589
SUT TISHLARNI VAQTIDAN OLDIN OLINISHI SABABLI YUZAGA
KELUVCHI IKKILAMCHI DEFOTMATSIYA TURLARI.
Karimova M.A., 505a guruh “Bolalar stomatologiyasi” fakulteti talabasi
Ilmiy rahbar: Aripova G.E., Ortodontiya va tishlarni protezlash kafedrasi
dotsenti
Rasulova Sh.R., Ortodontiya va tishlarni protezlash kafedrasi assistenti
Tashkent davlat stomatologiya instituti, O ’zbekiston
Dolzarbligi:
Hozirgi vaqtda bolalarda karies va uning oqibatlari, jarohat va
boshqa sabablar tufayli tishlarni yo’qotilishi ko’p uchramoqda. Sut t ishlarini vaqtidan
oldin yo’qotilishi esa o’z navbatida bir necha xil ikkilamchi defotmatsiyalarni
rivojlanishiga sabab bo’ladi. Natijada bolalarda tish qatorlari va tishlov buzilishi
kuzatilmoqda.
Bunda bolalarda tishlarning retensiyasi yoki doimiy tishlarning chiqishi
kechikishi kuzatiladi. Chunki, sut tishlari olingandan so’ng doimiy tish kurtaklarini
rivojlanishini stimullovchi omil ham yo’qotiladi. Shuningdek, sut tishlarini erta olinishi
jag’ suyaklarini o’sishini sekinlasib, rivojlanishdan ortda qolishiga ham sabab bo’ladi.
Sut chaynov tishlari yoki ba’zan doimiy birinchi molyarlarning erta yo’qotilishi esa
tishlovning chuqurlashuvi, yuzning pastki qismi kaltalashuvi bilan namoyon bo’ladi.
Tadqiqot maqsadi:
Bolalarda sut tishlarini vaqtidan oldin yo’qotilganda kelib
chiquvchi ikkilamchi deformatsiya turlarini o’rganish.
Materiallar:
26 ta bemor bemorning fotosuratlari, ortopantomogramma va yon
telerentgenogrammasi, modellari.
Metodlar:
26ta bemorning fotosuratlari, ortopantomogramma va yon
telerentgenogrammasi tahlili, modellarining antropometrik tahlili.
Tadqiqot natijasi:
Tadqiqotdan quyidagi natijalar olindi:
Xulosa:
Sut tishlarining erta tish qatorlari va tishlovdagi ikkilamchi
o’zgarishlaridan tashqari olinishi ham estetik ham nutq buzilishiga sababchi bo’ladi.
Ikkilamchi deformatsiyalar har bir bemorda individual rivojlanib, boalarning qaysi
yoshida olinishiga, qaysi guruh tishlarning yo’qotilganiga qarab turli ko’rinishlarda
namoyon bo’ladi.
Adabiyotlar
1.
Глухова, Ю. М., and Н. С. Шпак. "Применение индекса ICON при оценке
эффективности исправления зубочелюстных аномалий у подростков и
взрослых." Вестник общественного здоровья и здравоохранения Дальнего
Востока России 3 (2014): 2-2.
2.
Murtazaev,
Saidmurodkhon
Saidaloevich,
Makhmud
Zakirovich
Dusmukhamedov, and Saidazim Saidagzamovich Murtazaev. "Ethnic aspects of
orthognathic bite." European science review 7-8 (2015): 80-84.
3.
Шомухамедова, Ф., Д. Сулейманова, and Г. Муротова. "ОЧИҚ
ПРИКУСЛИ БЕМОРЛАРНИ ТАШХИСИ ВА УЛАРНИ ОРТОДОНТИК
ДАВОЛАШ." Медицина и инновации 1.4 (2021): 442-446.
4.
Kovalenko, L. I., et al. "DARST. UND TRENNUNG VON EXO‐UND
ENDO‐1,
3‐DIMETHYL‐BICYCLO
(2,
2,
1)
HEPTAN." Chemischer
590
Informationsdienst. Organische Chemie 1.33 (1970): no-no.
5.
Рузметова, И. М., Р. Нигматов, and Ф. А. Шомухамедова. "Изучение
аномалии зубочелюстной системы и профилактика вторичных деформации
зубной дуги у детей в период сменного прикуса." Вестник КГМА им. ИК
Ахунбаева 4 (2015): 50-55.
6.
Флейшер,
Григорий. Пропедевтика
детской
ортопедической
стоматологии. Руководство для врачей. Litres, 2022.
7.
Расулова, Ш., et al. "Построение математической модели с учётом
зависимости длины переднего отрезка зубных рядов и ширины верхних резцов
(по Корхаусу)." Stomatologiya 2 (83) (2021): 44-46.
PAR INDEKSI BO'YICHA ORTODONTIK DAVOLASH SIFATINI
BAHOLASH.
Xoshimov Sh. D. - TDSI403 guruh BS fakulteti talabasi.
Ilmiy rahbar: Mavlonova M.A.-Ortodontiya va tishlarni protezlash kafedrasi
assistenti
Toshkent davlat stomatologiya instituti, O'zbekiston
PAR (Peer Assessment Rating)indeksi dastlab davolash samaradorligini
baholash uchun qo'llaniladi. Ballar tadqiqot modellari natijalaridan foydalangan holda
davolashdan oldin va keyin omillar soni bo'yicha qayd etiladi. Davolashning boshida
va oxirida PAR ballari o'rtasidagi farqni hisoblash mumkin va natijada foiz o'zgarishi
davolash samaradorligini aks ettiradi. Davolashning yuqori darajadagi muvaffaqiyati
bilan 70% dan ortiq foiz kamayishi xarakterlidir. 30% yoki undan kamroq o'zgarish
kam yaxshilanish borligini ko'rsatadi. Davolashning boshida PAR ballarining yig'indisi
malokluziyaning og'irligini ko'rsatadi. Shubhasiz, dastlabki ballari past bo'lgan hollarda
PARni sezilarli darajada kamaytirishga erishish qiyin bo'ladi.
Ushbu ishning maqsadi
PAR indeksiga ko'ra vestibulyar breket tizimi bilan
ortodontik davolash sifatini aniqlash.
Materiallar va tadqiqot usullari.
10 yoshdan 21 yoshgacha bo'lgan 32 bemorda
(20 ayol va 12 erkak) (o'rtacha yoshi 15,5 yosh) PAR indeksidan foydalangan holda
ortodontik davolashdan oldin va keyin tish anomaliyalarining darajasi aniqlandi.
Richmond va boshqalarning tavsiyalariga ko'ra, ortodontik davolash sifati quyidagicha
baholandi: agar PAR indeksining yig'indisi < 5 ball bo'lsa, u holda okklyuziya deyarli
mukammal deb hisoblanadi va agar ballar yig'indisi< 10 bo'lsa , bu maqbul deb
baholanadi . PAR indeksining dastlabki qiymatiga nisbatan yaxshilanish foizi hisoblab
chiqildi. Tasviriy statistik usullardan foydalanilgan Ikki guruhdagi farqlarning
ahamiyati Kruskal-Wallis testi yordamida baholandi. Farqlar p<0.05 da statistik
ahamiyatga ega deb hisoblandi.
Tadqiqot natijalari
. Ortodontik davolanishdan o'tgan bemorlarning ko'p
qismini ayollar (62,5%) tashkil etdi. Erkak bemorlar 37,5% ni tashkil qiladi. Bizning
davolashimiz natijasida 28 bemor ideal okklyuzionga erishdi va 5 bemor maqbul
okklyuziyaga erishdi. Davolanishni tugatgandan so'ng bemorlarning hech biri 10
balldan ortiq PAR indeksini olmagan. 14 bemorda davolanishdan keyin PAR
indeksining qiymati nol ballni tashkil etdi.