ВЛИЯНИЕ ВРЕДНЫХ ПРИВЫЧЕК И ФИЗИЧЕСКОЙ АКТИВНОСТИ НА ГРУППЫ ПОЖИЛОГО И СТАРЧЕСКОГО ВОЗРАСТА

CC BY f
43-46
35
5
Поделиться
Тешаев, Ш., Джумаев, . К. ., & Ражабова , Г. (2022). ВЛИЯНИЕ ВРЕДНЫХ ПРИВЫЧЕК И ФИЗИЧЕСКОЙ АКТИВНОСТИ НА ГРУППЫ ПОЖИЛОГО И СТАРЧЕСКОГО ВОЗРАСТА. Журнал кардиореспираторных исследований, 2(2), 43–46. https://doi.org/10.26739.2181-0974-2021-2-7
Шухрат Тешаев, Бухарский государственный медицинский институт

Кафедра клиническая анатомия (оперативная хирургия и топографическая анатомия) и судебная медицина

Каромат Джумаев, Бухарский государственный медицинский институт

Кафедра внутренние болезни и эндокринологии

Гулчехра Ражабова , Бухарский государственный медицинский институт

Кафедра внутренние болезни и эндокринологии

Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Во многих странах мира растет научный интерес к изучению проблем пожилых людей. Пожилой и старческий возраст - один из важнейших периодов жизни человека, во время которого в организме происходят морфологические и функциональные изменения, приводящие к постепенному прекращению жизнедеятельности. По прогнозам ООН, к 2025 году общее количество людей в возрасте 60 лет и старше превысит 1,1 миллиарда. Быстрее всего растет число людей в возрасте 80 лет и старше: с 13 миллионов в 1950 году до 137 миллионов к 2025 году. В этом отношении европейский регион занимает высокое положение на планете, так как в нем расположены 18 из 20 стран с наибольшей долей пожилых людей в мире.

Похожие статьи


background image

ЖУРНАЛ КАРДИОРЕСПИРАТОРНЫХ ИССЛЕДОВАНИЙ | JOURNAL OF CARDIORESPIRATORY RESEARCH  

         

№2  |  2021 

43

 

Тешаев Шухрат Жумаевич 

Джумаев Каромат Шойимович 

Ражабова Гулчехра Хамраевна 

Кафедра клиническая анатомия (ОХТА) и судебная медицина, 

 Бухарский государственний медицинский институт,  

Узбекистан, Бухара 

Кафедра внутренние болезни и эндокринологии, 

 Бухарский государственний медицинский институт, Узбекистан, Бухара  

ВЛИЯНИЕ ВРЕДНЫХ ПРИВЫЧЕК И ФИЗИЧЕСКОЙ АКТИВНОСТИ НА ГРУППЫ ПОЖИЛОГО И СТАРЧЕСКОГО 

ВОЗРАСТА  

For citation: 

Teshaev Sh.J., Dzhumaev K.Sh., Razhabova K.Sh. Effect of hazardous habits and physical activity on senior and senior ages. Journal 

of cardiorespiratory research. 2021, vol.2, issue 2, pp.43-46 

http://dx.doi.org/10.26739/2181-0974-2021-2-7

 

АННОТАЦИЯ 

Во  многих  странах  мира  растет  научный  интерес  к  изучению  проблем  пожилых  людей.  Пожилой  и  старческий  возраст  -  один  из 
важнейших  периодов  жизни  человека,  во  время  которого  в  организме  происходят  морфологические  и  функциональные  изменения, 
приводящие к постепенному прекращению жизнедеятельности. По прогнозам ООН, к 2025 году общее количество людей в возрасте 60 
лет и старше превысит 1,1 миллиарда. Быстрее всего растет число людей в возрасте 80 лет и старше: с 13 миллионов в 1950 году до 137 
миллионов к 2025 году. В этом отношении европейский регион занимает высокое положение на планете, так как в нем расположены 18 
из 20 стран с наибольшей долей пожилых людей в мире. 

Ключевые слова:

 физическое развитие, гиподинамия, вредные привычки, пожилой и старческий возраст. 

Teshaev Shukhrat Jumaevich 

Dzhumaev Karomat Shoyimovich 

Razhabova Karomat Shoyimovich 

Department of Clinical Anatomy (OSTA) and Forensic Medicine, 

 Bukhara State Medical Institute, Uzbekistan 

Department of Internal Medicine and Endocrinology, 

        Bukhara State Medical Institute, Uzbekistan 

EFFECT OF HAZARDOUS HABITS AND PHYSICAL ACTIVITY ON SENIOR AND SENIOR AGES  

ANNOTATION 

In many countries around the world, there is a growing scientific interest in studying the problems of older people. Elderly and senile age is one of 
the most important periods of a person's life, during which morphological and functional changes occur in the div, leading to a gradual cessation 
of life. According to UN forecasts, by 2025 the total number of people aged 60 and over will exceed 1.1 billion. The fastest growing number of 
people are aged 80 and over, from 13 million in 1950 to 137 million by 2025. In this regard, the European region ranks high on the planet, with 18 
of the 20 countries with the largest proportion of elderly people in the world. 

Keywords:

 physical development, physical inactivity, bad habits, old and senile age. 

Teshaev Shukhrat Jumaevich 

Djumaev Karomat Shoyimovich 

Razhabova Karomat Shoyimovich 

Klinik anatomiya (OXTА) va sud tibbiyoti kafedrasi,  

 Buxoro davlat tibbiyot instituti, Oʼzbekiston. 

Ichki kasalliklar va endokrinologiya kafedrasi, 

 Buxoro davlat tibbiyot instituti, Oʼzbekiston.  

ZАRАRLI ODАTLАR VА JISMONIY FАOLLIKNING KEKSА VА QАRI YOSHLI АHOLI GURUHIGА TА`SIRI 


background image

ЖУРНАЛ КАРДИОРЕСПИРАТОРНЫХ ИССЛЕДОВАНИЙ | JOURNAL OF CARDIORESPIRATORY RESEARCH  

         

№2  |  2021 

44

 

АNNOTАTSIYA 

Hozirda dunyoning koʼplab mamlakatlarida keksa va qari yoshdagi odamlarning muammolarini oʼrganishga ilmiy qiziqish kuchaymoqda. Keksa 
va qari yosh - inson hayotining muhim davrlaridan biri boʼlib, bu davrda organizmda morfologik va funktsional oʼzgarishlar roʼy beradi, bu hayotiy 
faoliyatning asta-sekin soʼnishiga olib keladi. BMTning prognozlariga koʼra, 2025 yilga kelib 60 va undan katta yoshdagi odamlarning umumiy 
soni  1,1 milliarddan  ortiq kishini  tashkil  qiladi.  80 va undan  katta  yoshdagi odamlar  soni  eng  tez oʼsib: 1950  yildagi  13 million  kishidan  2025 
yilgacha  137  million  kishiga  qadar  boradi.  Shuningdek,  bu  borada  Yevropa  mintaqasi  sayyoramizda  yuqori  oʼrnini  egalladi,  chunki  dunyoning 
keksa va qari odamlarning eng katta ulushiga ega 20 mamlakatidan 18tasi unda joylashgan.  

Kalit soʼzlar:

 Fizik rivojlanish, gipodinamiya, zarali odatlar, keksa va qari yosh.        

Аholining 

qarishi 

amalda 

barcha 

mamlakatlarda 

davlat 

muammosiga  aylangan,  shu  borada  jamiyat  keksa  va  qari  yoshdagi 
aholining  faol  davrini  uzaytirishdan  manfaatdor  va  faoliyat  ularning 
sogʼligidagi  oʼzgarishlarni  qulay  va  zamonaviy  nomedikamentoz 
usullarini  topishga  yoʼnaltirilgan  [1;  15].  Qarish  va  kasallik  tibbiy 
amaliyotda  qiyin  ajratiladigan  tushunchalardir.  Buning  sababi  asosan 
qarishning  ichki  organlar  patologiyasi  bilan  birgalikda  kelishidir. 
Shuning  uchun  ham  keksa  avlod  vakillarining  asosiy  muammolarini 
ham tibbiy, ham ijtimoiy aspektlar sifatida tan olinishi kerak [2]. 

Baʼzi mualliflar qarish sababli organizmning adaptiv imkoniyatlari 

kamayib  borib,  neyrogumoral  regulyatsiya  tizimi,  yurak-qon  tomir 
tizimi,  immun  reaktivlikdagi  oʼzgarishlar,  shuningdek  mushak 
kuchining  va  chidamlilik  pasayishi  bilan  bogʼliq deb  hisoblaydilar  [8; 
15; 23]. 

Yosh  ulgʼayishi  bilan  barcha  antropometrik  parametrlarning 

oʼzgarishi  kuzatiladi.  Qarishning  tezligi  va  intensivligi,  birinchi 
navbatda, odamning genetik kelib chiqishi va uning turmush tarzi kabi 
omillarga  bogʼliq.  Birinchi  komponent  -  genetika  masalasiga  kelsak, 
buni oʼzgartirib boʼlmaydi, lekin ikkinchi qism ustida hayot davomida 
ishlash mumkin. Faol uzoq umr koʼrish organizmning ichki-irsiyligi va 
turli  xildagi  tashqi  omillarning  oʼzaro  aralashtirishga  bogʼliq.  Tashqi 
sharoitlar  tananing  rivojlanishiga  va  umr  koʼrish  davomiyligiga  hal 
qiluvchi taʼsir koʼrsatadi [3]. 

Har bir jismoniy koʼrsatkichning oʼzgarishi qatʼiy individual boʼlib, 

jismoniy faolligi, ovqatlanish xususiyatlari, zararli odatlari, ijtimoiy va 
oilaviy holati, yashash sharoiti, mavjud kasalliklar va boshqa shu kabi 
omillar  bilan  bogʼliq [17]. Katta  yosh  guruhlarida (keksa,  qari yoshda 
va  uzoq  umr  koʼrish  davrida)  jismoniy  rivojlanish  koʼrsatkichlari  va 
tananing  tarkibiy  tuzilishining  oʼzgaruvchanligi  bilan  bir  qatorda, 
barcha  populyatsiya  guruhlari  uchun  xarakterli  boʼlgan  oʼzgarishlar 
ham  aniqlangan  [24].  Jismoniy  faoliyatdan  maqsadli  foydalanish 
nafaqat  jismoniy  qobilyatning  yoshga  qarab  pasayishini  toʼxtatibgina 
qolmay,  balki  individual  qobiliyatlarining  progressiv  rivojlanishini 
sezilarli  darajada  kengaytirishga  imkon  beradi.  Keksa  va  qari 
odamlarning  jismoniy  mashqlar  bilan  muntazam  shugʼullanishi  orqali 
nafaqat  ijobiy  his-tuygʼularga  ega  boʼladilar  balki,  ularning  ruhiy 
salomatligiga ijobiy taʼsir qiladi va yoshga bogʼliq kasalliklarning oldini 
oladi [12]. 

Yuzaga kelayotgan  demografik jarayonlar  keksalik muammolarini 

hal qilishga yordam beradigan va faol uzoq umr koʼrish uchun sharoit 
yaratadigan  maxsus  ijtimoiy  siyosat  choralarini  ishlab  chiqish 
zarurligini koʼrsatdi. Keksa odamlarning sogʼlom va faol hayot tarzini 
taʼminlash  uchun  sharoit  yaratish  faol  qarish  tushunchasining  muhim 
tarkibiy  qismi  hisoblanadi.  Jahon  sogʼliqni  saqlash  tashkiloti  (JSST) 
mutaxassislari maʼlumotlariga koʼra jismoniy faollikning  past  darajasi 
salomatlik  uchun  muhim  xavf  omillaridan  biri  va  oʼlimning  muhim 
sabablaridan biri hisoblanadi. Ularning fikricha, jismoniy faoliyat bilan 
eng  kam  shugʼullanadigan  keksa  va  qari  odamlar  uchun  odatdagi 
jismoniy  faoliyatni  rivojlantirish  va  targʼib  qilish  boʼyicha  maxsus 
tadbirlarni ishlab chiqishni tavsiya etadilar [44]. Ushbu yosh guruhidagi 
odamlar  uchun  jismoniy  faoliyat  bu-  boʼsh  vaqtlaridagi  dam  olish 
mashqlari  yoki  mashgʼulotlari,  ochiq  havoda  (masalan,  velosipedda 
yoki piyoda sayr qilish), kasbiy faoliyatda (agar ishlashda davom etsa), 
uy  ishlari,  musobaqalar,  sport  oʼyinlari  yoki  oila  va  jamoada 
rejalashtirilgan  tadbirlarni  kundalik  faoliyatning  bir  qismi  sifatida  oʼz 
ichiga  oladi.  Аholining  sogʼligʼini  baholashda  ularning  jismoniy 
rivojlanish  darajasini  konstitutsiyasining  morfologik  xususiyatlarini 
oʼrganish asosida amalga oshiriladi [9].

