Ислом таълимотида бошқарувчи шахси муаммосининг психологик талқини

CC BY f
18-25
33
5
Поделиться
Умаров, Б. (2022). Ислом таълимотида бошқарувчи шахси муаммосининг психологик талқини. Центральноазиатский исследовательский журнал междисциплинарных исследований, 1(Conference TSPU), 18–25. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/carjis/article/view/5544
Б. Умаров, Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети

пс.ф.д., профессор, “Амалий психология» кафедраси

Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Мақолада ислом таълимотидаги диний-психологик хусусиятлар, бошқарувчи шахси ҳақидаги турли қарашлар, ёндашувлар ва таълимотлар таҳлилига бағишланган.

Похожие статьи


background image

Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS)

«Психологические особенности развития современной

личности в годы устойчивого социально-

экономического развития общества»

“Жамиятнинг барқарор ижтимоий-иқтисодий

ривожланиш йилларида замонавий шахс

ривожланишининг психологик хусусиятлари”

Материалы международной конференции.

Ташкент. 24 ноября 2021г

18

Халқаро анжуман тўплами.

Тошкент 24 ноябрь 2021й.

ИСЛОМ ТАЪЛИМОТИДА БОШҚАРУВЧИ ШАХСИ МУАММОСИНИНГ

ПСИХОЛОГИК ТАЛҚИНИ

Б. М. Умаров

ТДПУ “Амалий психология» кафедраси профессори, пс.ф.д.

АННОТАЦИЯ

Статья посвящена анализу религиозно-психологических характеристик в

исламском учении, различных взглядов, подходов и учений о личности
менеджера.

ABSTRACT

The article is devoted to the analysis of religious and psychological

characteristics in Islamic teaching, various views, approaches and teachings about the
personality of a manager.


Бугунги ахборот-технологиялари асрида ходимларга физиологик куч

сифатидагина қараш тамойили деярли ўз аҳамиятини йўқотиб бўлди, негаки
инсоннинг бу вазифасини компьютерлашган технологиялар юқори аниқлик ва
нисбатан арзон нархда амалга оширмоқда. Аммо, ривожланган мамлакатларда
компьютер-технологиялари раҳбар ва ходимларнинг ақлий салоҳияти,
иқтидори ҳамда малакасининг ўрнини боса олмайдиган раҳбар шахсининг
психологик хусусиятларига ҳам жиддий эътибор қаратилмоқда.

Манбалардан маълум бўлишича, бошқарувчи (менежмент) тушунчаси

инсон зоти яратилган ва турли қабилаларга бирлашиб яшай бошлаган
даврлардан буѐн мавжуддир. Бунга, бир неча инсонлар бирга яшар экан,
кимдир уларнинг бошини бир жойга қовуштириб, тартиб интизомни назорат
қилмаса, дарҳол бетартибликлар вужудга келиши мумкинлиги ҳолати сабаб
бўлган. Айниқса, кишиларнинг бирга меҳнат қилиш жараѐнида бу масалага
бунданда кучлироқ эҳтиѐж сезилган. Масалан, Миср пирамидаларини инсоният
ҳали ҳеч қандай кўтарма машиналар бўлмаган милоддан 3000-2000 йил
олдинги даврда бундай мустаҳкам ва баҳайбат бинони қандай қура олди экан,
деган савол пайдо бўлиши табиийдир. Бу эса ўша даврларда ҳам инсонларни
бир жойга жамлаб, уларни бошқариш орқали самарали меҳнат фаолиятини
юритишга қаратилган бошқариш тизимининг мавжуд бўлганлиги ва бу жараѐн
маълум бир шахслар томонидан амалга оширилганлигидан далолат беради. Бу


background image

Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS)

«Психологические особенности развития современной

личности в годы устойчивого социально-

экономического развития общества»

“Жамиятнинг барқарор ижтимоий-иқтисодий

ривожланиш йилларида замонавий шахс

ривожланишининг психологик хусусиятлари”

Материалы международной конференции.

Ташкент. 24 ноября 2021г

19

Халқаро анжуман тўплами.

Тошкент 24 ноябрь 2021й.

кишиларни, гуруҳларни бошқариш тизимининг қадим замонлардан мавжуд
бўлганлиги ва натижаларга эришилганлиги бошқарувчи тушунчаси мавжуд
бўлганлигидан далолат беради.

