70
ЭКСПЕРИМЕНТАЛ МИЯ ИНФАРКТИДА МИЯ
ТЎҚИМАСИДАГИ МОРФОЛОГИК ЎЗГАРИШЛАР
.
Қодирова З.А
. II
педиатрия ва тиббий биология факултети
,
114-
гуруҳ педиатрия йўналиши
Илмий раҳбар
:
катта ўқитувчи Муротов О.У
.
ТошПТИ
,
Гистология
,
патологик физиология кафедраси
Мавзунинг долзарблиги
.
Бутун дунё неврология фидерацияси ҳамжамиятининг
маълумотига кўра
,
дунё бўйича ҳар йили
15
млн
.
одам инсульт касаллигига мубтало бўлади
.
Инсульт
-
бу бош мияда ўткир қон айланишининг бузилиши билан кечадиган нейродегенератив
касаллик ҳисобланади
.
Энергетик етишмовчилик ва лактат-ацидоз ривожланиши натижасида
нейродегенератив ўзгаришлар келиб чиқади
.
Қон оқими хажми пасайган сари ишемия ўчоғида
ҳужайра апоптози ва некрози ривожланиб
,
бу жараён ишемик инфаркт деб аталиб
,
мия
тўқимасининг структур қайтмас жараёни ҳисобланади
.
Аммо мия тўқимаси коллатерал
томирлар орқали қон билан таминланади
.
Бу жараён инфаркт зонасидаги нейронларга
иккиламчи таъсир кўрсатиб
,
патобиокимёвий каскад хосил қилади
.
Бу мия тўқимасига
цитотоксик ва эксайтотоксик тасир кўрсатади
. (
Европейская Инициативная Группа по
проблеме Инсульта Методические рекомендации Авторы
:
профессор Вернер Хаке
(Гейдельберг
,
Германия
),
профессор Маркку Касте
(
Хельсинки
,
Финляндия
),
профессор
Джулиен Богусславски
(
Лозанна
,
Швейцария
),
профессор Жан-Марк Оргогозо
(
Бордо
,
Франция
),
профессор Том Скайхой Ольсен
(
Копенгаген
,
Дания
)).
Ишнинг мақсади
.
Экспериментал ишемик инсултнинг ўткир босқичида бош мия ярим
шарлари пўстлоқ қисмининг чакка бўлагидаги морфологик ўзгаришлар ва уни церебролизин
билан даволаш натижаларини ўрганишдан иборат
.
Материал ва усуллар
.
Экспериментал ишемик инсулт умумий уйқу артериясини вақтинча
20
дақиқа қисиб қўйилиш усули билан чақирилади
.
Тажрибада оғирлиги
120 - 130
г бўлган оқ
каламушларда ўтказилади
.
Каламушлар
2
гуруҳга бўлинди
: 1-
гуруҳи стандарт виварий
шароитида боқилган контрол гуруҳи бўлиб
,
каламушларда бўйин қисмида тери кесилиб
,
умумий уйқу артерияси
20
дақиқа қисилди ва сўнг қон айланиши тикланди
. 2-
гурух
каламушларда экспериментал инсултдан сўнг церебролизин
65
мг/кг миқдорида мушак орасига
бир марта юборилди
.
Каламушлар операциядан сўнг
1, 3, 6
соатдан сўнг рауш наркоз холатида
декапитация қилинди
.
Хона харорати паст бўлган шароитда мия тўқимасидан бўлаклар
гистологик текширувга олинди
.
Тўқима кесмалари гематоксилин
-
эозин усулида бўялиб
,
микроскоп остида ўрганилди
.
Олинган натижалар
.
Контрол гурухи хайвонларининг бош мия пўстлоқ қисмининг
тўқималарида қаватлар яққол ажралиб турар
,
қон томирлар атрофида нейроглиал тўқима қисми
ўзгармаган холда эди
.
Экспериментал ишемиядан сўнг бош мия тўқималарида морфологик
ўзгаришлар чап ярим палласида яққол сезиларли
.
Ёруғлик микроскоп остида текширув
натижалари шуни кўрсатдики
,
бош мия чап ярим палласининг чакка бўлагининг пўстлоқ
қисмида морфологик ва морфометрик ўзгаришлари жуда яққол
.
Ёруғлик микроскопи остида
кўрув майдонида ядроларнинг сони
,
уларнинг ўлчами
,
перинуклеар бўшлиқлар ҳамда
периваскуляр бўшлиқлар сони ва уларнинг ўлчамларида яққол фарқ аниқланди
.
Хулоса
.
Экспериментал ишемиясида бош миянинг чакка бўлаги пўстлоқ қисмининг
кўпгина қон томирларида ва бош мия пўстлоқ қисми тўқимасида ўзгаришлар кузатилди
.
Бош
71
мия чап ярим палласи чакка бўлаги пўстлоқ қисми тўқимасида кўп миқдорда апоптоз учун хос
бўлган ўзгаришлар нейроцитларда аниқланди
,
нуқтасимон хроматин микдори камайгани
аниқланди
.
Апоптоз учун хос фрагментацияга учраётган нейроцитлар сони камайди
.
Адабиётлар рўйхати
:
1. Rakhimov, . I., Kariev, G., & Burnashev, M. (2023). SURGICAL TREATMENT OF BRAIN STEM
CAVERNOUS MALFORMATIONS. International Bulletin of Medical Sciences and Clinical
Research,
3(5),
289–297.
Retrieved
from
http://www.researchcitations.com/index.php/ibmscr/article/view/1754
More Citation Formats