
ҚВПларнинг патронаж тиббий ҳамшираларини қўшимча рағбатлантириш;

23

патронаж

тиббий

ҳамширанинг

иш

юкламасининг

амалдаги

нормаларини қайта кўриб чиқишни назарда тутувчи ҚВП янги штат
нормативларини, шунингдек ҚВПнинг катта тиббий ҳамшираси лавозимини
жорий этиш.

Кейинги босқичда ҚВПларнинг патронаж тиббий ҳамширалари

фаолияти самарадорлигини рейтинг бўйича баҳолаш тартиби тўғрисидаги
Вақтинчалик низом ишлаб чиқилган. Унга мувофиқ республиканинг
Бўстонлик, Ўзбекистон, Шаҳрисабз, Хива ва Жомбой туманларидаги 96 та
ҚВПнинг

684

нафар

патронаж

тиббий

ҳамширалари

ишлари

самарадорлигини рейтинг бўйича баҳолаш жорий этилди.

Тиббий ҳамширалари ишлари самарадорлигини рейтинг баҳолашни

жорий этиш бўйича қуйидаги натижаларга эришилди:

патронаж тиббий ҳамширалар фаолияти самарадорлигини 9 та асосий

йўналишлар ва 30 та кўрсаткичлар бўйича баҳолаш жорий этилди; патронаж
тиббий ҳамшираларнинг функционал вазифалари, масъулияти белгиланди,
шунингдек уларнинг кундалик ишлари режа асосида ташкил этилди;

патронаж тиббий ҳамширалар фаолиятини ҚВПнинг умумий амалиёт


background image

врачи ва катта тиббий ҳамшираси томонидан назорат қилиш механизми
ишлаб чиқилди;

патронаж тиббий ҳамшираларнинг ишлари самарадорлиги оширилди;

аҳолини диспансеризациялаш сифати яхшиланди, тегишли равишда
беморларни аниқлаш ва станционарларга жойлаштирилган беморлар сони
кўпайтирилди. Бунда ҚВПлар йўлланмалари билан шифохонага юборилган
беморлар сони 53,1 фоиздан 58,5 фоизгача кўпайди;

шошилинч тиббий ёрдам бўлимларида даволанган беморлар сони 2013

йилнинг

9

ойи – 2014 йилнинг 9 ойи даврида стационаларда

даволанганларнинг умумий сонига нисбатан 12,8 фоиздан 11,6 фоизгача,
шунингдек бажарилган тез тиббий ёрдам чақириқлари сони 4,6 фоизга
камайди,

бу

тажрибага

жалб

этилган

ҚВПларда

профилактика,

касалликларни ўз вақтида аниқлаш ва беморларни режали даволаш
ишларининг кучайтирилганидан далолат беради;

тиббий меҳнат экспертизасига текшириш учун юборилган беморлар

сони 2013 йилнинг 9 ойи – 2014 йилнинг 9 ойи даврида 5 фоизга, шунингдек
берилган меҳнатга лаёқатсизлик варақалари сони 12,9 фоизга камайди.

Кейинги босқичда ҚВП патронаж тиббий ходимлари фаолиятини

рейтинг баҳолашдаги ижобий тажрибани, шунингдек Қорақалпоғистон
Республикасида ва Андижон вилоятида ҚВПларни аккредитация қилиш
бўйича ўтказилган тажрибани ҳисобга олиб, Ўзбекистон Республикаси
Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2015 йил 5 январдаги Йўриқномаси билан
тасдиқланган ҚВПлар фаолиятини рейтинг бўйича баҳолаш механизмига
доир тавсиялар ишлаб чиқилди.

24

ХУЛОСА

«Соғлиқни сақлаш тизимининг бирламчи бўғини – қишлоқ врачлик

пунктлари фаолиятини аккредитациялашнинг услубий ёндошуви ва тиббий
ташкилий чора-тадбирларини такомиллаштириш» мавзусидаги докторлик
диссертацияси бўйича олиб борилган тадқиқотлар натижасида қуйидаги
хулосалар тақдим этилди:

1. Соғлиқни сақлашнинг ҳозирги босқичида тиббий ёрдамнинг сифати

ва хавфсизлигини назорат қилиш механизмлари ҳар доим ҳам самарали
бўлмаяпти. Бунга сабаб – сифатни баҳолаш усуллари ва уни бошқариш
механизмлари тизимининг мавжуд эмаслигидир. Тиббий ёрдамнинг сифати
ва хавфсизлиги даражасини баҳолаш мунтазам амалга оширилмаяпти ва у
стандартлаштирилмаган.

Бу,

ўз

навбатида,

даволаш муассасаларини

аккредитациялашни талаб қилади.

2. Республикада тиббиёт муассасаларини, шу жумладан ҚВПларни

аккредитация қилишга илмий асосланган ёндашувларнинг мавжуд эмаслиги


background image

сабабли соғлиқни сақлашнинг бошланғич бўғини муассасаларининг ички
аудитини ва ҳақиқий ҳолатини баҳолашни амалга ошириш учун ҚВП
фаолиятини ўзини ўзи баҳолаш стандартлари ва индикаторлари халқаро
тажриба асосида ишлаб чиқилди ва жорий этилди. ҚВПларда ўз-ўзига баҳо
бериш бўйича ўтказилган тажриба муассасалари томонидан кўрсатилаётган
тиббий ёрдам сифатининг ҳақиқий ҳолати баҳоланди. Бу ҚВПлар фаолияти
сифати мониторингини олиб бориш, фактларга асосланган объектив баҳолаш
имконини беради. Бу, ўз навбатида, тиббиёт муассасалари ходимларининг
такомиллаштиришни ва уларни яхшилаш учун тегишли имкониятларни
топишни талаб қиладиган мавжуд муаммолардан хабардорлиги даражасини
оширади.

3. Тиббиёт ходимларида муассасани аккредитация қилиш масалаларида

тажрибанинг йўқлиги сабабли ҳамда ходимларнинг билимлари ва амалий
кўникмаларини

ривожлантириш,

такомиллаштириш,

шунингдек

муассасаларни тажриба тариқасидаги аккредитация тартиботига тайёрлаш
мақсадида

тиббиёт

муассасалари

ходимларини

узлуксиз

касбий

ривожлантириш, сифатни ошириш, аккредитация қилиш ва муассасани ички
баҳолаш механизмларига ўргатиш тизими ишлаб чиқилган ва жорий этилган.
Аккредитация тартиботидан муваффақиятли ўтиш ва тоифа олиш

учун

муассаса ходимлари аккредитация стандартлари ва индикаторларини, ўз
муассасасининг менежмент тизимини ўзгартиришни пухта ўрганиши ва
жорий этиши зарур.

4. Фаолиятни (аккредитация тартиботларини) эксперт баҳолашни

ўтказиш алоҳида интизомий кўникмаларни талаб қилади. Шу сабабли
баҳолаш гуруҳи такомиллаштирилиши керак бўлган аниқ муаммоларни
аниқлаш учун барча асосий йўналишлар вакилларидан иборат бўлиши керак.

5. Республикада тиббиёт муассасаларини, шу жумладан ҚВПни

аккредитация қилиш амалга оширилмаяпти. Бу ўз навбатда тиббиёт
муассасаларини аккредитация қилиш стандартлари ва индикаторларининг

25

жахон тажрибасидан келиб чиққан ҳолда жорий этилишини талаб қилади.
Шу муносабат билан ҚВПларни аккредитация қилишнинг тажриба лоийҳаси
ишлаб чиқилган ва жорий қилинган. Аккредитацияни жорий этиш бўйича
экспериментга жалб қилинган барча ҚВПлар қўйилган вазифаларга ва ишлаб
чиқилган дастурга мувофиқ тажриба аккредитацияси тартиботидан ўтди
ҳамда уларга тегишли аккредитация тоифаси берилди.

6. Амалга оширилган тажриба лойиҳаси тажриба ҚВПларининг

бирортаси ҳам аккредитациянинг юқори тоифасига мувофиқ эмаслигини
кўрсатди. Бинобарин, қишлоқ аҳолисига кўрсатилаётган дастлабки тиббий
санитария ёрдами янада такомиллаштиришни ва яхшилашни талаб қилади.
Шу сабабли ҚВПлар фаолиятини ўрганиш натижалари Ўзбекистон
Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг «Қишлоқ врачлик пунктларини
янада мақбуллаштириш ва фаолияти самарадорлигини ошириш чора
тадбирлари тўғрисида» 2014 йил 5 мартдаги 50-сон қарорини ишлаб чиқишда


background image

ҳисобга олинди, уларга мувофиқ:

- кам қувватли ва самарасиз фаолият кўрсатаётган 243 та ҚВПни

тугатиш йўли билан ҚВП шохобчалари мақбуллаштирилди, бу йиллик
ҳисоблаш бўйича 1215 нафар ходимни қисқартириш ва 5,5 млрд. сўм
маблағни тежаш имконини берди;

- кўп тармоқли марказий туман поликлиникаларида, ходимларнинг

умумий сони доирасида, поликлиника мудирининг ўринбосари – ҚВП
фаолиятини мувофиқлаштирувчи лавозими жорий этилди;

- шаҳар инфратузилмасидан узоқда ва тоғ, тоғолди аҳоли пунктларида

жойлашган ҚВПда ишлайдиган умумий амалиёт врачларига алоҳида меҳнат
шароитлари учун тариф ставкасига 25 фоиз миқдорида махсус устама ҳақ
жорий этилди, бу устама ҳақ улар учун қонунчиликда белгиланган қўшимча
ва устамаларни ҳисоблашда лавозим маоши таркибига киритилади;

- ҚВПнинг патронаж тиббий ҳамшираларига узоқ муддатли узлуксиз иш

стажи учун устаманинг максимал миқдори тариф ставкасининг 20 фоизидан
40 фоизигача оширилди. Натижада тиббий ҳамшираларнинг ўртача иш ҳақи
17 фоизга кўпайди;

- 2014 йил 1 мартдан бошлаб ҚВПнинг янги штат нормативлари амалда

жорий этилди, уларда ўзига биркитилган ҳар бир оилага бориши учун
шароитлар билан таъминлаш мақсадида ҚВП патронаж тиббий ҳамширасига
амалдаги иш юкламаси нормаларини камайтириш назарда тутилган,
шунингдек ҳамширалик ишларини, дори-дармонларни ҳисобга олиш, сақлаш
ва тўғри сарфлашни ташкил этиш учун масъул бўлган катта тиббий ҳамшира
лавозими жорий қилинди;

- ҚВП умумий амалиёт врачлари ва тиббий ҳамшираларининг

малакасини ошириш, касбий даражасини такомиллаштириш тизимини жорий
этиш бўйича чора-тадбирлар комплекси ишлаб чиқилди ва тасдиқланди.

Ушбу чора-тадбирларни амалга ошириш натижасида ўрта ва кичик

тиббиёт ходимлари сонини якуний қисқартириш 5156 ставкани ёки улар

26

умумий сонининг 9 фоизини, бўшаган бюджет маблағлари миқдори 19,2

млрд. сўмни ташкил қилди.

7. ҚВПларнинг самарали фаолиятини таъминлашда патронаж тиббий

ҳамшираларга

катта

аҳамият

берилмоқда.

Шуни

ҳисобга

олиб,

республиканинг 5 та туманидаги 96 та ҚВПда патронаж тиббий ҳамширалар
фаолияти самарадорлигини рейтинг бўйича баҳолаш жорий этилди. Бу
уларнинг ўз ишларининг якуний натижаси учун масъулиятини, профилактика
ишлари самарадорлигини ошириш ҳисобига шифохонага

шошилинч

жойлаштиришлар, тез тиббий ёрдам чақириқлар ва тиббий меҳнат
экспертизаси текширувларига юборилган беморлар сонини камайтириш
имконини берди.

8. Республика тиббиёт муассасаларини аккредитация қилишнинг мавжуд


background image

эмаслиги сабабли, аккредитация механизмини жорий этишгача оралиқ
босқич сифатида, ҚВП фаолиятини рейтинг бўйича баҳолаш механизми
бўйича тавсиялар ишлаб чиқилди.

9. ҚВПни аккредитация қилишнинг илмий асосланган моделини

соғлиқни сақлаш амалиётига жорий этиш, жиддий ташқи маблағлар ва
ресурсларсиз, тиббий ёрдам сифати ошишини таъминлайди.

10. Соғлиқни сақлашнинг бирламчи бўғинида тиббий ёрдам сифатини

бошқариш тизими учун ишлаб чиқилган стандартлар ва индикаторлар
тиббиёт ходимларини моддий рағбатлантириш тизимида фойдаланишга
тавсия этилиши мумкин.

11.

Соғлиқни

сақлашнинг

бирламчи

бўғини

муассасаларини

аккредитация қилишнинг илмий асосланган ташкилий модели миллий
даража учун устувор йўналишни белгилаш имконини беради, демак, у
Ўзбекистон Республикасининг бошқа тиббиёт муассасаларини аккредитация
қилиш учун қўлланиши мумкин.

27

НАУЧНЫЙ СОВЕТ ПО ПРИСУЖДЕНИЮ УЧЕНОЙ СТЕПЕНИ

ДОКТОРА НАУК 16.07.2013.Tib.19.01 ПРИ ТАШКЕНТСКОМ

ИНСТИТУТЕ УСОВЕРШЕНСТВОВАНИЯ ВРАЧЕЙ

ТАШКЕНТСКИЙ ИНСТИТУТ УСОВЕРШЕНСТВОВАНИЯ ВРАЧЕЙ


background image

ЮСУПАЛИЕВ БАХОДИР КАХРАМАНОВИЧ

СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ МЕТОДИЧЕСКИХ ПОДХОДОВ И

МЕДИКО-ОРГАНИЗАЦИОННЫХ МЕР АККРЕДИТАЦИИ ДЕЯ

ТЕЛЬНОСТИ УЧРЕЖДЕНИЙ ПЕРВИЧНОГО ЗВЕНА ЗДРАВООХРА

НЕНИЯ – СЕЛЬСКИХ ВРАЧЕБНЫХ ПУНКТОВ

14.00.33 – «Общественное здоровье. Менеджмент в здравоохранении»

(медицинские науки)

АВТОРЕФЕРАТ ДОКТОРСКОЙ ДИССЕРТАЦИИ

ТАШКЕНТ – 2016

28

Тема докторской диссертации зарегистрирована в Высшей аттестационной

комиссии

при

Кабинете

Министров

Республики

Узбекистан

за

31.03.2016/В2016.1Tib289


background image

Докторская диссертация выполнена в Ташкентском институте усовершенствования

врачей.

Автореферат диссертации на трех языках (узбекский, русский, английский) разме щен

на веб-странице по адресу

www.info@tipme.uz

и информационно-образовательном портале

«ZiyoNet» по адресу

www.ziyonet.uz

.

Научный консультант: Асадов Дамин Абдурахимович

доктор медицинских наук, профессор

Официальные оппоненты: Магзумова Шахноза Шахзадэевна

доктор медицинских наук, профессор

Бабажанов Абдумурат Саттарович

доктор медицинских наук, профессор

Худайбергенов Абдулла Маткаримович

доктор медицинских наук, профессор

Ведущая организация: Андижанский Государственный медицинский институт

Защита диссертации состоится « » 2016 г. в часов на заседании Научно го совета

16.07.2013.Тib.19.01 при Ташкентском институте усовершенствования врачей по адресу:
100007, г. Ташкент, Мирзо-Улугбекский район, ул. Паркентская, 51. Тел./Факс: (+99871)
268-17-44, e-mail:

info@tipme.uz

Докторская диссертация зарегистрирована в Информационно-ресурсном центре

Ташкентского института усовершенствования врачей за № . С текстом диссертации можно
ознакомиться в ИРЦ (100007, г. Ташкент, Мирзо-Улугбекский район, ул. Паркент ская - 51.
Тел./Факс: (+99871) 268-17-44)

Автореферат диссертации разослан «___» _____________ 2016 года

(протокол рассылки №__ от _______________________ 2016 года)

Д.М. Сабиров

Председатель научного совета по присуждению

ученой степени доктора наук, д.м.н., профессор

Н.Н.Убайдуллаева

Ученый секретарь научного совета по присуждению

ученой степени доктора наук, к.м.н.

Х.Е.Рустамова

Председатель научного семинара

при научном совете по присуждению ученой степени

доктора наук, д.м.н., профессор

29

ВВЕДЕНИЕ (аннотация докторской диссертации)


background image

Актуальность и востребованность темы диссертации.

Во всём мире

одним из актуальных направлений в сфере здравоохранения является органи
зация эффективной деятельности системы здравоохранения, особенно пер
вичного звена здравоохранения в сельской местности, а также дальнейшее
совершенствование методических подходов оценки их деятельности.

За годы независимости в республике осуществлены широкомасштабные

программные мероприятия в сфере реформирования системы здравоохране
ния, результатом которых являются достижения, признанные мировым со
обществом. При этом необходимо особо отметить организацию стройной си
стемы первичной медико-санитарной помощи в сельской местности за счет
создания и эффективной работы сельских врачебных пунктов.

В республике проводится целенаправленная работа по дальнейшему

углублению реформирования системы здравоохранения, повышению эффек
тивности деятельности медицинских учреждений, обеспечению населения
высококачественными медицинскими услугами в соответствии с современ
ными требованиями и стандартами, внедрению передовых форм, методов
управления и организации труда в системе здравоохранения. Свидетель ством
этого является постановление Президента Республики Узбекистан от 28
ноября 2011 г. № ПП-1652 «О мерах по дальнейшему углублению рефор
мирования системы здравоохранения», которым определены основные
направления дальнейшего углубления реформирования системы здравоохра
нения республики на 2012-2015 годы.

Совершенствование методических подходов и медико-организационных

мер аккредитации сельских врачебных пунктов является одной из
актуальных задач сферы здравоохрнанения. С этой точки зрения разработка
стандартов и индикаторов самооценки деятельности СВП, совершенствова
ние системы непрерывного профессионального развития персонала медицин

ских учреждений, разработка пилотного пакета стандартов и индикаторов
аккредитации СВП, предложений по стимулированию труда врачей общей
практики и патронажных медицинских сестёр СВП, расположенных в
отдаленных от городской инфраструктуры горно-предгорных населенных
пунктах, разработка новых штатных нормативов СВП, исходя из норм
нагрузки на медицинский персонал СВП, дальнейшее совершенствование
методологии оценки эффективности деятельности и качества оказываемой
медицинской помощи патронажными медицинскими сестрами СВП, а также
СВП в целом, являются важными научно-практическими задачами системы
здравоохранения.

Настоящая работа в определенной мере способствует выполнению

задач, определенных в Указе Президента Республики Узбекистан от 19
сентября 2007 г. № УП-3923 «Об основных направлениях дальнейшего
углубления реформ и реализации Государственной программы развития
здравоохранения» и Постановлении Президента Республики Узбекистан от


background image

30

28 ноября 2011г. № ПП-1652 «О мерах по дальнейшему углублению

реформирования системы здравоохранения».

Соответствие исследования приоритетным направлениям развития

науки и технологий республики.

Данная работа выполнена во исполнение

приоритетного направления развития науки и технологий республики VI.
»Медицина и фармакология».

Обзор международных научных исследований по теме диссертации.

Научные исследования по оценки качества медицинской помощи осуществ
ляются в ведущих научных центрах и высших образовательных учреждений
мира, в том числе Институтом здравоохранения (США), Йельским универси
тетом (США), Институтом качества и эффективности в здравоохранении
(Германия), Институтом оценки медицинских технологий Роттердамского
университета Эразма (Нидерланды), Национальным центром развития и ис
следований в области здравоохранения и соцобеспечения (Финляндия),

Пер

вым Московским государственным медицинским университетом им. И.М.
Сеченова, С

анкт-Петербургской медицинской академией постдиплом ного

образования (Российская Федерация).

В результате исследований, проведенных в мире по оценки качества ме

дицинской помощи, разработке методических подходов и медико
организационных мер аккредитации медицинских учреждений разработаны
стандарты обеспечения безопасности пациентов при оказании медицинской
помощи, определены факторы, влияющие на оказание безопасной медицин
ской помощи (Институт здравоохранения США, Йельский университет); раз
работана методология оценки качества и эффективности здравоохранения как
с клинической, так и с экономической точки зрения (Институт качества и
эффективности в здравоохранении); разработаны методологические аспекты
оценки технологий здравоохранения и их влияние на принятие управленче
ских решений в здравоохранении (Институт оценки медицинских технологий
Роттердамского университета Эразма); разработаны модель системы кон
троля качества первичной медико-санитарной помощи на региональном
уровне (Национальный центр развития и исследований в области здраво
охранения и соцобеспечения); разработаны стандарты и индикаторы оценки
качества оказываемой медицинской помощи по направлениям медицины
(

Первый Московский государственный медицинский университет им. И.М.

Сеченова, С

анкт-Петербургская медицинская академия постдипломно го

образования).

В настоящее время проводятся приоритетные научные исследования по

разработке, использованию и усовершенствованию стандартов диагностики и

лечения, оценке медицинской и экономической эффективности деятельно сти

учреждений здравоохранения, усовершенствованию системы диагности чески

родственных групп (Diagnosis Related Groups DRG), комплексной оценке

качества деятельности как отдельного работника, так и коллектива в целом,


background image

оптимизации управления медико-организационными технологиями в

31

стационарах, оценке эффективности финансовой политики в учреждениях

здравоохранения, принимая во внимание качество медицинской помощи.

Степень изученности проблемы

. Проблема повышения качества меди

цинской помощи является одной из приоритетных задач реформирования си
стемы здравоохранения и включает в себя все аспекты оказания медицинской
помощи: состояние материально-технической базы учреждения, профилак
тическая и лечебно-диагностическая работа, повышение квалификации и са
мообразование персонала и т.д.

До настоящего времени отсутствует единство в определении понятия

качества медико-социальных услуг и его компонентов, не разработана мето
дология управления качеством, существуют проблемы в разработке стандар
тов и индикаторов качества.

Проблема оценки качества медицинской помощи сложна и многообраз на

(Кадыров Ф.Н., 2004; Бойченко Ю.Я., 2010; Белостоцкий А.В., 2010). Име ет
место как значительное разнообразие подходов к определению данного
понятия, так и критериев его оценки (Григорьев И., 2003; Сорокина Е.П.,
2006). Важную роль на современном этапе функционирования системы здра

воохранения играет процедура аккредитации медицинской деятельности, яв
ляющаяся одним из механизмов управления качеством оказываемой меди
цинской помощи (Корсунский А.А., 2006; Ларин А.В. с соавт., 2008).

Несмотря на актуальность этой проблемы, не в полной мере описаны

подходы к технологии проведения аккредитации. Недостаточно освещены
результаты влияния процедуры аккредитации на структурно функциональные
аспекты деятельности медицинских учреждений.

Вместе с тем, анализ данного опыта весьма необходим для широкого

ознакомления и использования данной организационной формы при прове

дении вневедомственного контроля качества медицинской деятельности.

Связь диссертационной работы с тематическими планами научно

исследовательских работ

. Диссертационная работа включена в план НИР

«Влияние инфекционных, гигиенических, техногенных и экологических фак
торов на здоровье населения» Ташкентского института усовершенствования
врачей Министерства здравоохранения Республики Узбекистан. Номер Госу
дарственной регистрации № 02090010.

Цель исследования

является разработка научно-обоснованных предло

жения и рекомендаций по совершенствованию методических подходов и ме
дико-организационных мер аккредитации сельских врачебных пунктов.

Задачи исследования:

на основе международного опыта разработать и внедрить стандарты и

индикаторы самооценки деятельности СВП для проведения внутреннего
аудита и оценки реального состояния учреждений первичного звена здраво


background image

охранения;

разработать систему непрерывного профессионального развития персо

нала медицинских учреждений по методологии повышения качества, ин
струментам аккредитации и самооценки учреждения;

32

на основе международного опыта разработать пилотный пакет стандар

тов и индикаторов аккредитации СВП;

по результатам изучения деятельности СВП оптимизировать их сеть,

разработать предложения по эффективной координации центральными
районными многопрофильными поликлиниками деятельности СВП;

разработать предложения по стимулированию труда врачей общей

практики, работающих в отдаленных от городской инфраструктуры и
расположенных в горно-предгорных населенных пунктах СВП, а также
патронажных медицинских сестёр СВП;

разработать новые штатные нормативы СВП, исходя из норм нагрузки

на медицинский персонал СВП;

разработать

предложения

по

дельнейшему

совершенствованию

методологии оценки эффективности деятельности и качества оказываемой
медицинской помощи патронажными медицинскими сестрами СВП;

разработать предложения по методологии оценки эффективности

деятельности СВП в организации качественной медицинской помощи
населению.

Объект исследования:

cельские врачебные пункты республики.

Предмет исследования:

база данных Института здоровья и медицин ской

статистики, статистика СВП, материально-техническая база СВП, меди
цинская документация СВП, прямое наблюдение за лечебно
профилактическим процессом, беседы с персоналом и пациентами.

Методы

исследований:

внутренний аудит/самооценка, внешний аудит/экспертная

оценка, прямое наблюдение/интервьюирование, изучение медицинской
документации и лечебно-диагностического процесса, аналити ческий,
статистический.

Научная новизна диссертационного исследования

.

Разработаны стандарты и индикаторы для аккредитации деятельности

учреждений первичного звена здравоохранения – сельских врачебных пунк
тов, включающие в себя следующие стандарты: эффективность организации,
управления и финансирования медицинской помощи; кадровое обеспечение
материально-техническая база; информационно-ресурсная база.

Разработана система оценки эффективности деятельности и качества

оказываемой медицинской помощи патронажными медицинскими сестрами
СВП.

Разработана система оценки эффективности деятельности СВП в орга

низации качественной медицинской помощи населению, основанная на пока
зателях исполнения функциональных обязанностей медицинскими работни


background image

ками СВП и качественных показателях (количество посещений прикреплен
ного населения СВП, поздняя диагностика среди них социально-значимых
заболеваний, состояние здоровья и заболеваемости населения, материально
техническая база и инфраструктура СВП).

Разработана система эффективной координации центральными

районными многопрофильными поликлиниками деятельности СВП.

33

Практические результаты исследования.

Предоженная система само

оценки деятельности ЛПУ может быть применена для учреждения здраво
охранения любого уровня, поскольку она дает возможность мониторировать
процесс оказания медицинской помощи.

Разработаны практические рекомендации для прохождения процедуры

аккредитации, предусматривающие тщательное изучение и внедрение пер

соналом учреждений здравоохранения в свою деятельность стандартов и ин

дикаторов аккредитации, изменение системы менеджмента учреждения.

Разработаны и предложены рекомендации по внедрению в практическое

здравоохранение научно-обоснованной модели аккредитации СВП, обеспе
чивающей повышение качества медицинской помощи, без серьезных внеш
них вкладов и ресурсов.

Разработан усовершенствованный порядок системы обучения

медицинского персонала пилотных учреждений в вопросах повышения
квалификации и дополнительной подготовки на местах по методологии
повышения качества медицинской помощи, инструментах аккредитации и
самооценки учреждения.

Разработана учебная программа «Основы управления и повышения ка

чества медицинских услуг в учреждениях системы здравоохранения», рас
считанная на 36 академических часов, а также адаптированы раздаточные
учебные материалы по программе управления качеством.

Достоверность

и

обоснованность

результатов

исследования

определяются использованием апробированных методов, в достаточном
количестве первичного материала, подвергнутых статистической обработке с
применением современных методов.

Теоретическая и практическая значимость результатов исследова

ния.

Теоретическая

значимость

результатов

научного

исследования

заключается в том, что они могут быть использованы для дальнейшего
совершенствования

существующих

методологических

подходов

по

аккредитации учреждений первичной медико-санитарной помощи - сельских
врачебных пунктов.

Практическая значимость результатов исследования определяется тем,

что результаты исследования были использованы в создании нового
поколения стандартов и индикаторов управления качеством медицинской
помощи в СВП, организации научно обоснованной модели аккредитации


background image

медицинских учреждений, а также были использованы в процессе
рейтинговой

оценки

эффективности

деятельности

патронажных

медицинских сестер, а также СВП в целом.

Внедрение результатов исследования.

Разработанные методические и

медико-организационные меры по деятельности СВП были использованы в
подготовке постановления Кабинета Министров Республики Узбекистан от 5
марта 2014 г. № 50 «О мерах по дальнейшей оптимизации и повышению
эффективности деятельности сельских врачебных пунктов», в соответствии с

34

которым введена специальная надбавка для ВОП за особые условия труда в

размере 25% к тарифной ставке, включаемой в состав должностного оклада
при исчислении установленных законодательством им доплат и надбавок,
повышен максимальный размер надбавки за продолжительность стажа
непрерывной работы патронажным медицинским сестрам СВП с 20 до 40
процентов к тарифной ставке.

Предложения по новым штатным нормативам СВП утверждены

соответствующими нормативными документами (Совместное решение
Министерства финансов № 18-03-08/261 от 3 марта 2014 г., Министерства
труда и социальной защиты населения № 2 от 2 марта 2014 г., Министерства
здравоохранения № 06-3/102-1 от 2 марта 2014 г.).

Разработаны

и

утверждены

Временные

положения

о порядке

рейтинговой

оценки

эффективности

деятельности

патронажных

медицинских сестёр СВП (совместное постановление Министерства
здравоохранения и Министерства финансов Республики Узбекистан от 28
марта 2014 г. №10 и №26) и о порядке рейтиновой оценки деятельности СВП
(Инструкция Министерства здравоохранения Республики Узбекистан от
5.01.2015 г.). Разработано «Руководство для проведения аккредитации СВП»
(протокол Министерства здравоохранения от 14 мая 2012 года №136),
методическая разработка «Критерии самооценки СВП для пилотной
аккредитации». Результаты работы по рейтинговой оценки эффективности
работы патронажных медицинских сестёр СВП внедрены в 96 СВП 5-ти
районов, а по оценки эффективности деятельности СВП в целом внедряются
в порядке эксперимента в 319 СВП 18-ти районов республики.

Апробация работы

. Основные материалы диссертационной работы до

ложены в Министерстве здравоохранения, обсуждены на заседаниях Ком
плекса Кабинета Министров по вопросам культуры, образования, здраво
охранения и социальной защиты, коллегиях Министерства здравоохранения,

а также на Республиканской научно-практической конференции с междуна

родным участием – «Непрерывное образование в медицине: вчера, сегодня,
завтра» (Ташкент, 2012г.), семинаре врачей в Андижанской области и Рес
публике Каракалпакстан (Андижан, Нукус, 2011, 2012гг.), заседании кафед ры
организации, экономики и управления здравоохранением ТашИУВ (Таш кент,
2012г.), межкафедральном заседании факультета медицинской профи лактики


background image

и подготовки ВОП при ТашИУВ (Ташкент, 2016г.); научном семи наре при
Специализированном Совете ТашИУВ 16.07.2013 Tib 19.01 по спе
циальности 14.00.33 - «Общественное здоровье. Менеджмент в здравоохра
нении» (Ташкент, 2016г.).

Опубликованность результатов

. По материалам диссертации опубли

ковано 29 печатных работ. Из них 10 научных статей, в том числе 8 - в рес
публиканских и 2 - в зарубежных журналах, рекомендованных Высшей атте
стационной комиссией Республики Узбекистан для публикации основных
научных результатов докторских диссертаций.

35

Структура и объем диссертации.