Ислом таълимотидаги манбалардан маълум бўлишича, бошқарув ва

бошқарувчи шахси ҳамда унга қўйиладиган талабларга доир исломий қарашлар
Қурони карим ва Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳадислари
асосида шаклланган бўлиб, улар кейинги даврларда яшаб ўтган улуғ алломалар
ва одил ҳукмдорларнинг ҳаѐтий тажрибаси орқали бойитиб борилган.

Авваламбор, бошқарувчи шахси ва бошқарув фаолияти масаласига ислом

манбаларида қай даражада аҳамият қаратилганлиги ҳақида тўхталадиган
бўлсак, бу масалага доир ўз қарашларини Имом Ғаззолий ўзининг “Иҳѐу
улумиддин” номли асарида: “Агар одамлар дунѐни адолат билан тутсалар,
хусумату-душманликлар кесилади, фақиҳларга эҳтиѐж қолмайди. Лекин
инсонлар дунѐни шаҳват ва душманлик билан бошқарганлари боис, хусумат ва
адоват юзага келади. Бундай пайтда инсонларни бошқарадиган раҳбарга эҳтиѐж
туғилади. Раҳбар эса инсонларни бошқариш учун қонунга муҳтож бўлади.
Инсонлар шаҳватга берилиб, бир-бирлари билан низолашган вақтда уларни
муросага келтирувчи, ўрта йўлни ва бошқарув қонунларини билувчилар
фақиҳлардир” деб, таъкидлашларини алоҳида қайд этиш мумкин.

Жамиятда раҳбар ходимларнинг ривожланишига жиддий тўсқинлик

қилаѐган яна бир омил бу, аксарият лавозим эгаларининг ҳаддан зиѐд кибру-
ҳавога берилишлари ва натижада ўз қўл остидаги ходимларни менсимаслик
ҳолатларининг кенг ѐйилганлигидир. Бундай руҳий ҳолатларни Пайғамбаримиз
(соллаллоҳу алайҳи васаллам) қуйидаги ҳадисни биз умматларига
огоҳлантириш сифатида айтганлар. Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи
васаллам) дедилар:

“Сув уруғини ундиргани каби, мол, шуҳрат севгиси ҳам

қалбда нифоқ ундиради. Молга, шуҳратга ва мансабга берилган кишининг
динига етказган зарари қўй тўдасига оралаган икки бўрининг етказган
зараридан ошиб тушади”.

Қуръони Каримда “

Биз ҳаѐтий дунѐда инсонларнинг ораларидан

маишатларга берилувчиларини тақсимладик ва баъзиларини хизматкор қилиб
олишлари учун айримларининг даражаларини айримларидан устун қилиб
қўйганмиз...”

дея, таъкидланади (Зухруф 32).

Мазкур ояти каримадан шундай маъно келиб чиқадики, бу дунѐда ҳар бир

инсоннинг жамиятдаги ўрни турлича бўлади, уларнинг орасида кимдир
иқтисодий жиҳатдан қудратли бўлади ва кўплаб инсонларни ўз қўл остида


background image

Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS)

«Психологические особенности развития современной

личности в годы устойчивого социально-

экономического развития общества»

“Жамиятнинг барқарор ижтимоий-иқтисодий

ривожланиш йилларида замонавий шахс

ривожланишининг психологик хусусиятлари”

Материалы международной конференции.

Ташкент. 24 ноября 2021г

20

Халқаро анжуман тўплами.

Тошкент 24 ноябрь 2021й.

ишлатади, яна бошқа бир тоифалари эса шахс сифатида ўз эҳтиѐжларини
қондириш мақсадида у ѐки бу инсоннинг, бугунги кунда ташкилот ѐки
муассасанинг буйруқларини бажаради ва шу орқали ҳаѐтда ўз ўрнини топишга
интилади.

Қолаверса, Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам

“Уч киши бирга

саѐҳат қилганда, бирларини бошлиқ қилишлари керак”,

деганлар. Шунингдек,

Эй, иймон келтирганлар! Аллоҳга итоат қилинг, Пайғамбарга ва ўзингиздан
бўлган ишбошиларга итоат қилинг...

(Нисо суръаси 59).