Hozirgi  vaqtda  somatotip  bilan  bogʼliq  boʼlgan  patologik 

oʼzgarishlarning  belgisi  sifatida  xizmat  qiladigan  konstitutsiyaviy
ahamiyatga  molik  belgilarni  aniqlash  dolzarb  boʼlib  qolmoqda  [7]. 

Bunday  tadqiqotlar  uchun  antropometrik  yondashuv  asosida  jismoniy 
rivojlanish parametrlari va tana turini aniqlash ideal boʼlib hisoblanadi 
[18]. 

Inson salomatligini belgilovchi omillar orasida asosiy oʼrin sogʼlom 

turmush tarziga toʼgʼri keladi. Zararli odatlarning sogʼliqqa taʼsiri juda 
katta.  Sigaret  chekadigan  yoki  spirtli  ichimliklarni  koʼp  isteʼmol 
qiladigan  odamlarda  kasalliklar  rivojlanishi  muqarrar.  Odamlar 
oʼzlarining sogʼligi, ish qobiliyatini saqlashi va mustahkamlashi uchun
zararli odatlardan voz kechishi, sogʼlom turmush tarzini shakllantirishi 
va kasalliklarning oldini olish choralarini kuchaytirishlari kerak.  

Chekish nafas olish va qon aylanish tizimiga bevosita zararli taʼsir 

koʼrsatadi. Barcha toʼqimalar va organlarning qon bilan taʼminlanishini 
buzadi.  Tamaki  tutuni  nafas  olish  tizimiga  uzoq  vaqt  taʼsir  qilishi 
traxeya  va  bronxlarning  hilpillovchi  hujayralarini  jarohatlaydi,  bu  esa 
oʼpkaga infektsion agentlarning kirib kelishiga sabab boʼladi. Natijada
yuqumli  kasalliklar  xavfi  ortadi.  Nikotin  mikrotsirkulyatsiyaga 
vazokonstriktiv  taʼsir  koʼrsatadi,  bu  esa  tromb  hosil  boʼlishiga  zamin 
yaratib infarkt va insult rivojlanish xavfini oshiradi. 

Аlkogolning  katta  dozalari  yoki  uni  muntazam  isteʼmol  qilish 

birinchi  navbatda  ovqat  hazm  qilish  tizimiga  taʼsir  qiladi.  Spirtli 
ichimliklar  oshqozon  devorlariga  toʼgʼridan-toʼgʼri  kimyoviy  taʼsir 
koʼrsatadi,  oshqozon  yarasi  va  uning  malignizatsiyasini  keltirib 
chiqarishi mumkin. Spirtli ichimliklar jigar va oshqozon osti beziga ham 
salbiy  taʼsir  qiladi  va  odamlar  uchun  juda  muhim  boʼlgan  bu 
organlarning  hujayralarini  yoʼq  qiladi.  Spirtli  ichimliklarning 
parchalash mahsulotlari yurak mushaklariga toksik taʼsir koʼrsatadi, bu 
yurak xuruji yoki yurak ritmi bilan bogʼliq muammolarni oshiradi. 

Tadqiqotlar  shuni  koʼrsatadiki,  muntazam  mashqlar  qariyalarning 

ahvoliga  ijobiy  taʼsir  koʼrsatadi.  Yuqori  jismoniy  faollik  salomatlikni 
saqlash 

va 

mustahkamlashga 

yordam 

beradi, 

organizmning 

moslashuvchan  imkoniyatlarini  oshiradi,  surunkali  kasalliklarning 
qoʼzishini  kamaytiradi  va  odamlarning  psixo-emotsional  holatini 
takomillashtiradi,  kognitiv  disfunktsiya  pasayishi,  yiqilish,  aqliy 
salomatlikning  buzilishi,  harakatchanlikning  buzilishi  kabi  noxush 
holatlar xavfini kamaytiradi [3; 10; 32; 34;]. 

Bir  nechta tadqiqotlar  shuni  koʼrsatadiki,  qari  odamlarda  jismoniy 

mashqlar bilan shugʼillanish turli xildagi tibbiy oqibatlar (shikastlanish, 
nogironlik, oʼlim) xavfini kamaytiradi [29; 30]. 

Shu  munosabat  bilan  Rossiya  va  boshqa  mamlakatlarda  ham 

gipodinamiya  oldini  olish  maqsadida  aholining  jismoniy  faolligini 
oshirish  strategiyasi  amalga  oshirilmoqda  [27;  35;  42].  JSST  ning 
“sogʼlik  uchun  jismoniy  faollik  global  tavsiyalar”  tavsiyasida  qari 
odamlar uchun jismoniy faollikni tavsiya etadi va qari kishilar haftasiga 
150  daqiqadan  kam  boʼlmagan  darajadagi  yengil  intensivlikdagi 
jismoniy faollik bilan shugʼullanishi zarurligi aytilgan [44].  

S.  Kahlmeieratal  (2015)  tomonidan  milliy  tavsiyalarda  jismoniy 

faollikning mavjudligi va uning tarkibi tizimli tahlil qilinganda Yevropa 
mintaqasining  oʼttiz  yettitasidan  oʼn  oltitasida  milliy  tavsiyalarning 
mavjud emasligi, mavjudlarining aksariyatida nafaqa yoshidagi kishilar 
kuniga bir soatdan kam boʼlmagan miqdordagi harakat faolligi tavsiya 
etilgani, uchtasida juda uzoq, birtasida birmuncha qisqa davom etuvchi 
jismoniy  aktivlik  va  uchtasida  toʼliq  JSST  tavsiyasiga  mos  keluvchi 
tavsiyalar berilganligi aniqlangan [33]. 

Tadqiqotchilar 

qari 

kishilarning 

zamonaviy 

jamiyatga 

moslashishning asosiy  usullaridan  biri  jismoniy madaniyat  ekanligi,  u 
nafaqat  bandlik  balki  ijtimoiy  faoliyatning  bir  shakli  ekanligini, 
jismoniy va ruhiy salomatlikni saqlash omili ekani va natijada ijtimoiy 
moslashuvchanlikni  targʼib  qilshqrshtsh  taʼkidlashadi  [34].  Jismoniy 
faoliyat  jismoniy  koʼrsatkichlarning  oshiruvchi  asosiy  vosita  boʼlib, 
kasalliklarning oldini olishga, qariyalarning ijtimoiy faolligini qoʼllab-
quvvatlashga  qodir  [16;  32].  Shu  munosabat  bilan,  tadqiqotchilarning 


background image

ЖУРНАЛ КАРДИОРЕСПИРАТОРНЫХ ИССЛЕДОВАНИЙ | JOURNAL OF CARDIORESPIRATORY RESEARCH  

         

№2  |  2021 

45

 

fikriga  koʼra,  jismoniy  aktivlik  odamlar  hayot  faoliyatida,  xususan, 
keksalik davrida muhim rol oʼynaydi [22; 41]. Chet ellik tadqiqotchilar 
shuni  koʼrsatadiki,  kam  jismoniy  faollik  gipertoniya,  koronar 
yyetishmovchilik,  osteoporoz,  degenerativ  artrit  va  qandli  diabet  kabi 
kasalliklar  chastotasining  oshishiga  sabab  boʼladi.  Qarish  jarayonda 
tananing barcha funktsiyalari zaiflashadi, bu keksa avlodda koʼpchilik 
surunkali kasalliklar xavfini oshiradi [34; 43]. Yosh oʼsib borishi bilan 
mushak massasining pasayishi kuzatilib, u oʼz navbatida faoliyat va ish 
qobiliyatining pasayishi bilan kechadi. Ellik yoshdan keyin kuch har oʼn 
yilda 12-14% ga kamayadi. 65-85 yoshda kuchning pasayishi yiliga 3-
5%  ga  toʼgʼri  keladi.  Tez  charchash  natijasida  odatdagi  ishlar  bilan 
shugʼullanish va boshlagan ishini oxiriga yetkazish imkoniyati boʼlmay 
qoladi. Qariyalarga doʼkonga borib kelish kabi kam jismoniy faoliyatni 
bajarish  va  hatto  yotoqdan  turish  ham  qiyin  boʼlib  qoladi.  Harakat 
faolligi  nafaqat  degenerativ  jarayonlarni  toʼxtatadi,  balki  juda  keksa 
odamlarda ham kuch va chidamlilik koʼpayishiga yordam beradi [4; 5; 
37; 38]. 

Turli mualliflarning turli xil sohalarda faoliyat koʼrsatadigan (aqliy 

faoliyatdan  toki  ogʼir  jismoniy  faoliyatgacha)  guruhlarda  koʼplab 
tadqiqotlari  shuni  koʼrsatadiki,  muntazam  jismoniy  mashqlar  bilan 
shugʼullanuvchi qoʼshimcha energiya talab qiluvchi guruhlarda mehnat 
faoliyatida koʼrsatkichlari ancha yuqori, ish kuni oxiriga qadar kamroq 
charchash,  keyingi  ish  kuni  boshlanishiga  tiklanish  juda  yaxshi, 
kasallanish  sezilarli  darajada  past,  yaxshi  jismoniy  rivojlanish  va 
boshqalar boʼlgan [18; 19]. 

Chet el tadqiqotlari keksa ayollar oʼrtasida jismoniy tarbiya paytida 

toʼgʼri  ovqatlanish  muhim  ekanligini  koʼrsatdi.  Bunda  ayollar  guruhi 
oʼrtasida  oʼn  ikki  haftalik  tajribadan  soʼng  mashgʼulotlar  davrida
maʼlum  bir  parhez  asosida  ovqatlanib  jismoniy  tarbiya  bilan 
shugʼullanadigan  ayollar  odatdagi  ovqatlanish  orqali  jismoniy  tarbiya 
bilan  shugʼullanadigan  ayollarga  nisbatan  yuqori  koʼrsatkichlarni 
koʼrsatgan.  Qarish,  shuningdek,  uyqu  sifatiga  taʼsir  qiladi,  keksa 
odamlarda  kechasi  uyqusizlik  va  kunduzi  uyquchanlikni  boshdan 
kechiradi.  Tadqiqot  natijalariga  koʼra,  uyda  bajarish  oson  boʼlgan 
mashqlar  qilish  kamharakat  keksalarda  kunduzgi  uyquchanlikni 
kamaytirib uyqu sifatini yaxshilaydi [28]. 

Boshqa  bir  tadqiqot  shuni  koʼrsatadiki,  oʼn  olti  hafta  davomida 

boʼlib  oʼtgan  aerobik  jismoniy  faollik  ellik  besh  yoshdan  oshgan, 
uyqusizlikka uchragan qariyalarga ijobiy taʼsir koʼrsatgan, uxlash sifati 
oshgan,  depressiv  simptomlarning  pasayishi,  kunduzgi  uyquning 
kamayishi,  hayot  darajasining  boshlangʼich  darajaga  nisbatan 
yaxshilanishi  kuzatilgan  [39].  Harakat  aktivligi  umumiy  tushuncha 
bo’lib u hayotiy zarur harakatlar, ish faoliyati bilan bogʼliq harakatlar, 
jismoniy  tarbiya,  yashash  tarzi,  klimato-geografik  omillar,  boʼsh 
vaqtlarini  foydalanish  xususiyatlari  va  boshqa  sharoitlarni  oʼz  ichiga 
oladi.  Koʼpgina  mualliflar  isteʼmol  qilinadigan  ovqat  miqdori  va 
moddalar  almashinuvi  intensivligini  inobatga  olgan  holda  harakat 
aktivligining meʼyori boʼlishi kerak deb hisoblashadi [6; 7; 23; 25]. 

