27
HOZIRGI TIBBIYOTDA SIL KASALLIGI VA UNI OLDINI OLISH
Mamajonova N.A., tibbiy-pedagogika va davolash fakulteti, davolash
ishi 102-guruh
Ilmiy rahbar: dotsent Rasulova N.F.
ToshPTI, Jamoat salomatligi va sog‘liqni saqlashni boshqarish
kafedrasi
Mavzuning dolzarbligi.
Mazkur sil kasalligi yuqumli bo’lib havo tomchisi orqali tarqalar ekan.
Hozirda bu kasallikni soni kun sayin o’sib bormoqda sababi hamma jamiyat a’zolari ham jamoat
qoidalariga amal qilishmaydi. Bu chunki balg’am tashlash,ko’chalarda,jamoat joylarida tuflash,
yo’talish, aksirish bilan bemordan sog’lom insonga havo tomchilari orqali kirib organizmga kirib
bormoqda.
Ishning maqsadi.
Har birimiz shu jamiyatda yashar ekanmiz bu kasallikni keng tarqalishiga yo’l
qo’ymasligimiz kerak jamoat joylarida tartib qoidani saqlay bilishimiz lozim. Kasallik kuzatilgan
bemorlar bilan muloqot qilmasligimiz. Ularni ovqatlanadigan idish tovoqlarini alohida qilish
darkor.Kasallikni yengish uchun barcha sanitariya epidemolgiya va shaxsiy gigiyena qoidalariga amal
qilishizmiz kerak.
Ishning meteriali va uslubi.
Sil(tuberkulyoz) turli a’zolar asosan, o’pkada o’ziga xos yallig’li
o’zgarishlar ro’y berishi bilan tavsiflanadigan surunkali yuqumli kasallik. Robert Kox sil
qo’zg’atuvchisini aniqladi va uni Kox tayoqchasi deb nomladi. Kasallik belgilari Gippokrat, Ibn Sino
asarlarida ham ta’riflangan. U boshqa mikroblarga nisbatan tashqi muhit noqulay ta’sirlariga juda
chidamlidir. O’zini yashash va ko’payish xususiyatini uzoq vaqt saqlab qola oladi. Sil mikrobakteriyasiga
36* haroratda ta’sir etilsa, u 180 kungacha +70 qizdirilsa 7 soat davomida, oqar suvlarda 150 kun, ko’cha
changida 10 kun ichida hayot kechirish va ko’payish xususiyatlarini yo’qotmaydi. Quyosh nuri
tushmaydigan zax joylardauzoq vaqt saqlanib qoladi.Silni ochiq va yashirin shakli farq qilinadi. Ochiq
shaklida bemor balg’amida sil mikrobakteriyasi topiladi, bu sog’lom insonga yuqish ko’rsatgichi yuqori
bo’ladi.Yashirin shaklida esa balg’amdan sil mikrobakteriyasi topilmaydi va bu holda bemor
atrofidagilarga yuqumli bo’lmaydi. Sil faqat o’pkani emas balki soch tirnoq bo’g’im suyaklar,miya
pardalari, buyrak kabi organlarni ham zararlaydi. Bular o’pka siliga nisbatan kam uchraydi. O’pka siliga
xos belgilar kasallik shakliga, yoshga va boshqalarga bog’liq.kasallik uzoq vaqtgacha alomatlarsiz
kechadi.Sil mikrobakteriyasi ko’payishni boshlaganda zaharlanish alomatlari paydo bo’ladi.holsizlik,tez
charchash, tunda terlash,ozib ketish,yo’talni zo’rayishi,hansirash kabi alomatlar kuzatiladi.
Xulosa:
Sil surunkali yuqumli kasallik ekan. Shaxs o’zini shaxsiy gigiyenasiga va jamoat
profilaktikasiga amal qilishi lozim. Afsuski hozirgi zamonda bunday qoidalarga amaml qiladigan insonlar
soni kam har bir kishi o’zini qolaversa jamiyat hayotini havf ostiga qo’ymasligi yuqorida aytib o’tilgan
barcha qoidalarga amal qilishi davr talabidir.hammamiz sanitariya qoidalariga amal qilsakda bu
kasallikka qarshi kurashgan bo’lamiz buni har bir inson anglab olishimiz lozim.
А
dabiyotlar ro'yxati:
1.
Абдурахманова
,
Ф
.
Р
.,
К
.
Ш
.
Салихова
, and
Н
.
Д
.
Ишниязова
. "
ЗНАЧИМОСТЬ ОПРЕДЕЛЕНИЯ
С-РЕАКТИВНОГО БЕЛКА И ЦИТОКИНОВ У НОВОРОЖДЕННЫХ С ВРОЖДЕННОЙ
ПНЕВМОНИЕЙ
."
Российский вестник перинатологии и педиатрии
66.4 (2021): 278-278.