Диссертация изложена на 180 стра

ницах текстового набора компьютерной версии. Состоит из введения, 4 глав
собственных исследований, заключения, выводов, практических рекоменда
ций и списка использованной литературы.


background image

36

ОСНОВНОЕ СОДЕРЖАНИЕ ДИССЕРТАЦИИ

Во введении

изложена актуальность и степень изученности проблемы,

связь

диссертационной

работы

с

тематическими

планами

научно


background image

исследовательских работ, задачи, сформулированные соответственно цели,
научная новизна, теоретическая и практическая значимость результатов ис
следования, предварительные апробации диссертации, опубликованность ре
зультатов, структура и объем диссертации.

В первой главе диссертации – «Методические подходы и медико

организационные меры по аккредитации деятельности медицинских
учреждений»

изложено, что основной целью проводимых в республике ре

форм системы здравоохранения, определенных указами и постановлениями
Президента страны, является укрепление здоровья населения, профилактика
заболеваний, оказание высококвалифицированной и качественной медицин
ской помощи населению.

В данной главе изложены основные итоги реформирования системы

здравоохранения – создание сельских врачебных пунктов для оказания ква
лифицированной первичной медицинской помощи сельскому населению, ор
ганизация единой системы оказания экстренной медицинской помощи, рес
публиканских специализированных центров. В результате осуществляемых в
республике реформ средняя продолжительность жизни населения увеличи
лась с 67 до 73,5 лет, показатели материнской и младенческой смертности
уменьшились более чем в три раза.

В данной главе изложено, что в настоящее время качество и безопас

ность медицинской помощи являются основной из задач государства в сфере
здравоохранения, а к механизмам контроля качества, прежде всего, относит ся
процедура аккредитации медицинских учреждений.

Также в данной главе проведён обзор литературы в базах данных Med

line и Cochrane Library, а также в других электронных и печатных источниках
информации. Изучался опыт различных стран по внедрению системы аккре
дитации учреждений разных уровней здравоохранения. В частности, изучен
более чем 60-летний опыт Единой комиссии по аккредитации учреждений
системы здравоохранения (JCAHO), основанный на добровольной оценке, а
также опыт ряда европейских стран по созданию систем, как добровольной,
так и принудительной оценки качества медицинской помощи. Особого вни
мания заслуживает опыт организации процесса аккредитации, который
включает ряд последовательных этапов и использование определенных ин
струментов при разработке стандартов, сборе информации, анализе результа
тов, правильное применение которых является условием высокой эффектив
ности модели.

Во второй главе диссертации – «Объекты и материалы исследова

ния, характеристика использованных методов»

подробно раскрыты

объекты, материалы и методы исследования. Объектом исследования яви-

37

лись сельские врачебные пункты республики. Информация для оценки дея
тельности СВП собиралась в различных формах: данные, представленные
рабочими группами по изучению эффективности деятельности СВП, Инсти
тутом здоровья и медицинской статистики, медицинским учреждением; до


background image

кументация учреждения; медицинская документация пациентов; прямое

наблюдение; беседы/интервью с пациентами и персоналом. Система
подсчета баллов для оценки деятельности учреждения здраво охранения и
уровня категории аккредитации были приняты согласно руко водству Единой
комиссии по аккредитации учреждений системы здраво охранения (JCAHO).

Подсчет баллов для оценки эффективности деятельности патронажных

медицинских сестер СВП, а также деятельности СВП в целом производилась
на основе специально разработанных критериев.

Также в данной главе четко представлены этапы проведенного исследо

вания:

изучен опыт различных стран по внедрению системы оценки качества

оказываемой медицинской помощи и аккредитации учреждений; разработаны
критерии аккредитации СВП;

медицинские работники СВП с выездом на место обучены методологи

ям аккредитации учреждения;

медицинскими работниками проведен внутренний аудит (самооценка)

СВП;

специальной группой экспертов проведена внешняя экспертная оцен

ка/аккредитация пилотных СВП;

по результатам анализа имеющихся проблем и недостатков, выявленных

при проведении пилотной аккредитации СВП, разработан специальный во
просник по изучению эффективности деятельности СВП;

разработано и внедрено Временное положение о порядке рейтинговой

оценки эффективности деятельности патронажных медицинских сестёр СВП;
разработаны рекомендации по механизму рейтинговой оценки деятель ности
СВП в целом.

В третьей главе

-

«Аккредитация сельских врачебных пунктов и

сравнительный анализ состояния их деятельности»

с учетом междуна

родного опыта, были разработаны стандарты (критерии) аккредитации для
самооценки/внутреннего аудита деятельности учреждений первичного звена
здравоохранения, каждый из которых включал в себя по 10 критериев оцен
ки. В частности, предложена схема, по которой основной категорией оценки
является качество (процесс) оказания помощи, а также степень актуальности
следующих категорий разработанных стандартов:

1) эффективность организации, управления и финансирования медицин ской

помощи: управление СВП, управление персоналом, организационная

структура, финансирование СВП, эффективное и рациональное управление

финансово-хозяйственной деятельностью СВП, отбор персонала, финансо-

38

вый менеджмент, качество ежегодных отчетов с указанием проведенных ра
бот СВП, распределение финансов, мотивация;

2) процесс оказания качественной и безопасной медицинской помощи:


background image

показатели

здоровья

прикрепленного

населения,

охват

привиками

прикрепленного

населения,

показатели

рождаемости,

проведение

обсервационных

мероприятий в очагах инфекционных заболеваний,

обследование и выявление инфекционных, неинфекционных и социально
значимых заболеваний, пропаганда здорового образа жизни, разъяснение
пациентам о применяемых медицинских процедурах, их действиях и
возможных последствиях, обратная связь с пациентом, безопасность здания,
безопасное использование медтехники и оборудования;

3) кадровый потенциал: укомплектованность, повышение квалификации

медперсонала, знание персоналом основ менеджмента, средний стаж работы,
распределение фонда материального стимулирования, удовлетворенность
персонала учреждения своей работой, корпоративная культура;

4) материально-техническая база: обеспечение основным медицинским

оборудованием, медицинской мебелью, твердым и мягким инвентарем,
медпрепаратами, инстурментарием, состояние здания;

5) информационно-ресурсная база: нормативные акты, приказы, клини

ческие руководства, протоколы.

Эти данные предоставляют количественную и качественную оценку

уровня медицинской помощи учреждения здравоохранения и могут быть
также использованы для самооценки и мониторинга исходной ситуации, а
также последующего её совершенствования.

Данные критерии обеспечивают возможность проведения объективной

оценки всех основных факторов, которые могут оказать влияние на качество
медицинской помощи, таких как инфраструктура, ресурсы, организация
услуг и управление ими, уделяя особое внимание факторам, которые доказа
ли свое наибольшее влияние на показатели деятельности СВП, такие как
рождаемость и смертность, эффективность лечебно-профилактических меро
приятий, а также основные заболевания, влияющие на здоровье населения.

Основной задачей следующего этапа было обучение медицинских ра

ботников СВП методологиям аккредитации и самооценки учреждения (внут
ренний аудит), которое было проведено с выездом на места. Персонал СВП
был информирован о теоретических и практических основах процедуры ак
кредитации. Также были оценены доступность и качество источников ин
формации для проведения внутреннего аудита (амбулаторные карты, истории
развития ребёнка, журнал регистрации женщин, использующих контрацеп
тивы и др.), а также степень предварительной готовности персонала к проце
дуре аккредитации (интервью, опрос).

Анализ результатов самооценки показал, что учреждения здравоохра

нения регионов в целом, могут пройти процедуру аккредитации согласно
разработанной программе.

39

Таблица 1.


background image

Результаты самооценки СВП по аккредитации ЛПУ

Учреждение

Стандарты самооценки

Эффект

ивность

орга

низации,

управле

ния и

финанси

рования

меди

цинской

помощи

Процес

с

оказан

ия

качест

-

венной

и

безопа

сной

медици

нской

помощи

Кадрово

е

обеспече

ние

Материа

льно-тех

ни

-

ческая

база

Информ

ационно-

ресурс

-

ная база

Всего

баллов

%

Республика Каракалпакстан

СВП

«Карпакалпакстан»

22

27

27

30

28

134

8
9

СВП «Маданият»

16

18

23

26

26

109

73

СВП «Ток тау»

17

18

22

18

25

100

6
7

СВП «Орнек 1»

17

19

20

16

27

99

66

Андижанская область

СВП «Куйган ёр»

24

28

22

27

30

131

8
7

СВП «Роввот»

28

25

23

26

27

129

86

СВП «Ойдин булок»

21

22

24

21

22

110

73

СВП «Янги кишлок»

15

22

21

24

24

106

71

После проведенного анализа результатов самооценки по каждому стан

дарту, были даны практические рекомендации для улучшения деятельности
СВП.

Руководителям сельских врачебных пунктов «Янги кишлок», «Ойдин

булок», «Куйган ёр», «Маданият», «Ток тау» и «Орнек 1» было рекомендова


background image

но повысить квалификации по организации и управлению здравоохранением,
пересмотреть организационную структуру и распределение нагрузки на каж
дого врача, а также активно привлекать сотрудников СВП при распределении
фонда материального стимулирования. В результате анализа критериев са
мооценки выяснилось, что 90% финансовых менеджеров пилотных СВП не
проходили курсы усовершенствования по вопросам финансирования за по
следние 5 лет.

Кроме того, были даны рекомендации по улучшению работы в вопро

сах диспансеризации женщин фертильного возраста, рождаемости, проведе
ния обсервационных мероприятий, информированности пациентов о прово
димых медицинских процедурах, их результатах и возможных последствиях,

повышения квалификации медицинского персонала, укрепления материаль-

40

но-технической базы, применения стандартов (протоколов) диагностики и
лечения в медицинской практике.

По результатам сводного анализа самооценки СВП показатели само

оценки СВП, в основном, находились в пределах 66%-73%, что является
средним показателем уровня качества медицинских услуг.

Анализ также показал, что имеют место значительные различия в уровне

подготовленности персонала учреждений, как в вопросах организации оказа
ния помощи, так и по проблемам качества ведения пациентов с различными
состояниями.

Этот факт позволил сделать заключение о необходимости проведения

для персонала СВП циклов повышения квалификации по программе повы
шения качества в учреждениях здравоохранения.

На следующем этапе в рамках научного исследования по аккредитации

учреждений первичного звена здравоохранения было проведено обучение
медицинского персонала СВП Андижанской области и Республики Каракал
пакстан по циклу «Аккредитация и повышение качества медицинской помо
щи».

Целью обучения было повышение потенциала пилотных учреждений в

области планирования, контроля и улучшения качества медицинской помо
щи, внедрение знаний и навыков персонала в процесс оказания медицинской
помощи для достижения наилучших результатов, а также подготовка учре
ждений к процедуре аккредитации.

Данный цикл представлял собой 5-дневную аудиторную и практическую

работу. Занятия проводились в интерактивном режиме с применением пре
зентаций, работ в малых группах и дискуссий. В течение первых 3-х дней
участники слушали презентации и работали в малых группах, определяли це
ли повышения качества, разрабатывали стандарты и индикаторы на основа
нии имеющихся клинических руководств, определяли источники сбора дан
ных и методы сбора материала. Четвертый день был выездным. Обучаемые в


background image

Андижанской области выезжали в СВП «Куйган ёр», а в Республике Кара
калпакстан - в СВП «Маданият».

В пятый день обучения каждая группа презентовала свои результаты

оценки и предлагала рекомендации по улучшению качества. Для оценки
базовых знаний были проведены пре-тест, а по окончании цикла – пост-тест.
Результаты тестирования знаний в вопросах аккредитации и повышения
качества медицинской помощи показали, что после обучения, знания
сотрудников СВП улучшились более чем в два раза по сравнению с
пре-тестом.

Задачей следующего этапа было проведение внешней экспертной оцен

ки/аккредитации пилотных СВП. Оценка СВП проводилась с использовани
ем списка индикаторов для каждого стандарта согласно «Руководству по
проведению пилотной аккредитации СВП», затем каждому индикатору дава
лась количественная оценка с составлением отчета и рекомендациями.

41

По итогам проведенного исследования совместно с независимыми экс

пертами проведен анализ оценки индикаторов аккредитации с присуждением
каждому СВП соответствующей категории. При этом им были предоставле
ны рекомендации по улучшению процесса оказания медицинской помощи, а
также план действий по устранению выявленных замечаний.

Согласно окончательным результатам внешней экспертизы сельских

врачебных пунктов, среднее значение стандарта ресурсов и стандартов орга
низации и оказания услуг в СВП составило 80%. При этом максимальное
значение – по 90% набрали СВП «Каракалпакстан» и «Куйган ёр», а мини
мальный балл составил 70% у СВП «Орнек 1».

Рис. 1. Оценка стандартов ресурсов СВП (%).

Для совершенствования ресурсной обеспеченности учреждениям даны

рекомендации, касающиеся, адекватного доступа к воде, электроэнергии и
отоплению. Рекомендовано планирование и реализация программы проверок,
тестирования и обслуживания медицинского оборудования/инструментария и


background image

документирования результатов проверки. Особое внимание уделено вопро

су повышения квалификации и непрерывного профессионального развития

(НПР) сотрудников СВП. Всем учреждениям рекомендовано усовершенство
вать порядок/процесс направления пациентов к специалисту или перевода на
другой уровень оказания медицинской помощи; совершенствование содер
жания клинических записей, их полноты, точности, аккуратности, четкости и
своевременности, а также обоснованности диагностических и лабораторных
исследований, лечения, направления к специалисту и своевременной госпи
тализации.

Придание особого внимания вопросам организации процесса предостав

ления качественной медицинской помощи, а не структуре и штатному распи
санию, имеет важное значение, поскольку существенные изменения возмож
ны без серьезных внешних вкладов и ресурсов.

На следующем этапе внешней экспертизы была оценена клиническая

работа СВП, согласно перечня приоритетных состояний и мероприятий для
первичного звена здравоохранения. Среднее значение стандарта диагностики
и лечения артериальной гипертензии (АГ) в пилотных СВП составило 74%.
Максимального значения по данному стандарту - 93% достиг СВП «Куйган

42

ёр», минимальное значение - 60% в итоге получили СВП «Маданият» и «Ток

тау».

Рис. 2. Оценка стандартов по артериальной

гипертензии (диагностика и лечение), %.

Всем СВП для улучшения качества медицинской помощи было реко

мендовано процессы профилактики, диагностики и лечения АГ проводить
строго в соответствии с клиническим руководством.

Среднее значение стандарта по диагностике и лечению ИБС ФК I-II ст.,

также как и АГ, достиг 74%. Максимальный уровень – 89% у СВП «Куйган
ёр», минимальный уровень - 60% у СВП «Ток тау».

Рис. 3. Оценка стандатов по ИБС (стенокардия, инфаркт миокарда)


background image

диагностика и лечение ФК I-II ст (%).

Рекомендации по улучшению процесса были направлены, в основном, на

совершенствование документооборота учреждения (ведение и фиксиро вание
медицинских записей в амбулаторных картах пациентов, их полнота,
своевременность,

доступность

и

анализ),

оптимизацию

направле

ний/перевода пациентов на другой более высокий уровень обслуживания,
поиск путей контроля за постоянным приёмом лекарственных средств паци-

43

ентами, а также организации процесса лечения строго в соответствии со
стандартами.

Результаты аудита соблюдения стандарта по железодефицитной анемии у

детей и взрослых имел максимальное значение 93% у СВП «Куйган ёр»,
минимальное – 62% у СВП «Ток тау», при этом среднее значение выполне
ния стандарта составило 75%.

Рис. 4. Оценка стандартов по железодефицитной анемии у детей и

взрослых (%).


background image

В этом направлении рекомендации в основном, касались вопросов скри

нинга, диагностики и лечения, согласно имеющемуся во всех СВП клиниче
скому руководству.

Особое место в деятельности СВП занимает стандарт антенатального

ухода, по которому все СВП получили высокие балы: 92% набрал СВП «Ка
ракалпакстан», минимальный 82% - СВП «Маданият». Среднее значение
стандарта составило 88%. По этому стандарту СВП получили рекомендации
по организации мер контроля регулярности приёма лекарственных средств
пациентами.

