БИОМЕДИЦИНА ВА АМАЛИЁТ ЖУРНАЛИ
|
ЖУРНАЛ БИОМЕДИЦИНЫ И ПРАКТИКИ
|
JOURNAL OF BIOMEDICINE AND PRACTICE
№2 | 2021
132
Ирина Рубеновна АГАБАБЯН
Юлдуз Абдувохидовна ИСМОИЛОВА
Шахбоза Шахобиддиновна САДЫКОВА
Миржахон МЕЙЛИЕВ
Фаррух Икромович ХОЛХЎЖАЕВ
ДКТФ ички касалликлар кафедраси
Травматология ва ортопедия кафедраси
Самарканд давлат тиббиёт институти
ЮРАК ИШЕМИК КАСАЛЛИГИНИ АНЕМИЯ ФОНИДА ДАВОЛАШ
ХУСУСИЯТЛАРИ
For citation:
I.R. Agababyan, Y.A. Ismoilova, Sh.Sh. Sadykova, M. Meiliev, F.I. Kholkhuzhaev
FEATURES OF THE TREATMENT OF CORONARY HEART DISEASE AGAINST THE
BACKGROUND OF ANEMIA Journal of Biomedicine and Practice. 2021, vol. 6, issue 2, pp.132-
136
http://dx.doi.org/10.26739/2181-9300-2021-2-22
АННОТАЦИЯ
Хозирги вақтда коморбидлик яъни бир ёки бир нечта касалликларни биргаликда
келиши долзарб муаммолардан биридир. Хусусан биз юрак ишемик касаллиги (ЮИК) стабил
зўриқиш стенокардия ва анемиянинг турли оғирлик даражалари хақида айтиб ўтамиз. Биз
ЮИК ва турли оғирлик даражасидаги анемияси бор бўлган30 та беморга 3 валентли темир
препарати Суфер (Юрия-фарм Украина) 5 мл вена ичига 5 кун мобайнида стандарт терапия
асосида қўямиз.Текширилган беморларда гемоглобин миқдорининг ортиши юрак ишини
нормаллаштиради,стенокардия
хуружларини
камайтиради
ёки
йўқотади,жисмоний
зўриқишларга чидамлиликни оширади.
Таянч сўзлар:
юрак ишемик касаллиги, темир танқислик камқонлиги, 3 валентли
темир препарати Суфер.
Ирина Рубеновна АГАБАБЯН,
Юлдуз Абдувохидовна ИСМОИЛОВА,
Фаррух Икромович ХОЛХЎЖАЕВ
Кафедра внутренних болезней ФПДО.
Кафедра ортопедии и травматологии
Самаркандский государственный медицинский институт.
ОСОБЕННОСТИ ЛЕЧЕНИЯ ИШЕМИЧЕСКОЙ БОЛЕЗНИ СЕРДЦА НА ФОНЕ
АНЕМИИ
БИОМЕДИЦИНА ВА АМАЛИЁТ ЖУРНАЛИ
|
ЖУРНАЛ БИОМЕДИЦИНЫ И ПРАКТИКИ
|
JOURNAL OF BIOMEDICINE AND PRACTICE
№2 | 2021
133
АННОТАЦИЯ
Коморбидность в настоящее время имеют актуальное значение в исходе многих
заболеваний. В частности речь идет об ИБС, нестабильной стенокардии и анемиях различной
степени тяжести. У 30 больных ИБС в сочетании с анемией пременяли 3х валентное
железо,препарат Суфер (Юрия-фарм Украина) в дозе 5.0мл в/в в течение 5 дней на фоне
стандартной терапии. У обследумых больных установлено, что увеличение уровня
гемоглобина способствует нормализации фракции выброса, уменьшению или исчезновению
приступов стенокардии, увеличению толерантности к физическим нагрузкам.
Ключевые слова:
ишемическая болезнь сердца, железодефицитная анемия, препарат
3х валентного железа Суфер.
Irina Rubenovna AGABABYAN,
Yulduz Abduvohidovna ISMOILOVA,
Shakhboza Shakhobiddinovna SADYKOVA
Mirjakhon MEILIEV
Farrukh Ikromovich KHOLKHUZHAEV
Department of therapy faculty of postgraduate education,
Department of Traumatology and Orthopedics
Samarkand State Medical Institute.
FEATURES OF THE TREATMENT OF CORONARY HEART DISEASE AGAINST THE
BACKGROUND OF ANEMIA
ANNOTATION
Сurrently comorbidity is relevant in the outcome of many diseases. In particular,we are talking
about IHD,unstable angina and anemia of varying severity. In 30 patients with coronary artery disease
in combination with anemia, 3-valence iron was changed, the drug Sufer (Yuria-Pharm Ukraine) at a
dose of 5.0 ml iv for 5 days against the background of standard therapy.In examined patients,that an
increase in hemoglobin levels contributes to the normalization of the vibros fraction reduce or
disappear angina attacks,increased exercise tolerance.
Key words
: coronary heart disease, iron-deficiency anemia, the drug 3x valence iron Sufer.
Юрак ишемик касаллиги (ЮИК) бутун дунёда, жумладан, Ўзбекистонда хам ахоли
орасида кенг таркалган ва ўлимга олиб келувчи асосий сабаблардан бири хисобланади.
Ўтказилган кузатувлар 22-44 ёшдаги эркакларнинг 5-8 %, 45-69 ёшдагиларнинг эса 18-24,5%
ЮИК борлигини кўрсатган. Катта ёшдаги аёллар орасида бу курсаткич 13-15% ни ташкил
этади. Европа кардиологлар жамияти маълумотларига кўра, хар 1 млн. аҳоли орасида ЮИК
30-40 минг одамда кузатилади. АҚШ да ЮИК билан оғриган 11 млн одамдан хар йили 500000
дан кўпроғи оламдан кўз юмади.[4,5,6]
Юрак мушакларини кислородга бўлган талаби ва тож томирларидаги қон айланиш
орасидаги мувозанатнинг ўткир ёки сурункали бузилиши ЮИК нинг асосий патогенетик
ривожланиш сабаби ҳисобланади.[7]
Коморбидлик долзарб муаммолардан бири ҳисобланиб, беморда бир нечта
касалликларни қўшилиб келиши саналади, уларни ичида анемия энг ахамиятлисидир.
Сурункали касалликлар ва уларнинг қўшилиб келиш частотасининг ошиши касалликка ўз
вақтида ташхис қўйиш ва тўғри даволашда қийинчилик туғдиради.[14,15]
Юрак мушакларини кислород билан таъминланишида қондаги гемоглобин микдори ва
уни ташилиш хусусияти хамда тож томирлардаги қон айланиш даражаси мухим ахамиятга эга
Юқорида таъкидлаганимиздек, соғлом одамда миокарднинг кислородга бўлган талаби ва уни
таъминланиши орасида мувозанат мавжуд. Уни кислородга булган талаби ошганда тож
томирлар кенгаяди, улардаги қаршилик камаяди, коронар қон айланиши сезиларли даражада
кўпаяди ( тож томирлар захираси кўпаяди) ва миокардга кўпроқ қон оқиб келиб, уни етарли
БИОМЕДИЦИНА ВА АМАЛИЁТ ЖУРНАЛИ
|
ЖУРНАЛ БИОМЕДИЦИНЫ И ПРАКТИКИ
|
JOURNAL OF BIOMEDICINE AND PRACTICE
№2 | 2021
134
даражада кислород билан таъминлайди. Миокарднинг кислородга бўлган талаби ошган вақтда
тож томирларда қон айланиши етарли даражада бўлмаса, унда ишемия жараёни ривожланади.
Миокарднинг кислородга бўлган талаби ва уни қондиришдаги тож томирларнинг имконияти
орасидаги мувозанат бузилишида қуйидаги омиллар мухим ахамиятга эга:
Қон биохимик тахлилидаги ўзгаришлари (махсус кардиоферментлар миқдори),
коронар қон томирлари функционал холати, юракнинг насос фаолияти ва қизил қон тахлили
кўрсаткичларига жуда кам даражада ахамият берилади-гемоглобин Hb, гематокрит Ht,
зардобдаги темир миқдорининг камайиши хаёт сифатини ёмонлашишига олиб келади ва
касалликни прогнозини оғирлаштиради.[8,9,13]
Юқорида айтилганларнинг барчаси ЮИК ва турли даражадаги анемияларнинг
комбинатцияси
муаммонинг
долзарблигини
билдириб,
патологиянинг
биргаликда
ривожланишинг патофизиологик механизмларини ўрганиш, диагностика ва профилактика
чораларини такомиллаштириш учун антианемик терапия заррурлигини курсатади.[11,12,10]
Тадқиқотдан мақсад.
Стационар шароитда стандарт даволаш билан бир қаторда 3 валентли темир препарати
Суфер (Юрия-фарм Украина)ни қўллаш орқали стабил зўриқиш стенокардияни хар хил
даражадаги темир танқислиқ анемияси бор беморларда кечиш хусусиятларини ўрганиш.
Манбалар ва усуллар
Кузатувга 2017 йил декабрь ойидан 2018 йил февраль ойигача юрак ишемик касаллиги
(ЮИК) стабил зўриқиш стенокардияси (III-IVфункционал синф) ва темир танқислик
камқонлиги бўлган 30 та бемор олинди.
Кузатаётган касалларимиздан 18 аёл ўртача 56 ёшни ташкил қилади, 12 эркак ўртача
ёш 60 га тенг ва темир танқислик камқонлиги билан хаста. Булардан онкологик ва сурункали
буйрак касалликлари бўлган беморлар истисно. Стенокардияни функционал синфлари (фс)
қуйидаги юкламали тестлар орқали аниқланади: Юрак сохасида нохушлик сезмасдан 6 минут
ичида босиб ўтилган масофа. Анемия даражалари қондаги гемоглобин миқдори(Hb<120 г/л)га
кўра кўйилади
Даво муолажаларини олгунча қондаги ўртача гемоглобин миқдори аёлларда 70,4±2,9
г/л эркакларда-80.9±2.5;зардобдаги темир миқдори ўртача:5,45±1,45ммоль/л: аёлларда-5,4±1,3
ммоль/л, эркакларда-5.5±1,6 ммоль/л;темир билан тўйинган трансферрин миқдори
ўртача13,2±1,5% ;
Қондаги гемоглобин миқдори камайганлигига қараб анемияни 3 даражага ажратамиз:
1- енгил даража - 90-109 г/л (гипохромия и микроцитозсиз);2-ўрта оғир даража 70-89 г/л
(микроцитоз, гипохромия);3-оғир даража -<70 г/л (туқима гипоксияси).
Биз текширирувга олган ЮИК билан темир танқислик камқонлиги оғир даражаси
бўлган 8 беморда Hb70 г/лдан паст ўртача 60,8±2,1 г/л; ўрта оғирликдаги темир танқислик
камқонлиги бўлган 15 беморда Hb ўртача - 80,1±2,6 г/л;7 беморда енгил даражали анемия Hb-
90,0±2,1 г/л.
ЮИК ни даволашда стандарт антиангинал препаратлардан фойдаланилди (таъсири
узайтирилган нитратлар, кардиоселектив β-адреноблокаторлар, кальций антагонистлари,
диуретиклар) булардан аспирин ва АПФ мустасно, турли муаллифлар маълумотига кўра бу
препаратлар буйракда эритропоэтин синтезини ингибирлайди ва суяк кўмигида эритропоэзни
блоклайди.
Темир танқислик камқонлигини даволашда 3 валентли темир сақловчи препарат Суфер
(Юрия-фарм Украина)дан фойдаланамиз. Доза:5,0мл вена ичига (в/и) эрталаб ва кечга 5 кун
мобайнида.
Оғир даражали анемияси бўлган 8 беморни даволашни вена ичига Суфер–
Fe
эрталаб
кечга қуйишдан бошлаймиз. Per os Гино-тардиферон (
Fe
)(Пьер Фабр Франция)ни хам
қўшамиз. Қолган 22 бемор стационарда 5 кун мобайнида эрталаб кечга 5,0мл в/и Суфер
препарати қабул килди.
Ўтказилган даво муолажаларидан сўнг Темир танқислик камқонлиги бўлган беморлар
қондаги Hb миқдори 26% га(70,4±2,9 г/л дан110,2±4,0 г/л,гача), зардобдаги Fe
БИОМЕДИЦИНА ВА АМАЛИЁТ ЖУРНАЛИ
|
ЖУРНАЛ БИОМЕДИЦИНЫ И ПРАКТИКИ
|
JOURNAL OF BIOMEDICINE AND PRACTICE
№2 | 2021
135
концентрацияси 50%га(5,45±1,45ммоль/л дан10,5±1,5 ммоль/л гача), темир билан тўйинган
трансферин миқдори (13,2±1,5% дан26,4±3,0%гача,) ошди. Бир вақтнинг ўзида гемоглобин
миқдорининг 26%га ошишига мос равишда гемотакрит(Ht) 15%га ошди, бунинг натижасида
эритропоез жараёнлари яхшиланди. Зардобдаги темир ва Hb миқдори ошганлиги фонида
юракнинг насос фаолияти яхшиланди: жумладан ФВ 25,5%: 40,4±3,6%дан ( даволанишгача)
54,2±3,5%гача (даволаниш сунгида),жисмоний зўриқишларга чидамлилик 33% га(330,2±26,5
м/6 мин дан480,4±20,0 м/6 мингача, ошди (1-жадвал).
1-жадвал
Темир танқислик анемияси бўлган 30 беморни даволанишдан олдинги ва кейинги
натижаларини қуйидаги жадвалда келтирдик:
Кўрсаткичлар
Даводан олдин
Даводан сўнг
Нормал
кўрсаткичлар
Hb
70,4±2,9 г/л
110,2±4,0 г/л
Аёлларда:120-
140г/л;эркакларда
130-160г/л.
Ht
20,2±1,6%
24,85±2,8%
31-49%
Зардобдаги Fe
5,45±1,45ммоль/л 10,5±1,5
ммоль/л
Аёлларда:9-
30мкмоль/л;
эркакларда:12-
31мкмоль/л
Темир билан тўйинган
трансферрин
13,2±1,5%
26,4±3,0%
30-40%
ФВ
40,4±3,6%
54,2±3,5%
55-70%
6 минли юклама тести
330,2±26,5 м/6
мин
480,4±20,0 м/6
мин
Аёлларда:500м;
эркакларда:600м
Жисмоний зўриқишларга чидамлилик жихатидан бундай ижобий динамика
стенокардия ФС ўзгартиришга имкон берди: даволанишгача стенокардия III и IV ФС бўлган
(30 бемор), даволанишдан кейин- I ФС- 10та (33,3%), II ФС – 13та (43,3%,1%) ва III фс –
фақатгина 7 та (23,3%) бўлган беморларни ташкил қилди. Касаллик клиник кечишини
баҳолайдиган бўлсак (юрак сохасидаги оғрик хуружи)даволанишгача ўртача бир кунда 11
хуружни ташкил қилган бўлса,даволанишдан сўнг бу кўрсаткич бир кунда 5 юрак хуружини
ташкил қилди, 6 бемор бутунлай нитроглицерин қабулини тўхтатди. Даволанишгача в-
адреноблокаторлар ўртача кунлик дозаси 10,0±2,5мгбулса, даволанишдан сўнг - 5,5±1,5мгни
ташкил қилди.
Хулоса.
Хулоса қилиб айтадиган бўлсак,гемоглобин миқдорини нормал кўрсаткичларга
келиши, коронар қон томирларда қон айланишни оширади ва юрак мушакларини кислородга
бўлган талабини қондиради. Бу эса юракни насос сифатида самарали ишлаши учун зарур
бўлган энергия мувозатини таъминлайди ва жисмоний зўрикишларга чидамлиликни оширади.
Айни пйтда стабил зўриқиш стенокардия ва анемиянинг турли оғирликдаги даражаларини
биргаликда келиши коморбидликни даволаш ва профилактикаси долзарб муаммолардан бири
ҳисобланади. ЮИКни даволашда, айнан бизнинг худудда стандарт даволашга қўшимча
равишда унга хамрох бўлган касалликларни даволаш ва мувозанатга келтириш улкан
натижаларни беради.
Фойдаланилган адабиётлар рўйхати:
1.
Агабабян И.Р., Искандарова Ф.И., Ахророва З.В., Исмоилова Ю.А. Оценка
эффективности применение препарата Суфер у пациентов с нестабильной стенокардией
БИОМЕДИЦИНА ВА АМАЛИЁТ ЖУРНАЛИ
|
ЖУРНАЛ БИОМЕДИЦИНЫ И ПРАКТИКИ
|
JOURNAL OF BIOMEDICINE AND PRACTICE
№2 | 2021
136
и железодефицитной анемией.// Журнал “Ўзбекистон терапия ахборотномаси”№3
Ташкент 2018. С10.
2.
Искандарова Ф.И., Ахророва З.В., Исмоилова Ю.А. Применение препаратов железа в
комплексном лечении больных нестабильной стенокардией и анемией. // Журнал
“Биология ва тиббиёт муаммолари”№1 Самарканд 2019.С.145
3.
Городецкий В.В., Годулян О.В. Железодефицитные состояния и железодефицитная
анемия: диагностика и лечение. // Методические рекомендации. Медпрактика М Москва
2004г.
4.
Дворецкий Л.И. Клинические рекомендации по лечению больных железодефицитной
анемией. // Русский медицинский журнал. 2004, т. 12, №14, С. 893-897.
5.
Карпов Ю.А., Меркулова А.Г., Хакимов А.Г., Самаренко М.Б. Суточное
мониторирование ЭКГ у больных нестабильной стенокардией. //Кардиология.-2016.-
№7.-С.67-72
6.
КалютаТ.Ю.Клиника и прогноз при остром инфаркте миокарда и нестабильной
стенокардии у больных с анемическим синдромом.// Автореф.дисс.канд.мед.наук,
2004г.
7.
СтреневФ.В.Об изменениях сердца, центральной гемодинамики и физической
работоспособности под влиянием железодефицитной анемии легкой и средней степеней
тяжести (клинико-функциональное исследование): Автореф. канд.мед.наукСтренев
Ф.В.- Свердловск2009.С29.
8.
Судаков К.В. Функциональная система, определяющая оптимальный уровень
эритроцитов в организме.Клиническая медицина.//2002.№4.-С.4-11.
9.
Суркина И.Д., Степура О.Б., Пак Л.С. Иммуноинтерфероновая система и сердечно-
сосудистые заболевания.//Кардиология.-2005.-№4.-С.59-62.
10.
Сухова Н.Д., Белашева И.И., Пузырев В.П. Популяционно-генетическое исследование
параметров эритропоэза железодефицитных состояний у коренного населения Обского
севера.//Лаб.дело.-2016.-№4.-С.18-21.
11.
Шилов А.М., Осия А.О. Особенности лечения ишемической болезни сердца на фоне
анемии различного генеза.//Журнал “Трудный пациент”№12 Том 9 Москва 2011.
12.
С.10-14
13.
Anker S.D., Sharma R., Frakis D. and al. Anemia and survival in 3044 patients with Chronic
Heart Failure (CHF) in the ELITE II Study (abstract). Circulation. 2002; 106 9suppl.):233SA.
14.
Felker G.M., Gattis W.A., Leimberger J.O. et al. Usefulness of anemia as a predictor of death
and rehospitalization in patients with decompensated heart failure // Am. J. Cardiol. 2003. –
Vol. 92. – p. 625-628.
15.
London G. Pathophysiology of cardiovascular damage in the early renal population. Nephrol
Dial Transplant. 2001: 16 (suppl 2): 3-6.
16.
London G.M., Pannier В., Guerin AP. et all. Alterations of left ventricular hypertrophy in and
survival of patients receiving hemodialysis: follow-up of an interventional study. J Am Soc
Nephrol. 2001; 12: 2759-2767.