Ilmiy  va  rasmiy  manbalarda  keltirilgan  statistik  maʼlumotlarga 

koʼra [11; 12; 13], vaziyat quyidagicha: 

-  65-75  yoshda15%  odamlarda  kam  jismoniy  faollik,  75  yoshdan 

keyin  bunday  shaxslarning  ulushi  30%  gacha  koʼtariladi;  -  17  dan  41 
foizgacha tibbiy muassasalarga oʼzlari kela olmaydi; 

-  keksa  yoshdagi  odamlarning  50%  hatto  past  jismoniy  harakatda 

ham  qiynaladi;  -  60  yoshdan  oshganlarning  33%  i  yiliga  kamida  bir 
marta yiqiladi, ulardan 25%i son suyagi boshchasi sinib, birinchi olti oy 
davomida vafot etadi; - 31% i oʼz-oʼziga xizmat koʼrsatishda qiynaladi; 

- 8%i uydan chiqa olmaydi; - 5% i yotoqdan koʼtarilmaydi; - 58% i 

oʼz sogʼligʼini "yomon" deb baholashadi; - 74%i doimiy ravishda dori-
darmonlarni  qabul  qiladi.  Yuqori  jismoniy  faollik  keksa  odamlarning 
jismoniy  koʼrsatkichlari  va  sogʼligʼini  oshirish  orqali  ularning  hayot 
sifatini  oshirishda  eng  muhim  ahamiyatga  ega  [21;  31].  R.E. 
Motylyanskaya taʼkidlashicha, jismoniy  faoliyat  kasalliklarning  oldini 
olish va sogʼlikni mustahkamlashda muhim oʼrin tutadi. Uning fikriga 
koʼra,  keksa  yoshli  odamlar  salomatligining  yaxshi  boʼlishi  asosiy 
omillari faol harakat va zararli odatlardan xoli boʼlishdir. [21]. 

Xulosa  qilib  aytganda  qariyalarda  birlamchi  va  ixtisoslashtirilgan 

tibbiy yordam hajmi mehnatga layoqatli yoshdagi odamlarga qaraganda 
11  baravar  koʼproq  zarur  boʼladi;  Zamonaviy  sogʼliqni  saqlash  tizimi 
qarilardagi  oldindan  shakllangan  kasalliklarni  davolash  orqali  ular 
salomatligining  oʼsishiga  erisha  olmaydi.  Shu  munosabat  bilan 
kasalliklarning  birlamchi  profilaktika  choralarini,  xususan  jismoniy 
faollikni targʼib qilish kabi tadbirlarni amalga oshirish zarur. 

Список литературы/ Iqtiboslar/References 

1. Агранович,  Н.В.  Медико-социальные  аспекты  занятий  умеренной  физической  активностью  в  пожилом  возрасте  /  Н.В.Агранович,
А.С.Анопченко, В.О.Агранович // Фундаментальные исследования. – 2014. – № 10-1. – С. 13-17. 
2. Агранович, Н. В. Повышение качества жизни пожилых людей путем пролонгирования активного образа жизни / Н. В. Агранович, В.
О. Агранович, М. С. Кульнева // Архив внутренней медицины. — 2012. — № 2 (4). — С. 65-67. 
3. Агранович,  Н.В.Организация  и  проведение  групп  здоровья  для  лиц  пожилого  и  старческого  возраста  –  важный  элемент,
способствующий  продлению  активного  долголетия  /  Н.В.Агранович,  А.С.Анопченко,  С.А.Кнышова,  Л.А.Пилипович//  Современные 
проблемы науки и образования. – 2015. – № 1-1. – С. 1320. 
4. Акопян, Е.С. О регулировании нагрузок в занятиях групп здоровья на этапе поддержания кондиции // Современный олимпийский спорт
и спорт для всех: материалы конференции. – М.,– 2003. – Т. 3. – С. 3. 
5. Балакирева,  Е.А.  Физическая  реабилитация  лиц  с  заболеванием  сердечно-сосудистой  системы  /  Е.А.  Балакирева,  И.Г.  Партас,  И.О.
Мицук //Педагогика, психология и медико-биологические проблемы физического воспитания и спорта. – Харьков, 2009. – № 5. – С. 6-9. 
6. Виноградов, П.А. Основы физической культуры: учеб.пособие / П.А. Виноградов, В. И. Жолдак, А.П. Душанин. – М., 1996. – 130 с.
7. Волков, В.К. Современные и традиционные оздоровительные системы / 
В.К. Волков // Теория и практика физической культуры.–1996.– № 12. – С. 24-27. 
8. Гаврилова,  Н.Е.  Влияние  старения  населения  России  на  течение  заболеваний  /  Н.Е.  Гаврилова  //  Профилактика  заболеваний  и 
укрепление здоровья. – 2006. – № 1. – С. 23-27. 
9. Губина, М.Н.Влияние физической активности на социальное и психологическое благополучие людей пожилого возраста / М.Н.Губина
// Социальная работа: теории, методы, практика. Материалы интернет-конференций и семинаров. –2016. –Т. 3. –№ 5. –С. 12-14. 
10. Данилкина, Ю.А.Оздоровительная физическая культура: влияние на организм / Данилкина Ю.А., Москаленко И.С., Шульгов Ю.И. //
Символ науки.– 2015. –№ 4. –С. 174-176. 
11. Егиков, С.Г. Регулирование динамики суммарного объема нагрузок при возобновлении занятий по общей физической подготовке с 
людьми зрелого возраста[Текст]: автореф. дис. … канд. пед. наук / С.Г. Егиков. – М.: ГЦОЛИФК, 1986. – 25 с. 
12. Изаак, С.И. Физическое развитие и физическая подготовленность в системе мониторинга состояния физического здоровья населения:
возрастно-половые особенности / С.И. Изаак, Т.В. Панасюк // Теория и практика физической культуры. – 2004. – № 11. – С. 51. 
13. Использование  медико-биологических  и  компьютерных  технологий  в  оценке  состояния  здоровья  лиц  старшего  возраста  /
В.А.Китманов, Ю.А.Овчинникова, Ю.П. Пчелинцев [и др.] // Теория и практика физической культуры. – 2003. – № 11. – С. 24-27. 
14. Касаркина,  Е.Н.Зависимость  социальной  адаптации  пожилых  людей  от  их  потребностей  и  возможностей  занятия  физической
культурой  /  Е.Н.Касаркина  //  Ученые записки  Санкт-Петербургского государственного  института  психологии  и социальной работы. – 
2017. – Т. 28. – № 2 (28). – С. 100-105. 


background image

ЖУРНАЛ КАРДИОРЕСПИРАТОРНЫХ ИССЛЕДОВАНИЙ | JOURNAL OF CARDIORESPIRATORY RESEARCH  

         

№2  |  2021 

46

 

15. Козырева, О.В.Историческое наследие профессора И.М.Саркизова-Серазини по вопросам применения лечебной физической культуры
в пожилом возрасте / Козырева О.В. // Лечебная физкультура и спортивная медицина. – 2012. –№ 5.– С. 13-17. 
16. Краснова, О.В. Социальная психология старости / О.В. Краснова, А.Г. Лидерс. – М., 2002. – 288 с.
17. Лабезник, Л. Б. Необходимость создания гериартической службы в структуре органов здравоохранения / Л. Б. Лабезник // Клиническая
геронтология.- 2002. - № 9-10. - С. 89-104. 
18. Ладыгина, Е.Б. Содержание и направленность рекреационных занятий женщин пожилого возраста в группах здоровья: дис. … канд.
пед. наук: 13.00.04/ Ладыгина Елена Борисовна. – СПб., 2005. – 307 с. 
19. Левлинская, Л.И.  Комплексное  изучение  медико-социальных  проблем  здоровья  женщин старше  трудоспособного возраста:  дис. ...
докт. мед. наук:14.00.33 / Левлинская Людмила Ивановна. –М., 2004. – 362с. 
20. Матвейчик, Т.В.Проблемы в состоянии здоровья населения республики Беларусь: возрастные аспекты смертности / Т.В.Матвейчик,
В.В.Антипов, С.И.Антипова // Medicus. –2016. –№ 1 (7). – С. 107-115. 
21. Мотылянская, Р.Е. Физическое воспитание женщин / Р.Е.Мотылянская.–М.: Физкультура и спорт, 1952.– 72 с.
22. Мухаметов, А.М. Физическая культура как важный фактор здоровья в пожилом возрасте /А.М.Мухаметов, Ф.А.Тошпўлатов// Путь
науки. –2016. –Т. 2. –№ 5 (27). –С. 22-23. 
23.Селуянов, В.Н. Технология оздоровительной физической культуры /В.Н.Селуянов. – М.: СпортАкадемПресс, 2001. –172 с.
24. Темирханова  А.А.Оздоровительная физическая культура  пожилых  людей /  А.А.Темирханова,  С.В.Макушева//  Вестник физической
культуры и спорта. –2017. –№ 1 (16). –С. 154-163. 
25.Фомин, Н.А. Физиологические основы двигательной активности/ Н.А.Фомин, Ю.Н. Вавилов. – М.: Физкультура и спорт, 1991. – 224 
с. 
26. Чирков, В. А. Социально-гигиеническое исследование качества жизни лиц пожилого возраста, проживающих в различных социальных 
условиях / В. А. Чирко, А. В. Бреутов, Р. А. Бреутова // Современные исследования социальных проблем (электронный научный журнал. 
— 2012. — № 12(20). — www. sisp.nkras. ru. 
27. Bauman, A. The place of physical activity in the WHO Global Strategy on Diet and physical activity / A. Bauman, C. Craig // Int JBehavNutr
Phys Act 2005. № 2.Р.10. 
28. Brandão, G.S. Home exercise improves the quality of sleep and daytime sleepiness of elderlies: a randomized controlled trial / G.S.Brandão,
G.S.  Gomes,  G.S.Brandão,  A.A.Callou  Sampaio,  C.F.  Donner, L.V.F.  Oliveira,  A.A.Camelier // Multidiscip Respir  Med.  2018  № 13.  P.  2.  doi: 
10.1186/s40248-017-0114-3. 
29. Clemson,  L.  Integration  of  balance  and  strength  training  into  daily  life  activity  to  reduce  rate  of  falls  in  older  people  (the  LiFE  study):
Randomised parallel trial / L.Clemson, M.A.Fiatarone, A. Singh, R.G.Bundy Cumming, K. Manollaras, P.O'Loughlin D.Black // BMJ. 2012. № 
7(345). P. 4547. doi: 10.1136/bmj.e4547. 
30. Daly  R.M.  Effectiveness  of  dual-task functional power  training for  preventing falls  in older people:  study  protocol  for  a cluster randomised
controlled  trial/R.M.  Daly,  R.L.Duckham,  J.L.  Tait,  T.Rantalainen,  C.A.Nowson,  D.R.  Taaffe,  K.Sanders,  K.D.  Hill,  D.J.Kidgell, 
L.Busija//Trials.2015 №16. P.120. doi:10.1186/s13063-015-0652-y.  
31. Ethnic and gender variatyon in the dietary intake of rural elders / M. Z. Vitolins [et al.] // J. Nutr. Elderly. — 2000. — Vol. 19, № 3. — P. 15-
29. 
32. Inokuchi S., Feasibility and effectiveness of a nurse-led community exercise programme for prevention of falls among frail elderly people: A 
multi-centre controlled trial / S.Inokuchi, N.Matsusaka, T. Hayashi, H.Shindo // J Rehabil Med. 2007. № 39(6). P. 479–85. doi: 10.2340/16501977-
0080. 
33. Kahlmeier  S.  National  physical  activity  recommendations:  systematic  overview  and  analysis  of  the  situation  in  European  countries  /  S. 
Kahlmeier, T.M. A.Wijnhoven,P.Alpiger, C.Schweizer, J. Breda, B.W. Martin // BMC Public Health. 2015. № 15. Р.133.doi: 10.1186/s12889-015-
1412-3 
34. Kramer, A.F. Fitness, aging and neurocognitive function / A.F. Kramer, S.J.Colcombe, E.McAuley, P.E. Scalf, K.I.Erickson // Neurobiol Aging.
2005. № 26. 
P.124–127. doi: 10.1016/j.neurobiolaging.2005.09.009. 
35. Ministry of Health Guidelines on physical activity for older people (aged 65 years and over). Wellington: MinistryofHealth, 2013
36. Hagedorn, D.K.Effects of traditional physical training and visual computer feedback training in frail elderly patients. A randomized intervention
study / D.K.Hagedorn, E.Holm // Eur J Phys Rehabil Med. 2010 № 46(2). P. 159-68. 
37. Papa E.V. Resistance training for activity limitations in older adults with skeletal muscle function deficits: a systematic review / E.V. Papa, X.
Dong, M. Hassan // ClinInterv Aging. 2017 № 12. P. 955-961. doi: 10.2147/CIA.S104674. 
38. Quittan, M.  Aspects  of  physical medicine and rehabilitation  in  the  treatment of deconditioned patients in the  acute  care  setting: the role of
skeletal muscle / M.Quittan // Wien Med Wochenschr. 2016. № 166(1–2). P. 28–38. 
39. Reid, K.J. Aerobic exercise improves self-reported sleep and quality of life in older adults with insomnia / K.J. Reid, K.G. Baron, B. Lu, E.
Naylor, L. Wolfe, P.C.Zee // Sleep Med. 2010 № 11(9). P. 934-40. doi: 10.1016/j.sleep.2010.04.014. 
40. Sakuma. K. Sarcopenia and age-related endocrine function / K. Sakuma, A. Yamaguchi // Int J Endocrinol 2012. № 2012. Р.10.
41. Taylor, D. Physical activity is medicine for older adults / D. Taylor //Postgrad Med J. 2014. № 90(1059). Р. 26–32. doi: 10.1136/postgradmedj-
2012-131366 
42. Townsend N, Bhatnagar P, Wickramasinghe K, et al. Physical activity statistics 2012. London: British Heart Foundation, 2012
43. Wang, C.S. A healthcare edition of sporting equipment for middle-aged and elderly / Wang C.S., Lin T.C., Wang T.H., Lee D.L. // Computer
Math Methods Med. v.2013; 2013. doi: 10.1155/2013/745954. 
44. World Health Organization Global recommendations on physical activity for health. Geneva: WorldHealthOrganisation, 2010

Библиографические ссылки

Агранович, Н.В. Медико-социальные аспекты занятии умеренной физической активностью в пожилом возрасте / Н.В.Агранович, А.С.Анопченко, В.О.Агранович // Фундаментальные исследования. - 2014. - № 10-1. - С. 13-17.

Агранович, Н. В. Повышение качества жизни пожилых людей путем пролонгирования активного образа жизни / Н. В. Агранович, В. О. Агранович, М. С. Кульнева // Архив внутренней медицины. — 2012. — №2 (4). — С. 65-67.

Агранович, Н.В. Организация и проведение групп здоровья для лиц пожилого и старческого возраста - важный элемент, способствующий продлению активного долголетия / Н.В.Агранович, А.С.Анопченко, С.АКнышова, Л.А.Пилипович// Современные проблемы науки и образования. - 2015. - № 1-1. - С. 1320.

Акопян, Е.С. О регулировании нагрузок в занятиях групп здоровья на этапе поддержания кондиции // Современный олимпийский спорт и спорт для всех: материалы конференции. -М.,- 2003. - Т. 3. - С. 3.

Балакирева, Е.А. Физическая реабилитация лиц с заболеванием сердечно-сосудистой системы / Е.А. Балакирева, И.Г. Партас, И.О. Мицук //Педагогика, психология и медико-биологические проблемы физического воспитания и спорта. - Харьков, 2009. - № 5. - С. 6-9.

Виноградов, П.А. Основы физической культуры: учеб.пособие / П.А. Виноградов, В. И. Жолдак, А.П. Душанин. -М., 1996. - 130 с.

Волков, В.К. Современные и традиционные оздоровительные системы /

В.К. Волков И Теория и практика физической культуры -1996 - № 12. - С. 24-27.

Гаврилова, Н.Е. Влияние старения населения России на течение заболеваний / Н.Е. Гаврилова // Профилактика заболеваний и укрепление здоровья. - 2006. - № 1. - С. 23-27.

Губина, М.Н.Влияние физической активности на социальное и психологическое благополучие людей пожилого возраста / М.Н.Губина // Социальная работа: теории, методы, практика. Материалы интернет-конференций и семинаров. -2016. -Т. 3. -№ 5. -С. 12-14.

Данилкина. Ю.А.Оздоровительная физическая культура: влияние на организм / Данилкина Ю.А.. Москаленко И.С., Шультов Ю.И. // Символ науки - 2015. -№ 4. -С. 174-176.

Егиков, С.Г. Регулирование динамики суммарного объема нагрузок при возобновлении занятий по общей физической подготовке с людьми зрелого возраста[Текст]: автореф. дне. ... канд. пед наук / С.Г. Егиков. - М.: ГЦОЛИФК, 1986. - 25 с.

Изаак, С.И. Физическое развитие и физическая подготовленность в системе мониторинга состояния физического здоровья населения: возрастно-половые особенности / С.И. Изаак, Т.В. Панасюк И Теория и практика физической культуры. - 2004. - № 11. - С. 51.

Использование медико-биологических и компьютерных технологий в оценке состояния здоровья лиц старшего возраста / В.А.Кигманов, Ю.А.Овчинникова, Ю.П. Пчелинцев [и др.] // Теория и практика физической культуры. - 2003. - № 11. - С. 24-27.

Касаркина, Е.Н.Зависимость социальной адаптации пожилых людей от их потребностей и возможностей занятия физической культурой / Е.Н.Касаркина // Ученые записки Санкт-Петербургского государственного института психологии и социальной работы. -2017. - Т. 28. - № 2 (28). - С. 100-105.

Козырева, О.В.Историческое наследие профессора И.М.Саркизова-Серазини по вопросам применения лечебной физической культуры в пожилом возрасте / Козырева О.В. // Лечебная физкультура и спортивная медицина. - 2012. -№ 5 - С. 13-17.

Краснова, О.В. Социальная психология старости / О.В. Краснова, АГ. Лидере. -М., 2002. - 288 с.

Лабезник, Л. Б. Необходимость создания гериартической службы в структуре органов здравоохранения / Л. Б. Лабезник // Клиническая геронтология - 2002. - № 9-10. - С. 89-104.

Ладыгина, Е.Б. Содержание и направленность рекреационных занятий женщин пожилого возраста в группах здоровья: дне. ... канд. пед. наук: 13.00.04/ Ладыгина Елена Борисовна. - СПб., 2005. - 307 с.

Левлинская. Л.И. Комплексное изучение медико-социальных проблем здоровья женщин старше трудоспособного возраста: дис. ... докт. мед наук: 14.00.33 / Левлинская Людмила Ивановна. -М., 2004. - 362с.

Матвейчик, Т.В.Проблемы в состоянии здоровья населения республики Беларусь: возрастные аспекты смертности / Т.В.Матвейчик, В.В.Ангипов, С.И.Антипова // Medicus. -2016. -№ 1 (7). - С. 107-115.

Мотылянская. Р.Е. Физическое воспитание женщин / Р.Е.Мотылянская.-М.: Физкультура и спорт, 1952 - 72 с.

Мухаметов, А.М. Физическая культура как важный фактор здоровья в пожилом возрасте /А.М.Мухаметов, Ф.А.Тошпулатов// Путь науки. -2016. -Т. 2. -№ 5 (27). -С. 22-23.

Селуянов, В.Н. Технология оздоровительной физической культуры /В.Н.Селуянов. -М.: СпортАкадемПресс, 2001. -172 с.

Темирханова А.А.Оздоровительная физическая культура пожилых людей / А.А.Темирханова. С.В.Макушева// Вестник физической культуры и спорта. -2017. -№ 1 (16). -С. 154-163.

-Фомин, Н.А. Физиологические основы двигательной активности/ Н А.Фомин, Ю.Н. Вавилов. - М.: Физкультура и спорт, 1991. - 224 с.

Чирков, В. А. Социально-гигиеническое исследование качества жизни лиц пожилого возраста, проживающих в различных социальных условиях / В. А. Чирко, А. В. Бреутов, Р. А. Бреутова // Современные исследования социальных проблем (электронный научный журнал. — 2012. —№ 12(20). —www. sisp.nkras. ru.

Bauman, A. The place of physical activity in the WHO Global Strategy on Diet and physical activity / A. Bauman, C. Craig // Int JBehavNutr Phys Act 2005. № 2.P. 10.

Brandao, G.S. Home exercise improves the quality of sleep and daytime sleepiness of elderlies: a randomized controlled trial / G.S.Brandao, G.S. Gomes, G.S.Brandao, AA.Callou Sampaio, C.F. Donner, L.V.F. Oliveira, AA.Camelier // Multidiscip Respir Med. 2018 № 13. P. 2. doi: 10.1186/s40248-017-0114-3.

Clemson, L. Integration of balance and strength training into daily life activity to reduce rate of falls in older people (the LiFE study): Randomised parallel trial / L.Clemson, M.A.Fiatarone, A. Singh, R G.Bundy Cumming, K. Manollaras, P.O'Loughlin D.Black // BMJ. 2012. № 7(345). P. 4547. doi; 10.1136/bmj.e4547.

Daly RM. Effectiveness of dual-task functional power training for preventing falls in older people: study protocol for a cluster randomised controlled trial/RM. Daly, RL.Duckham, J.L. Tait, T.Rantalainen, C.ANowson, DR. Taaffe, K.Sanders, K.D. Hill, D.J.Kidgell, L.Busija//Trials.2O15 №16. P.120, doi: 10.1186/sl3063-015-0652-y.

Ethnic and gender variatyon in the dietary intake of rural elders / M. Z. Vitolins [et al.] // J. Nutr. Elderly. — 2000. — Vol. 19, № 3. — P. 15-29.

Inokuchi S., Feasibility and effectiveness of a nurse-led community exercise programme for prevention of falls among frail elderly people: A multi-centre controlled trial / S.Inokuchi, N.Matsusaka, T. Hayashi, H.Shindo // J Rehabil Med. 2007. № 39(6). P. 479-85. doi: 10.2340/16501977-0080.

Kahlmeier S. National physical activity recommendations: systematic overview and analysis of the situation in European countries / S. Kahlmeier, T.M. A.Wijnhoven,P.Alpiger, C.Schweizer, J. Breda, B.W. Marrin H BMC Public Health. 2015. № 15. P.133.doi: 10.1186/sl2889-015-1412-3

Kramer, A.F. Fitness, aging and neurocognitive function / A.F. Kramer, S. J.Colcombe, E.McAuley, P.E. Scalf K.I.Erickson // Neurobiol Aging. 2005. № 26.

P.124-127, doi: 10.1016'j.neurobiolaging.2005.09.009.

Ministry of Health Guidelines on physical activity for older people (aged 65 years and over). Wellington: MinistryofHealth, 2013

Hagedorn, D.K.Effects of traditional physical training and visual computer feedback training in frail elderly patients. A randomized intervention study / D.K.Hagedom, E.Holm // Eur J Phys Rehabil Med. 2010 № 46(2). P. 159-68.

Papa E.V. Resistance training for activity limitations in older adults with skeletal muscle function deficits: a systematic review / E.V. Papa, X. Dong, M. Hassan // Clmlnterv Aging. 2017 № 12. P. 955-961. doi: 10.2147/CIA.S104674.

Quittan, M. Aspects of physical medicine and rehabilitation in the treatment of deconditioned patients in the acute care setting: the role of skeletal muscle / M.Quittan // Wien Med Wochenschr. 2016. № 166(1-2). P. 28-38.

Reid, K.J. Aerobic exercise improves self-reported sleep and quality of life in older adults with insomnia / K.J. Reid, K.G. Baron, B. Lu, E. Naylor, L. Wolfe, P.C.Zee// Sleep Med. 2010 № 11(9). P. 934-40. doi: 10.1016/j.sleep.2010.04.014.

Sakuma. K. Sarcopenia and age-related endocrine function / K. Sakuma, A. Yamaguchi // Int J Endocrinol 2012. № 2012. P.10.

Taylor, D. Physical activity is medicine for older adults / D. Taylor//Postgrad Med J. 2014. № 90(1059). P. 26-32. doi: 10.1136/postgradmedj-2012-131366

Townsend N, Bhatnagar P, Wickramasinghe K, et al. Physical activity statistics 2012. London: British Heart Foundation, 2012

Wang, C.S. A healthcare edition of sporting equipment for middle-aged and elderly / Wang C.S., Lin T.C., Wang Т.Н., Lee D.L. // Computer Math Methods Med. v.2013; 2013. doi: 10.1155/2013/745954.

World Health Organization Global recommendations on physical activity for health Geneva: WorldHealthOrganisation, 2010

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов