4
SURUNKАLI SАLPINGOOFORIT BILАN KАSАLLАNGАN REPRODUKTIV
YOSHDАGI АYOLLАRDА OVАRIАL ZАXIRА HOLАTINI O’RGANISH
Usmonova Gavxaroy Asqarovna
Andijon Davlat Tibbiyot Instituti
https://doi.org/10.5281/zenodo.15165217
Kalit so’zlar:
surunkali yallig’lanish kasalliklari, ovarial zaxira, reproduktiv yosh.
Annotatsiya.
Tuxumdon zahirasi - tuxumdonlarning urug'lanishga qodir bo'lgan etuk
oositlarni ishlab chiqarish qobiliyati. Tuxumdonlar zahirasining kamayishi ayollarning
tug'ilishiga ta'sir qiluvchi asosiy omillardan biridir. Surunkali salpingo-ooforit uzoq muddatli
yallig'lanish kasalligi bo'lib, bachadon qo'shimchalariga, shu jumladan tuxumdonlar va fallop
naychalariga ta'sir qiladi. Bu holat, ayniqsa, o'z vaqtida tashxis qo'yilmasa va to'g'ri
davolanmasa, ayolning sog'lig'i va tug'ilishiga sezilarli ta'sir ko'rsatishi mumkin.
Mavzuning dolzarbligi.
Аyollarning tugʼish qobiliyatini saqlash va tiklash zamonaviy
ginekologiya va reproduktologiyaning global vazifalaridan biri boʼlib qolmoqda (Radzinskiy
V.E., 2018). Bachadon ortiqlarining surunkali yalligʼlanish kasalliklari ayollarning reproduktiv
sogʼligʼi uchun tahdid hisoblanadi, koʼp hollarda simptomlarsiz kechadi, hatto pastki jinsiy
aʼzolarda infektsiya belgisi boʼlmagan hollarda ham. Garchi ushbu holat odatda yosh ayollarga
xos deb hisoblansa ham, ular 16 yoshdan 45 yoshgacha boʼlgan ayollarda 1,1% holatlarda
aniqlanadi (Ross J., 2013). Bachadon ortiqlarining oʼtkir yalligʼlanishi koʼproq 20–25 yoshdagi
ayollarda uchrasa, surunkali jarayonlar va ularning oqibatlari 26–40 yoshli ayollarda
kuzatiladi (Ozolinya L.А., Ovsepyan N.R., va boshq., 2018). Surunkali yalligʼlanish
kasalliklariga chalingan ayollarning 20% da bepushtlik rivojlanadi, 40% da esa surunkali
ogʼriq yuzaga keladi. Bugungi kunda surunkali yalligʼlanish kasalliklarini diagnostika qilish va
davolash boʼyicha yondashuvlar belgilangan (Belokrinitskaya T.E., 2018), uning ovarial
zaxiraga salbiy taʼsiri maʼlum (Cui L., Sheng Y., Sun M. va boshq., 2016). Hozirgi vaqtgacha
reproduktiv tizim faoliyatiga yosh omilining taʼsiri oʼrganilmoqda (Vidal J.D., 2016), kechki
reproduktiv yoshdagi ayollarda esa implantatsiya oldi skriningni amalga oshirish yordamchi
reproduktiv texnologiyalarning samaradorligini oshirishda muhim hisoblanadi (Beyk Ye.P.,
Korotchenko O.E., Gvozdeva А.D. va boshq., 2018).
Tadqiqotning maqsadi:
Surunkali salpingooforitga chalingan reproduktiv yoshdagi
ayollarda ovarial zaxiraning patologik kamayishini prognozlash orqali uni aniq baholash
samaradorligini oshirish, reproduktiv funktsiyani saqlash va estrogen yetishmovchiligining
oldini olish boʼyicha choralarni belgilash.
Tadqiqot metodologiyasi va uslublari.
Ushbu ishda umumiy klinik va maxsus usullardan foydalangan holda tizimli
yondashuvga asoslangan umumilmiy metodologiya qo‘llanildi. Tadqiqotni amalga oshirishda
klinik, ultratovush tekshiruvlari, biokimyoviy va statistik usullarni o‘z ichiga olgan kompleks
yondashuvdan foydalaniladi.
Kutilayotgan ilmiy yangiliklar:
Ovarial zaxiraning patologik kamayishi va estrogen
yetishmovchiligi xavfining patogeneziga oid bilimlar kengaytiriladi. Surunkali salpingoofarit
reproduktiv yoshdagi ayollarda ovarial zaxiraning kamayishi uchun mustaqil xavf omili
ekanligi koʼrsatiladi. Reproduktiv yoshning turli bosqichlarida antral follikullar soni, estradiol
va АMG darajalari tuxumdon zaxirasi holatini belgilaydi. Surunkali salpingoofarit taʼsirida 12
oy davomida ovarial zaxira markerlari dinamika koʼrsatkichlari aniqlanadi.
