СОВРЕМЕННЫЕ АСПЕКТЫ ЭЛЕКТРОЭНЦЕФАЛОГРАФИЧЕСКИХ КОРРЕЛЯТ НЕКОТОРЫХ ОСЛОЖНЕННЫХ ФОРМ МИГРЕНИ

CC BY f
84-88
72
8
Поделиться
Саноева, М. (2022). СОВРЕМЕННЫЕ АСПЕКТЫ ЭЛЕКТРОЭНЦЕФАЛОГРАФИЧЕСКИХ КОРРЕЛЯТ НЕКОТОРЫХ ОСЛОЖНЕННЫХ ФОРМ МИГРЕНИ. Журнал вестник врача, 1(2), 84–88. https://doi.org/10.38095/2181-466X-2020942-83-87
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Целью исследования явилось изучить электроэнцефалографические корреляты головного мозга при некоторых осложненных формах мигрени. Под наблюдением находились 133 (100.0%) пациента с мигренью, из них 66 (49,6%) с мигренозным статусом, 67 (50,4%) с хронической мигренью. ЭЭГ проводили 16-канальным аппаратом фирмы «Нейрософт». Нейрофизиологические параметры ЭЭГ, явились объективными индикаторами осложненных форм мигрени, определяя зональность патологического процесса, наличие обострения и ауры.

Похожие статьи


background image

Доктор ахборотномаси № 2 (94)—2020

83

DOI: 10.38095/2181-466X-2020942-83-87 УДК: 616-072. 616.8-07. 616-06. 616-8573

МИГРЕННИНГ АСОРАТЛАРИДА ЭЛЕКТРОЭНЦЕФАЛОГРАФИК

КЎРСАТКИЧЛАРНИНГ ЎЗИГА ХОС ХУСУСИЯТЛАРИНИ АНАЛИТИК ТАҲЛИЛИ

М. Ж. Саноева

Бухоро давлат тиббиѐт институти, Бухоро, Ўзбекистон

Ключевые слова:

мигрень, мигренозный статус, хроническая мигрень, ЭЭГ.

Таянч сўзлар:

мигрень, мигреноз статус, сурункал мигрень, ЭЭГ.

Key words:

migraine, migraine status, chronic migraine, EEG.

Тадқиқот мақсади мигреннинг баъзи мураккаб шакллари, бош миядаги ўзгаришларни электроэнцефало-

графия ѐрдамида, уларнинг корреляцияси ва хусусиятларини ўрганишдан иборат. Тадқиқотимизга 133
(100,0%) нафар мигрен билан оғриган беморларни жалб қилдик, шундан 66 (49,6%) нафари мигреноз статус
ҳолатида бўлса, 67 (50,4%) нафарини эса сурункали мигрен билан оғриган беморлар ташкил этди. ЭЭГ 16 ка-
налли «Нейрософт» аппарати ѐрдамида амалга оширилди. ЭЭГ нинг нейрофизиологик параметрлари, шуни
кўрсатадики мигрен билан асоратланган беморларнинг объектив баҳолашда асосий индикатор бўлиб ҳисобла-
нади, бош миядаги патологик ҳолатларни ва мигренни қайталаниши ва аураларни ҳосил бўлишини аниқлашга
ѐрдам беради.

СОВРЕМЕННЫЕ АСПЕКТЫ ЭЛЕКТРОЭНЦЕФАЛОГРАФИЧЕСКИХ КОРРЕЛЯТ НЕКОТОРЫХ

ОСЛОЖНЕННЫХ ФОРМ МИГРЕНИ

М. Ж. Саноева

Бухарский государственный медицинский институт, Бухара, Узбекистан

Целью исследования явилось – изучить электроэнцефалографические корреляты головного мозга при

некоторых осложненных формах мигрени. Под наблюдением находились 133 (100,0%) пациента с мигренью,
из них 66 (49,6%) с мигренозным статусом, 67 (50,4%) с хронической мигренью. ЭЭГ проводили 16-
канальным аппаратом фирмы «Нейрософт». Нейрофизиологические параметры ЭЭГ, явились объективными
индикаторами осложненных форм мигрени, определяя зональность патологического процесса, наличие
обострения и ауры.

