653
FOLIY KISLOTASI (B
9
VITAMIN)NING INSON ORGANIZMIDAGI
AXAMIYATI
Po‘latova L.A., 101-guruh, Davolash fakut’teti Xalq tabobati yo‘nalishi
Ilmiy raxbar: assistent Abdimalikov Ibodullo Ibragimovich
TTA Termiz filiali, tibbiy biologik fanlar kafedrasi
Dolzarbligi:
Tanada B
9
vitamini yetishmasligi ko‘plab jiddiy kasalliklarning rivojlanish
xavfiga tahdid solishi mumkin, shuning uchun uning yetishmovchiligini vaqtida aniqlash va
to‘ldirish juda muhimdir. Vitamin yetishmovchiligi belgilari quyidagilarni o‘z ichiga olis hi
mumkin. Haddan tashqari rangparlik, shuningdek zaiflik bilan namoyon bo‘ladigan gemoglobin
darajasining pasayishi, oshqozonda xlorid kislota yetarli darajada ishlab chiqarilmasligi tufayli
paydo bo‘ladigan ishtahani pasayishi, tez-tez kayfiyat o‘zgarishi, depressiv holatlar, tirnoqlarning
haddan tashqari mo‘rtligi, sochlar holatining yomonlashishi, shuningdek ularning yo‘qolishi va
boshqalar.
Maqsadi:
Qo‘llanilishidan maqsadi shundan iboratni uning yetarli miqdori normal
metabolizmni ta’minlaydiganligi, asab tizimining ishiga ijobiy ta’sir ko‘rsatishi, ishtaxani
kuchaytirishi bilan bir qatorda, bundan jarayonlarda ham katta ahamiyatga eda. DNKning sintezida,
shuningdek, uning tuzilishining yaxlitligini saqlashda, hujayralar o‘sishida, immunitet tizimining
faoliyatini yaxshilashda, jrak-qon tomir tizimini qo‘llab-quvvatlashda, aminokislotalarning
sintezlashda, asab tizimining indipatsiyasi va qo‘zg‘alishi jarayonlarini tartibga solish maqsadi.
Qo‘llaniladigan usullar:
Foliy kislota juda ko‘p maqsadlarda qo‘llaniladi.
Anemiyani oldini olish uchun, bakteritsit, kontraksiptip, diuriteklat, antikonvulsanlar, analjiziklar,
eritropoetin, sulfasalazin, estrogenlarni qabul qilganda, kilo yoqotish uchun, Qizil qon
hujayralarining o‘sishini rag‘batlantirish maqsadida, metil spirtli ichimliklar, spirtli ichimliklar bilan
zaxarlanganda, yurak-qon tomir kasalliklarida qo‘llaniladi.
Natija:
Foliy kislota sog‘lom hujayralardagi yangi hujayralarni yaratish va saqlash uchun
zarurdir, shuning uchun uning mavjudligi organizmning jadal rivojlanishi davrida—erta
inrtauteririvojlanish bosqichida va erta bolalikda juda muhimdir. B
9
erta tug‘ilish va tug‘ma miya
nuqsonlari paydo bo‘lish ehtimolini sezilarli darajada kamaytiradi. Shuningdek, Vitamin tug‘ruqdan
keyingi davrda holatni barqarorlashtiradi va iqlimiy kasalliklarni yumshatadi. B
9
vitamini barcha
to‘qimalarning o‘sishi va rivojlanishiga ta’sir qiladi, immunitet tizimini yaxshilaydi va yurak-qon
tomir tizimini qo‘llab-quvvatlaydi.
Xulosa:
Xulosa qilib aytganda, B
9
vitamini, boshqalar singari, sog‘lom oziq-ovqat bilan
iste’mol qilinishi kerak. Folat kislotasi yetishmovchiligida yuzaga chiqadigan kasalliklarni oldini
olish uchun tarkibida B
9
vitamini ko‘p bo‘lgan tabiiy mevalar, sabzavotlar ya’ni mayiz, kungaboqar
urug‘i, mol go‘shti, jigari, soya, yasmiq, loviya, porchini qo‘ziqorinlar, petrushka, zig‘ir urug‘lari,
avakada, ismaloq, yong‘onlarni iste’mol qilish kerak. Agar tanangizda yetarli miqdordagi B
9
vitaminiin olishni istasangiz ushbu oziq-ovqat mahsulotlarini iloji boricha ko‘proq iste’mol qiling.
Yuqorida aytib o‘tilganidek, termik ishlov berishga hojat bo‘lmagan ovqatlar ushbu moddalarning
yeng yaxshi mabai bo‘ladi.
Аdabiyotlar ro'yxati:
1.
Шумахер, Г. И., Воробьёва, Е. Н., Нечунаева, Е. В., Хорева, М. А., Воробьёв, Р. И.,
Симонова, О. Г., & Батанина, И. А. (2008). Роль дисфункции эндотелия в запуске
иммунопатологических реакций при хронической ишемии головного мозга. Бюллетень
сибирской медицины, 7(5-2), 470-474.