Юқоридаги оят ва ҳадисларнинг мазмунида жамоаларда бошқарувчи

шахсининг қай даражада муҳим эканлиги аѐн бўлади. Бунинг сабаби жамоада
умумий мақсад мавжуд бўлса ҳам агар, ўша мақсадга олиб борадиган йўлни
танлашда бир фикрга келинмаса, жамоада ҳамжиҳатлик асосидаги фаолият
бўлмайди ва оқибатда мақсад фақат орзулигича қолиши мумкин деган, ғоя
ѐтади. Шунинг учун ҳам Қуръон оятида ишбошиларга бўйсуниш лозимлиги ва
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳадисларида жамоанинг
бирлигини сақловчи ва уларни манзилга соғ-омон етиб боришини таъминловчи
шахс яъни, бошлиқ бўлиши лозимлиги таъкидланади. Ўз навбатида бундай
ваколатларнинг жавобгарлиги ва мавжудлиги қуйидаги ҳадислар асосида
ѐритиб берилади.

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) ҳадисларида:

“Огоҳ бўлинг!

Ҳаммангиз раҳбарсиз ва ҳаммангиз қўл остингиздагиларга масъулдирсиз. Бас,
амир қўл остидаги инсонларга раҳбар ва уларга масъулдир, эркак ўз оиласида
раҳбар ва уларга масъулдир”.

(Имом Бухорий ва Муслим ривояти).

“Абу Зарр розияллоҳу анҳу айтади:

Эй Аллоҳнинг Расули, мени омил

қилмайсизми?”, дедим. Бас у зот елкамга ура туриб:

“Эй Абу Зарр, сен заифсан,

у омонатдир. Албатта, у қиѐмат куни хорлик ва надомат бўлгай. Магар, ким
уни ҳаққи ила олса ва ундаги ўз бурчини адо этса, бундан мустасно”, дедилар”.
(Имом Муслим ва Абу Довуд ривояти).

Бошқарувчи ѐки бошлиққа кундалик ҳаѐти ва қўл остидагиларнинг

самарали фаолиятини таъминлаш учун зарур ва фойдали бўлган ҳадислардан
яна бири қуйидаги ҳадис бўлиб, унда Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам
шундай деганлар:

”Одамларнинг энг хайрлиси инсонларга фойдали бўлганидир.

Одамларнинг энг ѐмони инсонларга зарарли бўлганидир”.

Бундан кўринадики,

агар раҳбарнинг мақсади ва бутун хатти-ҳаракатлари шахсий манфаатларига
ѐки ўзидан баландроқ лавозимда турувчи бошқа бир шахсга ѐқиш учун эмас,
балки айнан ўз жамоасига ва муассасасига фойда келтиришга йўналтирилган


background image

Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS)

«Психологические особенности развития современной

личности в годы устойчивого социально-

экономического развития общества»

“Жамиятнинг барқарор ижтимоий-иқтисодий

ривожланиш йилларида замонавий шахс

ривожланишининг психологик хусусиятлари”

Материалы международной конференции.

Ташкент. 24 ноября 2021г

21

Халқаро анжуман тўплами.

Тошкент 24 ноябрь 2021й.

бўлса, бундай жойда келгусида яхши натижаларга эришиш эҳтимоли сезиларли
даражада юқори бўлади.

Бошлиқ шахсига қўйилган талаблар ва мажбуриятлар борасида Имом

Ғаззолий ўзининг “Мукошофатул қулуб” (Қалблар кашфиѐти) деб номланган
асарида қуйидаги маълумотларни келтиради.

“Дарҳақиқат, Аллоҳ омонатини

ўз эгаларига топширишингиз ва одамлар ўртасида ҳукм қилганингизда адолат
билан ҳукм қилишингизга буюрар. Албатта, Аллоҳ сизларга яхшигина насиҳат
қилур. Албатта, Аллоҳ эшитгувчи ва кўргувчи зотдир”

(Нисо 58).

Муфассирлар фикрига кўра, бу оят бир неча шаръий асосларни ўз ичига

олади. Хусусан, идора этувчилар ва барча амалдорлардан ушбу оятга қулоқ
солиш талаб этилади. Шу билан бирга, “уларга мазлумларни қўллаш ва
уларнинг ҳақларини ҳимоя қилиш мажбуриятини юклайди, бу улар учун
омонатдир. Яна, мусулмон аҳлининг, айниқса, етимларнинг мол-мулкини
тажовузлардан асраш ҳам идора этувчиларга вожибдир.

