V Международный конгресс стоматологов
4
SURUNKALI QAYTALANUVCHI GERPETIK STOMATITDA IMMUN
STATUS XUSUSIYATLARI
Abduhakimova M.B.
Toshkent davlat stomatologiya instituti
Mavzuning dolzarbligi.
Jahon sog'liqni saqlash tashkiloti ma'lumotlariga ko'ra,
og'iz bo'shlig'i shilliq qavati kasalliklari orasida yetakchi rol herpetic stomatit
patologiyasiga tegishli. Bugungi kunga kelib, dunyo aholisining 2/3 qismi herpes virusi
infektsiyasidan aziyat chekmoqda va HSV ga antigenlar 50 yoshgacha bo'lgan 85% da
aniqlangan, bu ushbu mavzuning dolzarbligining to'g'ridan-to'g'ri dalilidir.
Herpes virusli kasalliklar nafaqat tibbiy, balki ijtimoiy muammo bo'lib, u
o'rganilayotgan virusning keng tarqalishi, insonning butun hayoti davomida
organizmda saqlanib qolinishi, klinik ko'rinishlarning sezilarli polimorfizmi, deyarli
barcha inson a'zolari va tizimlariga ta'sir qilishi, torpidlik bilan bog'liq, shuningdek,
virusning virusli DNK ko'rinishidagi nerv ganglionlarida joylashishi HSV ni inson
tanasidan butunlay yo'q qila oladigan davolash usuli mavjudligini inkor etish huquqini
beradi.
Maqsad.
Keng qamrovli klinik, laboratoriya va immunologik tekshiruv
natijalariga ko'ra, og'ir takroriy gerpetik stomatit bilan og'rigan bemorlarda immunitet
tizimining javob xususiyatlarini aniqlash, immunokorrektiv terapiyaning patogenetik
jihatdan asoslangan bosqichma-bosqich rejasini shakllantirish.
Vazifalar.
Kasallikning boshlanishi va davolash davrida gerpetik stomatitda
og'iz bo'shlig'i shilliq qavatining holatini o'rganish, kasallik davrida patogenetik
asoslangan immunokorrektsiya sxemasini ishlab chiqish.
Materiallar va usullar.
Biz 20 yoshdan 70 yoshgacha bo'lgan (I yoki asosiy
guruh) og'ir qaytaluvchi herpetik stomatit bilan og'rigan 12 kishini (6 erkak va 6 ayol)
o'rgandik. Kasallikning davomiyligi 5 oydan 10 yilgacha o'zgargan. Yuqoridagi
bemorlarda aniq intoksikatsiya klinikasi kuzatildi (febril harorat, bosh og'rig'i, titroq,
mintaqaviy limfadenit, ishtahaning pasayishi, og'izni ochganda og'riq). Takroriy
herpetik stomatit bilan og'rigan bemorlarda klinik va laboratoriya tekshiruvi,
pufakchalar tarkibini sitologik tekshirish va immunologik tekshiruv o'tkazildi.
Natijalar.
O'rganilgan ma'lumotlarga asoslanib, umumiy va mahalliy klinik
ko'rinishlarni tezda tekislash va kasallikning barcha belgilarini bartaraf etish,
epitelizatsiya vaqtini qisqartirish hisobiga og'ir takrorlanuvchi gerpetik stomatit bilan
og'rigan bemorlarning hayot sifatini yaxshilashga imkon beradigan kompleks davolash
ishlab chiqildi va umumiy va mahalliy immunitet ko'rsatkichlarini tiklash, shuningdek,
herpes infektsiyasining barqaror va uzoq yashirin davriga erishish.
Xulosa.
Xulosa qilib shuni ta'kidlash kerakki, qaytalanuvchi gerpetik stomatit
bilan og'rigan bemorlarni davolash rejimiga immunomodulyatorni kiritish aniq klinik
ta'sir bilan ajralib turadi, uning asosi tizimli va mahalliy immunitetni tartibga solish va
yallig’lanish jarayonini intensivligining pasayishiga olib keladi.
V Международный конгресс стоматологов
5
Литература.
1. Кадырбаева, A., et al. "ГЕРПЕТИЧЕСКИЙ СТОМАТИТ.КЛИНИКА,
ДИАГНОСТИКА." Stomatologiya 2 (83) (2021): 87- 90.
2. Алимова, Д. М., and X. И. Камилов. Повышение эффективност лечения
рецидивирующего афтозного стоматита с применением озона. Diss, автореф.
дне.... д. ф. н.—Ташкент: ТГСП, 2018.—25—41 с, 2018.
3. Ибрагимова MX, Камилова СР, and Т. Э. Зойиров. "Тактика диагностики
и лечения хронического рецидивирующего афтозного стоматита при
хроническом калькулезном холецистите." Медицинский журнал Узбекистана 3
(2019): 65- 68.
4. Ship, Jonathan A. "Recurrent aphthous stomatitis: an update." Oral Surgery,
Oral Medicine, Oral Pathology', Oral Radiology, and Endodontology 81.2 (1996): 141-
147.
5. Житкова, Л. A., et al. "Современные аспекты этиологии, патогенеза,
клиники, диагностики и лечения хрошгческого афтозного стоматита."
Здравоохранение Дальнего Востока 1.75 (2018): 44-46.
6. Yusupalikhodjaeva, Saodat Khamidullaevna, Abdujalol Mamasaburovich
Davurov, and Gulnozaxon Ilxomovna Qosimova.
7."Nosological forms of candidal stomatitis occurring in patients with diseases of
the oral mucosa." 5th International Conferenceon Innovations and Development
Patterns in Technical and Natural Sciences. 2018.
SOG'LOM TURMUSH TARZINING ZAMONAVIY MUAMMOLARI
Abdukadirov X.J., Tangirov A.L., Mamadjanov N.A.
Toshkent davlat stomatologiya instituti
xabibullaabduqodirov@mail.ru, abdiholiq 67@mail.ru, nodirl 10475@mail.ru,
Sog'lom turmush tarzi mavzusining dolzarbligi hozirgi kunda Respublikamizda
eng dolzarb masalalardan biri bo'lib qolmoqda. Ushbu maqola mamlakatimizda sog'lom
turmush tarzi va turli yomon odatlarning tarqalishi darajasi haqida vaziyatni aks ettiradi.
Menimcha, mamlakatimizda sog'lom avlod zarur. Bundan tashqari, hozirgi vaqtda bu
yo'nalishga tobora katta e’tibor berilmoqda.
Sog'lom turmush tarzi tushunchasi ma'lum bir kontseptsiya sifatida belgilanishi
mumkin, unga ko'ra, inson muayyan sport faoliyati bilan shug'ullanadi, yomon
odatlardan voz kechadi va to'g'ri ovqatlanadi.
Biroq, bu ta'rif faqat insonning jismoniy holati va xatti-harakati bilan
chegaralanmaydi. Shuningdek, u insonning psixologik holatini ham o'z ichiga oladi.
Inson tarixi davomida STT ning tarqalishi boshqacha edi. Misol uchun,
zamonaviy jamiyatni va SSSR davridagi davrlarni taqqoslash uchun qabul qilsak, biz
