Хамза Алламбергенов, Дильшод Шамсиев
Turkiy adabiyot taraqqiyotida Mir Alisher Navoiy dahosining oʻrni beqiyos. Donishmand adib yaratgan turfa mavzulardagi asarlar va obrazlar galereyasi kishi tafakkurini hayratga solmay qolmaydi. Unda oshiq ham, ma’shuq ham, dehqon-u
kosib ham, shoh-u gado ham oʻzining betakror badiiy portreti, qirralari bilan namoyon boʻladi. Oʻzigacha boʻlgan davrda yaratilgan deyarli barcha diniy-ma’rifiy mavzulardagi manbalar bilan tanishgan shoir asarlarida biz paygʻambarlar, avliyolar, shayton-u farishtalarning oʻziga xos obrazlari bilan tanishishimiz mumkin. Ana shunday ijodiy yaratiqlardan biri Navoiy me’rojnomalarida asosiy obrazlardan biri
sifatida koʻrinadigan elchi timsoli hisoblanadi. Allohning o‘zining suyumli bandasi – Muhammad (s.a.v.) oldilariga elchi qiyofasida yuborilgan bu farishta Jabroil alayhissalomdir. „Jabroil – islomdagi to‘rt bosh farishtalardan biridir. Diniy aqidaga ko‘ra, Alloh irodasini payg‘ambarlarga yetkazib, vahiy keltiruvchi (xabar beruvchi), samoviy ofatlarni yer yuzida ijro qiluvchi farishta; barcha payg‘ambarlarga xudo
tarafidan keladigan vahiylar farishtalar ulug‘i Jabroil (as) orqali keladi. Jabroil Allohning irodasi bilan Muhammad (sav)ga Qur’on oyatlarini yetkazib bergan. Qur’oni karimda Jabroil „muqaddas ruh“, „olijanob elchi“ nomi bilan tilga olinadi