Стандарт постнатального ухода, был на более высокой позиции, чем

предыдущий, который составил 93%. Максимальный результат у СВП «Янги
кишлок» - 96%, минимальный - 90% у СВП «Куйган ёр». Рекомендации по
улучшению оказания медицинской помощи касались в основном патронаж
ной службы и документооборота по этому направлению.

Результаты экспертной оценки показали высокие баллы по направлению

контрацепции. Здесь среднее значение стандарта составило 89%, максималь
ный балл - 93% (СВП «Каракалпакстан»), минимальный – 80% (СВП «Ойдин
булок»). В противоположность этому были получены низкие баллы при
аудите стандарта диареи у детей до 5 лет - 70%. Максимальное значение -
80% у СВП «Куйган ёр», минимальное - 56% у СВП «Ток тау». Рекоменда
ции по данному стандарту были направлены на рациональное использование

ресурсов, четкое и строгое следование стандартам клинических руководств,

44

улучшению документооборота и контроля приёма лекарственных средств

пациентами.

Анализ результатов по стандарту гельминтозов у детей до 14 лет, пока

зал, что в этом направлении СВП работают недостаточно - среднее значение
стандарта здесь составило всего лишь 53%, максимальный - 57% («Ойдин
булок»), минимальный - 50% (СВП «Ток тау»). Всем СВП для улучшения
медицинской помощи детям с гельминтозами до 14 лет рекомендовано чет кое
следование клиническому руководству, организация обучения персонала
работать строго по стандартам и индикаторам аккредитации по данному
направлению.

По организации медицинской помощи пациентам с неактивной фазой

туберкулеза получены самые низкие результаты. Так, среднее значение стан
дарта составило лишь 47%, максимальное - 66% у трех СВП: «Каракалпакс
тан», «Маданият» и «Куйган ёр», а у остальных пяти СВП - минимальное
значение по 35%. В целях улучшения данного направления экспертами были
даны рекомендации учреждениям по организации скрининга, формированию
банка информационных материалов по этой проблеме и глубокому изучению
и следованию стандартам и индикаторам аккредитации.


background image

Среднее значение стандарта по диагностике, реабилитации и диспансе

ризации сахарного диабета 1- и 2-типа составило 71%, максимальное - 89%
(СВП «Куйган ёр»), минимальное - 60% (СВП «Ток тау»).

Рис. 5. Оценка стандартов по сахарному диабету, %.

Для улучшения медицинской помощи в данном направлении рекомен

довано усилить контроль за приемом лекарственных средств пациентами, оп
тимизировать процесс раннего выявления и направления пациентов на спе
циализированный уровень обслуживания, усилить патронаж пациентов, ор
ганизовать медицинскую помощь пациентам в соответствии с клиническим
руководством, обратить внимание на документооборот по данному направ
лению.

45

Все СВП получили невысокие балы по стандарту «злокачественные но

вообразования», касающиеся рака молочной железы, шейки матки, желудка,
органов дыхания.


background image

Рис. 6.

Оценка стандартов по злокачественным новообразованиям (рак

молочной железы, шейки матки, желудка, органов дыхания), %.

Среднее значение стандарта составило 65%, максимальный показатель -

72% (СВП «Куйган ёр»), минимальный - 56% (СВП «Ток тау» и «Орнек 1»).
Рекомендации экспертов: проведение разъяснительной работы с широкой
массой населения в части повышения информированности о симптомах дан
ного заболевания, упорядочение документооборота, разработка и реализация
скрининга группы риска на раннее выявление злокачественных новообразо
ваний.

Наше исследование показало, что самым совершенным и хорошо орга

низованным направлением в первичном звене здравоохранения является
процесс иммунизации. Об этом свидетельствуют 100 процентные показатели
стандарта аккредитации по иммунизации населения, а именно, среднее зна
чение, максимальный и минимальный показатели во всех СВП. Вероятно, та
кие высокие результаты обусловлены тем, что вакцинация и иммунизация

находятся под прямым контролем службы Государственного санитарно

эпидемического надзора.

Среднее значение стандарта «медицинская помощь детям до 5 лет с

пневмонией также было высоким – 92%, максимальное значение - 96% (СВП
«Ойдин булок»), минимальное – 90% (СВП «Куйган ёр» и «Роввот»). Анало
гичным образом высоко оценен стандарт дефицита микронутриентов.

По-видимому, это является прямым результатом использования в орга

низации медицинской помощи по указанным направлениям разработанных и
внедренных в практику клинических стандартов.

Следующим шагом нашего исследования явился анализ соответствия

деятельности каждого СВП в разрезе стандартов определенной категории ак
кредитации.

46

Лучшие результаты оказались у СВП «Куйган ёр» - 85,3% аккредитаци


background image

онных баллов. Самый высокий балл 93%, это учреждение получило по стан
дарту ЖДА у детей и взрослых, минимальный балл - 55% был выставлен по
стандарту гельминтозы у детей до 14 лет, а это значит, работу в этом направ
лении медперсонал СВП «Куйган ёр» в дальнейшем должен совершенство
вать.

Вторым лидером является СВП «Каракалпакстан», набрав почти 83%

аккредитационных баллов. В этом учреждении лучше поставлена работа по
контрацепции – 93%, слабым звеном в их работе также как и предыдущего
лидера оказались гельминтозы у детей до 14 лет – 55%. По этой патологии
необходимо организовать образовательную программу для персонала и сле
довать клиническим стандартам.

Немного отстал от лидеров СВП «Роввот», набрав 79% аккредитацион

ных баллов. Анализ и оценка деятельности показала, что 95% получил этот
СВП по стандарту дефицит микронутриентов, минимальный балл 35% -
определено по оказанию медицинской помощи пациентам с неактивным ту
беркулезом.

СВП «Янги кишлок» по итогам пилотной аккредитации набрал 77,5%.

Максимальное значение 96% получено по стандарту постнатального ухода,
минимальный показатель у этого учреждения составил 35% - по оказанию
медицинской помощи пациентам с неактивным туберкулезом. Улучшение
этого показателя будет возможным после повышения квалификации меди

цинского персонала.

По итогам пилотной аккредитации СВП «Маданият» получил 76,3% ак

кредитационных баллов. В этом СВП самым организованным и развитым
направлением оказался постнатальный уход, по которому они набрали мак
симальный балл – 94%, слабым звеном оказался стандарт по гельминтозам у
детей до 14 лет.

СВП «Ойдин булок» по пилотной аккредитации СВП набрал 75,9%. Са

мый максимальный балл был набран по стандарту оказания медицинской
помощи детям до 5 лет с пневмонией – 96%, минимальное значение – 35%
достигнуто по стандарту неактивной фазы туберкулеза.

СВП «Орнек 1» получил 72,9% аккредитационных баллов. Максималь

ный бал по стандартам – 95% они достигли по направлению «дефицит мик
ронутриентов». Минимальное значение стандарта 35% было зарегистрирова
но по оказанию медицинской помощи, пациентам с неактивной фазой тубер
кулеза.

По итогам пилотной аккредитации СВП «Ток тау» набрал 71,2%. В этом

учреждении хорошо поставлена и организована работа по постнаталь ному
уходу (95%), наименьшие показатели – 35% по неактивному туберкуле зу.

Таким образом, проведенная внешняя экспертиза учреждений первично го

звена здравоохранения – СВП показала, что стандартам аккредитации от 90

до 100 процентов, т.е.высшей категории аккредитации, не соответствовал

47


background image

ни один из пилотных СВП. Баллы, соответствующие первой категории (от 80

до 89 процентов), набрали СВП «Куйган ёр» - 85,3% и СВП «Каракалпакс
тан» – 82,8%. Вторая категория присуждена учреждениям, которые набрали
от 70 до 79 процентов - СВП «Роввот»- 79%, СВП «Янги кишлок» - 77,5%,
СВП «Маданият» - 76,3%, СВП «Ойдин булок» - 75,9%, СВП «Орнек 1» -
72,9%, СВП «Ток тау» - 71,2%.

Подводя итог, можно сделать вывод, что все восемь СВП прошли про

цедуру пилотной аккредитации, согласно поставленным задачам и разрабо
танной программе с присуждением им соответствующей категории.

В четвертой главе диссертации – «Методические подходы и совер

шенствование медико-организационных аспектов рейтинговой оценки
деятельности СВП»

по результатам анализа имеющихся проблем и недо

статков, выявленных при проведении пилотной аккредитации СВП, разрабо
тан специальный вопросник по изучению эффективности деятельности СВП,
в соответствии с которым нами изучены следующие аспекты деятельности
СВП:

функционирование СВП в соответствии с Положением и структурой

СВП, утвержденными постановлением Кабинета Министров Республики
Узбекистан от 18 марта 2008 г. № 48 «О мерах по совершенствованию
организационной структуры и деятельности территориальных учреждений
здравоохранения»;

выполнение основных показателей профилактической и лечебной

работы

СВП,

в

том

числе

показателей

заболеваемости,

охват

профилактическими осмотрами прикрепленного населения, вакцинацией и
др.;

изучение кадрового потенциала СВП, в том числе укомплектованность

врачами и средними медицинскими работниками, выполнение нагрузки,
своевременность повышения квалификации и т.д.;

состояние материально-технической базы, обеспеченность медицинским

оборудованием, инвентарем, лекарственными средствами и расходными
материалами;

эффективность использования медицинского оборудования; вопросы

взаимодействия СВП с центральными районными многопрофильными
поликлиниками.

По итогам седьмого этапа предложено:

оптмизировать сеть СВП путем ликвидвции 243 маломощных и

неэффективно действующих СВП, размещенных в приспособленных
зданиях, не соответствующих строительным нормам и правилам, а также не
отвечающих требованиям эксплуатационной безопасности;

ввести в центральных районных многопрофильных поликлиниках, в

пределах

общей

численности

работников,

должности

заместителя

заведующего поликлиникой - координатора деятельности СВП;

дополнительно стимулировать врачей общей практики, работающих в

отдаленных от городской инфраструктуры и расположенных в горно-


background image

48

предгорных населенных пунктах СВП, а также патронажных медицинских
сестер СВП;

ввести новые штатные нормативы СВП, предусматривающие пересмотр

действующих норм нагрузки на патронажную медицинскую сестру, а также
введение должности старшей медицинской сестры СВП.

На следующем этапе разработано Временное положение о порядке

рейтинговой

оценки

эффективности

деятельности

патронажных

медицинских сестёр СВП, в соответствии с которым внедрена рейтинговая
оценка эффективности работы 684 патронажных медицинских сестёр 96 СВП
Бостанлыкского,

Узбекистанского,

Шахрисабзского,

Хивинского

и

Джамбайского районов республики.

По итогам внедрения рейтинговой оценки эффективности деятельности

патронажных медицинских сестёр СВП в экспериментальных районах до
стигнуты следующие результаты:

внедрена оценка эффективности деятельности патронажных

медицинских сестёр по 9 основным направлениям и 30 показателям;
определены функциональные обязанности, ответственность патронаж ных
медицинских сестёр, а также организована их ежедневная работа на пла
новой основе;

разработан механизм контроля за деятельностью патронажных меди

цинских сестёр со стороны врача общей практики и старшей медицинской
сестры СВП;

повышена эффективность работы патронажных медицинских сестёр;

улучшено качество диспансеризации населения, соответственно увели чена
выявляемость больных и количество госпитализированных больных в
стационары. При этом, увеличилось количество больных, направленных на
госпитализацию по направлениям СВП с 53,1% до 58,5%;

уменьшено количество больных, пролеченных в отделениях экстренной

медицинской помощи за период 9 месяцев 2013 года – 9 месяцев 2014 года с
12,8% до 11,6% по отношению к общему числу пролеченных больных в ста
ционарах, а также количество выполненных вызовов скорой медицинской
помощи на 4,6%, что свидетельствует об усилении профилактической рабо
ты, своевременном выявлении и плановом лечении больных в СВП, вовле
ченных в эксперимент;

уменьшено количество больных, направленных на освидетельствование

в медицинскую трудовую экспертизу за период 9 месяцев 2013 года – 9 ме
сяцев 2014 года на 5 %, а также количество выданных листков нетрудоспо
собности на 12,9%.

На

девятом этапе,

учитывая положительный опыт рейтинговой оценки

деятельности патронажных медицинских сестёр СВП, а также проведенный
эксперимент по аккредитации СВП в Республике Каракалпакстан и Ан
дижанской области, разработаны рекомендации по механизму рейтинговой


background image

оценки деятельности СВП в целом, утвержденные Инструкцией Министер
ства здравоохранения Республики Узбекистан от 5 января 2015 г.).

49

ЗАКЛЮЧЕНИЕ

На основе проведенных исследований по докторской диссертации на

тему «Совершенствование методических подходов и медико
организационных мер аккредитации деятельности учреждений первичного
звена здравоохранение – сельских врачебных пунктов» представлены следу
ющие выводы:

1. В современной системе здравоохранения механизмы контроля каче

ства и безопасности медицинской помощи работают не всегда эффективно,
причиной этому является отсутствие системы методов оценки и инструмен
тов управления качеством. Оценка уровня качества и безопасности медицин
ской помощи осуществляется нерегулярно и не стандартизировано, что в
свою очередь, диктует необходимость проведения аккредитации лечебных
учреждений.

2. В связи отсутствием научно-обоснованных подходов к проведению

аккредитации медицинских учреждений в республики, в том числе сельских
врачебных пунктов, на основе международного опыта разработаны и внедре
ны стандарты и индикаторы самооценки деятельности СВП для проведения
внутреннего аудита и оценки реального состояния учреждений первичного
звена здравоохранения. Проведена самооценка СВП, оценено реальное со
стояние качества медицинской помощи, оказываемой пилотными учрежде
ниями, что дает возможность мониторировать качество деятельности СВП,
получить объективные оценки, основанные на фактах. Это, в свою очередь
повышает осведомленность персонала медицинского учреждения о суще
ствующих проблемах, требующих совершенствования и поиска соответству
ющего потенциала для их улучшения.

3. В связи с отсутствием опыта у медицинского персонала в вопросах

проведения аккредитации учреждения в целях развития ресурсной обеспе
ченности и совершенствования знаний и практических навыков персонала, а
также подготовки учреждений к процедуре пилотной аккредитации разрабо
тана и внедрена система непрерывного профессионального развития (НПР)
персонала медицинских учреждений методологии повышения качества, ин
струментам аккредитации и самооценки учреждения. Для успешного про
хождения процедуры аккредитации и получения категории, персоналу учре
ждений здравоохранения необходимо тщательное изучение и внедрение в
свою деятельность стандартов и индикаторов аккредитации, изменение си
стемы менеджмента своего учреждения.

4. Проведение экспертной оценки деятельности (процедуры аккредита

ции) требует особых дисциплинарных навыков, поэтому оценочная группа
должна включать в себя специалистов всех основных направлений для опре


background image

деления конкретных проблем, нуждающихся в совершенствовании.

5. В республике не проводится аккредитация медицинских учреждений,

в том числе СВП. Это диктует необходимость внедрения пилотного пакета
стандартов и индикаторов аккредитации учреждений ПМСП, основанного на
международном опыте. В связи с чем, разработан и внедрен пилотный проект

50

по аккредитации сельских врачебных пунктов. Все СВП, вовлеченные в экс

перимент по внедрению аккредитации, прошли процедуру пилотной аккре
дитации, согласно поставленным задачам и разработанной программе с при
суждением им соответствующей категории аккредитации.

6. Осуществленный пилотный проект показал, что высшей категории

аккредитации, не соответствовал ни один из пилотных СВП. Следовательно,
качество оказываемой первичной медико-санитарной помощи сельскому
населению требует дальнейшего совершенствования и улучшения. Поэтому
результаты изучения деятельности СВП были учтены при разработке поста

новления Кабинета Министров Республики Узбекистан от 5 марта 2014 г. №

50 «О мерах по дальнейшей оптимизации и повышению эффективности дея
тельности сельских врачебных пунктов», в соответствии с которым:

- оптимизирована сеть СВП путем ликвидации 243 маломощных и

неэффективно действующих СВП, что позволило сократить 1 215 единиц
персонала и высвобождено 5,5 млрд. сум в годовом исчислении;

- введены в центральных районных многопрофильных поликлиниках, в

пределах

общей

численности

работников,

должности

заместителя

заведующего поликлиникой - координатора деятельности СВП;

- врачам общей практики, работающим в отдаленных от городской

инфраструктуры и расположенных в горно-предгорных населенных пунктах
СВП, введена специальная надбавка за особые условия труда в размере 25% к
тарифной ставке, включаемой в состав должностного оклада при исчислении
установленных законодательством им доплат и надбавок;

- повышен максимальный размер надбавки за продолжительность стажа

непрерывной работы патронажным медицинским сестрам СВП с 20 до 40
процентов к тарифной ставке. В результате средняя заработная плата меди
цинских сестёр возросла на 17%;

- введены в действие с 1 марта 2014 года новые штатные нормативы

СВП, которыми предусмотрено уменьшение действующих норм нагрузки на
патронажную медицинскую сестру СВП в целях обеспечения условий для
посещения каждой прикрепленной семьи, а также введены должности
старшей медицинской сестры, ответственной за организацию сестринского
дела,

учета,

хранения

и

правильного расходования лекарственных

препаратов;

-

разработан

и

утвержден

комплекс

мер

по

введению

усовершенствованной

системы

повышения

квалификации

и

совершенствования профессионального уровня врачей общей практики и
медицинских сестер СВП.


background image

В результате реализации этих мер итоговое сокращение численности

среднего и младшего медицинского персонала составило 5 156 ставок или 9
% от их общего количества с высвобождением бюджетных средств на сум му
19,2 млрд. сум.

7. Большое значение в обеспечении эффективной деятельности СВП от

водится патронажным медицинским сестрам. Учитывая это, в 96 СВП 5

51

районов

республики

внедрена

рейтинговая

оценка

эффективности

деятельности патронажных медицинских сестер, которая позволила повысить
ответственность патронажных медицинских сестёр за конечные результаты
своей работы, уменьшить количество экстренных госпитализаций, вызовов
скорой медицинской помощи и количество больных, направленных на осви
детельствование в медицинскую трудовую экспертизу, за счет повышения
эффективности профилактической работы.

8. В связи с отсутствием аккредитации медицинских учреждений рес

публики разработаны рекомендации по механизму рейтинговой оценки дея
тельности СВП в целом как промежуточный этап до внедрения механизма
аккредитации.

9. Внедрение в практическое здравоохранение научно-обоснованной мо

дели аккредитации СВП обеспечит повышение качества медицинской помо
щи, без серьезных внешних вкладов и ресурсов.

10. Разработанные стандарты и индикаторы аккредитации для системы

управления качеством медицинской помощи в первичном звене здравоохра
нения могут быть предложены для использования в системе материального
стимулирования медицинских работников.

11. Научно-обоснованная организационная модель аккредитации учре

ждений первичного звена здравоохранения дает возможность определить
приоритетные направления для национального уровня, а значит, может быть
применена для аккредитации других медицинских учреждений Республики
Узбекистан.


background image

52

SCIENTIFIC COUNCIL 16.07.2013. TIB.19.01 AT TASHKENT

INSTITUTE OF POSTGRADUATE MEDICAL EDUCATION OF THE

REPUBLIC OF UZBEKISTAN ON AWARD OF SCIETIFIC DEGREE

OF DOCTOR OF SCIENCES

TASHKENT INSTITUTE OF POSTGRADUATE MEDICAL EDUCATION

YUSUPALIYEV BAHODIR KAHRAMANOVICH

IMPROVEMENT OF METHODIC APPROACHES AND MEDICAL

ORGANIZATIONAL MEASURES OF ACCREDITATION OF PRIMARY

HEALTH CARE INSTITUTIONS ACTIVITY - RHU


background image

14.00.33 - Public health. Health management

(medical sciences)

ABSTRACT OF DOCTORAL DISSERTATION

TASHKENT – 2016

53

The theme doctoral dissertation is registered in the Higher Attestation Commission

under the Cabinet of Ministers of the Republic of Uzbekistan 31.03.2016/В2016.1Tib289.

The doctoral thesis carried out at Tashkent Institute of Advanced Doctors Training Abstract

of the thesis in three languages (Uzbek, Russian and English) is placed on the web page at
www.info@tipme.uz and information-educational portal «ZiyoNet» at

www.ziyonet.uz

.

Scientific consultant: Asadov Damin Abdurahimovich

Doctor of medical science, professor

Official opponents: Magzumova Shakhnoza Shahzadeevna

Doctor of

medical science, professor

Babajanov Abdumurat Sattarovich

Doctor of medical science, professor

Khudaybergenov Abdulla Matkarimovich

Doctor of medical science, professor

Leading institution: Andijan State Medical Institute

Defense of the thesis will take place ............ 2016 .... hours at a meeting of the Scientific

Council 16.07.2013.Tib.19.01 at the Tashkent Institute of Advanced Medical Training - (100007,
Tashkent Mirzo-Ulugbek district, st.Parkentskaya, 51. Tel./Fax: (+99871) 268-17-44, e-mail:


background image

info@tipme.uz

Doctoral thesis is registered in the Information Resource Center of the Tashkent Institute of

Doctors Advanced Training by № ... The text of the thesis can be found in the research center
(100007, Tashkent, Mirzo Ulugbek district, st. Parkentskaya - 51. Tel./Fax: (99 871) 268-17-44)

Abstract of the thesis is distributed «___» _____________ 2016

(distribution protocol №____ from _______________________ 2016)

D.M. Sabirov

Chairman of the Scientific degree on award of scientific

degree of doctor of sciences MD, professor

N.N. Ubaydullayeva

Scientific secretary of scientific council on award

of scientific degree of doctor of sciences, PhD

Kh. E. Rustamova

Chairman of the Scientific seminar under scientific council on award

of scientific degree of doctor of sciences MD, professor

54

INTRODUCTION (annotation of doctoral dissertation)

The urgency and relevance of the theme of the dissertation.

Throughout

the world, one of the topical directions in health care is an effective organization of
the health care system, especially primary health care in rural areas, also further
improvement of methodological approaches to evaluation of their activities.

For the years of Independence wide-spread program actions in the Health care

system reforms have been performed in the Republic and their results are the
achievements accepted by the by the world. It’s of great importance to mention the
development of primary medical sanitary aid in rural areas due to creation and ef
fective activity of rural health units (RHU).

Further strengthening of the reform of the health care system, improving the

efficiency of health care facilities, providing high quality of medical services to the
public in accordance with modern requirements and standards, the introduction of
advanced forms and methods of management and organization of work in health
care are taking place in the Republic. Decree of the President of the Republic of
Uzbekistan dated by November 28, 2011 № PD-1652 «On measures to further
strengthening of the reforms in the health system» testifies and defines the main
directions of further strengthening of the reforms of the health system of the repub
lic for 2012-2015.


background image

Improvement of methodic approaches and medical organizational measures of

accreditation of rural health units is one of the urgent tasks in the healthcare.

From

this point of view, the design of

standards

and indicators

of

RHU activity’s self

evaluation, improvement of the system of continuous professional development of
personnel of medical facilities, design of a pilot package of standards and accredi
tation indicators of RHU, proposals to stimulate labor of doctors and patronage
nurses of RHU located in areas remoting from urban infrastructure mountain and
piedmont

settlements

, design of new staff standards of RHU based on the norms of

the load on the medical staff of RHU, further improvement of the methodology of
assessing the efficiency and quality of medical care is rendered by patronage nurs
es of RHU and RHU in general, are important scientific and practical problems of
the healthcare system.

The work to a certain degree contributes to solving the task determined in the

Decree of the President of the Republic of Uzbekistan dated by September
19,2007, № PD-3923 «On further strengthening of the reforms and realization of
state program of Health care development and their main directions and in PD

1652 dated by November, 2011 «About measures on further strengthening of the

health care system reforming».

Relevant research priority areas of Science and Technology of the repub

lic.

This work has been done for the prioritive directions in the development of sci

ence and technologies in the republic VI.-»Medicine and Pharmacology».

A review of international research on the topic of dissertation.

Scientific

research on evaluation of the quality of medical care are carried in leading scien

tific centers and higher educational institutions over the world, including Institute

of the Healthcare (USA), Yale University (USA), the Institute of Quality and Effi-

55

ciency in Health Care (Germany), Institute of evaluation of the Medical Technolo

gy in Rotterdam Erasmus University (Netherlands), National Centre of develop
ment and research in the field of healthcare and welfare (Finland), First Moscow
state medical University named after I.M. Sechenov, the St. Petersburg Medical
Academy of Postgraduate Education (Russian Federation).

As a result of research carried out in the world for assessing the quality of

healthcare and designing of methodological approaches and medical and organiza
tional measures of accreditation of medical institutions worked out patient safety
standards in health care, identified the factors, affecting on safe health care, (US
Public Health Institute , Yale university); developed a methodology for assessing
the quality and efficiency of health care both in the clinical and economic view
points (Institute for Quality and Efficiency in Health Care); the methodological
aspects of the assessment of technologies of the healthcare and their influence on
management decisions in public health (Institute

of evaluation of the Medical

Technology in Rotterdam Erasmus University

); developed a model of system of

quality control of primary health care at the regional level (the National Centre of
Development and Research in the field of health and social security); developed
standards and indicators for assessing the quality of medical care in areas of medi


background image

cine (First Moscow State Medical University named after I.M.Sechenov, St. Pe
tersburg Medical Academy of Postgraduate Education).

Currently, the following prioritive scientific research are carried out for the

development, use and improvement of diagnosis and treatment standards, evalua
tion of medical and economic efficiency of health care institutions: improvement
of the system diagnostic related groups (Diagnosis Related Groups DRG); com
prehensive assessment of the quality of activity as the individual employee and the
team as a whole; optimization of management of medical and organizational tech
nologies in hospitals, evaluation of the effectiveness of financial policy in health
care institutions, taking into account the quality of medical care.

The extent of the problem of knowledge

. The matter of improving the quali

ty of medical service is one of the prioritive tasks of the reforming in the health
care system and includes all aspects of providing medical service: conditions of
material and technical basis of the institution, prophylactic and therapeutic diag
nosing activities, advanced training and self-evaluation of the staff.

So far, there is no unity in the definition of the quality of medical and social

services and its components are not developed as methodology for quality man
agement, there are problems in the development of standards and quality indica
tors.

The problem of assessing the quality of medical care is complicated and di

verse (F.N.Kadyrov, 2004; Boychenko Y.Y., 2010; A.V. Bialystok, 2010). There is
both a large variety of approaches to the definition of the concept and criteria for
its evaluation (Grigoriev I., 2003; Sorokina E.P., 2006). An important role in the
present stage of the health care system plays a procedure for accreditation of medi
cal activity, which is one of the mechanisms to control the quality of medical care
(Korsun A.A., 2006; Larin, A.V. et al., 2008).

56

Despite the urgency of the problem, approaches to technology accreditation

are not fully described. Not enough results highlight the impact of the accreditation
procedure on the structural and functional aspects of health care.

However, analysis of this experience is very essential for wider awareness and

use of this form of organization in the conduct of external control of quality of
medical activity.

Correlation of the thesis to the theme plan of the research

.

The dissertation is included in the plan of research «Influence of infectious

diseases, hygiene, technological and environmental factors on human health» of
the Tashkent Institute of Postgraduate Medical Department of Health of the Repub
lic of Uzbekistan. State registration number of 02090010.

Purpose of the study

is work out scientifically proved suggestions and rec

ommendations for improvement methodic approaches and medical organizing
measures of accreditation of rural health units.

Tasks of the study :

applying international experience work out and inculcate the standards and


background image

indicators of self-evaluation of RHU activity for internal audit and evaluation of
real condition of primary health care institutions;

work out a system of continuous professional development of the staff in

medical institutions according to methodology of quality increase, techniques in
accreditation and self-evaluation of the institution;

applying international experience work out pilot standards and indicators

pack for RHU accreditation;

according to the results of the study activities of RHUes to optimize their

network, to develop proposals for effective coordination of central region multi
disciplinary polyclinics and the activities of RHU ;

develop proposals for the promotion of general practitioners working in re

mote and urban infrastructure located in the mountain foothill area RHU and RHU
patronage nurses;

develop and implement the new staff regulations of RHU, based on the norms

of the load on the medical RHU staff;

develop suggestions on further improvement of methodology of activity ef

fectiveness evaluation and quality of medical service performed by patronage
nurses of RHU;

develop suggestions on methodology of evaluation of activity effectiveness of

RHU in arranging qualified medical service for the population.

The object of

study

: Rural health units of the republic.

Subject of research

: the database of the Institute of Health and Medical Sta

tistics, RHU statistics, material-technical base of RHU, RHU medical records, di
rect observation of treatment and prevention process, interviews with staff and pa
tients.

Research methods:

internal audit/self-esteem, external auditing/peer review,

direct observation/interviews, the study of the medical records and medical
diagnostic process, analytical and statistical research.

57

Scientific novelty of the research.

Standards and indicators for accreditation of primary health care institution –

RHU-activity have been worked out. Those include the following: effectiveness of
arranging, management and financing of medical service; effectiveness of the pro
cess of organizing qualified and safe medical service (demography, morbidity,
mortality, disablement), providing training, leadership, abilities, competence; ma
terial and technologic basis (resource providing, medical supplies, equipment); in
formation resource basis (norms statements, clinical guidance, protocols).These
enabled to do self-evaluation of RHU, assess real condition of medical service and
quality of pilot institutions.

Academic program under the title «Basis of management and improvement of

quality of medical service in the institution of health care system» was worked out.
It includes 36 academic hours as well as adapted handout academic materials on
quality management.


background image

The system of efficiency of evaluation in activity and quality of medical ser

vice performed by patronage medical nurses of RHUes was also developed. It is
based on the following main indicators: prophylaxis of the diseases among local
population, females of fertile age, pregnant women, newly-made mothers, children;
evaluation and monitoring of physical development of children; vaccination of
children; therapeutic work; quality of keeping medical papers. These all enabled to
increase the efficiency of patronage medical nurses, improve the quality of dyspan
sarization of the population, correspondingly, decrease the number of patients
treated in the departments of urgent medical service and the number of calls to am
bulance service; to minimize the number of the patients referred to medical labor
expertise.

The system of RHU activity evaluation in arranging qualified medical service

to the population based on quantity data of having functional responsibilities of
RHU medical workers, quality indicators (number of visits, late diagnostics of the
problem having social significance), indicators of health condition and morbidity
of RHU population, indicators characterizing material and technical basis and in

frastructure of RHU has been worked out.

The system of effective coordination of RHU by central regional versatile

polyclinics has been developed.

The practical results of the study.

The system suggested for self-evaluation of therapeutic prophylactic institu

tion can be applied for any institution in Healthcare system as it gives the possibil
ity to monitor the process of the performing medical service.

Practical recommendations for accreditation procedure have been worked out.

They include detailed study and inculcation of the standards and indicators of ac
creditation, changing the system of management by the staff of healthcare institu
tions.

Recommendations on adoption of science-base model of RHU accreditation

in practical healthcare have been developed and suggested. They provide the quali
ty of medical service without serious expenses and resources.

58

Advanced system of teaching of medical staff in pilot institutions has been

created. The training involves the matters of qualification, additional training on
the sites on methodology of improvement the quality in medical service, accredita
tion techniques and self-evaluation.

The reliability and validity of the results

of the study are determined by us

ing approved methods, a sufficient number of primary material which undergone
statistical analysis with using modern methods.

Theoretical and practical significance of the results.

Theoretical significance of the research results is in further improvement of

the existing methodological approaches to accreditation.

Practical significance is defined by applying those results in creation of new

generation of standards and indicators in the management of RHU medical service,


background image

arranging of science-base model of accreditation. Also, the results were used in the
process of the of patronage activity rating evaluation efficiency.

Implementation of the research results.

Worked out methodic and medical organizational measures on RHU activity

were used in resolution of the Cabinet of Ministers of the Republic of Uzbekistan
of March 5, №50 «On further optimization and increasing the effectiveness of
RHU activity». According to the resolution special financial support (25%) for
GP’s specific activities was introduced and included into the fixed salary, also, the
rise in wages (20-40%) for the length of service of RHU patronage nurses has been
introduced and added to the fixed salary.

The suggestions on new staff RHU standards have been approved by proper

documents (Joint resolution of Finance Ministry of labor and social protection of
the population, №2 of March 2, 2014).

Temporary resolutions on the order of rating efficiency of the activity of RHU

patronage medical nurses have been worked out and approved by joint resolution
of Ministry of Health and Ministry of Finance of the Republic of Uzbekistan of
March 28, 2014 № 10 and №26) and on the order of RHU activity rating (Instruc
tors of Ministry of Health of 5.01.2015).

Guidance for RHU accreditation has been worked out (protocol of the Minis

try of Health of May 14, 2012, №136), methodic guidance titled as «RHU self
evaluation criteria for pilot accreditation « have been described.

The results of the work on RHU patronage activities efficiency evaluation

were inculcated in 96 RHUes of 5 regions but activity evaluation of RHUes as a
whole are inculcated as an experiment in 319 RHUes of 18 regions of the Repub
lic.

Work approbation

. Basic material of the research work were reported in the

meetings of the Cabinet of the Ministry Council on culture, education, healthcare,
social defence matters; at Ministry of Health Board, Republican scientific practical
conferences with international participation under the title «Life-long learning in
medicine: yesterday, today, tomorrow» (Tashkent, 2012). It was also discussed at
the seminars of doctors in Andijan region and Republic of Karakalpakistan (Andi
jan, Nukus, 2011, 2012), also at the department of health care management, eco-

59

nomics in Tashkent institute of postgraduate medical education - (Tashkent, 2012),
at the faculty of medical prophylaxis and GR training in Tashkent institute of post
graduate medical education (Tashkent, 2016); at the scientific seminar of Special
ized Council in Tashkent institute of postgraduate medical education, 16.07.2013
Tib 19.01 on the specialty 14.00.33.- «Public health. Health management»
(Taskent, 2016).

Publication of the results.

According to the materials of the dissertation published 29 publications. From

these, 10 scientific articles, including 8 - in republican and 2 - in foreign journals
recommended by the Higher Attestation Commission of the Republic of Uzbeki


background image

stan for the publication of basic scientific results of doctoral dissertations.

The structure and scope of the dissertation.

Dissertation is stated on 180

pages of the text set in the computer version. It consists of an introduction, four
chapters of their own research, conclusions, practical recommendations and

list of

references.

HIGHLIGHTS OF DISSERTATION

The introduction stated the relevance and degree of study of the problems,

correlation of thesis to the thematic research plans, objectives, goals set forth, re-

60

spectively, scientific novelty, the theoretical and practical significance of the study

results, the preliminary testing of the thesis, the publication of results, the structure
and scope of the thesis.

In the first chapter

of the dissertation titled as «Methodic approaches and

medical organizational measures on accreditation of medical instititions activity»
was noted that the main purpose of the reforms in Healthcare system in the Re
public defined by Presidential Decrees and Orders is improving the health of the
population, prophylaxis of the illnesses, providing highly-qualified medical service
for the population. In the chapter the basic results of the system reforming have


background image

been described, that is: organizing rural health units for providing qualified prima
ry medical service to rural population, organizing unified system of providing ur
gent medical aid and republican specialized centers. As the result of the reforms,
average lifespan in the Republic is 67-73.5 years, vaternal and newborn mortality
decreased by tree times.

In this chapter it was described that at present, the quality and safety of medi

cal service are main tasks of the government in the field of healthcare. The mecha
nisms of quality control include, primarily, the procedure of accreditation of medi
cal institutions.

Also, literature review in Medline and Cochrane Library, and other electronic

and printed sources are given. The experience of various countries to implement
the system of accreditation of institutions of different levels of health care has been
studied. In particular, more than 60 years of experience in the United Commission
on Accreditation of health facilities (JCAHO), based on a voluntary assessment, as
well as the experience of some European countries has been seen to establish sys
tems of both voluntary and compulsory evaluation of care quality. The experience
of the accreditation process, which includes a series of sequential steps and the use
of certain tools in the development of standards, gathering information, analyzing
the results, the correct application of which is a prerequisite for high-efficiency
model is of particular attention.

In the second chapter of the dissertation

, titled as ‘Objects and materials of

the research, characteristics of applied methods», the object of the research –
RHUes of the Republic were presented, materials and methods of the research
were described in details.

Information for activity evaluation of RHU was gathered in different forms:

data presented by working groups on RHU activity effectiveness study, by Health
Institute and medical statistics, by medical institution – documents of the institu
tion; patients medical documents ;direct watching; interviews, conversations with
patients and the staff.

The score system for activity evaluation and level of accreditation category

were adopted according to the guidance of Joint Commission on accreditation of
the institutions in Healthcare system (JCAHO).

The score for patronage efficiency in RHU as well as RHU activity as a whole

was given based on special criteria.

Also, in this chapter the stages of the research were exactly described:

61

experience of different countries in inculcation the system of evaluation the

quality of medical service and accreditation of the institutions;

criteria for RHU accreditation;
medical workers of RHU with visits on the sites were tought methodology of

accreditation;

internal audit ( self-evaluation);
external experts accreditation of pilot RHU has been performed; according to


background image

the results of the analysis of problems and weaknesses revealed in pilot RHU
accreditation a special questionnaire on the study of RHU activity ef fectiveness
has been worked out;

temporary resolution on the order of rating evaluation by patronage activities

in RHUes has been worked out;

recommendations on mechanisms of rating evaluation of RHU activity as a

whole have been given.

In the third chapter titled as « Accreditation of RHUes and comparative

analysis of their activity

taking into account international experience ,criteria for

accreditation for self-evaluation (internal audit) of primary institutions and their
activity have been developed. Each of the included 10 criteria. The scheme for the
main category of evaluation is the quality (the process) of the service was suggest

ed as well as the actuality of the following categories:

1) the effectiveness of the organization, management and financing of health

care: management of RHU, human resources management, organizational struc
ture, funding of RHU, effective and efficient management of financial and eco
nomic activities of the RHU, the selection of personnel, financial management,
quality of annual reports with the indication of the works in RHU, Distribution Fi
nance, motivation;

2) the process of providing quality and safe health care: health indicators of

attached population, vaccination coverage attached population, fertility, conducting
observational activities in the outbreak of infectious diseases, screening and identi
fication of infectious diseases, non-communicable and socially significant diseases,
promoting healthy lifestyles, explaining to patients medical procedures, their ac
tions and the possible consequences, the feedback from the patient, the safety of
the building, the safe use of medical devices and equipment;

3) human resources: staffing, training of medical staff, the knowledge of the

basics of personnel management, the average length of service, the distribution of
the fund of material incentives, employee’s satisfaction with their work, corporate
culture;

4) physical infrastructure: to provide basic medical equipment, medical furni

ture, hard and soft inventory, medications, instruments, condition of the building;
5) information-resource base: regulations, orders, clinical guidelines, proto cols.

These data provide a quantitative and qualitative assessment of the level of

medical care and health care facilities may also be used for self-assessment and
monitoring of the initial situation, and its subsequent improvement.

62

These criteria make it possible to conduct an objective assessment of the main

factors that may affect the quality of care, such as infrastructure, resources, organi
zation of services and management, focusing on the factors that have proven their
greatest impact on the performance of RHU, such as fertility and mortality, the ef
fectiveness of treatment and prevention, as well as major diseases affecting public
health.


background image

Main task of the next step was training of health workers for RHU methodol

ogies in accreditation and self-assessment institutions (internal audit), which was
held on-sites. RHU staff was informed of theoretical and practical bases of the ac
creditation procedure. They also evaluated the availability and quality of data
sources for internal audit (hospital records, the history of the child, a register of
women using contraceptives, and others.), and the degree of preliminary readiness
of the staff for the accreditation process (interviews, survey).

Analysis of the results of the research is dedicated to direct internal audit

(self-assessment) of SVP. Analysis of the self-assessment showed that the health
care regions as a whole, can pass the accreditation procedure in accordance with
the developed program.

Results of self-assessment of RHU

Institution

Self-estimation standards

Effectivene

ss of or

ganization,

manage

ment and

financing

o

f

medical

care

Proces

s of

qualifi

ed safe

me

dical

care

Pro

visi

on

of

staf

f

Mate

rial

Tech

nical

asis

b

Infor

matio

nal re

source

basis

Total

score

%

Republic of Karakalpakistan

RHU «Karakalpa
kistan»

22

27

27

30

28

134

89

RHU «Madaniat»

16

18

23

26

26

109

73

RHU «Ток тау»

17

18

22

18

25

100

67

RHU «Оrnek 1»

17

19

20

16

27

99

66

Andijan region

RHU «Kuygan yor»

24

28

22

27

30

131

87

RHU «Rovvot»

28

25

23

26

27

129

86

RHU «Оydin bulok»

21

22

24

21

22

110

73

RHU «Yangi qishlok»

15

22

21

24

24

106

71


background image

After analysis, the results of self-assessment for each standard practical rec

ommendations for improving the performance of the RHU were given.

For example, managers of rural health units «Yangi qishloq», «Oydin bulok»,

«Kuigan yor», «Madaniat», «Ток tau» and «Ornek 1» were recommended to in

crease the qualification of the organization and management of health, to review

the organizational structure and load distribution for each doctor, and actively in-

63

volve employees in the distribution of RHU fund of material incentives. An analy

sis of self-assessment criteria revealed that 90% of financial managers of pilot
RHU did not pass training courses on financing over last 5 years.

In addition, recommendations were made for improvement in matters of med

ical examination of women of childbearing age, the birth rate of observational ac
tivities, awareness of patients about ongoing medical procedures, their results and
the possible consequences, training of health personnel, strengthening the material
technical base, the use of standards in diagnosis and treatment protocols in medi cal
practice.

In the synthesis of the – RHU self -estimation the data mostly were within

66% -73%, which is the average level of quality of medical services. The analysis
also showed that there are significant differences in the level of preparedness of
the staff of institutions, both in the organization of care, and on the quality of the
management of patients with various conditions.

This fact led to the conclusion about the need for staff training cycles in RHU

program for improvement of quality in health care.

On the next step in the framework of research on the accreditation of institu

tions of primary health care medical personnel of RHU in Andijan region and Re
public of Karakalpakistan have been trained courses on «Accreditation and quali ty
of care.»


background image

The aim of the training was to increase the capacity of the pilot institutions to

plan, control and improve the quality of care, implementation of the knowledge
and skills of staff in providing health care to achieve the best results, as well as
training institutions in the accreditation procedure.

This cycle was a 5-day classroom and practical work. Classes were conducted

interactively using presentations, small group work and discussions. During the
first 3 days, the participants listened to presentations and worked in small groups,
defined the objectives to improve the quality, developed standards and indicators
on the basis of available clinical guidelines, defined the source of data acquisition
and methods of collecting material. The fourth day was a visiting day. Trainees in
the Andijan region visited RHU «Kuigan yor», and in the Republic of Karakalpa
kistan - RHU «Madaniat».

On the fifth day of the course each group presented its results of the evalua

tion and provided recommendations to improve the quality.

To evaluate the knowledge base were conducted pre-test and at the end of the

cycle - post-tests were conducted. The results of testing showed that after the
training, knowledge of RHU employees have been improved by more than two
times compared with the pre-test.

The objective of the next step was to carry out the external peer review / ac

creditation of pilot RHU Evaluation was carried out using a list of indicators for
each standard according to the «Guidelines for the Accreditation of pilot RHU»,
then each indicator to quantify with a report and recommendations.

According to the results of the study by independent experts, together with an

analysis of assessment indicators accreditation each RHU was given an appropriate

64

category. At the same time they were given recommendations for improving the

process of care, as well as an action plan to address identified remarks. According
to the final results of the external examination of rural health units, the average
standard of resources and standards of the organization and provision of services in
RHU was 80%. The maximum value - 90% was scored RHU «Kara kalpakistan»
and «Kuigan yor» and the minimum score was 70% for THE RHU «Ornek 1».

Picture 1. Evaluation of standards standard of resources, %


background image

To improve resource security institutions were given recommendations relat

ing to adequate access to water, electricity and heating. Recommended planning
and implementation of the program of inspections, testing and maintenance of
medical

equipment / tools and documentation of test results were recommended.

Particular attention is paid to the training and continuous professional development
(CPD)of RHU staff. All agencies were recommended to improve the procedure /
process for the referral of patients to a specialist or to transfer to another level of
care; improving the content of the clinical records for completeness, accuracy, clar
ity and timeliness, as well as the validity of diagnostic and laboratory tests, treat
ment, referral to a specialist and timely hospitalization.

Giving particular attention to the organization of the process of providing quality

health care rather than the structure and staffing is important because sig nificant

changes are possible without major external contributions and resources.

In the next phase of external expertise was evaluated clinical work in RHU

according to the list of priority states and activities for primary health care. The
mean value of the standard of diagnosis and treatment of arterial hypertension
(AH) in the pilot RHU was 74%. The maximum value of this standard - 93%
achieved by RHU «Kuigan yor» minimal value - 60% of the result was obtained by
RHU «Madaniat» and «Тok tau».

65

Picture 2. Evaluation of standards on arterial hypertension (diagnostics

and treatment), %

All RHUes were recommended to improve the quality of care processes for

prevention, diagnosis and treatment of hypertension and to conduct it strictly in ac
cordance with clinical guidelines.

The mean value of the standard for diagnosis and treatment of IHD I-II de

gree., as well as hypertension, has reached 74%. Maximum level - 89% has RHU


background image

«Kuigan yor», minimum level - 60% has RHU «Tok tau».

Picture 3. Evaluation of standards on IHD (angina pectoris, myocardial

infarction)-Diagnostics and treatment ФК-1-2 degree

The rеcommendations were directed, mainly, to the improvement of docu ments

rotation of the institution (working and fixing of medical recordings in am bulatory
patients cards, their completeness, timely performance, accessibility and analysis),

optimization of the referrals (transference) of the patients to the higher level of the

service, searching of another ways to control of medical drugs intake by the

patients, organization of treatment strictly according to the standards.

The results of the audit in the standard of iron deficiency anemia in children

and adults has maximum percent – 93% in RHU «Kuygan yor», minimum-62% in
RHU «Tok tau», meanwhile the average value was 75%. In this aspect the recom
mendations mostly dealt with the matters of screening, diagnosing and treatment
according to the clinical management.

66

Antenatal care standard is of the particular importance in RHU activities. In

this kind of standard all the RHUes were given highs core: 92% was the score of
«Karakalpakistan», minimum-82% had RHU «Madaniyat». Average score com
posed 88%. In this standard RHUes were given recommendations on managing the
measures for regulations in taking medical drugs by the patients. The standard of
postnatal care was much higher than the previous, it gathered 93%.

The most score was awarded to RHU «Yangi qishlok»-96%, the minimal -

90% («Kuygan yor»). Recommendations to improve the care dealt with patronage
service and documents rotation in this aspect.

The results of experts’ evaluation showed high score in the direction of con

traception. Here, the average value was 89%, maximum—93% (RHU –
«Karakalpakistan», minimum – 80% ( RHU «Oydin bulok»). Contrary to this, in
the standard of «diarrhea in children up to 5 years old» low points (70%) have been
noted. .Maximum score (80%) got RHU «Kuygan yor», minimum – (56%) –RHU
«Tok tau». Recommendations in the standard were directed for the rational re
sourse us age, clear and strict following of the clinical management standards, im


background image

proving documents rotation and the control aver the medical drugs intake by the
patients.

Picture 4. Evaluation of standards on iron deficiency anemia in children

and adults.

The results analysis on the standards in helminthosis in children up to 14

showed that the work in RHUes in this direction is not so efficient, the average
value of this standard is 53%, maximal-57% («Oydin bulok», minimal – 50%
(«Tok tau»).

All RHUes in this standard were recommended a strict maintaining of clini

cal management to improve medical care for children with helminthosis. Also, it
was mentioned that to train the staff for working strictly according to the standards
and indicators of the accreditation is very necessary.

Medical assistance to the patients with inactive tuberculosis scored the low est

results. Thus, average data of the standard was 47%, maximal-66% (three RHUes:

Karakalpakistan, Madaniyat, Kuygan yor) the others 5 RHUes had 35 % each. To

increase the percent and effectiveness in this aspect it is advisable to or-

67

ganize a screening, information bank in this area, deep study and maintaining
standards of accreditation.

Average value of the standard in diagnosing, rehabilitation and dispensary of

1,2 type Diabetes Mellitus composed 71%,maximal-89% («Kuygan yor»), mini
mal – 60% («Tok tau»).

Picture 5. Evaluation of standards in Diabetus Mellitus, %.

To improve health care in this area it was recommended to strengthen moni


background image

toring of medication of patients, to optimize the process of early detection and re
ferral to a specialized service, to strengthen nursing patients, to organize medical
care for patients in accordance with clinical guidelines, to pay attention to the doc
uments in this area.

All RHUes received low score in the standard of «malignancy» regarding

breast cancer, cervix, stomach, respiratory system.

Picture 6. Evaluation standards of cancer (breast cancer, cervix, stom

ach,

respiratory organs)%

The mean value of the standard was 65%, the maximum rate - 72% (RHU

«Kuigan yor»), minimum - 56% (RHU «Tok tau» and «Ornek 1»). Experts' rec
ommendations: conducting explanatory work to the general population in terms of
raising awareness about the symptoms of the disease

,

regulation of documents ro

tation,

development and implementation of risk group screening on early detection

of cancer.

Our study showed that the most sophisticated and well-organized direction in

primary health care is the process of immunization. This is evidenced by 100 per

centages of accreditation standards for immunization, namely, average, maximum

and minimum figures in all the RHU. Probably, such high results are due to the

68

fact that vaccination and immunization are under the direct control of the service of

the State sanitary-epidemiological supervision.

The average value of the standard for «medical care for children under 5 years

old with pneumonia» was also high - 92%, the maximum - 96% (RHU «Oydin
bulok»), minimum - 90% (RHU «Kuigan yor» and «Rovvot»). Similarly, the high
ly acclaimed standard was noted for «micronutrient deficiencies».

Apparently, this is a direct result of the use of clinical standards developed

and implemented in medical care and practice .

The next step of our research was to analyze the compliance of each SVP in

the context of a certain category of accreditation standards.

The best results were noted in RHU «Kuigan yor» - 85.3% of accreditation

points. The highest score of 93%, the institution received on standard of IDA in


background image

children and adults, a minimum score - 55% was given to standard of «helminth
infections» in children under the age of 14, it means that working in this direction
should be improved in the future.

Another leader is the RHU «Karakalpakistan», with nearly 83% of the accred

itation points. This institution shows better results in contraception work - 93%, the
weakest side in their work as well as in the previous institution was «helminth in
fection» in children under the age of 14 - 55%. For this pathology it is necessary to
organize a training program for the staff and to follow clinical standards.

Slightly behind the leaders was RHU «Rovvot» - 79% of accreditation points.

Analysis and evaluation revealed that 95% was given to the RHU for standard of
«micronutrient deficiency», a minimum score of 35% - for to provision of medical
care to the patients with inactive tuberculosis.

RHU «Yangi qishloq» on the results of the pilot accreditation scored 77.5%.

The maximum value of 96% received standard of «postnatal care», the minimum
rate at the institution was 35% for provision of medical care to patients with inac
tive tuberculosis. Improving this indicator will be possible after the training of
medical personnel.

According to the results of the pilot accreditation RHU «Madaniat» received

76.3% of the accreditation points. This RHU was the most organized and devel
oped in «postnatal care», in which they scored maximum points - 94%, the weak
est data were proved to be in the standard of «helminthiasis in children under 14
years.»

RHU «Oydin bulok» in the pilot accreditation gained 75.9%. Most maximum

score was on the standard of «care for children under 5 years old with pneumonia»
- 96%, the minimum - 35% achieved for the standard of «inactive phase of tuber
culosis.»

RHU «Ornek 1» received 72.9% of accreditation points. The maximum score

on the standards - they have reached 95% in the direction of «micronutrient defi
ciencies.» The minimum value of the standard 35% were registered for the provi
sion of medical care to patients with inactive phase of TB.

69

According to the results of the pilot accreditation RHU «Tok tau» scored

71.2%. This institution shows well organized work on post-natal care (95%), the
lowest data - 35% of inactive tuberculosis.

Thus, our external review of primary health care units - RHU showed that the

accreditation standards from 90 to 100 percent, i.e. highest categories of accredita
tion, did not comply with any of the pilot RHU. Points corresponding to the first
category (80 to 89 percent) were given to RHU «Kuigan yor» - 85.3% and RHU
«Karakalpakistan» - 82.8%. The second category is awarded to institutions that
scored from 70 to 79 %: RHU «Rovvot»- 79%, RHU «Yangi qishloq»- 77.5%,
RHU «Madaniat»- 76.3%, RHU «Oydin bulok»- 75, 9%, RHU «Ornek 1» - 72.9%,


background image

RHU «Tok tau»- 71.2%.

To summaries, it can be concluded that all eight RHU successfully passed the

pilot accreditation procedure according to the tasks and developed programs fol
lowed by awarding them appropriate category.

In the fourth chapter

according to the analysis of existing problems and de

ficiencies identified during the accreditation of RHU a special questionnaire for
the study of the efficiency of the RHU was worked out, according to which we
have studied the following aspects of the RHU activity:

• functioning of the RHU in accordance with the terms and structure of the

RHU, approved by the Cabinet of Ministers of March 18, 2008 № 48 «On
measures to improve the organizational structure and activities of the regional
health institutions»;

• implementation of the basic indicators of preventive and curative work of

the RHU, including morbidity, routine inspections local population, vaccination,
etc .;

• studying staff potential in RHU, including staffing of doctors and nurses, the

performance of the load, the timeliness of training, etc .;

• condition of the material and technical base, the availability of medical

equipment, supplies, drugs and service material.

• Effective use of medical equipment;
• issues of cooperation with the central region multidisciplinary clinic sand

RHU.

At the end of the seventh stage it was suggested:

Optimize RHU network by elimination of 243 shallow and ineffective RHU

placed in adapted buildings that do not meet building codes, as well as not meeting
the requirements of operational safety;

Introduce the post of vice head of the polyclinic - coordinator of the RHU in

the central district multidisciplinary polyclinics within the total number of employ
ees;

further encourage general practitioners working in remote and urban RHU lo

cated in the mountain foothill areas and fmc patronage nurses;

introduce new staff standards of RHU providing a review of existing norms

of the load for the patronage nurse, as well as the introduction of the position of
senior nurse in RHU.

70

In the next step

is designed Provisional Regulations on the procedure for rating

the effectiveness of RHU patronage nurses were designed , whereby over all

performance rating of 684 patronage nurses was implemented (96 RHUes of

Bostanlyk, Uzbekistan, Shakhrisabz, Khiva and Djambai districts of the Republic).

According to the results of inculcation of rating evaluation effectiveness of

patronage medical nurses of RHUes in the pilot areas the following were achieved:

performance assessment patronage nurses to 9 main directions and 30 indica

tors was introduce;


background image

defined responsibilities and the functions of patronage nurses were defined

and their daily work on a scheduled basis was organized.

a mechanism of control over the activities of patronage nurses by general

practitioner and senior nurse of RHU was worked out;

increased efficiency of the patronage nurses;
quality of medical examination of the population was improved so detection

of patients and the number of hospitalized patients in hospitals was increased . At
the same time, the number of patients referred to the hospital in the areas of RHU
elevated from 53.1% to 58.5%;

the number of patients treated in emergency departments for the period of 9

months of 2013 - 9 months of 2014 was reduced from 12.8% to 11.6%, relatively
to the total number of patients treated in hospitals, and the number of calls made to
emergency care 4.6%, which indicates an increase in prevention, early detection

and planned treatment of patients in RHU involved in the experiment; reduced the

number of patients referred to the medical labor examination for a period of 9
months of 2013 - 9 months of 2014 was reduced for 5%, and the number of given
sick leaves for 12.9%.

On the ninth stage

, taking into account the positive experience of the rating

activity of patronage nurses in FMCes, as well as experiments on the accreditation
of the FMC in the Republic of Karakalpakistan and Andijan region, recommenda
tions for the mechanism of rating activity in FMC in general were developed and
approved by the Regulations of the Ministry of Health of the Republic of Uzbeki
stan dated by January 5, 2015.

71

CONCLUSION:

On the basis of the research on a doctoral thesis on « Improvement of method

ic approaches and medical organizational measures of accreditation of primary
health care institutions activity - RHU» provided the following conclusions:

1. In a modern public health system mechanisms for monitoring the quality

and safety of medical care do not always work effectively, the reason for this is the
lack of assessment methods and tools of quality management. Assessment of the


background image

level of quality and safety of care is carried out irregularly and is not standardized,
which in turn dictates the need for accreditation of medical institutions.

2. In view of the lack of evidence-based approaches to the accreditation of

health facilities in the country, including rural medical stations, on the basis of in
ternational experience standards and indicators for self-assessment activities of
RHU for internal audit and evaluation of the real state of primary health care were
developed and implemented . RHU self-esteem to assess the real state of the qual
ity of care provided by the pilot institutions was done and makes it possible to
monitor the quality of the activities of the FMC, get an objective assessment based
on the facts. This in turn increases the awareness of medical personnel about prob
lems that require improvement and search of appropriate potential for that.

3. Due to the lack of experience of health personnel in the field of accredita

tion for the development of resource provision and improvement of knowledge and
skills of staff as well as training institutions in the pilot accreditation process, a
system of continuous professional development (CPD) of medical personnel,
methodology for improving the quality, accreditation and self-assessment tools for
the institutions were worked out and applied . For the successful completion of the
accreditation procedure and obtaining categories, staff of health facilities re

quires careful study and implementation of its activities in the standards and indi

cators of accreditation, the change of management system of the institutions. 4.
Conducting of experts review activities (accreditation procedure) requires specific
disciplinary skills, so the assessment team should include specialists in all the main
areas to identify specific issues that need to be improved. 5. Accreditation of
medical institutions including RHU is not conducted in the Republic. This
necessitates the introduction of a pilot package of standards and accreditation of
primary health care indicators, based on international experience. In this
connection, a pilot project for the accreditation of rural health units has been
developed and implemented. All RHU involved in an experiment to introduce the
accreditation process successfully completed a pilot accreditation according to the
tasks and developed programs with the relevant category of accreditation. 6.
Implementation of the pilot project showed that the highest category of ac
creditation did not comply with any one of the pilot RHU. Consequently, the quali
ty of provided primary health care to the rural population requires further devel
opment and improvement. Therefore the results of the study activities in RHU
were considered in the development of resolutions of the Cabinet of Ministers of
the Republic of Uzbekistan dated by March 5, 2014 № 50 «On measures to further

72

optimization and improvement of the effectiveness of rural health units», and ac
cording to which:

- the network of RHU was optimized by eliminating of 243 shallow and in

effective RHU, which has reduced the 1215 units of personnel and released 5.5 bil
lion sums on an annual basis;


background image

- in the central district multidisciplinary clinics, within the total number of

employees the post of vice head of the clinic - coordinator of the RHU was intro
duced.

- General practitioners working in remote urban infrastructure and located in

the mountain foothill areas , were given a special allowance for special working
conditions in the amount of 25% of the tariff rate which was included into the
salary in the calculation of the legislation of their bonuses and allowances;

- the maximum size of bonuses for the continuous experience of patronage

nurses in RHU was increased from 20 to 40 percent of the tariff rate. As a result,
the average salary of nurses has increased for 17%;

- Entered into force on 1 March 2014 new staff regulations in RHU, which

stipulate the reduction of existing load norms of patronage nurse in RHU in order
to enable the visit for each attached family. Also, the position of senior nurse re
sponsible for the organization of nursing, accounting, proper storage and consump
tion of drugs was introduced.

- a set of measures for the introduction of an improved system of training and

improvement of professional skills of general practitioners and nurses in RHU was
developed , approved and includes:

updating the material and technical base of the department of training of gen

eral practitioners in the medical schools and the regional branches of the Republi
can Center for training and specialization of medical workers;

introduction of distance learning and assessment of general practitioners on

sites, with the creation of regional diverse medical centers, training classes
equipped with a network computer equipment.

As a result of these measures the final reduction of the paramedical personnel

number composed 5156 units, or 9% of the total with the release of budget funds in
the amount of 19.2 billion. sums.

7. Great importance in ensuring the effective functions of SVP is given to

patronage nurses. With this in mind, 96 RHUes in 5 regions of the republic rating
of the effectiveness of patronage nurses was introduced and is believed to increase
the responsibility of patronage nurses for the final results of its work to reduce the
number of emergency hospitalization, medical emergencies and the number of pa
tients referred to a medical labor examination, by improving the efficiency of pre

ventive work.

8. In the absence of accreditation of medical institutions of the republic rec

ommendations for the mechanism of rating activity of RHU in general as an inter
mediate step before the introduction of accreditation mechanisms were suggested.

73

9. The introduction of the practice of evidence-based health care accrediting

RHU model will improve the quality of care, without major external contributions
and resources.


background image

10. The standards and indicators for the accreditation of quality management

systems of medical care in primary health care can be offered for use in the system
of material incentives for health care providers.

11. Science-based organizational model of accreditation of institutions of

primary health care provides an opportunity to identify priority areas for the na
tional level and, therefore, can be applied for the accreditation of other medical in
stitutions of Uzbekistan.

74

ЭЪЛОН ҚИЛИНГАН ИШЛАР РЎЙХАТИ

СПИСОК ОПУБЛИКОВАННЫХ РАБОТ


background image

LIST OF PUBLISHED WORKS

I бўлим (I часть; I part)

1. Асадов Д.А., Мирварисова Л.Т., Арипов Т.Ю., Юсупалиев Б.К.

Анализ результатов самооценки сельских врачебных пунктов для пилотной
аккредитации в Узбекистане – как инструмент улучшения качества
медицинской помощи // Медицинский журнал Узбекистана, 2012. -№ 1. – С.
50-53.

2. Икармов А.И., Асадов Д.А., Юсупалиев Б.К. Мировая тенденция

интесификации использования коечного фонда // Медицинский журнал
Узбекистана, 2009. -№ 6. – С. 2-8.

3. Исмаилов С.И., Юсупалиев Б.К., Носирова Р.Р., Купцова Л.Ю.,

Исмаилова Г.Ф. Харкатеристика здоровья женщин фертильного возраста,
обслуживаемых

мемейными

поликлиниками

Яккасарайского

района

Ташкента. // Медицинский журнал Узбекистана, 2010. -№ 3. – С. 56-62.

4. Асадов Д.А., Юсупалиев Б.К., Мирварисова Л.Т., Арипов Т.Ю.

Меджународная аккредитация медицинских учреждений // Медицинский
журнал Узбекистан, 2013. -№ 1, -С. 133-136.

5. B.K.Yusupaliev. Working out and inculcation organizing measures of ac

creditation of Health Care primary units institutions activity –- rural medical cen
ters (RMC) // European Science Review № 9-10, Austria, Vienna, 2015 г. P. 122-
124.

6. B.K.Yusupaliev. Evaluation of patronage nurse at rural medical centre//

European Science Review № 9-10 / Austria, Vienna, 2015 г. P. 124-126. 7.
Юсупалиев Б.К. Аккредитация деятельности сельских врачебных пунктов //
Научный журнал «Проблемы биологии и медицины» № 1 (86), 2016 г., С.
89-93.

8. Юсупалиев Б.К. Оценка качества работы патронажной медицинской

сестры сельского врачебного пункта // Научно-практический журнал
«Педиатрия», 2016 г., №1, С. 16-18.

9. Юсупалиев Б.К. Внедрение рейтинговой системы оценки эффектив

ности деятельности патронажных медицинских сестер // Медицинский
журнал Узбекистана, 2016 г., № 2, с. 101-103.

10. Юсупалиев Б.К. Аккредитация сельских врачебных пунктов как ин

струмент повышения качества первичной медико-санитарной помощи сель
скому населению // Медицинский журнал Узбекистана, 2016 г., № 2, с. 107-
112.

II бўлим (II часть; II part)

11. Юсупалиев Б.К. Разработка и внедрение организационных мер ак

кредитации деятельности учреждений первичного звена здравоохранения –
сельских врачебных пунктов // Научный журнал № 1 (2) 2016 г., Российская
Федерация, г.Москва, с. 48-54.

75


background image

12. Асадов Д.А., Мирварисова Л.Т., Юсупалиев Б.К. Аккредитация и

повышение

качества

медицинской

помощи

в

непрерывном

профессиональном

образовании

на

уровне

первичного

звена

здравоохранения // Сборник тезисов: Международная научно-практическая
конференция «Непрерывное образование в здравоохранении: вчера, сегодня,
завтра» - Ташкент, 2012. – С. 6-7.

13. Асадов Д.А., Мирварисова Л.Т., Юсупалиев Б.К. Разработка

стандартов

оценки

деятельности

учреждений

первичного

звена

здравоохранения для проведения внутреннего аудита // Сборник тезисов:
Международная

научно-практическая

конференция

«Непрерывное

образование в здравоохранении: вчера, сегодня, завтра» - Ташкент, 2012. – С.
7-8.

14. Асадов Д.А., Мирварисова Л.Т., Юсупалиев Б.К. Анализ проведения

внешней оценки учреждений первичного звена здравоохранения – сельских
врачебных пунктов // Сборник тезисов: Республиканская научно практическая
конференция «Достижения и перспективы развития педиатрической службы
в Республике Узбекистан» - Материаллар тўплами: Республика
илмий-амалий анжуман «Ўзбекистон республикасида педиатрия ютуқлари ва
унинг истиқболлари», Ташкент, 2012. –С. 9-10.

15. Мирварисова Л.Т., Арипов Т.Ю., Юсупалиев Б.К. Результаты

внешней экспертизы учреждений превичного звена здравоохранения -
сельских врачебных пунктов // Сборник тезисов: Начно-практическая
конференция молодых ученых «XXI век – век интелектуальной молодежи»,
Ташкент, 2012. –С. 113-114.

16.Асадов Д.А., Мирварисова Л.Т., Арипов Т.Ю., Юсупалиев Б.К.

Разработка и внедрение организационных мер аккредитации деятельности
учреждений первичного звена здравоохранения - сельских врачебных
пунктов // Collection of works International scientific-theortical conference
«Actual questions of hygiene, sanitatojn and epidemiology», 28-29 november
2013, International Kazakh-Turkish University. -P. 372-373.

17. Юсупалиев Б.К. Роль аккредитации учреждений здравоохранения в

повышении качества медицинской помощи // Врач-аспирант, 2013.

2.2.(57). – С. 295-302.

18. Мирварисова Л.Т., Юсупалиев Б.К. Методические основы

самооценки учреждений первичного звена здравоохранения // Сборник
научных

трудов:

Республиканская

научно-практическая

конференция

«Проблемы гигиены, санитарии и профессиональных заболеваний»,
Ташкент, 2013, -С. 205-208.

19. Юсупалиев Б.К., Мирварисова Л.Т. Результаты внешней экспертизы

индикаторов диагностики и лечения артериальной гипертензии в пилотных
сельских врачебных пунктах // Сборник научных трудов: Республиканская
научно-практическая конференция «Проблемы гигиены, санитарии и
профессиональных заболеваний», Ташкент, 2013, -С. 358-360.


background image

76

20. Асадов Д.А., Мирварисова Л.Т., Юсупалиев Б.К. Разработка и

внедрение нормативов рейтинговой оценки качества медицинской помощи на
уровне ПМСП // Материалы I Республиканской научно-практической
конференции «Валеология и пути ее интеграции в здравоохранение»,
Научно-практический журнал «Неврология», приложение №1, Тaшкент, 2014.
–С. 13.

21. Асадов Д.А., Бабаджанов А.С., Юсупалиев Б.К., Аниёзова Д.Ж.,

Курбанбаева Г.А., Рахимов М.К. Кризис мировой системы здравоохранения –
причины и пути выхода из него // Сборник докладов и тезисов
территориальной научно-практической конференции «Факторы отрицательно
влияющие на показатели заболеваемости населения м актуальные задачи по
их предупреждению», Ургенч, 2014. –С. 22-25.

22. Асадов Д.А., Мирварисова Л.Т., Арипов Т.Ю., Юсупалиев Б.К.

Руководство для проведения аккредитации сельского врачебного пункта
(СВП) // Ташкент, 2012.

23. Асадов Д.А., Мирварисова Л.Т., Арипов Т.Ю., Муратова Н.Х.,

Юсупалиев Б.К. Критерии самооценки СВП для пилотной аккредитации //
Методическое руководство Ташкент, 2012.

24. Юсупалиев Б.К. Повышение качества медицинской помощи – прио

ритетное направление государственной программы реформирования системы
здравоохранения Узбекистана // Материалы республиканской научно
практической конференции «Профилактическая медицина: вчера, сегодня и
завтра». Андижан, 2015. – С. 948-949.

25. Юсупалиев Б.К. Рейтинговая оценка эффективности работы

патронажной медицинской сестры СВП // Материалы республиканской
научно-практической конференции «Профилактическая медицина: вчера, се
годня и завтра». Андижан, 2015. – С. 949-950.

26. Салиходжаева Р.К., Юсупалиев Б.К. Повышение квалификации

врачей общей практики и медицинских сестёр сельских врачебных пунктов
для подготовки к пилотной аккредитации // Касб – хунар таълими, №6, 2012.
– С. 30-32.

27. Салиходжаева Р.К., Юсупалиев Б.К. Непрерывное профессиональное

образование медсестер в первичном звене здравоохранения // Касб – хунар
таълими, №6, 2012. – С. 169-170

28. Юсупалиев Б.К. Презентационный доклад «Тиббий ёрдам сифатини

ошириш – Ўзбекистонда соғлиқни сақлаш соҳасини ислоҳ қилиш Давлат
дастурини устувор йўналиши» // Материалы республиканской научно
практической конференции «Профилактическая медицина: вчера, сегодня и
завтра». Андижан, 2015.

29. Юсупалиев Б.К. Презентационный доклад «Қишлоқ врачлик

пунктидаги патронаж хамширасининг иш самарасини рейтинг бахолаш» //


background image

Материалы республиканской научно-практической конференции «Профи
лактическая медицина: вчера, сегодня и завтра». Андижан, 2015.

77

Автореферат «Ўзбекистон Терапия Ахборотномаси» журнали таҳририятида

таҳрирдан ўтказилди (23 май 2016 йил)

Ўзбек, рус ва инглиз тилидаги таржимаси мувофиқлиги бир бирига мос.


background image

78

Библиографические ссылки

Асадов Д.А., Мирварисова Л.Т., Арипов Т.Ю., Юсупалиев Б.К. Анализ результатов самооценки сельских врачебных пунктов для пилотной аккредитации в Узбекистане - как инструмент улучшения качества медицинской помощи // Медицинский журнал Узбекистана, 2012. -№ 1. - С. 50-53.

Икармов А.И., Асадов Д.А., Юсупалиев Б.К. Мировая тенденция интесификации использования коечного фонда // Медицинский журнал Узбекистана, 2009. -№ 6. - С. 2-8.

Исмаилов С.И., Юсупалиев Б.К., Носирова Р.Р., Купцова Л.Ю., Исмаилова Г.Ф. Харкатсристика здоровья женщин фертильного возраста, обслуживаемых мемейными поликлиниками Яккасарайского района Ташкента. // Медицинский журнал Узбекистана, 2010. -№ 3. - С. 56-62.

Асадов Д.А., Юсупалиев Б.К., Мирварисова Л.Т., Арипов Т.Ю. Мсджународная аккредитация медицинских учреждений // Медицинский журнал Узбекистан, 2013. -№ 1, -С. 133-136.

B.K.Yusupaliev. Working out and inculcation organizing measures of accreditation of Health Care primary units institutions activity — rural medical centers (RMC) // European Science Review № 9-10, Austria, Vienna, 2015 г. P. 122-124.

B.K.Yusupaliev. Evaluation of patronage nurse at rural medical centre// European Science Review № 9-10 / Austria, Vienna, 2015 г. P. 124-126.

Юсупалиев Б.К. Аккредитация деятельности сельских врачебных пунктов // Научный журнал «Проблемы биологии и медицины» № 1 (86), 2016 г., С. 89-93.

Юсупалисв Б.К. Оценка качества работы патронажной медицинской сестры сельского врачебного пункта // Научно-практический журнал «Педиатрия», 2016 г., №1, С. 16-18.

Юсупалисв Б.К. Внедрение рейтинговой системы оценки эффективности деятельности патронажных медицинских ссстср // Медицинский журнал Узбекистана, 2016 г., № 2, с. 101-103.

Юсупалисв Б.К. Аккредитация сельских врачебных пунктов как инструмент повышения качества первичной медико-санитарной помощи сельскому населению // Медицинский журнал Узбекистана, 2016 г., № 2, с. 107-112.

Юсупалисв Б.К. Разработка и внедрение организационных мер аккредитации деятельности учреждений первичного звена здравоохранения -сельских врачебных пунктов // Научный журнал № 1 (2) 2016 г., Российская Федерация, г.Москва, с. 48-54.

Асадов Д.А., Мирварисова Л.Т., Юсупалисв Б.К. Аккредитация и повышение качества медицинской помощи в непрерывном профессиональном образовании на уровне первичного звена здравоохранения // Сборник тезисов: Международная научно-практическая конференция «Непрерывное образование в здравоохранении: вчера, сегодня, завтра» - Ташкент, 2012. - С. 6-7.

Асадов Д.А., Мирварисова Л.Т., Юсупалисв Б.К. Разработка стандартов оценки деятельности учреждений первичного звена здравоохранения для проведения внутреннего аудита // Сборник тезисов: Международная научно-практическая конференция «Непрерывное образование в здравоохранении: вчера, сегодня, завтра» - Ташкент, 2012. - С. 7-8.

Асадов Д.А., Мирварисова Л.Т., Юсупалисв Б.К. Анализ проведения внешней оценки учреждений первичного звена здравоохранения - сельских врачебных пунктов // Сборник тезисов: Республиканская научно-практическая конференция «Достижения и перспективы развития педиатрической службы в Республике Узбекистан» - Материаллар тўплами: Республика илмий-амалий анжуман «Узбекистан рсспубликасида педиатрия ютуқлари ва унинг истиқболлари», Ташкент, 2012. -С. 9-10.

Мирварисова Л.Т., Арипов Т.Ю., Юсупалисв Б.К. Результаты внешней экспертизы учреждений прсвичного звена здравоохранения -сельских врачебных пунктов // Сборник тезисов: Начно-практичсская конференция молодых ученых «XXI век - век интелектуальной молодежи», Ташкент, 2012. -С. 113-114.

Асадов Д.А., Мирварисова Л.Т., Арипов Т.Ю., Юсупалисв Б.К. Разработка и внедрение организационных мер аккредитации деятельности учреждений первичного звена здравоохранения - сельских врачебных пунктов // Collection of works International scientific-thcortical conference «Actual questions of hygiene, sanitatojn and epidemiology», 28-29 november 2013, International Kazakh-Turkish University. -P. 372-373.

Юсупалисв Б.К. Роль аккредитации учреждений здравоохранения в повышении качества медицинской помощи // Врач-аспирант, 2013. №2.2.(57).-С. 295-302.

Мирварисова Л.Т., Юсупалисв Б.К. Методические основы самооценки учреждений первичного звена здравоохранения // Сборник научных трудов: Республиканская научно-практическая конференция «Проблемы гигиены, санитарии и профессиональных заболеваний», Ташкент, 2013, -С. 205-208.

Юсупалисв Б.К., Мирварисова Л.Т. Результаты внешней экспертизы индикаторов диагностики и лечения артериальной гипертензии в пилотных сельских врачебных пунктах // Сборник научных трудов: Республиканская научно-практическая конференция «Проблемы гигиены, санитарии и профессиональных заболеваний», Ташкент, 2013, -С. 358-360.

Асадов Д.А., Мирварисова Л.Т., Юсупалисв Б.К. Разработка и внедрение нормативов рейтинговой оценки качества медицинской помощи на уровне ПМСП // Материалы I Республиканской научно-практической конференции «Валеология и пути ее интеграции в здравоохранение», Научно-практический журнал «Неврология», приложение №1, Ташкент, 2014.-С. 13.

Асадов Д.А., Бабаджанов А.С., Юсупалисв Б.К., Анисзова Д.Ж., Курбанбасва Г.А., Рахимов М.К. Кризис мировой системы здравоохранения -причины и пути выхода из него // Сборник докладов и тезисов территориальной научно-практической конференции «Факторы отрицательно влияющие на показатели заболеваемости населения м актуальные задачи по их предупреждению», Ургенч, 2014. -С. 22-25.

Асадов Д.А., Мирварисова Л.Т., Арипов Т.Ю., Юсупалисв Б.К. Руководство для проведения аккредитации сельского врачебного пункта (СВП) // Ташкент, 2012.

Асадов Д.А., Мирварисова Л.Т., Арипов Т.Ю., Муратова Н.Х., Юсупалисв Б.К. Критерии самооценки СВП для пилотной аккредитации // Методическое руководство Ташкент, 2012.

Юсупалисв Б.К. Повышение качества медицинской помощи - приоритетное направление государственной программы реформирования системы здравоохранения Узбекистана // Материалы республиканской научно-практической конференции «Профилактическая медицина: вчера, сегодня и завтра». Андижан, 2015. - С. 948-949.

Юсупалисв Б.К. Рейтинговая оценка эффективности работы патронажной медицинской сестры СВП // Материалы республиканской научно-практической конференции «Профилактическая медицина: вчера, сегодня и завтра». Андижан, 2015. - С. 949-950.

Салиходжасва Р.К., Юсупалисв Б.К. Повышение квалификации врачей общей практики и медицинских сестёр сельских врачебных пунктов для подготовки к пилотной аккредитации // Касб - хунар таълими, №6, 2012. -С. 30-32.

Салиходжасва Р.К., Юсупалисв Б.К. Непрерывное профессиональное образование медсестер в первичном звене здравоохранения // Касб - хунар таълими, №6, 2012. - С. 169-170

Юсупалисв Б.К. Презентационный доклад «Тиббий ердам сифатини ошириш - Узбскистонда соғлиқни сақлаш соҳасини ислоҳ қилиш Давлат дастурини устувор йўналиши» // Материалы республиканской научно-практической конференции «Профилактическая медицина: вчера, сегодня и завтра». Андижан, 2015.

Юсупалисв Б.К. Презентационный доклад «Қишлоқ врачлик пунктидаги патронаж хамширасининг иш самарасини рейтинг бахолаш» // Материалы республиканской научно-практической конференции «Профилактическая медицина: вчера, сегодня и завтра». Андижан, 2015.