Ислом манбаларида бошқарув жараѐни ва умуман ҳар қандай бошқарув

фаолияти нафақат раҳбарнинг саъйи-ҳаракатларига, балки ўша жамоада
фаолият юритувчи барча шахсларнинг меҳнат фаолияти ва унга муносабати
билан бевосита боғлиқдир дейилади. Шу боисдан ҳам улуғ саҳобалардан бири
Абу Дардо (розияллоҳу анҳу) қуйидагиларни ривоят қилган: “Эй инсонлар, сиз
одамларни яхшиликка ундаб, ѐмонликдан қайтаринг. Йўқса Аллоҳ золим
ҳукмдорни бошингизга бало қилиб юборади. Бу золим на катталарингизни
ҳурмат қилади, на кичикларингизга раҳм қилади. Орангизда қолган яхши
одамлар дуо қиладилар, аммо дуолари қабул бўлмайди. Аллоҳдан нажот
тилайдилар, аммо нажот келмайди. Афв сўрайдилар, аммо афв
қилинмайдилар”. Саҳобанинг бу сўзларидан шуни тушуниш мумкинки,
бошлиқнинг қандай бўлиши, жамоа азоларининг хулқ-атворига ҳам бевосита
боғлиқ бўлиб, жамоа аъзолари қай даражада ўз вазифасини сидқи дилдан
бажарса, бу жараѐнда касбдошларининг ҳам манфаатларига зарар етказмаса
бундай жойда муаммоларнинг юзага келиш камроқ, иш жараѐнида ѐки шахслар
ўртасидаги келишмовчиликларни ҳал қилиш ва самарадорликка эришиш
мумкин бўлган салбий таъсирларнинг даражаси ҳам камроқ бўлади. Аксинча
бўлса эса, жамоада ички зидиятлар ва келишмовчиликларнинг сони жуда
юқори бўлади.

Кузатишларимизга қараганда, айрим касб эгалари ўртасидаги зиддиятлар

аксар ҳолларда касбдошининг муваффақиятини кўролмаслик, унинг ўрнини
турли ҳил ҳийла-найранглар асосида эгаллашга интилиш натижасида юзага


background image

Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS)

«Психологические особенности развития современной

личности в годы устойчивого социально-

экономического развития общества»

“Жамиятнинг барқарор ижтимоий-иқтисодий

ривожланиш йилларида замонавий шахс

ривожланишининг психологик хусусиятлари”

Материалы международной конференции.

Ташкент. 24 ноября 2021г

22

Халқаро анжуман тўплами.

Тошкент 24 ноябрь 2021й.

келади. Бу борада Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар:
“Ҳийлагарлар ва хоин киши жаҳаннамдадир”.

Имом Ғаззолий эса, ўз асарида қуйидаги ҳикояни келтирадилар:”Нуҳ

(алайҳиссалом) Аллоҳнинг амрига кўра, ҳар жонивордан бир жуфтдан олгач,
кемага чиқади. Бир маҳал қараса, кеманинг бурчагида у танимаган бир чол
ўтирган эмиш. Ундан сени бу ерга ким чиқарди, деб сўрайдилар. Чол “Ўзим
чиқдим. Сенинг одамларингнинг қалбига васваса солиб, қалбларини ўзим
билан, танларини эса сен билан қолдириш учун” - деди. Нуҳ (алайҳиссалом)
унинг шайтон эканини англаб: “Даф бўл бу ердан! Аллоҳнинг душмани!
Лаънати!” - дедилар. Шунда Иблис бу сўзларни айтади: “Беш нарса борки, мен
ўшалар билан инсонларни тўғри йўлдан чиқараман. Буларнинг фақат учтасини
айтай сенга! Қолганини айтмайман”. Шу аснода Аллоҳ Нуҳга (алайҳиссалом)
ваҳий юбориб, учтасига эҳтиѐжи йўқлиги ва қолган иккисини айтишни
билдиради. Сўнг Нуҳ (алайҳиссалом) иккитасини айтишингни истайман,
дейдилар. Шунда шайтон дейди: “Иккитаси шундай нарсаки, мени ҳеч ким
ѐлғончига чиқара олмайди. У икки нарса шундай ҳислатга эгаки, биров мени
ташлаб кетолмайди. Шу икки нарса билан мен мўлжалга тўғри ураман. Шу
икки нарса билан мен инсонларни ҳалок этаман. Ҳирс ва ҳасад! Ҳасад сабабли
мен Аллоҳнинг лаънатига учрадим, қувғин бўлдим. Ҳирс масаласига келсак,
жаннатда Одамга бир дарахтдан бошқа ҳар нарсани тотишга изн берилган эди.
Мен ҳирс ѐрдамида ниятимга етдим: Одам ҳирс орқасидан тақиқланган мевага
қараб борди”.

Хулоса ўрнида шуни таъкидалашимиз мумкинки, бошқарув жараѐнлари,

жамоа ва бошқарувчи шахси феноменларининг долзарблиги ва жамиятнинг
ривож топиши, инсонларнинг камолотга эришиши ѐки аксинча заволга юз
тутишидаги ўрнини тўғри баҳолаган ҳолда ислом оламида бу масалага жуда
катта эътибор берилган бўлиб гарчанд, менежмент деган алоҳида фан сифатида
номланмаган бўлсада, бу фан соҳасига доир маълумотлар ва кўрсатмалар ислом
таълимоти ва амалиѐтида етарли даражада мавжуд бўлганлиги ва бу турли
манбаларда мавзуларга монанд тарзда ѐритиб борилганлигининг гувоҳи
бўламиз.

REFERENCES

1.

Шайх Абдулазиз Мансур. Куръон Карим маъноларининг таржима ва

тафсири. Тошкент ислом университети нашриѐт-матбаа бирлашмаси. Тошкент,
2014, 617 б.


background image

Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS)

«Психологические особенности развития современной

личности в годы устойчивого социально-

экономического развития общества»

“Жамиятнинг барқарор ижтимоий-иқтисодий

ривожланиш йилларида замонавий шахс

ривожланишининг психологик хусусиятлари”

Материалы международной конференции.

Ташкент. 24 ноября 2021г

23

Халқаро анжуман тўплами.

Тошкент 24 ноябрь 2021й.

2.

Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф. Тафсири Ҳилол, 2-жуз. “Hilol-

Nashr”. Тошкент, 2017, 608 б.
3.

Шайх Муҳамммад Содиқ Муҳамммад Юсуф. Расулуллоҳ. “Hilol-Nashr”.

Тошкент, 2016, 448 б.
4.

Ғаззолий. Абу Ҳомид, Мукошафатул қулуб, I-жуз. Ғофур Ғулом номидаги

нашриѐт-матбаа ижодий уйи. Тошкент, 2018, 288 б.

5.

Умарова, Н. Ш. (2021). ШАРҚ МУТАФАККИРЛАРИНИНГ ИҚТИСОДИЙ

ИЖТИМОИЙЛАШУВ ҲАҚИДАГИ ҚАРАШЛАРИ.

Academic research in

educational sciences

,

2

(11), 1225-1233.

6.

Umarova, N. S. (2019). Economic socialization of the individual in the context of

age periods.

Bulletin of Science and Education,(22-3 (76))

.

7.

Умарова, Н. Ш. (2021). СОЦИАЛЬНО-ПСИХОЛОГИЧЕСКИЕ ВОПРОСЫ

СПОРТИВНОЙ МАРКЕТИНГОВОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ.
8.

УМАРОВА, Н. (2020). СПОРТЧИЛАРНИ ПСИХОЛОГИК ТАЙЁРЛАШ

ЖАРАЁНИДА

ИРОДА

КУЧИНИ

НАМОЁН

БЎЛИШИНИНГ

ТЕМПЕРАМЕНТАЛ ХУСУСИЯТЛАРИ.

Фан-Cпортга

, (3), 42-44.

9.

Умарова, Н. Ш., & Каримова, В. М. (2020). ШАХС ИҚТИСОДИЙ

ИЖТИМОИЙЛАШУВИДА

ПУЛГА

БЎЛГАН

УСТАНОВКАЛАРИНИ

АНИҚЛАШНИНГ ИЖТИМОИЙ-ПСИХОЛОГИК ТАҲЛИЛ.

Science

and

Education

,

1

(Special Issue 4), 51-63.

10.

Умарова, Н. Ш. (2019). Экономическая социализация личности в контексте

возрастных периодов.

Вестник науки и образования

, (22-3 (76)), 60-64.

11.

Atabaeva, N. B. (2019). Psychological factors affecting the development of

altruism in humans.

Central Asian Journal of Education

,

3

(1), 98-119.

12.

Атабаева, Н. Б. (2018). Психологические особенности проявления

альтруизма у детей.

Вестник интегративной психологии

, 27-30.

13.

Taskarevna, N. Z., Yuldibaevna, B. G., Batirovna, A. N., & Ziyodullayevna, J. D.

(2020). National features which are necessary to be developed in a
person.

International Journal of Psychosocial Rehabilitation

,

24

(6), 548-564.

14.

Атабаева, Н. Б. (2020). The formation of altruism as a national feature in

students. In

Актуальные проблемы психологии и педагогики в современном

образовании

(pp. 176-177).

15.

Атабаева, Н. Б. (2020). ДИНАМИКА РАЗВИТИЯ АЛЬТРУИЗМА КАК

НАЦИОНАЛЬНОЕ СВОЙСТВО У МОЛОДЁЖИ. In

ИННОВАЦИОННЫЕ

ПОДХОДЫ В СОВРЕМЕННОЙ НАУКЕ

(pp. 37-40).


background image

Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS)

«Психологические особенности развития современной

личности в годы устойчивого социально-

экономического развития общества»

“Жамиятнинг барқарор ижтимоий-иқтисодий

ривожланиш йилларида замонавий шахс

ривожланишининг психологик хусусиятлари”

Материалы международной конференции.

Ташкент. 24 ноября 2021г

24

Халқаро анжуман тўплами.

Тошкент 24 ноябрь 2021й.

16.

Atabaeva, N. B. (2019). THE GENDER DIFFERENCES OF ALTRUISM

BUILDING UP IN A PERSON. In

ИННОВАЦИОННЫЕ ПОДХОДЫ В

СОВРЕМЕННОЙ НАУКЕ

(pp. 168-172).

17.

Абдуллаева, Д. У. (2021). Психокоррекция во взаимоотношениях матери и

подростка.

Наука и образование сегодня

, (4 (63)), 114-115.

18.

Ubaydullayevna, A. D. (2019). IMAGINATIONS OF MOTHER ABOUT

WOMAN SOCIAL ROLES AS A FACTOR OF ATTITUDES TOWARDS
CHILDREN.

European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences

Vol

,

7

(12).

19.

Абдуллаева, Д. У. (2018). ДЕТСКО-РОДИТЕЛЬСКИЕ ОТНОШЕНИЯ КАК

ФАКТОР

РАЗВИТИЯ

КРЕАТИВНОСТИ

ДЕТЕЙ.

In

Развитие

интеллектуально-творческого потенциала молодежи: из прошлого в
современность

(pp. 335-336).

20.

Абдуллаева, Д. У., & Маткаримова, Н. Б. (2017). ВЗАИМОДЕЙСТВИЕ

ПСИХОЛОГА-ПЕДАГОГА В ИНФОРМАЦИОННОЙ СОЦИОКУЛЬТУРНОЙ
СИТУАЦИИ

XXI

ВЕКА.

Актуальные

проблемы

гуманитарных

и

естественных наук

, (6-2), 127-130.

21.

Абдуллаева, Д. У. (2016). Взаимодействие психолог-педагог: от парадигмы

исследования к парадигме обеспечения.

Актуальные проблемы гуманитарных и

естественных наук

, (5-4), 11-13.

22.

Абдуллаева, Д. У. (2016). СУЩНОСТИ И ЗАКОНОМЕРНОСТИ

ПРОЦЕССА

СОЦИАЛЬНО-ПСИХОЛОГИЧЕСКОГО

ОБЕСПЕЧЕНИЯ

ДЕЯТЕЛЬНОСТИ ПЕДАГОГА.

Актуальные проблемы гуманитарных и

естественных наук

, (5-6), 64-66.

23.

Махмудова, Д. А. (2017). ОСОБЕННОСТИ ПСИХОТЕРАПЕВТИЧЕСКИХ

МЕТОДОВ ПРИ РАБОТЕ С ЖЕРТВАМИ ТОРГОВЛИ ЛЮДЬМИ.

Наука и

мир

,

2

(5), 96-97.

24.

Махмудова, Д. А., & Зуфарова, М. Х. (2016). ОСОБЕННОСТИ

ПРИМЕНЕНИЯ ПСИХОТЕРАПИИ ПРИ РЕАБИЛИТАЦИОННОЙ РАБОТЕ С
ЖЕРТВАМИ ТОРГОВЛИ ЛЮДЬМИ.

Наука и мир

,

3

(1), 130-132.

25.

Махмудова, Д. А., & Зуфарова, М. Х. (2016). ПСИХОЛОГИЧЕСКИЕ

ОСОБЕННОСТИ РАБОТЫ С НЕВРОЗАМИ У ДЕТЕЙ.

Наука и мир

,

3

(6), 41-

42.
26.

Эгамбердиева, Н. М., & Махмудова, Д. А. (2013). ПСИХОЛОГИЧЕСКИЕ

ОСОБЕННОСТИ ОЩУЩЕНИЯ СЧАСТЬЯ ОДАРЕННЫХ ДЕТЕЙ В
УЧЕБНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ.

SCIENCE AND WORLD

, 77.


background image

Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS)

«Психологические особенности развития современной

личности в годы устойчивого социально-

экономического развития общества»

“Жамиятнинг барқарор ижтимоий-иқтисодий

ривожланиш йилларида замонавий шахс

ривожланишининг психологик хусусиятлари”

Материалы международной конференции.

Ташкент. 24 ноября 2021г

25

Халқаро анжуман тўплами.

Тошкент 24 ноябрь 2021й.

27.

Махмудова, Д. А. (2013). ОСОБЕННОСТИ ПСИХОЛОГИЧЕСКОЙ

РАБОТЫ С ЖЕРТВАМИ ТОРГОВЛИ ЛЮДЬМИ.

SCIENCE AND WORLD

, 116.

28.

Реджабаева,

М.

З.,

Махмудова,

Д.

А.,

&

Газиханова,

Ш.

ПСИХОЛОГИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ ОКАЗАНИЯ КОМПЛЕКСНОЙ
ПОМОЩИ ОДАРЕННЫМ ДЕТЯМ.
29.

Khasanova, A. R., & Ismailova, N. I. Mutual coordination of sensorimotor

activity for physical development of children with autism spectrum disorders.

Библиографические ссылки

Шайх Абдулазиз Мансур. Куръон Карим маъноларининг таржима ва тафсири. Тошкент ислом университети нашриёт-матбаа бирлашмаси. Тошкент, 2014, 617 б.

Шайх Мухаммад Содик Мухаммад Юсуф. Тафсири Хилол, 2-жуз. “Hilol-Nashr”. Тошкент, 2017, 608 б.

Шайх Мухамммад Содик Мухамммад Юсуф. Расулуллох. “Hilol-Nashr”. Тошкент, 2016, 448 б.

FHSSon™. Абу Хомид, Мукошафатул кулуб, I-жуз. Fофур Fулoм номидаги нашриёт-матбаа ижодий уйи. Тошкент, 2018, 288 б.

Умарова, Н. Ш. (2021). ШАРХ МУТАФАККИРЛАРИНИНГ ИХТИСОДИЙ ИЖТИМОИЙЛАШУВ ХАХИДАГИ ХАРАШЛАРИ. Academic research in educational sciences, 2(11), 1225-1233.

Umarova, N. S. (2019). Economic socialization of the individual in the context of age periods. Bulletin of Science and Education,(22-3 (76)).

Умарова, Н. Ш. (2021). СОЦИАЛЬНО-ПСИХОЛОГИЧЕСКИЕ ВОПРОСЫ СПОРТИВНОЙ МАРКЕТИНГОВОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ.^

УМАРОВА, Н. (2020). СПОРТЧИЛАРНИ ПСИХОЛОГИК ТАЙЁРЛАШ ЖАРАЁНИДА ИРОДА КУЧИНИ НАМОЁН БУЛИШИНИНГ

ТЕМПЕРАМЕНТАЛ ХУСУСИЯТЛАРИ. Фан-Спортга, (3), 42-44.

Умарова, Н. Ш., & Каримова, В. М. (2020). ШАХС ИХТИСОДИЙ

ИЖТИМОИЙЛАШУВИДА ПУЛГА БУЛГАН УСТАНОВКАЛАРИНИ АНИХЛАШНИНГ ИЖТИМОИЙ-ПСИХОЛОГИК тахлил. Science and Education, 1 (Special Issue 4), 51-63.

Умарова, Н. Ш. (2019). Экономическая социализация личности в контексте возрастных периодов. Вестник науки и образования, (22-3 (76)), 60-64.

Atabaeva, N. B. (2019). Psychological factors affecting the development of altruism in humans. Central Asian Journal of Education, 3 (1), 98-119.

Атабаева, Н. Б. (2018). Психологические особенности проявления альтруизма у детей. Вестник интегративной психологии, 27-30.

Taskarevna, N. Z., Yuldibaevna, B. G., Batirovna, A. N., & Ziyodullayevna, J. D. (2020). National features which are necessary to be developed in a person. International Journal of Psychosocial Rehabilitation, 24(6), 548-564.

Атабаева, Н. Б. (2020). The formation of altruism as a national feature in students. In Актуальные проблемы- психологии и педагогики в современном образовании (pp. 176-177).

Атабаева, Н. Б. (2020). ДИНАМИКА РАЗВИТИЯ АЛЬТРУИЗМА КАК НАЦИОНАЛЬНОЕ СВОЙСТВО У МОЛОДЁЖИ. In ИННОВАЦИОННЫЕ ПОДХОДЫ В СОВРЕМЕННОЙ НАУКЕ (pp. 37-40).

Atabaeva, N. B. (2019). THE GENDER DIFFERENCES OF ALTRUISM BUILDING UP IN A PERSON. In ИННОВАЦИОННЫЕ ПОДХОДЫ В СОВРЕМЕННОЙ НАУКЕ (pp. 168-172).

Абдуллаева, Д. У. (2021). Психокоррекция во взаимоотношениях матери и подростка. Наука и образование сегодня, (4 (63)), 114-115.

Ubaydullayevna, A. D. (2019). IMAGINATIONS OF MOTHER ABOUT WOMAN SOCIAL ROLES AS A FACTOR OF ATTITUDES TOWARDS CHILDREN. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences Vol, 7 (12).

Абдуллаева, Д. У. (2018). ДЕТСКО-РОДИТЕЛЬСКИЕ ОТНОШЕНИЯ КАК ФАКТОР РАЗВИТИЯ КРЕАТИВНОСТИ ДЕТЕЙ. In Развитие

интеллектуально-творческого потенциала молодежи: из прошлого в

современность (pp. 335-336).

Абдуллаева, Д. У., & Маткаримова, Н. Б. (2017). ВЗАИМОДЕЙСТВИЕ ПСИХОЛОГА-ПЕДАГОГА В ИНФОРМАЦИОННОЙ СОЦИОКУЛЬТУРНОЙ СИТУАЦИИ XXI ВЕКА. Актуальные проблемы- гуманитарных и

естественных наук, (6-2), 127-130.

Абдуллаева, Д. У. (2016). Взаимодействие психолог-педагог: от парадигмы исследования к парадигме обеспечения. Актуальные проблемы, гуманитарных и естественных наук, (5-4), 11-13.

Абдуллаева, Д. У. (2016). СУЩНОСТИ И ЗАКОНОМЕРНОСТИ ПРОЦЕССА СОЦИАЛЬНО-ПСИХОЛОГИЧЕСКОГО ОБЕСПЕЧЕНИЯ

ДЕЯТЕЛЬНОСТИ ПЕДАГОГА. Актуальные проблемы, гуманитарных и естественных наук, (5-6), 64-66. /-yV

Махмудова, Д. А. (2017). ОСОБЕННОСТИ ПСИХОТЕРАПЕВТИЧЕСКИХ МЕТОДОВ ПРИ РАБОТЕ С ЖЕРТВАМИ ТОРГОВЛИ ЛЮДЬМИ. Наука и мир, 2(5), 96-97.

Махмудова, Д. А., & Зуфарова, М. Х. (2016). ОСОБЕННОСТИ

ПРИМЕНЕНИЯ ПСИХОТЕРАПИИ ПРИ РЕАБИЛИТАЦИОННОЙ РАБОТЕ С ЖЕРТВАМИ ТОРГОВЛИ ЛЮДЬМИ. Наука и мир, 3(1), 130-132.

Махмудова, Д. А., & Зуфарова, М. Х. (2016). ПСИХОЛОГИЧЕСКИЕ

ОСОБЕННОСТИ РАБОТЫ С НЕВРОЗАМИ У ДЕТЕЙ. Наука и мир, 3(6), 4142.

Эгамбердиева, Н. М., & Махмудова, Д. А. (2013). ПСИХОЛОГИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ ОЩУЩЕНИЯ СЧАСТЬЯ ОДАРЕННЫХ ДЕТЕЙ В УЧЕБНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ. SCIENCE AND WORLD, 77.

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов