А Султанова
Таълим қорақалпоқ тилидаги мактабларнинг ўзбек тили дарсларида ўқувчиларнинг оғзаки ва ёзма нутқини ўстиришда, асосан, уларнинг сўз бойлигини ошириш, грамматик воситалар ҳамда мавжуд сўз захирасидан
фойдаланиб гап тузиш, ўз фикрини диалогик ва монологик шаклларда баён этиш кўникма ва малакаларини шакллантириш тушунилади. Нутқ ўстириш жараёни гап тузиб айтиш ёки ёзиш тарзида, гапларни боғланишли қилиб бирбирига бириктириш тариқасида кечади. Бунда сўзларни ўзаро боғловчи, гапларнинг формал шаклларини юзага келтирувчи, модал муносабат ифодаловчи тил ҳодисаларини изчил ўргатиб бориш муҳим ўрин тутади.
Муаммо шундаки, ўқувчиларни ўзбек тилининг грамматик воситалари билан таништиришда уларнинг амалий нутқ савияси, билим даражаси, тил ўрганиш имкониятлари ва эҳтиёжларини ҳисобга олиш қай йўсинда рўёбга чиқарилиши, ўргатиш метод ва усуллари қандай бўлиши, машқ турлари нималардан иборат этиб танланиши кераклиги ўқитувчини қийин вазиятларга солади. Маълумки, нутқ ўстириш учун тегишли сўз бойлигини, грамматик воситалар заҳирасини ҳосил қилишнинг ўзи сира ҳам кифоя қилмайди. Ўқувчилар олган
билимларидан амалда фойдаланиб турсаларгина, яъни ўзбек тилида кўпроқ гапириб, ўз фикрларини кўпроқ ёзма тарзда ифодалашни машқ қилсаларгина
нутқ ўсади, нутқ маданияти ривожланади