MODERN ASPECTS OF ELECTROENCEPHALOGRAPHIC CORRELATES OF SOME COMPLICATED

FORMS OF MIGRAINE

M. Zh. Sanoeva

Bukhara state medical institute, Bukhara, Uzbekistan

The aim of the study was to study the electroencephalographic correlates of the brain in some complicated

forms of migraine. 133 (100%) patients with migraine were under observation, 66 (49.6%) with migraine status, 67
(50.4%) with chronic migraine. A 16-channel apparatus of the company «Neurosoft» carried out EEG. Thus, neuro-
physiological parameters of EEG were objective indicators of complicated forms of migraine, determining the zoning
of the pathological process, the presence of exacerbation and aura.

Замонавий тиббиѐтнинг ютуқлари натижалари, шуни кўрсатадики ҳозирги кунда миг-

рен аҳоли орасида 5 фоиздан 38 фоизгача учрайди, асосан бу касаллик билан 18-33 ѐшдаги
одамлар азият чекадилар [2], 75-80 фоиз одамлар ҳаѐти давомида ҳеч бўлмаганда бир маро-
таба бўлса ҳам мигрен ҳуружига учрайдилар [5,8].

Миянинг дисфункцияси, мигрен патогенезида асосий бўғин бўлиб, тригеминоваскуляр

тизимни фаоллаштиради, қон томир дистонияси ва оғриқ пайдо бўлишига олиб келади
[1,10]. Шунингдек, мигрен келиб чиқиши патогенезида простагландинлар, эстрогенлар,
марказий ва периферик нейротрансмиттерлар (серотонин, допамин, норепинефрин) муҳим
рол ўйнайди, бу классик гемикрания билан биргаликда летаргия ва уйқучанлик билан ту-
гайдиган вегетатив реакцияларни келтириб чиқаради [9,11]. Юқорида айтилганларнинг бар-
часига қўшимча равишда, юзага келадиган патобиокимѐвий реакциялар натижасида мия-
нинг функционал ҳолатининг эпизодик бузилиш ҳолатларига ѐки мия фаолиятининг бузи-
лиши юзага келади [3]. Мигрен билан асоратланганда, ўчоқли мия дисфункциясини ўрга-
ниш учун электроэнцефалография усули тавсия этилади, бу иқтисодий жиҳатдан энг арзон
ва кўп маълумот берадиган усулдир. Кўп йиллар давомида ишлатилишига қарамай, ЭЭГ
нинг диагностик қиймати жаҳон миқѐсида неврологик амалиѐтда кенг қўлланилади [4,7].

М. Ж. Саноева


background image

Доктор ахборотномаси № 2 (94)—2020

84

Ушбу усул умумэътироф этилган ва замонавий усуллардан бири ҳисобланиб, шунингдек
амбулатория шароитида, айниқса мияда функционал ўзгаришлар мавжуд бўлганда, асосий
диагностик усул сифатида кенг қўлланилади [6].

Тадқиқот мақсади:

мигреннинг баъзи мураккаб шакллари, бош миядаги ўзгаришлар-

ни электроэнцефалография ѐрдамида, уларнинг корреляцияси ва хусусиятларини ўрганиш.

Материал ва усуллар.

Тадқиқотимизга 133 (100,0%) нафар мигрен билан оғриган бе-

морларни жалб қилдик, шундан 66 (49,6%) нафари мигреноз статус ҳолатида бўлса, 67
(50,4%) нафарини эса сурункали мигрен билан оғриган беморлар ташкил этди.

ЭЭГ 16 каналли «Нейрософт» аппарати ѐрдамида амалга оширилди, электродлар бош

суяги юзасига стандарт усулда уланди, функционал тестларни ўтказиш мақсадида, кўзларни
очиш ва ѐпиш, гипервентилатсия тести (3 дақиқа) давомида бажарилди. Биоэлектрик
маълумотларга ишлов бериш ҳисоблаш дастурига мувофиқ автоматик равишда амалга
оширилди ва миянинг биоэлектрик фаоллигининг спектрал- корреляцион кўрсаткичлари
чизмаларда ўз аксини топди. Статистик ишлов бериш ва гуруҳлар ўртасидаги
тафовутларнинг аҳамияти Манн-Уитни ва Вилкоксон усулларига мувофиқ амалга
оширилди (Statistica 6.0).

Тадқиқот натижаси.

Кузатувдаги мигреноз статус ҳолатида бўлган беморларнинг

ЭЭГ натижалари 1-жадвалда келтирилган.

1-жадвалдан кўриниб турибдики, Е.А. Жирмунская ва В.С. Лосевнинг таснифи

асосида ососланган [4,7] мигреноз статус ҳолатида I-тип ЭЭГ кўрсаткичларини ташкил
этган, бунда альфа- ритм кўрсаткичлари устунлигини кўрсатади, яъни юқори даражадаги
мунтазамлик билан тавсифланади, бир оз ўзгарган амплитуда градиенти асосан "аурасиз
мигрен" бўлган беморларда кузатилади ва хуружлар кузатилмаган даврда, бундай
беморларнинг анамнезида камдан- кам ҳолатларда (3 ойда 2-3 марта) хуружлар кузатилган.

Гиперсинхрон II тип - алфа, бета ва тета фаоллигининг ҳаддан ташқари

мунтазамлилиги билан ажралиб турди, улар регионал тафовутларнинг йўқотиб, ўнг ва чап
ярим шарларги барча биполяр жойлашган ўчоқларни аниқлайди, "Аурали мигрен"дан,
"Аурасиз мигрен" нисбатига кўра 2,5 баравар кўп учрайди (p>0,05), айни вақтда, ҳуруж
бўлмаган вақтда, улар хуруж бўлган даврига қараганда 2,5 баравар кўпроқ аниқланган
(p>0,05).

Мигреноз статус ҳолатида бўлган беморлар учун

энг характерли бўлган ЭЭГнинг

десинхрон III-типида - альфа тўлқинларининг амплитуда тўлиқ йўқолиши ѐки
амплитуданинг сезиларли даражада пасайиши, бета тебранишларининг амплитудасининг
кучайиши ва ошиши, оз миқдордаги секин тўлқинларнинг мавжудлиги, уларнинг частотаси
беморлар орасида статистик жиҳатдан фарқ қилмади, "Аурали мигрен" ва "Аурасиз мигрен"
билан асоратланган беморларда, хуруж бўлмаган даврда ЭЭГда III-тип 2,2 марта кўпроқ
қайт этилди, хуруж бўлган даврга қараганда (p> 0.05).

ЭЭГда аниқланган яққол намоѐн бўлган тарқоқлик IV- типида, яққол намоѐн бўлган,

аммо частотаси етарли даражада регуляр бўлмаганлиги билан ажралиб туради, уюшмаган

ЭЭГ типлари

Аура

(n=40)

Аурасиз

(n=26)

Хуружли

(n=28)

Хуружсиз

(n=38)

абс

%

абс

%

абс

%

абс

%

Уюшган—I тип

2

5,0

5

19,2

0

0

7

18,4*

Гиперсинхрон—II тип

5

12,5

4

15,4

3

10,7

10

26,3

Десинхрон—III тип

11

27,5

6

23,1

3

10,7

9

23,7

Яққол намоѐн бўлган

тарқоқлик—IV тип

14

35,0

7

26,9

14

50,0

7

18,4*

*

Қўпол тарқоқ—V тип

8

20,0

4

15,4

8

28,6

5

13,2

1 жадвал.

Мигреноз статус ҳолатида бўлган беморлар бош миянинг биоэлектрик активлиги

хусусиятлари (n=66).

Оригинальная статья


background image

Доктор ахборотномаси № 2 (94)—2020

85

юқори частотали альфа тўлқинларининг фаоллиги, бош миянинг ҳамма қисмларида
доминантлик қилади ва паст частотали бета тўлқинлар ўз фаоллигини оширади, юқори
даражадаги дельта ва тета тўлқинларининг пайдо бўлиши "Аурали мигрен" билан
асоратланган беморларда бошланишида 1,3 марта, хуруж даврида 2,7 марта устунлик
қилади (p<0,01). Қўпол тарқоқ V типида – тета ва дельта тўлқинларининг фоалияти устун-
лик қилади "Аурали мигрен" билан асоратланган беморларда (1,3 марта) ва хуруж лаврида
эса (2,2 марта) (p>0,05).

Тадқиқот натижаларини таҳлил қилганда чизиқли графикларда ѐзилишича бош мияда

носпецифик биоэлектрик фаолликнинг ошиши натижасида альфа- ритмнинг амплитудаси
пасайишига, тез частатоли тўлқинларнинг устунлиги, силлиқланган зоналарда кўринади.

Клиник-статистик таҳлил, шуни кўрсатадики, ЭЭГ кўрсаткичларидан 14 (21,2%)

нафар беморда уюшган I тип аниқланди. Пароксизмал фаоллик фонида, ўткир тўлқинлар-
нинг ягона тарқалиши 18 (27,3%) нафар беморда мигреноз статус ҳолатида бўлган
беморларда аниқланди, бундан ташқари "Аурали мигрен" билан асоратланган 12 (18,2%)
нафар беморларда ҳам кузатилди. 16–20–24 Гц частоталарда ритмик фотостимуляция
тестини ўтказишда фотопароксизмал фаоллиги билан оғриган беморлар сони 1,3 баравар
кўпайди 24 та (36,4%). Гипервентиляция (ГБ) тестини ўтказишда 26 (39,4%) ҳолатларда
пароксисмал фаоллик аниқланди, юқори амплитудали тўлқинлар бош миянинг билатериал
қисмларидан ажралади, юқори амплитудали альфа-, тета-, и дельта тўлқинлар асосан
фронтал ва фронтотемпорал қисмларда ажралади, биоэлектрик активликнинг синхрон
ошиши, оғриқ томонда биоритмнинг секинроқ тикланиши кузатилди.

"Аурали мигрен" билан асоратланган беморларнинг 8 (12,1%) да миянинг билатериал

қисмининг чандиқланган қисмида тўлқинсимон тўлқинлар чиқиши аниқланди, ЭЭГнинг
спектрал таҳлиллари асосида тезкор тўлқинлар фаоллиги (бета диапазони) устунлиги қайд
этилди, пароксисмал фаолиятнинг пайдо бўлиши ва гемикраниал томонда темпорал ва олд-
фронтал қисмларнинг чандиқланган зоналаридан тўлқинларнинг чиқиши пайдо бўлди.

Олинган ЭЭГ таҳлиллари асосида сурункали мигрен билан асоратланган беморларни

қиѐсий таҳлил ўтказилди (2 жадвал).

2-жадвалдан кўриниб турибдики, сурункали мигренда, шунингдек гемикрания

хуружлари даврида ЭЭГ таҳлилларидан шуни кўриш мумкинки, (p>0,05) фарқли ўлароқ,
аниқланмаган. Хуружсиз дарида ҳам икки солиштириладиган гуруҳ ўртасида статистик
жиҳатдан бир-биридан фарқ қилмади, хуруж даврида мигреноз статус ҳолатида бўлган
беморларда 1,5 марта устунлик қилган (p>0,05). Аура борлигида II -гиперсинхрон ЭЭГ тури
мигрен ҳолатига қараганда 1,8 марта камроқ аниқланди, (p>0,05 ), холбуки, хуружлар ва
хуружлар орасидаги гипосинхронизация деярли 1,5 баравар паст бўлди ган (p>0.05).
Аурасиз сурункали мигренда гиперсинхронизация мигрен ҳолатига қараганда 1,5 баравар
кўп учради (p>0,05).

Альфа тўлқинларининг йўқолиши ѐки амплитудасининг сезиларли даражада

пасайиши билан десинхронизациянинг пайдо бўлиш частотаси иккала гуруҳда ҳам
статистик жиҳатдан фарқ қилмади ва мигреноз статус ҳолатида бўлган беморлар 1,5 баравар

ЭЭГ типлари

Аура

(n=29)

Аурасиз

(n=38)

Хуружсиз

(n=36)

Хуружли

(n=31)

абс

%

абс

%

Абс

%

Абс

%

Уюшган

0

0

6

15,8

0

0

4

12,9

Гиперсинхрон

2

6,9

9

23,7

3

8,3

6

19,4

Десинхрон

8

27,6

6

15,8

8

22,2

12

38,7

Яққол намоѐн бўлган тарқоқлик

11

37,9

9

23,7

14

38,9

5

16,1

Қўпол тарқоқ

8

27,6

8

21,1

11

30,5

4

12,9

2 жадвал.

Сурункали мигрен билан асоратланган беморларда бош мия биоэлектрик активлигининг

хусусиятлари (n=67).

М. Ж. Саноева


background image

Доктор ахборотномаси № 2 (94)—2020

86

юқори бўлди (p>0,05). Хуруж ва хуружлар оралиғидаги даврда десинхронизация сурункали
мигрен билан асоратланган беморларда мос равишда 2,2 ва 1,6 ошади (p> 0,05).

ЭЭГнинг IV- типида, яъни яққол намоѐн бўлган тарқоқликда, юқори амплитудали

альфа ритм фаоллашади, паст частотали бета ритмнинг кучайиши, юқори амплитудали
патологик тўлқинларнинг пайдо бўлиши кузатилади, хуружлар оралиғида ҳар иккала гуруҳ
беморларида ҳам бир хилда учрайди, аммо хуруж даврида мигреноз статус ҳолатида бўлган
беморлар 1,3 баравар юқори бўлди (p>0,05). ЭЭГнинг V- типи, сурункали мигрен билан асо-
ратланган беморларда аура борлигида 1,4 марта юқори бўлади, аурасизга нисбатан
(p>0,05 ), аммо хуружлар ва хуружлар орасида мигреноз статус ҳолатида бўлган беморлар
орасида бир хилда учрайди.

Тадқиқотимиз натижасида ЭЭГда олинган ѐзувлар шуни кўрсатадики, қайд этилган

натижаларда кўринишича алфа ритмининг амплитудасининг пасайганлигини, тез
тўлқинларнинг устинлигини, ягона патологик тўлқинларнинг пайдо бўлишини кўрсатади.
Фақатгина 10 (14,9%) нафар беморларда ЭЭГнинг I- тип уюшган тури борлиги аниқланди,
бу мигреноз статус ҳолатида бўлган беморлар 1,4 баравар кам. ЭЭГда ўткир тўлқинларнинг
пароксизмал фаоллиги 1,7 баравар кам аниқланди, мигреноз статус ҳолатида бўлган
беморларга нисбатан, 11 (16,4%) ҳолатда эса, мигрен хуружи билан боғлиқ бўлмади.
Улардан 8 (11,9%) нафар бемор "Аурали мигрен" билан асоратланган. Фотостимуляция
пайтида фотопароксизмал фаоллиги бўлган беморлар сони 1,2 баравар кўпайди, статистик
жиҳатдан фарқ қилмайдиган 13 (19,4%) нафар мигреноз статус ҳолатида бўлган беморларни
ташкил этди.

Олинган маълумотларни таҳлил қилганда, гипервентиляцион пароксизмал ҳолат 14

(20,9%) нафар беморда аниқланди, билатериал қисмдан чиққан патологик тўлқинлар, бош
миянинг фронтал ва чакк қисмларига локализацияси кузатилди. 11 (16,4%) нафар ―Аурали
мигрен‖ билан асоратланган беморларда билатериал соҳада чиқаѐтган патологик тўлқинлар
аниқланди, бу тўлқинлар синхронизацияси мигреноз статус ҳолатида бўлган беморларда 1,4
баравар юқори. ЭЭГнинг спектрал таҳлили асосида ўткир ва секин тўлқинларнинг
мутаносиб фаоллиги қайд этилди, бош миянинг чакка қисмидан чиқган патологик
тўлқинлар, пароксизмал фаолликнинг пайдо бўлишига олиб келади, олдинги пешона ва
чакка қисмдан чиққан тўлқинлар,асосан билатерал соҳага тарқалади.

Шундай қилиб, ЭЭГнинг нейрофизиологик параметрлари, шуни кўрсатадики мигрен

билан асоратланган беморларнинг объектив баҳолашда асосий индикатор бўлиб
ҳисобланади, бош миядаги патологик ҳолатларни ва мигренни қайталаниши ва аураларни
ҳосил бўлишини аниқлашга ѐрдам беради.





Фойдаланилган адабиѐтлар:

1. Василенко А.В., Мигрень и эпилепсия – «как две стороны одной медали» клинические и диагностиче-

ские аспекты // Эпилепсия и пароксизмальные состояния. – 2013. - Том 5, №2. – С. 56-68.

2. Гуляев С.А., Архипенко И.В. и др. Электроэнцефалография в диагностике заболеваний нервной систе-

мы. - Владивосток: Изд-во ДВГУ, 2012. 200 с.

3. Гуляев С.А. Электроэнцефалографическое исследование в клинике: проблема современной классифика-

ции // Русский журнал детской неврологии. – 2013. - Том VIII-IX, №4.

4. Гуляев С.А. Электроэнцефалографическое исследование в клинике: проблема современной классифика-

ции // Русский журнал детской неврологии. – 2014. - Том VIII-IX, №1.

5. Исаева Н. А., Торубаров Ф. С., Зверева З. Ф. Показатели ЭЭГ у лиц с риском ишемического инсульта

как предикторы начальной недостаточности мозгового кровообращения // Учѐные записки СПБГМУ
им. акад. И. П. Павлова. – 2014. - Том XXI, № 3. - С. 55-59.

6. Музалевская Д. С., Мигрень и перииктальные головные боли у больных эпилепсией (обзор) // Саратов-

ский научно-медицинский журнал. – 2016. - Том 12, № 2. - С. 278-281.

Оригинальная статья


background image

Доктор ахборотномаси № 2 (94)—2020

87

7. Турдубаева Г.Т. Классификация электроэнцефалограмм (обзор литературы) // Вестник КРСУ. - 2015. -

Том 15, № 7. – С. 156-158.

8. Cai S, Hamiwka LD, Wirrell EC. Peri-ictal headache in children: prevalence and characteristic // Pediatr Neu-

rol. – 2008. – Vol. 39. – Р. 91–96.

9. Ito M, Adach N, Nakamura F, et al. Characteristics of postictal headache in patients with partial epilepsy //

Cephalalgia. – 2004. – Vol. 24. – Р. 23–28.

10. Karaali-Savrun F, Goksan B, Yeni SN, et al. Seizure related headache in patients with epilepsy // Seizure. –

2002. - №11. – Р. 67–69.

11. Panayiotopoulos CP. ―Migralepsy‖ and the significance of differentiating occipital seizures from migraine //

Epilepsia. – 2006. – Vol. 47. – Р. 806–808.

М. Ж. Саноева

Библиографические ссылки

Василенко А.В., Мигрень и эпилепсия - «как две стороны одной медали» клинические и диагностические аспекты // Эпилепсия и пароксизмальные состояния. - 2013. - Том 5, №2. - С. 56-68.

Гуляев С.А.. Архипенко И.В. и др. Электроэнцефалография в диагностике заболеваний нервной системы. - Владивосток: Изд-во ДВГУ, 2012. 200 с.

Гуляев С.А. Электроэнцефалографическое исследование в клинике: проблема современной классификации // Русский журнал детской неврологии. - 2013. - Том VIII-IX, №4.

Гуляев С.А. Элекгроэнцефало1рафическое исследование в клинике: проблема современной классификации П Русский журнал детской неврологии. - 2014. - Том VIII-IX, №1.

Исаева И. А., Торубаров Ф. С., Зверева 3. Ф. Показатели ЭЭГ у лиц с риском ишемического инсульта как предикторы начальной недостаточности мозгового кровообращения И Ученые записки СПБГМУ им. акад. И. П. Павлова. - 2014. - Том XXI, № 3. - С. 55-59.

Музалевская Д. С., Мигрень и перииктальные головные боли у больных эпилепсией (обзор) // Саратовский научно-медицинский журнал. - 2016. - Том 12, № 2. - С. 278-281.

Турдубаева Г.Т. Классификация электроэнцефалограмм (обзор литературы) // Вестник КРСУ. - 2015. -Том 15, №7--С. 156-158.

Cai S, Hamiwka LD, Wirrell EC. Pcri-ictal headache in children: prevalence and characteristic // Pediatr Neurol. - 2008. - Vol. 39. - P. 91-96.

Ito M. Adach N. Nakamura F, et al. Characteristics of postictal headache in patients with partial epilepsy // Cephalalgia. - 2004. - Vol. 24. - P. 23-28.

Karaali-Savrun F. Goksan B. Yeni SN, et al. Seizure related headache in patients with epilepsy // Seizure. -2002. - №11.-P. 67-69.

Panayiotopoulos CP. “Migralepsy" and the significance of differentiating occipital seizures from migraine // Epilepsia. - 2006. - Vol. 47. - P. 806-808.

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов