ПРОЦЕССЫ РЕМОДЕЛИРОВАНИЯ СЕРДЦА У БОЛЬНЫХ С ХРОНИЧЕСКОЙ СЕРДЕЧНОЙ НЕДОСТАТОЧНОСТЬЮ С ДИСФУНКЦИЕЙ ПОЧЕК

CC BY f
12-15
67
12
Поделиться
Алиқулов, И. (2022). ПРОЦЕССЫ РЕМОДЕЛИРОВАНИЯ СЕРДЦА У БОЛЬНЫХ С ХРОНИЧЕСКОЙ СЕРДЕЧНОЙ НЕДОСТАТОЧНОСТЬЮ С ДИСФУНКЦИЕЙ ПОЧЕК. Журнал вестник врача, 1(3), 12–15. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/doctors_herald/article/view/1998
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Хроническая сердечная недостаточность (СН) по-прежнему остается одним из самых распространенных, тяжелых и прогностически неблагоприятным осложнением всех заболеваний сердечно-сосудистой системы. В настоящее время широко обсуждается проблема кардиоренального синдрома у больных с хронической сердечной недостаточностью.

Похожие статьи


background image

Доктор ахборотномаси № 3.1 (96)—2020

11

УДК 616.12-008.46-036.12:616.61.61-06

БУЙРАКЛАР ДИСФУНКЦИЯСИ БОР СУРУНКАЛИ

ЮРАК ЕТИШМОВЧИЛИГИ БИЛАН ХАСТАЛАНГАН БЕМОРЛАРДА

ЮРАКНИНГ РЕМОДЕЛЛАНИШ ЖАРАЁНИ

И. Т. Алиқулов

Тошкент тиббиѐт академияси, Тошкент, Ўзбекистон

Таянч сўзлар:

сурункали юрак етишмовчилиги, буйраклар дисфункцияси, юрак ремоделланиши.

Ключевые слова:

хроническая сердечная недостаточность, дисфункция почек, ремоделирование сердца.

Keywords:

chronic heart failure, renal dysfunction, cardiac remodeling.

Сурункали юрак етишмовчилиги – юрак-қон томир касалликларининг энг кенг тарқалган, оғир ва оқи-

бати ѐмон бўлган асорати бўлиб қолмоқда. Ҳозирги кунда сурункали юрак етишмовчилиги бор беморларда
кардиоренал синдром муаммоси кенг муҳокама қилинмоқда.

ПРОЦЕССЫ РЕМОДЕЛИРОВАНИЯ СЕРДЦА У БОЛЬНЫХ С ХРОНИЧЕСКОЙ СЕРДЕЧНОЙ

НЕДОСТАТОЧНОСТЬЮ С ДИСФУНКЦИЕЙ ПОЧЕК

И. Т. Алиқулов

Ташкентская медицинская академия, Ташкент, Узбекистан

Хроническая сердечная недостаточность (СН) по-прежнему остается одним из самых распространен-

ных, тяжелых и прогностически неблагоприятным осложнением всех заболеваний сердечно-сосудистой систе-
мы. В настоящее время широко обсуждается проблема кардиоренального синдрома у больных с хронической
сердечной недостаточностью.

REMODELING PROCESS SEDTSE PATIENTS WITH CHRONIC HEART FAILURE

WITH RENAL DYSFUNCTION

I. T. Aliqulov

Tashkent Medical Academy, Tashkent, Uzbekistan

Chronic heart failure is still the most common, severe complication of heart diseases with poor prognosis. To-

day the problem of cardiorenal syndrome in patients with heart failure is widely discussed

Сурункали юрак етишмовчилиги (СЮЕ) – юрак-қон томир касалликларининг энг кенг

тарқалган, оғир ва оқибати ѐмон бўлган асорати бўлиб қолмоқда. Барча ривожланган
давлатларда СЮЕ тарқалиш муаммоси йилдан йилга янада муҳимроқ бўлиб бормоқда. Бу
касаллик бемор ҳаѐт сифатини кескин ѐмонлаштиради ва ўлим ҳолатини 4 мартагача оши-
ради: йил давомида ўлим кўрсаткичи 15% дан 50% гачани ташкил қилади. СЮЕ бор бемор-
ларда тўсатдан ўлим ҳавфи кўрсаткичи юрак етишмовчилиги бўлмаганларга қараганда 5
марта юқори бўлади [4]. СЮЕ нинг клиник симптомлари юзага келгандан сўнг 5 йил ичида
тахминан 50% беморларда комбинациялашган терапия олишига қарамасдан ўлим ҳолати
кузатилади. СЮЕ бу-мураккаб клиник жараѐн бўлиб, юрак-қон томир тизимининг турли
хил касалликлари натижасида ривожланиб, қоринчалар миокардининг систолик ва/ѐки диа-
столик дисфункцияси билан намоѐн бўлади. Турли хил популяцион текширувлар натижаси
шуни кўрсатадики катта ѐшли аҳоли орасида СЮЕ тарқалиши 1,5-2%, 65 ѐшдан катта аҳоли
орасида эса 6-17% ҳолатда учрайди. Ҳозирги кунда сурункали юрак етишмовчилиги бор
беморларда кардиоренал синдром (КРС) муаммоси кенг муҳокама қилинмоқда. СЮЕ белги-
ларининг кучайиши буйраклар дисфункциясини ривожланиши билан намоѐн бўладиган
юрак ва буйраклар дисфункциясининг ўзаро негатив таъсири исботланган [1,2,3]. СЮЕ ва
ЧҚ дисфункциясини эрта аниқлаш, шунингдек бундай беморларни даволашни барвақт
бошлаш – юрак етишмовчиклигидан ўлимни олдини олишнинг муваффақияти гаровидир
[6,8,9]. Диастолик дисфункция одатда систолик дисфункциядан олдин ривожланади ва
симптомсиз ЮЕ да кўп ҳолларда диастолик дисфункция белгилари учрайди, шунинг учун
диастолик дисфункцияни аниқлаш ЮЕ дастлабки босқичларида ташҳислашни, ҳамда уни
ривожланишини олдини олиш имконини беради [7,10].

И. Т. Алиқулов


background image

Доктор ахборотномаси № 3.1 (96)—2020

12

Текширув мақсади:

Буйраклар дисфункцияси бор СЮЕ билан хасталанган беморлар-

да юрак ремоделланиш жараѐнини ўрганиш.

Материал ва текширув усуллари.

Миокард инфаркти ўтказган ва СЮЕ билан асо-

ратланган 40 ѐшдан 60 ѐшгача бўлган 95 нафар беморлар текширилди. Беморлар Нью-Йорк
кардиологлар ассоциацияси (NYHA) классификациясининг СЮЕ функционал синф (ФС)
ларига кўра икки гуруҳга ажратилди, ФСни аниқлашда клиник ҳолатни баҳолаш шкаласи
(КҲБШ) ва олти дақиқали юриш синамаси (ОДЮС) натижаларидан фойдаланилди. 1-
гуруҳни NYHA классификациясига кўра СЮЕ ФС II ли 51 та бемор ва 2-гуруҳни 44 та
СЮЕ ФС III ли беморлар ташкил қилди. Назорат гуруҳини 20 та соғлом кўнгиллилар таш-
кил қилди. Текширувга қандли диабет касаллиги бор беморлар киритилмади. Барча бемор-
ларда креатинин (Кр) миқдори аниқланди ва коптокчалар фильтрацияси тезлиги (КФТ)
MDRD (Modification of Diet in Renal Disease Study) формуласига кўра ҳисобланди. Эхокар-
диография суратларни тўқима доплертрансторокал режимда ѐзадиган ва қайта ишлайдига
маҳсус дастур билан жиҳозланган Medison 8000 LIVE (Жанубий Корея) аппаратида ва Аме-
рика эхокардиография ассоциацияси (ASE) тавсияларига кўра беморлар ѐтган ва чапга ѐн-
бошлаган ҳолатда М- ва В-режимда ўтқазилди. Бунда чап қоринча охирги-диастолик ва си-
столик ўлчамлари (ОДЎ ва ОСЎ), диастолик ва систолик сфериклик индекси (ИСd ва ИСs),
миокардиал стресс (МС) баҳоланди. Охирги диастолик ва систолик ҳажм (ОДҲ ва ОСҲ),
отиб бериш фракцияси (ОФ) Teicholz формуласи бўйича ҳисобланди. Чап қоринча диасто-
лик дисфункциясини баҳолаш учун эхокардиографик текширувда Европа эхокардиография
бўйича мутахассислари ассоциацияси ва Америка эхокардиографлари жамияти (2005й) тав-
сияларига кўра импульс-тўлқинли режимда трансмитрал оқим кўрсаткичларидан фойдала-
нилди, ҳамда эрта диастолик тўлишишни максимал тезлиги (Е), бўлмачалар систоласида
тўлишиш (А) ва уларни нисбати (Е/А), миокард изоволюметрик бўшашиш вақти (IVRT, мс),
биринчи оқим секинлашиш вақти (ДТ, мс) аниқланди. Текширув натижалари статик таҳли-
ли IBMPC/AT шахсий компьютерида ва Microsoft office EXCEL 6.0 дастурида амалга оши-
рилди. Кўрсаткичлар M±m кўринишида берилди. Белгилар боғлиқлиги Пирсоннинг
чизиқли корреляция коэффициенти ѐрдамида таҳлил қилинди. Сифат ва сонли белгиларни
баҳолашда Спирмен корреляцион коэфициентидан фойдаланилди. Ишончлилик мезони
бўлиб р<0,05 ишлатилди.

Текширув натижалари ва уларни таҳлили.

КФТ ни дастлабки кўрсаткичлари СЮЕ

II ФС бўлган беморларда 76,4±19,12 мл/мин/1,73 м

2

ни, III ФС беморларда 66,3±12,8 мл/

мин/1,73м

2

ни ташкил қилади. Бу беморларда КФТ<60 мл/мин/1,73м

2

1-гуруҳ беморларда

29,4%ни ва 2-гуруҳ беморларда 61,4%ни ташкил қилди ва бу кўрсатмоқдаки касаллик риво-
жланган сари буйраклар дисфункцияси яққолроқ намоѐн бўлмоқда [3].

ОДЮС натижаларига кўра жисмоний зўриқишга толерантлик буйраклар функционал

ҳолатига боғлиқлиги аниқланди ва КФТ≥60 мл/мин/1,73м

2

беморларда 344,6±21,8 м,

КФТ<60 мл/мин/1,73м

2

беморларда 235,0±8,24 метрни ташкил қилди.

КҲБШ кўрсаткичларида ҳам бу ҳолат ифодаланди ва КФТ<60 мл/мин/1,73м

2

бемор-

ларда 8,1±0,67 баллни, КФТ≥60 мл/мин/1,73м

2

беморларда 5,6±0,51 баллни ташкил қилди.

Текширилган гуруҳлардаги беморларни структур-геометрик параметрлари таҳлилла-

ри, жумладан чап қоринча систолик функцияси ва ҳажм кўрсаткичлари кўрсатмоқдаги ФС
III ли беморларда гемодинамик ўзгаришлар яққолроқ намоѐн бўлган (2-жадвал). Бу гуруҳда
ЧҚ дилатацияси даражаси ошиши, ОДҲ ва ОСҲ ошиши ФС II беморлар билан солиштир-
ганда мос равишда 21,5% (Р<0,001) ва 44,1% (Р<0,001)га ошганлиги кўринди. Шунингдек
миокард қисқарувчанлик имкониятини характерлайдиган ОФ ҳам 20,1% (Р<0,001)га пасай-
ганлиги кузатилди.

Миокард инфаркти ўтказилиши натижасида миокардда патологик ремодделаниш жа-

раѐни кузатилиб, чап қоринча ўзининг эллипсоид шаклини йўқотади ва сферик шаклга ўта-
ди, бу ўзгаришлар айниқса ФС III ли беморларда яқолроқ намоѐн бўлади ва ИСd и ИСs ин-
декслари ФС II беморлари билан солиштирганда мос равишда 6,7% (Р<0,001) ва 12,1%

Оригинальная статья


background image

Доктор ахборотномаси № 3.1 (96)—2020

13

1 жадвал.

СЮЕ бор беморларни буйраклар функционал ҳолатига боғлиқлигига кўра тавсифи

(M±SD)

2 жадвал.

СЮЕ ФС II ва III бор беморларда юрак гемодинамикаси кўрсаткичларини ўзгариши

(М±m)

(Р<0,001) ошади. Чап қоринча миокард ичи босими ошиши натижасида чап қоринча девори
зўриқишини ифодалайдиган миокард систолик стресси МС кўрсаткичи ошади ва ФС III бе-
морларда ФС II беморларга қараганда 7,9% (Р<0,05) ошиқроқ бўлади.

СЮЕ ли беморларда юрак ремоделланиш жараѐнини ўрганишда буйрак дисфункцияси

ва ЭхоКС кўрсаткичлари орасидаги боғлиқлик алоҳида қизиқиш уйғотади (3-жадвал).

Олинган натижалардан кўриниб турибдики энг катта ўзгаришлар буйрак дисфункция-

си мавжуд бўлган беморларда кузатилди: ОДЎ ва ОСЎ ишонарли ошганлиги - 8,5%
(Р<0,05) ва 23,7% (Р<0,001) мос равишда аниқланди ва юрак геометрик кўрсаткичларидан
ИСd, ИСs ва МСларни яққол ўзгариши кузатилди. Жумладан КФТ<60 мл/мин/1,73 м

2

бўлган беморларда КФТ≥60 мл/мин/1,73м

2

бўлган беморлар билан солиштирганда чап

қоринча отиш фракцияси 14,6%га пасайган (Р<0,05), шунингдек ИСd, ИСs индекслари 4,3%
(Р<0,05) ва 4,2% (Р<0,05)га ошган, миокард ички босими кўрсаткичи - МС 11,3%га ошган-
лиги кузатилди.

Диастолик функцияни баҳолаш шуни кўрсатадики СЮЕ ли беморларда изоволюмет-

рик бўшашиш (IVRT) кўрсаткичлари ошган ва эрта диастолик тўлиш вақти (DT) секинлаш-

Кўрсаткичлар

КФТ ≥60 мл/мин/1,73 м

2

бўлган беморлар (n=53)

КФТ< 60 мл/мин/1,73 м

2

бўлган беморлар

(n=42)

Ёши (лет)

53,42 ± 6,2

55,3 ± 4,8

СЮЕ ФС

II

III

36 (70,6 %)

17 (38,6 %)

15 (29,4 %)

27 (61,4 %)

СЮЕ давомийлиги (ой)

17,8±4,8

19,5±6,9

ОДЮС (м)

344,6±21,8

237,5±9,4

КҲБШ (балл)

5,6±0,51

8,1±0,67

(р<0,001)

ОФ (%)

49,4±1,88

44,6±2,54

Креатинин (мкмоль/л)

88,8 ±8,4

124,6 ± 11,3 (р<0,001)

Коптокчалар фильтрацияси
тезлиги (мл/мин/1,73 м

2

)

75,3 ± 11,7

54,6 ± 5,3 (p<0,001)

Гемодинамик

кўрсаткичлар

ФС II

n=51

ФС III

n=44

Р

ОДЎ, см

5,5±0,1

6,32±0,2

<0,001

ОСЎ, см

4,3±0,1

5,2±0,11

<0,001

ОДҲ, мл

162,5±4,36

194,2±3,8

<0,001

ОСҲ, мл

88,4±2,6

125,1±9,4

<0,001

ОФ, %

47,1±3,9

36,1±4,1

<0,001

ИСd

0,71±0,01

0,75±0,01

<0,001

ИСs

0,71±0,01

0,81±0,01

<0,001

МС, дин/см²

151,6±5,5

164,9±4,3

<0,05

Е, см/с

77,21+9,0

69,21+5,0

<0,05

А, см/с

66,12±6,21

73,22+7,12

<0,05

Е/А

1,16+0,05

0,94+0,04

<0,05

DT, мс

198,6+21,45

178,56+19,9

<0,05

IVRT, мс

124,3+14,8

102,4+12,3

<0,05

И. Т. Алиқулов


background image

Доктор ахборотномаси № 3.1 (96)—2020

14

ган бир ҳолатда нормал Е/А кўрсаткичлари кузатилиши мумкин ва бу ҳолат диагностик
жиҳатдан ҳисобга олиниши лозим. Чунки СЮЕ билан хасталанган беморларда юракнинг
диастолик дисфункцияси номақбул прогностик белги бўлиб ҳисобланади [5]. КФТ ≥60 мл/
мин/1,73 м2 бўлган беморларнинг 31 нафарида бўшашишнинг чегараланган (изолирланган)
бузилиши, 8 нафарида псевдонормаллашиш, 4 нафарида тўлишишнинг рестриктив типда
бузилиши кузатилди. КФТ <60 мл/мин/1,73 м2 бўлган беморларнинг 20 нафарида бўша-
шишнинг чегараланган (изолирланган) бузилиши, 9 нафарида псевдонормаллашиш, 5 нафа-
рида тўлишишнинг рестриктив типда бузилиши кузатилди.

Демак, буйрак дисфункцияси бўлган СЮЕли беморларда эрта тўлишиш жараѐнлари-

нинг бузилиши натижасида юрак диастолик функциясининг бузилиши яққол ифодаланган
бўлади.


Фойдаланилган адабиѐтлар:

1. Арутюнов Г.П. Патофизиологические процессы в почках у больных ХСН. Сердечная недостаточность

2008;9(5): 234–249.

2. Национальные рекомендации ВНОК и Научного общества нефрологов России. Функциональное состояние

почек и прогнозирование сердечно-сосудистого риска. Кардиоваскулярная терапия и профилактика прило-
жение 3, 2008, 7(6).

3. Berl T., Henrich W. Kidney-Heart interactions: Epidemio-logy, pathogenesis, and treatment. Clin. J. Am. Soc.

Nephrol. 2006; 1: 8-18.

4. Engelfriet P. M., Hoogenveen R. T., Boshuizen H. C., Baal van P. H. To die with of from heart failure: a differ-

ence that counts: is heart failure underrepresented in national mortality statistics? Eur J Heart Fail. 2011; (13): 377-
38.

5. G.Y. Cho. Diastolic dysfunction and chronic kidney disease. Korean J. Intern Med. 2013; 28(1): 22–24.
6. Gaasch WH, Delorey DE, St John Sutton MG, Zile MR. Patterns of structural and functional remodeling of the left

ventricle in chronic heart failure. Am J Cardiol. 2008 Aug 15;102(4):459-462.

7. Meta-analysis Global Group in Chronic Heart Failure (MAGGIC). The survival of patients with heart failure with

preserved or reduced left ventricular ejection fraction: an individual patient data meta-analysis. Eur Heart J. 2012
Jul;33(14):1750-7.

8. Nguyen JS, Lakkis NM, Bobek J, Goswami R, Dokainish H. Systolic and diastolic myocardial mechanics in pa-

tients with cardiac disease and preserved ejection fraction: impact of left ventricular filling pressure. J Am
SocEchocardiogr. 2010; 23(12): 1273-80.

9. Ravi V. Desai, Philippe Meyer, MusyafaI Ahmed, Marjan Mujib et al. Relationship between left and right ventric-

ular ejection fractions in chronic advanced systolic heart failure: insights from the BEST trial. European J. of Heart
Failure. 2010; 13: 392-397.

10. Sherazi S., Zaręba W.. Diastolic heart failure: Predictors of mortality. Cardiology Journal2011;18(3): 222–232.

Гемодинамик

кўрсаткичлар

КФТ ≥60 мл/мин/1,73 м

2

бўлган беморлар

(n=53)

КФТ< 60 мл/мин/1,73 м

2

бўлган беморлар

(n=42)

Р

ОДҲ, мл

172,8±3,6

190,9±4,8

<0,05

ОСҲ, мл

97,5±3,5

121,7±1,8

<0,001

ОФ, %

45,8±3,5

42,3±4,7

<0,05

ИСd

0,68±0,01

0,73±0,01

<0,05

ИСs

0,70±0,01

0,74±0,01

<0,05

МС, дин/см²

140,3±4,9

152,1±5,6

<0,05

Е, см/с

73,6± 4,4

78,9 ± 5,9

<0,05

А, см/с

74,9± 6,1

65,3 ± 6,4

<0,05

Е/А

0,98± 0,04

1,2 ± 0,06

<0,05

DT, мс

210± 24,6

165,2 ±31,4

<0,05

IVRT, мс

112,5 ±8,3

98,6±4,3

<0,05

3 жадвал.

СЮЕ беморлар ФСни буйрак дисфункцияси билан боғлиқлиги ЭхоКС параметрлари

(М±m)

Оригинальная статья

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов