НЕКОТОРЫЕ АСПЕКТЫ КЛИНИЧЕСКОГО ТЕЧЕНИЯ КОРОНОВИРУСНОЙ ИНФЕКЦИИ (COVID-19) В САМАРКАНДСКОЙ ОБЛАСТИ

CC BY f
37-39
49
9
Поделиться
Осланов, А., & Юлдашев, С. (2022). НЕКОТОРЫЕ АСПЕКТЫ КЛИНИЧЕСКОГО ТЕЧЕНИЯ КОРОНОВИРУСНОЙ ИНФЕКЦИИ (COVID-19) В САМАРКАНДСКОЙ ОБЛАСТИ. Журнал кардиореспираторных исследований, 1(SI-1), 37–39. https://doi.org/10.26739.2181-0974-2020-SI-1-8
Абсамат Осланов, Самаркандский государственный медицинский институт

ассистент курса инфекционных болезней факультета последипломного образования 

Соатбой Юлдашев, Самаркандский государственный медицинский институт

кандидат медицинских наук, заведующий кафедрой фармакологии и клинической фармакологии

Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Коронавирусная инфекция (COVID-19) – определяемая на основе идентификации анализа полимеразной цепной реакции образцов взятых из носоглотки и носа, протекает тремя клиническими формами с одинаковым положительным результатом при острой респираторно вирусной инфекцией с легкими воспалительными симтомами верхних дыхательных путей, острой пневмонией не опасной для жизни и тяжелыми пневмониями с острым респираторным дистресс-синдромом. Углубленное изучение и анализ имеющихся научных данных о течении клинической, бессимптомной и субклинической форм коронавирусной инфекции (COVID- 19) позволит не только облегчить нагрузку, падающую на систему здравоохранения, но и устранить лишнюю панику среди населения, а также, впоследствии, приведет к экономической стабильности.

Похожие статьи


background image

ЖУРНАЛ КАРДИОРЕСПИРАТОРНЫХ ИССЛЕДОВАНИЙ | JOURNAL OF CARDIORESPIRATORY RESEARCH               

№SI-1  |  2020 

 

37 

 

УДК:616.9-036.21.11.24-002 

 

Oslanov Absamat Abdurahimovich  

Samarqand davlat tibbiyot institutining Diplomdan keyin ta’lim fakulteti  

yuqumli kasalliklari kursi assistenti. Samarqand sh., O'zbekiston. 

Yuldashev Soatboy Jiyanboevich  

Samarqand davlat tibbiyot institutining farmakologiya va klinik farmakologiya  

kafedrasi mudiri, tibbiyot fanlar nomzodi. Samarqand sh., O'zbekiston 

 

SAMARQAND VILOYATIDA KORONAVIRUSLI INFEKSIYA (COVID-19) KLINIK KECHISHINING AYRIM JIHATLARI  

 

For citation:

 Oslanov A.A., Yuldashev S.J. Some aspects of the clinical course of coronoviral infection (COVID-19) in Samarkand region. 

Journal of cardiorespiratory research. 2020, Special Issue 1, pp.37-39 

 

 
 

http://dx.doi.org/10.26739/2181-0974-2020-SI-1-8 

 
 
 

ANNOTATSIYA 

Koronavirusli  (Covid-19)  infeksiya  diagnostikasi  halqumdan  yoki  burundan  olingan  namunalarni  polimerazali  zanjir  reaksiyasi 

tahlili orqali indentifikatsiya qilishga asoslangan bo‘lib, bu koronavirusli infeksiyaning uchta klinik shakllari, yuqori nafas yo‘llarining yyengil 
yallig‘lanish  simptomlari  bilan  kechadigan  o‘tkir  respirator  virusli  infeksiya,  hayotga  xavf  tug‘dirmaydigan  o‘tkir  pnevmoniya  va  o‘tkir 
respirator distress-sindrom bilan kechadigan og‘ir pnevmoniyalarda bir xil musbat natija beradi. Koronavirusli (Covid-19) infeksiyaning biror 
bir klinik simptomlarsiz subklinik shaklda kechayotganligi to‘g‘risida ilmiy ma’lumotlar mavjud bo‘lib uni atroflicha o’rganish, tahlil qilish 
nafaqat  sog‘liqni  saqlash  tizimiga  tushadigan  zo’riqishni  yengillashtirishga  balki  ortiqcha  vahimalarning  barham  berilishiga  va  iqtisodiy 
tejamkorlikka olib keladi. 

Kalit so‘zlar:

 koronavirusli infeksiya, pandemiya, COVID-19, subklinik shakl, o‘tkir respirator virusli infeksiya, o‘tkir pnevmoniya. 

 

Осланов Абсамат Абдурахимович  

 ассистент курса инфекционных болезней факультета последипломного 

 образования Самаркандского Государственного медицинского института. г. Самарканд, Узбекистан 

Юлдашев Соатбой Жиянбоевич  

 кандидат медицинских наук, заведующий кафедрой фармакологии и клинической 

 фармакологии Самаркандского Государственного медицинского института. г. Самарканд, Узбекистан 

 

НЕКОТОРЫЕ АСПЕКТЫ КЛИНИЧЕСКОГО ТЕЧЕНИЯ КОРОНОВИРУСНОЙ ИНФЕКЦИИ (COVID-19) В 

САМАРКАНДСКОЙ ОБЛАСТИ 

АННОТАЦИЯ 

Коронавирусная  инфекция  (COVID-19)  – определяемая  на  основе  идентификации анализа  полимеразной  цепной  реакции 

образцов  взятых  из  носоглотки  и  носа,  протекает  тремя  клиническими  формами  с  одинаковым  положительным  результатом  при 
острой респираторно вирусной инфекцией с легкими воспалительными симтомами верхних дыхательных путей, острой пневмонией 
не  опасной  для  жизни  и  тяжелыми  пневмониями  с  острым  респираторным  дистресс-синдромом.  Углубленное  изучение  и  анализ 
имеющихся научных данных о течении клинической, бессимптомной и субклинической форм коронавирусной инфекции (COVID-
19)  позволит  не  только  облегчить  нагрузку,  падающую  на  систему  здравоохранения,  но  и  устранить  лишнюю  панику  среди 
населения, а также, впоследствии, приведет к экономической стабильности. 

Ключевые  слова:

  коронавирусная  инфекция,  пандемия,  COVID-19,  субклиническая  форма,  острая  респираторно  вирусная 

инфекция, острая пневмония 
 

Oslanov Absamat Abdurahimovich  

assistant of infectious diseases course of Faculty of Postgraduate  

Education in  Samarkand State Medical Institute. Samarkand, Uzbekistan 

Yuldashev Soatboy Jiyanboevich  

Head of the Department of farmacology and clinical farmacology of  

the Samarkand State Medical Institute. Samarkand, Uzbekistan 

 

SOME ASPECTS OF THE CLINICAL COURSE OF CORONOVIRAL INFECTION (COVID-19) IN SAMARKAND REGION 


background image

ЖУРНАЛ КАРДИОРЕСПИРАТОРНЫХ ИССЛЕДОВАНИЙ | JOURNAL OF CARDIORESPIRATORY RESEARCH               

№SI-1  |  2020 

 

38 

 

ANNOTATION 

Coronavirus  infection  (COVID-19)  –  determined  on  the  basis  of  identification  of  polymerase  chain  reaction  analysis  of  samples 

taken from the nasopharynx and nose, proceeds in three clinical forms with the same positive result: first form is acute respiratory viral infection 
with mild inflammatory symptoms of the upper respiratory tract, second form is acute pneumonia, which is not dangerous for life and third 
one  is severe pneumonia  with  acute  respiratory  distress syndrome.  In-depth  study  and  analysis  of available  scientific  data  on  the  course  of 
clinical  asymptomatic  subclinical  form  of  coronavirus  infection  (COVID-19)  will  not  only  ease  the  burden  on  the  health  system,  but  also 
eliminate unnecessary panic among the population and, subsequently, lead to economic stability.  

Keywords:

 coronavirus infection, pandemic, COVID-19, subclinical form, acute respiratory viral infection, acute pneumonia 

 

Koronavirusli  (Covid-19)  infeksiya  populyasiyada  kuchli 

pandemiya berayotganligi, infeksiyalangan kishilar sonining tinimsiz 
ortib  (geometrik  progress)  borayotganligi,  koronavirus  bilan 
infeksiyalanganlarning  shifoxonalarga  yotqizilishining  ko‘payishi 
hisobiga  sog‘liqni  saqlash  tizimining  zuriqib  ishlashi,  koronavirusli 
infeksiyaga  qarshi  asosiy  chora-tadbirlar  koronavirusning  tarqalish 
tezligini sekinlashtirish  orqali sog‘liqni saqlash tizimiga tushadigan 
zuriqishni  engillashtirishdan  iborat  bo‘lib  qolmoqda.  Aholi  orasida 
etarlicha 

jamoaviy 

immunitet 

hosil 

bo‘lgan 

taqdirdagina  

pandemiyaning  tuxtashi  mumkinligi,  kechiktirib  bo‘lmaydigan 
chora-tadbirlar kurish zarurligini talab qiladi.  

Koronavirusli  infeksiyaning  engil,  o‘rta  og‘ir  va  og‘ir 

darajalari  haqida  ilmiy  ma’lumotlar  mavjud.  SHuningdek  ayrim 
tibbiy  ilmiy  adabiyotlarda  koronavirusli  infeksiyaning  simptomsiz 
shakli    mavjudligi  haqida  ma’lumotlar  berilgan  [6].  Koronavirusli 
infeksiyaning  klinik  simptomlarsiz  kechishida  ham  virusning 
odamdan odamga utishi mumkinligi haqida baxsli ilmiy ma’lumotlar 
xam mavjud [3].  

Koronavirusli  infeksiyada  klinik  simtomlar  paydo 

bo‘lishining  4-  kunida  virusning  tashqi  muhitga  ayniqsa  ko‘p 
miqdorda ajralishi, kasallik simptomlari tuxtagandan sung ham 8-20 
kungacha  virusning tashqi muhitga  ajralib turishi, biroq  virus  RNK 
sining  PZR  usuli  orqali  identifikatsiya  qilinishi  virus  tirikligidan 
dalolat bermasligi to‘g‘risida ilmiy ma’lumotlar mavjud [4]. 

Koronavirusli (Covid 19) infeksiyaning yashirin davri 1-14 

kunni tashkil qilishi, kasallikning simptomsiz subklinik shaklda, engil 
va  o‘rta  og‘ir  darajada  kechishi,  kasallikni  to‘liq  klinik  kurinishi 
hozirgacha  to‘liq  ilmiy  urganilmaganligi  to‘g‘risida  ma’lumotlar 
mavjud. Kasallikning ilk simptomlari virus yuqqandan sung o‘rtacha 
5-6  kundan  keyin  boshlanishi  [5]  koronavirusli  infeksiyaning  engil 
darajasi  bilan  kasallangan  bemorlar  bir  hafta  davomida  sog‘ayishi 
kuzatilgan. 

Tadqiqotning  maqsadi:

  Samarqand  viloyati  misolida  

Koronavirusli  (Covid-19)  infeksiya  tasdiqlangan  bemorlarda 
kasallikning klinik  shakllari   kechishini  urganish.   

Tadqiqot materiali va usuli:

 Samarqand viloyat yuqumli 

kasalliklar  klinik  shifoxonasida  25.03.2020-yildan  01.06.2020-
yilgacha  koronavirusli  infeksiya  diagnozi  bilan  davolanib  chiqqan 
110 

nafar 

bemorlarning 

kasallik 

tarixlari 

(kasalxonadagi 

bemorlarning  tibbiy  bayonnomalari)  tahlil  qilindi.  Urganilayotgan 
kasallik  tarixidagi  bemorlarning  barchasida  koronavirusli  infeksiya 
PZR usuli orqali ikki marta musbat natija berganligi aniqlandi.  

Urganilayotgan bemorlar 5 yoshdan 65 yoshgacha bo‘lgan 

bemorlar  bo‘lib,  ularning  o‘rtacha  yoshi

    (

M

v

=(x

1

+x

2

+…..+x

n

)/n  )

 

36,5±10 yoshni tashkil qiladi.  SHundan erkak kishilar - 51 nafar, 
ayollar-59 nafarni tashkil etadi.

 

Koronavirusli infeksiyaga chalingan bemorlarning kasallik 

tarixlari  kasallikning  asoslangan  klinik  diagnozlaridagi  og‘irlik 
darajalariga qarab uch guruhga; engil (89 nafar), o‘rta og‘ir (21 nafar) 
va og‘ir darajalarga (o) ajratib u

rganildi.

 

Koronavirusli  infeksiyaga  chalingan  engil  darajadagi    89 

nafar  bemorlarning  kasallik tarixlari  urganilganda,  bemorlarning 69 
nafarida (77,5%) kasallik biror bir klinik simptomlarsiz kechganligi 
aniqlandi. Ushbu bemorlarda tana haroratining kutarilishi biror marta 
qayd  etilmagan.  Bemorlar  o‘zlarini  qoniqarli  his  qilishganliklari, 
bemorlar  tomonidan  biror  bir  shikoyatlar  qayd  etilmaganligi 
aniqlandi.  Qon  va  siydikning  umumiy  tahlillari,  qonning  bioximik 
tahlillari,  qonning  ivish  tizimi  urganilganda  laborator  kursatgichlar 
me’yorning  yuqori  va  pastki  chegarasi  oralig‘ida  bo‘lganligi 
aniqlandi. 

Ushbu 

guruh 

bemorlari 

kukrak 

qafasining 

rentgenografiyasida  ulardan  faqat  2  nafarida  o‘tkir  pnevmoniya 
belgilari  borligi  aniqlandi.  Boshqa  bemorlar  kukrak  qafasining 
rentgenografiyasida biror bir o‘zgarishlar kuzatilmaganligi aniqlandi. 
Ushbu  bemorlar  kasallik  tarixlarini  koronavirusli  infeksiya  klinik 
kechishi engil shakli qatoridan kasallikning klinik kechishi subklinik 
shakli degan alohida guruhga ajratib olindi. 

Koronavirusli  infeksiyaga  chalingan  engil  darajadagi  89 

nafar  bemorlarning  20  nafarida  (22,4%)  engil  subfibrilitet  (37,2°C-
37,.8°C)  biroz  darmonsizlik,  tomoq  og‘rig‘i,  kuzatilgaligi  va  2  -3 
kunda  bu  belgilar  yo‘qolganligi  aniqlandi.  Bu  guruhdagi  bemorlar 
qon va siydigi umumiy tahlillari, qonning bioximik tahlillari, qonning 
ivish  tizimi  laborator  kursatgichlarida  patologik  o‘zgarishlar 
kuzatilmaganligi 

aniqlandi. 

Bemorning 

kukrak 

qafasi 

rentgenografiyasida biror bir patologik o‘zgarishlar kuzatilmaganligi 
aniqlandi. Bu guruhdagi bemorlarning koronavirusli infeksiya klinik 
kechishi engil o‘tkir respirator virusli infeksiya klinik shakliga ajratib 
olindi. 

Koronavirusli  infeksiya  klinik  kechishining  o‘rta  og‘ir 

darajasi  deb    ajratilgan    21  nafar  bemorlarning  kasallik  tarixlari 
urganilib  tahlil  qilinganda  ulardan  18    nafarida  (85,7%)  tana 
haroratining  (38°C-38.5°C) kutarilishi, yutal, holsizlik, yuqori nafas 
yo‘llarining 

 

engil 

yallig‘lanishi 

kuzatilganligi 

aniqlandi. 

Kasallikning  barcha  klinik  simptomlari  5-7  kunda  yo‘qolganligi 
aniqlandi. Qon va siydikning umumiy tahlillarida, qonning bioximik 
tahlillarida,  qonning  ivish  tizimida  o‘zgarishlar  kuzatilmaganligi 
aniqlandi.  Bu  guruhdagi  bemorlarda  ham  kukrak  qafasi  
rentgenografiyasida    patologik  o‘zgarishlar  kuzatilmaganligi 
aniqlandi. 

Koronavirusli infeksiyaga chalingan o‘rta og‘ir darajadagi 

21  nafar  bemorlarning  3  nafarining  kasallik  tarixi  urganilganda 
(14,2%) ularda isitmalash (38,2°C-38,8°C) yutal, holsizlik, charchash 
va  engil  nafas  qisilishi  kuzatilgan.  Qonning  umumiy  tahlillarida 
leykopeniya,  eozinopeniya  kuzatilganligi  aniqlandi.  Qonning 
bioximik tahlillari va ivish tizimida jiddiy o‘zgarishlar kuzatilmagan. 
Ushbu 

guruhdagi 

nafar 

bemorning 

kukrak 

qafasi 

rengenografiyasida ung upkaning pastki bo‘lagida o‘tkir pnevmoniya 
alomatlari kuzatilganligi bittasida ikki tomonlama o‘tkir pnevmoniya 
kuzatilganligi aniqlandi. 

Koronavirusli infeksiyaga chalingan bemorlarning kasallik 

tarixlarini  urganish,  tahlil  qilish,  ularda  kasallikning  klinik  kechishi 
quyidagi 1- jadvalda keltirilgan shaklda kechayotganligi aniqlandi. 

 

Jadval 1. 

 

Kasallikning klinik shakli

 

Kasallikni og‘irlik darajasi

 

Bemorlar 

 

soni

 

%

 

1

 

Covid- 19 subklinik shakli 

 

69

 

62,7

 

2

 

Covid- 19 o‘tkir respirator infeksiya 

Engil daraja

 

38

 

34,5

 

3

 

Covid- 19 pnevmoniya 

O‘rta og‘ir  daraja

 

3

 

2,7

 

4

 

Covid- 19 og‘ir pnevmoniya o‘tkir respirator distress - 
sindrom 

Og‘ir daraja

 

-

 

-

 


background image

ЖУРНАЛ КАРДИОРЕСПИРАТОРНЫХ ИССЛЕДОВАНИЙ | JOURNAL OF CARDIORESPIRATORY RESEARCH               

№SI-1  |  2020 

 

39 

 

Xulosalar: 

1. Samarkand viloyatida koronavirusli infeksiyaga chalingan 

bemorlarda  kasallik  62,7%  holatlarda  subklinik  shaklda,  34,5  % 
holatlarda  engil  o‘tkir  respirator  virusli  infeksiya  shaklida 
kasallikning  2,7%  da  o‘rta  og‘ir  darajadagi    o‘tkir  pnevmoniya 
shaklida kechayotganligi  aniqlandi. 

2. Koronavirusli infeksiya klinik kechishi subklinik shakliga 

chalingan ayrim bemorlarda o‘tkir pnevmoniyaga xos  rentgenologik 
belgilar kuzatilganligi aniqlandi. 

Tavsiyalar:  

1.  Aholi o‘rtasida  koronavirusli  infeksiyaga  qarshi  kollektiv 

immunitet  hosil  bo‘lganligi  (immunoglobulin  M  va  G)  masalasini 
(resurslarni hisobga olib) ishlab chiqish va yo‘lga qo‘yish. 

2. Koronavirusli infeksiya klinik kechishi subklinik shakliga 

chalingan  bemorlarni  uy  sharoitida  ambulator  kuzatish  masalasini 
kurib chiqish. 

3.  Koronavirusli  infeksiya  klinik  kechishining  subklinik 

shaklini ilmiy jihatdan atroflicha tahlil qilish. 

 

Список литературы/ Iqtiboslar/References 
 

1.         O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni Saqlash Vazirligi, Jahon Sog‘liqni Saqlash Tashkiloti Covid-19 bo‘yicha milliy qo‘llanma. T., 

2020. 

2.          Kоронавирус. Всемирная организация здравоохранения (Общая информация о коронавирусах от  ВОЗ.) 
3.            Camilla  Rothe,  Mirjam  Schunk,  Peter  Sothmann,  Gisela  Bretzel,  Guenter  Froeschl.Transmission  of  2019-nCoV  Infection  from  an 

Asymptomatic  Contact  in  Germany//  New  England  Journal  of  Medicine. -2020. -30January. - ISSN 0028-4793.- doi:10. 
1056/NEJMc2001468 

4.         Nicholas J. Beeching, Tom E. Fletcher, Robert Fowler. COVID-19. BMJ Best Practices. BMJ Publishing Group. 
5.         Report of the WHO-China Joint Mission on Coronavirus Disease 2019 (COVID-19).World Health Organization. 
6.            Xingfei  Pan,  Dexiong  Chen,  Yong  Xia,  Xinwei  Wu,  Tangsheng  Li.Asymptomatic  cases  in  a  family  cluster  with  SARS-CoV-2 

infection//The 

Lancet 

Infectious 

Diseases.- Elsevier, 

2020.-19 

February.- ISSN 1474-4457 

1473-3099, 

1474-

4457. - doi:10.1016/S1473-3099(20)30114-6. 

 

 

 

 

Библиографические ссылки

O‘zbekiston Respublikasi Sog'liqni Saqlash Vazirligi. Jahon Sog'liqni Saqlash Tashkiloti Covid-19 bo'yicha milliy qo'llanma. T., 2020.

Коронавирус. Всемирная организация здравоохранения (Общая информация о коронавирусах от ВОЗ.)

Camilla Rothe, Mirjam Schunk, Peter Sothmann. Gisela Bretzel, Guenter Froeschl.Transmission of 2019-nCoV Infection from an Asymptomatic Contact in Germany// New England Journal of Medicine.-2020.-30January. - ISSN 0028-4793.-doi: 10. 1056./NEJMc2001468

Nicholas J. Beeching, Tom E. Fletcher, Robert Fowler. COVID-19. BMJ Best Practices. BMJ Publishing Group.

Report of the WHO-China Joint Mission on Coronavirus Disease 2019 (COVID-19). World Health Organization.

Xingfei Pan, Dexiong Chen, Yong Xia, Xinwei Wu, Tangsheng Li.Asymptomatic cases in a family cluster with SARS-CoV-2 infection//The Lancet Infectious Diseases - Elsevier, 2020.-19 February.- ISSN 1474-4457 1473-3099, 1474-

- doi:10.1016/S1473-3099(20)30114-6.

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов